Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 03/02/1999
← Retour vers "Arrêté royal portant approbation du code de déontologie de l'Institut professionnel des agents immobiliers "
Arrêté royal portant approbation du code de déontologie de l'Institut professionnel des agents immobiliers Koninklijk besluit tot goedkeuring van het reglement van plichtenleer van het Beroepsinstituut van vastgoedmakelaars
MINISTERE DES CLASSES MOYENNES ET DE L'AGRICULTURE 3 FEVRIER 1999. - Arrêté royal portant approbation du code de déontologie de l'Institut professionnel des agents immobiliers ALBERT II, Roi des Belges, A tous, présents et à venir, Salut. Vu la loi-cadre du 1er mars 1976 réglementant la protection du titre professionnel et l'exercice des professions intellectuelles prestataires de services, modifiée par les lois du 15 juillet 1985, du 30 décembre 1992 et du 10 février 1998; MINISTERIE VAN MIDDENSTAND EN LANDBOUW 3 FEBRUARI 1999. - Koninklijk besluit tot goedkeuring van het reglement van plichtenleer van het Beroepsinstituut van vastgoedmakelaars ALBERT II, Koning der Belgen, Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. Gelet op de wet van 1 maart 1976 tot reglementering van de bescherming van de beroepstitel en van de uitoefening van de dienstverlenende intellectuele beroepen, gewijzigd bij de wetten van 15 juli 1985, 30 december 1992 en van 10 februari 1998;
Vu l'arrêté royal du 6 septembre 1993 protégeant le titre Gelet op het koninklijk besluit van 6 september 1993 tot bescherming
professionnel et l'exercice de la profession d'agent immobilier; van de beroepstitel en van de uitoefening van het beroep van vastgoedmakelaar;
Vu la décision du Conseil national de l'Institut professionnel des Gelet op de beslissing van de Nationale Raad van het Beroepsinstituut
agents immobiliers du 5 janvier 1999 établissant le code de van vastgoedmakelaars van 5 januari 1999 tot vaststelling van het
déontologie; reglement van plichtenleer;
Sur la proposition de Notre Ministre de l'Agriculture et des Petites Op voordracht van Onze Minister van Landbouw en Kleine en Middelgrote
et Moyennes Entreprises et de l'avis de Nos Ministres qui en ont Ondernemingen en op het advies van Onze in Raad vergaderde Ministers,
délibéré en Conseil, Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Le code de déontologie établi par le Conseil national de

Artikel 1.Het door de Nationale Raad van het Beroepsinstituut van
l'Institut professionnel des agents immobiliers et reproduit en annexe vastgoedmakelaars opgesteld en als bijlage aan dit besluit gehecht
a force obligatoire. reglement van plichtenleer heeft bindende kracht.

Art. 2.Notre Ministre de l'Agriculture et des Petites et Moyennes

Art. 2.Onze Minister van Landbouw en de Kleine en Middelgrote
Entreprises est chargé de l'exécution du présent arrêté. Ondernemingen is belast met de uitvoering van dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 3 février 1999. Gegeven te Brussel, 3 februari 1999.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre de l'Agriculture et des Petites et Moyennes Entreprises, De Minister van Landbouw en de Kleine en Middelgrote Ondernemingen,
K. PINXTEN K. PINXTEN
Code de déontologie Reglement van plichtenleer
de l'Institut professionnel des agents immobiliers (I.P.I.). van het Beroepsinstituut van vastgoedmakelaars (B.I.V.).
CHAPITRE Ier. - Dispositions générales. HOOFDSTUK I. - Algemene bepalingen

