Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 02/06/2012
← Retour vers "Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 2 octobre 1937 portant le statut des agents de l'Etat "
Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 2 octobre 1937 portant le statut des agents de l'Etat Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 2 oktober 1937 houdende het statuut van het rijkspersoneel
SERVICE PUBLIC FEDERAL PERSONNEL ET ORGANISATION 2 JUIN 2012. - Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 2 octobre 1937 portant le statut des agents de l'Etat RAPPORT AU ROI Sire, Le projet d'arrêté royal que nous avons l'honneur de soumettre à la signature de Votre Majesté met en oeuvre une action positive visant à lever certains obstacles que les femmes rencontrent dans le monde du travail et, par là, à réduire les inégalités de genres existant au sein de la fonction publique administrative fédérale. La promotion de l'égalité entre les hommes et les femmes s'est tout FEDERALE OVERHEIDSDIENST PERSONEEL EN ORGANISATIE 2 JUNI 2012. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 2 oktober 1937 houdende het statuut van het rijkspersoneel VERSLAG AAN DE KONING Sire, Het ontwerp van koninklijk besluit dat wij de eer hebben aan Uwe Majesteit ter ondertekening voor te leggen stelt een positieve actie in werking die als doel heeft een aantal obstakels waar vrouwen mee geconfronteerd worden op de arbeidsmarkt weg te nemen en op die manier de ongelijkheden tussen de geslachten die men binnen het federaal administratief openbaar ambt aantreft terug te dringen. De bevordering van de gelijkheid van mannen en vrouwen ontwikkelde
d'abord développée au niveau européen. En effet, l'article 141 du zich in eerste instantie op Europees niveau. Artikel 141 van het
Traité instituant la Communauté européenne est le texte fondateur des Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap is immers de tekst
principes d'égalité de traitement et d'égalité de rémunération entre die de grondslag legt voor de beginselen van gelijke kansen en gelijke
hommes et femmes. La mise en oeuvre de ce principe d'égalité est beloning van mannen en vrouwen. De toepassing van dit
notamment réalisée par l'adoption de directives européennes. gelijkheidsbeginsel wordt met name gerealiseerd door de invoering van
Europese richtlijnen.
La Directive 76/207 - modifiée par la Directive 2002/73 et ensuite Richtlijn 76/207 - gewijzigd door Richtlijn 2002/73 en vervolgens
abrogée et remplacée par la Directive 2006/54 - autorise les actions opgeheven en vervangen door Richtlijn 2006/54 - geeft toestemming voor
positives en vue de remédier aux inégalités touchant les femmes. positieve acties om de ongelijkheden waarmee vrouwen te maken krijgen
Toutefois, pour ne pas être censurées, les actions positives doivent correspondre au cadre juridique spécifique donné par la directive. L'arrêt KALANKE (1) prononcé, en 1995, par la Cour de justice des Communautés européennes au sujet de la validité des actions positives « a donné lieu a une importante controverse dans toute l'Europe » provenant « de l'incertitude créé par l'arrêt quant à la légitimité des quotas et autres formes d'action positive destinées à accroitre le nombre des femmes dans certains secteurs ou niveaux d'emploi » (2). Deux ans plus tard, l'arrêt MARSCHALL de la Cour de justice des Communautés européennes précise les conditions de validité des actions positives. Ainsi, la Cour accepte la règle d'un quota en faveur des femmes - sexe sous-représenté dans certains postes - à la condition que cette action positive n'entraîne pas une priorité absolue, te verhelpen. Om niet veroordeeld te worden moeten de positieve acties echter stroken met het specifieke juridische kader dat wordt aangereikt door de richtlijn. Het arrest-KALANKE (1) dat het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen in 1995 uitsprak met betrekking tot de geldigheid van positieve acties, « heeft in heel Europa tot grote controverses geleid, wegens de onzekerheid die het arrest heeft