← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 123/2022 du 13 octobre 2022 Numéro du rôle : 7566 En cause
: les questions préjudicielles concernant : - l'article 13 du décret-programme de la Région
wallonne du 12 décembre 2014 portant des mesures diverses liées - l'article 7 de la loi du 27 février 1987
« relative aux allocations aux personnes handicapées », (...)"
Extrait de l'arrêt n° 123/2022 du 13 octobre 2022 Numéro du rôle : 7566 En cause : les questions préjudicielles concernant : - l'article 13 du décret-programme de la Région wallonne du 12 décembre 2014 portant des mesures diverses liées - l'article 7 de la loi du 27 février 1987 « relative aux allocations aux personnes handicapées », (...) | Uittreksel uit arrest nr. 123/2022 van 13 oktober 2022 Rolnummer 7566 In zake : de prejudiciële vragen over : - artikel 13 van de programmadecreet van het Waalse Gewest van 12 december 2014 houdende verschillende maatregelen betreffende - artikel 7 van de wet van 27 februari 1987 « betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een (...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 123/2022 du 13 octobre 2022 | Uittreksel uit arrest nr. 123/2022 van 13 oktober 2022 |
Numéro du rôle : 7566 | Rolnummer 7566 |
En cause : les questions préjudicielles concernant : | In zake : de prejudiciële vragen over : |
- l'article 13 du décret-programme de la Région wallonne du 12 | - artikel 13 van de programmadecreet van het Waalse Gewest van 12 |
décembre 2014 portant des mesures diverses liées au budget en matière | december 2014 houdende verschillende maatregelen betreffende de |
de calamité naturelle, de sécurité routière, de travaux publics, | begroting inzake natuurrampen, verkeersveiligheid, openbare werken, |
d'énergie, de logement, d'environnement, d'aménagement du territoire, | energie, huisvesting, leefmilieu, ruimtelijke ordening, dierenwelzijn, |
de bien-être animal, d'agriculture et de fiscalité, | landbouw en fiscaliteit, |
- l'article 7 de la loi du 27 février 1987 « relative aux allocations | - artikel 7 van de wet van 27 februari 1987 « betreffende de |
aux personnes handicapées », | tegemoetkomingen aan personen met een handicap », |
- les articles 5/1, § 1er, 2°, et 5/5, § 4, 1°, de loi spéciale du 16 | - de artikelen 5/1, § 1, 2°, en 5/5, § 4, 1°, van de bijzondere wet |
janvier 1989 relative au financement des communautés et des régions, | van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de gemeenschappen |
tels qu'ils ont été insérés par les articles 7 et 11 de la loi | en de gewesten, zoals ingevoegd bij de artikelen 7 en 11 van de |
spéciale du 6 janvier 2014 portant réforme du financement des | bijzondere wet van 6 januari 2014 tot hervorming van de financiering |
communautés et des régions, élargissement de l'autonomie fiscale des | van de gemeenschappen en de gewesten, tot uitbreiding van de fiscale |
régions et financement des nouvelles compétences, | autonomie van de gewesten en tot financiering van de nieuwe |
bevoegdheden, | |
- et les articles 20, 2°, 22, 43 et 44 de la loi du 8 mai 2014 « | - en de artikelen 20, 2°, 22, 43 en 44 van de wet van 8 mei 2014 « tot |
modifiant le Code des impôts sur les revenus 1992 à la suite de | wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 ingevolge |
l'introduction de la taxe additionnelle régionale sur l'impôt des | de invoering van de gewestelijke aanvullende belasting op de |
personnes physiques visée au titre III/1 de la loi spéciale du 16 | personenbelasting als bedoeld in titel III/1 van de bijzondere wet van |
janvier 1989 relative au financement des Communautés et des Régions, | 16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en |
modifiant les règles en matière d'impôt des non-résidents et modifiant | de Gewesten, tot wijziging van de regels op het stuk van de belasting |
la loi du 6 janvier 2014 relative à la Sixième Réforme de l'Etat | van niet-inwoners en tot wijziging van de wet van 6 januari 2014 met |
concernant les matières visées à l'article 78 de la Constitution », | betrekking tot de Zesde Staatshervorming inzake de aangelegenheden bedoeld in artikel 78 van de Grondwet », |
posées par la Cour du travail de Liège, division de Namur. | gesteld door het Arbeidshof te Luik, afdeling Namen. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, des juges T. Giet, | samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters |
J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, S. de | T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, |
Bethune, E. Bribosia et W. Verrijdt, et, conformément à l'article | S. de Bethune, E. Bribosia en W. Verrijdt, en, overeenkomstig artikel |
60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour | 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk |
constitutionnelle, du juge émérite J.-P. Moerman, assistée du greffier | Hof, emeritus rechter J.-P. Moerman, bijgestaan door de griffier F. |
F. Meersschaut, présidée par le président P. Nihoul, | Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet des questions préjudicielles et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging |
Par arrêt du 20 avril 2021, dont l'expédition est parvenue au greffe | Bij arrest van 20 april 2021, waarvan de expeditie ter griffie van het |
de la Cour le 27 avril 2021, la Cour du travail de Liège, division de | Hof is ingekomen op 27 april 2021, heeft het Arbeidshof te Luik, |
Namur, a posé les questions préjudicielles suivantes : | afdeling Namen, de volgende prejudiciële vragen gesteld : |
« 1. En supprimant le régime de la déduction pour habitation unique | « 1. Schendt artikel 13 van het programmadecreet van 12 december 2014 |
houdende verschillende maatregelen betreffende de begroting inzake | |
natuurrampen, verkeersveiligheid, openbare werken, energie, | |
huisvesting, leefmilieu, ruimtelijke ordening, dierenwelzijn, landbouw | |
en fiscaliteit, door het stelsel van de aftrek voor enige woning | |
prévu aux articles 115 et 116 anciens du Code des impôts sur les | bepaald in de vroegere artikelen 115 en 116 van het Wetboek van de |
revenus 1992 (tels qu'insérés par l'article 396 de la loi-programme du 27 décembre 2004), l'article 13 du décret-programme du 12 décembre 2014 portant des mesures diverses liées au budget en matière de calamité naturelle, de sécurité routière, de travaux publics, d'énergie, de logement, d'environnement, d'aménagement du territoire, de bien-être animal, d'agriculture et de fiscalité viole-t-il l'article 23, alinéa 3, 2°, de la Constitution en ce que cette disposition a pour conséquence de modifier la déduction pour habitation unique en réduction d'impôt qui ne peut plus être déduite du revenu imposable global, augmentant ainsi fictivement les revenus imposables globalement pris en considération par les institutions de sécurité sociale pour déterminer de l'octroi ou non de prestations de sécurité sociale (notamment en matière d'allocations aux personnes handicapées), cette disposition engendre-t-elle un recul significatif dans le droit à la sécurité sociale ? | inkomstenbelastingen 1992 (zoals ingevoegd bij artikel 396 van de programmawet van 27 december 2004) op te heffen, artikel 23, derde lid, 2°, van de Grondwet, in zoverre die bepaling tot gevolg heeft de aftrek voor enige woning om te vormen in een belastingvermindering die niet langer kan worden afgetrokken van het gezamenlijk belastbaar inkomen, waardoor het gezamenlijk belastbaar inkomen dat door de socialezekerheidsinstellingen in aanmerking wordt genomen om te bepalen of socialezekerheidsuitkeringen (met name inzake tegemoetkomingen voor personen met een handicap) al dan niet worden toegekend, aldus fictief wordt verhoogd, en houdt die bepaling een betekenisvolle achteruitgang in het recht op sociale zekerheid in ? |