Article 1er.Pour l'application des présentes règles de déontologie et

Artikel 1.Voor de toepassing van deze voorschriften van plichtenleer
des directives, il faut entendre par : en van de richtlijnen wordt verstaan onder :
1° la loi : la loi-cadre du 1er mars 1976 réglementant la protection 1° de wet : de kaderwet van 1 maart 1976 tot reglementering van de
du titre professionnel et l'exercice des professions intellectuelles bescherming van de beroepstitel en van de uitoefening van de
prestataires de services, modifiée par les lois des 15 juillet 1985, dienstverlenende intellectuele beroepen, gewijzigd bij de wetten van
30 décembre 1992 et 10 février 1998; 15 juli 1985, 30 december 1992 en 10 februari 1998;
2° l'arrêté royal : l'arrêté royal du 6 septembre 1993 protégeant le 2° het koninklijk besluit : het koninklijk besluit van 6 september
titre professionnel et l'exercice de la profession d'agent immobilier; 1993 tot bescherming van de beroepstitel en van de uitoefening van het
beroep van vastgoedmakelaar;
3° le règlement d'ordre intérieur : le règlement d'ordre intérieur de 3° het huishoudelijk reglement : het huishoudelijk reglement van het
l'Institut professionnel des agents immobiliers, arrêté par le Beroepsinstituut van vastgoedmakelaars, vastgelegd door de Raad. Het
Conseil. Par le fait de sa publication dans le Bulletin officiel de huishoudelijk reglement is geldig gepubliceerd en de vastgoedmakelaar
l'Institut, le règlement d'ordre intérieur est valablement publié et wordt geacht er kennis van te hebben genomen, door de publicatie ervan
l'agent immobilier est réputé en avoir pris connaissance; in het officieel Bulletin van het Instituut;
4° l'Institut : l'Institut professionnel des agents immobiliers créé 4° het Instituut : het Beroepsinstituut van vastgoedmakelaars,
par l'article 1er de l'arrêté royal du 6 septembre 1993 protégeant le opgericht bij artikel 1 van het koninklijk besluit van 6 september
titre professionnel et l'exercice de la profession d'agent immobilier; 1993 tot bescherming van de beroepstitel en van de uitoefening van het
beroep van vastgoedmakelaar;
5° le Conseil : le Conseil national de l'Institut, visé à l'article 6 5° de Raad : de Nationale Raad van het Instituut, bedoeld in artikel 6
de la loi; van de wet;
6° les Chambres : les Chambres exécutives de l'Institut, telles que 6° de Kamers : de Uitvoerende Kamers van het Instituut zoals voorzien
prévues par l'article 6 de la loi; in artikel 6 van de wet;
7° le Bureau : le Bureau du Conseil, visé à l'article 34 de l'arrêté 7° het Bureau : het Bureau van de Raad, bedoeld in artikel 34 van het
royal du 27 novembre 1985 modifié par l'article 10 de l'arrêté royal koninklijk besluit van 27 november 1985 gewijzigd door artikel 10 van
du 26 octobre 1995, déterminant les règles d'organisation et de het koninklijk besluit van 26 oktober 1995, tot bepaling van de regels
fonctionnement des instituts professionnels créés pour les professions inzake de organisatie en de werking van de beroepsinstituten die voor
intellectuelles prestataires de services; de dienstverlenende intellectuele beroepen zijn opgericht;
8° l'agent immobilier : 8° de vastgoedmakelaar :
- l'agent immobilier agréé I.P.I., repris au tableau; - de erkende vastgoedmakelaar B.I.V., opgenomen op het tableau;
- l'agent immobilier stagiaire, repris sur la liste des stagiaires; - de stagiair-vastgoedmakelaar, opgenomen op de lijst van de stagiairs;
- la personne qui a l'autorisation d'exercer occasionnellement la - de persoon, die de toelating heeft het beroep occasioneel uit te
profession en vertu des dispositions de l'article 8 de la loi ou en oefenen, ingevolge de bepalingen van artikel 8 van de wet of in
application d'autres dispositions légales; uitvoering van andere wettelijke bepalingen;
9° le tableau : le tableau des titulaires visé à l'article 3 de la 9° het tableau : het tableau van de beoefenaars bedoeld in artikel 3
loi; van de wet;
10° la liste des stagiaires : la liste visée à l'article 3 de la loi; 10° de lijst van de stagiairs : de lijst bedoeld in artikel 3 van de wet;
11° le marchand de biens : la personne qui achète un bien immobilier 11° de vastgoedhandelaar : de persoon die een onroerend goed koopt of
ou acquiert un droit sur un bien immobilier en vue de le revendre ou een recht op een onroerend goed verwerft met het oog op de
en vue de toute autre opération juridique à son sujet, éventuellement wederverkoop of met het oog op eender welke andere juridische
après division, rénovation, restauration, réparation ou verrichting hieromtrent, eventueel na verdeling, vernieuwing,
transformation. Sont ainsi considérés comme marchand de biens, restauratie, herstelling of verbouwing. Zo worden onder meer als
notamment : vastgoedhandelaar beschouwd :
- le lotisseur, qui achète un terrain pour le lotir en vue de le - de verkavelaar, die een terrein koopt om het te verkavelen met het
revendre; oog op de wederverkoop;
- le promoteur, qui construit des immeubles en vue de les vendre; - de bouwpromotor, die gebouwen optrekt om ze te verkopen;
12° la directive : une décision du Conseil ayant pour but de détailler 12° de richtlijn : een beslissing van de Raad die tot doel heeft de
ou de compléter les présentes règles de déontologie. Par le fait de regels van onderhavige plichtenleer nader uit te werken of te
leur publication dans le Bulletin officiel de l'Institut, les vervolledigen. De richtlijnen zijn geldig gepubliceerd en de
directives sont valablement publiées et l'agent immobilier est réputé vastgoedmakelaar wordt geacht er kennis van te hebben genomen, door de
en avoir pris connaissance. publicatie ervan in het officieel Bulletin van het Instituut.

Art. 2.Les règles de déontologie auxquelles sont soumis les agents

Art. 2.De voorschriften van de plichtenleer waaraan de
immobiliers sont constituées par le présent code. Elles sont vastgoedmakelaars onderworpen zijn, worden gevormd door dit reglement.
détaillées ou complétées, notamment en fonction des particularités Zij worden nader uitgewerkt of vervolledigd, onder meer in functie van
professionnelles sectorielles ou locales, par des directives du de professionele sectoriële of lokale eigenheden, door richtlijnen van
Conseil, qui font l'objet d'une approbation par le Ministre qui a les de Raad, die het voorwerp uitmaken van een goedkeuring door de
Classes moyennes dans ses attributions. Celles-ci sont obligatoires au Minister die de Middenstand onder zijn bevoegdheid heeft. Deze hebben
même titre que les règles du présent code. dezelfde bindende kracht als de regels van dit reglement.

Art. 3.Dans l'exercice et à l'occasion de l'exercice de la

Art. 3.In de uitoefening en naar aanleiding van de uitoefening van
profession, l'agent immobilier se conforme à la loi et aux principes het beroep, moet de vastgoedmakelaar zich naar de wet en naar de
de dignité et de discrétion inhérents à la profession; il s'abstient inherent aan zijn beroep zijnde beginselen van waardigheid en
de tout acte qui porte atteinte à l'honneur de la profession. discretie gedragen; hij dient zich te onthouden van iedere daad die de
eer van het beroep aantast.
Il veille à faire respecter les principes énoncés ci-dessus par tous Hij waakt erover dat bovenvermelde beginselen door al zijn medewerkers
ses collaborateurs. worden nageleefd.
Pour l'application de la loi du 14 juillet 1991 sur les pratiques du Voor de toepassing van de wet van 14 juli 1991 betreffende de
commerce et sur l'information et la protection du consommateur, chaque handelspraktijken en de voorlichting en bescherming van de consument
type d'activités est à considérer séparément, à savoir : vente, moet elke activiteit afzonderlijk beschouwd worden, zijnde : verkoop,
location, transfert de fonds de commerce, fonction de syndic, fonction verhuring, overdracht van handelsfondsen, syndicschap,
de régisseur et les expertises y afférentes. rentmeesterschap en de daarbij horende expertises.

