Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêté Ministériel du 22/02/1999
← Retour vers "Arrêté ministériel déterminant les conditions techniques relatives aux logements faisant l'objet d'une prime à la réhabilitation dans le cadre de l'arrêté du Gouvernement wallon du 21 janvier 1999 "
Arrêté ministériel déterminant les conditions techniques relatives aux logements faisant l'objet d'une prime à la réhabilitation dans le cadre de l'arrêté du Gouvernement wallon du 21 janvier 1999 Ministerieel besluit waarbij de technische voorwaarden worden bepaald voor woningen waarvoor een renovatiepremie wordt toegekend krachtens het besluit van de Waalse Regering van 21 januari 1999 tot invoering van een premie voor de renovatie van verbeterbare woningen
MINISTERE DE LA REGION WALLONNE MINISTERIE VAN HET WAALSE GEWEST
22 FEVRIER 1999. - Arrêté ministériel déterminant les conditions 22 FEBRUARI 1999. - Ministerieel besluit waarbij de technische
techniques relatives aux logements faisant l'objet d'une prime à la voorwaarden worden bepaald voor woningen waarvoor een renovatiepremie
réhabilitation dans le cadre de l'arrêté du Gouvernement wallon du 21 wordt toegekend krachtens het besluit van de Waalse Regering van 21
janvier 1999 januari 1999 tot invoering van een premie voor de renovatie van
verbeterbare woningen
Le Ministre de l'Action sociale, du Logement et de la Santé, De Minister van Sociale Actie, Huisvesting en Gezondheid,
Vu le Code wallon du Logement, notamment l'article 16; Gelet op de Waalse Huisvestingscode, inzonderheid op artikel 16;
Vu l'arrêté du Gouvernement wallon du 21 janvier 1999 instaurant une Gelet op het besluit van de Waalse Regering van 21 januari 1999 tot
prime à la réhabilitation de logements améliorables, notamment les invoering van een premie voor de renovatie van verbeterbare woningen,
articles 1er, 7°, et 6, § 1er; inzonderheid op de artikelen 1, 7°, en 6, § 1;
Vu l'arrêté du Gouvernement wallon du 11 février 1999 déterminant les Gelet op het besluit van de Waalse Regering van 11 februari 1999
critères de salubrité, le caractère améliorable ou non des logements waarbij de gezondheidsnormen, de verbeterbaarheid van de woningen
ainsi que les critères minimaux d'octroi des subventions; alsmede de minimumnormen voor de toekenning van subsidies worden
Vu les lois sur le Conseil d'Etat coordonnées le 12 janvier 1973, bepaald; Gelet op de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari
notamment l'article 3, § 1er, modifié par les lois des 4 juillet 1989 et 4 août 1996; 1973, inzonderheid op artikel 3, § 1, gewijzigd bij de wetten van 4
Vu l'urgence motivée par l'entrée en vigueur le 1er mars 1999 du Code juli 1989 en 4 augustus 1996; Gelet op de dringende noodzakelijkheid, gegrond op de
wallon du Logement et de l'arrêté du Gouvernement wallon du 21 janvier inwerkingtreding, op 1 maart 1999, van de Waalse Huisvestingscode en
1999 instaurant une prime à la réhabilitation de logements van het besluit van de Waalse Regering van 21 januari 1999 tot
améliorables; Considérant qu'au 1er mars 1999, les demandes de prime devront être invoering van een premie voor de renovatie van verbeterbare woningen;
instruites sur base de la nouvelle réglementation, ce qui implique Overwegende dat de aanvragen om premies op 1 maart 1999 behandeld
impérativement que les conditions techniques à respecter doivent être moeten worden op grond van de nieuwe regelgeving, waarbij de in acht
définies avant cette date, te nemen technische voorwaarden vóór deze datum bepaald moeten worden,
Arrête : Besluit :

