Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Royal du 01/03/1998
← Retour vers "Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 23 mars 1995 relatif à l'indication des tarifs des services financiers homogènes "
Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 23 mars 1995 relatif à l'indication des tarifs des services financiers homogènes Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 maart 1995 betreffende de prijsaanduiding voor homogene financiële diensten
MINISTERE DES AFFAIRES ECONOMIQUES 1er MARS 1998. Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 23 mars 1995 relatif à l'indication des tarifs des services financiers homogènes RAPPORT AU ROI Sire, MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN 1 MAART 1998. Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 23 maart 1995 betreffende de prijsaanduiding voor homogene financiële diensten VERSLAG AAN DE KONING Sire,
L'arrêté royal du 23 mars 1995 relatif à l'indication des tarifs des Het koninklijk besluit van 23 maart 1995 betreffende de
services financiers homogènes vise à fournir une information sur le prijsaanduiding van homogene financiële diensten wil informatie
tarif de ces services, en prévoyant une certaine normalisation dans la verschaffen over de prijs van die diensten door een zekere
présentation du tarif des services de base les plus couramment normalisatie in de voorstelling van het tarief van de meest gebruikte
utilisés (le compte à vue, le dépôt d'épargne, la mise à disposition du courrier, le compte à terme, les cours de change, les paiements internationaux, le crédit à la consommation, le crédit hypothécaire, la location d'un coffre-fort et les opérations à distance). Si cet arrêté royal règle l'information sur le tarif des services lors de leur offre en vente, il ne prévoit rien en cours d'exécution du contrat lorsque celui-ci est à prestations successives. Ainsi donc, si le consommateur ne se rend pas régulièrement dans son agence bancaire, il lui est pratiquement impossible de connaître l'évolution des tarifs. Par ailleurs, le client ne connaît pas toujours le détail des frais imputés sur les opérations effectuées dans le cadre des services qu'il a utilisés. Le présent arrêté royal vise à combler ces lacunes : - tout d'abord, il impose la délivrance gratuite, à tout consommateur intéressé, d'un prospectus reprenant les tarifs; - il prévoit l'obligation pour le vendeur d'informer préalablement le consommateur de toute modification du tarif; basisdiensten te voorzien (de zichtrekening, de spaarrekening, de terbeschikkingstelling van de briefwisseling, de termijnrekening, de wisselkoersen, de internationale betalingen, het consumentenkrediet, het hypothecair krediet, het huren van een safe en de verrichtingen op afstand). Dit koninklijk besluit regelt de informatie over de prijsaanduiding van de diensten bij de tekoopaanbieding ervan, maar voorziet niets in de loop van de uitvoering van de overeenkomst als deze opeenvolgende prestaties betreft. Als de consument zich dus niet geregeld naar zijn bankkantoor begeeft, kan hij praktisch niets weten over de prijsevolutie. Bovendien kent de cliënt niet altijd alle details van de aangerekende kosten op de verrichtingen die werden uitgevoerd in het kader van de diensten die hij heeft gebruikt. Dit koninklijk besluit wil deze dubbele leemte opvullen : - in de eerste plaats verplicht het de kosteloze aflevering, aan elke geïnteresseerde consument, van een prospectus die de tarieven vermeldt; - het voorziet de verplichting voor de verkoper om voorafgaandelijk de consument in te lichten over elke tariefwijziging;
- il impose l'obligation de communiquer une fois par an au - het legt de verkoper de verplichting op om aan de gebruiker het
consommateur le tarif de certains des services de base figurant en tarief van sommige basisdiensten, opgenomen in de bijlage bij het
annexe à l'arrêté royal du 23 mars 1995; koninklijk besluit van 23 maart 1995, mee te delen;
- enfin, il impose au vendeur de délivrer une fois par an au - tenslotte legt het de verkoper de verplichting op om de gebruiker
consommateur un document justificatif reprenant le détail des frais et één keer per jaar een bewijs te leveren, waarop het detail van de
intérêts imputés au cours de l'année écoulée; kosten en interesten, die in het afgelopen jaar werden aangerekend,
Une proposition de loi du 13 janvier 1993 (1) comportait l'obligation, vermeld staat; Een wetsvoorstel van 13 januari 1993 (1) hield voor de financiële
pour les organismes financiers, de fournir à leurs clients une instellingen de verplichting in, om aan hun klanten in de loop van de
information en cours de contrat sur les conditions financières et les overeenkomst informatie te verschaffen over de financiële voorwaarden
frais de gestion liés aux comptes bancaires. en beheerskosten verbonden aan de bankdiensten.
Cette proposition de loi a débouché sur une modification de la loi du Dit wetsvoorstel is uitgelopen op een wijziging van de wet van 14 juli
14 juillet 1991 sur les pratiques du commerce et sur l'information et 1991 betreffende de handelspraktijken en de voorlichting en de
la protection du consommateur (nouvel article 37, § 2, quatrième bescherming van de consument (nieuw artikel 37, § 2, vierde streepje),
tiret), permettant au Roi de réglementer l'information individuelle de waarbij de Koning in staat wordt gesteld om de individuele informatie
l'utilisateur sur le coût des services tant avant qu'après van de gebruiker over de kosten van de diensten zowel vóór als na
l'utilisation de ceux-ci (2). gebruik ervan te reglementeren (2).
Le présent arrêté royal est pris sur la base des articles 6.1 et 37, § Dit koninklijk besluit werd genomen op basis van de artikelen 6.1 en
2, 4ème tiret de la loi précitée et vise à compléter l'arrêté royal du 37, § 2, 4de streepje van de voornoemde wet en beoogt de
23 mars 1995. Le texte coordonné de la réglementation s'articule comme vervollediging van het koninklijk besluit van 23 maart 1995. De
suit : gecoördineerde tekst van de reglementering is als volgt ingedeeld :
- une première partie réglemente l'indication des tarifs des services - een eerste gedeelte reglementeert de tariefaanduiding van de
financiers homogènes lors de l'offre en vente (articles 1er à 6); homogene financiële diensten tijdens de tekoopaanbieding (artikelen 1
- une deuxième partie comporte les règles concernant l'information tot 6); - een tweede gedeelte omvat de regels betreffende de individuele
individuelle en cours de contrat (articles 7 à 9); informatie in de loop van de overeenkomst (artikelen 7 tot 9);
- une troisième partie comporte les règles relatives à la délivrance - een derde gedeelte omvat de regels inzake het afleveren van een
d'un document justifiant le détail des montants imputés à titre de bewijsstuk met gedetailleerde opgave van de als kosten aangerekende
frais (article 10); bedragen (artikel 10);
- une quatrième partie comprend les dispositions finales. - een vierde gedeelte omvat de slotbepalingen.
La suggestion formulée par le Conseil d'Etat d'élaborer un nouvel Het voorstel van de Raad van State om een nieuw autonoom koninklijk
arrêté autonome n'a pas été retenue. C'est donc un arrêté modificatif besluit te ontwerpen werd niet weerhouden. Het is bijgevolg een
de l'arrêté royal du 23 mars 1995 qui est proposé. D'une part, il wijzigend besluit van het koninklijk besluit van 23 maart 1995 dat
n'était pas souhaitable de présenter comme nouvelles, des règles en wordt voorgesteld. Enerzijds was het niet wenselijk regels, die meer
vigueur depuis plus de deux ans. D'autre part, il convenait de dan twee jaar in werking zijn, voor te stellen als nieuw. Anderzijds
sauvegarder l'intégralité du Rapport au Roi précédant le texte de paste het de integraliteit van het Verslag aan de Koning, dat de tekst
l'arrêté de 1995. van het besluit van 1995 voorafgaat, te behouden.
Il importe de souligner que le Conseil d'Etat tranche certaines Het is belangrijk te onderstrepen dat de Raad van State een beslissing
controverses qui ont eu cours au sujet du fondement légal des neemt in bepaalde controversen die plaatsvonden in verband met de
dispositions imposant une information du consommateur en cours de wetsgrond van de bepalingen, die een informatie van de consument in de
contrat. loop van een overeenkomst opleggen.
Selon l'article 6, 1, de la loi du 14 juillet 1991, le Roi détermine Volgens artikel 6, 1, van de wet van 14 juli 1991, bepaalt de Koning
les services ou catégories de services pour lesquels Il prescrit des de diensten of de categorieën van diensten waarvoor Hij bijzondere
modalités particulières en matière d'indication des prix et d'annonces regels stelt inzake de prijsaanduiding en de aankondigingen van de
de réduction et de comparaison de prix. prijsverminderingen en prijsvergelijkingen.
Le Conseil d'Etat estime qu'« il n'appert aucunement de cette De Raad van State is van oordeel dat « nergens uit deze bepaling
disposition que son application serait exclusivement liée au moment où blijkt dat de toepassing ervan uitsluitend gebonden is aan het
le service est mis en vente, de sorte que l'instauration de règles tijdstip van het te koop aanbieden van de dienst, zodat het stellen
particulières peut porter également sur l'information du consommateur van bijzondere regels tevens betrekking kan hebben op de voorlichting
en cours de contrat ». van de consument tijdens de looptijd van de overeenkomst ».