Art. 4.Sur le plan déontologique, l'agent immobilier assume

Art. 4.Op deontologisch vlak draagt de vastgoedmakelaar persoonlijk
personnellement la responsabilité de tout acte posé dans l'exercice de de verantwoordelijkheid voor iedere bij de uitoefening van zijn beroep
sa profession. gestelde daad.
Il l'assume également en ce qui concerne les actes posés dans le cadre Hij draagt die ook voor elke daad gesteld binnen de rechtspersoon of
de la ou des personnes morales qui bénéficient de son agréation. rechtspersonen die gebruik maken van zijn erkenning.
Dans le présent code et les directives, toutes les obligations de In dit reglement en in de richtlijnen slaan alle verplichtingen van de
l'agent immobilier relatives à ses activités professionnelles vastgoedmakelaar in verband met zijn beroepsactiviteiten eveneens op
s'étendent aux actes accomplis dans le cadre de la ou des personnes de daden gesteld binnen de rechtspersoon of rechtspersonen die gebruik
morales bénéficiant de son agréation. maken van zijn erkenning.

Art. 5.En vue d'assumer la responsabilité personnelle de tout acte

Art. 5.Teneinde de persoonlijke verantwoordelijkheid te dragen voor
professionnel conformément à la loi et au présent règlement, l'agent iedere bij de uitoefening van het beroep gestelde daad conform de wet
en dit reglement, moet de vastgoedmakelaar persoonlijk en
immobilier doit personnellement et effectivement organiser et exercer daadwerkelijk een onafgebroken en werkelijke controle organiseren en
un contrôle continu et réel du travail de ceux dont il est responsable. uitoefenen op het werk van diegenen voor wie hij verantwoordelijk is.
CHAPITRE II. - L'agent immobilier et l'Institut. HOOFDSTUK II. - De vastgoedmakelaar en het Instituut

Art. 6.L'agent immobilier est tenu de payer la cotisation annuelle

Art. 6.De vastgoedmakelaar dient de door de Raad, krachtens het
fixée par le Conseil en vertu du règlement d'ordre intérieur, dans le huishoudelijk reglement, bepaalde jaarlijkse bijdrage te betalen
délai de paiement prévu. binnen de voorziene betalingstermijn.

Art. 7.L'agent immobilier est tenu de se conformer au règlement

Art. 7.De vastgoedmakelaar is verplicht het huishoudelijk reglement
d'ordre intérieur. na te leven.

Art. 8.L'agent immobilier est tenu de transmettre au Conseil ou aux

Art. 8.De vastgoedmakelaar dient alle hem gevraagde inlichtingen over
Chambres toutes les informations qui lui sont demandées pour leur te maken aan de Raad of de Kamers, om hen toe te laten hun
permettre d'exercer les compétences légales qui leur sont respectivement confiées. respectieve, wettelijk toevertrouwde bevoegdheden uit te oefenen.
CHAPITRE III. - Obligations de l'agent immobilier. HOOFDSTUK III. - Verplichtingen van de vastgoedmakelaar

Art. 9.L'agent immobilier a l'obligation de couvrir sa responsabilité civile professionnelle et celle de la ou des personnes morales qui bénéficient de son agréation par une police d'assurance auprès d'une compagnie d'assurance de son choix. Les conditions générales de base et les garanties minimales auxquelles les contrats d'assurance doivent satisfaire font l'objet d'une directive. Le présent article est d'application à partir du premier jour du septième mois suivant celui au cours duquel le présent code est publié au Moniteur belge.

Art. 10.L'agent immobilier qui perçoit un acompte ou d'autres fonds et valeurs dans l'exercice de sa profession est tenu de les remettre aux ayants droit et d'en justifier le décompte. En cas de vente ou autre aliénation d'un droit réel immobilier ou d'un fonds de commerce, les fonds sont placés sur un compte distinct et les intérêts sont acquis à la partie ayant droit à la somme principale. Déduction peut être faite des frais financiers justifiés. L'agent immobilier est tenu de faire garantir tous les fonds et valeurs de tiers que lui-même et les personnes morales qui bénéficient de son agréation détiennent ou pourront détenir, en obtenant le cautionnement d'un organisme financier ou d'une compagnie d'assurance

Art. 9.De vastgoedmakelaar is verplicht zijn burgerlijke beroepsaansprakelijkheid en deze van de rechtspersoon of rechtspersonen die gebruik maken van zijn erkenning door een verzekeringspolis te laten verzekeren bij een verzekeringsmaatschappij naar zijn keuze. De algemene basisvoorwaarden en de minimumwaarborgen waaraan de verzekeringsovereenkomst moet voldoen, maken het voorwerp uit van een richtlijn. Dit artikel is van toepassing vanaf de eerste dag van de zevende maand volgende op de maand waarin dit reglement in het Belgisch Staatsblad is bekendgemaakt.