Article 1er.Pour l'application du présent arrêté, il faut entendre

Artikel 1.Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder :

par : 1° la hauteur sous-plafond requise : 2,30 m pour les pièces 1° vereiste plafondhoogte : 2,30 m voor de dagvertrekken en 2,10 m
d'habitation de jour et 2,10 m pour les pièces d'habitation de nuit et voor de nachtvertrekken en de sanitaire ruimten;
les locaux sanitaires;
2° la superficie utile : la superficie mesurée entre les parois 2° nuttige oppervlakte : de oppervlakte afgebakend door de
intérieures délimitant une pièce, partie de pièce ou espace intérieur. binnenwanden van een kamer, een kamergedeelte of een binnenruimte.
Lorsque la hauteur de 2,00 m n'est pas assurée sur toute la surface de Wanneer de hoogte van 2,00 m niet bereikt wordt over de gehele
la pièce, la superficie utile est calculée comme suit : oppervlakte van de kamer, wordt de nuttige oppervlakte berekend als volgt :
a) à 100 % lorsque la hauteur sous plafond est supérieure à 2,00 m; a) tegen 100 % wanneer de plafondhoogte meer bedraagt dan 2,00 m;
b) à 75 % lorsque la hauteur sous plafond est comprise entre 1,80 m et b) tegen 75 % wanneer de plafondhoogte tussen 1,80 m en 2,00 m
2,00 m; bedraagt;
c) à 50 % lorsque la hauteur sous plafond est comprise entre 1,00 m et c) tegen 50 % wanneer de plafondhoogte tussen 1,00 m en 1,80 m
1,80 m; bedraagt;
d) à 0 % lorsque la hauteur sous plafond est inférieure à 1,00 m. d) tegen 0 % wanneer de plafondhoogte minder bedraagt dan 1,00 m.
L'emprise des escaliers, mesurée horizontalement, est comptabilisée à De door de trap op de grond ingenomen oppervlakte, die horizontaal
chaque niveau; wordt gemeten, wordt op iedere verdieping berekend;
3° la pièce d'habitation : toute pièce, partie de pièce ou espace 3° woonvertrek : kamer, kamergedeelte of binnenruimte, met
intérieur autre que les halls d'entrée, les dégagements, les locaux
sanitaires, les débarras, les caves, les greniers non aménagés, les uitzondering van de hallen, gangen, sanitaire ruimten, berghokken,
annexes non habitables, les garages, les locaux à usage professionnel. kelders, niet ingerichte zolders, onbewoonbare bijgebouwen, garages,
Sont également exclus les locaux qui présentent une des lokalen voor het uitoefenen van een beroep. De lokalen met één van
caractéristiques suivantes : volgende kenmerken worden eveneens uitgesloten :
a) une superficie utile ou une superficie sous la hauteur requise a) een nuttige oppervlakte of een oppervlakte onder de vereiste
inférieure à 4 m2; hoogte, die kleiner is dan 4 m2;
b) une dimension horizontale constamment inférieure à 1,50 m; b) horizontale afmetingen die onder 1,50 m blijven liggen;
c) un plancher en sous-sol situé à plus de 1,50 m sous le niveau des c) een vloer op de kelderverdieping gelegen op meer dan 1,50 m onder
terrains adjacents; de aangrenzende gronden;
d) une absence totale d'éclairage naturel; d) een totaal gebrek aan natuurlijke verlichting;
4° la superficie habitable : la superficie utile des pièces d'habitation; 4° bewoonbare oppervlakte : nuttige oppervlakte van de woonvertrekken;
5° la surface des baies vitrées : la surface calculée comme suit : 5° oppervlakte van de vensteropeningen : de oppervlakte die berekend
a) pour les fenêtres et les portes-fenêtres : la surface de jour de la wordt als volgt : a) voor de vensters en vensterdeuren : de dagoppervlakte van het
maçonnerie extérieure; buitenmetselwerk;
b) pour les coupoles ou lanterneaux situés dans les plates-formes : la b) voor de koepels of bovenlichten in platdaken : de horizontaal
surface de jour mesurée horizontalement; gemeten dagoppervlakte;
c) pour les châssis de toiture et les portes pleines comportant une c) voor de ramen in het dakwerk en de opgeklampte deuren met een
partie vitrée : uniquement la surface vitrée; glazen gedeelte : enkel de glazen oppervlakte;
6° la superficie de plancher : la superficie mesurée entre les parois 6° vloeroppervlakte : de oppervlakte afgebakend door de binnenwanden
intérieures délimitant un local sans tenir compte de sa hauteur. van een ruimte, waarbij de hoogte niet aanmerking komt.