geschapen met betrekking tot de wettigheid van quota en andere vormen van positieve actie die bedoeld zijn om het aantal vrouwen in bepaalde sectoren van of op bepaalde niveaus in het arbeidsproces te doen toenemen » (2). Twee jaar later preciseerde het arrest-MARSCHALL van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen de geldigheidsvoorwaarden voor positieve acties. Zo aanvaardt het Hof de regel van een quotum ten gunste van vrouwen - een geslacht dat ondervertegenwoordigd is in bepaalde betrekkingen - op voorwaarde dat deze positieve actie geen absolute, automatische en onvoorwaardelijke voorrang voor hen ten gevolge heeft. Het Hof is immers van oordeel dat « Voor zover in het
automatique et inconditionnelle au profit de celles-ci. La Cour ressort van de voor de bevordering bevoegde autoriteit in een te
considère en effet que « si, dans le secteur de l'autorité compétente bekleden hoger ambt van een loopbaan minder vrouwen dan mannen
pour la promotion, les femmes sont en nombre inférieur aux hommes au werkzaam zijn, moet bij gelijke geschiktheid, bekwaamheid en
niveau de poste concerné de la carrière, les femmes sont à promouvoir arbeidsprestatie de voorkeur worden gegeven aan een vrouw, voor zover
par priorité, à égalité d'aptitude, de compétence et de prestations met de persoon van een medekandidaat verbandhoudende redenen de balans
professionnelles, à moins que des motifs tenant à la personne d'un
candidat ne fassent pencher la balance en sa faveur » (3). niet in diens voordeel doen doorslaan » (3).
Le 28 mars 2000, la même Cour conclut dans l'arrêt BADECK qu' « il Op 28 maart 2000 heeft hetzelfde Hof in zijn arrest BADECK besloten
s'ensuit qu'une action qui vise à promouvoir prioritairement les dat « derhalve is een maatregel volgens welke vrouwelijke kandidaten
candidats féminins dans les secteurs de la fonction publique où les in sectoren van de openbare dienst waarin zij ondervertegenwoordigd
femmes sont sous-représentées doit être considérée comme étant zijn, bij voorrang moeten worden bevorderd, verenigbaar met het
compatible avec le droit communautaire : gemeenschapsrecht :
* lorsqu'elle n'accorde pas de manière automatique et inconditionnelle * wanneer hij vrouwelijke kandidaten met een gelijke kwalificatie als
la priorité aux candidats féminins ayant une qualification égale à hun mannelijke medekandidaten niet automatisch en onvoorwaardelijk
celle de leurs concurrents masculins et voorrang verleent en
* lorsque les candidatures font l'objet d'une appréciation objective * wanneer de sollicitaties worden onderworpen aan een objectieve
qui tient compte des situations particulières d'ordre personnel de beoordeling, die rekening houdt met de bijzondere persoonlijke
tous les candidats. » (4) situatie van alle kandidaten. » (4)
Chez nous, la Cour constitutionnelle, dans son arrêt n° 17/2009 du 12 Bij ons, in zijn arrest nr. 17-2009 van 12 februari 2009, in zijn
février 2009, sous son considérant B.22.2, a adopté la position overweging B.22.2, heeft het Grondwettelijk Hof het volgende standpunt
suivante : ingenomen :
« Une mesure d'action positive ne peut être prise que moyennant le « Een maatregel van positieve actie kan slechts worden genomen wanneer
respect des conditions suivantes : aan de volgende voorwaarden is voldaan :
1° il doit exister une inégalité manifeste; 1° er moet een kennelijke ongelijkheid zijn;
2° la disparition de cette inégalité doit être désignée comme un 2° het verdwijnen van die ongelijkheid moet als een te bevorderen
objectif à promouvoir; doelstelling worden aangewezen;
3° la mesure d'action positive doit être de nature temporaire, étant 3° de maatregel van positieve actie moet van tijdelijke aard zijn en
de nature à disparaître dès que l'objectif visé est atteint; van die aard dat hij verdwijnt zodra de beoogde doelstelling is
4° la mesure d'action positive ne doit pas restreindre inutilement les bereikt; 4° de maatregel van positieve actie mag de rechten van derden niet
droits d'autrui. » onnodig beperken. »