Art. 10.De vastgoedmakelaar die in de uitoefening van zijn beroep een voorschot of andere gelden en waarden ontvangt, is verplicht deze te overhandigen aan de rechthebbenden en de verrekening ervan te verantwoorden. In geval van verkoop of andere vervreemding van een onroerend zakelijk recht of van een handelsfonds, worden de gelden op een afzonderlijke rekening geplaatst en komen de interesten toe aan de partij die recht heeft op de hoofdsom. Gerechtvaardigde financiële kosten kunnen in mindering worden gebracht. De vastgoedmakelaar is verplicht om alle gelden en waarden van derden, die hijzelf en de rechtspersonen die gebruik maken van zijn erkenning bewaren of zullen bewaren, te laten waarborgen door de borgstelling te bekomen van een financiële instelling of verzekeringsmaatschappij naar
de son choix, suivant les modalités définies par une ou plusieurs zijn keuze, volgens de modaliteiten vastgelegd bij een of meerdere
directives, et ce, en faveur desdits tiers. richtlijnen, en dit ten voordele van bedoelde derden.
Cette obligation ne concerne que les fonds et valeurs détenus dans le Deze verplichting slaat slechts op de gelden en waarden ontvangen in
cadre des activités réglementées de l'agent immobilier. Le présent article est d'application à partir du premier jour du septième mois suivant celui au cours duquel le présent code est publié au Moniteur belge.

Art. 11.L'agent immobilier doit utiliser des contrats clairs et non équivoques.

Art. 12.Toute mission fait l'objet d'une convention écrite pour une durée déterminée. Elle est confiée en exclusivité à un ou plusieurs agents immobiliers qui s'engagent à travailler collégialement. Les mentions de cette convention peuvent faire l'objet d'une directive, éventuellement par activité.

Art. 13.Le montant des honoraires est fixé par écrit entre les parties. Les honoraires doivent assurer la rentabilité, l'honorabilité ainsi que l'exercice indépendant de la profession. Pour déterminer ses honoraires, l'agent immobilier tient compte de la complexité de la mission, de ses compétences particulières et des

 het kader van de gereglementeerde activiteiten van de vastgoedmakelaar. Dit artikel is van toepassing vanaf de eerste dag van de zevende maand volgende op de maand waarin dit reglement in het Belgisch Staatsblad is bekendgemaakt.

Art. 11.De vastgoedmakelaar moet contracten gebruiken die duidelijk en ondubbelzinnig opgesteld zijn.

Art. 12.Elke opdracht maakt het voorwerp uit van een geschreven overeenkomst van bepaalde duur. Ze wordt in exclusiviteit toevertrouwd aan één of meerdere vastgoedmakelaars, die zich ertoe verbinden op collegiale wijze te werken. De in die overeenkomst op te nemen bepalingen, kunnen het voorwerp uitmaken van een richtlijn, eventueel per activiteit.

Art. 13.Het bedrag van het ereloon wordt schriftelijk vastgesteld tussen de partijen. Het ereloon dient de rentabiliteit, de waardigheid en de onafhankelijke uitoefening van het beroep te verzekeren. Bij het bepalen van zijn ereloon houdt de vastgoedmakelaar rekening met de complexiteit van de opdracht, met zijn bijzondere kwalificaties
frais généraux inhérents à son activité. en de algemene kosten eigen aan zijn activiteit.
Des honoraires anormalement élevés ou bas sans justification objective Abnormaal hoge of lage erelonen, zonder objectieve verantwoording en
et sans accord écrit préalable sont contraires à la dignité de la zonder voorafgaandelijk schriftelijk akkoord, zijn strijdig met de
profession. waardigheid van het beroep.
L'agent immobilier ne peut percevoir aucune gratification ou autre De vastgoedmakelaar mag geen enkele beloning of ander voordeel
avantage en rapport avec ses missions et à l'insu de son commettant. ontvangen met betrekking tot zijn opdrachten en buiten weten van zijn

Art. 14.Pour chaque affaire, l'agent immobilier constitue un dossier

 opdrachtgever.

Art. 14.Voor elke zaak stelt de vastgoedmakelaar een dossier samen
aussi complet que possible. En fonction des exigences de chaque dat zo volledig mogelijk moet zijn. In functie van de vereisten eigen
activité de la profession, le Conseil peut émettre des directives aan elke activiteit van het beroep kan de Raad richtlijnen
concernant la constitution et la conservation de ces dossiers.

Art. 15.L'agent immobilier est responsable de la conservation de tous les documents et actes reçus de son commettant ou destinés à celui-ci en vue de la réalisation de l'affaire qui lui a été confiée. Il doit les lui restituer dès qu'il n'en a plus besoin. Sous réserve des intérêts légitimes du commettant et/ou de la clientèle, et au besoin avec les autorisations judiciaires requises, il peut déposer chez un séquestre désigné les documents en sa possession qui peuvent servir à appuyer certains de ses droits à l'égard de son commettant et/ou de sa clientèle.

Art. 16.L'agent immobilier consacre l'attention nécessaire à sa formation professionnelle. Sans préjudice des dispositions du règlement de stage, le Conseil détermine par directive, entre autres, le nombre minimum d'heures qui doit être consacré par année à la formation permanente et peut également indiquer des sujets à y inclure.

 uitvaardigen betreffende de samenstelling en de bewaring van deze dossiers.

Art. 15.De vastgoedmakelaar is verantwoordelijk voor de bewaring van alle documenten en akten die hij, met het oog op de behandeling van de hem toevertrouwde zaak, van zijn opdrachtgever ontvangen heeft of voor deze bestemd zijn. Hij moet ze hem teruggeven zodra hij ze niet meer nodig heeft. Onder voorbehoud van de rechtmatige belangen van de opdrachtgever en/of de cliënteel, en indien nodig met de vereiste rechterlijke machtigingen, mag hij aan een aangeduid sekwester stukken in bewaring geven die hij in zijn bezit heeft en die kunnen dienen tot staving van bepaalde rechten die hij tegenover zijn opdrachtgever en/of clientèle heeft.