2. L'article 7 de la loi du 27 février 1987 relative aux allocations | 2. Schenden (a) artikel 7 van de wet van 27 februari 1987 betreffende |
de tegemoetkomingen aan personen met een handicap, (b) de artikelen | |
aux personnes handicapées (a), les articles 5/1, § 1er, 2°, et 5/5, § | 5/1, § 1, 2°, en 5/5, § 4, 1°, van de bijzondere wet van 16 januari |
4, 1°, de la loi spéciale du 16 janvier 1989 relative au financement | 1989 betreffende de financiering van de gemeenschappen en de gewesten, |
des Communautés et des Régions, tels qu'introduits par les articles 7 | zoals ingevoegd bij de artikelen 7 en 11 van de bijzondere wet van 6 |
et 11 de la loi spéciale du 6 janvier 2014 portant réforme du | januari 2014 tot hervorming van de financiering van de Gemeenschappen |
financement des communautés et des régions, élargissement de | en de Gewesten, tot uitbreiding van de fiscale autonomie van de |
l'autonomie fiscale des régions et financement des nouvelles | gewesten en tot financiering van de nieuwe bevoegdheden, en (c) de |
compétences (b) et les articles 20, 2°, 22, 43 et 44 de la loi du 8 | artikelen 20, 2°, 22, 43 en 44 van de wet van 8 mei 2014 tot wijziging |
mai 2014 modifiant le Code des impôts sur les revenus 1992 à la suite | van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 ingevolge de |
de l'introduction de la taxe additionnelle régionale sur l'impôt des | invoering van de gewestelijke aanvullende belasting op de |
personnes physiques visée au titre III/1 de la loi spéciale du 16 | personenbelasting als bedoeld in titel III/1 van de bijzondere wet van |
janvier 1989 relative au financement des Communautés et des Régions, | 16 januari 1989 betreffende de financiering van de gemeenschappen en |
modifiant les règles en matière d'impôt des non-résidents et modifiant | de gewesten, tot wijziging van de regels op het stuk van de belasting |
la loi du 6 janvier 2014 relative à la Sixième Réforme de l'Etat | van niet-inwoners en tot wijziging van de wet van 6 januari 2014 met |
betrekking tot de Zesde Staatshervorming inzake de aangelegenheden | |
concernant les matières visées à l'article 78 de la Constitution (c), | bedoeld in artikel 78 van de Grondwet, al dan niet met elkaar in |
pris isolément ou conjointement, violent-ils l'article 23 de la | samenhang gelezen, artikel 23 van de Grondwet en het in die tekst |
Constitution et l' [obligation] de standstill qu'impose ce texte en ce | opgelegde standstill [-verplichting], in zoverre die bepalingen ertoe |
que ces dispositions ont mené au remplacement de la réduction de | hebben geleid de vermindering van het belastbaar inkomen bestaande in |
revenu imposable constituée d'intérêts et d'autres sommes affectés à | interesten en andere bedragen bestemd voor de afschrijving en de |
l'amortissement et à la reconstitution d'un emprunt hypothécaire | wedersamenstelling van een hypothecaire lening die specifiek is |
spécifiquement contracté en vue d'acquérir ou de conserver une | aangegaan om een enige woning te verwerven of te behouden, te |
habitation unique par une réduction d'impôt pour des dépenses | vervangen door een belastingvermindering voor soortgelijke uitgaven, |
similaires, avec pour conséquence une majoration du revenu imposable | met als gevolg een verhoging van het gezamenlijk belastbaar inkomen |
globalement et, partant, une diminution potentielle des allocations | en, bijgevolg, een mogelijke vermindering van de tegemoetkomingen voor |
aux personnes handicapées, même dans l'hypothèse où les revenus et les | personen met een handicap, zelfs wanneer de inkomsten en de uitgaven |
dépenses pour l'acquisition ou la conservation de son habitation | voor het verwerven of behouden van de enige woning van de betrokken |
unique de la personne handicapée considérée sont restés inchangés ? ». | persoon met een handicap ongewijzigd zijn gebleven ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
Quant aux dispositions en cause et à leur contexte | Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen en hun context |
B.1.1. Les questions préjudicielles portent sur la situation d'une | B.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op de situatie van een |
bénéficiaire d'une allocation pour personnes handicapées, qui perçoit | begunstigde van een tegemoetkoming voor personen met een handicap, die |
un montant d'allocation plus faible, en raison du remplacement de la | doordat de fiscale aftrek voor de eigen en enige woning is vervangen |
déduction fiscale pour habitation propre et unique par une réduction | door een belastingvermindering een lager bedrag aan tegemoetkoming |
d'impôt, ce qui a ainsi entraîné l'augmentation des revenus imposables | ontvangt, wat aldus heeft geleid tot de verhoging van het belastbaar |
pris en considération pour calculer une telle allocation. | inkomen dat in aanmerking wordt genomen voor de berekening van een |
dergelijke tegemoetkoming. | |
B.2.1. L'article 5/5, § 4, de la loi spéciale du 16 janvier 1989 | B.2.1. Artikel 5/5, § 4, van de bijzondere wet van 16 januari 1989 |
relative au financement des communautés et des régions (ci-après : la | betreffende de financiering van de gemeenschappen en de gewesten |
loi spéciale du 16 janvier 1989), qui fait partie du titre III/1 (« De | (hierna : de bijzondere wet van 16 januari 1989), dat deel uitmaakt |
la taxe additionnelle régionale sur l'impôt des personnes physiques | van titel III/1 (« Gewestelijke aanvullende belasting op de |
»), dispose : | personenbelasting »), bepaalt : |
« Seules les régions sont compétentes pour les réductions d'impôt et | « De gewesten zijn exclusief bevoegd voor de belastingverminderingen |
les crédits d'impôt relatifs aux dépenses suivantes : | en belastingkredieten met betrekking tot de volgende uitgaven : |
1° les dépenses en vue d'acquérir ou de conserver l'habitation propre; | 1° uitgaven voor het verwerven of het behouden van de eigen woning; |
[...] ». | [...] ». |
B.2.2. Aux termes de l'article 1erquater de la loi spéciale du 16 | B.2.2. Luidens artikel 1quater van de bijzondere wet van 16 januari |
janvier 1989, les régions peuvent uniquement instaurer des centimes | 1989 mogen de gewesten uitsluitend opcentiemen of |
additionnels ou des augmentations d'impôt et accorder des diminutions, | belastingvermeerderingen heffen en kortingen, belastingverminderingen |
des réductions ou des crédits d'impôt sur les impôts visés par la loi | of belastingkredieten toestaan op de bij de bijzondere wet van 16 |
spéciale du 16 janvier 1989 dans les conditions fixées par l'article | januari 1989 bedoelde belastingen onder de voorwaarden bepaald in |
5/1, § 1er, alinéa 1er, de cette loi spéciale, lequel dispose : | artikel 5/1, § 1, eerste lid, van die bijzondere wet, dat bepaalt : |
« Sur la base de la localisation de l'impôt des personnes physiques, | « Op basis van de lokalisatie van de personenbelasting kunnen de |
les régions peuvent : | gewesten : |
1° établir des centimes additionnels sur une partie de l'impôt des | 1° opcentiemen heffen op een deel van de personenbelasting. Het deel |
personnes physiques. La partie de l'impôt des personnes physiques sur | van de personenbelasting waarop de opcentiemen worden geheven, is de |
laquelle les centimes additionnels sont établis, est l'impôt Etat | gereduceerde belasting Staat; |
réduit; 2° accorder des diminutions d'impôt et appliquer des réductions et des | 2° kortingen toestaan en belastingverminderingen en |
augmentations d'impôt sur les centimes additionnels visés au 1°, sans | belastingvermeerderingen toepassen op de in 1° bedoelde opcentiemen |
qu'il en résulte une diminution ou une augmentation de la base | zonder dat daaruit een vermindering of een vermeerdering van de |
imposable ». | belastbare grondslag ontstaat ». |