Art. 2.Les logements faisant l'objet d'une demande de prime à la

Art. 2.De woningen waarvoor een renovatiepremie wordt aangevraagd,

réhabilitation doivent présenter au moins une des causes d'insalubrité moeten ten minste één van de onderstaande ongezondheidsoorzaken
définies ci-après : vertonen :
1° sur le plan physique : l'existence de défauts techniques qui 1° Op bouwtechnisch vlak : technische gebreken die één of verscheidene
affectent une ou plusieurs des caractéristiques suivantes : van de volgende kenmerken aantasten :
a) la stabilité et la solidité de la construction au niveau des a) de stabiliteit en de stevigheid van het gebouw op het vlak van
funderingen, dragende buiten- en binnenmuren, dakwerk en
fondations, des murs extérieurs et intérieurs portants, de la toiture draagconstructies (gebinte, holle balken,|PO) en de
et des supports (gîtage, hourdis,...) des aires de circulation; doorgangsmogelijkheden op de vloeren;
b) l'étanchéité des murs extérieurs et des caves, de la toiture, des b) de waterdichtheid van buitenmuren en kelders, van het dakwerk, het
menuiseries extérieures, des planchers et des carrelages; buitenmetselwerk, planken- en tegelvloeren;
c) l'éclairage naturel et la ventilation : c) de natuurlijke verlichting en de verluchting :
1. l'éclairage naturel des pièces d'habitation, par une surface de 1. de natuurlijke verlichting van de woonvertrekken, door een
baies vitrées inférieure : raamoppervlakte die minder bedraagt dan :
- au 1/8ème ou au 1/10ème de celle de la superficie de plancher du - 1/8 of 1/10 van de vloeroppervlakte van het betrokken dagvertrek al
local de jour considéré, selon que l'éclairage de cette pièce est naar gelang dat vertrek al dan niet verlicht wordt door een
assuré ou non par une baie située dans un mur vertical; vensteropening in een verticale muur;
- au 1/10ème ou au 1/12ème de celle de la superficie de plancher du - 1/10 of 1/12 van de vloeroppervlakte van het betrokken nachtvertrek
local de nuit considéré, selon que l'éclairage de cette pièce est al naar gelang dat vertrek al dan niet verlicht wordt door een
assuré ou non par une baie située dans un mur vertical; vensteropening in een verticale muur;
2. la ventilation des pièces d'habitation et des locaux sanitaires, 2. de verluchting van de woonvertrekken en sanitaire ruimten door
par une possibilité insuffisante de ventilation directe à l'air libre, onvoldoende rechtstreekse ventilatiemogelijkheden naar de buitenlucht,
c'est-à-dire : met name :
* pour les cuisines, salles de bains et w.c. : des canalisations * voor keukens, badkamers en WC's : verticale leidingen waarvan de
verticales dont la section est inférieure à 75 cm2 ou des fenêtres, doorsnede kleiner is dan 75 cm2, of de vensters, roosters of openingen
grilles ou ouvertures dans une paroi extérieure dont la section libre in een buitenwand waarvan de vrije doorsnede in open stand kleiner is
en position ouverte est inférieure à : dan :
- 200 cm2 pour les cuisines; - 200 cm2 voor keukens;
- 140 cm2 pour les salles de bains; - 140 cm2 voor badkamers;
- 75 cm2 pour les w.c.; - 75 cm2 voor WC's;
* pour les autres pièces d'habitation (séjour, chambres,... ) : des * voor de andere woonvertrekken (woonkamer, slaapkamers...) :
entrées d'air (grilles, fenêtres ou autres) dont la section libre en verluchtingsopeningen (roosters, vensters of andere) waarvan de vrije
position ouverte est inférieure à 8 x Apl cm2. Dans cette expression, doorsnede in open stand kleiner is dan 8 x Apl cm2.
Apl est la superficie de plancher du local exprimée en m2; In deze formule is Apl de in m2 uitgedrukte vloeroppervlakte van het
3. les deux ensemble, par une hauteur sous plafond inférieure à la lokaal; 3. beide samen door een plafondhoogte van minder dan de vereiste
hauteur requise, définie à l'article 1er, 1°; hoogte bepaald in artikel 1, 1°;
Remarque : une éventuelle demande de dérogation à ces critères doit Opmerking : Een eventuele aanvraag om van deze normen af te wijken,
faire l'objet d'un rapport justificatif de l'estimateur; wordt aan een rechtvaardigingsverslag van de schatter onderworpen;
d) la sécurité dans le logement, au niveau de l'installation d) veiligheid in de woning inzake elektriciteitsinstallatie en
électrique et de la distribution de gaz, des escaliers et paliers, des gasvoorziening, trappen en overlopen, doorgangsmogelijkheden op de
aires de circulation et des cheminées; vloeren, en schoorstenen;
e) l'hygiène, au niveau de la distribution d'eau, des équipements e) hygiëne inzake watervoorziening, sanitaire installaties en afvoer
sanitaires et de l'évacuation des eaux usées; van afvalwater;
f) la santé des occupants, en raison de la concentration en radon f) de gezondheid van de bewoners, wegens een belangrijke concentratie
(plus de 400 Bq/m3`) dans les pièces d'habitation du logement; van radon (meer dan 400 Bq/m3) in de woonvertrekken van de woning.
2° sur le plan de l'occupation : le non-respect des normes 2° Op het vlak van de bewoning : de niet-naleving van de hierna
d'habitation définies ci-après (les cohabitants pris en compte sont bepaalde bewoningsnormen (de in aanmerking genomen samenwonende
uniquement les ascendants et les descendants du demandeur et, le cas personen zijn uitsluitend ascendenten en afstammelingen van de