Art. 16.De vastgoedmakelaar besteedt de nodige zorg aan zijn beroepsvorming. Onverminderd de bepalingen van het stagereglement bepaalt de Raad bij richtlijn ondermeer het minimum aantal uren dat jaarlijks aan de beroepsvervolmaking moet worden besteed en kan ook onderwerpen inzake beroepsvervolmaking aanduiden.
A la demande de la Chambre, l'agent immobilier doit fournir les De vastgoedmakelaar legt op verzoek van de Kamer de nodige bewijzen
preuves nécessaires quant aux sujets et au temps qu'il a consacré à sa voor van de onderwerpen en de tijd die hij aan zijn
formation permanente. beroepsvervolmaking heeft besteed.
Tout agent immobilier, qui interrompt son activité professionnelle Elke vastgoedmakelaar, die zijn beroepsactiviteit van zelfstandige
d'agent immobilier indépendant et qui a demandé à la Chambre son vastgoedmakelaar stopzet en de Kamer om zijn tijdelijke weglating van
omission temporaire du tableau des titulaires de la profession, doit het tableau van de beoefenaars heeft verzocht, moet binnen het jaar
suivre dans l'année suivant sa réinscription au tableau une formation volgend op zijn wederinschrijving op het tableau, een bij richtlijn
de remise à niveau déterminée par directive pour autant que l'omission bepaalde inhaalvorming volgen, voor zover de weglating langer dan
ait duré plus de douze mois. Le nombre d'heures de remise à niveau est twaalf maanden heeft geduurd. Het aantal uren inhaalvorming wordt in
pris en considération pour la preuve à fournir quant à l'obligation aanmerking genomen voor het bewijzen van de jaarlijkse verplichting
annuelle de formation permanente. inzake beroepsvervolmaking.
L'agent immobilier qui, durant la période de son omission temporaire, De vastgoedmakelaar die, tijdens de periode van zijn tijdelijke
a respecté ses obligations en matière de formation permanente telles weglating, de bij richtlijn vastgestelde regels inzake
que déterminées par directive n'est pas obligé de suivre une formation beroepsvervolmaking heeft nageleefd, is niet verplicht een
de remise à niveau à l'occasion de sa réinscription. inhaalvorming te volgen bij zijn wederinschrijving.

Art. 17.L'agent immobilier agit en bon père de famille et se fait

Art. 17.De vastgoedmakelaar handelt als een goede huisvader en laat
assister, si nécessaire, par un expert. zich, waar nodig, door een deskundige bijstaan.
CHAPITRE IV. - L'agent immobilier HOOFDSTUK IV. - De vastgoedmakelaar
envers ses confrères et les titulaires ten aanzien van zijn confraters en de beoefenaars
des professions apparentées et connexes van de aanverwante en nevenberoepen

Art. 18.L'agent immobilier doit faire preuve de courtoisie à l'égard de ses confrères et doit s'abstenir de toute attitude ou acte susceptible de leur nuire. Sans préjudice de son rôle de conseil à cet égard, il respecte le libre choix de ses clients lorsqu'il s'agit de choisir un notaire, un architecte, un géomètre, un expert immobilier, un avocat ou tout autre spécialiste.

Art. 19.L'agent immobilier peut collaborer ou s'associer librement avec d'autres agents immobiliers pour exercer des activités réglementées;il lui est interdit de le faire avec un tiers exerçant pareille activité sans autorisation. A la demande des Chambres, l'agent immobilier est tenu de leur transmettre tout contrat de collaboration ou d'association, ainsi que les annexes éventuelles, conclu avec d'autres agents immobiliers ou avec des tiers.

Art. 18.De vastgoedmakelaar moet hoffelijk zijn tegenover zijn confraters en moet zich onthouden van elke houding of handeling die hun schade kan berokkenen. Onverminderd zijn adviesrol hieromtrent eerbiedigt hij de vrije keuze van zijn klanten bij het aanduiden van een notaris, architect, landmeter, vastgoedexpert, advocaat of andere deskundigen.

Art. 19.De vastgoedmakelaar mag vrij samenwerken of een associatie oprichten met andere vastgoedmakelaars met het oog op de uitoefening van gereglementeerde activiteiten; het is hem verboden dit te doen met een derde die een dergelijke activiteit zonder toelating uitoefent. De vastgoedmakelaar dient alle met andere vastgoedmakelaars of met derden gesloten samenwerkings- of associatieovereenkomsten, alsook de eventuele bijlagen eraan, aan de Kamers mee te delen op hun verzoek.
CHAPITRE V. - Le secret professionnel HOOFDSTUK V. - Het beroepsgeheim

Art. 20.Sans préjudice des obligations légales d'observer le secret

Art. 20.Onverminderd de door de wet opgelegde verplichtingen om het
professionnel conformément à l'article 458 du Code pénal, l'agent beroepsgeheim te bewaren conform artikel 458 van het Strafwetboek,
immobilier est également tenu au respect du devoir de discrétion. dient de vastgoedmakelaar tevens een discretieplicht na te leven.
Ce devoir de discrétion comprend le fait de garder le secret quant à Deze discretieplicht omvat de geheimhouding van gegevens die hem
des informations qui lui ont été confiées expressément ou tacitement uitdrukkelijk of stilzwijgend in zijn hoedanigheid van
en sa qualité d'agent immobilier ainsi qu'à propos de faits à vastgoedmakelaar werden toevertrouwd en van feiten met een
caractère confidentiel qu'il a constatés dans le cadre de sa vertrouwelijk karakter, die hij in de uitoefening van zijn beroep
profession. heeft vastgesteld.
Tout courrier entre agents immobiliers, échangé expressément à titre Briefwisseling, uitdrukkelijk ten vertrouwelijken titel gevoerd tussen
confidentiel, doit être traité comme tel. vastgoedmakelaars, dient als zodanig behandeld te worden.
Sans préjudice de l'étendue légale de l'obligation au secret Onverminderd de wettelijke omvang van de verplichting het
professionnel, il n'y a pas de manquement disciplinaire au devoir de beroepsgeheim te bewaren, is er geen disciplinaire tekortkoming aan de
discrétion si l'atteinte à ce devoir est accomplie par l'agent discretieplicht als de aantasting van die plicht gepleegd wordt door
immobilier : de vastgoedmakelaar :
lorsqu'il est appelé à témoigner en justice; wanneer hij geroepen wordt om in rechte getuigenis af te leggen;
lorsque les dispositions légales l'obligent à communiquer tout ou wanneer de wettelijke bepalingen hem tot mededeling van volledige of
partie de ces informations; gedeeltelijke inlichtingen verplichten;
dans l'exercice de sa défense personnelle en matière judiciaire ou in de uitoefening van zijn persoonlijke verdediging in rechterlijke of
disciplinaire; tuchtaangelegenheden;
lorsque l'application de la déontologie l'exige; wanneer de toepassing van de plichtenleer het vereist;
lorsque et dans la mesure où il a été déchargé expressément de son wanneer en in de mate waarin hij, betreffende aangelegenheden die zijn
devoir de discrétion par son client pour les matières qui concernent cliënt persoonlijk aanbelangen, door deze laatste uitdrukkelijk van
personnellement ce dernier; zijn discretieplicht ontslagen werd;
lorsque les informations peuvent léser des tiers si elles sont wanneer de informatie schade aan derden kan toebrengen indien ze
délibérément passées sous silence. moedwillig wordt verzwegen.
CHAPITRE VI. - Activités professionnelles et incompatibilités HOOFDSTUK VI. - Beroepsactiviteiten en onverenigbaarheden

