Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Ministériel du 26/09/2002
← Retour vers "Arrêté ministériel établissant le taux normal des honoraires des personnes requises en raison de leur art ou profession, en matière répressive "
Arrêté ministériel établissant le taux normal des honoraires des personnes requises en raison de leur art ou profession, en matière répressive Ministerieel besluit tot vaststelling van het normaal bedrag van de honoraria van de personen opgeroepen in strafzaken wegens hun kunde of hun beroep
SERVICE PUBLIC FEDERAL JUSTICE 18 SEPTEMBRE 2002. - Arrêté ministériel établissant le taux normal des honoraires des personnes requises en raison de leur art ou profession, en matière répressive Le Ministre de la Justice, FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE 18 SEPTEMBER 2002. - Ministerieel besluit tot vaststelling van het normaal bedrag van de honoraria van de personen opgeroepen in strafzaken wegens hun kunde of hun beroep De Minister van Justitie,
Vu la loi du 16 juin 1919 autorisant le gouvernement à modifier les Gelet op de wet van 16 juni 1919 waarbij aan de regering machtiging
dispositions relatives aux frais de justice en matière répressive et wordt verleend om aan de bepalingen betreffende de gerechtskosten in
aux frais et dépens en matière civile et commerciale, notamment strafzaken, in burgerlijke zaken en in handelszaken, wijzigingen toe
l'article 1er; te brengen, inzonderheid op artikel 1;
Vu le règlement général sur les frais de justice en matière Gelet op het algemeen reglement op de gerechtskosten in strafzaken
répressive, établi par l'arrêté royal du 28 décembre 1950, notamment vastgesteld bij het koninklijk besluit van 28 december 1950,
l'article 1er; inzonderheid op artikel 1;
Vu l'arrêté ministériel du 11 juin 1999 établissant le taux normal des Gelet op het ministerieel besluit van 11 juni 1999 tot vaststelling
honoraires des personnes requises en raison de leur art ou profession, van het normaal bedrag van de honoraria der personen opgeroepen in
en matière répressive; strafzaken wegens hun kunde of hun beroep;
Vu l'avis de l'Inspection des Finances du 26 juillet 2002; Gelet op het advies van de Inspectie van Financiën van 26 juli 2002;
Vu l'accord du Ministre du Budget du 6 septembre 2002; Vu l'urgence motivée par les circonstances suivantes : Considérant qu'un recours en annulation a été introduit devant laSection d'Administration du Conseil d'Etat; Considérant que cette situation crée une insécurité juridique extrêmement dommageable pour tous les intervenants; Considérant que les expertises judiciaires en matière répressive sont nécessaires et doivent être rémunérées; Considérant que le bon fonctionnement de la Justice doit être assuré; Considérant qu'il est indispensable et urgent que le présent arrêté soit pris et publié dans les plus brefs délais; Gelet op het akkoord van de Minister van Begroting van 6 september 2002; Gelet op het verzoek om spoedbehandeling gemotiveerd door de volgende omstandigheden : Overwegende dat een beroep tot nietigverklaring werd ingesteld voor deAfdeling Administratie van de Raad van State; Overwegende dat deze situatie een rechtsonzekerheid doet ontstaan die uiterst schadelijk is voor alle betrokkenen; Overwegende dat de gerechtelijke deskundigenonderzoeken noodzakelijk zijn in strafzaken en moeten worden bezoldigd; Overwegende dat de goede werking van Justitie moet worden gewaarborgd; Overwegende dat dit besluit zo spoedig mogelijk moet worden genomen en bekendgemaakt;
Vu l'avis du Conseil d'Etat donné le 25 septembre 2002, en application Gelet op het advies van de Raad van State gegeven op 25 september
de l'article 84 alinéa 1er, 2°, des lois coordonnées sur le Conseil 2002, met toepassing van artikel 84, eerste lid, 2°, van de
d'Etat, gecoördineerde wetten op de Raad van State,
Arrête : Besluit :
CHAPITRE Ier. - Expertises médicales HOOFDSTUK I. - Medische expertises
Section 1re. - Examen des cadavres Afdeling 1. - Onderzoek van lijken

Article 1er.Il est alloué :

Artikel 1.Er wordt toegekend :

1° pour l'examen externe d'un foetus ou d'un cadavre : 58,82 EUR; 1° voor het uitwendig onderzoek van een foetus of van een lijk : 58,82
2° pour l'examen externe d'un foetus ou d'un cadavre si l'examen a EUR; 2° voor het uitwendig onderzoek van een foetus of van een lijk,
lieu plus de deux jours après la mort : 121,22 EUR; ingeval het onderzoek plaats heeft meer dan twee dagen na het overlijden : 121,22 EUR;
3° pour l'autopsie d'un cadavre, y compris l'examen externe effectué 3° voor de lijkschouwing, daaronder begrepen het uitwendig onderzoek
au moment de l'autopsie, les prélèvements divers pour examens uitgevoerd op het ogenblik van de lijkschouwing, de diverse afnames
microscopiques, toxicologiques, etc., et la fermeture du corps, par voor microscopische, toxicologische en andere onderzoeken, en het
expert : 359,77 EUR; sluiten van het lichaam, per deskundige : 359,77 EUR;
4° si l'autopsie du cadavre est prescrite plus de deux jours après 4° ingeval de lijkschouwing wordt gelast meer dan twee dagen na het
celui du décès : 474,51 EUR; overlijden : 474,51 EUR;
5° pour les prélèvements de sang, d'urine ou autres substances, 5° voor de afnames van bloed, van urine of andere substanties verricht
effectués en-dehors d'une autopsie, par nature du prélèvement : 17,58 buiten het kader van de lijkschouwing, per aard van de afname : 17,58
EUR; EUR;
6° pour l'utilisation d'une vénule fournie par l'expert : 6,72 EUR; 6° voor het gebruik van een door de deskundige zelf verstrekte venule : 6,72 EUR;
7° pour l'autopsie d'un foetus de moins de six mois, y compris 7° voor de lijkschouwing van een foetus van minder dan zes maanden,
l'examen externe : 116,85 EUR. daaronder begrepen het uitwendig onderzoek : 116,85 EUR.

Art. 2.Il est alloué, pour les examens spéciaux dans le cadre d'une

Art. 2.Er wordt toegekend, voor de speciale onderzoeken verricht in

autopsie, pour la préparation et la dissection détaillée de pièces het kader van een lijkschouwing, voor de voorbereiding en de
anatomiques : gedetailleerde dissectie van anatomische delen :
1° coeur : coronarographie (N400) : 235,80 EUR; 1° hart : coronarografie (N400) : 235,80 EUR;
dissection détaillée : 88,20 EUR; gedetailleerde dissectie : 88,20 EUR;
2° tête : congélation : 52,86 EUR; 2° hoofd : invriezing : 52,86 EUR;
dissection détaillée : 88,20 EUR; gedetailleerde dissectie : 88,20 EUR;
3° cerveau : formolisation : 52,86 EUR; 3° hersenen : formalisatie : 52,86 EUR;
dissection détaillée : 88,20 EUR; gedetailleerde dissectie : 88,20 EUR;
4° dissection sous amplification de brillance : 88,20 EUR; 4° dissectie onder een versterkingsscherm : 88,20 EUR;
5° autres organes : la dissection détaillée doit être justifiée dans 5° andere organen : de gedetailleerde dissectie dient te worden
le rapport médico-légal : 88,20 EUR. verantwoord in het gerechtelijk geneeskundig verslag : 88,20 EUR.

Art. 3.Lorsque l'expert se rend sur place pour procéder à un examen

Art. 3.Wanneer de deskundige zich ter plaatse begeeft om tot een

externe ou à une autopsie et que, indépendamment de sa volonté, il n'a uitwendige schouwing of tot een lijkschouwing over te gaan en deze
taak door een omstandigheid onafhankelijk van zijn wil niet kan
pu procéder à ce devoir, il est alloué 19,24 EUR. vervullen, wordt het honorarium op 19,24 EUR vastgesteld.
Section 2. - Descente sur les lieux Afdeling 2. - Plaatsopneming

Art. 4.Il est alloué, pour une descente sur les lieux et la

Art. 4.Voor een plaatsopneming en beschrijving ervan, op vordering

description de ceux-ci, sur réquisition du parquet ou de la police à van het parket of de politie op vraag van het parket, deelneming aan
la demande du parquet, l'assistance aux perquisitions, les enquêtes et opsporingen, onderzoeken en ondervragingen, voor het opzoeken van
interrogatoires, la recherche de traces et de tâches : 44,06 EUR. sporen en vlekken, wordt 44,06 EUR toegekend.
Chacune des heures au-delà de la première sera rémunérée selon le taux Ieder supplementair uur wordt vergoed overeenkomstig het uurtarief
horaire prévu à l'article 45 du présent arrêté. bepaald in artikel 45 van dit besluit.
Section 3. - Examen des malades et des blessés Afdeling 3. - Onderzoek van zieken en gewonden

Art. 5.Il est alloué :

Art. 5.Er wordt toegekend :

1° pour un examen corporel : 29,36 EUR; 1° voor een lichamelijk onderzoek : 29,36 EUR;
2° pour un examen clinique avec anamnèse sommaire : 57,08 EUR; 2° voor een klinisch onderzoek met summiere anamnese : 57,08 EUR;
3° pour une expertise comprenant une étude clinique du cas et l'examen 3° voor een deskundig onderzoek, bestaande uit een klinische studie en
des dossiers : 296,31 EUR; het onderzoek van de dossiers : 296,31 EUR;
4° pour une expertise plus approfondie, comportant par exemple la 4° voor een meer diepgaand onderzoek, bestaande onder meer uit de
détermination de l'incapacité de travail, le mémoire sera établi en schatting van de graad van werkongeschiktheid, moet de kostenstaat
conscience, selon les taux horaires prévus à l'article 45 du présent arrêté. worden opgemaakt naar eer en geweten, overeenkomstig het uurtarief bepaald in artikel 45 van dit besluit.