Au sein de la fonction publique administrative fédérale, le problème In het federaal administratief openbaar ambt situeert het probleem
du déséquilibre entre les genres se trouve essentiellement dans ce que inzake het gebrek aan evenwicht tussen de geslachten zich voornamelijk
l'on appelle les deux premiers degrés de la hiérarchie, c'est-à-dire, in wat men de eerste twee trappen van de hiërarchie noemt, d.w.z. op
d'une manière générale, d'une part les fonctions de management N, N-1 algemene wijze enerzijds de managementfuncties N, N-1 en N-2 en
et N-2 et d'autre part les fonctions de management N-3 ainsi que les anderzijds de managementfuncties N-3 en de ambtenaren benoemd in de
agents nommés dans les classes A3, A4 et A5. klassen A3, A4 en A5.
Début 2012, au sein des services publics fédéraux et des services Begin 2012 is in de federale overheidsdiensten en de programmatorische
publics de programmation, seulement 13 % des managers et 27 % des overheidsdiensten slechts 13 % van de managers en 27 % van de
agents nommés dans les classes A3, A4 et A5 sont des femmes. ambtenaren benoemd in de klassen A3, A4 en A5 vrouw. De ongelijkheid
L'inégalité est donc manifeste. is dus kennelijk.
C'est pourquoi, le présent arrêté introduit progressivement un quota Om deze reden introduceert het onderhavige besluit geleidelijk per
de deux tiers par service public appartenant à la fonction publique overheidsdienst die tot het federaal administratief openbaar ambt
administrative fédérale pour les titulaires d'une fonction de behoort een tweederden-quotum voor de houders van een
management et les agents de l'Etat appartenant aux classes A3, A4 et A5, sans remettre en cause les lois coordonnées sur l'emploi des langues, ni les compétences des candidats à une désignation ou une nomination, ni le droit au renouvellement des mandats. L'objectif est de remédier progressivement à la sous-représentation des femmes. En effet, si en raison de ces lois coordonnées, il est impossible de procéder à la nomination d'un candidat appartenant au genre sous-représenté, le quota de deux tiers ne trouve pas à s'appliquer. De la même manière, si les résultats de la sélection ne permettent pas de procéder à la désignation ou à la nomination d'un candidat appartenant au genre sous-représenté, le quota de deux tiers n'est pas d'application. Comme le relève le Conseil d'Etat dans son avis n° 51.204/4 du 26 avril 2012, le texte en projet satisfait à la notion de clause managementfunctie en de rijksambtenaren behorende tot de klassen A3, A4 en A5, zonder terug te komen op de gecoördineerde wetten op het gebruik van de talen, noch op de bekwaamheden van de kandidaten voor een aanwijzing of een benoeming, noch op het recht op de hernieuwing van de mandaten. Het doel is de ondervertegenwoordiging van vrouwen geleidelijk te verhelpen. Immers, indien het wegens deze gecoördineerde wetten onmogelijk is om over te gaan tot het benoemen van een kandidaat van het ondervertegenwoordigde geslacht is het tweederden-quotum niet van toepassing. Evenzo is het tweederden-quotum niet van toepassing indien de resultaten van de selectie het niet toelaten om over te gaan tot de aanwijzing of de benoeming van een kandidaat van het ondervertegenwoordigde geslacht. Zoals de Raad van State in zijn advies nr. 51.204/4 van 26 april 2012
d'ouverture telle qu'elle est exposée à l'article 16, § 2, de la loi opmerkt, voldoet de ontworpen tekst aan het begrip "openingsclausule"
du 10 mai 2007 tendant à lutter contre la discrimination entre les zoals uiteengezet in artikel 16, § 2, van de wet van 10 mei 2007 ter
femmes et les hommes. bestrijding van discriminatie tussen vrouwen en mannen.
Quant au mandataire, celui-ci conserve son droit au renouvellement du Wat de mandaathouder betreft, deze behoudt zijn recht op de
mandat en cas d'évaluation positive. hernieuwing van het mandaat in geval van een positieve evaluatie.
Enfin, précisons que ni le projet d'arrêté royal ni la disposition Tot slot preciseren we dat noch het ontwerp van koninklijk besluit,
