Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 01/10/2003
← Retour vers "Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 4 juillet 2002, conclue au sein de la Commission paritaire du commerce de détail indépendant, fixant les conditions de travail et de rémunération "
Arrêté royal rendant obligatoire la convention collective de travail du 4 juillet 2002, conclue au sein de la Commission paritaire du commerce de détail indépendant, fixant les conditions de travail et de rémunération Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 4 juli 2002, gesloten in het Paritair Comité voor de zelfstandige kleinhandel, tot vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden
SERVICE PUBLIC FEDERAL EMPLOI, TRAVAIL ET CONCERTATION SOCIALE FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG
1er OCTOBRE 2003. - Arrêté royal rendant obligatoire la convention 1 OKTOBER 2003. - Koninklijk besluit waarbij algemeen verbindend wordt
collective de travail du 4 juillet 2002, conclue au sein de la verklaard de collectieve arbeidsovereenkomst van 4 juli 2002, gesloten
Commission paritaire du commerce de détail indépendant, fixant les in het Paritair Comité voor de zelfstandige kleinhandel, tot
conditions de travail et de rémunération (1) vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden (1)
ALBERT II, Roi des Belges, ALBERT II, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 5 décembre 1968 sur les conventions collectives de Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve
travail et les commissions paritaires, notamment l'article 28; arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités, inzonderheid op artikel 28;
Vu la demande de la Commission paritaire du commerce de détail Gelet op het verzoek van het Paritair Comité voor de zelfstandige
indépendant; kleinhandel;
Sur la proposition de Notre Ministre de l'Emploi, Op de voordracht van Onze Minister van Werk,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Est rendue obligatoire la convention collective de

Artikel 1.Algemeen verbindend wordt verklaard de als bijlage

travail du 4 juillet 2002, reprise en annexe, conclue au sein de la overgenomen collectieve arbeidsovereenkomst van 4 juli 2002, gesloten
Commission paritaire du commerce de détail indépendant, fixant les in het Paritair Comité voor de zelfstandige kleinhandel, tot
conditions de travail et de rémunération. vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden.

Art. 2.Notre Ministre de l'Emploi est chargé de l'exécution du

Art. 2.Onze Minister van Werk is belast met de uitvoering van dit

présent arrêté. besluit.
Donné à Bruxelles, le 1er octobre 2003. Gegeven te Brussel, 1 oktober 2003.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Ministre de l'Emploi, De Minister van Werk,
F. VANDENBROUCKE F. VANDENBROUCKE
_______ _______
Note Nota
(1) Référence au Moniteur belge : (1) Verwijzing naar het Belgisch Staatsblad :
Loi du 5 décembre 1968, Moniteur belge du 15 janvier 1969 Wet van 5 december 1968, Belgisch Staatsblad van 15 januari 1969.
Annexe Bijlage
Commission paritaire du commerce de détail indépendant Paritair Comité voor de zelfstandige kleinhandel
Convention collective de travail du 4 juillet 2002 Collectieve arbeidsovereenkomst van 4 juli 2002
Fixation des conditions de travail et de rémunération (Convention Vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden (Overeenkomst
enregistrée le 18 octobre 2002 sous le numéro 64130/CO/201) geregistreerd op 18 oktober 2002 onder het nummer 64130/CO/201)
CHAPITRE Ier. - Champ d'application HOOFDSTUK I. - Toepassingsgebied

Article 1er.La présente convention collective de travail s'applique

Artikel 1.Deze collectieve arbeidsovereenkomst is van toepassing op

aux employeurs et aux employés des entreprises ressortissant à la
compétence de la Commission paritaire du commerce de détail de werkgevers en op de bedienden van de ondernemingen die ressorteren
indépendant (CP 201). onder het Paritair Comité voor de zelfstandige kleinhandel (PC 201).
Pour l'application de la présente convention collective de travail, on Voor de toepassing van deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt
entend par "employés" : les employés masculins et féminins. onder "bedienden" verstaan : de mannelijke en vrouwelijke bedienden.
Pour l'application de la présente convention collective de travail, on Voor de toepassing van deze collectieve arbeidsovereenkomst wordt
entend par "entreprise occupant plus ou moins vingt travailleurs" onder "onderneming met meer of minder dan twintig werknemers" verstaan
l'entreprise qui occupe au 30 juin de l'année précédente le nombre : de onderneming die op 30 juni van het jaar daarvoor het bovenvermeld
indiqué de travailleurs pour lesquels une déclaration a été introduite aantal werknemers, ingeschreven bij de Rijksdienst voor Sociale
auprès de l'Office national de Sécurité sociale. Zekerheid, tewerkstelde.
CHAPITRE II. - Classification professionnelle HOOFDSTUK II. - Beroepenclassificatie
A . Dispositions générales A . Algemene bepalingen

Art. 2.Les fonctions reprises dans les différentes catégories de la classification professionnelle donnent droit à la rémunération correspondante pour autant qu'elles soient exercées à titre principal, aussi bien à temps plein qu'à temps partiel. A l'embauche, un stage peut être exigé pendant la période d'essai dans la catégorie immédiatement inférieure pour les employés qui ne possèdent pas un an d'expérience dans la fonction; cette disposition ne s'applique pas aux employés liés par un contrat de travail d'employé conclu pour une durée déterminée ou pour une mission déterminée. D'autre part, il est souhaitable qu'une définition précise du travail à effectuer soit incluse dans un contrat de travail écrit, signé par les deux parties lors de l'engagement. Toute modification de fonction doit y être consignée également.

Art. 3.Les fonctions ou activités citées dans le présent chapitre le sont uniquement à titre d'exemple. Les fonctions ou activités non énumérées sont classées par analogie aux exemples cités.

Art. 4.L'employeur doit informer l'employé par écrit de la catégorie à laquelle il appartient et lui communiquer chaque changement de catégorie.

Art. 4bis.Pour calculer l'ancienneté barémique dans l'entreprise, on tient compte de l'année terminale de l'apprentissage dans le cadre de la formation permanente des classes moyennes et cela dans la même entreprise.

Art. 2.De in de verschillende categorieën van de beroepenclassificatie opgenomen functies geven recht op het overeenstemmend loon in zoverre dat zij in hoofdzaak zowel voltijds als deeltijds worden uitgeoefend. Bij de aanwerving kan er gedurende de proefperiode een stage in de onmiddellijk lagere categorie worden opgelegd aan de bedienden die geen jaar ondervinding in de functie hebben, deze bepaling is evenwel niet van toepassing op de bedienden die zijn gebonden door een arbeidsovereenkomst voor bedienden welke is gesloten voor een bepaalde tijd of voor een bepaald werk. Het is anderzijds wenselijk dat bij de indiensttreding die uit te voeren taak wordt vastgesteld in een geschreven arbeidsovereenkomst die door beide partijen is ondertekend. Elke verandering van functie moet er eveneens in worden opgenomen.

Art. 3.De functies of werkzaamheden die zijn opgesomd in dit hoofdstuk worden enkel als voorbeeld aangehaald. De niet vernoemde functies of werkzaamheden worden gerangschikt naar analogie met de opgesomde voorbeelden.