échéant, de son conjoint ou de la personne avec laquelle il vit aanvrager en, in voorkomend geval, van zijn echtgenote of de persoon
maritalement) : met wie hij ongehuwd samenwoont) :
a) superficie habitable minimum du logement : a) minimale bewoonbare oppervlakte van de woning :
- pour un logement occupé par une seule personne : 32 m2; - voor een woning die door één persoon wordt bewoond : 32 m2;
- pour un logement occupé par un couple : 38 m2; - voor een woning die door een (echt)paar wordt bewoond : 38 m2;
- les minima précités sont augmentés de 6 m2 par personne - de bovenvermelde minimumwaarden worden verhoogd met 6 m2 per
bijkomende persoon voor wie geen bijkomende slaapkamer wordt vereist,
supplémentaire n'exigeant pas de chambre supplémentaire, et de 12 m2 en met 12 m2 per bijkomende persoon voor wie een bijkomende slaapkamer
par personne supplémentaire exigeant une chambre supplémentaire, selon le tableau suivant : wordt vereist, op grond van de volgende tabel :
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
Au-delà de 10 occupants ou de 5 chambres, ces valeurs sont majorées de Boven 10 bewoners of 5 slaapkamers worden deze waarden verhoogd met 6
6 m2 par personne supplémentaire et de 6 m2 par chambre supplémentaire; m2 per bijkomende persoon en met 6 m2 per bijkomende slaapkamer;
b) pièces d'habitation de jour : b) dagvertrekken :
- une salle de séjour; - een woonkamer;
- une cuisine d'une superficie utile d'au moins 4 m2 ou, à défaut, un - een keuken met een nuttige oppervlakte van minstens 4 m2 of, bij
coin à cuisiner spécialement aménagé, comportant une aération vers gebreke hiervan, een speciaal ingerichte kookhoek met verluchting naar
l'extérieur; buiten toe;
c) superficie habitable minimum des pièces d'habitation de jour : c) minimale bewoonbare oppervlakte van de dagvertrekken :
- pour un logement occupé par une seule personne : 16 m2; - voor een woning die door één persoon wordt bewoond : 16 m2;
- le minimum précité est augmenté de 4 m2 par personne supplémentaire, - de bovenvermelde minimumwaarde wordt verhoogd met 4 m2 per
selon le tableau suivant : bijkomende persoon, op grond van de volgende tabel :
Pour la consultation du tableau, voir image Voor de raadpleging van de tabel, zie beeld
Au-delà de 10 occupants, ces valeurs sont majorées de 4 m2 par Boven 10 bewoners worden deze waarden verhoogd met 4 m2 per bijkomende
personne supplémentaire; persoon.
d) pièces d'habitation de nuit : d) nachtvertrekken :
- une chambre par personne vivant seule ou par couple; - één slaapkamer per alleenstaande persoon of per (echt)paar;
- une chambre par enfant ou par groupe de deux enfants du même sexe - één slaapkamer per kind of per groep van twee kinderen van hetzelfde
âgés de moins de 21 ans; geslacht jonger dan 21 jaar;
- l'occupation d'une chambre par trois enfants du même sexe âgés de - het betrekken van een slaapkamer door drie kinderen van hetzelfde
moins de 21 ans est tolérée lorsque la grandeur de la pièce (12 m2 geslacht, jonger dan 21 jaar, wordt toegelaten wanneer de grootte van
minimum), son aération et sa disposition permettent cette occupation de kamer (minimum 12 m2), de verluchting en indeling ervan dat
sans nuire aux bonnes conditions d'hygiène et de confort; mogelijk maken met inachtneming van de voorwaarden inzake hygiëne en comfort;
- l'occupation d'une chambre par deux enfants du même sexe dont l'un - het betrekken van een slaapkamer door twee kinderen van hetzelfde
au moins est âgé de plus de 20 ans est tolérée lorsque cette geslacht, onder wie ten minste één ouder dan 20 jaar, wordt toegelaten
cohabitation n'est pas préjudiciable à la vie harmonieuse de ces wanneer deze samenwoning o.m. wegens het klein leeftijdsverschil het
enfants, notamment en raison de leur faible différence d'âge; harmonisch leefklimaat van deze kinderen niet in het gedrang brengt;
e) superficie habitable minimum des pièces d'habitation de nuit : e) minimale bewoonbare oppervlakte van de nachtvertrekken :
- occupation par une personne seule : 6,50 m2; - bewoning door één persoon : 6,50 m2;
- occupation par deux personnes : 9m2; - bewoning door twee personen : 9 m2;
f) locaux sanitaires : f) sanitaire ruimten :
- un w.c. à chasse à l'usage exclusif du ménage, convenablement aéré - een WC met spoelinrichting die uitsluitend door het gezin gebruikt
et ne communiquant pas directement avec une pièce d'habitation de jour; wordt, die goed verlucht is en niet naar een dagvertrek doorloopt;
- une salle de bains ou une salle d'eau convenablement aérée; - een badkamer of een goed verluchte waskamer;
g) pour un appartement situé dans un immeuble comportant un g) voor een appartement gelegen in een gebouw met een winkel op de
rez-de-chaussée commercial : benedenverdieping : beschikken over een toegang tot het openbaar
disposer d'un accès à la voirie publique distinct de la partie wegennet, die van de winkelruimte gescheiden is.
commerciale. Remarque : l'enfant à naître est pris en compte pour l'application des Opmerking : Het ongeboren kind komt in aanmerking voor de toepassing
normes visées aux points a), c), d) et e). van de onder de punten a), c), d) en e), bedoelde normen.