B.2.3. En outre, l'article 5/1, § 5, alinéa 2, de la même loi spéciale | B.2.3. Daarnaast bepaalt artikel 5/1, § 5, tweede lid, van dezelfde |
dispose : | bijzondere wet : |
« De l'ensemble des revenus nets, seules les rentes alimentaires | « Van het totale netto inkomen kunnen enkel de onderhoudsgelden worden |
peuvent être déduites dans les limites et aux conditions déterminées | afgetrokken binnen de grenzen en onder de voorwaarden die zijn bepaald |
par le Code des impôts sur les revenus 1992 ». | in het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 ». |
B.2.4. Les articles 5/1 et 5/5 ont été insérés dans la loi spéciale du | B.2.4. De artikelen 5/1 en 5/5 werden in de bijzondere wet van 16 |
16 janvier 1989 par les articles 7 et 11 de la loi spéciale du 6 | januari 1989 ingevoegd bij de artikelen 7 en 11 van de bijzondere wet |
janvier 2014 portant réforme du financement des communautés et des | van 6 januari 2014 tot hervorming van de financiering van de |
régions, élargissement de l'autonomie fiscale des régions et | gemeenschappen en de gewesten, tot uitbreiding van de fiscale |
autonomie van de gewesten en tot financiering van de nieuwe | |
financement des nouvelles compétences (ci-après : la loi spéciale du 6 | bevoegdheden (hierna : de bijzondere wet van 6 januari 2014) en zijn |
janvier 2014) et sont entrés en vigueur le 1er juillet 2014. Ils sont | in werking getreden op 1 juli 2014. Ze zijn van toepassing sinds het |
applicables depuis l'exercice d'imposition 2015 (article 82, § 2, | aanslagjaar 2015 (artikel 82, § 2, eerste lid, van de bijzondere wet |
alinéa 1er, de la loi spéciale du 6 janvier 2014). | van 6 januari 2014). |
B.2.5. Il ressort des dispositions qui précèdent que, depuis le 1er | B.2.5. Uit de voorgaande bepalingen volgt dat de gewesten sedert 1 |
juillet 2014, les régions sont exclusivement compétentes pour accorder | juli 2014 exclusief bevoegd zijn om belastingverminderingen en |
des réductions d'impôt et des crédits d'impôt relatifs aux dépenses en | belastingkredieten met betrekking tot uitgaven voor het verwerven of |
vue d'acquérir ou de conserver l'habitation propre, bien qu'elles ne | het behouden van de eigen woning toe te kennen, zij het dat zij |
puissent pas diminuer la base imposable à cet égard. En ce qui | daarbij de belastbare grondslag niet mogen verminderen. Zij kunnen met |
concerne ces dépenses, elles peuvent donc uniquement accorder une | betrekking tot die uitgaven derhalve enkel een belastingvermindering |
réduction d'impôt ou un crédit d'impôt, mais pas une déduction d'impôt | of belastingkrediet toekennen, maar geen belastingaftrek (Parl. St., |
(Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2974/001, pp. 14 et 18). | Kamer, 2012-2013, DOC 53-2974/001, pp. 14 en 18). |
En outre, l'autorité fédérale ne peut plus, quant à elle, introduire | Bovendien kan de federale overheid van haar kant niet langer |
des avantages fiscaux sous forme d'une déduction de l'ensemble des | belastingvoordelen invoeren in de vorm van een aftrek van het totale |
revenus nets, si ce n'est pour les rentes alimentaires (article 5/1, § | netto-inkomen, tenzij voor de onderhoudsgelden (artikel 5/1, § 5, |
5, alinéa 2, de la loi spéciale du 16 janvier 1989; Doc. parl., | tweede lid, van de bijzondere wet van 16 januari 1989; Parl. St., |
Chambre, 2012-2013, DOC 53-2974/001, p. 18). | Kamer, 2012-2013, DOC 53-2974/001, p. 18). |
B.3.1. Toutefois, le législateur spécial a souhaité éviter que le | B.3.1. De bijzondere wetgever heeft evenwel willen vermijden dat de |
transfert de compétences vers les régions entraîne un vide juridique | bevoegdheidsoverdracht naar de gewesten een juridische leemte met zich |
jusqu'à ce que les régions légifèrent dans l'exercice de leurs | zou meebrengen totdat de gewesten wetgevend optreden in het kader van |
nouvelles compétences. | de uitoefening van hun nieuwe bevoegdheden. |
A cette fin, l'article 81quater, alinéa 1er, 2°, de la loi spéciale du | Daartoe bepaalt artikel 81quater, eerste lid, 2°, van de bijzondere |
16 janvier 1989, inséré par l'article 75 de la loi spéciale du 6 | wet van 16 januari 1989, ingevoegd bij artikel 75 van de bijzondere |
janvier 2014, prévoit qu'à partir de l'exercice d'imposition 2015, les | wet van 6 januari 2014, dat, vanaf het aanslagjaar 2015, de |
réductions et crédits d'impôt régionaux relatifs aux dépenses visées à | gewestelijke belastingverminderingen en -kredieten met betrekking tot |
l'article 5/5, § 4, précité, sont les réductions et crédits tels | de in het voormelde artikel 5/5, § 4, bedoelde uitgaven de |
qu'ils figurent dans la législation fiscale fédérale en vigueur au 30 | verminderingen en kredieten zijn zoals ze zijn opgenomen in de op 30 |
juin 2014, et ce jusqu'à ce que les régions aient établi leurs propres | juni 2014 van kracht zijnde fiscale wetgeving, tot wanneer de gewesten |
hun eigen regels hebben vastgesteld voor elke gewestelijke | |
règles pour chaque réduction ou crédit d'impôt régional. Cette | belastingvermindering of elk gewestelijk belastingkrediet. Die |
législation fiscale en vigueur concerne les articles 104, 9°, et 115 | bestaande fiscale wetgeving betreft de artikelen 104, 9°, en 115 van |
du CIR 1992, qui organisent le mécanisme de la déduction pour | het WIB 1992, die voorzien in het mechanisme van de aftrek voor de |
habitation propre et unique. | eigen en enige woning. |
B.3.2. Afin de mettre en oeuvre l'article 81quater, alinéa 1er, 2°, de | B.3.2. Teneinde artikel 81quater, eerste lid, 2°, van de bijzondere |
la loi spéciale du 16 janvier 1989, le législateur fédéral a remplacé | wet van 16 januari 1989 ten uitvoer te leggen, heeft de federale |
la déduction précitée par une réduction d'impôt (articles 20, 2°, 22, | wetgever de voormelde aftrek vervangen door een belastingvermindering |
43 et 44 de la loi du 8 mai 2014 « modifiant le Code des impôts sur | (artikelen 20, 2°, 22, 43 en 44 van de wet van 8 mei 2014 « tot |
les revenus 1992 à la suite de l'introduction de la taxe additionnelle | wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 ingevolge |
de invoering van de gewestelijke aanvullende belasting op de | |
régionale sur l'impôt des personnes physiques visée au titre III/1 de | personenbelasting als bedoeld in titel III/1 van de bijzondere wet van |
la loi spéciale du 16 janvier 1989 relative au financement des | 16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en |
Communautés et des Régions, modifiant les règles en matière d'impôt | de Gewesten, tot wijziging van de regels op het stuk van de belasting |
des non-résidents et modifiant la loi du 6 janvier 2014 relative à la | van niet-inwoners en tot wijziging van de wet van 6 januari 2014 met |
Sixième Réforme de l'Etat concernant les matières visées à l'article | betrekking tot de Zesde Staatshervorming inzake de aangelegenheden |
78 de la Constitution » (ci-après : la loi du 8 mai 2014)). | bedoeld in artikel 78 van de Grondwet » (hierna : de wet van 8 mei |
Le mécanisme de la réduction d'impôt est contenu dans l'article 14537 | 2014)). Het mechanisme van de belastingvermindering is vervat in artikel 14537 |
du CIR 1992, inséré par l'article 44 de la loi du 8 mai 2014. | van het WIB 1992, ingevoegd bij artikel 44 van de wet van 8 mei 2014. |
B.4. Par l'article 13 du décret-programme de la Région wallonne du 12 | B.4. Bij artikel 13 van het programmadecreet van het Waalse Gewest van |
décembre 2014 « portant des mesures diverses liées au budget en | 12 december 2014 « houdende verschillende maatregelen betreffende de |
matière de calamité naturelle, de sécurité routière, de travaux | |
publics, d'énergie, de logement, d'environnement, d'aménagement du | begroting inzake natuurrampen, verkeersveiligheid, openbare werken, |