Analyse des articles Artikelsgewijze bespreking
Article 1er Artikel 1
L'article 1er vise à insérer un chapitre premier intitulé « De Artikel 1 wil een hoofdstuk I met als titel « Aanduiding van de
l'indication des tarifs des services financiers homogènes » et qui tarieven van de homogene financiële diensten » inlassen dat de
contiendra les articles 1er à 6 de l'arrêté royal du 23 mars 1995, artikelen 1 tot 6 van het koninklijk besluit van 23 maart 1995 bevat,
soit quasiment la totalité des dispositions de cet arrêté royal dans zijnde nagenoeg alle bepalingen van dat koninklijk besluit in zijn
sa version actuelle compte tenu de la modification apportée à huidige versie, rekening houdend met de wijziging aangebracht aan
l'article 1er par l'article 2 du présent arrêté. artikel 1 door artikel 2 van dit besluit.
Article 2 Artikel 2
L'article 2 introduit une nouvelle disposition dans l'article 1er de Artikel 2 voert een nieuwe bepaling in, in artikel 1 van het
l'arrêté royal du 23 mars 1995, destinée à assurer une information plus complète du consommateur. A l'heure actuelle, ce dernier n'a d'autre moyen, pour connaître les tarifs en vigueur, que de consulter ces derniers sur place, souvent avec quelques difficultés. Dorénavant, un ou plusieurs prospectus reprenant les tarifs seront disponibles gratuitement et pourront ainsi être emportés par le consommateur. Ils devront être présentés à un endroit visible et en nombre suffisant pour que tout consommateur intéressé puisse se les procurer sans devoir les demander au guichet. L'indication des tarifs des services offerts par le vendeur pourra figurer sur un ou plusieurs prospectus, pour autant que, conformément koninklijk besluit van 23 maart 1995, bedoeld om een meer volledige informatie te verzekeren voor de consument. Op dit ogenblik beschikt deze laatste over geen andere mogelijkheid om de in voege zijnde tarieven te kennen, dan het ter plaatse raadplegen ervan, wat vaak met enkele moeilijkheden gepaard gaat. Voortaan zullen een of meerdere prospectussen, waarin de tarieven worden opgenomen, gratis ter beschikking zijn. Zij zullen dus meegenomen kunnen worden door de consument. Een voldoende groot aantal zal aanwezig moeten zijn op een zichtbare plaats opdat elke geïnteresseerde consument ze zou kunnen aanschaffen zonder ze aan het loket te vragen. De aanduiding van de tarieven van de diensten, die door de verkoper worden aangeboden, zal in een of meerdere prospectussen kunnen
à l'article 4 de l'arrêté actuel, les tarifs relatifs à un service financier déterminé demeurent groupés sur un même prospectus. De plus, afin que les consommateurs n'ignorent pas l'existence de ces prospectus et la possibilité de les emporter, une information à ce sujet devra figurer à un endroit nettement visible de l'extérieur. Cette mention devra être bien apparente et donc bien lisible de l'extérieur. La volonté est d'inciter les consommateurs à faire usage des possibilités d'information qui leur sont offertes, en emportant les voorkomen, in zoverre dat, overeenkomstig artikel 4 van het huidige besluit, de tarieven met betrekking op een bepaalde financiële dienst gegroepeerd blijven in eenzelfde prospectus. Bovendien, opdat de consumenten van het bestaan van deze prospectussen en van de mogelijkheid ze mee te nemen op de hoogte zouden zijn, zal informatie daarover op een duidelijk van buiten de instelling zichtbare plaats aangebracht zijn. Deze vermelding zal van buiten goed zichtbaar en dus goed leesbaar moeten zijn. De wens is, de consumenten aan te zetten, gebruik te maken van de informatiemogelijkheden die hen worden geboden, door de prospectussen
prospectus reprenant les tarifs des services financiers de différentes met de tarieven van de financiële diensten van verschillende banken
banques, afin de les comparer et de prendre leur décision en pleine mee te nemen, teneinde ze te vergelijken en een beslissing te nemen
connaissance de cause. met volle kennis van zaken.
Il est à noter que l'indication du tarif des opérations de change Er valt op te merken, dat de aanduiding van het tarief van de
n'est pas requise sur le prospectus, et ce en raison des variations wisselverrichtingen niet vereist is in de prospectus, en dit wegens de
rapides du cours de certaines monnaies. L'information sur ces snelle schommeling in de koers van bepaalde munten. De informatie over
opérations ne devra donc se faire que suivant les règles de l'alinéa 1er deze verrichtingen zal dus slechts moeten geschieden volgens de regels
actuel, c'est-à-dire à un endroit apparent et nettement visible dans in het huidige lid 1, dit wil zeggen op een duidelijk en goed
l'établissement. zichtbare plaats in de inrichting.
Article 3 Artikel 3
L'article 3 vise à insérer un chapitre II, intitulé « De l'information Artikel 3 wil een hoofdstuk II inlassen met als titel « Voorlichting
van de consument tijdens de looptijd van het contract » dat de
du consommateur en cours de contrat » comportant les articles 7 à 9 artikelen 7 tot 9 omvat, waarvan de rechtvaardiging de volgende is.
dont la justification est la suivante. De individuele informatie van de klant komt tegemoet aan de
L'information individuelle du client répond au souci de veiller d'une bekommernis om er op algemene wijze op toe te zien dat de consument op
manière générale à ce que le consommateur n'ignore pas les de hoogte blijft van de wijzigingen van de tarieven van de financiële
modifications des tarifs des services financiers. L'article prévoit à diensten. Het artikel voorziet daartoe dat de wijzigingen ter kennis
cet effet que les modifications sont portées à la connaissance du van de klant worden gebracht op formele wijze en niet door een
client de manière formelle et non pas par un extrait de compte rekeninguittreksel dat eenvoudig verwijst naar het in het
renvoyant simplement au tarif disponible dans l'agence bancaire. bankagentschap beschikbare tarief.
Article 7 (nouveau) Les obligations visées à cet article ne concernent que les seuls services souscrits par le consommateur. Le § 1er prévoit que lors d'une modification du tarif du compte à vue, des dépôts d'épargne, du courrier, du compte à terme et des opérations à distance, l'utilisateur doit en être informé par écrit. L'information ne doit porter que sur les éléments modifiés et doit être délivrée préalablement à la modification, sauf pour les taux d'intérêt pour lesquels l'information devra être délivrée dans un bref délai, c'est-à-dire dans les jours qui suivent immédiatement la modification. Les tarifs en vigueur lors de la conclusion du contrat, et généralement non repris dans le contrat lui-même, sont essentiellement variables dans le cas de services à prestations successives. Les divers coûts liés à un compte à vue constituent un exemple frappant : les tarifs peuvent varier sur simple décision de la banque. Le premier cas visé par l'information individuelle (modification des tarifs) confirme l'obligation imposée dans le chef d'une partie au contrat d'informer son cocontractant des modifications des conditions contractuelles que constituent des modifications de prix. Une simple clause de révision des prix prévue dans le contrat ou une clause contractuelle renvoyant aux tarifs en vigueur ne suffit pas à informer le consommateur qui ne se rend pas régulièrement à sa banque. Comme l'a souligné le Conseil d'Etat, la dérogation au principe d'information préalable à la modification, accordée aux modifications des taux d'intérêt, ne pourrait préjudicier à l'article 60 de la loi du 12 juin 1991 relative au crédit à la consommation. Selon cette disposition, le consommateur doit, préalablement à la modification du taux débiteur, en être informé par écrit. Les comptes à vue assortis d'une ouverture de crédit régie par cette loi restent donc soumis à celle-ci. Artikel 7 (nieuw) De verplichtingen beoogd door dit artikel betreffen enkel de diensten onderschreven door de consument. § 1 voorziet dat bij een wijziging van het tarief van de zichtrekening, van de spaarrekening, van de briefwisseling, van de termijnrekening en van de verrichtingen op afstand, de gebruiker hierover schriftelijk moet worden ingelicht. De informatie moet slechts betrekking hebben op de gewijzigde elementen en moet vóór de wijziging worden verschaft, behoudens voor de interestpercentages waarvoor de informatie op korte termijn moet worden verschaft, dit wil zeggen binnen de dagen die onmiddellijk volgen op de wijziging. De tarieven die in voege zijn bij het afsluiten van het contract, en die over het algemeen niet in het contract zelf zijn opgenomen, zijn essentieel veranderlijk in het geval van opeenvolgende prestaties. De verschillende kosten, verbonden aan een lopende rekening, zijn daarvan een treffend voorbeeld : de tarieven kunnen veranderen op eenvoudige beslissing van de bank. Het eerste geval dat door de individuele informatie wordt beoogd (wijziging van de tarieven) bevestigt de verplichting opgelegd aan een contracterende partij om zijn medecontractant te informeren over de wijzigingen van de contractuele voorwaarden, welke prijswijzigingen zijn. Een enkele prijsherzieningsclausule voorzien in het contract of een contractuele clausule verwijzende naar de gangbare tarieven, volstaat niet om de consument, die zich niet regelmatig naar zijn bank begeeft, te informeren. Zoals de Raad van State onderstreepte, zou de afwijking van het principe van de aan de wijziging voorafgaande informatie, toegestaan voor de wijzigingen van de interestvoeten, geen afbreuk kunnen doen aan artikel 60 van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet. Volgens deze bepaling dient de consument, voorafgaand aan de wijziging van de debetrente, hierover schriftelijk ingelicht worden. De zichtrekeningen met een kredietopening die door deze wet geregeld worden, blijven hieraan bijgevolg onderworpen.