Art. 4.De werkgever moet de bediende schriftelijk inlichten tot welke categorie hij behoort en hem iedere categoriewijziging meedelen. Art. 4bis . Om de anciënniteit voor de loonschaal in de onderneming te berekenen wordt rekening gehouden met het laatste jaar binnen een leerovereenkomst in de voortdurende vorming van de middenstand en dit in dezelfde onderneming.

B . Personnel administratif B . Administratief personeel

Art. 5.Le personnel administratif est classé comme suit :

Art. 5.Het administratief personeel wordt als volgt gerangschikt :

§ 1er. Première catégorie : § 1. Eerste categorie :
- employé chargé du classement et d'autres travaux de petite main; - bediende belast met het klassement en andere kleine werkjes;
- facturier (simple copie); - facturist (gewoon afschrijven);
- téléphoniste (à poste simple); - telefonist (één enkele post);
- etc. - enz.
pour autant que l'employé n'ait pas douze mois d'ancienneté dans voorzover de bediende geen twaalf maanden anciënniteit heeft in de
l'entreprise. onderneming.
A partir du 1er janvier 2003, pour les entreprises à partir de 20 Vanaf 1 januari 2003 geldt voor de ondernemingen vanaf 20 werknemers
travailleurs "pour autant que l'employé n'ait pas six mois ou plus "voorzover de bediende geen zes maanden anciënniteit in de
d'ancienneté dans l'entreprise". onderneming".
§ 2. Deuxième catégorie : § 2. Tweede categorie :
- employé de la première catégorie ayant au moins douze mois - bediende van de eerste categorie met twaalf maanden of meer
d'ancienneté dans l'entreprise. anciënniteit in de onderneming.
A partir du 1er janvier 2003, s'applique pour les entreprises à partir Vanaf 1 januari 2003 geldt voor de ondernemingen vanaf 20 werknemers :
de 20 travailleurs : "l'employé de la première catégorie ayant six "de bediende van de eerste categorie met zes maanden of meer
mois ou plus d'ancienneté dans l'entreprise". anciënniteit in de onderneming".
- employé magasinier; - magazijnbediende;
- employé au "comptomètre"; - "comptometer"-bediende;
- employé à l'inventaire; - inventarisbediende;
- facturier et vérificateur; - facturist en verificateur;
- dactylographe; - typist;
- caissier de magasin; - winkelkassier;
- téléphoniste-standardiste ou téléphoniste chargé de fournir des - telefonist-standarist of telefonist belast met het verstrekken van
renseignements techniques; technische inlichtingen;
- etc. - enz.
§ 3. Deuxième catégorie bis : § 3. Tweede categorie bis :
Dans les entreprises du deuxième groupe, le caissier de magasin âgé de De winkelkassier van vijfentwintig jaar en ouder in de ondernemingen
vingt-cinq ans ou plus ayant cinq ans d'ancienneté dans les fonctions van de tweede groep met vijf jaar anciënniteit in de onderneming en in
de vendeur ou de caissier au sein de l'entreprise. de functies van verkoper of winkelkassier.
§ 4. Troisième catégorie : § 4. Derde categorie :
- employé aux salaires; - bediende voor de lonen;
- aide-comptable; - hulpboekhouder;
- employé à la machine comptable; - bediende aan de boekhoudmachine;
- sténodactylographe; - stenotypist;
- etc. - enz.
§ 5. Quatrième catégorie : § 5. Vierde categorie :
- comptable; - boekhouder;
- secrétaire de direction; - directiesecretaris;
- étalagiste-décorateur; - etalagist-decorateur;
- etc. - enz.
§ 6. Cinquième catégorie (uniquement dans les entreprises du deuxième § 6. Vijfde categorie (slechts in de ondernemingen uit de tweede
groupe) : groep) :
- acheteur responsable de l'assortiment d'un rayon; - aankoper verantwoordelijk voor de bevoorrading van een afdeling;
- comptable-caissier; - boekhouder-kassier;
- chef étalagiste-décorateur; - hoofdetalagist-decorateur;
- etc. - enz.
C . Personnel de vente C . Verkooppersoneel

Art. 6.Le personnel de vente est classé comme suit :

Art. 6.Het verkooppersoneel wordt als volgt gerangschikt :

§ 1er. Première catégorie : § 1. Eerste categorie :
- aide-vendeur de moins de dix-huit ans; - beginneling-verkoper jonger dan achttien jaar;
- vendeur de dix-huit ans et plus; - verkoper van achttien jaar en ouder;
- employé chargé d'apporter aux "rayons" en libre service la - bediende belast met het aanvullen van de "rayons" in de
marchandise suivant les instructions données par l'employeur, le zelfbediening in opdracht van de werkgever, de filiaalhouder of de
gérant ou le vendeur et qui assume occasionnellement la fonction de verkoper en die toevallig de functie van verkoper of kassier
vendeur ou de caissier; waarneemt;
- etc. - enz.
pour autant que l'employé n'ait pas douze mois d'ancienneté dans voorzover de bediende minder dan twaalf maanden anciënniteit in de
l'entreprise. onderneming heeft.
§ 2. Deuxième catégorie : § 2. Tweede categorie :
- employé de la première catégorie ayant au moins douze mois - de bediende van de eerste categorie met twaalf maanden of meer
d'ancienneté dans l'entreprise; anciënniteit in de onderneming;
- conseiller de vente de dix-huit ans et plus des rayons de libre - verkoopadviseur van achttien jaar en ouder in de afdelingen van de
service pour autant qu'il ait douze mois d'ancienneté dans zelfbediening voorzover hij twaalf maanden anciënniteit in de
l'entreprise; onderneming heeft;
- aide-étalagiste; - helper-etalagist;
- représentant de commerce pendant sa période d'essai; - de handelsvertegenwoordiger gedurende zijn proefperiode;
- etc. - enz.
§ 3. Deuxième catégorie bis : § 3. Tweede categorie bis :
Dans les entreprises du deuxième groupe, le vendeur de vingt-cinq ans De verkoper van vijfentwintig jaar en ouder in de ondernemingen van de
ou plus ayant cinq ans d'ancienneté dans les fonctions de vendeur ou tweede groep met vijf jaar anciënniteit in de onderneming en in de
de caissier au sein de l'entreprise. functies van verkoper of winkelkassier.
§ 4. Troisième catégorie : § 4. Derde categorie :
- premier vendeur (autre que celui repris en quatrième catégorie) : - eerste verkoper (andere dan deze voorzien in de vierde categorie) :
par "premier vendeur", il faut entendre : le vendeur qui assiste onder "eerste verkoper" wordt verstaan : de verkoper die de werkgever,
régulièrement l'employeur, le gérant ou le chef de rayon dans de filiaalhouder of de afdelingschef regelmatig bijstaat in de
l'organisation de la vente en coordonnant notamment le travail du organisatie van de verkoop door namelijk het werk van het
personnel de vente; verkooppersoneel te coördineren;
- aide-étalagiste décorateur; - helper-etalagist-decorateur;
- vendeur surqualifié : par "vendeur surqualifié", il faut entendre : - meer gekwalificeerde verkoper : onder "gekwalificeerde verkoper"
moet worden verstaan : de verkoper met drie jaar verkoopservaring in
le vendeur ayant trois ans d'expérience à la vente dans la branche et de branche en in dezelfde onderneming en die tegelijkertijd aan
dans la même entreprise et répondant aux exigences suivantes : le volgende vereisten beantwoordt : de verkoper die een grondige kennis
vendeur ayant une connaissance approfondie de techniques de vente et bezit van de verkooptechnieken en die artikelen verkoopt waarbij een
uitgebreide verkoopargumentatie moet worden aangevoerd in een
qui vend des articles demandant une augmentation de vente étendue dans gespecialiseerde winkel of afdelingen met diensten waar de
un magasin spécialisé ou rayon à services ayant entre autres pour handelsactiviteit onder meer bestaat uit verkoop van niet alledaagse
activité commerciale la vente d'articles non-banalisés tels que : artikelen zoals :
- équipement de logement et de bureaux; - woon- en kantooruitrusting;
- loisirs; - vrijetijdsbesteding;
- photographie et optique; - fotografie en optiek;
- bijouterie, orfèvrerie et joaillerie; - juwelierskunst, edelsmederij en juwelenmakerij;
- appareils ménagers; - huishoudelijke apparaten;
- objets d'art; - kunstvoorwerpen;
- délicatesses; - delicatessen;
- instruments de musique; - muziekinstrumenten;
- horlogerie; - uurwerkmakerijen;
- jouets; - speelgoed;
- vêtements; - kleding;
- chaussures; - schoenen;
- radio, T.V. et haute fidélité; - radio, T.V. en hi-fi;
- produits de beauté; - schoonheidsproducten;
- etc. - enz.
- le représentant de commerce ayant moins de trois ans d'expérience; - de handelsvertegenwoordiger met minder dan drie jaar ervaring;
- etc. - enz.
§ 5. Quatrième catégorie : § 5. Vierde categorie :
- premier vendeur qualifié : le premier vendeur qualifié est le - gekwalificeerde eerste verkoper : de gekwalificeerde eerste verkoper
vendeur qui répond en même temps aux réquisitions du premier vendeur is de verkoper die tegelijkertijd beantwoordt aan de vereisten van de
et du vendeur surqualifié; eerste verkoper en de meer gekwalificeerde verkoper;
- le représentant de commerce ayant plus de trois ans d'expérience; - de handelsvertegenwoordiger met meer dan drie jaar ervaring;
etc. - enz.
§ 6. Cinquième catégorie : § 6. Vijfde categorie :
- chef de vente, uniquement dans les entreprises du deuxième groupe. - verkoopchef, slechts in de ondernemingen uit de tweede groep.
D . Gérants de succursale D . Filiaalhouders