transitoire ne peuvent aboutir à une régression quant à l'objectif noch de overgangsbepaling kunnen leiden tot een teruggang wat betreft
poursuivi. de nagestreefde doelstelling.
En ce qui concerne le test EIDD, celui-ci ne s'applique pas car il Wat de DOEB-test betreft, deze is niet van toepassing, want het gaat
s'agit d'un dossier ayant trait à l'autorégulation des autorités om een dossier dat betrekking heeft op de autoregulering van de
fédérales (statut du personnel) federale overheid (personeelsstatuut).
(1) C.J.C.E., 17 octobre 1995, KALANKE/FREIE HANSESTADT BREMEN, (1) H.J.E.G., 17 oktober 1995, KALANKE/FREIE HANSESTADT BREMEN, nr.
c-450/93, Rec. C.J.C.E., 1995, I-03051. C-450/93, Jur. 1995, I- 3051.
(2) COM (96) 88 final 27/03/96. (2) COM (96) 88 final 27/03/96.
(3) C.J.C.E., 11 novembre 1997, MARSCHALL, C-409/95, Rec. C.J.C.E, (3) H.J.E.G., 11 november 1997, MARSCHALL, nr. C- 409/95, Jur. 1997,
1997, I-06363. I-06363.
(4) C.J.C.E., 28 mars 2000, BADECK, C-158/97, Rec. C.J.C.E, 2000, I-1919. (4) H.J.E.G., 28 maart 2000, BADECK, nr. C-158/97, Jur. 2000, I-1919.
Nous avons l'honneur d'être, Wij hebben de eer te zijn,
Sire, Sire,
De Votre Majesté, Van Uwe Majesteit,
les très respectueux de zeer eerbiedvolle
et tres fidèles serviteurs, en getrouwe dienaars,
Le Ministre chargé de la Fonction publique, De Minister belast met Ambtenarenzaken,
S. VANACKERE S. VANACKERE
La Ministre chargée de l'Egalité des Chances, De Minister belast met Gelijke Kansen,
Mme J. MILQUET Mevr. J. MILQUET
Le Secrétaire d'Etat à la Fonction publique, De Staatssecretaris voor Ambtenarenzaken,
H. BOGAERT H. BOGAERT
2 JUIN 2012. - Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 2 octobre 1937 2 JUNI 2012. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk
portant le statut des agents de l'Etat besluit van 2 oktober 1937 houdende het statuut van het rijkspersoneel
ALBERT II, Roi des Belges, ALBERT II, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu les articles 37 et 107, alinéa 2, de la Constitution; Gelet op de artikelen 37 en 107, tweede lid, van de Grondwet;
Vu la loi du 10 mai 2007 tendant à lutter contre la discrimination Gelet op de wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van discriminatie
entre les femmes et les hommes, l'article 16, § 3; tussen vrouwen en mannen, artikel 16, § 3;
Vu l'arrêté royal du 2 octobre 1937 portant le statut des agents de Gelet op het koninklijk besluit van 2 oktober 1937 houdende het
l'Etat, la partie VI, abrogée par l'arrêté royal du 5 septembre 2002; statuut van het rijkspersoneel, het deel VI, opgeheven door het koninklijk besluit van 5 september 2002;
Vu l'avis de l'Inspecteur des Finances, donné le 9 mars 2012; Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën, gegeven op 9
Vu l'accord du Ministre du Budget, donné le 19 mars 2012; maart 2012; Gelet op de akkoordbevinding van de Minister van Begroting, gegeven op 19 maart 2012;
Vu le protocole n° 661 du 24 avril 2012 du Comité des services publics Gelet op het protocol nr 661 van 24 april 2012 van het Comité voor de
fédéraux, communautaires et régionaux; federale, de gemeenschaps- en de gewestelijke overheidsdiensten;
Vu l'avis n° 51.204/4 du Conseil d'Etat, donné le 26 avril 2012, en Gelet op advies nr 51.204/4 van de Raad van State, gegeven op 26 april
application de l'article 84, § 1er, alinéa 1er, 1°, des lois sur le 2012, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 1°, van de
Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973; wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973;
Sur la proposition du Ministre chargé de la Fonction publique, de la Op de voordracht van de Minister belast met Ambtenarenzaken, van de
Ministre chargée de l'Egalité des chances et du Secrétaire d'Etat à la Minister belast met de Gelijke Kansen en van de Staatssecretaris voor
Fonction publique et de l'avis des Ministres qui en ont délibéré en Ambtenarenzaken en op het advies van de in Raad vergaderde Ministers,
Conseil, Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.La partie VI de l'arrêté royal du 2 octobre 1937 portant