Le § 2 impose en outre la communication annuelle au consommateur du § 2 legt bovendien de jaarlijkse mededeling aan de consument op van
tarif de chacun des services visés au § 1er. het tarief van elk van de diensten beoogd in § 1.
Cette obligation ne vaut également que pour les services souscrits par Deze verplichting geldt eveneens slechts voor de diensten die de
le consommateur. consument onderschrijft.
Le § 3 prévoit que la communication peut se faire par extrait de § 3 bepaalt dat de mededeling kan gebeuren door een rekeninguittreksel
compte et ne peut entraîner de frais supplémentaires à charge du en geen bijkomende kosten voor de klant met zich mag brengen.
client. Cette information pourra être assurée sans coût supplémentaire si elle Deze informatie zal kunnen worden verzekerd zonder bijkomende kosten
est envoyée avec le document justificatif et récapitulatif imposé par zo ze met het samenvattend bewijsstuk, opgelegd door nieuw artikel 10,
le nouvel article 10. Le consommateur sera ainsi en mesure de comparer wordt verzonden. De consument zal aldus in staat zijn om de informatie
et de vérifier l'information a priori et a posteriori. a priori en a posteriori te vergelijken en te verifiëren.
L'alinéa 2 tient compte de la pratique de la domiciliation des Lid 2 houdt rekening met de praktijk van de domiciliëring van
extraits de compte dans l'agence bancaire. Si le consommateur n'a pas rekeninguittreksels in het bankagentschap. Zo de consument binnen de
pris connaissance de la communication visée aux §§ 1er et 2 dans les zes maanden geen kennis heeft genomen van de mededeling bedoeld in de
six mois, celle-ci devra lui être transmise par courrier. §§ 1 en 2, dan zal deze hem schriftelijk meegedeeld moeten worden.
Il n'est pas rare en effet que des consommateurs (c'est souvent le cas Het gebeurt inderdaad niet zelden, dat consumenten (het is vaak het
de ceux qui ont mis leur compte à zéro) négligent de prendre geval met zij die hun rekening op nul hebben gezet), nalaten hun
possession de leurs extraits de compte. Or, la détention d'un compte à rekeninguittreksels op te vragen. Nu brengt het houden van een
vue dormant entraîne également des frais; il convient que son slapende zichtrekening eveneens onkosten met zich; het past bijgevolg,
titulaire s'en rende compte à temps. dat de titularis daar tijdig van bewustgemaakt wordt.
Article 8 (nouveau) Artikel 8 (nieuw)
La communication individualisée des tarifs doit également permettre au De geïndividualiseerde mededeling van de tarieven moet de consument
consommateur d'être informé de la date d'application de ceux-ci. eveneens informatie verschaffen over de toepassingsdatum ervan.
Article 9 (nouveau) Artikel 9 (nieuw)
Une nette distinction doit être faite entre l'information et la Er moet een duidelijk onderscheid worden gemaakt tussen informatie en
publicité, qui ne peuvent pas être mêlées. Comme précisé dans le publiciteit, die niet mogen worden verward. Zoals verduidelijkt in het
Rapport au Roi de l'arrêté royal du 23 mars 1995, il ne faut cependant Verslag aan de Koning over het koninklijk besluit van 23 maart 1995,
pas considérer comme de la publicité, les logos/slogans faisant partie moet echter niet als publiciteit beschouwd worden, de logo's/slogans
intégrante de la « carte de visite » de l'organisme financier. die een noodzakelijk deel uitmaken van het « visitekaartje » van de
financiële instelling.
Article 4 Artikel 4
Cet article insère un chapitre III intitulé « Du document justificatif Dit artikel last een hoofdstuk III in, met als titel « Het bewijsstuk
» comportant un article 10 dont la justification est la suivante. », dat een artikel 10 omvat waarvan de rechtvaardiging de volgende is.
Article 10 (nouveau) La transparence impose que le consommateur reçoive une fois par an un document récapitulatif des frais qui lui ont été imputés en raison des opérations effectuées dans le cadre des services qu'il a utilisés durant l'année écoulée. Cette pratique est largement répandue dans le secteur bancaire. Le vendeur devra délivrer gratuitement sur base annuelle un document justificatif unique reprenant le détail des sommes imputées à charge du consommateur, pour les opérations liées au compte à vue, au dépôt d'épargne, au courrier, au coffre-fort et aux opérations à distance. Le client devrait ainsi être informé, par service, du prix unitaire de l'opération qui y est liée, du nombre d'opérations effectuées durant l'année écoulée et du total des frais annuels liés à l'utilisation du service. Les dates des opérations effectuées ne doivent en revanche pas être précisées dans le document justificatif. Le détail du calcul des intérêts représentant une charge trop lourde, seul le total des intérêts débiteurs et créditeurs devra figurer sur le document. Il va de soi que la communication du document justificatif pourra être couplée avec la communication de l'information individuelle a priori. Les mêmes précisions que pour la communication de cette information sont apportées en ce qui concerne la communication du document Artikel 10 (nieuw) Doorzichtigheid gebiedt dat de consument één keer per jaar een samenvattend document ontvangt van de kosten die hem worden aangerekend voor de verrichtingen uitgevoerd in het kader van de diensten die hij gedurende het afgelopen jaar heeft gebruikt. Die praktijk is wijd verbreid in de banksector. De verkoper moet gratis, op jaarbasis een eenmalig bewijsstuk afleveren, met gedetailleerde opgave van de sommen die de consument worden aangerekend voor de kosten van de verrichtingen die verband houden met de zichtrekening, de spaarrekening, de briefwisseling, de safe en de verrichtingen op afstand. De cliënt zou aldus, per dienst, moeten geïnformeerd zijn over de eenheidsprijs van de verrichting die ermee verband houdt, over het aantal uitgevoerde verrichtingen gedurende het afgelopen jaar en over het totaal van de jaarlijkse kosten die verband houden met het gebruik van de dienst. De data van de uitgevoerde verrichtingen moeten daarentegen niet worden gepreciseerd in het bewijsstuk. Aangezien de detaillering van de berekening van de interesten een te zware opgave is, moet enkel het totaal van de debet- en creditrente op het document worden vermeld. Het spreekt voor zich dat de mededeling van het bewijsstuk zal kunnen gekoppeld worden aan de mededeling van de individuele informatie a priori. Dezelfde verduidelijkingen als voor de mededeling van deze informatie worden gegeven wat de mededeling van het bewijsstuk betreft
justificatif (article 7, § 3). (artikel 7, § 3).
Article 5 Artikel 5
L'article 5 insère un Chapitre IV intitulé « Dispositions finales », Artikel 5 last een Hoofdstuk IV in, met als titel « Slotbepalingen »,
qui comporte les articles 7 et 8 actuels, lesquels deviennent les dat de huidige artikelen 7 en 8 omvat, die de nieuwe artikelen 11 en
articles 11 et 12 nouveaux. 12 worden.
Article 6 Artikel 6
L'article 6 modifie deux points de l'annexe de l'arrêté du 23 mars Artikel 6 wijzigt twee punten van de bijlage bij het besluit van 23
1995. maart 1995.
La première modification vise à élargir les éléments d'information De eerste wijziging beoogt de uitbreiding van de informatie-elementen
relatifs au compte à vue. Dorénavant, l'information ne se limitera betreffende de zichtrekening. Voortaan zal de informatie niet beperkt
plus aux opérations de paiement (chèques, virements), mais s'étendra, blijven tot de betaalverrichtingen (cheques, over-schrijvingen), maar
par exemple, aux opérations de retrait d'argent, lesquelles ne sont zal bijvoorbeeld uitgebreid worden tot de opnameverrichtingen van geld
pas visées explicitement par le texte annuel. die niet expliciet door de jaarlijkse tekst worden bedoeld.
La seconde modification concerne un des éléments d'information repris De tweede wijziging betreft één van de informatie-elementen, opgenomen
au point V « Opérations de change ». Elle vise à faciliter la in punt V « Wisselverrichtingen ». Het wil de vergelijking
comparaison des cours de change qui doivent, en vertu de l'article 3 vergemakkelijken van de wisselkoersen die op grond van artikel 3 WHP,
LPC, inclure les commissions. de commissielonen moeten omvatten.
Article 7 Artikel 7
L'article 7 précise l'entrée en vigueur de la nouvelle réglementation. Artikel 7 preciseert de inwerkingtreding van de nieuwe reglementering.
Une période de transition et d'adaptation est prévue pour permettre au Er is een overgangs- en aanpassingsperiode voorzien om de sector in
secteur de s'y conformer. staat te stellen zich aan te passen.
Nous avons l'honneur d'être, Wij hebben de eer te zijn,
Sire, Sire,
de Votre Majesté, van Uwe Majesteit,
les très respectueux de zeer eerbiedige
et très fidèles serviteurs, en zeer getrouwe dienaren,
Le Vice-Premier Ministre et Ministre de l'Economie, De Vice-Eerste Minister en Minister van Economie,
E. DI RUPO E. DI RUPO
Le Ministre de l'Agriculture De Minister van Landbouw
et des Petites et Moyennes Entreprises, en de Kleine en Middelgrote Ondernemingen,
K. PINXTEN K. PINXTEN
AVIS DU CONSEIL D'ETAT ADVIES VAN DE RAAD VAN STATE