territoire, de bien-être animal, d'agriculture et de fiscalité » | energie, huisvesting, leefmilieu, ruimtelijke ordening, dierenwelzijn, |
(ci-après : le décret-programme du 12 décembre 2014), le législateur | landbouw en fiscaliteit » (hierna : het programmadecreet van 12 |
décrétal a remplacé le paragraphe 3 de l'article 14537 du CIR 1992 | december 2014) heeft de decreetgever paragraaf 3 van artikel 14537 van |
afin de modifier les règles de calcul de la réduction d'impôt. | het WIB 1992 vervangen teneinde de regels inzake de berekening van de |
belastingvermindering te wijzigen. | |
Ces règles sont applicables à partir de l'exercice d'imposition 2016 | Die regels zijn van toepassing vanaf het aanslagjaar 2016 (artikel 17 |
(article 17 du décret-programme du 12 décembre 2014). | van het programmadecreet van 12 december 2014). |
B.5.1. L'article 7 de la loi du 27 février 1987 « relative aux | B.5.1. Artikel 7 van de wet van 27 februari 1987 « betreffende de |
allocations aux personnes handicapées » (ci-après : la loi du 27 février 1987) dispose : | tegemoetkomingen aan personen met een handicap » (hierna : de wet van 27 februari 1987) bepaalt : |
« § 1er. Les allocations visées à l'article 1er ne peuvent être accordées que si le montant du revenu de la personne handicapée et le montant du revenu de la personne avec laquelle elle forme un ménage ne dépasse pas le montant des allocations visé à l'article 6. Le Roi détermine, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, ce qu'il faut entendre par ' revenu ' et par qui, selon quels critères et de quelle manière le montant doit en être fixé. Le Roi peut, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, déterminer que certains revenus ou parties de revenus, dans les conditions qu'il détermine, ne sont que partiellement ou ne sont pas pris en considération. | « § 1. De in artikel 1 bedoelde tegemoetkomingen kunnen enkel toegekend worden indien het bedrag van het inkomen van de persoon met een handicap en het bedrag van het inkomen van de persoon met wie hij een huishouden vormt, het in artikel 6 bedoelde bedrag van de tegemoetkomingen niet overschrijdt. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, wat moet worden verstaan onder ' inkomen ' en door wie, volgens welke criteria en op welke wijze het bedrag ervan moet worden bepaald. De Koning kan, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, bepalen dat sommige inkomsten of delen van het inkomen, onder de voorwaarden die hij bepaalt, niet of slechts gedeeltelijk in aanmerking worden genomen. |
[...] ». | [...] ». |
B.5.2. Selon les articles 1er et 2 de la loi du 27 février 1987, les | B.5.2. Volgens de artikelen 1 en 2 van de wet van 27 februari 1987 |
personnes handicapées peuvent se voir accorder trois types | kunnen personen met een handicap drie types van tegemoetkoming krijgen |
d'allocations : l'allocation de remplacement de revenus, accordée à la | : de inkomensvervangende tegemoetkoming, die wordt toegekend aan de |
personne handicapée qui est âgée de 21 à 65 ans et dont l'état | persoon met een handicap die 21 tot 65 jaar oud is en wiens |
lichamelijke of psychische toestand zijn verdienvermogen heeft | |
physique ou psychique a réduit sa capacité de gain; l'allocation | verminderd; de integratietegemoetkoming, die wordt toegekend aan de |
d'intégration, accordée à la personne handicapée, âgée de 21 à 65 ans, | persoon met een handicap die 21 tot 65 jaar oud is en bij wie een |
dont le manque d'autonomie ou l'autonomie réduite sont établis; | gebrek aan of een vermindering van zelfredzaamheid is vastgesteld; de |
l'allocation pour l'aide aux personnes âgées, accordée à la personne | tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden, die wordt toegekend aan de |
handicapée d'au moins 65 ans dont le manque d'autonomie ou l'autonomie | persoon met een handicap die ten minste 65 jaar oud is en bij wie een |
gebrek aan of een vermindering van zelfredzaamheid is vastgesteld. Bij | |
réduite sont établis. Par la loi du 20 décembre 2020 « modifiant la | de wet van 20 december 2020 « tot wijziging van de wet van 27 februari |
loi du 27 février 1987 relative aux allocations aux personnes | 1987 betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een handicap, |
handicapées, portant adaptation du critère d'âge de 21 à 18 ans », le | houdende de aanpassing van het leeftijdscriterium van 21 naar 18 jaar |
» werd het leeftijdscriterium om aanspraak te maken op een | |
critère d'âge pour prétendre à une allocation a été abaissé à 18 ans. | tegemoetkoming verlaagd naar 18 jaar. Die wijziging is evenwel zonder |
Cette modification est toutefois sans incidence sur l'examen des | |
questions préjudicielles. | invloed op de prejudiciële vragen. |
B.5.3. L'article 6, § 1er, alinéa 1er, de la loi du 27 février 1987 | B.5.3. Artikel 6, § 1, eerste lid, van de wet van 27 februari 1987 |
prévoit trois catégories de montants (A, B et C) en ce qui concerne | bevat voor de inkomensvervangende tegemoetkoming drie categorieën van |
l'allocation de remplacement de revenus. L'alinéa 2 de cette | bedragen (A, B en C). Het tweede lid van die bepaling machtigt de |
disposition habilite le Roi à déterminer les personnes qui | Koning om te bepalen welke personen tot die categorieën behoren. |
appartiennent à ces catégories. Le paragraphe 2 de l'article 6, quant | Paragraaf 2 van artikel 6 legt de bedragen vast van de |
à lui, fixe les montants de l'allocation d'intégration, lesquels | integratietegemoetkoming, die variëren volgens de graad van |
varient selon le degré d'autonomie du bénéficiaire. | zelfredzaamheid van de gerechtigde. |
B.5.4. L'article 7, § 1er, alinéa 2, de la loi du 27 février 1987 est | B.5.4. Artikel 7, § 1, tweede lid, van de wet van 27 februari 1987 |
mis en oeuvre par l'article 8, § 1er, alinéas 1er et 2, de l'arrêté | wordt ten uitvoer gelegd door artikel 8, § 1, eerste en tweede lid, |
royal du 6 juillet 1987 « relatif à l'allocation de remplacement de | van het koninklijk besluit van 6 juli 1987 « betreffende de |
revenus et à l'allocation d'intégration » (ci-après : l'arrêté royal | inkomensvervangende tegemoetkoming en de integratietegemoetkoming » |
du 6 juillet 1987), lequel dispose : | (hierna : het koninklijk besluit van 6 juli 1987), dat bepaalt : |
« En ce qui concerne l'allocation de remplacement de revenus et | « Wat betreft de inkomensvervangende tegemoetkoming en de |
l'allocation d'intégration, on entend par revenu les revenus de la | integratietegemoetkoming wordt onder inkomen verstaan, de inkomsten |
personne handicapée et les revenus de la personne avec laquelle elle | van de persoon met een handicap en de inkomsten van de persoon met wie |
forme un ménage. | hij een huishouden vormt. |
Les revenus annuels d'une année sont les revenus imposables | De jaarlijkse inkomsten van een jaar zijn de gezamenlijk en |
globalement et distinctement pris en considération pour l'imposition | afzonderlijk belastbare inkomsten die in aanmerking worden genomen |
en matière d'impôt des personnes physiques et taxes additionnelles ». | voor de aanslag inzake personenbelasting en aanvullende belastingen ». |
B.5.5. En exécution de l'article 7, § 1er, alinéa 3, de la loi du 27 | B.5.5. Ter uitvoering van artikel 7, § 1, derde lid, van de wet van 27 |
février 1987, les articles 8, § 2, à 9ter de l'arrêté royal précité | februari 1987 sluiten de artikelen 8, § 2, tot en met 9ter van het |
excluent du revenu imposable différents revenus ou parties de revenus | voormelde koninklijk besluit voor de berekening van de |
pour calculer l'allocation de remplacement de revenus et l'allocation | inkomensvervangende tegemoetkoming en de integratietegemoetkoming |
verschillende inkomsten of delen van het inkomen uit van het | |
d'intégration. | belastbaar inkomen. |