Art. 21.La profession d'agent immobilier n'est compatible avec celle

Art. 21.Het beroep van vastgoedmakelaar is enkel verenigbaar met dat
de marchand de biens, exercée directement ou indirectement, que si les van vastgoedhandelaar, rechtstreeks of onrechtstreeks uitgeoefend,
intérêts légitimes du client ne sont pas lésés. indien de rechtmatige belangen van de cliënt niet worden geschaad.

Art. 22.L'exercice de la profession d'agent immobilier est

Art. 22.De uitoefening van het beroep van vastgoedmakelaar is
incompatible avec l'exercice d'une autre profession qui est source de onverenigbaar met de uitoefening van een ander beroep waardoor
conflits d'intérêts ou de concurrence déloyale. belangenconflicten of oneerlijke mededinging ontstaan.
L'exercice de la profession d'agent immobilier n'est compatible avec De uitoefening van het beroep van vastgoedmakelaar is enkel
un emploi dans la fonction publique que moyennant autorisation écrite verenigbaar met tewerkstelling in een openbare dienst mits
préalable de l'autorité compétente. voorafgaande schriftelijke toelating van de bevoegde overheid.
CHAPITRE VII. - L'information envers le public HOOFDSTUK VII. - Informatie naar het publiek toe

Art. 23.L'agent immobilier est tenu de protéger le public contre

Art. 23.De vastgoedmakelaar moet het publiek beschermen tegen elke
toute pratique contraire à la présente déontologie. A cet effet, il handelswijze die strijdig is met deze plichtenleer. In dit verband zal
informe le public de façon objective. hij het publiek op objectieve wijze voorlichten.

Art. 24.Lorsqu'il donne des informations sur ses activités

Art. 24.Bij het verstrekken van informatie over zijn
professionnelles, ses qualifications, services et honoraires, l'agent beroepswerkzaamheden, kwalificaties, diensten en honoraria, is het de
immobilier s'interdit de s'approprier indûment des titres ou vastgoedmakelaar verboden zich ten onrechte titels of deskundigheden
compétences. toe te eigenen.

Art. 25.L'agent immobilier doit exercer sa profession dans un local

Art. 25.De vastgoedmakelaar moet zijn beroep uitoefenen in een
identifiable. A cet effet, il fait clairement apparaître sa qualité herkenbaar lokaal. Hij maakt hiertoe zijn hoedanigheid van
d'agent immobilier et son numéro d'agréation IPI. Ces informations vastgoedmakelaar en zijn BIV-erkenningsnummer duidelijk kenbaar. Deze
sont clairement visibles de l'extérieur. informatie is duidelijk zichtbaar van buitenaf.

Art. 26.Les documents utilisés par l'agent immobilier doivent

Art. 26.De documenten die de vastgoedmakelaar gebruikt, moeten
indiquer : vermelden :
- son nom et son prénom; - zijn naam en zijn voornaam;
- le titre « agent immobilier agréé I.P.I. » et son numéro - de titel « erkend vastgoedmakelaar B.I.V. » en zijn
d'inscription au tableau ou le titre « agent immobilier stagiaire » et son numéro d'inscription sur la liste des stagiaires; - le nom et l'adresse de l'organisme de caution en matière de fonds de tiers; - les mentions imposées par la loi.

Art. 27.Les annonces doivent faire clairement apparaître qu'il s'agit d'un agent immobilier. Dans sa publicité et dans tout autre moyen promotionnel qu'il utilise, l'agent immobilier fait au moins mention de son nom ou de sa dénomination commerciale.

 inschrijvingsnummer op het tableau of de titel « stagiair-vastgoedmakelaar » en zijn inschrijvingsnummer op de lijst van de stagiairs; - de naam en het adres van het waarborgorganisme inzake derdengelden; - de door de wet opgelegde vermeldingen.

Art. 27.Uit de advertenties moet duidelijk blijken dat het om een vastgoedmakelaar gaat. De vastgoedmakelaar moet in de gevoerde publiciteit en alle andere promotiemiddelen, minstens melding maken van zijn naam of firmanaam.
CHAPITRE VIII. - Obligations spécifiques du courtier HOOFDSTUK VIII. - Specifieke verplichtingen van de bemiddelaar

Art. 28.Lorsqu'on lui confie une mission de courtage, l'agent

Art. 28.Wanneer hem een bemiddelingsopdracht toevertrouwd wordt,
immobilier, fort de sa connaissance du marché, assiste son commettant staat de vastgoedmakelaar vanuit zijn marktkennis de opdrachtgever bij
dans l'estimation de la valeur réelle du bien. in de schatting van de reële waarde van het goed.