Le Conseil d'Etat, section de législation, première chambre, saisi par
le Ministre de l'Economie, le 19 novembre 1997, d'une demande d'avis De Raad van State, afdeling wetgeving, eerste kamer, op 19 november
sur un projet d'arrêté royal « modifiant l'arrêté royal du 23 mars 1997 door de Minister van Economie verzocht hem van advies te dienen
over een ontwerp van koninklijk besluit "tot wijziging van het
1995 relatif à l'indication des tarifs des services financiers koninklijk besluit van 23 maart 1995 betreffende de prijsaanduiding
homogènes », a donné le 11 décembre 1997 l'avis suivant : van homogene financiële diensten", heeft op 11 december 1997 het
volgende advies gegeven :
Portée et fondement légal Strekking en rechtsgrond
1. L'article 6, 1, de la loi du 14 juillet 1991 sur les pratiques du 1. Artikel 6, 1, van de wet van 14 juli 1991 betreffende de
commerce et sur l'information et la protection du consommateur accorde handelspraktijken en de voorlichting en de bescherming van de
au Roi le pouvoir de prescrire, pour les services ou catégories de consument, verleent aan de Koning de bevoegdheid om, voor de diensten
services qu'il détermine, des modalités particulières de l'indication of categorieën van diensten die Hij aanwijst, bijzondere regels te
des prix et des annonces de réduction et de comparaison de prix. Sur stellen inzake de prij saanduiding en de aankondigingen van de
prijsverminderingen en de prijsvergelijkingen. Op grond van deze
la base de cette disposition fut pris l'arrêté royal du 23 mars 1995 bepaling werd het koninklijk besluit van 23 maart 1995 betreffende de
relatif à l'indication des tarifs des services financiers homogènes prij saanduiding van homogene financiële diensten getroffen, waarbij,
qui impose, d'une part, une présentation uniforme du tarif des eensdeels, een eenvormige voorstelling van het tarief van de meest
services de base les plus souvent utilisés et prévoit, d'autre part, gebruikte basisdiensten werd opgelegd en, anderdeels, in een afwijking
une dérogation au principe que le tarif des services doit être apposé werd voorzien van het principe dat het tarief van de diensten op een
à un endroit visible de l'extérieur. van buiten zichtbare plaats moet worden aangebracht.
2. Le projet soumis tend à modifier l'arrêté royal susvisé du 23 mars 2. Het voorliggende ontwerp beoogt het voornoemde koninklijk besluit
1995 et ce, selon le « commentaire » (1) du projet, afin de combler un van 23 maart 1995 te wijzigen om, blijkens de "commentaren" (1) bij
nombre de lacunes dans la réglementation. het ontwerp, een aantal lacunes in de reglementering weg te werken.
2.1. C'est ainsi que le projet dispose que désormais les tarifs des 2.1. Alzo wordt in het ontwerp bepaald dat de tarieven voor de
services financiers homogènes devront, comme pour les autres services, homogene financiële diensten voortaan, zoals voor de andere diensten,
être apposés d'une manière apparente à un endroit nettement visible de op een goed zichtbare wijze en op een van buiten de onderneming goed
1' extérieur de 1'établissement (article 1er, alinéa 1er, première zichtbare plaats moeten worden aangebracht (ontworpen artikel 1,
phrase, en projet, de l'arrêté royal du 23 mars 1995; article 2 du eerste lid, eerste zin van het koninklijk besluit van 23 maart 1995;
projet). Le fondement légal de cette disposition est procuré sans artikel 2 van het ontwerp). Rechtsgrond voor deze bepaling is zonder
aucun doute par l'article 6, 1, de la loi susvisée du 14 juillet 1991. twijfel artikel 6, 1, van de voornoemde wet van 14 juli 1991.
2.2. Une nouveauté par rapport à la réglementation existante est que 2.2. Nieuw in vergelijking met de bestaande regeling is dat in het
le projet régie également l'information du consommateur « en cours de ontwerp thans ook de voorlichting van de consument "tijdens de
contrat ». Le projet prévoit sur ce point une double obligation looptijd van het contract" wordt geregeld. Het ontwerp voorziet wat
d'information de l'établissement financier vis-a-vis du consommateur dat betreft in een dubbele informatieverplichting van de financiële
en ce qui concerne les tarifs d'un nombre de services de base (article instelling ten aanzien van de consument betreffende de tarieven van
7 en projet; article 4 du projet), à savoir, d'une part, la een aantal basisdiensten (ontworpen artikel 7; artikel 4 van het
communication préalable de toute modification du tarif de certains des ontwerp), met name, eensdeels, de voorafgaandelijke mededeling van
elke wijziging aan het tarief van bepaalde door de consumenten
services acquis par le consommateur et la communication rapide 'a aangekochte diensten en de snelle mededeling 'a posteriori' van
posteriori' de modifications des tarifs d'intérêts (§ 1er), et d'autre wijzigingen aan de intresttarieven (§ 1), en, anderdeels, de
part, la communication annuelle au consommateur du tarif de ces mêmes jaarlijkse mededeling van het tarief van diezelfde diensten aan de
services (§ 2). Quelques doutes pourraient se faire jour sur le point consument (§ 2). Enige twijfel zou kunnen rijzen omtrent de vraag of
de savoir s'il existe un fondement légal suffisant pour imposer cette er voor het opleggen van deze informatieverplichting een voldoende
obligation d'informer. L'article 6, 1, de la loi du 14 juillet 1991 rechtsgrond voorhanden is. Artikel 6, 1, van de wet van 14 juli 1991
est pourtant clair. Selon cette disposition, le Roi détermine les is nochtans duidelijk. Luidens die bepaling wijst de Koning die
services ou catégories de services pour lesquels Il prescrit des diensten of categorieën van diensten aan t.a.v. dewelke bijzondere
modalités particulières en matière d'indication des prix et d'annonces regels worden gesteld inzake de prij saanduiding en de aankondigingen
de réduction et de comparaison de prix. Il n' appert aucunement de van de prij sverminderingen en prijsvergelijkingen. Nergens uit deze
cette disposition que son application serait exclusivement liée au bepaling blijkt dat de toepassing ervan uitsluitend gebonden is aan
moment où le service est mis en vente, de sorte que l'instauration de het tijdstip van het te koop aanbieden van de dienst, zodat het
règles particulières peut porter également sur l'information du stellen van bijzondere regels tevens betrekking kan hebben op de
consommateur en cours de contrat (2). Les travaux préparatoires de la voorlichting van de consument tijdens de looptijd van de overeenkomst
disposition qui est devenue l'article 6, 1, de la loi ne procurent pas (2). Ook de parlementaire voorbereiding van de bepaling die artikel 6,
davantage d'éléments susceptibles de justifier une interprétation 1, van de wet is geworden, levert geen gegevens op welke een aldus
restreinte de ce type. L'article 4 du projet tient donc un fondement beperkte interpretatie kunnen wettigen. Voor artikel 4 van het ontwerp
légal suffisant de la disposition législative susvisée. kan dan ook een voldoende rechtsgrond in de voornoemde wetsbepaling
worden gevonden.
2.3. La loi du 13 avril 1995 portant obligation de communiquer 2.3. De wet van 13 april 1995 houdende de verplichting voor banken en
certaines informations aux clients par les banques et sociétés de kredietinstellingen om bepaalde informatie aan hun cliënten mede te
crédit a ajouté à l'article 37, § 2, de la loi susvisée du 14 juillet delen, heeft aan artikel 37, § 2, van de voornoemde wet van 14 juli
1991 un quatrième tiret, selon lequel le Roi peut, par dérogation à 1991 een vierde streepje toegevoegd luidens hetwelk de Koning, in
l'article 37, § 1er, de la même loi, imposer au vendeur pour les afwijking van artikel 37, § 1, van dezelfde wet, voor de diensten of
services ou catégories de services qu'il détermine, de délivrer categorieën van diensten die Hij bepaalt, de verkoper kan verplichten
gratuitement au consommateur un document justificatif dont Il aan de consument gratis een bewijsstuk af te geven waarvan de Koning
détermine les mentions et les modalités. C'est ainsi que fut inscrit de vermeldingen en de modaliteiten bepaalt. Aldus werd in de wet de
dans la loi le fondement légal d'une obligation individualisée rechtsgrond ingeschreven voor een geïndividualiseerde
d'information de l'établissement financier vis-à-vis de ses clients informatieverplichting van de financiële instelling ten aanzien van
(3). L'article 10, en projet (article 5 du projet) met en oeuvre cette haar cliënten (3). Het ontworpen artikel 10 (artikel S van het
disposition nouvelle, en prescrivant qu'une fois par an, dans le ontwerp) geeft aan deze nieuwe bepaling uitvoering, door voor te
courant du mois de janvier, le vendeur doit délivrer au consommateur schrijven dat de verkoper eenmaal per jaar, in de loop van de maand
un document récapitulatif indiquant, par type de frais, le détail de januari, aan de consument een samenvattend document moet afleveren
dat, per soort kosten, de gedetailleerde opgave van elk aangerekend
chaque montant imputé. bedrag bevat.
Observations générales Algemene opmerkingen
1. La rédaction du projet dans son ensemble, et celle du texte 1. De redactie van het ontwerp in zijn geheel, en de opmaak van de
néerlandais en particulier, est susceptible d'amélioration. Par Nederlandse tekst in het bijzonder, is voor verbetering vatbaar. Ook
ailleurs, certains termes ne sont pas toujours utilisés de manière worden bepaalde termen niet altijd consequent gebruikt. In dit verband