Art. 3.Les travaux d'assainissement pouvant faire l'objet de l'octroi

Art. 3.De saneringswerken waarvoor een premie toegekend kan worden,

d'une prime doivent obligatoirement remédier à une ou plusieurs causes moeten verplicht één of verscheidene in artikel 2 bepaalde
d'insalubrité définies à l'article 2, figurer dans la liste des ongezondheidfactoren verhelpen, in de lijst van werken voorkomen met
ouvrages et respecter l'ordre de priorité fixés ci-après. Chaque inachtneming van de hierna bepaalde voorrangsorde. Ieder werk, van
ouvrage, numéroté de 1 à 21 dans cette liste, doit être exécuté dans nrs. 1 tot en met 21 in de lijst, moet volledig uitgevoerd zijn om in
sa totalité pour être pris en considération. aanmerking te komen.
L'ensemble de ces travaux doit viser en outre à une gestion économique Bovendien moeten alle werken uitgevoerd worden met het oog op een
du bâtiment. Le coût d'un ouvrage pris en compte pour le calcul de la zuinig beheer van het gebouw. De kosten van een voor de berekening van
prime peut être limité forfaitairement à l'estimation du montant de de premie in aanmerking genomen werk kan forfaitair beperkt worden tot
travaux plus économiques que ceux réalisés mais permettant néanmoins het geraamde bedrag van werken die goedkoper zijn dan degene die
de remédier à la cause d'insalubrité constatée. uitgevoerd zijn, maar de vastgestelde ongezondheidoorzaak wel kunnen
Les travaux exécutés par des entreprises ne sont pris en compte que si verhelpen. De werken komen slechts in aanmerking indien ze door
celles-ci sont des entreprises enregistrées du secteur de la construction. geregistreerde ondernemingen van de bouwsector uitgevoerd worden.
Dans son appréciation de l'opportunité d'accepter ou de refuser Wanneer de schatter beoordeelt of bepaalde werken al dan niet in
certains travaux, l'estimateur tient compte également des directives aanmerking kunnen komen, moet hij ook rekening houden met de
qui lui ont été communiquées par l'administration, notamment lors de richtlijnen die het bestuur hem heeft medegedeeld o.m. ter gelegenheid
la session d'information qu'il a suivie. van de door hem bijgewoonde voorlichtingsvergadering.
Ouvrages subsidiables : Werken die voor een subsidie in aanmerking komen :
Toiture Dakwerk
1. (Priorité 1). Remplacement de la couverture (minimum 50 % de la 1. (Prioriteit 1). Vervanging van de bekleding (minimum 50 % van de
surface totale ou la totalité d'un versant de la toiture), y compris totale oppervlakte of een gehele dakhelling), met inbegrip van
les lucarnes, tabatières et ouvrages assimilés (selon les critères dakvensters, dakramen en gelijkgestelde elementen (volgens de onder
fixés à l'ouvrage 4 si les combles ne sont pas aménagés en pièces nr. 4 vastgestelde normen indien de dakverdieping niet in woonvertrek
d'habitation). ingericht is).
2. (Priorité 1). Appropriation de la charpente. 2. (Prioriteit 1) Aanpassing van het gebinte.
3. (Priorité 1). Remplacement de tout élément ou dispositif de 3. (Prioriteit 1) Vervanging van elk element of elke inrichting voor
collecte et d'évacuation des eaux pluviales. de verzameling en de afvoer van regenwater.
4. (Priorité 2). Installation de tout dispositif assurant l'éclairage 4. (Prioriteit 2) Installatie van iedere inrichting die voor de
naturel et/ou l'aération des combles non aménagés en pièces natuurlijke verlichting en/of de verluchting van de niet in
woonvertrek ingerichte dakverdieping zorgt (één vensteropening per
d'habitation (une baie par versant si les combles ne sont pas divisés helling indien de dakverdieping niet gedeeld is of per lokaal indien
ou par local s'ils le sont). ze wel gedeeld is).
Murs Muren
5. (Priorité 1). Assèchement des murs. 5. (Prioriteit 1) Droogmaking van de muren.
6. (Priorité 1). Renforcement des murs instables, ou démolition et 6. (Prioriteit 1) Versterking van de onstabiele muren of sloping en
reconstruction totale de ces murs, sans pouvoir dépasser 30 % de la totale wederopbouw van die muren zonder 30 % van de oppervlakte van de