Art. 6.Il est alloué :

Art. 6.Er wordt toegekend :

1° au médecin qui s'est rendu sur place pour procéder à une mission et 1° aan de arts die zich voor het verrichten van een opdracht ter
que, indépendamment de sa volonté, il n'a pu procéder à ce devoir : plaatse heeft begeven en hij de taak door een omstandigheid
18,95 EUR; onafhankelijk van zijn wil niet heeft kunnen vervullen : 18,95 EUR;
2° au médecin qui n'a pu effectuer sa mission, la personne à examiner 2° aan de arts die zijn opdracht niet heeft kunnen uitvoeren omdat de
ne s'étant pas rendue à sa convocation : 13,20 EUR. te onderzoeken persoon geen gevolg heeft gegeven aan zijn oproeping : 13,20 EUR.
Section 4. - Constat de l'état d'ivresse Afdeling 4. - Vaststelling van de staat van dronkenschap

Art. 7.Pour un examen clinique avec ou sans ponction veineuse, il est

Art. 7.Er wordt toegekend voor een klinisch onderzoek met of zonder

alloué 21,98 EUR. aderpunctie : 21,98 EUR.
Section 5. - Examen de laboratoire Afdeling 5. - Laboratoriumonderzoeken

Art. 8.Il est alloué :

Art. 8.Er wordt toegekend :

1° pour le prélèvement de sang sur une personne vivante : 12,15 EUR; 1° voor de afname van bloed op een levend persoon : 12,15 EUR;
2° pour l'utilisation d'une vénule fournie par l'expert : 6,72 EUR; 2° voor het gebruik van een door de deskundige zelf verstrekte venule : 6,72 EUR;
3° pour l'examen descriptif des pièces à conviction autres que les 3° voor het beschrijvend onderzoek van de overtuigingsstukken andere
viscères : pour le premier objet : 31,70 EUR; pour chacun des objets dan ingewanden : voor het eerste voorwerp : 31,70 EUR; voor elk van de
suivants : 7,85 EUR. volgende voorwerpen : 7,85 EUR.

Art. 9.Il est alloué, pour les recherches spéciales suivantes :

Art. 9.Er wordt toegekend voor de volgende bijzondere onderzoeken :

1° analyse histologique avec description des lésions : 107,94 EUR; 1° histologisch onderzoek met beschrijving van de letsels : 107,94 EUR;
2° recherche microscopique des spermatozoïdes : 107,94 EUR; 2° microscopische opsporing van spermatozoïden : 107,94 EUR;
3° détermination de la nature des taches non constitués par du sang ou 3° vaststelling van de aard van vlekken andere dan bloed- en
du sperme : 107,94 EUR; spermavlekken : 107,94 EUR;
4° examens microscopiques divers ne figurant pas dans les trois 4° diverse microscopische onderzoeken die niet in de drie vorige
recherches précédentes : 107,94 EUR. onderzoeken voorkomen : 107,94 EUR.
Si pour établir les conclusions, plusieurs objets, échantillons ou Indien voor de gevolgtrekkingen verscheidene voorwerpen, monsters of
organes doivent être soumis à un examen de la même nature, les organen aan een gelijksoortig onderzoek moeten worden onderworpen,
honoraires prévus sub 1° à 4° sont fixés comme suit : pour l'examen de zijn de honoraria sub 1° tot 4°, vastgesteld als volgt : voor het
la deuxième pièce : 90,00 EUR; de la troisième pièce : 71,91 EUR; de onderzoek van het tweede stuk : 90,00 EUR; van het derde stuk : 71,91
chacune des pièces suivantes : 53,94 EUR. EUR; en voor elk volgend stuk : 53,94 EUR.

Art. 10.Il est alloué, pour les recherches spéciales, quel que soit

Art. 10.Er wordt toegekend voor de bijzondere onderzoeken, ongeacht

le nombre d'objets, échantillons ou organes : het aantal voorwerpen, monsters of organen :
1° pour les colorations supplémentaires et/ou recherches 1° voor de aanvullende kleuringen en/of extra histo-chemische
histochimiques complémentaires, par nature de recherche : 107,94 EUR; onderzoeken, volgens de aard ervan : 107,94 EUR;
2° pour les recherches histologiques par congélation : 107,94 EUR; 2° voor de histologische onderzoeken door bevriezing : 107,94 EUR;
3° pour les recherches histochimiques par immunohistochimie, par 3° voor de histo-chemische onderzoeken door immuno-histo-chemie, per
recherche : 50,81 EUR, avec un maximum de 126,52 EUR. opzoeking : 50,81 EUR, met een maximum van 126,52 EUR.
Section 6. - Examens mentaux Afdeling 6. - Geestesonderzoeken

Art. 11.Il est alloué :

Art. 11.Er wordt toegekend :

A. Pour les expertises effectuées en vertu de la loi de défense A. Voor expertises uitgevoerd krachtens de wet tot bescherming van de
sociale : maatschappij :
1° pour l'examen d'une personne comprenant l'étude du dossier, 1° voor het onderzoek van een persoon met studie van het dossier,
l'examen mental sommaire et un rapport succinct : 97,11 EUR; summier geestesonderzoek en bondig verslag : 97,11 EUR;
2° pour l'examen d'une personne, comprenant l'étude du dossier, 2° voor het onderzoek van een persoon met studie van het dossier, het
l'enquête sur l'hérédité et les antécédents sociaux et médicaux, onderzoek naar de erfelijkheid en de sociale en medische antecedenten,
l'examen somatique y compris l'examen neurologique et mental het somatisch onderzoek, daaronder begrepen de grondige neurologische
approfondi, la rédaction d'un rapport détaillé avec description, en geestesonderzoeken, de uitwerking van een uitvoerig verslag met
discussion et résumé du cas : 300,29 EUR; beschrijving, bespreking en samenvatting van het geval : 300,29 EUR;
Si le médecin a procédé à un examen psychologique avec batterie Wanneer de geneesheer een psychologisch onderzoek heeft verricht met
complète de tests : 122,07 EUR en plus; een volledige reeks testen : 122,07 EUR extra;
3° pour l'examen d'une personne par un psychologue, cet examen 3° voor het onderzoek van een persoon door een psycholoog, waarbij het
comprenant l'étude du dossier, les divers examens adéquats et une onderzoek bestaat uit de studie van het dossier, de diverse gepaste
batterie complète de tests, avec rédaction d'un rapport détaillé, onderzoeken en een volledige reeks testen, met opmaak van een
description et discussion : 218,41 EUR; uitvoerig verslag, beschrijving en bespreking : 218,41 EUR;
4° pour la prise et la lecture d'un électroencéphalogramme avec 4° voor het nemen en het lezen van een electro-encefalogram met
rapport : 123,62 EUR; verslag : 123,62 EUR;
B. Pour les devoirs accomplis en vertu de la loi du 26 juin 1990 B. Voor prestaties geleverd krachtens de wet van 26 juni 1990
relative à la protection de la personne des malades mentaux : betreffende de bescherming van de persoon van de geesteszieke :
1° pour assistance au malade lors de la visite du juge de paix ou du 1° voor het bijstaan van de zieke tijdens het bezoek van de
vrederechter of de rechter, evenals tijdens de terechtzitting (deze
tribunal ainsi qu'à l'audience (article 7, § 3, et autres articles bepaling kan worden toegepast op grond van artikel 7, § 3, en van
rendant cette disposition applicable) : 58,64 EUR; andere artikelen) : 58,64 EUR; 2° voor het schriftelijk verslag betreffende de geestestoestand van de
2° pour le rapport écrit sur l'état mental du malade (art. 7, § 3, et zieke (deze bepaling kan worden toegepast op grond van artikel 7, § 3,
autres articles rendant cette disposition applicable) : 58,64 EUR; en van andere artikelen) : 58,64 EUR;
3° pour le rapport écrit détaillé sur l'état mental du malade, 3° voor het uitvoerig schriftelijk verslag betreffende de
geestestoestand van de zieke, dat de resultaten bevat van het
onderzoek naar de erfelijkheid en naar de medische en sociale
comprenant une enquête sur l'hérédité et les antécédents médicaux et antecedenten, van het somatisch en neurologisch onderzoek en van het
sociaux ainsi que l'examen somatique, neurologique et mental, pour onderzoek naar de geestestoestand van betrokkene, voor zover die
autant qu'ils soient effectués personnellement par le médecin désigné onderzoeken door de aangewezen geneesheer persoonlijk zijn verricht
(article 7, § 3, et autres articles rendant cette disposition (deze bepaling kan worden toegepast op grond van artikel 7, § 3, en
applicable) : 117,35 EUR; van andere artikelen) : 117,35 EUR;
4° pour le médecin légiste requis pour donner son avis écrit au
Procureur du Roi sur l'état mental d'un malade en application de la 4° aan de wetsdokter die door de Procureur des Konings werd gevorderd
loi du 26 juin 1990 (art. 9, § 2) : 43,96 EUR. om overeenkomstig de wet van 26 juni 1990 (art. 9, § 2) schriftelijk
advies te geven over de geestestoestand van een zieke : 43,96 EUR.
C. Pour des expertises effectuées par des psychologues dans le cadre C. Voor de expertises verricht door psychologen in het kader van
d'abus sexuel ou de viol sur mineur d'âge : seksueel misbruik of verkrachting van minderjarigen :
1°. S'il y a eu un examen psychologique (même des dessins) et 1°. Ingeval een psychologisch onderzoek werd gedaan (zelfs met
participation à l'audition, il est octroyé un forfait de 206,42 EUR; tekeningen) met deelname aan het verhoor wordt een forfaitaire vergoeding van 206,42 EUR toegekend;
2°. Pour l'examen d'une personne par un psychologue, cet examen 2°. voor het onderzoek van een persoon door een psycholoog, waarbij
comprenant l'étude du dossier, les divers examens adéquats et une het onderzoek bestaat uit de studie van het dossier, de diverse
batterie complète de tests, avec rédaction d'un rapport détaillé, gepaste onderzoeken en een volledige reeks testen, met opmaak van een
description et discussion : 218,41 EUR. uitvoerig verslag, beschrijving en bespreking : 218,41 EUR.
Section 7. - Examens spéciaux Afdeling 7. - Bijzondere onderzoeken