Art. 7.Le gérant est l'employé qui, sans contrôle permanent et

Art. 7.De filiaalhouder is de bediende die, zonder bestendig toezicht

quotidien de l'employeur, assume la responsabilité de la gestion noch dagelijkse controle van de werkgever, de verantwoordelijkheid
journalière d'un magasin qui comprend à la fois des tâches draagt van het dagelijks beheer van een winkel, wat tegelijkertijd
administratives, l'organisation du travail, la responsabilité des inhoudt administratieve taken, organisatie van het werk,
manquants de stock et de caisse et l'organisation générale de la vente verantwoordelijkheid van de tekorten in voorraad en kas en de algemene
(stock, assortiment, clientèle). organisatie van de verkoop (voorraad, assortiment, klanten).
Par "contrôle permanent", il faut entendre : la présence régulière, au Onder "bestendig toezicht" moet worden verstaan : de regelmatige
point de vente, de l'employeur ou d'un membre du personnel de cadre aanwezigheid in de verkoopplaats, van de werkgever of van een lid van
exerçant ce contrôle. het kaderpersoneel belast met bedoeld toezicht.

Art. 8.Dans un magasin où le personnel de vente travaille sans le

Art. 8.In een winkel waar het verkooppersoneel werkt zonder bestendig

contrôle permanent de l'employeur, d'un membre du personnel de cadre toezicht van de werkgever, van een lid van het kaderpersoneel of van
ou d'un gérant, un des vendeurs doit être classé au moins en troisième een filiaalhouder, moet één van de verkopers ten minste worden
catégorie. geklasseerd in de derde categorie.
CHAPITRE III. - Rémunérations HOOFDSTUK III. - Lonen
A . Application des barèmes des rémunérations A . Toepassing van de loonschalen

Art. 9.Les barèmes de rémunérations du personnel de vente et du

Art. 9.De loonschalen van het verkoop- en administratief personeel

personnel administratif sont déterminés par le total du personnel de zijn afhankelijk van het totaal aantal verkooppersoneelsleden en
vente et des caissiers de magasins, de la manière suivante : winkelkassiers en worden als volgt bepaald :
- appartiennent au premier groupe, les entreprises disposant d'un seul - behoren tot de eerste groep, de ondernemingen met één verkooppunt
point de vente qui occupent pendant les douze derniers mois un à dix die gedurende de laatste twaalf maanden gemiddeld één tot en met tien
membres du personnel de vente et caissiers ainsi que les entreprises verkooppersoneelsleden en winkelkassiers in dienst hebben alsook de
disposant de plus d'un point de vente et les entreprises du commerce ondernemingen met meerderde verkooppunten en de bedrijven van de
ambulant dont l'effectif total du personnel de vente et caissiers ne leurhandel waarvan het totaal aantal verkooppersoneelsleden en
dépasse pas quinze unités; winkelkassiers vijftien personen niet overtreft;
- appartiennent au deuxième groupe, les entreprises disposant d'un - behoren tot de tweede groep, de ondernemingen met één verkooppunt
seul point de vente qui occupent pendant les douze derniers mois dix die gedurende de laatste twaalf maanden gemiddeld meer dan tien
membres du personnel de vente et caissiers ainsi que les entreprises verkooppersoneelsleden en winkelkassiers in dienst hebben alsook de
disposant de plus d'un point de vente et les entreprises du commerce ondernemingen met meerdere verkooppunten en de bedrijven van de
ambulant dont l'effectif total du personnel de vente et caissiers leurhandel waarvan het totaal aantal verkooppersoneelsleden en
dépasse plus de quinze unités; winkelkassiers vijftien personen overtreft;
- ne sont pas considérés comme personnel de vente et/ou caissiers, les - worden niet als verkooppersoneel en/of winkelkassiers beschouwd, de
apprentis étant embauchés sous un contrat d'apprentissage dans le leerlingen die worden tewerkgesteld met een erkende leerovereenkomst
cadre de la formation des classes moyennes ainsi que le personnel mis in het raam van de middenstandsopleiding alsook het personeel,
au travail dans le cadre de la formation en alternance. tewerkgesteld in het raam van het alternerend leren.
Pour le calcul de l'effectif, le personnel de vente et/ou caissiers à Voor de berekening van het effectief wordt het deeltijdse
temps partiel sont considérés respectivement comme demi-unité ou comme verkooppersoneel en/of winkelkassiers respectievelijk als een hele of
unité entière, dans la mesure où le contrat de travail prévoit een halve eenheid beschouwd naargelang in de arbeidsovereenkomst een
respectivement moins ou plus que la moitié de la durée du travail arbeidsduur van meer of minder dan de helft van de wekelijkse
hebdomadaire. arbeidsduur bedongen werd.