surface des murs extérieurs (surface des baies et murs mitoyens buitenmuren (oppervlakte van vensteropeningen en gemeenschappelijke
inclus). Menuiseries extérieures muren inbegrepen) te mogen overschrijden.
7. (Priorité 1). Remplacement des menuiseries extérieures (portes et Buitenmetselwerk 7. (Prioriteit 1) Vervanging van het buitenmetselwerk (deuren en
châssis) y compris le vitrage, sous réserve de satisfaire aux critères raamwerk), met inbegrip van de beglazing onder voorbehoud dat aan de
définis à l'article 2, 1°, c). in artikel 2, 1°, c) bepaalde normen wordt voldaan.
Sols Vloeren
8. (Priorité 1). Remplacement des supports (gîtage, hourdis, etc...) 8. (Prioriteit 1) Vervanging van de draagconstructies (gebinte, holle
des aires de circulation d'un ou de plusieurs locaux. balken,|PO) en de vloeroppervlakte van één of verscheidene lokalen.
9. (Priorité 2). Remplacement des aires de circulation et des 9. (Prioriteit 2) Vervanging van de vloeroppervlakte en de onderlagen
sous-couches d'un ou de plusieurs locaux, y compris les plinthes. van één of verscheidene lokalen, met inbegrip van de plinten.
Eclairage naturel et ventilation Natuurlijke verlichting en verluchting
10A. (Priorité 2). Eclairage naturel, et ventilation des pièces 10A. (Prioriteit 2) Natuurlijke verlichting en verluchting van de
d'habitation autres que les cuisines : mise en conformité aux critères woonvertrekken, met uitzondering van de keukens : conformiteit met de
définis à l'article 2, 1°, c). in artikel 2, 1°, c), bepaalde normen.
10B. (Priorité 1). Ventilation des cuisines et des locaux sanitaires : 10B. (Prioriteit 1) Verluchting van de keukens en sanitaire ruimten :
mise en conformité aux critères définis à l'article 2, 1°, c), 2. conformiteit met de in artikel 2, 1°, c), bepaalde normen.
Sécurité Veiligheid
11. (Priorité 1). Appropriation de l'installation électrique et/ou de gaz, non compris le remplacement des appareils de chauffage ou de production d'eau chaude ni les parties de l'installation non nécessaires à un confort minimum (téléphone, télédistribution, éclairage extérieur,...). 12. (Priorité 1). Remplacement d'escalier intérieur, y compris travaux annexes indispensables. 13. (Priorité 1). Gainage de corps de cheminée, y compris restauration, reconstruction ou démolition des souches et accessoires. Hygiène 14. (Priorité 2). Installation d'un point d'eau potable sur évier dans la cuisine. 15. (Priorité 1) Installation d'un système d'égouttage des eaux usées, ou remplacement total du système existant, en conformité avec les prescriptions réglementaires applicables en la matière. 16. (Priorité 1). Installation d'un premier w.c. à chasse raccordé à l'égout public ou à un système d'évacuation et de traitement conforme aux prescriptions réglementaires applicables en la matière. Le wc. doit être situé dans un local aéré ne pouvant communiquer avec une pièce d'habitation de jour que par l'intermédiaire d'un sas. 17. (Priorité 2). Installation d'une première salle de bains. Surpeuplement 11. (Prioriteit 1) Aanpassing van de elektriciteits- en/of gasinstallatie, met uitzondering van de vervanging van verwarmingsapparaten of van toestellen voor de productie van warm water, en installatiegedeelten die niet noodzakelijk zijn voor een minimumcomfort (telefoon, kabeltelevisie, buitenverlichting,|PO). 12. (Prioriteit 1) Vervanging van de binnentrap, met inbegrip van de vereiste bijbehorende werken. 13. (Prioriteit 1) Overtrekken van schachten van schoorstenen, met inbegrip van herstelling of wederopbouw van de schoorsteentoppen en aanvullende onderdelen. Hygiëne 14. (Prioriteit 2) Plaatsing van een tappunt voor drinkwater boven de gootsteen in de keuken. 15. (Prioriteit 1) Plaatsing van een inrichting voor de afvoer van afvalwater of totale vervanging van de bestaande inrichting, overeenkomstig de ter zake geldende voorschriften. 16. (Prioriteit 1) Plaatsing van een eerste WC met spoelinrichting, die aangesloten is op de openbare riolering of op een afvoersysteem overeenkomstig de ter zake geldende voorschriften. De WC dient in een verlucht lokaal te staan dat enkel via een sas naar een dagvertrek doorloopt. 17. (Prioriteit 2) Plaatsing van een eerste badkamer. Overbewoning