L'article 8, § 2, de l'arrêté royal du 6 juillet 1987 dispose : | Artikel 8, § 2, van het koninklijk besluit van 6 juli 1987 bepaalt : |
« Pour la détermination des revenus visés au § 1er, il n'est pas tenu | « Voor het bepalen van de in § 1 bedoelde inkomsten wordt geen |
compte des allocations et compléments de rémunération perçus par la | rekening gehouden met de uitkeringen en het aanvullend loon die de |
personne handicapée qui suit une formation, réadaptation ou | persoon met een handicap ontvangt wanneer hij een beroepsopleiding, |
rééducation professionnelle à charge des pouvoirs publics, d'un | omscholing of herscholing volgt die ten laste is van de overheid, een |
service public ou d'un organisme de sécurité sociale ». | openbare dienst of een sociale zekerheidsinstelling ». |
L'article 8bis de l'arrêté royal du 6 juillet 1987 dispose : | Artikel 8bis van het koninklijk besluit van 6 juli 1987 bepaalt : |
« § 1er. Par dérogation à l'article 8, lorsqu'une prestation, visée à | « § 1. In afwijking van artikel 8, wanneer een uitkering bedoeld in |
l'article 7, § 2, de la loi, est liquidée sous forme de capitaux ou de | artikel 7, § 2, van de wet wordt uitbetaald in de vorm van kapitalen |
valeurs de rachat, leur contre-valeur en prestation périodique est | of afkoopwaarden, wordt hun tegenwaarde in periodieke uitkering in |
aanmerking genomen, ongeacht ze al dan niet belastbaar is, ten belope | |
prise en compte, qu'elle soit imposable ou non, à concurrence de la | van het bedrag van de lijfrente dat wordt verkregen uit de omzetting |
rente viagère résultant de leur conversion suivant le pourcentage | tegen het procent dat in onderstaande tabel is vermeld tegenover de |
indiqué au tableau ci-après en regard de l'âge révolu du bénéficiaire | volle leeftijd van de verkrijger op de datum van het feit dat heeft |
à la date du fait qui a donné lieu à la liquidation : | aanleiding gegeven tot de uitbetaling : |
[...] | [...] |
L'imputation se fait dès la date de prise de cours du droit à | De verrekening gebeurt vanaf de ingangsdatum van het recht op de |
l'allocation et on n'applique pas des abattements. | tegemoetkoming en er worden geen vrijstellingen op toegepast. |
Dans les cas où le jugement ou l'accord ne précise pas la partie du | In de gevallen waarin het vonnis of de minnelijke schikking het |
capital affectée à l'indemnisation de la réduction de capacité de gain | gedeelte van het kapitaal dat voor de vergoeding van de vermindering |
et à la réduction d'autonomie, la conversion en rente viagère | van het verdienvermogen en dat voor de vermindering van de |
zelfredzaamheid is bestemd, niet nader bepaalt, geschiedt de omzetting | |
hypothétique se fait sur la base de 70 pc du capital-indemnité alloué | in lijfrente op 70 pct. van het kapitaal dat als vergoeding aan de |
au demandeur en indemnisation de la réduction de la capacité de gain, | aanvrager werd toegekend voor de vermindering van het verdienvermogen |
et sur la base de 30 pc du capital-indemnité alloué au demandeur en | en op 30 pct. van het kapitaal dat als vergoeding aan de aanvrager |
indemnisation de la réduction d'autonomie. | wordt toegekend voor de vermindering van de zelfredzaamheid. |
§ 2. Par dérogation à l'article 8, il est tenu compte, en tant que | § 2. In afwijking van artikel 8 wordt, als inkomen voor de berekening |
revenu pour le calcul de l'allocation de remplacement de revenus, des | van de inkomensvervangende tegemoetkoming rekening gehouden met de |
prestations familiales payés en faveur de la personne handicapée | gezinsbijslag uitbetaald ten gunste van de persoon met een handicap |
conformément à l'article 27 de la loi et l'article 47bis des lois | overeenkomstig artikel 27 van de wet en artikel 47bis van de |
coordonnées relatives aux allocations familiales pour travailleurs salariés. | samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders. |
Pour l'application de l'alinéa précédent, les prestations à prendre en | Voor de toepassing van het vorige lid worden de prestaties in |
considération sont celles auxquelles la personne handicapée a droit à | aanmerking genomen waarop de persoon met een handicap recht heeft op |
la date de prise d'effet de la demande ou de la nouvelle demande | de uitwerkingsdatum van de aanvraag of van de nieuwe aanvraag om |
d'allocation ou le premier jour du mois qui suit le fait qui donne | tegemoetkoming of op de eerste dag van de maand die volgt op het feit |
lieu à la révision d'office visée à l'article 23, § 1er de l'arrêté | dat aanleiding geeft tot de ambtshalve herziening bedoeld in artikel |
royal du 22 mai 2003 relatif à la procédure concernant le traitement | 23, § 1 van het koninklijk besluit van 22 mei 2003 betreffende de |
des dossiers en matière des allocations aux personnes handicapées. | procedure voor de behandeling van de dossiers inzake tegemoetkomingen |
aan personen met een handicap. | |
En vue de leur déduction du montant des allocations, les montants des | Met het oog op het aftrekken van het bedrag van de tegemoetkomingen |
prestations visées à l'alinéa 1er sont calculés sur base annuelle et | worden de in het eerste lid bedoelde prestaties op jaarbasis berekend |
les abattements ne sont pas appliqués ». | en er worden geen vrijstellingen op toegepast ». |
L'article 8ter de l'arrêté royal du 6 juillet 1987 dispose : | Artikel 8ter van het koninklijk besluit van 6 juli 1987 bepaalt : |
« Par dérogation à l'article 8, lorsque la personne handicapée dispose | « In afwijking van artikel 8, wanneer de persoon met een handicap over |
des revenus visés à l'article 9ter, § 6, 1°, et dans les circonstances | een inkomen beschikt zoals bedoeld in artikel 9ter, § 6, 1°, en in de |
décrites à l'article 23, § 1erbis, 1°, alinéa 2, de l'arrêté royal du | omstandigheden beschreven in artikel 23, § 1bis, 1°, tweede lid, van |
22 mai 2003 relatif à la procédure concernant le traitement des | het koninklijk besluit van 22 mei 2003 betreffende de procedure voor |
dossiers en matière des allocations aux personnes handicapées le | de behandeling van de dossiers inzake tegemoetkomingen aan personen |
revenu professionnel annuel de la personne handicapée est calculé | met een handicap wordt het jaarlijks beroepsinkomen van de persoon met |
comme suit : | een handicap berekend als volgt : |
1° lorsqu'il s'agit d'une activité comme salarié : | 1° wanneer het om een loontrekkende activiteit gaat : |
a) et que l'activité est une activité à temps plein : le salaire | a) en er is een voltijdse arbeidsbetrekking : het dagloon zoals het |
journalier tel qu'on peut déduire de la déclaration DMFA du trimestre | kan worden afgeleid uit de DMFA-aangifte van het kwartaal waarbinnen |
du début de l'activité professionnelle, multiplié par le nombre de | de arbeidsprestaties een aanvang namen, vermenigvuldigd met het aantal |
jours par semaine du régime de travail et multiplié par 52; | dagen per week van het arbeidsstelsel en vermenigvuldigd met 52; |
b) et que l'activité est une activité à temps partiel : le salaire en | b) en er is een deeltijdse arbeidsbetrekking : het uurloon zoals het |
terme horaire tel qu'on peut déduire de la déclaration DMFA du | kan worden afgeleid uit de DMFA-aangifte van het kwartaal waarbinnen |
trimestre du début de l'activité professionnelle, multiplié par le | de arbeidsprestaties een aanvang namen, vermenigvuldigd met het |
nombre moyen d'heures par semaine et multiplié par 52. | gemiddeld aantal uren per week en vermenigvuldigd met 52. |
Le résultat obtenu est immunisé d'un montant équivalent à 13,07 pc. du | Het bekomen resultaat wordt vrijgesteld met een bedrag dat gelijk is |
revenu annuel calculé. | aan 13,07 pct. van het berekende jaarinkomen. |
De ce résultat est ensuite déduit un montant équivalent aux charges | Dit resultaat wordt vervolgens verminderd met een bedrag dat gelijk is |