Art. 10.Les rémunérations mensuelles minimums des employés de 16 à 20

Art. 10.De minimum maandlonen voor de bedienden van 16 tot 20 jaar

ans seront fixées sur base de l'échelle dégressive suivante : worden vastgesteld op basis van de volgende degressiviteitsschaal :
100 pct./p.c. 21 jaar/ans
96 pct./p.c. 92 pct./p.c. 88 pct./p.c. 84 pct./p.c. 80 pct./p.c. B . Personnel administratif

Art. 11.La rémunération mensuelle minimum du personnel administratif des entreprises appartenant au premier groupe est fixée comme suit, au

20 jaar/ans 19 jaar/ans 18 jaar/ans 17 jaar/ans 16 jaar/ans B . Administratief personeel

Art. 11.Het minimum maandloon van het administratief personeel van de ondernemingen die tot de eerste groep behoren, wordt als volgt vastgesteld, per 1 oktober 2001 : Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld

Art. 12.Het minimum maandloon van het administratief personeel van de ondernemingen die tot de tweede groep behoren en minder dan 20 werknemers tewerkstellen, wordt als volgt vastgesteld, per 1 oktober

1er octobre 2001 : 2001 :
Pour la consultation du tableau, voir image

Art. 12.La rémunération mensuelle minimum du personnel administratif

des entreprises appartenant au deuxième groupe et qui occupent moins
de 20 travailleurs est fixée comme suit, au 1er octobre 2001 : Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
Pour la consultation du tableau, voir image

Art. 13.La rémunération mensuelle minimum du personnel administratif

Art. 13.Het minimum maandloon van het administratief personeel van de

des entreprises appartenant au deuxième groupe et qui occupent 20 ondernemingen die tot de tweede groep behoren en 20 werknemers of meer
travailleurs ou plus est fixée comme suit, au 1er octobre 2001 : tewerkstellen, wordt als volgt vastgesteld, per 1 oktober 2001 :
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
Au 1er septembre 2002 les barèmes et les salaires réels pour les temps Op 1 september 2002 worden deze weddenschalen en de werkelijk betaalde
pleins de 21 ans et plus, occupés dans les entreprises occupant vingt lonen van de voltijdse werknemers vanaf 21 jaar en ouder,
tewerkgesteld in de ondernemingen die twintig werknemers of meer
travailleurs ou plus sont augmentés de 15 EUR. tewerkstellen, verhoogd met 15 EUR.
Les employés à temps partiel ont droit à une augmentation au prorata De deeltijdse bedienden van deze ondernemingen hebben recht op een pro
de ce montant. rata van deze verhoging.
Les rémunérations mensuelles minimums des employés de 16 à 20 ans De minimumlonen voor de bedienden van 16 tot 20 jaar worden
seront fixées sur base de l'échelle mentionnée à l'article 10. vastgesteld op basis van de degressiviteitsschaal vermeld in artikel 10.
C . Personnel de vente C . Verkooppersoneel

Art. 14.La rémunération mensuelle minimum du personnel de vente des

Art. 14.Het minimum maandloon van het verkooppersoneel van de

entreprises appartenant au premier groupe est fixée comme suit, au 1er ondernemingen die tot de eerste groep behoren, wordt als volgt
octobre 2001 : vastgesteld, per 1 oktober 2001 :
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld

Art. 15.La rémunération mensuelle minimum du personnel de vente des

Art. 15.Het minimum maandloon van het verkooppersoneel van de

entreprises appartenant au deuxième groupe qui occupent moins de vingt ondernemingen die tot de tweede groep behoren en minder dan twintig
travailleurs est fixée comme suit, au 1er octobre 2001 : werknemers tewerkstellen, wordt als volgt vastgesteld, per 1 oktober 2001 :
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld

Art. 16.La rémunération mensuelle minimum du personnel de vente des

Art. 16.Het minimum maandloon van het verkooppersoneel van de

entreprises appartenant au deuxième groupe qui occupent moins de vingt ondernemingen die tot de tweede groep behoren en twintig werknemers of
travailleurs est fixée comme suit, au 1er octobre 2001 : meer tewerkstellen, wordt als volgt vastgesteld, per 1 oktober 2001 :
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
Au 1er septembre 2002 les barèmes et les salaires réels pour les temps Op 1 september 2002 worden deze weddenschalen in de werkelijk betaalde
pleins de 21 ans et plus qui sont employés dans les entreprises qui lonen van de voltijdse werknemers vanaf 21 jaar en ouder,
emploient vingt personnes ou plus sont augmentés de 15 EUR par mois. tewerkgesteld in de ondernemingen die twintig werknemers of meer tewerkstellen, verhoogd met 15 EUR.
Les employés à temps partiel ont droit à une augmentation au prorata De deeltijdse bedienden van deze ondernemingen hebben recht op een pro
de ce montant. rata van deze verhoging.
Les rémunérations mensuelles minimums des employés de 16 à 20 ans De minimumlonen voor de bedienden van 16 tot 20 jaar worden
seront fixées sur base de l'échelle mentionnée à l'article 10. vastgesteld op basis van de degressiviteitsschaal vermeld in artikel
D . Gérants de filiale 10. D . Filiaalhouders

Art. 17.Filiaalhouders tewerkgesteld in ondernemingen die minder dan

Art. 17.Les gérants occupés dans des entreprises occupant moins de 20

20 werknemers tewerkstellen en die alleen voor de verkoop instaan en
travailleurs qui sont seuls préposés à la vente et qui bénéficient
d'un logement à charge de l'employeur au lieu de leur travail : bij hun werkplaats een woonst genieten ten laste van de werkgever :
- 1.075,91 EUR au 1er octobre 2001 (indice de référence 108,34). - 1 075,91 EUR per 1 oktober 2001 (referte-index 108,34).
Ce montant est majoré d'une commission au moins égale à 3 p.c. de la Dit bedrag wordt verhoogd met een commissieloon dat ten minste 3 pct.
tranche de recettes mensuelles moyennes au-delà de 7.214,72 EUR et ce bedraagt van de schijf van het gemiddeld maandelijks omzetcijfer hoger
jusqu'à ce que ce montant majoré atteigne 1.370,68 EUR. Ce dernier dan 7 214,72 EUR en dit tot dit verhoogde bedrag 1 370,68 EUR bereikt.
montant constitue dans ce cas la rémunération mensuelle minimum du Dit laatste bedrag vertegenwoordigt in dat geval het minimum maandloon
gérant. van de filiaalhouder.

Art. 18.Les gérants occupés dans des entreprises occupant 20

Art. 18.Filiaalhouders tewerkgesteld in ondernemingen met 20 of meer

travailleurs ou plus qui sont seuls préposés à la vente et qui werkgevers en die alleen voor de verkoop instaan en bij hun werkplaats
bénéficient d'un logement à charge de l'employeur au lieu de travail : een woonst genieten ten laste van de werkgever :
- 1.062,50 EUR au 1er octobre 2001 (indice de référence 108,34). - 1.062,50 EUR per 1 oktober 2001 (referte-index 108,34).
Ce montant est majoré d'une commission au moins égale à 3 p.c. de la Dit bedrag wordt verhoogd met een commissieloon dat ten minste 3 pct.
tranche de recettes mensuelles moyennes au-delà de 7.214,72 EUR et ce bedraagt van de schijf van het gemiddeld maandelijks omzetcijfer hoger
jusqu'à ce que ce montant majoré atteigne 1.357,29 EUR. Ce dernier dan 7.214,72 EUR en dit tot dit verhoogde bedrag 1.357,29 EUR bereikt.
montant constitue dans ce cas la rémunération mensuelle minimum du Dit laatste bedrag vertegenwoordigt in dat geval het minimum maandloon
gérant. van de filiaalhouder.
Les rémunérations mensuelles minima susmentionnées sont augmentées de De hierboven vermelde minimum maandlonen worden voor de ondernemingen
15 EUR au 1er septembre 2002 pour les entreprises occupant 20 met 20 of meer werknemers op 1 september 2002 met 15 EUR verhoogd.
travailleurs ou plus.