Art. 29.L'agent immobilier ne peut recevoir ses honoraires que de son

Art. 29.De vastgoedmakelaar mag enkel van zijn opdrachtgever een
commettant, sauf disposition contraire portée à la connaissance des ereloon ontvangen, behoudens andersluidende bepaling die ter kennis
wordt gebracht aan de partijen of die tussen deze laatsten wordt
parties ou convenue entre elles. overeengekomen.

Art. 30.Le prix spécifié dans la publicité est toujours celui fixé de

Art. 30.De in de publiciteit vermelde prijs moet steeds de prijs zijn
commun accord avec le commettant. die in gemeenschappelijk overleg met de opdrachtgever is vastgesteld.

Art. 31.L'agent immobilier ne peut pas, en tant que tel, recourir à

Art. 31.De vastgoedmakelaar mag in die hoedanigheid geen gebruik
des options à son profit, qu'elles soient cessibles ou non. maken van opties te zijnen bate, ongeacht of deze al dan niet
overdraagbaar zijn.
CHAPITRE IX. - Obligations spécifiques du régisseur HOOFDSTUK IX. - Specifieke verplichtingen van de rentmeester

Art. 32.L'agent immobilier, régisseur, effectue les paiements pour compte du commettant, uniquement sur présentation de pièces justificatives. a) Le transfert des sommes reçues s'effectue d'après les modalités convenues par écrit, éventuellement sous déduction des frais et honoraires. Un décompte est établi au moins une fois par an. b) Sauf convention contraire, tous les travaux à effectuer doivent être soumis pour approbation au commettant, et ne peuvent être commandés qu'après que l'agent immobilier, régisseur, s'est assuré qu'il dispose des moyens financiers nécessaires.

Art. 33.L'agent immobilier, régisseur, conserve tout document

Art. 32.De vastgoedmakelaar, rentmeester, verricht de betalingen voor rekening van de opdrachtgever, enkel op voorlegging van bewijskrachtige stukken. a) Het overmaken van de ontvangen gelden gebeurt volgens de schriftelijk overeengekomen modaliteiten, eventueel met aftrek van kosten en honoraria. Minstens één keer per jaar wordt een afrekening gemaakt. b) Tenzij anders overeengekomen moet elk werk ter goedkeuring aan de opdrachtgever worden voorgelegd en kan het pas besteld worden nadat de vastgoedmakelaar, rentmeester, zich heeft vergewist dat hij over de nodige financiële middelen zal beschikken.

Art. 33.Behoudens andere wettelijke of contractuele beschikkingen, bewaart de vastgoedmakelaar, rentmeester, alle belangrijke documenten
important jusqu'à 5 ans après clôture de chaque dossier locatif, sauf tot 5 jaar na het afsluiten van elk huurdossier.
autres dispositions légales ou contractuelles. Bij het beëindigen van de opdracht maakt de vastgoedmakelaar het
A la fin de sa mission, l'agent immobilier transmet le dossier au dossier over aan de eigenaar, alsook een gedetailleerde en
propriétaire, de même qu'un inventaire détaillé et daté, établi en gedagtekende inventaris, opgemaakt in twee exemplaren en door alle
deux exemplaires et signé par toutes les parties concernées. betrokken partijen ondertekend.

Art. 34.L'agent immobilier, régisseur, veille, en accord avec son

Art. 34.In akkoord met zijn opdrachtgever waakt de vastgoedmakelaar,
commettant, à ce que le locataire du bien immobilier en question rentmeester, er over dat de huurder van het onroerend goed kan
puisse bénéficier d'une exécution correcte du bail, afin de lui genieten van een correcte uitvoering van de huurovereenkomst, teneinde
assurer une habitabilité ou une jouissance normales du bien hem een normale bewoonbaarheid of genot van het onroerend goed te
immobilier. verzekeren.
CHAPITRE X. - Obligations spécifiques du syndic HOOFDSTUK X. - Specifieke verplichtingen van de syndicus

Art. 35.L'agent immobilier, syndic, se soumet aux dispositions du

Art. 35.De vastgoedmakelaar, syndicus, schikt zich naar de bepalingen
Code civil relatives à la copropriété. van het Burgerlijk Wetboek betreffende de mede-eigendom.

Art. 36.L'agent immobilier, syndic, ne peut agir qu'en possession

Art. 36.De vastgoedmakelaar, syndicus, kan slechts optreden mits hij
d'un acte de nomination ou d'une désignation conforme à la loi. in het bezit is van een akte van benoeming of van een aanduiding overeenkomstig de wet.