professionnelles forfaitaires prises en compte fiscalement | aan de forfaitaire beroepskosten die fiscaal in aanmerking worden |
correspondant à l'année -2 au sens des articles 8 et 9 du présent | genomen tijdens het jaar -2 in de zin van de artikelen 8 en 9 van dit |
arrêté. | besluit. |
2° Lorsqu'il s'agit d'une activité d'indépendant : la personne | 2° wanneer het om een zelfstandige activiteit gaat : de persoon met |
handicapée déclare sur l'honneur les revenus bruts escomptés sur une | een handicap verklaart op erewoord de bruto inkomsten omgerekend op |
base annuelle. | jaarbasis. |
De ce montant sont déduits les frais professionnels annuels qu'elle | Dit bedrag wordt verminderd met de door hem verklaarde jaarlijkse |
déclare ». | beroepskosten ». |
L'article 9 de l'arrêté royal du 6 juillet 1987 dispose : | Artikel 9 van het koninklijk besluit van 6 juli 1987 bepaalt : |
« § 1er. Lorsque les revenus de l'année -1 ont diminué ou augmenté de | |
20 pc au moins par rapport aux revenus de l'année -2, il est tenu | « § 1. Wanneer de inkomsten van het jaar -1 ten minste met 20 pct. |
verlaagd of verhoogd zijn ten opzichte van de inkomsten van het jaar | |
compte des revenus de l'année -1. | -2, wordt rekening gehouden met de inkomsten van het jaar -1. |
On entend par ' année -1 ' la première année civile précédant : | Men verstaat onder ' jaar -1 ' het eerste kalenderjaar voorafgaand aan : |
1° la date de prise d'effet de la demande ou la nouvelle demande dans | 1° de uitwerkingsdatum van de aanvraag of van de nieuwe aanvraag om |
les cas où la décision est prise sur demande; | tegemoetkoming in de gevallen waarin de beslissing op aanvraag wordt genomen; |
2° le mois calendrier qui suit le fait donnant lieu à la révision | 2° de kalendermaand volgend op het feit dat aanleiding geeft tot de |
d'office visée à l'article 23, § 1er de l'arrêté royal du 22 mai 2003 | ambtshalve herziening bedoeld in artikel 23, § 1 van het koninklijk |
relatif à la procédure concernant le traitement des dossiers en | besluit van 23 mei 2003 betreffende de procedure voor de behandeling |
matière des allocations aux personnes handicapées. | van de dossiers inzake tegemoetkomingen aan personen met een handicap. |
Toutefois il n'est pas tenu compte des revenus de l'année -1 lorsque | Er wordt echter geen rekening gehouden met de inkomsten van het jaar |
la personne handicapée dispose d'un revenu professionnel au sens de | -1 wanneer de persoon met een handicap over een beroepsinkomen |
l'article 8ter du présent arrêté. | beschikt in de zin van artikel 8ter van dit besluit. |
§ 2. S'il est établi qu'un revenu qui a servi de base pour la fixation | § 2. Wanneer vaststaat dat een inkomen dat als basis heeft gediend |
du revenu du ménage de la personne handicapée a disparu et n'a été | voor het bepalen van het inkomen van het huishouden niet meer bestaat |
remplacé par aucun autre revenu, le revenu qui a disparu n'est plus | en door geen enkel ander inkomen werd vervangen, wordt het inkomen dat |
pris en considération pour fixer le droit aux allocations. | niet meer bestaat niet meer in aanmerking genomen om het recht op |
tegemoetkomingen te bepalen. | |
§ 3. Lorsque les données relatives à l'état civil, au ménage de la | § 3. Wanneer de gegevens inzake de burgerlijke staat, het huishouden |
personne handicapée, à la composition de famille, à la charge d'enfant | van de persoon met een handicap, de samenstelling van het gezin, de |
ou à la cohabitation, qui ont servi de base pour la fixation du | kinderlast of de samenwoning, welke tot grondslag gediend hebben voor |
montant du revenu, sont modifiées, il est tenu compte de la nouvelle | de bepaling van het bedrag van het inkomen, gewijzigd zijn, wordt |
situation ». | rekening gehouden met de nieuwe toestand ». |
L'article 9bis, § 1er, de l'arrêté royal du 6 juillet 1987 dispose : | Artikel 9bis, § 1, van het koninklijk besluit van 6 juli 1987 bepaalt |
« Pour le calcul de l'allocation de remplacement de revenus, il n'est | : « Voor de berekening van de inkomensvervangende tegemoetkoming wordt |
pas tenu compte de : | geen rekening gehouden met : |
1° la partie du revenu de la personne avec laquelle la personne | 1° het gedeelte van het inkomen van de persoon met wie de persoon met |
handicapée forme un ménage, qui ne dépasse pas la moitié du montant | een handicap een huishouden vormt, dat niet meer bedraagt dan de helft |
qui correspond au montant de la catégorie A visée dans l'article 6, § | van het bedrag dat overeenstemt met het bedrag van categorie A bedoeld |
1er, de la loi; | in artikel 6, § 1, van de wet; |
2° les revenus acquis par un travail effectivement presté par la | 2° het inkomen verworven uit werkelijk gepresteerde arbeid door de |
personne handicapée sont immunisés à 50 pc. pour la tranche de 0 EUR à | persoon met een handicap wordt vrijgesteld : voor 50 pct. voor de |
3.551,77 EUR et à 25 pc. pour la tranche de 3.551,78 EUR à 5.327,65 | schijf van 0 EUR tot 3.551,77 EUR en voor 25 pct. voor de schijf van |
EUR. Ces montants sont liés à l'indice pivot 103,14 des prix à la | 3.551,78 EUR tot 5.327,65 EUR. Deze bedragen zijn gekoppeld aan het |
consommation (base 1996 = 100); | spilindexcijfer 103,14 van de consumptieprijzen (basis 1996 = 100); |
3° de la partie des autres revenus que ceux mentionnés au 1° ou au 2° | 3° het deel van de andere inkomsten dan die vermeld in 1° of 2°, dat |
qui ne dépasse pas 500,00 EUR par an. Ce montant est lié à l'indice | geen 500,00 EUR per jaar overschrijdt. Dit bedrag is gekoppeld aan het |
pivot 103,14 des prix à la consommation, (base 1996 = 100). | spilindexcijfer 103,14 van de consumptieprijzen (basis 1996 = 100). |
[...] ». | [...] ». |
L'article 9ter de l'arrêté royal du 6 juillet 1987, dans sa version | Artikel 9ter van het koninklijk besluit van 6 juli 1987, zoals van |
applicable devant la juridiction a quo, dispose : | toepassing voor het verwijzende rechtscollege, bepaalt : |
« § 1er. Pour le calcul de l'allocation d'intégration, certaines | « § 1. Voor de berekening van de integratietegemoetkoming worden |
parties des revenus fixés conformément aux articles 8 et 9 sont | bepaalde gedeelten van het overeenkomstig de artikelen 8 en 9 bepaalde |
immunisées aux conditions fixées dans les paragraphes suivants. | inkomen vrijgesteld onder de in de volgende paragrafen vermelde |
§ 2. Du revenu de la personne avec laquelle la personne handicapée | voorwaarden. § 2. Van het inkomen van de persoon met wie de persoon met een |
forme un ménage sont immunisés les 28 619,73 premiers EUR ainsi que la | handicap een huishouden vormt wordt vrijgesteld, de eerste 28.619,73 |
moitié de la partie qui excède ce montant. | EUR, alsook de helft van het gedeelte dat meer bedraagt dan dit |
§ 3. Du revenu du travail, les 16.354,13 premiers EUR sont immunisés, | bedrag. § 3. Van het arbeidsinkomen worden de eerste 16.354,13 EUR |
ainsi que la moitié du revenu du travail qui dépasse 16.354,13 EUR. | vrijgesteld, alsook de helft van het arbeidsinkomen dat meer bedraagt dan 16.354,13 EUR. |
§ 4. Du revenu de remplacement sont immunisés : | § 4. Van het vervangingsinkomen wordt vrijgesteld : |
1° si l'abattement de travail octroyé ne dépasse pas 14.017,83 EUR : | 1° indien de genoten arbeidsvrijstelling niet meer bedraagt dan |
les 2.335,97 premiers EUR; | 14.017,83 EUR, de eerste 2.335,97 EUR; |
2° si l'abattement de travail octroyé est supérieur à 14.017,83 EUR : | 2° indien de genoten arbeidsvrijstelling meer bedraagt dan 14.017,83 |
la partie des revenus de remplacement qui est inférieure à la | EUR : het gedeelte dat niet meer bedraagt dan het verschil tussen |
différence entre 2.335,97 EUR et la partie de l'abattement de travail | 2.335,97 EUR en het gedeelte van de genoten arbeidsvrijstelling dat |