Art. 19.Filiaalhouders tewerkgesteld in de ondernemingen die minder

Art. 19.Les gérants occupés dans des entreprises occupant moins de 20

dan 20 werknemers tewerkstellen en die alleen voor de verkoop instaan
travailleurs qui sont seuls préposés à la vente et, qui ne bénéficient
pas d'un logement à charge de l'employeur au lieu de leur travail : en bij hun werkplaats geen woonst genieten ten laste van de werkgever
- 1.370,68 EUR au 1er octobre 2001 (indice de référence 108,34). : - 1.370,68 EUR per 1 oktober 2001 (referte-index 108,34).

Art. 20.Filiaalhouders tewerkgesteld in de ondernemingen die minder

Art. 20.Les gérants occupés dans des entreprises occupant moins de 20

dan 20 werknemers tewerkstellen en die alleen voor de verkoop instaan
travailleurs qui sont seuls préposés à la vente et, qui ne bénéficient
pas d'un logement à charge de l'employeur au lieu de leur travail : en bij hun werkplaats geen woonst genieten ten laste van de werkgever
- 1.357,29 EUR au 1er octobre 2001 (indice de référence 108,34). : - 1.357,29 EUR per 1 oktober 2001 (referte-index 108,34).
Les rémunérations mensuelles minima susmentionnées sont augmentées de Het hierboven vermelde minimum maandloon wordt voor de ondernemingen
15 EUR au 1er septembre 2002 pour les entreprises occupant 20 met 20 of meer werknemers op 1 september 2002 met 15 EUR verhoogd.
travailleurs ou plus.

Art. 21.Filiaalhouders die tewerkgesteld zijn in ondernemingen die

Art. 21.Les gérants occupés dans des entreprises occupant moins de 20

minder dan 20 werknemers tewerkstellen en die filiaalhouder zijn van
travailleurs qui sont gérants de magasins ou filiales occupant du winkels of filialen die verkooppersoneel en/of winkelkassiers
personnel de vente et/ou des caissiers. tewerkstellen :
- 1.497,25 EUR au 1er octobre 2001 (indice de référence 108,34), si le - 1.497,25 EUR per 1 oktober 2001 (referte-index 108,34) indien in de
point de vente occupe de un à dix membres du personnel de vente et/ou verkoopplaats één tot en met tien verkooppersoneelsleden en/of
caissiers; winkelkassiers zijn tewerkgesteld;
- 1.711,93 EUR au 1er octobre 2001 (indice de référence 108,34), si le - 1.711,93 EUR per 1 oktober 2001 (referte-index 108,34) indien in de
point de vente occupe de un à dix-neuf membres du personnel de vente verkoopplaats van elf tot en met negentien verkooppersoneelsleden
et/ou caissiers. en/of winkelkassiers zijn tewerkgesteld.

Art. 22.Les gérants occupés dans des entreprises occupant moins de 20

Art. 22.Filiaalhouders die tewerkgesteld zijn in ondernemingen die 20

travailleurs ou plus qui sont gérants de magasins ou filiales occupant of meer werknemers tewerkstellen en die filiaalhouder zijn van winkels
du personnel de vente et/ou des caissiers. of filialen die verkooppersoneel en/of winkelkassiers tewerkstellen :
- 1.483,87 EUR au 1er octobre 2001 (indice de référence 108,34), si le - 1.483,87 EUR per 1 oktober 2001 (referte-index 108,34), indien in de
point de vente occupe de un à dix membres du personnel de vente et/ou verkoopplaats één tot en met tien verkooppersoneelsleden en/of
caissiers; winkelkassiers zijn tewerkgesteld;
- 1.698,54 EUR au 1er octobre 2001 (indice de référence 108,34), si le - 1.698,54 EUR per 1 oktober 2001 (referte-index 108,34) indien in de
point de vente occupe de onze à vingt membres du personnel de vente verkoopplaats van elf tot en met twintig verkooppersoneelsleden en/of
et/ou caissiers; winkelkassiers zijn tewerkgesteld;
- 2.096,21 EUR au 1er octobre 2001 (indice de référence 108,34), si le - 2.096,21 EUR per 1 oktober 2001 (referte-index 108,34) indien in de
point de vente occupe plus de vingt membres du personnel de vente verkoopplaats meer dan twintig verkooppersoneelsleden en/of
et/ou caissiers. winkelkassiers zijn tewerkgesteld.
Les rémunérations mensuelles minima susmentionnées sont augmentées de De hierboven vermelde minimum maandlonen worden voor de ondernemingen
15 EUR au 1er septembre 2002 pour les entreprises occupant 20 met 20 of meer werknemers op 1 september 2002 met 15 EUR verhoogd.
travailleurs ou plus.

Art. 23.Pour déterminer si la rémunération du gérant atteint les

Art. 23.Teneinde vast te stellen of het loon van de filiaalhouder de

montants minimums repris aux articles 17 à 22, il est tenu compte tant in de artikelen 17 tot en met 22 vastgestelde minimumbedragen bereikt,
des rémunérations fixes ou mobiles que des avantages en nature wordt er rekening gehouden zowel met het vast en veranderlijk loon als
éventuels autres que ceux prévus à l'article 17. met de eventueel andere voordelen in natura dan die voorzien in artikel 17.
E . Dispositions spéciales E . Bijzondere bepalingen
1. Age 1. Leeftijd

Art. 24.Les augmentations qui résultent des barèmes de rémunérations

Art. 24.De verhogingen welke voortspruiten uit de loonschalen welke

fixés aux articles 11 à 16 inclus sont octroyées à partir du premier zijn vastgesteld bij de artikelen 11 tot en met 16 worden toegekend de
du mois anniversaire de l'employé. eerste van de maand waarin de bediende verjaart.
2. Connaissance et emploi de plusieurs langues 2. Kennis en gebruik van meerdere talen

Art. 25.Les rémunérations mensuelles minimums fixées par la présente

Art. 25.De bij deze collectieve arbeidsovereenkomst vastgestelde

convention collective de travail doivent être considérées comme minimum maandlonen moeten worden beschouwd als overeenstemmend met het
correspondant à l'emploi d'une seule langue. gebruik van één enkele taal.
L'exigence de la connaissance ou de l'emploi de plus d'une langue dans De vereiste van de kennis of het gebruik in de uitoefening van een
l'exercice d'une fonction ne justifie pas le glissement dans une functie van meer dan één taal, rechtvaardigt niet de overgang naar een
catégorie supérieure lorsque la nature de la fonction elle-même n'en hogere categorie als de aard van de functie zelf er niet door wordt
est pas modifiée, mais il convient d'en tenir compte dans la fixation gewijzigd, maar het past ermee rekening te houden bij het vaststellen
de la rémunération. van het loon.
3. Employés rémunérés totalement ou partiellement à la commission 3. Bedienden die volledig of gedeeltelijk met commissielonen worden beloond.