Art. 12.Il est alloué, dans le cadre d'un examen sur ordonnance

Art. 12.Er wordt toegekend, in het kader van een onderzoek, op bevel

d'exploration corporelle : van onderzoek aan het lichaam :
1° pour l'étude du dossier répressif : cette prestation est portée en 1° voor de studie van het strafdossier : deze prestatie wordt
compte en conscience selon les taux horaires prévus à l'article 45 du présent arrêté; aangerekend naar eer en geweten volgens het uurtarief bepaald in artikel 45 van dit besluit;
2° pour une anamnèse détaillée : cette prestation est portée en compte 2° voor de gedetailleerde anamnese : deze prestatie wordt aangerekend
en conscience selon les taux horaires prévus à l'article 45 du présent naar eer en geweten volgens het uurtarief bepaald in artikel 45 van
arrêté; dit besluit;
3° pour un examen médical général et exploration corporelle, 115,40 3° voor een algemeen medisch onderzoek en onderzoek aan het lichaam :
EUR, porté à 172,19 EUR en cas d'utilisation d'un set d'agression 115,40 EUR, verhoogd tot 172,19 EUR ingeval een set seksuele agressie
sexuelle; wordt gebruikt;
4° pour les prélèvements : par nature du prélevement : 17,63 EUR; 4° voor de monsternemingen, per aard : 17,63 EUR;
5° pour l'examen des vêtements ou pièces à conviction pour le premier 5° voor het onderzoek van kledingstukken of overtuigingsstukken : voor
objet : 35,15 EUR; pour chacun des objets suivants : 8,70 EUR; het eerste voorwerp, 35,15 EUR; voor elk van de volgende voorwerpen :
6° pour la rédaction et l'élaboration du rapport : cette prestation 8,70 EUR; 6° voor de opmaak en de uitwerking van het verslag : deze prestatie
est portée en compte en conscience selon les taux horaires prévus à wordt aangerekend naar eer en geweten volgens het uurtarief bepaald in
l'article 45 du présent arrêté. artikel 45 van dit besluit.

Art. 13.Pour l'étude de radiographies, par personne radiographiée, il

Art. 13.Voor de studie van röntgenfoto's, per geröntgende persoon,

est alloué 20,03 EUR. wordt 20,03 EUR toegekend.

Art. 14.Il est alloué une augmentation de 50 pourcent aux

Art. 14.Een verhoging van 50 percent wordt toegestaan aan de

spécialistes en médecine légale pour les prestations prévues aux specialisten in de gerechtelijke geneeskunde voor de prestaties
articles 1.1°, 1.2°, 1.5°, 5.1°, 5.2°, 7, 8.1° et 8.2° du présent vermeld in de artikelen 1.1°, 1.2°, 1.5°, 5.1°, 5.2°, 7, 8.1° en 8.2°
arrêté. van dit besluit.

Art. 15.Toutes les prestations non prévues au présent chapitre seront

Art. 15.Alle prestaties die niet in onderhavig hoofdstuk zijn

honorées suivant la nomenclature des prestations de santé en matière omschreven, worden vergoed overeenkomstig de nomenclatuur van de
d'assurance obligatoire contre la maladie et l'invalidité. geneeskundige verstrekkingen inzake verplichte ziekte- en
invaliditeitsverzekering.
L'expert indiquera dans son mémoire le numéro de la nomenclature De deskundige moet op zijn kostenstaat het nummer van de nomenclatuur,
correspondant à la prestation effectuée. dat overeenstemt met de verrichte prestatie, vermelden.
CHAPITRE II. - Expertises toxicologiques HOOFDSTUK II. - Toxicologische expertises
Section 1re. - Dispositions générales

Art. 16.Sauf dans les cas exceptionnels à justifier, les honoraires couvrent tous les frais, notamment les réactifs, les photographies, les recherches bibliographiques, le matériel, l'archivage des pièces à conviction, la rédaction et la dactylographie du rapport. Les montants fixés sont ceux qui doivent être généralement appliqués, sauf si l'expert justifie dans l'exécution de sa mission, de difficultés particulières qui méritent des honoraires plus élevés. Pour l'application du présent chapitre, on entend par matières organiques des prélévements d'origine humaine ou animale et, en général, la présence d'une matière organique abondante.

Art. 17.Pour les analyses ou des recherches spéciales non mentionnées dans le présent chapitre, les honoraires sont établis conformément aux

Afdeling 1. - Algemene bepalingen

Art. 16.Behalve in uitzonderlijke gevallen die moeten worden gerechtvaardigd, omvatten de honoraria alle kosten, inzonderheid die voor de reagentia, foto's, bibliografische opzoekingen, de materialen, de archivering van de overtuigingsstukken en het opstellen en tikken van het verslag. De vastgestelde bedragen zijn die welke over het algemeen moeten worden toegepast, behalve ingeval de deskundige in de uitoefening van zijn opdracht bijzondere moeilijkheden verantwoordt, hetgeen hogere honoraria rechtvaardigt. Voor de toepassing van dit hoofdstuk wordt verstaan onder organisch materiaal monsters van menselijke en dierlijke oorsprong en over het algemeen alle materialen die grote hoeveelheden organische stoffen bevatten.

Art. 17.Voor de in dit hoofdstuk niet vermelde bijzondere ontledingen of opsporingen, worden de honoraria vastgesteld overeenkomstig de

taux prévus à l'article 45 du présent arrêté. tarieven bepaald in artikel 45 van dit besluit.

Art. 18.Sauf les exceptions prévues, lorsqu'un même réquisitoire

Art. 18.Behoudens de omschreven uitzonderingen, ingeval een enkele

entraîne la répétition des prestations indiquées à l'article 20, soit vordering de herhaling van prestaties bedoeld in artikel 20 meebrengt,
dans différents prélèvements d'une même saisie ou dans différents hetzij op verschillende stalen van eenzelfde inbeslagneming of op
prélèvements d'un même cadavre, les honoraires de 2e, 3e et 4e monsters van eenzelfde lijk, worden de honoraria voor de 2e, 3e, 4e en
opérations et suivantes seront ceux de la première diminués respectivement de 15, 30 et 50 pour cent. volgende prestaties respectievelijk verminderd met 15, 30 en 50 percent.

Art. 19.Si un collège d'experts toxicologues a été désigné, chaque

Art. 19.Ingeval een college van deskundigen-toxicologen is

expert porte ses propres prestations en compte. Pour la vérification aangewezen, brengt elke deskundige zijn eigen prestaties in rekening.
en commun des résultats et l'élaboration du rapport, il est alloué Voor het gezamenlijk nazicht van de resultaten en voor de uitwerking
131,53 EUR à chaque expert. van het verslag wordt aan elke deskundige 131,53 EUR toegekend.
Section 2. - Honoraires pour les expertises toxicologiques Afdeling 2. - Honoraria voor toxicologische expertisen

Art. 20.Il est alloué :

Art. 20.Er wordt toegekend :