conséquente. A ce sujet, un nombre de corrections seront proposées zullen hierna in de bijzondere opmerkingen een aantal verbeteringen
ci-après, dans les observations particulières. worden voorgesteld.
2.1. Le projet modifie fondamentalement le texte de l'arrêté royal du 2.1. Het ontwerp wijzigt grondig de tot op heden ongewijzigde tekst
23 mars 1995, resté inchangé à ce jour, notamment en groupant la plus van het koninklijk besluit van 23 maart 1995, onder meer door het gros
grande partie du texte existant en un chapitre Ier, nouveau, et en van de bestaande tekst onder te brengen in een nieuw hoofdstuk I en
introduisant de nouveaux chapitres. door nieuwe hoofdstukken in te voegen.
Un procédé à la fois plus simple et plus clair consisterait à élaborer Een meer eenvoudige en duidelijker werkwijze zou erin bestaan een
un nouvel arrêté autonome, auquel l'arrêté existant serait intégré et nieuw autonoom besluit te ontwerpen, waarin het bestaande besluit
par lequel, in fine, l'arrêté royal du 23 mars 1995 serait abrogé dans wordt geïntegreerd en waarbij in fine het koninklijk besluit van 23
sa totalité. La subdivision de pareil projet autonome pourrait être maart 1995 in zijn geheel wordt opgeheven. De indeling van een
conçue comme suit : dergelijk autonoom ontwerp zou kunnen worden geconcipieerd als volgt :
« CHAPITRE Ier. - De l'indication des tarifs des services financiers « HOOFDSTUK I. - Aanduiding van de tarieven van homogene financiële
homogènes diensten
Les articles 1er à 6 de l'arrêté royal du 23 mars 1995 (y compris la Artikelen 1 tot 6 van het koninklijk besluit van 23 maart 1995 (met
modification de l'article 1er par l'article 2 du projet). inbegrip van de wijziging aan artikel 1 ervan door artikel 2 van het
CHAPITRE II. - De l'information du consommateur en cours de contrat ontwerp). HOOFDSTUK II. - Voorlichting van de consument gedurende de looptijd van het contract
Les articles 7 à 9 (étant entendu que l'article 7 sera remplacé par Artikelen 7 tot 9 (met dien verstarde dat artikel 7 wordt vervangen
l'article 4 du projet et en incluant les articles 8 et 9, tels que door artikel 4 van het ontwerp en met inbegrip van de artikelen 8 en 9
projetés à l'article 5 du projet). zoals ontworpen door artikel 5 van het ontwerp).
CHAPITRE III. - Du document justificatif HOOFDSTUK III. - Het bewijsstuk
L'article 10 (tel que projeté à l'article 5 du projet). Artikel 10 (zoals ontworpen door artikel 5 van het ontwerp).
CHAPITRE IV. - Dispositions finales HOOFDSTUK IV. - Slotbepalingen
Article 11 : abrogation de l'arrêté royal du 23 mars 1995. Artikel 11 : opheffing van het koninklijk besluit van 23 maart 1995.
Article 12 : disposition relative à l'entrée en vigueur (article 7 du Artikel 12 : bepaling inzake inwerkingtreding (artikel 7 van het
projet, en version adaptée). ontwerp, in een aangepaste versie).
Article 13 : disposition d'exécution (article 8 du projet). Artikel 13 : uitvoeringsbepaling (artikel 8 van het ontwerp).
Annexe Bijlage
(l'annexe à l'arrêté royal du 23 mars 1995, modifiée par l'article 6 (de bijlage bij het koninklijk besluit van 23 maart 1995, zoals
du projet). » gewijzigd bij artikel 6 van het ontwerp). »
2.2. Dans le cas où les auteurs du projet estimeraient ne pas devoir 2.2. Indien de stellers van het ontwerp menen niet te moeten ingaan op
retenir la suggestion qui vient d'être faite, d'élaborer un nouvel de zo-even gedane suggestie om een nieuw autonoom besluit te
arrété autonome, et souhaiteraient au contraire maintenir le projet en ontwerpen, doch integendeel het ontwerp willen behouden als een
tant qu'arrêté modificatif de l'arrêté royal du 23 mars 1995, il wijzigend besluit van het koninklijk besluit van 23 maart 1995, dient
conviendrait néanmoins d'adapter la subdivision du projet soumis niettemin de indeling van het doorliggende ontwerp te worden aangepast
conformément aux règles usuelles de la technique législative. overeenkomstig de gebruikelijke regels van de wetgevingstechniek.
Sans préjudice des observations particulières faites ci-après, le Onverminderd de hierna gemaakte bijzondere opmerkingen, zou het
projet pourrait, dés lors, être subdivisé et rédigé comme suit : ontwerp dan als volgt kunnen worden ingedeeld en geredigeerd :
« Article 1er « Artikel 1
Dans l'arrêté royal du 23 mars 1995 relatif à l'indication des tarifs In het koninklijk besluit van 23 maart 1995 betreffende de prijs
des services financiers homogènes, il est inséré un chapitre Ier, aanduiding van homogene financiële diensten wordt een hoofdstuk I
comprenant les articles 1er à 6, et dont l'intitulé est rédigé comme ingevoegd, bevattende de artikelen 1 tot 6, en waarvan het opschrift
suit : luidt als volgt :
« CHAPITRE Ier. - De l'indication des tarifs des services financiers « HOOFDSTUK I. - Aanduiding van de tarieven van homogene financiële
homogènes » diensten »
Article 2 Artikel 2
(article 2 du projet). (artikel 2 van het ontwerp).
Article 3 Artikel 3
Dans le même arrêté, il est inséré un chapitre II, comprenant les In hetzelfde besluit wordt een hoofdstuk II ingevoegd bevattende de
articles 7 à 9, et rédigé comme suit : artikelen 7 tot 9 luidend als volgt :
« CHAPITRE II. - De l'information du consommateur en cours de contrat « HOOFDSTUK II. - Voorlichting van de consument tijdens de looptijd van het contract
Article 7 Artikel 7
§ 1er. Toute modification du tarif... § 1. Elke wijziging van het tarief...
§ 2.... § 2....
§ 3.... § 3....
(voir l'article 4 du projet). (zie artikel 4 van het ontwerp).
Article 8 Artikel 8
Le tarif... visé doit être complété par la date... Het tarief van de diensten...
(voir l'article 5 du projet). (zie artikel 5 van het ontwerp).
Article 9 Artikel 9
L'indication des tarifs... De bij artikel 7...
(voir l'article 5 du projet) ». (zie artikel 5 van het ontwerp) ».
Article 4 Artikel 4
Dans le même arrêté, il est inséré un chapitre III, comprenant un In hetzelfde besluit wordt een hoofdstuk III ingevoegd, bevattend een
article 10, rédigé comme suit : artikel 10, luidend als volgt :
« CHAPITRE III. - Du document justificatif » « HOOFDSTUK III. - Het bewijsstuk
Article 10 Artikel 10
Une fois par an,... Eenmaal per jaar,...
(voir l'article 5 du projet, sauf à remplacer le terme « reprenant » (zie artikel 5 van het ontwerp) ».
par « indiquant ») ».
Article 5 Artikel 5
Dans le même arrêté, il est inséré un chapitre IV, comprenant les In hetzelfde besluit wordt een hoofdstuk IV ingevoegd, bevattende de
articles 7 et 8 actuels, qui deviennent les articles 11 et 12, et dont huidige artikelen 7 en 8, welke hernummerd worden tot de artikelen 11
l'intitulé est rédigé comme suit : en 12, en waarvan het opschrift luidt als volgt :
« CHAPITRE IV. - Dispositions finales » « HOOFDSTUK IV. - Slotbepalingen »
Article 6 Artikel 6
L'annexe au même arrêté est modifiée comme suit : De bijlage bij hetzelfde besluit wordt gewijzigd als volgt :
1° au point I, 2, les mots « de paiement intérieur » sont supprimés; 1° in punt I, 2, worden de woorden « Binnenlandse betaal- » geschrapt;
2° au point V les mots « et commissions » sont supprimés. 2° in punt V worden de woorden « en commissielonen » geschrapt.
Article 7 Artikel 7
Le présent arrêté entre en vigueur le... Dit besluit treedt in werking op...
(voir l'article 7 du projet) (zie artikel 7 van het ontwerp).
Article 8 Artikel 8
Notre Vice-Premier Ministre... Onze Vice-Eerste Minister...
(voir en outre l'observation relative à l'article 8 du projet) ». (zie verder de opmerking bij artikel 8 van het ontwerp) ».
Observations particulieres (1) Bijzondere opmerkingen (1)
Préambule Aanhef
1. Au premier alinéa du préambule, il conviendrait d'écrire « ... 1. In het eerste lid van de aanhef schrijve men « ... inzonderheid op
notamment les articles 6, 1, et 37, § 2, quatrième tiret, inséré par de artikelen 6, 1, en 37, § 2, vierde streepje, toegevoegd bij de wet
la loi du 13 avril 1995; ». van 13 april 1995; ».
2. L'on rédigera le cinquième alinéa comme suit : 2. Het vijfde lid redigere men als volgt :
« Vu la délibération du Conseil des Ministres du 7 novembre 1997, « Gelet op de beraadslaging van de Ministerraad, op 7 november 1997,
relative à la demande d'avis dans le délai d'un mois; betreffende de aanvraag om advies binnen een maand;
Vu l'avis du Conseil d'Etat, donné le 11 décembre 1997, en application Gelet op het advies van de Raad van State, gegeven op 11 december
de l'article 84, alinéa 1er, 1°, des lois coordonnées sur le Conseil 1997, met toepassing van artikel 84, eerste lid, 1°, van de
d'Etat; ». gecoördineerde wetten op de Raad van State; ».
Article 2 Artikel 2
En comparaison avec le texte existant de l'article 1er, alinéa 1er, In vergelijking met de bestaande tekst van artikel 1, eerste lid,
première phrase, de l'arrêté royal du 23 mars 1995, la disposition en eerste zin, van het koninklijk besluit van 23 maart 1995, wordt
projet ne conserve pas le caractère « permanent » de l'information blijkens de ontworpen bepaling het « doorlopend » karakter van de
visée du consommateur. La question se pose de savoir si cela est bien bedoelde informatie aan de consument niet meer hernomen. De vraag
conforme à l'intention des auteurs du texte, d'autant que le rijst of zulks wel strookt met de bedoeling van de stellers van de
commentaire du projet n'apporte aucune précision à ce sujet. tekst, des te meer omdat de commentaar bij het ontwerp terzake geen
verduidelijking geeft.
Article 4 Artikel 4
De redactie en opmaak van dit artikel zijn voor verbetering vatbaar.