Art. 37.L'agent immobilier, syndic, agit conformément à un cahier des

Art. 37.De vastgoedmakelaar, syndicus, handelt overeenkomstig een
charges détaillé, spécifiant au minimum que : gedetailleerd lastenboek, hetwelk minstens moet inhouden dat :
a) chaque association des copropriétaires dispose d'un compte bancaire a) elke vereniging van mede-eigenaars over een aparte bankrekening
distinct, dont seul le syndic détient le pouvoir de signature; beschikt waarover alleen de syndicus handtekeningsbevoegdheid heeft;
b) l'agent immobilier, syndic, n'effectue des paiements pour compte de b) de vastgoedmakelaar, syndicus, slechts betalingen verricht voor
l'association des copropriétaires que sur présentation de pièces rekening van de vereniging van mede-eigenaars mits voorlegging van
bewijskrachtige stukken opgesteld op naam van deze vereniging;
justificatives établies au nom de cette association; c) de vastgoedmakelaar, syndicus, minstens één maal per jaar een
c) une fois l'an au moins, l'agent immobilier, syndic, établit un afrekening van het gemeenschappelijk en privatief verbruik maakt, die
décompte des consommations communes et privatives comprenant : het volgende omvat :
- un relevé des frais avec regroupement par type de dépenses et par - een kostenopgave met groepering per kostensoort en per
clé de répartition; verdeelsleutel;
- un tableau de répartition des frais entre les copropriétaires ou un - een tabel voor de verdeling van de kosten tussen de mede-eigenaars
relevé individuel des frais à répartir; of een individuele afrekening van de te verdelen kosten;
- un état patrimonial de l'association des copropriétaires. - een vermogensstaat van de vereniging van mede-eigenaars.
d) l'agent immobilier, syndic, rédige tous les documents légaux d) de vastgoedmakelaar, syndicus, alle wettelijke documenten opstelt
conformément au statut linguistique de la commune où est située la conform het taalstatuut van de gemeente waar de mede-eigendom is
copropriété. Si une gestion multilingue est nécessaire ou souhaitée gelegen. Is meertalig beheer noodzakelijk of gewenst door de
par les copropriétaires, elle fait l'objet d'une rémunération mede-eigenaars, dan maakt dit het voorwerp uit van een supplementaire
supplémentaire, à charge de la copropriété, et à préciser dans le honorering, ten laste van de mede-eigendom, en vast te leggen in het
mandat. mandaat.

Art. 38.Les honoraires de l'agent immobilier, syndic, couvrent selon

Art. 38.De overeengekomen erelonen van de vastgoedmakelaar, syndicus,
les distinctions et les modalités déterminées par l'assemblée omvatten volgens de door de algemene vergadering vastgelegde
générale, toutes les missions que doit exécuter le syndic du chef de son mandat légal. opdelingen en modaliteiten, alle opdrachten die de syndicus uit hoofde
Toute mission complémentaire fait l'objet d'une convention distincte. van zijn wettelijk mandaat moet uitvoeren.
Toute autre rémunération, sous quelque forme que ce soit, est Bijkomende opdrachten maken het voorwerp uit van een afzonderlijke
interdite. overeenkomst.
Elke andere vergoeding, onder welke vorm ook, is verboden.

Art. 39.En cas de transfert de son mandat de syndic, l'agent

Art. 39.Bij overdracht van zijn syndicusmandaat spant de
immobilier s'efforce de rendre ce transfert aussi aisé que possible. vastgoedmakelaar zich in om de overdracht zo vlot mogelijk te laten
L'agent immobilier qui termine son mandat de syndic présente un verlopen. De vastgoedmakelaar, die een syndicschap beëindigt, legt een
décompte détaillé et complet et ne peut exercer aucun droit de gedetailleerde en volledige afrekening voor en kan geen retentierecht
rétention, excepté dans le cas prévu à l'article 15, deuxième alinéa uitoefenen, tenzij zoals voorzien in artikel 15, tweede lid van dit
du présent code. reglement.

Art. 40.L'agent immobilier, syndic, tient les pièces justificatives

Art. 40.De vastgoedmakelaar, syndicus, houdt gedurende zijn opdracht
relatives aux décomptes, ainsi qu'un état détaillé du patrimoine, à la de bewijsstukken met betrekking tot de afrekeningen en een
disposition en ses bureaux pendant la durée de son mandat. Il conserve gedetailleerde staat van het vermogen op zijn kantoor ter beschikking.
ces pièces pendant 5 ans à dater de sa décharge.

Art. 41.L'agent immobilier, syndic, informe l'association des copropriétaires des prescriptions légales et l'incite à les appliquer.

Art. 42.Dans le respect de l'article 13, dernier alinéa, les livraisons et travaux font toujours l'objet de commandes par l'agent immobilier, syndic, au nom et pour compte de l'association des copropriétaires. Les livraisons et travaux importants doivent faire l'objet de commandes écrites. Tout lien direct ou indirect entre l'agent immobilier, syndic, et les fournisseurs est porté, préalablement, à la connaissance de l'assemblée générale, sauf extrême urgence. Dans ce dernier cas, l'assemblée générale en sera ultérieurement informée.

Art. 43.En cas de conflits entre copropriétaires, l'agent immobilier, syndic, adopte toujours un point de vue neutre. Vu pour être annexé à Notre arrêté du 3 février 1999. ALBERT Par le Roi : Le Ministre de l'Agriculture et des Petites et Moyennes Entreprises

 Hij bewaart deze stukken gedurende 5 jaar na datum waarop hem décharge werd verleend.

Art. 41.De vastgoedmakelaar, syndicus, informeert de vereniging van mede-eigenaars over de wettelijke voorschriften en zet haar aan tot de toepassing ervan.

Art. 42.Mits naleving van artikel 13, laatste lid, maken leveringen en werken altijd het voorwerp uit van bestellingen door de vastgoedmakelaar, syndicus, namens en voor rekening van de vereniging van mede-eigenaars. Belangrijke leveringen en werken maken het voorwerp uit van schriftelijke bestellingen. Elke rechtstreekse of onrechtstreekse band tussen de vastgoedmakelaar, syndicus, en de leveranciers wordt voorafgaandelijk ter kennis gebracht van de algemene vergadering, behoudens hoogdringendheid. In dit laatste geval zal de algemene vergadering hiervan later worden geïnformeerd.

Art. 43.In conflicten tussen mede-eigenaars neemt de vastgoedmakelaar, syndicus, steeds een neutraal standpunt in. Gezien om te worden gevoegd bij Ons besluit van 3 februari 1999. ALBERT Van Koningswege : De Minister van Landbouw en de Kleine en Middelgrote Ondernemingen
K. PINXTEN K. PINXTEN
^