Artikel 1.Deel VI van het koninklijk besluit van 2 oktober 1937
houdende het statuut van het rijkspersoneel, opgeheven door het
le statut des agents de l'Etat, abrogée par l'arrêté royal du 5 koninklijk besluit van 5 september 2002, wordt als volgt hersteld :
septembre 2002, est rétablie dans la rédaction suivante :
« Partie VI. - De la promotion de l'égalité des genres. « Deel VI. - De bevordering van de gelijkheid van de geslachten.

Article 53.Aucune désignation ou nomination ne peut avoir pour effet

Artikel 53.Geen enkele aanwijzing of benoeming kan als gevolg hebben
que plus de deux tiers des emplois classés dans le premier degré de la dat meer dan twee derden van de betrekkingen gerangschikt in de eerste
hiérarchie en application des lois sur l'emploi des langues en matière trap van de hiërarchie in toepassing van de wetten op het gebruik van
administrative, coordonnées le 18 juillet 1966 soient occupés par des de talen in bestuurszaken, gecoördineerd op 18 juli 1966, worden
agents appartenant au même genre. Le résultat est, le cas échéant, bekleed door ambtenaren van hetzelfde geslacht. Het resultaat wordt in
arrondi à l'unité supérieure. voorkomend geval naar boven afgerond.
Toutefois, il est dérogé à l'alinéa précédent si, par application des Er wordt evenwel afgeweken van het voorgaande lid indien het met
lois précitées, en raison des résultats de la sélection, en raison du toepassing van de voormelde wetten, wegens de resultaten van de
droit au renouvellement du mandat ou en raison du classement des selectie, wegens het recht op de hernieuwing van het mandaat of wegens
candidats en fonction de leurs titres et mérites, il est impossible de de rangschikking van de kandidaten in functie van hun titels en
procéder à la désignation ou à la nomination d'un candidat appartenant verdiensten onmogelijk is om over te gaan tot de aanwijzing of de
au genre sous-représenté. benoeming van een kandidaat van het ondervertegenwoordigde geslacht.
Le calcul des deux tiers, comme les conditions de l'éventuelle De berekening van de twee derden evenals de voorwaarden voor de
dérogation, sont constatés le jour de la désignation ou de la eventuele afwijking worden vastgesteld op de dag van de aanwijzing of
nomination. de benoeming.