Art. 26.Les employés rémunérés totalement ou partiellement à la

Art. 26.De volledig of gedeeltelijk met commissieloon beloonde

commission peuvent prétendre chaque mois aux minimums des barèmes de bedienden kunnen elke maand aanspraak maken op de minimum loonschalen
rémunérations fixés dans l'un des articles 11 à 22 inclus. Les welke zijn vastgesteld bij een van de artikelen 11 tot en met 22. De
compléments de rémunération qui doivent ainsi, éventuellement, être loonaanvullingen, welke hierdoor, eventueel, door de werkgever moeten
payés par l'employeur sont déduits d'office de la rémunération brute worden betaald kunnen ambtshalve van het brutoloon van de volgende
des mois suivants dès que et dans la mesure où celle-ci excède ces maanden worden afgehouden zodra en in de mate dat dit laatste deze
minimums. minima overschrijdt.
Ces avances ne sont plus récupérables à la clôture annuelle des Deze voorschotten zijn niet meer terugvorderbaar na het afsluiten van
comptes, ni lorsque prend fin le contrat de travail d'employé. de jaarlijkse rekeningen, noch bij het einde van de arbeidsovereenkomst voor bedienden.
4. Employés entrés en service après l'âge normal de début 4. Bedienden die in dienst treden na de normale aanvangsleeftijd

Art. 27.Le chef d'entreprise a la faculté de recruter les employés

Art. 27.Het ondernemingshoofd mag de bedienden, die in dienst treden

entrant en service après l'âge normal de début de leur catégorie au na de normale aanvangsleeftijd van hun categorie, aanwerven tegen het
minimum prévu pour cet âge de début, à savoir : vingt-et-un ans en minimumloon dat voor deze aanvangsleeftijd is voorzien, namelijk :
première et deuxième catégorie, vingt-trois ans en troisième catégorie eenentwintig jaar in de eerste en de tweede categorie, drieëntwintig
et vingt-cinq ans en quatrième et cinquième catégorie. Toutefois, le minimum correspondant à l'âge de l'employé doit être atteint progressivement par tranches annuelles égales et au plus tard : - un an après l'entrée en service, si celle-ci se fait avant trente et un ans; - deux ans après l'entrée en service, si celle-ci se fait entre trente et un ans et trente-six ans; - trois ans après l'entrée en service, si celle-ci se fait après trente-six ans. Il est souhaitable que ces modalités soient définies de manière précise dans un contrat écrit. jaar in de derde categorie en vijfentwintig jaar in de vierde en de vijfde categorie. Het minimumloon dat met de leeftijd van de bedienden overeenstemt moet evenwel geleidelijk worden bereikt met jaarlijkse gelijke schijven en dit uiterlijk : - één jaar na de indiensttreding, indien deze gebeurt voor eenendertig jaar; - twee jaar na de indiensttreding, indien deze gebeurt tussen eenendertig en zesendertig jaar; - drie jaar na de indiensttreding, indien deze gebeurt na zesendertig jaar. Het is wenselijk dat deze modaliteiten nauwkeurig in een schriftelijke overeenkomst worden omschreven.
5. Sursalaire pour les prestations de travail après dix-neuf heures 5. Overloon voor de arbeidsprestaties na negentien uur

Art. 28.Dans les firmes occupant plus de trente personnes, il est

Art. 28.In de ondernemingen welke meer dan dertig personen

accordé aux employés, pour la durée du travail exécuté après dix-neuf tewerkstellen wordt, voor de duur van de arbeid die wordt verricht na
heures, une indemnité qui dépasse de 25 p.c. la rémunération negentien uur, aan de bedienden een vergoeding toegekend die met 25
ordinaire. pct. het gewoon loon overschrijdt.
Pour le calcul de l'effectif, le personnel employé à temps partiel est Voor de berekening van het effectief wordt het deeltijds
considéré respectivement comme demi-unité ou comme unité entière, dans bediendepersoneel als een hele, respectievelijk een halve eenheid
la mesure où le contrat de travail prévoit respectivement moins ou beschouwd naargelang in de arbeidsovereenkomst een arbeidsduur van
plus que la moitié de la durée du travail hebdomadaire. respectievelijk meer of minder dan de helft van de wekelijkse
arbeidsduur bedongen werd.
CHAPITRE IIIbis. - Prime unique HOOFDSTUK IIIbis . - Eenmalige premie

Art. 29.Met het loon van 1 oktober 2002 zal, in de ondernemingen die

twintig en meer werknemers tewerkstellen, een éénmalige en niet

Art. 29.Une prime unique et non-récurrente de 100 EUR sera payée avec

terugkerende bruto premie van 100 EUR betaald worden aan de werknemers
le salaire du 1er octobre 2002 dans les entreprises occupant vingt travailleurs et plus aux travailleurs en service au 1er octobre 2002 avec une ancienneté d'au moins six mois. Cette prime sera payée au prorata aux personnes travaillant à temps partiel. CHAPITRE IV. - Liaison des salaires à l'indice des prix à la consommation

Art. 30.Les rémunérations mensuelles minima fixées au chapitre III de la présente convention collective de travail sont rattachées à l'indice des prix à la consommation établi mensuellement par le

die in dienst zijn op 1 oktober 2002 met een anciënniteit van ten minste zes maanden. Aan de deeltijds tewerkgestelde personeelsleden zal deze premie verhoudingsgewijs worden uitbetaald. HOOFDSTUK IV. - Koppeling van de lonen aan het indexcijfer van de consumptieprijzen

Art. 30.De bij hoofdstuk III vastgestelde minimum maandlonen worden gekoppeld aan het indexcijfer van de consumptieprijzen maandelijks door het Ministerie van Economische Zaken vastgesteld en in het

Ministère des Affaires économiques et publié au Moniteur belge . Belgisch Staatsblad bekendgemaakt.

Art. 31.Chaque mois, lors de la publication de l'indice des prix à la

Art. 31.Elke maand wordt bij de bekendmaking van het indexcijfer van

consommation, il est établi un indice de référence égal à la moyenne de consumptieprijzen een referte-indexcijfer vastgesteld, dat gelijk
arithmétique des indices des deux derniers mois. is aan het rekenkundig gemiddelde van de indexcijfers van de jongste

Art. 32.Les rémunérations visées à l'article 30 correspondent à

twee maanden.

Art. 32.De in artikel 30 bedoelde lonen stemmen overeen met het

l'indice de référence 108,34, pivot de la tranche de stabilisation referte-indexcijfer 108,34 spil van de stabilisatieschijf 106,22 -
106,22 - 110,51. 110,51.