La rédaction et la présentation de cet article sont susceptibles Bovendien moet worden opgemerkt dat het bepaalde in het ontworpen
d'amélioration. Il convient d'observer, en outre, que l'article 7, § 1er, artikel 7, § 1, tweede lid, geen afbreuk zou kunnen doen aan het
alinéa 2, ne pourrait pas préjudicier à l'article 60 de la loi du 12 voorschrift van artikel 60 van de wet van 12 juni 1991 op het
juin 1991 relative au crédit à la consommation, disposition selon consumentenkrediet, luidens welke bepaling de consument voorafgaand
laquelle le consommateur doit, préalablement à la modification du taux aan de wijziging van de debetrente hierover schriftelijk geïnformeerd
débiteur, en être informé par écrit. dient te worden.
Compte tenu de ces observations, la rédaction de l'article 7, en Rekening houdend met deze opmerkingen zou de redactie van het
projet, pourrait être adaptée comme suit : ontworpen artikel 7 als volgt kunnen worden aangepast :
« § 1er. Si le vendeur se propose d'apporter une modification au tarif « § 1. Indien de verkoper voornemens is een wijziging aan te brengen
d'un des éléments d'information des services visés aux points I, II, aan het tarief van eén van de informatieelementen van de diensten
III, IV et X de l'annexe au présent arrêté, il en informe bedoeld in de punten I, II, III, IV en X van de bijlage bij dit
préalablement le consommateur qui a acquis ces services. besluit, deelt hij dit voorafgaandelijk mede aan de consument die deze
Sans préjudice de l'article 60 de la loi du 12 juin 1991 relative au diensten heeft aangekocht. Onverminderd artikel 60 van de wet van 12 juni 1991 op het
crédit à la consommation, une modification des taux d'intérêt est consumentenkrediet wordt een wijziging aan de rentevoeten zo spoedig
communiquée au consommateur dans le plus bref délai possible après la mogelijk na de wijziging aan de consument medegedeeld.
modification. § 2. Au minimum une fois par an, dans le courant du mois de janvier, § 2. Het tarief van de diensten bedoeld in de punten I, II, III, IV en
le tarif des services visés aux points I, II, III, IV et X de l'annexe X van de bijlage bij dit besluit wordt minstens eenmaal per jaar, in
au présent arrêté est communiqué au consommateur qui a acquis ces de loop van de maand januari, medegedeeld aan de consument die deze
services. diensten heeft aangekocht.
Cette communication a lieu selon le modèle figurant en annexe au Deze mededeling heeft plaats volgens het model dat als bijlage bij dit
présent arrêté. besluit gaat.
§ 3.... (l'alinéa 1er comme dans le projet). § 3.... (het eerste lid zoals in het ontwerp).
Si, en cas de communication au moyen d'un extrait de compte, le Indien bij mededeling door middel van een rekeninguittreksel, de
consommateur a domicilié son courrier dans l'établissement et n'en a consument zijn briefwisseling in de onderneming gedomicilieerd heeft
pas pris connaissance dans les six mois à dater de la communication, en hij er binnen een termijn van zes maanden na de mededeling geen
celle-ci lui est transmise par lettre. La communication et kennis van genomen heeft, wordt de mededeling hem per brief ter kennis
l'impression de celle-ci ne peuvent entraîner des frais gebracht. De mededeling en het drukken ervan mogen geen extra kosten
supplémentaires pour le consommateur ». voor de consument meebrengen. »
Article 5 Artikel 5
1. Selon le délégué, l'article 8, en projet, est exclusivement 1. Volgens de gemachtigde is het ontworpen artikel 8 uitsluitend van
applicable à la communication visée à l'article 7, § 1er. Il toepassing op de mededeling bedoeld in artikel 7, § 1. Men redigere
conviendrait, dès lors, de rédiger cette disposition comme suit : deze bepaling dan ook als volgt :
« La communication visée à l'article 7, § 1er, mentionne la date à « De mededeling bedoeld in artikel 7, § 1, vermeldt de datum waarop
partir de laquelle le tarif modifié sera appliqué ». het gewijzigde tarief zal worden toegepast. »
2.1. La rédaction de l'alinéa 1er de l'article 10, en projet, est 2.1. De redactie van het eerste lid van het ontworpen artikel 10 is
susceptible d'être considérablement améliorée. Compte tenu de la voor ernstige verbetering vatbaar. Rekening houdende met de
précision fournie au sujet de cette disposition par le « commentaire verduidelijking welke in de « commentaren » met betrekking tot deze
», il serait préférable de rédiger l'alinéa concerné comme suit : bepaling wordt verstrekt, redigere men het betrokken lid dan ook beter als volgt :
« Une fois par an, dans le courant du mois de janvier, le vendeur « De verkoper geeft eenmaal per jaar, in de loop van de maand januari
délivre un document justificatif au consommateur qui a acquis un aan de consument welke diensten aangekocht heeft bedoeld in de punten
service visé aux points I, II, III, IX et X de l'annexe au présent I, II, III, IX en X van de bijlage bij dit besluit, een bewijsstuk af.
arrêté. Ce document justificatif indique par service ou par élément Dit bewijsstuk vermeldt per dienst of informatie-element de
d'information le prix unitaire de l'opération, le nombre d'opérations eenheidsprijs van de verrichting, het aantal uitgevoerde verrichtingen
effectuées au cours de l'année écoulée et le total des frais annuels ». gedurende het afgelopen jaar en het totaal van de jaarlijkse kosten. »
2.2. En ce qui concerne les alinéas 3 et 4 de l'article 10, en projet, 2.2. In verband met het derde en vierde lid van het ontworpen artikel
l'on se référera à la rédaction proposée pour l'article 7, en projet. 10 kan worden verwezen naar de voorgestelde redactie van het ontworpen
Article 8. artikel 7.
Dans cette disposition d'exécution, il y aurait lieu de mentionner les Artikel 8 In deze uitvoeringsbepaling dienen de beide indienende ministers te
deux ministres présentants avec leur titre complet et exact. worden vermeld met hun volledige en juiste titel.
La chambre était composée de : De kamer was samengesteld uit :
MM. : de heren :
J. De Brabandere, président; J. De Brabandere, voorzitter;
M. Van Damme, D. Albrecht, conseillers d'Etat; M. Van Damme, D. Albrecht, staatsraden;
G. Schrans, E. Wymeersch, assesseurs de la section de législation; G. Schrans, E. Wymeersch, assessoren van de afdeling wetgeving;
Mme. A. Beckers, greffier. Mevr. A. Beckers, griffier.
La concordance ente la version néerlandaise et la version française a De overeenstemming tussen de Nederlandse en de Franse tekst werd
été vérifiée sous le contrôle de M. D. Albrecht. nagezien onder toezicht van de heer D. Albrecht.
Le rapport a été présenté par M. P. Depuydt, auditeur. La note du Het verslag werd uitgebracht door de heer P. Depuydt, auditeur. De
Bureau de coordination a été rédigée et exposée par M. E. Vanherck, référendaire. nota van het coördinatiebureau werd opgesteld en toegelicht door de heer E. Vanherck, referendaris.
Le greffier, De griffier,
A. Beckers. A. Beckers.
Le président, De voorzitter,
J. De Brabandere. J. De Brabandere.
1 MAART 1998. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk
1er MARS 1998. - Arrêté royal modifiant l'arrêté royal du 23 mars 1995 besluit van 23 maart 1995 betreffende de prijsaanduiding van homogene
relatif à l'indication des tarifs des services financiers homogènes financiële diensten
ALBERT II, Roi des Belges, ALBERT II, Koning der Belgen,
A tous, présents et à venir, Salut. Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Vu la loi du 14 juillet 1991 sur les pratiques du commerce et sur Gelet op de wet van 14 juli 1991 betreffende de handelspraktijken en
l'information et la protection du consommateur, notamment les articles de voorlichting en de bescherming van de consument, inzonderheid op de
6, 1, et 37, § 2, quatrième tiret, inséré par la loi du 13 avril 1995; artikelen 6, 1, en 37, § 2, vierde streepje, toegevoegd bij de wet van 13 april 1995;
Vu l'arrêté royal du 23 mars 1995 relatif à l'indication des tarifs Gelet op het koninklijk besluit van 23 maart 1995 betreffende de
des services financiers homogènes; prijsaanduiding van homogene financiële diensten;
Vu l'accord du Ministre des Finances, donné le 11 septembre 1997 et le Gelet op het akkoord van de Minister van Financiën, gegeven op 11
6 février 1998; september 1997 en op 6 februari 1998;
Vu les avis du Conseil de la Consommation, donnés le 31 janvier 1997 Gelet op de adviezen van de Raad voor het Verbruik, gegeven op 31
et le 16 décembre 1997; januari 1997 en 16 december 1997;
Vu la délibération du Conseil des Ministres du 7 novembre 1997, Gelet op de beraadslaging van de Ministerraad, op 7 november 1997,
relative à la demande d'avis dans le délai d'un mois; betreffende de aanvraag om advies binnen een maand;
Vu l'avis du Conseil d'Etat, donné le 11 décembre 1997, en application Gelet op het advies van de Raad van State, gegeven op 11 december
de l'article 84, alinéa 1er, 1°, des lois coordonnées sur le Conseil 1997, met toepassing van artikel 84, eerste lid, 1°, van de
d'Etat; gecoördineerde wetten op de Raad van State;
Sur la proposition de Notre Vice-Premier Ministre et Ministre de Op de voordracht van Onze Vice-Eerste Minister en Minister van
l'Economie et de Notre Ministre de l'Agriculture et des Petites et Economie en van Onze Minister van Landbouw en de Kleine en Middelgrote
Moyennes Entreprises, Ondernemingen,
Nous avons arrêté et arrêtons : Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Article 1er.Dans l'arrêté royal du 23 mars 1995 relatif à