1° pour l'examen descriptif des pièces à conviction mentionnées dans 1° voor het beschrijvend onderzoek van de in de vordering vermelde
le réquisitoire, pour le premier objet : 31,70 EUR, pour chacun des overtuigingsstukken, voor het eerste stuk : 31,70 EUR; voor elk van de
objets suivants : 7,85 EUR; volgende stukken : 7,85 EUR;
2° pour la préparation des matières organiques afin de permettre les 2° voor de voorbereiding van het organisch materiaal met het oog op
opérations ultérieures : 63,46 EUR; verdere bewerkingen : 63,46 EUR;
3° pour la minéralisation des matières organiques : 135,09 EUR; 3° voor de mineralisatie van het organisch materiaal : 135,09 EUR;
4° pour le traitement des matières organiques afin d'en isoler les 4° voor de behandeling van het organisch materiaal om de fracties
fractions pouvant contenir les toxiques organiques en vue de eruit af te zonderen die organische vergiffen zouden kunnen bevatten
l'identification : 174,83 EUR; met het oog op de identificatie ervan : 174,83 EUR;
5° a) pour la recherche d'un poison volatil déterminé dans les 5° a) voor het opsporen van een bepaald vluchtig vergif in het
matières organiques : 174,83 EUR; organisch materiaal : 174,83 EUR;
b) pour la recherche générale des poisons volatils dans les matières b) voor de algemene opsporing van vluchtige vergiffen in het organisch
organiques : 445,21 EUR; materiaal : 445,21 EUR;
6° a) pour la recherche d'un toxique minéral déterminé : 174,83 EUR; 6° a) voor het opsporen van een bepaald mineraal vergif : 174,83 EUR;
b) pour la recherche générale des toxiques minéraux : 445,21 EUR; b) voor de algemene opsporing van de minerale vergiffen : 445,21 EUR;
7° a) pour la recherche d'un toxique organique déterminé : 174,83 EUR; 7° a) voor het opsporen van een bepaald organisch vergif : 174,83 EUR;
b) pour la recherche générale de toxiques organiques : 1.073,31 EUR; b) voor de algemene opsporing van organische vergiffen : 1.073,31 EUR;
cet honoraire ne peut être appliqué qu'une seule fois, quel que soit dit honorarium mag slechts eenmaal worden aangerekend, ongeacht het
le nombre de prélèvements provenant d'un cadavre. aantal afnames van eenzelfde lijk;
8° pour le dosage d'un toxique minéral ou organique identifié par 8° voor het doseren van een door de deskundige geïdentificeerd
l'expert : 135,09 EUR; mineraal of organisch vergif : 135,09 EUR;
9° pour le dosage de l'oxyde de carbone dans le sang : 270,28 EUR; 9° voor het bepalen van het koolmonoxidegehalte in het bloed : 270,28 EUR;
10° pour le dosage d'alcool : 10° voor het bepalen van het alcoholgehalte :
a) dans un échantillon de sang y compris l'étude du dossier et la a) in een bloedstaal, daaronder begrepen de studie van het dossier en
détermination de l'alcoolémie au moment des faits : 85,09 EUR; de berekening van het alcoholgehalte op het ogenblik van de feiten : 85,09 EUR;
b) s'il s'agit de sang post mortem : 190,69 EUR. b) in postmortaal bloed : 190,69 EUR.
Section 3. - Honoraires pour la recherche de stupéfiants, d'hormones Afdeling 3. - Honoraria voor het opsporen van verdovende middelen,
et autres substances hormonen en andere stoffen

Art. 21.Il est alloué pour la recherche dans l'urine de substances

Art. 21.Er wordt toegekend, voor het opsporen in urine van stoffen

visées par la législation sur les stupéfiants, tels que le cannabis, bedoeld door de wetgeving op de verdovende middelen, zoals cannabis,
les opiacés et les dérivés morphinomimétiques, la cocaïne, les amines opiumhoudende stoffen en morfinomimetische derivaten, cocaïne,
psychostimulantes et/ou anorexigènes, y compris leurs dérivés : psychostimulerende en/of anorexigene amines, daaronder begrepen hun derivaten :
1° par tests d'orientation immunochimiques : 67,36 EUR pour un 1° bij middel van oriënterende immunochemische testen : 67,36 EUR voor
ensemble de 1 à 7 drogues; de opsporing van 1 tot 7 verdovende middelen;
2° pour la confirmation, si nécessaire, au moyen d'une technique de 2° voor de bevestiging, zo nodig, door middel van een
chromatographie couplée à une détection spectrométrique pour chromatografische techniek gekoppeld aan een spectrometrische detectie
l'ensemble de 1 à 4 drogues : 215,49 EUR. voor de opsporing van 1 tot 4 verdovende middelen : 215,49 EUR.

Art. 22.Il est alloué pour la recherche de substances ayant une

Art. 22.Er wordt toegekend, voor het opsporen van stoffen met

action hormonale ou anti-hormonale, ou bêta-adrénergique ou à action hormonale of met anti-hormonale of met beta-adrenergische of met
stimulatrice de production, dans les matières organiques : productiestimulerende werking in organisch materiaal :
1° au moyen d'un test préliminaire immunochimique : 67,36 EUR par 1° door middel van een voorafgaande immunochemische test : 67,36 EUR
groupe de substances, par échantillon et pour les 10 premiers; à per groep van stoffen, per staal voor de eerste 10 stalen; vanaf het
partir du 11e échantillon 26,96 EUR par groupe de substances; 11e staal 26,96 EUR per groep van stoffen;
2° au moyen d'une technique de chromatographie couplée à une détection 2° door middel van een chromatografische techniek, gekoppeld aan een
spectrométrique afin de confirmer une réaction immunochimique spectometrische detectie, ter bevestiging van een voorafgaande
préliminaire positif : 161,62 EUR par échantillon et par groupe de positieve immunochemische reactie : 161,62 EUR per staal en per groep
substances; van stoffen;
3° au moyen d'une technique de chromatographie couplée à une détection 3° door middel van chromatografische techniek, gekoppeld aan een
spectromètrique : 215,49 EUR par échantillon et par groupe de spectrometrische detectie : 215,49 EUR per staal en per groep van
substances. Dans ce dernier cas, ces groupes doivent être indiqués stoffen. In dit laatste geval moeten deze groepen expliciet in de
explicitement dans le réquisitoire. vordering zijn aangegeven.
Seuls les honoraires prévus aux 1° et 2° du présent article sont Alleen de honoraria omschreven in 1° en 2° van dit artikel zijn
cumulables. cumuleerbaar.

Art. 23.Pour l'analyse de poudres ou d'autres formes pharmaceutiques,

Art. 23.Er wordt toegekend voor de ontleding van poeders of andere

tel que le contenu de seringues, il est alloué : farmaceutische vormen zoals de inhoud van spuiten;
1° pour l'examen descriptif des pièces à conviction mentionnées dans 1° voor het beschrijvend onderzoek van de overtuigingsstukken vermeld
le réquisitoire, pour la première pièce : 35,23 EUR, pour chacune des in de vordering : 35,23 EUR voor het eerste overtuigingsstuk : 8,72
pièces suivants : 8,72 EUR; EUR voor elk van de volgende overtuigingsstukken;
2° pour la préparation des échantillons en vue du traitement ultérieur 2° voor de voorbereiding van de stalen met het oog op de verdere
: 12,12 EUR par échantillon et éventuellement par groupe de substances; bewerkingen : 12,12 EUR per staal en eventueel per groep van stoffen;
3° pour la recherche des toxiques : 161,62 EUR par échantillon et par 3° voor het opsporen van vergiffen : 161,62 EUR per staal en per groep
groupe de substances; van stoffen;
4° pour le dosage des toxiques identifiés, à la condition que celui-ci 4° voor het doseren van de geïdentificeerde vergiffen op voorwaarde
ait été ordonné expressément par le magistrat requérant : 161,62 EUR dat zulks uitdrukkelijk is bevolen door de vorderende magistraat :
par échantillon et par groupe de substances. 161,62 EUR per staal en per groep van stoffen.

Art. 24.La dégressivité prévue à l'article 18 du présent arrêté n'est

Art. 24.De degressieve tarifering, zoals bepaald in artikel 18 van

pas applicable à l'article 22, 2° et 3° ni à l'article 23, 2° et 4°. dit besluit is niet van toepassing op artikel 22, 2° en 3° en op artikel 23, 2° en 4°.
CHAPITRE III. - Expertises balistiques HOOFDSTUK III. - Ballistische expertises
Section 1re. - Travaux généraux Afdeling 1. - Algemene bewerkingen

Art. 25.Il est alloué :

Art. 25.Er wordt toegekend :