Art. 33.Les rémunérations visées à l'article 25 sont stabilisées par

Art. 33.De in artikel 25 bedoelde lonen worden gestabiliseerd per

tranches de l'indice de référence, de sorte que la limite supérieure schijven het referte-indexcijfer, zodanig dat de hoogste of laagste
ou inférieure de chaque tranche de stabilisation soit égale à grens van elke stabilisatieschijf gelijk is aan het spilindexcijfer
l'indice-pivot multiplié ou divisé par le coefficient constant 1,02. vermenigvuldigd met of gedeeld door de constante coëfficiënt 1,02.

Art. 34.Lorsque l'indice de référence atteint ou dépasse la limite

Art. 34.Indien het referte-indexcijfer de grens van een

d'une tranche de stabilisation, cette limite devient le pivot d'une stabilisatieschijf bereikt of overschrijdt, wordt deze grens de spil
nouvelle tranche de stabilisation dont les limites sont calculées van een nieuwe stabilisatieschijf waarvan de grenzen worden berekend
comme indiqué à l'article 33. zoals in artikel 33 is aangegeven.

Art. 35.Lorsque la limite d'une tranche de stabilisation est atteinte

Art. 35.Wanneer de grens van een stabilisatieschijf wordt bereikt of

ou dépassée, les dernières rémunérations mensuelles minimums doivent overschreden moeten de laatste minimum maandlonen worden aangepast.
être adaptées. Cette adaptation se fait à la hausse en les multipliant Deze aanpassing geschiedt bij stijging door ze te vermenigvuldigen met
par le coefficient 1,02; elle se fait à la baisse en les divisant par de coëfficiënt 1,02; bij daling, door ze te delen door de coëfficiënt
le coefficient 1,02. 1,02.

Art. 36.Les adaptations de rémunérations s'appliquent le premier jour

Art. 36.De loonaanpassingen treden in werking de eerste dag van de

du mois qui suit celui dont l'indice de référence donne lieu à maand die volgt op deze waarvan het referte-indexcijfer tot aanpassing
adaptation. aanleiding geeft.

Art. 37.En application des dispositions des articles 30 à 35, le

Art. 37.Bij toepassing van de bepalingen van de artikelen 30 tot en

tableau suivant est établi : met 35, wordt de volgende tabel opgemaakt :
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
Ce tableau n'est pas limitatif. Les tranches sont calculées à raison Deze tabel is niet beperkend. Deze schijven zijn berekend naar rato
de 2 p.c. cumulées à partir du point d'indice de référence 108,34. van 2 pct. gecumuleerd vanuit het referte-indexpunt 108,34.
La moyenne arithmétique et les arrondis des limites des tranches Het rekenkundig gemiddelde en de grenzen van de indexschijven worden
d'index, se font à deux décimales conformément aux règles suivantes : afgerond tot op twee decimalen, met inachtneming van navolgende regels :
- la deuxième décimale reste inchangée, si la troisième décimale est - het tweede decimaal blijft ongewijzigd, wanneer het derde decimaal
égale ou inférieure à 4; gelijk is aan of lager dan 4;
- la deuxième décimale est arrondie à l'unité supérieure, si la - het tweede decimaal wordt afgerond naar de naasthogere eenheid,
troisième décimale est égale ou supérieure à 5. wanneer de derde decimaal gelijk is aan of hoger is dan 5.
Les rémunérations mensuelles des employés sont arrondies à l'unité De maandlonen van de bedienden worden volgens dezelfde regels afgerond
selon les mêmes règles à deux décimales de l'euro, tout en tenant tot op twee decimalen op de euro, rekening houdende met drie decimalen
compte de trois décimales (par exemple : 1.370,68 EUR + 2 p.c. (voorbeeld : 1.370,68 EUR + 2 pct. indexaanpassing = 1.398,093 EUR en
d'adaptation à l'indice = 1.398,093 EUR, arrondi à 1.398,09 EUR). afgerond op 1.398,09 EUR).

Art. 38.L'écart entre la rémunération effective et la rémunération

Art. 38.Het verschil dat er bestaat tussen het werkelijk loon en het

mensuelle minimum doit subsister chaque fois que la rémunération minimum maandloon moet worden behouden telkens als het minimum
mensuelle minimum est majorée suite aux fluctuations de l'indice des maandloon wordt verhoogd ingevolge de schommelingen van het
prix à la consommation.

Art. 39.La tranche de recettes mensuelles moyennes mentionnée aux

indexcijfer van de consumptieprijzen.
articles 17 et 18 est liée à l'indice des prix à la consommation

Art. 39.De in de artikelen 17 en 18 vermelde schijf van het

gemiddelde maandelijkse omzetcijfer is gekoppeld aan het indexcijfer
conformément aux dispositions du présent chapitre. van de consumptieprijzen overeenkomstig de bepalingen van dit hoofdstuk.
CHAPITRE V. - Prime de fin d'année HOOFDSTUK V. - Eindejaarspremie
A . Conditions d'attribution A . Toekenningsvoorwaarden

Art. 40.Une prime de fin d'année est attribuée aux employés en

Art. 40.Een eindejaarspremie wordt toegekend aan de bedienden die in

service le 31 décembre de l'année de référence et ayant à cette même dienst zijn op 31 december van het refertejaar en op diezelfde datum
date une ancienneté de six mois au moins dans l'entreprise. ten minste zes maanden anciënniteit hebben in de onderneming.

Art. 41.Lorsqu'ils quittent l'entreprise avant la date de paiement de

Art. 41.Ingeval zij het bedrijf verlaten voor de datum van de

la prime de fin d'année prévue par la présente convention collective uitbetaling van de eindejaarspremie voorzien in deze collectieve
de travail, les travailleurs ont également droit à une prime de fin arbeidsovereenkomst, hebben de werknemers eveneens recht op een
d'année. Cette prime est calculée au prorata des mois travaillés dans eindejaarspremie. Deze premie wordt berekend pro rata de
l'année de référence respective et pour autant qu'ils ont au moment de tewerkgestelde maanden in het respectievelijke referentiejaar en voor
leur départ, une ancienneté d'au moins six mois dans l'entreprise. zover zij op het moment van hun vertrek een anciënniteit van ten
Cette prime de fin d'année n'est pas due en cas de licenciement pour minste zes maanden in de onderneming hebben.
motif grave, ni dans le cas où l'employé démissionne lui-même. De eindejaarspremie is niet verschuldigd in geval van ontslag om
dringende redenen en evenmin indien de werknemer zelf ontslag neemt.
B . Montant B . Bedrag

Art. 42.Le montant de la prime de fin d'année est fixé :

Art. 42.Het bedrag van de eindejaarspremie is vastgesteld :

1. pour les employés qui ont été occupés dans l'entreprise pendant 1. voor de bedienden die gedurende het ganse refertejaar in de
toute l'année de référence, à 100 p.c. de la rémunération mensuelle; onderneming tewerkgesteld zijn geweest op 100 pct. van het maandloon;
2. pour les autres employés qui ont au moins six mois d'ancienneté
dans l'entreprise au 31 décembre de l'année de référence; à un 2. voor de andere bedienden die op 31 december van het refertejaar ten
douzième de la prime de fin d'année précitée par mois entier d'occupation. minste zes maand anciënniteit in de onderneming hebben op één twaalfde

Art. 43.Le montant de la prime de fin d'année peut être réduit au

van de voormelde eindejaarspremie per volledige maand tewerkstelling.
prorata des absences qui se sont produites au cours de l'année, autres