octroyé qui est supérieure à 14.017,83 EUR. | meer bedraagt dan 14.017,83 EUR. |
§ 5. Des autres revenus est immunisée : la partie qui ne dépasse pas | § 5. Van het andere inkomen wordt vrijgesteld : het gedeelte dat niet |
la différence entre l'abattement de catégorie, d'une part, et la somme | meer bedraagt dan het verschil tussen de categorievrijstelling, |
de l'abattement de travail octroyé et l'abattement octroyé sur le | enerzijds, en de som van de genoten arbeidsvrijstelling en de genoten |
revenu de remplacement, d'autre part. | vrijstelling op het vervangingsinkomen, anderzijds. |
§ 6. Pour l'application du présent article, il faut entendre par : | § 6. Voor de toepassing van dit artikel wordt verstaan onder : |
1° revenu du travail : le revenu de la personne handicapée acquis par | 1° arbeidsinkomen : het inkomen van de persoon met een handicap |
un travail effectivement presté par lui-même; | voortkomend uit werkelijk door hemzelf gepresteerde arbeid; |
2° revenu de remplacement : l'ensemble des prestations sociales que la | 2° vervangingsinkomen : het geheel van de sociale uitkeringen die de |
personne handicapée perçoit sur la base des réglementations en matière | persoon met een handicap ontvangt op grond van de reglementeringen |
de maladie et d'invalidité, de chômage, d'accidents du travail, des | inzake ziekte en invaliditeit, werkloosheid, arbeidsongevallen, |
maladies professionnelles, des pensions de retraite et de survie, de | beroepsziekten, rust- en overlevingspensioenen, inkomensgarantie voor |
garantie de revenu aux personnes âgées et de revenu garanti aux | ouderen en gewaarborgd inkomen voor bejaarden; |
personnes âgées; | |
3° abattement du travail : l'abattement visé au troisième paragraphe; | 3° arbeidsvrijstelling : de vrijstelling bedoeld in paragraaf 3; |
4° l'abattement sur le revenu de remplacement : l'abattement visé au | 4° vrijstelling op het vervangingsinkomen : de vrijstelling bedoeld in |
quatrième paragraphe; | paragraaf 4; |
4°bis autres revenus : le revenu de remplacement non immunisé | 4°bis andere inkomen : het niet vrijgesteld vervangingsinkomen |
conformément au § 4, et les autres revenus imposables qui ne sont pas | overeenkomstig § 4, en de andere niet in punten 1° en 2° bedoelde |
visés aux points 1° et 2°; | belastbare inkomsten; |
5° abattement de catégorie : un montant qui est lié à la catégorie à | 5° categorievrijstelling : een bedrag dat afhankelijk is van de |
laquelle la personne pourrait appartenir ou appartient sur base de | |
l'article 4 et qui correspond aux montants de l'allocation de | categorie waartoe de persoon op basis van artikel 4 zou kunnen behoren |
of behoort en dat overeenstemt met de bedragen van de overeenstemmende | |
remplacement de revenus des catégories correspondantes mentionnés à | categorieën van de inkomensvervangende tegemoetkoming vermeld in |
l'article 6, § 1, de la loi du 27 février 1987. | artikel 6, § 1, van de wet van 27 februari 1987. |
§ 7. Les montants mentionnés aux paragraphes 2 à 4 sont liés à | § 7. De bedragen bedoeld in de paragrafen 2 tot en met 4 zijn |
l'indice-pivot 103,14 des prix à la consommation (base 1996=100) | gekoppeld aan de spilindex 103,14 der consumptieprijzen (basis 1996 = |
conformément aux dispositions de la loi du 2 août 1971 [...] ». | 100) overeenkomstig de bepalingen van de wet van 2 augustus 1971 [...] |
Quant au fond | ». Ten gronde |
En ce qui concerne la première question préjudicielle | Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag |
B.6. La première question préjudicielle porte sur la compatibilité de | B.6. De eerste prejudiciële vraag peilt naar de bestaanbaarheid van |
l'article 13 du décret-programme du 12 décembre 2014 avec l'article | artikel 13 van het programmadecreet van 12 december 2014 met artikel |
23, alinéa 3, 2°, de la Constitution, en ce qu'en ayant remplacé la | 23, derde lid, 2°, van de Grondwet, in zoverre die bepaling, door de |
déduction pour habitation propre et unique par une réduction d'impôt, | aftrek voor de eigen en enige woning te hebben vervangen door een |
cette disposition a eu pour effet d'augmenter les revenus imposables | belastingvermindering, ertoe heeft geleid dat het gezamenlijk |
globalement pris en considération pour déterminer si le contribuable | belastbaar inkomen dat in aanmerking wordt genomen om te bepalen of de |
peut bénéficier des allocations aux personnes handicapées. | belastingplichtige tegemoetkomingen voor personen met een handicap kan |
genieten, werd verhoogd. | |
B.7. Il découle toutefois de ce qui est dit en B.2 à B.4 que le | B.7. Uit hetgeen is vermeld in B.2 tot en met B.4, volgt evenwel dat |
remplacement de la déduction fiscale pour habitation propre et unique | de vervanging van de fiscale aftrek voor de eigen en enige woning door |
par une réduction d'impôt résulte des articles 20, 2°, 22, 43 et 44 de | een belastingvermindering het gevolg is van de artikelen 20, 2°, 22, |
la loi du 8 mai 2014. L'article 13 du décret-programme du 12 décembre | 43 en 44 van de wet van 8 mei 2014. Artikel 13 van het |
programmadecreet van 12 december 2014 wijzigt uitsluitend de regels | |
2014 modifie uniquement les règles de calcul de la réduction d'impôt. | inzake de berekening van de belastingvermindering. |
La première question préjudicielle repose dès lors sur une prémisse | De eerste prejudiciële vraag berust derhalve op een verkeerde |
erronée, de sorte qu'elle n'appelle pas de réponse. | premisse, zodat zij geen antwoord behoeft. |
En ce qui concerne la seconde question préjudicielle | Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag |
B.8. La seconde question préjudicielle porte sur la compatibilité de | B.8. De tweede prejudiciële vraag peilt naar de bestaanbaarheid van |
l'article 7 de la loi du 27 février 1987, des articles 5/1, § 1er, | artikel 7 van de wet van 27 februari 1987, van de artikelen 5/1, § 1, |
alinéa 1er, 2°, et 5/5, § 4, 1°, de la loi spéciale du 16 janvier 1989 | eerste lid, 2°, en 5/5, § 4, 1°, van de bijzondere wet van 16 januari |
et des articles 20, 2°, 22, 43 et 44 de la loi du 8 mai 2014 avec | 1989 en van de artikelen 20, 2°, 22, 43 en 44 van de wet van 8 mei |
l'article 23 de la Constitution en ce qu'en ayant remplacé la | 2014 met artikel 23 van de Grondwet, in zoverre die bepalingen door de |
déduction pour habitation propre et unique par une réduction d'impôt, | fiscale aftrek voor de eigen en enige woning te hebben vervangen door |
ces dispositions auraient eu pour effet d'augmenter les revenus | een belastingvermindering, ertoe zou hebben geleid dat het bedrag van |
imposables globalement pris en considération pour déterminer si le | het gezamenlijk belastbaar inkomen dat in aanmerking wordt genomen om |
contribuable peut bénéficier des allocations aux personnes | te bepalen of de belastingplichtige tegemoetkomingen voor personen met |
handicapées. | een handicap kan genieten, werd verhoogd. |
B.9. Selon le Conseil des ministres, la violation éventuelle de | B.9. Volgens de Ministerraad vloeit de eventuele schending van artikel |
l'article 23, alinéa 3, 2°, de la Constitution ne découle pas des | 23, derde lid, 2°, van de Grondwet niet voort uit de in de tweede |
normes visées dans la seconde question préjudicielle, mais des règles | prejudiciële vraag beoogde normen, maar uit de regels inzake de |
de calcul des revenus pris en considération pour l'octroi de | berekening van de inkomsten die in aanmerking komen voor de toekenning |
l'allocation de remplacement de revenus et de l'allocation | van de inkomensvervangende tegemoetkoming en de |