I. pour l'examen complet d'une arme comprenant le démontage, le I. voor het volledig onderzoek van een wapen, daaronder begrepen het
nettoyage, le remontage, la mensuration, le prélèvement des résidus de uiteennemen, het schoonmaken, het weer ineenzetten, het meten, het
poudre et la vérification du fonctionnement : 50,57 EUR; opnemen van kruitresten en het nagaan van de werking : 50,57 EUR;
II. pour l'examen de l'ensemble des munitions d'un même calibre y II. voor het onderzoek van alle munitie van eenzelfde kaliber,
compris les mensurations et l'identification de la marque : 17,97 EUR; daaronder begrepen het meten en de identificatie van het merk : 17,97
III. pour l'examen de projectiles tirés, y compris les mensurations et EUR; III. voor het onderzoek van afgevuurde projectielen, daaronder
les identifications de toute nature, notamment celle de la munition : begrepen het meten en de identificaties van alle aard, inzonderheid
die van de munitie :
- pour le ou les projectiles provenant d'une première cartouche : - voor het projectiel of projectielen afkomstig van de eerste patroon
43,32 EUR; : 43,32 EUR;
- pour le ou les projectiles provenant de chaque cartouche suivante : - voor het projectiel of de projectielen van iedere volgende patroon :
18,74 EUR; 18,74 EUR;
IV. pour l'examen de douilles tirées, y compris les mensurations et IV. voor het onderzoek van afgevuurde hulzen, daaronder begrepen het
les identifications de toute nature, notamment celle de la munition : meten en de identificaties van alle aard, inzonderheid die van de
- pour la première douille : 8,20 EUR; munitie : - voor de eerste huls : 8,20 EUR;
- pour chacune des douilles suivantes : 3,48 EUR; - voor iedere volgende huls : 3,48 EUR;
V. voor het onderzoek van kledingstukken, daaronder begrepen het
V. pour l'examen de vêtements, y compris l'examen macroscopique et macroscopisch en microscopisch onderzoek, het opnemen van de
microscopique, le relevé des traces de projectiles, de brûlures, de kogelsporen, van de verbranding, van de rooksporen en de
fumée et les incrustations de poudre, pour le premier vêtement : 23,48 EUR. kruitincrustaties, voor het eerste kledingstuk : 23,48 EUR.
Pour chacun des vêtements suivants et ce par personne : 8,20 EUR; Voor ieder volgend kledingstuk en dit per persoon : 8,20 EUR;
VI. pour la détermination par des expériences de tir, de la puissance, VI. voor de bepaling door middel van schietproeven van de kracht, van
de la justesse et de la précision d'une arme utilisée, y compris la de juistheid en van de precisie van een gebruikt wapen, daaronder
fourniture des munitions et des cibles de toute nature, pour la begrepen het leveren van de munitie en de schietschijven van alle
puissance et par arme : 31,25 EUR; aard, per wapen, voor de kracht : 31,25 EUR;
Pour la justesse et la précision, par arme : 15,68 EUR; Voor de juistheid en de precisie, per wapen : 15,68 EUR;
VII. pour l'étude et le relevé des trajectoires dans l'espace, y VII. voor de studie en het opnemen van de kogelbanen in de ruimte,
compris les mensurations, quel que soit le nombre d'armes utilisées : daaronder begrepen de opmetingen ongeacht het aantal gebruikte wapens
- pour la première trajectoire : 25,27 EUR; : - voor de eerste kogelbaan : 25,27 EUR;
- pour chacune des trajectoires supplémentaires : 12,54 EUR; - voor iedere extra kogelbaan : 12,54 EUR;
VIII. pour la détermination par des expériences de tir d'une distance VIII. voor de bepaling van een schotafstand door schietproeven,
de tir y compris la fourniture des munitions et cibles de toute nature daaronder begrepen het leveren van de munitie en de schietschijven van
et l'analyse des résultats : alle aard en de analyse van de resultaten :
a) s'il s'agit de munitions à projectile unique : a) in geval van munitie met een enkel projectiel :
- pour la première distance : 41,11 EUR; - voor de eerste schotafstand : 41,11 EUR;
- pour chaque distance supplémentaire : 11,73 EUR; - voor iedere extra schotafstand : 11,73 EUR;
b) s'il s'agit de munitions à projectiles multiples : b) in geval van munitie met meervoudige projectielen :
- pour la première distance : 58,74 EUR; - voor de eerste schotafstand : 58,74 EUR;
- pour chaque distance supplémentaire : 17,60 EUR. - voor iedere extra schotafstand : 17,60 EUR.
Section 2. - Travaux spéciaux en vue de l'identification des armes Afdeling 2. - Bijzondere bewerkingen met het oog op de identificatie
utilisées van de gebruikte wapens

Art. 26.Il est alloué :

Art. 26.Er wordt toegekend :

I. pour les recherches d'identification du type et de la marque d'une I. voor de opsporingen ter identificatie van het type en het merk van
arme utilisée, si celle-ci n'est pas produite : par l'examen des een gebruikt wapen, indien dit wapen niet aanwezig is : door het
caractéristiques mécaniques relevées sur les douilles et/ou onderzoek van de opgenomen mechanische kenmerken op de hulzen en/of op
projectiles, par arme à identifier, tous les travaux et frais compris de projectielen per te identificeren wapen; alle bewerkingen en
: 110,60 EUR onkosten zijn in dit bedrag begrepen : 110,60 EUR;
II. pour les recherches d'identification d'armes litigieuses : II. voor de opsporingen ter identificatie van wapens waarover
a) pour des tirs en vue de l'obtention de douilles et projectiles de betwisting bestaat : a) voor het schieten met het oog op het bekomen van
comparaison y compris la fourniture des munitions, par arme litigieuse vergelijkingshulzen en projectielen, daaronder begrepen het leveren
: 23,48 EUR; van munitie : per litigieus wapen : 23,48 EUR;
b) pour l'identification proprement dite, comprenant l'examen b) voor de eigenlijke identificatie, daaronder begrepen het
microscopique comparatif et la recherche des caractéristiques vergelijkend microscopisch onderzoek en het opsporen van de al dan
concordantes ou non entre les éléments de comparaison, pour chaque niet overeenstemmende kenmerken tussen de vergelijkingselementen, per
projectile litigieux : 72,23 EUR; litigieus element : 72,23 EUR;
- pour la première douille se rapportant à une arme litigieuse : 52,86 - voor de eerste huls met betrekking tot een litigieus wapen : 52,86
EUR; EUR;
- pour chacune des douilles suivantes : 26,43 EUR; - voor iedere volgende huls : 26,43 EUR;
c) pour l'identification par développement sur feuille d'étain, par c) voor de identificatie door ontwikkeling op tinnen blad : per
projectile litigieux : 58,74 EUR; litigieus projectiel : 58,74 EUR;
d) pour apporter la preuve de l'identification positive : d) met het oog op de voorlegging van het positief identificatiebewijs
- par microcomparaison, c'est-à-dire juxtaposition sur une seule : - door microvergelijking, te weten juxtapositie op een enkele
microphotographie d'un élément litigieux et d'un élément de microfoto van een litigieus element en een vergelijkingselement : 2,98
comparaison : 2,98 EUR; EUR;
- par découpage et superposition manuelle de deux microphotographies - door uitsnijding en manuele bedekking van twee microfoto's
(élément de comparaison et élément litigieux) : 29,36 EUR; (vergelijkingselement en litigieus element) : 29,36 EUR;
- par traçage des caractéristiques communes sur deux
microphotographies (élément de comparaison et élément litigieux) : - door aftekening van de gemeenschappelijke kenmerken op twee
35,23 EUR. microfoto's (vergelijkingselement en litigieus element) : 35,23 EUR.
Il ne sera attribué qu'une seule allocation par arme identifiée, quel Er wordt maar een enkele vergoeding toegekend per geïdentificeerd
que soit le nombre de microphotographies. Les microphotographies wapen, ongeacht het aantal geleverde microfoto's. De microfoto's mogen
peuvent toutefois être portées en compte. echter worden meegerekend.

Art. 27.Les frais accessoires sont établis séparément.

Art. 27.De extra kosten worden afzonderlijk geregeld.

CHAPITRE IV. - Expertises en matières d'analyse génétique HOOFDSTUK IV. - Expertises inzake genetisch onderzoek

Art. 28.Pour l'examen descriptif des pièces à conviction mentionnées

Art. 28.Voor het beschrijvend onderzoek van de overtuigingsstukken

dans le réquisitoire, il est alloué pour le premier objet : 34,47 EUR, vermeld in de vordering wordt toegekend, voor het eerste stuk : 34,47
pour chacun des objets suivants : 8,54 EUR. EUR, voor elk van de volgende stukken : 8,54 EUR.

Art. 29.Pour l'examen des tests d'orientation préliminaires, il est

Art. 29.Voor het onderzoek van voorafgaande oriënteringstesten wordt

alloué : 105,81 EUR. 105,81 EUR toegekend.
Les tests préliminaires peuvent être effectués, si nécessaire, sur De voorafgaande oriënteringstesten kunnen, zo nodig, verricht worden
chaque trace présente sur la pièce à conviction afin de déterminer op ieder spoor aanwezig op het overtuigingsstuk, ten einde vast te
celle qui est susceptible de donner les meilleurs résultats d'analyse. stellen met welk spoor het beste onderzoeksresultaat kan worden
Le montant prévu au premier alinéa du présent article peut en bekomen. Het bedrag omschreven in het eerste lid van dit artikel mag
conséquence être porté en compte chaque fois qu'une trace est testée. derhalve worden aangerekend telkens een spoor wordt getest.
Les tests préliminaires comportent, selon les cas, la recherche de De voorafgaande testen omvatten, naargelang het geval, het opsporen
sang et la détermination de son origine, de sperme et l'examen van bloed en de vaststelling van de aard ervan, van sperma en het
microscopique des spermatozoïdes, de salive, d'urine, de matières microscopisch onderzoek van spermatozoïden, van speeksel, van urine en
fécales. van fecale stoffen.

Art. 30.Pour l'extraction et le dosage de l'ADN, il est alloué :

Art. 30.Voor de extractie en het doseren van DNA wordt 84,33 EUR

84,33 EUR par échantillon. toegekend per staal.