18. (Priorité 1). Travaux d'agrandissement ou d'aménagement en vue de 18. (Prioriteit 1) Vergrotings- of verbouwingswerken om aan de in
satisfaire aux critères définis à l'article 2, 2°, sans toutefois que artikel 2, 2°, bepaalde normen te voldoen zonder dat de daaruit
la superficie habitable résultante ne puisse dépasser de plus de 30 % voortvloeiende bewoonbare oppervlakte meer dan 30 % groter is dan de
la superficie habitable minimum, et pour autant que la superficie habitable initiale soit supérieure à la moitié de la superficie habitable minimum telle que définie dans ces mêmes critères. L'estimateur doit détailler dans le rapport d'estimation les travaux envisagés et y démontrer le surpeuplement du logement, dû à l'insuffisance de superficie habitable et/ou à l'absence de certains locaux d'habitation jugés indispensables. Ces travaux ne sont pas pris en considération quand le demandeur s'engage à donner le logement en location, sauf si le logement ne respecte pas la norme minimum minimorum définie à l'article 2, 2° (32 m2). Remarque : la cohabitation dans une même chambre de deux enfants du même sexe âgés de moins de 21 ans ne constitue pas une cause d'insalubrité en fonction de l'article 2. Si le demandeur estime toutefois que cette situation est préjudiciable à une vie harmonieuse des enfants, en raison de leur différence d'âge ou du handicap de l'un d'entre eux par exemple, l'aménagement d'une chambre supplémentaire peut être pris en compte, à titre dérogatoire laissé à l'appréciation de l'administration, sur base d'un rapport motivé de l'estimateur. Accès minimale bewoonbare oppervlakte, en voor zover de aanvankelijke bewoonbare oppervlakte meer bedraagt dan de helft van de minimale bewoonbare oppervlakte, zoals in dezelfde normen bepaald. In het verslag moet de schatter de geplande werken nader bepalen en aantonen dat de woning overbewoond is op grond van een onvoldoende bewoonbare oppervlakte en/of het gebrek aan onontbeerlijk geachte woonvertrekken. Deze werken komen niet in aanmerking wanneer de aanvrager zich ertoe verbindt de woning te verhuren, behalve indien de woning niet aan de in artikel 2, 2°, bepaalde minimumvoorwaarde beantwoordt (32 m2). Opmerking : Het betrekken van een slaapkamer door twee kinderen van hetzelfde geslacht, jonger dan 21 jaar, vormt krachtens artikel 2 geen ongezondheidoorzaak. Indien de aanvrager echter van mening is dat deze samenwoning o.m. wegens het klein leeftijdsverschil of de handicap van één van beiden het harmonisch leefklimaat van deze kinderen in het gedrang brengt, kan de inrichting van een bijkomende slaapkamer in aanmerking komen als afwijking die aan het bestuur ter beoordeling wordt voorgelegd en op grond van een met redenen omkleed verslag. Toegang
19. (Priorité 2). Aménagement d'un accès à la voirie publique distinct 19. (Prioriteit 2) Aanleg van een toegang tot het openbaar wegennet,
de la partie commerciale. die van de winkelruimte gescheiden is.
Mérule Huiszwam
20. (Priorité 1). Tous travaux de nature à éliminer la mérule ou tout 20. (Prioriteit 1) Alle werken om de huiszwam of andere zwammen met
champignon aux effets analogues, par remplacement ou traitement des gelijksoortige effecten weg te werken, door vervanging of behandeling
éléments immeubles attaqués. van de aangetaste onroerende elementen.
Radon Radon
21. (Priorité 2). Installation de tout dispositif assurant la 21. (Prioriteit 2) Plaatsing van elk toestel voor de ventilatie met de
ventilation à l'air libre des caves et/ou vides ventilés (aménagement de soupiraux ou installation d'un système de ventilation forcée). Isolation Remarque : Des travaux d'isolation ne sont pris en compte que s'ils sont liés à un des ouvrages précités, admissible au bénéfice de la prime.