d'intégration, qui sont inscrites dans l'arrêté royal du 6 juillet 1987. B.10. La réduction d'impôt doit être distinguée de la déduction fiscale. Par cette dernière, un montant est soustrait des revenus qui constituent la base imposable de l'impôt. Elle a donc pour effet de diminuer le montant des revenus imposables du contribuable, tandis que, par la réduction d'impôt, un montant est soustrait directement du montant de l'impôt dû par le contribuable. Le remplacement d'une dépense déductible par une réduction d'impôt entraîne dès lors une augmentation du revenu imposable. Dès lors que ce revenu fiscalement imposable est utilisé pour déterminer si une personne peut prétendre à une allocation de remplacement de revenus ou à une allocation d'intégration et qu'aucune exonération ne peut être appliquée pour neutraliser les effets du remplacement de la déduction fiscale, il peut en résulter une augmentation du revenu pris en considération pour déterminer si le contribuable peut bénéficier des allocations aux personnes handicapées. Comme il est dit en B.1, ce remplacement a eu comme conséquence pour la partie appelante devant la juridiction a quo qu'elle perçoit désormais une allocation d'un montant inférieur. | integratietegemoetkoming, die zijn opgenomen in het koninklijk besluit van 6 juli 1987. B.10. De belastingvermindering moet worden onderscheiden van de belastingaftrek. Met die laatste wordt een bedrag afgetrokken van de inkomsten die de belastbare grondslag van de belasting vormen. Zij heeft dus tot gevolg het bedrag van de belastbare inkomsten van de belastingplichtige te verminderen, terwijl, met de belastingvermindering, een bedrag rechtstreeks in mindering wordt gebracht op het bedrag van de belasting die de belastingplichtige verschuldigd is. De vervanging van een aftrekbare uitgave door een belastingvermindering leidt derhalve tot een verhoging van het belastbaar inkomen. Aangezien dat fiscaal belastbaar inkomen wordt gebruikt om te bepalen of een persoon aanspraak maakt op een inkomensvervangende tegemoetkoming of een integratietegemoetkoming en er geen vrijstelling kan worden toegepast om de effecten van de vervanging van de fiscale aftrek te neutraliseren, kan dat leiden tot een verhoging van het inkomen dat in aanmerking wordt genomen om te bepalen of de belastingplichtige tegemoetkomingen voor personen met een handicap kan genieten. Zoals werd vermeld in B.1, heeft die vervanging voor de appellante voor het verwijzende rechtscollege tot gevolg gehad dat zij thans een lager bedrag aan tegemoetkoming ontvangt. |
B.11. L'article 23 de la Constitution contient une obligation de standstill qui interdit au législateur compétent de réduire significativement le degré de protection offert par la législation applicable sans qu'existent pour ce faire des motifs d'intérêt général. B.12.1. La partie demanderesse devant la juridiction a quo et les personnes handicapées qui se trouvent dans la même situation perdent le droit à percevoir des allocations de remplacement de revenus en raison de l'augmentation du montant pris en considération au titre des revenus imposables qui a fait suite au remplacement de la déduction pour habitation propre et unique par une réduction d'impôt, alors que leurs revenus réels n'ont pas augmenté et que leurs dépenses pour l'acquisition ou la conservation de leur habitation propre n'ont pas diminué. Dès lors que ces personnes sont dans l'incapacité de travailler, les revenus de remplacement qu'elles perçoivent constituent, en règle, leurs seuls revenus. B.12.2. Il s'ensuit que le degré de protection en matière de droits sociaux fondamentaux qui leur était offert auparavant a été réduit significativement, sans qu'apparaissent les motifs d'intérêt général qui justifieraient une telle réduction. | B.11. Artikel 23 van de Grondwet bevat een standstill-verplichting die eraan in de weg staat dat de bevoegde wetgever het beschermingsniveau dat wordt geboden door de van toepassing zijnde wetgeving, in aanzienlijke mate vermindert zonder dat daarvoor redenen zijn die verband houden met het algemeen belang. B.12.1. De eisende partij voor het verwijzende rechtscollege en de personen met een handicap die zich in dezelfde situatie bevinden, verliezen het recht op het ontvangen van inkomensvervangende tegemoetkomingen om reden van de verhoging van het bedrag dat in aanmerking wordt genomen als belastbare inkomsten, verhoging die voortvloeit uit de vervanging van de aftrek voor de eigen en enige woning door een belastingvermindering, terwijl hun werkelijke inkomsten niet zijn toegenomen en hun uitgaven voor het verwerven of behouden van hun eigen woning niet zijn afgenomen. Aangezien die personen arbeidsongeschikt zijn, zijn de vervangende inkomsten die zij ontvangen, in de regel hun enige inkomsten. B.12.2. Hieruit vloeit voort dat het aan hen voorheen geboden beschermingsniveau inzake sociale grondrechten aanzienlijk werd verminderd, zonder dat blijkt welke redenen die verband houden met het algemeen belang zulks zouden verantwoorden. |
B.12.3. Les articles 20, 2°, 22, 43 et 44 de la loi du 8 mai 2014 ne | B.12.3. Bijgevolg zijn de artikelen 20, 2°, 22, 43 en 44 van de wet |
sont donc pas compatibles avec l'article 23, alinéa 3, 2°, de la | van 8 mei 2014 niet bestaanbaar met artikel 23, derde lid, 2°, van de |
Constitution, mais uniquement dans la mesure où ces dispositions ne | Grondwet, doch uitsluitend in zoverre die bepalingen niet gepaard gaan |
s'accompagnent pas d'une modification simultanée de la législation ou | met een gelijktijdige wijziging van de wet- of regelgeving betreffende |
réglementation relative aux allocations aux personnes handicapées qui | de tegemoetkomingen aan personen met een handicap die een dergelijke |
évite une réduction aussi significative du degré de protection. | aanzienlijke vermindering van het beschermingsniveau vermijdt. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
Les articles 20, 2°, 22, 43 et 44 de la loi du 8 mai 2014 « modifiant | De artikelen 20, 2°, 22, 43 en 44 van de wet van 8 mei 2014 « tot |
le Code des impôts sur les revenus 1992 à la suite de l'introduction | wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 ingevolge |
de invoering van de gewestelijke aanvullende belasting op de | |
de la taxe additionnelle régionale sur l'impôt des personnes physiques | personenbelasting als bedoeld in titel III/1 van de bijzondere wet van |
visée au titre III/1 de la loi spéciale du 16 janvier 1989 relative au | 16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en |
financement des Communautés et des Régions, modifiant les règles en | de Gewesten, tot wijziging van de regels op het stuk van de belasting |
matière d'impôt des non-résidents et modifiant la loi du 6 janvier | van niet-inwoners en tot wijziging van de wet van 6 januari 2014 met |
2014 relative à la Sixième Réforme de l'Etat concernant les matières | betrekking tot de Zesde Staatshervorming inzake de aangelegenheden |
visées à l'article 78 de la Constitution » violent l'article 23, | bedoeld in artikel 78 van de Grondwet » schenden artikel 23, derde |
alinéa 3, 2°, de la Constitution, mais uniquement dans la mesure où | lid, 2°, van de Grondwet, doch uitsluitend in zoverre die bepalingen |
ces dispositions ne s'accompagnent pas d'une modification simultanée | niet gepaard gaan met een gelijktijdige wijziging van de wet- of |
de la législation ou réglementation relative aux allocations aux | regelgeving betreffende de tegemoetkomingen aan personen met een |
personnes handicapées qui évite une réduction aussi significative du | handicap, die een aanzienlijke vermindering van het beschermingsniveau |
degré de protection. | vermijdt. |
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
la Cour constitutionnelle, le 13 octobre 2022. | op 13 oktober 2022. |
Le greffier, | De griffier, |
F. Meersschaut | F. Meersschaut |
Le président, | De voorzitter, |
P. Nihoul | P. Nihoul |