Art. 43.Het bedrag van de eindejaarspremie mag worden herleid ten

que celles résultant de l'application des dispositions légales, belope van de afwezigheden in de loop van het jaar die niet
réglementaires et conventionnelles en matière de vacances annuelles, voortspruiten uit de toepassing van de wettelijke reglementaire en
de jour fériés, de petits chômages, de maladie professionnelle, conventionele bepalingen inzake jaarlijkse vakantie, wettelijke
d'accident du travail. Pour les trente premiers jours de maladie, feestdagen, kort verzuim, beroepsziekte, arbeidsongeval. Voor de
eerste dertig dagen afwezigheid wegens ziekte, ongeval of
d'accident ou de repos d'accouchement, le montant visé n'est toutefois bevallingsrust, wordt bedoeld bedrag evenwel niet herleid.
pas réduit. C . Mode de calcul C . Berekeningswijze
1. Employés dont la rémunération est fixe 1. Bedienden waarvan het loon vast is

Art. 44.Pour les employés dont la rémunération est fixe, la prime de

Art. 44.Voor de bedienden waarvan het loon vast is, wordt de

fin d'année est calculée sur la rémunération brute afférente au mois eindejaarspremie berekend op het brutoloon voor de maand december van
de décembre de l'année concernée. het betrokken jaar.
2. Gérants et employés rémunérés totalement ou partiellement à la 2. Filiaalhouders en bedienden die volledig of gedeeltelijk met
commission commissieloon zijn beloond

Art. 45.Pour les gérants et les employés qui sont rémunérés

Art. 45.Voor de filiaalhouders en de bedienden die volledig of

totalement ou partiellement à la commission, la prime de fin d'année gedeeltelijk met commissieloon worden beloond, wordt de
est calculée sur la moyenne des rémunérations brutes fixes et eindejaarspremie berekend op het maandelijks gemiddelde van de vaste
variables payées au cours de l'année concernée. en veranderlijke brutolonen die werden betaald gedurende het betrokken jaar.
D . Exclusions D . Uitsluitingen

Art. 46.Les dispositions du présent chapitre ne s'appliquent pas :

Art. 46.De bepalingen van dit hoofdstuk zijn niet van toepassing :

1. aux entreprises qui accordent dans le courant de l'année concernée, 1. op de ondernemingen die in de loop van het betrokken jaar ten
un avantage au moins équivalent, quelle que soit sa dénomination, soit minste een evenwaardig voordeel toekennen, onder welke benaming ook,
sous forme de prime conventionnelle, soit à titre de libéralité; hetzij onder de vorm van een conventionele premie, hetzij bij wijze
2. aux entreprises réglant à leur niveau par convention les van gift; 2. op de ondernemingen die op hun niveau bij overeenkomst de lonen en
rémunérations et autres conditions de travail des employés pour autant andere arbeidsvoorwaarden van hun bedienden regelen, voor zover de bij
que les avantages consentis par la convention d'entreprise visée bedoelde ondernemingsovereenkomst toegekende voordelen samen genomen
soient globalement au moins équivalents aux avantages prévus par la ten minste gelijk zijn aan de voordelen voorzien in deze collectieve
présente convention collective de travail. arbeidsovereenkomst.
E . Date de paiement E . Betalingsdatum

Art. 47.Le montant de la prime de fin d'année est exigible et doit

Art. 47.Het bedrag van de eindejaarspremie is eisbaar en moet worden

être payé entre le 15 et le 31 décembre de chaque année au plus tard. uitgekeerd ten laatste tussen 15 en 31 december van ieder jaar.
CHAPITRE VI. - Dispositions finales HOOFDSTUK VI. - Slotbepalingen

Art. 48.Les travailleurs occupés à temps partiel ont les mêmes droits

Art. 48.De werknemers met een deeltijdse betrekking hebben dezelfde

que ceux occupés à temps plein au prorata de la durée du travail rechten als de voltijdse tewerkgestelden, pro rata de gepresteerde
presté. arbeidstijd.

Art. 49.La présente convention collective de travail entre en vigueur

Art. 49.Deze collectieve arbeidsovereenkomst treedt in werking op 1

le 1er octobre 2001 et est conclue pour une durée indéterminée. oktober 2001 en is gesloten voor een onbepaalde tijd.

Art. 50.Elle ne peut être dénoncée que par une des parties

Art. 50.Zij mag slechts worden opgezegd door een van de

signataires et ce moyennant un préavis de trois mois notifié par ondertekenende partijen en zulks mits een opzegging van drie maanden
lettre recommandée à la poste, adressée au président de la Commission betekend bij een ter post aangetekende brief gericht aan de voorzitter
paritaire du commerce de détail indépendant et aux organisations van het Paritair Comité voor de zelfstandige kleinhandel en aan de
signataires de la présente convention collective de travail. ondertekenende organisaties van deze collectieve arbeidsovereenkomst.

Art. 51.Ce préavis prend cours le premier jour du mois suivant celui

Art. 51.Deze opzegging neemt een aanvang op de eerste dag van de

au cours duquel il est notifié. maand die volgt op deze waarin zij wordt betekend.

Art. 52.L'organisation qui prend l'initiative de la dénonciation doit

Art. 52.De organisatie welke het initiatief neemt van de opzegging

en indiquer les motifs et déposer simultanément des propositions moet de redenen ervan opgeven en gelijktijdig opbouwende voorstellen
constructives que les autres organisations s'engagent à discuter au neerleggen welke door de andere organisaties in het paritair comité
sein de la commission paritaire dans le délai d'un mois de la moeten worden besproken binnen een termijn van één maand na hun
réception. ontvangst.

Art. 53.En cas de non-conclusion à l'expiration du délai de préavis,

Art. 53.Bij ontstentenis van een akkoord vóór het verstrijken van een

les avantages et les obligations découlant de la présente convention collective de travail continuent à avoir leurs effets envers les employeurs et les employés visés à l'article 1er, jusqu'au moment de la conclusion d'une nouvelle convention collective de travail avec un maximum de douze mois, prenant cours à l'expiration du délai de préavis.

Art. 54.La convention collective de travail du 6 juillet 1999 fixant les conditions de travail et de rémunération (arrêté royal du 26 février 2002, Moniteur belge du 23 avril 2002), est abrogée. Vu pour être annexé à l'arrêté royal du 1er octobre 2003. Le Ministre de l'Emploi,

opzeggingstermijn blijven de voordelen en verplichtingen welke voortvloeien uit deze collectieve arbeidsovereenkomst hun uitwerking hebben ten overstaan van de werkgevers en bedienden die zijn bedoeld in artikel 1, tot op het ogenblik dat een nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst met een maximum termijn van twaalf maanden, te rekenen vanaf het verstrijken van de opzeggingstermijn, wordt gesloten.

Art. 54.De collectieve arbeidsovereenkomst van 6 juli 1999 tot vaststelling van de arbeids- en loonvoorwaarden (koninklijk besluit van 26 februari 2002, Belgisch Staatsblad van 23 april 2002) wordt opgeheven. Gezien om te worden gevoegd bij het koninklijk besluit van 1 oktober 2003. De Minister van Werk,

F. VANDENBROUCKE F. VANDENBROUCKE
^