Art. 4.Dans le cas où le demandeur s'engage à donner le logement en location ou à le mettre à titre gratuit à la disposition d'un parent ou allié, l'ensemble des ouvrages figurant dans la liste de l'article 3, nécessaires pour supprimer les causes d'insalubrité existant dans le logement, doivent obligatoirement être exécutés, à l'exception des

buitenlucht van kelders en/of ventilatieholten (aanleg van kelderramen of plaatsing van een systeem voor gedwongen luchtverversing). Isolatie Opmerking : Isolatiewerken komen slechts in aanmerking indien zij betrekking hebben op één van bovenvermelde werken die voor een premie in aanmerking komen.

Art. 4.Wanneer de aanvrager zich ertoe verbindt de woning te verhuren of kosteloos ter beschikking te stellen van een bloed- of aanverwante, moeten alle werken die in de in artikel 3 bedoelde lijst voorkomen en nodig zijn om de ongezondheidoorzaken te verhelpen, verplicht

ouvrages numérotés 4, 10A, 17 et 21. uitgevoerd worden, met uitzondering van de werken nrs. 4, 10A, 17 en 21.

Art. 5.La prise en compte de travaux spécifiques à des locaux à usage

Art. 5.Specifieke werken in lokalen die niet voor bewoning bestemd

non résidentiel, admise sous certaines conditions par l'article 6, § 1er, zijn, kunnen onder bepaalde voorwaarden krachtens artikel 6, § 1, 4e
alinéa 4 de l'arrêté du Gouvernement wallon du 21 janvier 1999, est lid, van het besluit van de Waalse Regering van 21 januari 1999, in
autorisée pour les ouvrages relatifs à la toiture, aux murs, aux aanmerking komen voor werken in het dakwerk, in de muren, in het
menuiseries extérieures (à l'exclusion des portes de garage) et à buitenmetselwerk (met uitzondering van de garagedeuren) en in de
l'installation électrique. elektriciteitsinstallatie.

Art. 6.L'exécution de travaux non subsidiables aux termes de la

Art. 6.De uitvoering van werken die krachtens de regelgeving niet

voor een subsidie in aanmerking komen (aangevatte werken,
réglementation (ouvrages entamés, travaux communs à plusieurs gemeenschappelijke werken voor verscheidene woningen wanneer ze
logements quand ils sont exclus,...) peut être exigée lors de uitgesloten zijn,|PO), kan vereist worden bij het opmaken van de
l'établissement de la déclaration d'achèvement des travaux si la verklaring omtrent de voltooiing van de werken indien de aanwezigheid
présence du facteur d'insalubrité auquel ils doivent remédier est van de te verhelpen ongezondheidfactor onverenigbaar is met de regels
incompatible avec les règles d'octroi de la prime, notamment en ce qui voor de toekenning van de premie, o.m. wat de inachtneming van de
concerne le respect des priorités. voorrangsorde betreft.

Art. 7.Le présent arrêté entre en vigueur le 1er mars 1999.

Art. 7.Dit besluit treedt in werking op 1 maart 1999.

Namur, le 22 février 1999, Namen, 22 februari 1999.
W. TAMINIAUX W. TAMINIAUX
^