Art. 31.Pour chaque analyse génétique d'un échantillon, il est alloué

Art. 31.Voor elk genetisch onderzoek van een staal wordt 358,69 EUR

: 358,69 EUR. Ce montant ne sera porté en compte qu'une seule fois par toegekend. Dit bedrag zal slechts eenmaal per overtuigingsstuk worden
pièce à conviction sauf si le réquisitoire ordonne explicitement et en aangerekend, behalve wanneer de vordering uitdrukkelijk en op
le justifiant que plusieurs ou toutes les traces d'une même pièce à verantwoorde wijze opdraagt dat verscheidene of alle sporen op
conviction soient analysées. eenzelfde overtuigingsstuk moeten worden onderzocht.
CHAPITRE V. - Expertises en matière de roulage HOOFDSTUK V. - Expertises inzake verkeer

Art. 32.Les honoraires des experts en roulage sont fixés

Art. 32.De honoraria van de deskundigen inzake verkeer worden

forfaitairement, compte tenu de leur classement en catégories et les forfaitair vastgesteld, rekening houdend met hun indeling in groepen
caractéristiques des accidents. en de aard van de ongevallen.
On entend par "véhicule" le moyen de transport simple, tel que : la Onder "voertuig" dient te worden verstaan het enkelvoudig
bicyclette, le cyclomoteur, la motocyclette, l'automobile, le vervoermiddel zoals de fiets, de bromfiets, de motorfiets, de
tracteur, le tracteur agricole, le camion, le véhicule automobile de automobiel, de tractor, de landbouwtractor, de vrachtwagen, de
camping. kampeerauto.
On entend par "véhicule en remorque" le véhicule articulé tel que : Onder "voertuig met aanhangwagen" dient te worden verstaan het geleed
l'automobile + la remorque, le tracteur + la semi-remorque, le camion voertuig zoals de automobiel + aanhangwagen, de trekker + oplegger, de
+ la remorque ou l'outil agricole. vrachtwagen + aanhanger of het landbouwwerktuig.

Art. 33.Les accidents de roulage dans lesquels sont impliqués des

Art. 33.De verkeersongevallen waarin voertuigen of voertuigen met

véhicules ou des véhicules en remorque sont divisés en catégories suivantes : aanhangwagen betrokken zijn, worden ingedeeld in de volgende groepen :
- catégorie 1 : un véhicule ou un véhicule en remorque contre un - groep 1 : een voertuig of een voertuig met aanhangwagen tegen een
obstacle fixe; vaste hindernis;
- catégorie 2 : un véhicule ou un véhicule en remorque contre un - groep 2 : een voertuig of een voertuig met aanhangwagen tegen een
piéton, un cycliste ou un cyclomotoriste; voetganger, fietser of bromfietser;
- catégorie 3 : - groep 3 :
- un cyclomoteur contre un cyclomoteur; - een motorfiets tegen een motorfiets;
- une motocyclette contre deux cyclistes ou deux cyclomotoristes; - een motorfiets tegen twee fietsers of twee bromfietsers;
- un véhicule, excepté un deux-roues contre deux cyclistes ou - een voertuig, uitgezonderd een tweewieler, tegen twee fietsers of
cyclomotoristes; bromfietsers;
- un véhicule contre un véhicule excepté un deux-roues; - een voertuig tegen een voertuig uitgezonderd een tweewieler;
- un véhicule, excepté un deux-roues, contre un véhicule en remorque; - een voertuig, uitgezonderd een tweewieler, tegen een voertuig met aanhangwagen.
- catégorie 4 : - groep 4 :
- trois véhicules entre eux, exceptés cyclistes ou cyclomotoristes; - drie voertuigen tegen elkaar, uitgezonderd fietsers of bromfietsers;
- deux véhicules et un véhicule en remorque entre eux; - twee voertuigen en een voertuig met aanhangwagen tegen elkaar;
- deux véhicules en remorque entre eux; - twee voertuigen met aanhangwagen tegen elkaar;
- catégorie 5 : les accidents de roulage exceptionnels tels que : un - groep 5 : de uitzonderlijke verkeersongevallen zoals een trein, tram
train, tram ou autobus contre un véhicule ou un véhicule en remorque; of autobus tegen een voertuig of een voertuig met aanhangwagen; de
les accidents en chaîne; les accidents d'avion. kettingbotsingen; de vliegtuigongevallen.

Art. 34.Les prestations effectuées dans le cadre d'une expertise en

Art. 34.De prestaties verricht in het kader van een deskundig

matière d'accidents de roulage sont fixées forfaitairement comme suit : onderzoek inzake verkeersongevallen worden forfaitair vastgesteld op :
13 heures pour ceux prévus dans la catégorie 1; 13 uren voor die omschreven in groep 1;
15 heures pour ceux prévus dans la catégorie 2; 15 uren voor die omschreven in groep 2;
22 heures pour ceux prévus dans la catégorie 3; 22 uren voor die omschreven in groep 3;
25 heures pour ceux prévus dans la catégorie 4. 25 uren voor die omschreven in groep 4.
Les prestations effectuées dans le cadre des expertises telles que De prestaties verricht in het kader van een deskundig onderzoek zoals
prévues à la catégorie 5 sont portées en compte en conscience. omschreven in groep 5, worden aangerekend naar eer en geweten.
Toutes ces prestations, portées en compte aux taux horaires prévus à Al deze prestaties, in rekening gebracht volgens het uurtarief bepaald
l'article 45 du présent arrêté, comprennent : in artikel 45 van dit besluit, bevatten :
- les constatations et mesurages effectués sur les lieux; - de vaststellingen en opmetingen ter plaatse;
- l'examen technique des véhicules; - het technisch onderzoek van de voertuigen;
- la rédaction d'un pré-rapport; - het opstellen van een voorafgaand verslag;
- l'étude du dossier; - de studie van het dossier;
- la rédaction et la correction du rapport d'expertise; - het opstellen en het verbeteren van het deskundig verslag;
- l'établissement du dossier photographique avec commentaire; - de opmaak van het fotografisch dossier met commentaar;
- le tracé d'un plan; - de opmaak van het plan;
- le dépôt du rapport d'expertise. - de neerlegging van het deskundig verslag.

Art. 35.Les frais de déplacement, de dactylographie du rapport, de

Art. 35.De verplaatsingskosten, de kosten voor het typen van het

photographie et de photocopie sont portés en compte en application de verslag, het maken van foto's en fotokopieën worden afzonderlijk in
l'article 45 du présent arrêté. rekening gebracht met toepassing van artikel 45 van dit besluit.

Art. 36.Les factures et notes des frais se rapportant à

Art. 36.De facturen en onkostennota's met betrekking tot de eventuele

l'intervention éventuelle de tiers auxquels l'expert a dû faire appel tussenkomst van derden waarop een beroep is gedaan, worden met een
sont portées en compte dûment justifiées et acquittées. behoorlijke verantwoording in rekening gebracht.

Art. 37.Les frais administratifs d'envoi de correspondance résultant

Art. 37.De administratieve verzendingskosten ingevolge het

du caractère contradictoire d'un jugement, régi par les articles 962 à tegensprekelijk karakter van een vonnis, geregeld in de artikelen 962
992 du Code judiciaire, auxquels les experts peuvent être confrontés tot 992 van het Gerechtelijk Wetboek worden aan de deskundigen die
leur sont remboursés. deze uitgaven deden, terugbetaald.
Il est alloué pour : Er wordt toegekend voor :
- une lettre recommandée : 6,32 EUR; - een bij ter post aangetekende brief : 6,32 EUR;
- une lettre par envoi normal : 2,66 EUR; - een gewone brief : 2,66 EUR;
- l'envoi du rapport préliminaire : 2,66 EUR; - de verzending van een voorafgaand verslag : 2,66 EUR;
- l'envoi du rapport définitif : 2,66 EUR. - de verzending van een definitief verslag : 2,66 EUR.
Une copie de la correspondance concernée doit être jointe au rapport Een kopie van de betrokken briefwisseling dient te worden gevoegd bij
d'expertise. het deskundig verslag.
CHAPITRE VI. - Expertises en matière de fibres et poils HOOFDSTUK VI. - Expertises inzake onderzoek van vezels en haren

Art. 38.Pour l'examen descriptif et la conservation des pièces à

Art. 38.Voor het beschrijvend onderzoek en de bewaring van

conviction, il est alloué : overtuigingsstukken wordt toegekend :
- pour le premier objet : 34,47 EUR; - voor het eerste stuk : 34,47 EUR;
- pour chacun des objets suivants : 8,54 EUR. - voor elk van de volgende stukken : 8,54 EUR.

Art. 39.Pour les prélèvements et les examens préliminaires des fibres

Art. 39.Voor de monsternemingen en de voorbereidende opzoekingen van

et poils sur les pièces à conviction (le même montant est alloué pour vezels en haren op overtuigingsstukken wordt 23,24 EUR toegekend.
les prélèvements dans un véhicule), il est alloué 23,24 EUR. Hetzelfde bedrag wordt toegekend voor monsternemingen in een voertuig.
Ce montant représente notamment le coût des deux prestations suivantes Dit bedrag dekt inzonderheid de kostprijs van de volgende twee
: prestaties :
- le prélèvement des poils et des fibres sur les pièces à conviction - het afzonderen van vezels en haren op overtuigingsstukken door
au moyen d'une feuille transparente autocollante : 7,80 EUR; middel van een zelfklevend transparant blad : 7,80 EUR;
- l'examen préliminaire des prélèvements (examen au binoculaire) - het voorbereidend onderzoek van de monsternemingen (binoculair
recherche, classification, sélection sur base d'un examen onderzoek), onderzoek, classificatie, selectie op grond van een
macroscopique de la couleur, la longueur et du diamètre; conservation macroscopisch onderzoek van de kleur, de lengte en de doorsnede;
des fibres et des cheveux échantillonnés, par feuillet transparent : bewaring van de vezels en de haarmonsters, per transparant blad : 7,59
7,59 EUR. EUR.