Artikel 1.In het koninklijk besluit van 23 maart 1995 betreffende de
l'indication des tarifs des services financiers homogènes, il est prijsaanduiding van homogene financiële diensten, wordt een hoofdstuk
inséré un chapitre premier, comprenant les articles 1er à 6, et dont I ingevoegd, bevattende de artikelen 1 tot 6, en waarvan het opschrift
l'intitulé est rédigé comme suit : luidt als volgt :
« CHAPITRE Ier - De l'indication des tarifs des services financiers « HOOFDSTUK I. - Aanduiding van de tarieven van homogene financiële
homogènes » diensten »

Art. 2.Dans l'article 1er du même arrêté, l'alinéa suivant est inséré

Art. 2.In artikel 1 van hetzelfde besluit, wordt tussen het eerste en
entre les alinéas 1er et 2 : het tweede lid het volgende lid ingevoegd :
« Les tarifs, à l'exception de celui relatif au service visé au point « De tarieven, met uitzondering van het tarief betreffende de dienst
V de l'annexe au présent arrêté, doivent en outre être indiqués sur un bedoeld in punt V van de bijlage bij dit besluit, moeten bovendien
ou plusieurs prospectus mis gratuitement et de manière permanente à la worden vermeld in een of meerdere prospectussen, die gratis en
disposition du consommateur, et que celui-ci peut emporter sans doorlopend ter beschikking liggen van de consument, en die door hem
formalité ni demande particulière de sa part. Une mention apposée kunnen worden meegenomen zonder formaliteit of bijzonder verzoek van
d'une manière apparente et non équivoque à un endroit nettement zijnentwege. Een vermelding, die op een duidelijke en ondubbelzinnige
visible de l'extérieur de l'établissement informe le consommateur de manier op een van buiten de inrichting goed zichtbare plaats is
cette faculté. » aangebracht, licht de consument over deze mogelijkheid in. »