Article 54.Aucune désignation ou nomination ne peut avoir pour effet

Artikel 54.Geen enkele aanwijzing of benoeming kan als gevolg hebben
que plus de deux tiers des emplois classés dans le deuxième degré de dat meer dan twee derden van de betrekkingen gerangschikt in de tweede
la hiérarchie en application des lois sur l'emploi des langues en trap van de hiërarchie in toepassing van de wetten op het gebruik van
matière administrative, coordonnées le 18 juillet 1966 soient occupés de talen in bestuurszaken, gecoördineerd op 18 juli 1966, worden
par des agents appartenant au même genre. Le résultat est, le cas bekleed door ambtenaren van hetzelfde geslacht. Het resultaat wordt in
échéant, arrondi à l'unité supérieure. voorkomend geval naar boven afgerond.
Toutefois, il est dérogé à l'alinéa précédent si, par application des Er wordt evenwel afgeweken van het voorgaande lid indien het met
lois précitées, en raison des résultats de la sélection, en raison du toepassing van de voormelde wetten, wegens de resultaten van de
droit au renouvellement du mandat ou en raison du classement des selectie, wegens het recht op de hernieuwing van het mandaat of wegens
candidats en fonction de leurs titres et mérites, il est impossible de de rangschikking van de kandidaten in functie van hun titels en
procéder à la désignation ou à la nomination d'un candidat appartenant verdiensten onmogelijk is om over te gaan tot de aanwijzing of de
au genre sous-représenté. benoeming van een kandidaat van het ondervertegenwoordigde geslacht.
Le calcul des deux tiers, comme les conditions de l'éventuelle De berekening van de twee derden evenals de voorwaarden voor de
dérogation, sont constatés le jour de la désignation ou de la eventuele afwijking worden vastgesteld op de dag van de aanwijzing of
nomination. » de benoeming ».

Art. 2.Les données relatives à l'emploi des genres dans les deux

Art. 2.De gegevens met betrekking tot de tewerkstelling van de
premiers degrés de la hiérarchie sont transmises par trimestre aux geslachten in de twee eerste trappen van de hiërarchie worden per
Ministres qui ont la Fonction publique et l'Egalité des chances dans trimester doorgegeven aan de Ministers bevoegd voor Ambtenarenzaken en
leurs attributions. Il est prévu une évaluation annuelle au conseil voor de Gelijke Kansen. Er wordt voorzien in een jaarlijkse evaluatie
des Ministres. op de Ministerraad.
Chaque service soumet tous les ans à son ministre de tutelle un plan Elke dienst legt jaarlijks een actieplan voor aan zijn
d'action reprenant des initiatives destinées à corriger la voogdijminister, met daarin initiatieven die er op gericht zijn om de
sous-représentation d'un certain genre dans les deux premiers degrés ondervertegenwoordiging van een bepaald geslacht in de twee eerste
de la hiérarchie. Le ministre de tutelle remet ces plans d'action aux trappen van de hiërarchie te corrigeren. De voogdijminister bezorgt
Ministres qui ont la Fonction publique et l'Egalité des Chances dans deze actieplannen aan de Ministers bevoegd voor Ambtenarenzaken en
leurs attributions. voor de Gelijke Kansen.

Art. 3.Dans les articles 53 et 54 de l'arrêté royal du 2 octobre 1937

Art. 3.In de artikelen 53 et 54 van het koninklijk besluit van 2
portant le statut des agents de l'Etat, les mots « deux tiers » sont oktober 1937 houdende het statuut van het rijkspersoneel worden de
remplacés par les mots « cinq sixièmes » à partir de la date d'entrée woorden "twee derden " vervangen door de woorden " vijf zesden " vanaf
en vigueur du présent arrêté jusqu'au 31 décembre 2012. de datum van inwerkingtreding van dit besluit tot en met 31 december 2012.

Art. 4.Les Ministres qui ont la Fonction publique et l'Egalité des

Art. 4.De Ministers bevoegd voor Ambtenarenzaken en voor Gelijke
Chances dans leurs attributions sont chargés de l'exécution du présent arrêté. Kansen zijn belast met de uitvoering van dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 2 juin 2012. Gegeven te Brussel, 2 juni 2012.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre chargé de la Fonction publique, De Minister belast met Ambtenarenzaken,
S. VANACKERE S. VANACKERE
La Ministre chargée de l'Egalité des Chances, De Minister belast met de Gelijke Kansen,
Mme J. MILQUET Mevr. J. MILQUET
Le Secrétaire d'Etat à la Fonction publique, De Staatssecretaris voor Ambtenarenzaken,
H. BOGAERT H. BOGAERT
^