Art. 40.Pour l'analyse microscopique, il est alloué :

Art. 40.Voor het microscopische onderzoek wordt toegekend :

Pour la détermination des caractéristiques morphologiques, telles que Voor de vaststelling van de morfologische kenmerken, zoals lengte,
longueur, diamètre, couleur, taille, concentration et répartition des doorsnede, kleur, afmeting, concentratie en verdeling van de pigmenten
pigments (cheveu), structure de la moëlle (cheveu), examen des (haar), structuur van het merg (haar), onderzoek van de ontglanzers
particules délustrantes (fibre), indication de tissage et fabrication (vezels), aanduiding van het weven en de fabricage van de vezel,
de la fibre, caractéristiques de surface, etc... : 31,28 EUR par oppervlaktekarakteristieken, enz... : 31,28 EUR per staal.
échantillon.

Art. 41.Pour les analyses complémentaires, il est alloué :

Art. 41.Voor de aanvullende onderzoeken wordt toegekend :

1° pour l'examen macroscopique d'une empreinte d'écaille : 18,34 EUR 1° Voor macroscopisch onderzoek van een schubafdruk : 18,34 EUR per
par échantillon; staal;
2° mesure de l'indice médullaire : pour l'examen macroscopique : 18,34 2° voor meting van de medullaire index : voor het macroscopisch
EUR par échantillon; onderzoek : 18,34 EUR per staal;
3° analyse de la section d'une fibre/cheveux par microtomie : pour 3° voor onderzoek van de doorsnede van een vezel/haar door middel van
l'examen de caractéristiques morphologiques spécifiques : 23,14 EUR microtomie : voor onderzoek van de specifieke morfologische kenmerken
par échantillon; : 23,14 EUR per staal;
4° microspectrométrie infra-rouge : pour la caractérisation des 4° voor infraroodmicrospectrometrie : voor de karakterisering van
produits cosmétiques et la détermination de la composition chimique cosmetische producten en de bepaling van de chemische samenstelling
des fibres : 46,75 EUR par échantillon; van de vezels : 46,75 EUR per staal;
5° microspectrométrie visible : pour l'analyse chimique des colorants 5° voor zichtbare microspectrometrie : voor het scheikundig onderzoek
capillaires et la mesure de la couleur des fibres : 36,00 EUR par van capillaire kleurstoffen en de meting van de kleur van de vezels :
échantillon; 36,00 EUR per staal;
6° microfluorimétrie : pour l'analyse de la fluorescence des fibres et 6° voor microfluorimetrie : voor het onderzoek van de fluorescentie
des colorants des cheveux : 36,00 EUR par échantillon; van vezels en van kleurstoffen voor haren : 36,00 EUR per staal;
7° mesure de la biréfringence : 24,53 EUR; 7° voor meting van de dubbele breking : 24,53 EUR;
8° TLC : pour l'analyse chimique des colorants (cheveux et fibres), 8° voor TLC : voor de scheikundige ontleding van de kleurstoffen
shampooing et autres produits capillaires : 47,44 EUR par échantillon; (haren en vezels), shampoo en andere capillaire producten : 47,44 EUR per staal;
9° mesure du point de fusion : pour le point de fusion caractéristique 9° voor meting van het smeltpunt : voor het karakteristieke smeltpunt
de la nature chimique des fibres : 21,64 EUR par échantillon; van de scheikundige aard van vezels : 21,64 EUR per staal;
10° microscopie électronique : pour l'analyse de caractéristiques et 10° voor elektronenmicroscopie : voor het onderzoek van bijzondere
d'altérations particulières : 80,19 EUR. kenmerken en misvormingen : 80,19 EUR.
CHAPITRE VII. - Certains travaux de police scientifique HOOFDSTUK VII. - Bepaalde bewerkingen inzake criminalistiek

Art. 42.Il est alloué :

Art. 42.Er wordt toegekend :

I. pour la recherche d'empreintes sur place, par réquisitoire : 23,48 I. voor het opsporen van afdrukken ter plaatse, per vordering : 23,48
EUR; EUR;
II. pour la prise d'empreintes digitales palmaires ou autres sur un II. voor het nemen van vinger-, palmafdrukken of andere afdrukken op
cadavre : 26,46 EUR; een lijk : 26,46 EUR;
III. pour les mêmes prises d'empreintes plus de trois jours après III. voor het nemen van dezelfde afdrukken meer dan drie dagen na de
celui du décès : 35,26 EUR; dag van het overlijden : 35,26 EUR;
IV. pour les mêmes prises d'empreintes en cas de régénération des IV. voor het nemen van dezelfde afdrukken na herstel van de
pulpes digitales, les mêmes sommes augmentées de : 26,46 EUR; vingertoppen, dezelfde bedragen verhoogd met 26,46 EUR;
V. pour comparaison des empreintes relevées avec les fiches V. voor het vergelijken van de opgenomen afdrukken met de
papillaires des personnes nommément désignées dans le réquisitoire : vingerafdrukken van personen met naam aangewezen in de vordering :
a) pour chacune des premières comparaisons : 17,58 EUR; a) voor elk van de eerste vergelijkingen : 17,58 EUR;
b) pour chacune des huit suivantes : 9,36 EUR; b) voor elk van de volgende acht : 9,36 EUR;
c) pour chacune des suivantes jusqu'à la cinquantième inclusivement : 2,87 EUR; c) voor elk van de volgende, de vijftigste inbegrepen : 2,87 EUR;
d) pour chacune des suivantes, à partir de la cinquante et unième : d) voor elk van de volgende, vanaf de eenenvijftigste : 1,11 EUR;
1,11 EUR; VI. pour le repérage, le traçage et le numérotage à l'encre, sur les VI. voor het opsporen van de kenmerken, tracering en nummering met
agrandissements, par identification : 35,26 EUR; inkt op de vergrotingen, per identificatie : 35,26 EUR;
VII. pour le moulage d'une empreinte de pas et l'analyse : 17,58 EUR; VII. voor het afgietsel van een voetspoor en de ontleding : 17,58 EUR;
par moulage supplémentaire : 7,04 EUR; per extra afgietsel : 7,04 EUR;
VIII. pour la comparaison d'une empreinte de pied moulée, dessinée ou VIII. voor het vergelijken van een afgietsel, tekening of foto van een
photographiée, avec des pieds, des chaussures, des chaussettes, y
compris la description de ceux-ci, pour chacune des trois premières voetspoor met voeten, schoenen, kousen of sokken, daaronder begrepen
comparaisons : 18,76 EUR; de beschrijving ervan, voor de eerste drie vergelijkingen : 18,76 EUR;
pour chacune des suivantes : 7,04 EUR; voor elk van de volgende : 7,04 EUR;
IX. pour la prise des empreintes d'effraction avec surmoulage : 17,58 IX. voor het nemen van een afdruk van een spoor van braak met een
EUR; tweede afgietsel : 17,58 EUR;
X. pour la comparaison d'une empreinte d'effraction avec des outils X. voor het vergelijken van een afdruk van een spoor van braak met
pour la comparaison avec chacun des trois premiers outils : 17,58 EUR; werktuigen, voor de vergelijking met ieder der eerste drie werktuigen : 17,58 EUR;
pour la comparaison avec chacun des suivants : 7,04 EUR. voor de vergelijking met elk van de volgende : 7,04 EUR.
CHAPITRE VIII. - Expertises en matières diverses HOOFDSTUK VIII. - Expertises van verschillende aard

Art. 43.Les honoraires des chimistes, experts en denrées

Art. 43.De honoraria van de scheikundigen, deskundigen in eetwaren,

alimentaires, sont fixés conformément au tarif établi en application worden vastgesteld overeenkomstig het tarief dat, met toepassing van
de l'arrêté ministériel du 13 décembre 1974 relatif à la falsification het ministerieel besluit van 13 december 1974 op de vervalsing van
des denrées alimentaires. Ces honoraires comprennent tous les frais levensmiddelen, is vastgesteld. Deze honoraria omvatten alle kosten
d'exécution des analyses, ainsi que ceux des fournitures nécessaires à van uitvoering van de ontledingen, alsook die van de terzake
celles-ci. noodzakelijke benodigdheden.