Art. 3.Dans le même arrêté, il est inséré un chapitre II, comprenant

Art. 3.In hetzelfde besluit wordt een hoofdstuk II ingevoegd,
les articles 7 à 9, et rédigé comme suit : bevattende de artikelen 7 tot 9, luidend als volgt :
« CHAPITRE II. - De l'information du consommateur en cours de contrat « HOOFDSTUK II. - Voorlichting van de consument tijdens de looptijd

Art. 7.§ 1er. Si le vendeur se propose d'apporter une modification au

 van het contract

Art. 7.§ 1. Indien de verkoper voornemens is een wijziging aan te
tarif d'un des éléments d'information des services visés aux points I, brengen aan het tarief van één van de informatie-elementen van de
II, III, IV et X de l'annexe au présent arrêté, il en informe diensten bedoeld in de punten, I, II, III, IV en X van de bijlage bij
préalablement le consommateur qui a acquis ces services. dit besluit, deelt hij dit voorafgaandelijk mee aan de consument die
Sans préjudice de l'article 60 de la loi du 12 juin 1991 relative au deze diensten heeft aangekocht. Onverminderd artikel 60 van de wet van 12 juni 1991 op het
crédit à la consommation, une modification des taux d'intérêt est consumentenkrediet wordt een wijziging aan de rentevoet zo spoedig
communiquée au consommateur dans le plus bref délai possible après la mogelijk na de wijziging aan de consument meegedeeld.
modification. § 2. Au minimum une fois par an, dans le courant du mois de janvier, § 2. Het tarief van de diensten bedoeld in de punten I, II, III, IV en
le tarif des services visés aux points I, II, III, IV et X de l'annexe X van de bijlage bij dit besluit wordt minstens eenmaal per jaar, in
au présent arrêté est communiqué au consommateur qui a acquis ces services. Cette communication a lieu selon le modèle figurant en annexe au présent arrêté. § 3. La communication visée aux §§ 1er et 2 doit se faire par écrit, le cas échéant, par extrait de compte. Si, en cas de communication au moyen d'un extrait de compte, le consommateur a domicilié son courrier dans l'établissement et n'en a pas pris connaissance dans les six mois à dater de la communication, celle-ci lui est transmise par lettre. de loop van de maand januari, meegedeeld aan de consument die deze diensten heeft aangekocht. Deze mededeling heeft plaats volgens het model dat als bijlage bij dit besluit gaat. § 3. De mededeling bedoeld in §§ 1 en 2 moet schriftelijk gebeuren, in voorkomend geval door middel van een rekeninguittreksel. Indien bij mededeling door middel van een rekeninguittreksel, de consument zijn briefwisseling in de onderneming gedomicilieerd heeft en hij er binnen een termijn van zes maanden na de mededeling geen kennis van genomen heeft, wordt de mededeling hem per brief ter kennis gebracht.
La communication et l'impression de celle-ci ne peuvent entraîner de De mededeling en het drukken ervan mogen geen extra kosten voor de
frais supplémentaires pour le consommateur. consument meebrengen.

Art. 8.La communication visée à l'article 7, §§ 1er et 2, mentionne

Art. 8.De mededeling bedoeld in artikel 7, §§ 1 en 2, vermeldt de
la date à partir de laquelle le tarif est appliqué. datum waarop het tarief wordt toegepast.

Art. 9.L'indication des tarifs visés à l'article 7 ne peut comporter

Art. 9.De bij artikel 7 bedoelde tariefaanduiding mag geen
de messages publicitaires. » reclamevermeldingen bevatten. »

Art. 4.Dans le même arrêté, il est inséré un chapitre III, comprenant

Art. 4.In hetzelfde besluit wordt een hoofdstuk III ingevoegd,
un article 10, rédigé comme suit : bevattend een artikel 10, luidend als volgt :
« CHAPITRE III. - Du document justificatif « HOOFDSTUK III. - Het bewijsstuk

Art. 10.Une fois par an, dans le courant du mois de janvier, le

Art. 10.De verkoper geeft eenmaal per jaar, in de loop van de maand
vendeur délivre un document justificatif au consommateur qui a acquis januari, aan de consument welke diensten aangekocht heeft bedoeld in
un service visé aux points I, II, III, IX et X de l'annexe au présent de punten I, II, III, IX en X van de bijlage bij dit besluit, een
arrêté. Ce document justificatif indique par service ou par élément bewijsstuk af. Dit bewijsstuk vermeldt per dienst of
d'information le prix unitaire de l'opération, le nombre d'opérations effectuées au cours de l'année écoulée et le total des frais annuels. En ce qui concerne les intérêts, seul le total des intérêts débiteurs et créditeurs doit figurer sur ce document. . La communication visée aux §§ 1er et 2 doit se faire par écrit, le cas échéant, par extrait de compte. Si, en cas de communication au moyen d'un extrait de compte, le consommateur a domicilié son courrier dans l'établissement et n'en a pas pris connaissance dans les six mois à dater de la communication, celle-ci lui est transmise par lettre. informatie-element de eenheidsprijs van de verrichting, het aantal uitgevoerde verrichtingen gedurende het afgelopen jaar en het totaal van de jaarlijkse kosten. Wat de interesten betreft moet alleen het totaal van de debet- en creditinteresten op dit document vermeld zijn. De mededeling bedoeld in §§ 1 en 2 moet schriftelijk gebeuren, in voorkomend geval door middel van een rekeninguittreksel. Indien bij mededeling door middel van een rekeninguittreksel, de consument zijn briefwisseling in de onderneming gedomicilieerd heeft en hij er binnen een termijn van zes maanden na de mededeling geen kennis van genomen heeft, wordt de mededeling hem per brief ter kennis gebracht.
La communication et l'impression de celle-ci ne peuvent entraîner de De mededeling en het drukken ervan mogen geen extra kosten voor de
frais supplémentaires pour le consommateur. » consument meebrengen. »

Art. 5.Dans le même arrêté, il est inséré un chapitre IV, comprenant

Art. 5.In hetzelfde besluit wordt een hoofdstuk IV ingevoegd,
les articles 7 et 8 actuels, qui deviennent les articles 11 et 12, et bevattende de huidige artikelen 7 en 8, welke hernummerd worden tot de
dont l'intitulé est rédigé comme suit : artikelen 11 en 12, en waarvan het opschrift luidt als volgt :
« CHAPITRE IV. - Dispositions finales » « HOOFDSTUK IV. - Slotbepalingen »

Art. 6.L'annexe au même arrêté est modifiée comme suit :

Art. 6.De bijlage bij hetzelfde besluit wordt gewijzigd als volgt :
1° au point I, 2, les mots « de paiement intérieur » sont supprimés; 1° in punt I, 2, worden de woorden « Binnenlandse betaal- » geschrapt;
2° au point V les mots « et commissions » sont supprimés. 2° in punt V worden de woorden « en commissielonen » geschrapt.

Art. 7.Le présent arrêté entre en vigueur le premier jour du

Art. 7.Dit besluit treedt in werking op de eerste dag van de vijfde
cinquième mois qui suit celui au cours duquel il aura été publié au maand na die waarin het in het Belgisch Staatsblad is bekendgemaakt,
Moniteur belge, à l'exception de l'article 5 qui entre en vigueur le met uitzondering van artikel 5 dat in werking treedt op de eerste dag
premier jour du onzième mois qui suit celui au cours duquel l'arrêté van de elfde maand na die waarin het besluit in het Belgisch
aura été publié au Moniteur belge. Staatsblad is bekendgemaakt.

Art. 8.Notre Vice-Premier Ministre et Ministre de l'Economie et Notre

Art. 8.Onze Vice-Eerste Minister en Minister van Economie en Onze
Ministre de l'Agriculture et des Petites et Moyennes Entreprises sont Minister van Landbouw en de Kleine en Middelgrote Ondernemingen zijn,
chargés, chacun en ce qui le concerne, de l'exécution du présent arrêté. ieder wat hem betreft, belast met de uitvoering van dit besluit.
Donné à Bruxelles, le 1er mars 1998. Gegeven te Brussel, 1 maart 1998.
ALBERT ALBERT
Par le Roi : Van Koningswege :
Le Vice-Premier Ministre et Ministre de l'Economie, De Vice-Eerste Minister en Minister van Economie,
E. DI RUPO E. DI RUPO
Le Ministre de l'Agriculture De Minister van Landbouw
et des Petites et Moyennes Entreprises, en de Kleine en Middelgrote Ondernemingen,
K. PINXTEN K. PINXTEN
Pour la consultation de la note de bas de page, voir image Voor de raadpleging van de voetnoot, zie beeld
^