Art. 44.Il est alloué aux vétérinaires :

Art. 44.Er wordt aan de veeartsen toegekend :

I. pour une visite : 17,58 EUR; I. voor een onderzoek : 17,58 EUR;
II. pour une ouverture de cadavre : 52,97 EUR; II. voor een lijkopening : 52,97 EUR;
III. pour tout prélèvement d'organes, de viscères et de projectiles : III. voor het afzonderen van organen, ingewanden en projectielen :
29,36 EUR. 29,36 EUR.
CHAPITRE IX. - Prestations non prévues au barème HOOFDSTUK IX. - Prestaties die niet zijn bepaald in de loonschaal

Art. 45.Les prestations des experts non prévues au présent barême

Art. 45.Voor de prestaties van deskundigen waarin deze loonschalen

sont honorées selon les taux horaires suivants : niet voorzien, gelden volgende uurtarieven :
1° professeurs d'université : 69,49 EUR; 1° hoogleraren : 69,49 EUR;
2° spécialistes en médecine légale : 60,74 EUR; 2° specialisten in de wetsgeneeskunde : 60,74 EUR;
3° experts porteurs d'un diplôme universitaire ou d'un diplôme délivré 3° deskundigen houder van een universitair diploma of van een diploma
ou par un établissement d'enseignement supérieur de type long reconnu, uitgereikt door een erkende instelling van hoger onderwijs van het
réviseurs d'entreprise, experts comptables : 52,97 EUR; lange type, bedrijfsrevisoren, accountants : 52,97 EUR;
4° les autres experts : 41,19 EUR. 4° de andere deskundigen : 41,19 EUR.
Les taux horaires ne peuvent être dépassés que dans des circonstances De uurtarieven kunnen slechts in uitzonderlijke omstandigheden en om
exceptionnelles et pour des raisons dûment justifiées, sur proposition behoorlijk gegronde redenen worden overschreden, zulks op voorstel van
de l'autorité requérante et après accord du Ministre de la Justice. de verzoekende autoriteit en na akkoord van de Minister van Justitie.
Les taux comprennent tous les frais généraux de l'expert, à De tarieven omvatten alle algemene onkosten van de deskundige, met
l'exception des frais de déplacement, de dactylographie du rapport, de uitzondering van de verplaatsingskosten, van de kosten voor het typen
photographie et de photocopie pour lesquels les indemnités suivantes van het verslag, het maken van foto's en fotokopieën, waarvoor
sont allouées : volgende vergoedingen worden toegekend :
a) déplacements : il est alloué 0,6354 EUR par kilomètre. Ce montant a) verplaatsingen : per kilometer wordt 0,6354 EUR toegekend. In dat
comprend les frais de voiture et le temps consacré aux déplacements. bedrag zijn de wagenkosten en de duur van de verplaatsing begrepen. De
Ceux-ci sont calculés conformément à l'article 65 du Réglement général kosten worden berekend overeenkomstig artikel 65 van het Algemeen
sur les frais de justice en matière répressive (arrêté royal du 28 décembre 1950); Reglement op de gerechtskosten in strafzaken (koninklijk besluit van 28 december 1950);
b) dactylographies : 2,98 EUR par page de 30 lignes. L'indemnité b) typen : 2,98 EUR per bladzijde van 30 regels. De vergoeding geldt
couvre la frappe originale ainsi que deux copies; voor de originele versie alsmede voor twee afschriften;
c) photocopies : 0,05 EUR/pièce. Seules les annexes au rapport sont c) fotokopieën : 0,05 EUR/stuk. Enkel de bijlagen bij het verslag
indemnisées; worden vergoed;
d) photographies : d) fotograferen :
photos "couleur" et "noir et blanc" : kleurenfoto's en zwart-witfoto's :
format 9x13 et 10x15 : 0,95 EUR formaat 9x13 en 10x15 : 0,95 EUR
13x18 : 1,92 EUR. 13x18 : 1,92 EUR.
Si l'expert fait établir un double de la photo pour ses archives, une Indien de deskundige ten behoeve van zijn archief van de foto een
indemnité supplémentaire et forfaitaire de 0,24 EUR par photo peut être portée en compte. Ces photos ne doivent pas être jointes à l'état de frais et honoraires. Les indemnités reprises ci-dessus s'entendent tous frais compris et notamment l'achat du film, le développement, le tirage, l'utilisation éventuelle d'un flash ainsi que l'amortissement du matériel. Elles ne comprennent pas la T.V.A. que l'expert assujetti à cette taxe aura payée, mais dont il pourra récupérer le montant. Elles sont augmentées du taux de T.V.A. en vigueur pour les experts non assujettis à cette taxe. dubbel laat maken, kan een aanvullende vaste vergoeding van 0,24 EUR per foto in rekening worden gebracht. Deze foto's moeten niet bij de kostenstaat en honoraria worden gevoegd. In de hierboven bedoelde vergoedingen zijn alle kosten begrepen, inzonderheid die voor de aankoop van de film, het ontwikkelen en afdrukken van de foto's, het eventuele gebruik van een flitslicht en de afschrijving van het materieel. De B.T.W. betaald door de B.T.W.-plichtige deskundige is niet in die vergoedingen begrepen, maar hij kan het bedrag van die belasting terugvorderen. Voor de niet-B.T.W.-plichtige deskundigen worden de vergoedingen met de van toepassing zijnde B.T.W. verhoogd.
Une indemnité de 16,97 EUR est accordée pour la mise en train Een vergoeding van 16,97 EUR wordt verleend voor de werkzaamheden ter
préalable à la prise de microphotographies : elle est octroyée quel voorbereiding van het nemen van microfoto's : de vergoeding wordt
que soit le nombre d'éléments à photographier et de photos prises, verleend zonder rekening te houden met het aantal te fotograferen
sauf en ce qui concerne les examens balistiques où elle est allouée elementen, noch met het aantal genomen foto's, behalve in verband met
autant de fois qu'il y a d'armes à identifier. Les photos sont payées de ballistische onderzoeken waar zij wordt toegekend naar verhouding
van het aantal te identificeren wapens. De foto's worden betaald op de
comme indiqué ci-dessus. hierboven omschreven wijze.
En cas d'utilisation de formats autres que ceux repris ci-dessus, les Wanneer andere formaten dan de hierboven vermelde zijn aangewend,
frais réellement exposés seront remboursés moyennant production de la worden de werkelijk gedragen kosten tegen overlegging van de factuur
facture. terugbetaald.
CHAPITRE X. - Dispositions générales HOOFDSTUK X. - Algemene bepalingen

Art. 46.Il est alloué à l'expert des honoraires doubles, pour les

Art. 46.Aan de deskundige wordt een dubbel honorarium toegekend voor

devoirs obligatoirement effectués entre 20 heures et 8 heures, ou du de werkzaamheden die moeten worden verricht tussen 20 uur en 8 uur, of
samedi 8 heures au lundi 8 heures, ou encore un jour férié légal. vanaf zaterdag 8 uur tot maandag 8 uur of op een wettelijke feestdag.
Dans chaque cas, le réquisitoire doit indiquer cette obligation. In ieder geval moet die verplichting in de vordering worden gesteld.

Art. 47.Sauf les exceptions prévues, les honoraires fixés par le

Art. 47.Behoudens de bepaalde uitzonderingen, dekken de in dit

présent arrêté couvrent tous les travaux et frais des experts, besluit vastgestelde honoraria alle werkzaamheden en kosten van de
notamment les rapports et le salaire des aides. deskundigen, namelijk de verslagen en het loon van de helpers.
CHAPITRE XI. - Dispositions finales HOOFDSTUK XI. - Slotbepalingen

Art. 48.L'arrêté ministériel du 11 juin 1999, établissant le taux

Art. 48.Het ministerieel besluit van 11 juni 1999 tot vaststelling

normal des honoraires des personnes requises en raison de leur art ou van het normaal bedrag van de honoraria der personen opgeroepen in
profession, en matière répressive, est abrogé. strafzaken wegens hun kunde of hun beroep, wordt opgeheven.

Art. 49.Par dérogation aux articles 148 et 149 de l'arrêté royal du

Art. 49.In afwijking van de artikelen 148 en 149 van het koninklijk

28 décembre 1950, modifié par les arrêtés royaux des 9 mars 1983, 14 besluit van 28 december 1950, gewijzigd bij de koninklijke besluiten
novembre 1986 et 8 novembre 1994, établissant le règlement général sur van 9 maart 1983, 14 november 1986 en 8 november 1994, tot
les Frais de Justice en matière répressive, les montants fixés dans le vaststelling van het algemeen reglement van de gerechtskosten in
présent arrêté sont liés, au premier janvier de chaque année, aux strafzaken, worden de bedragen vastgesteld in dit besluit op 1 januari
fluctuations de l'indice des prix à la consommation tel qu'il est van elk jaar gekoppeld aan de schommelingen van het indexcijfer der
appliqué pour les traitements du personnel des ministères (selon consumptieprijzen zoals dit wordt toegepast voor de wedden van het
l'indice santé). personeel van de ministeries (volgens de gezondheidsindex).

Art. 50.Les montants prévus au présent arrêté seront multipliés, le 1er

Art. 50.De in dit besluit bedoelde bedragen worden op 1 januari van

janvier de chaque année, par une fraction dont le numérateur est la elk jaar vermenigvuldigd met een breuk, waarvan de teller het
moyenne arithmétique de l'indice des prix à la consommation des mois rekenkundig gemiddelde is van het indexcijfer der consumptieprijzen
d'août à novembre inclus de l'année précédente et dont le dénominateur van de maanden augustus tot en met november van het voorafgaand jaar,
est 109,20 (index de 2001). Dans le numérateur, les centièmes d'unité en de noemer 109,20 (index van 2001). De honderdsten van de teller
inférieurs à cinq seront négligés et les centièmes d'unité égaux ou beneden vijf worden niet in aanmerking genomen en de honderdsten
supérieurs à cinq seront arrondis au dixième supérieur. gelijk aan of boven vijf worden afgerond naar het hogere tiende.

Art. 51.Le présent arrêté entre en vigueur le jour de sa publication

Art. 51.Dit besluit treedt in werking de dag waarop het in het

au Moniteur belge . Belgisch Staatsblad is bekendgemaakt.
Bruxelles, le 18 septembre 2002. Brussel, 18 september 2002.
M. VERWILGHEN M. VERWILGHEN
^