← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 113/2022 du 22 septembre 2022 Numéro du rôle : 7580 En cause
: la question préjudicielle relative à l'article 23, § 6, alinéa 1 er , du Code
de la nationalité belge, posée par la Cour de cassation. La Co composée
du juge émérite J.-P. Moerman, conformément à l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janv(...)"
| Extrait de l'arrêt n° 113/2022 du 22 septembre 2022 Numéro du rôle : 7580 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 23, § 6, alinéa 1 er , du Code de la nationalité belge, posée par la Cour de cassation. La Co composée du juge émérite J.-P. Moerman, conformément à l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janv(...) | Uittreksel uit arrest nr. 113/2022 van 22 september 2022 Rolnummer 7580 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 23, § 6, eerste lid, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld door het Hof van Cassatie. Het Gr samengesteld uit emeritus rechter J.-P. Moerman, overeenkomstig artikel 60bis van de bijzondere wet(...) |
|---|---|
| COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
| Extrait de l'arrêt n° 113/2022 du 22 septembre 2022 | Uittreksel uit arrest nr. 113/2022 van 22 september 2022 |
| Numéro du rôle : 7580 | Rolnummer 7580 |
| En cause : la question préjudicielle relative à l'article 23, § 6, | In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 23, § 6, eerste |
| alinéa 1er, du Code de la nationalité belge, posée par la Cour de | lid, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld door het |
| cassation. | Hof van Cassatie. |
| La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
| composée du juge émérite J.-P. Moerman, conformément à l'article 60bis | samengesteld uit emeritus rechter J.-P. Moerman, overeenkomstig |
| de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, | artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het |
| faisant fonction de président, du président L. Lavrysen, et des juges | Grondwettelijk Hof, waarnemend voorzitter, voorzitter L. Lavrysen, en |
| M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, S. de Bethune et W. Verrijdt, | de rechters M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, S. de Bethune en W. |
| assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le juge émérite | Verrijdt, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder |
| J.-P. Moerman, | voorzitterschap van emeritus rechter J.-P. Moerman, |
| après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
| I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
| Par arrêt du 12 mai 2021, dont l'expédition est parvenue au greffe de | Bij arrest van 12 mei 2021, waarvan de expeditie ter griffie van het |
| la Cour le 20 mai 2021, la Cour de cassation a posé la question | Hof is ingekomen op 20 mei 2021, heeft het Hof van Cassatie de |
| préjudicielle suivante : | volgende prejudiciële vraag gesteld : |
| « L'article 23, § 6, alinéa 1er, du Code de la nationalité belge | « Schendt artikel 23, § 6, eerste lid, van het Wetboek van de |
| viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, en tant qu'il | Belgische nationaliteit de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in |
| zoverre het de ontvankelijkheid van de voorziening van de verweerder | |
| subordonne la recevabilité du pourvoi du défendeur à l'action en | bij de vordering tot vervallenverklaring van de nationaliteit en de |
| déchéance de nationalité et l'appréciation des moyens invoqués à | beoordeling van de middelen die ter ondersteuning van die voorziening |
| l'appui de celui-ci, à la double condition, d'une part, qu'il se soit | worden aangevoerd afhankelijk stelt van de dubbele voorwaarde dat, |
| prévalu vainement, devant la cour d'appel, d'une attribution, au jour | enerzijds, hij zich voor het hof van beroep tevergeefs heeft beroepen |
| op een toekenning, op de dag van zijn geboorte, van de Belgische | |
| de sa naissance, de la nationalité belge en raison de la nationalité | nationaliteit wegens de nationaliteit van de vader of de moeder of |
| wegens het feit in België te zijn geboren uit een ouder die zelf in | |
| du père ou de la mère ou en raison du fait d'être né en Belgique d'un | België is geboren, en dat, anderzijds, bij die voorziening de |
| auteur né lui-même en Belgique, et que, d'autre part, le pourvoi | schending of de verkeerde toepassing van de wetten waarop het |
| invoque la violation ou la fausse application des lois consacrant le | rechtsmiddel is gegrond dan wel het ontbreken van een reden tot |
| fondement de ce moyen ou le défaut de motif de son rejet, alors que le | afwijzing wordt aangevoerd, terwijl de voorziening van de beklaagde |
| pourvoi du prévenu dirigé contre la décision de déchéance de la | die gericht is tegen de beslissing tot vervallenverklaring van de |
| nationalité concomitante à sa condamnation à une peine, sur le | nationaliteit die samenvalt met zijn veroordeling tot een straf op |
| fondement des articles 23/1, § 1er, 1° et 2°, et 23/2, § 1er, du même | grond van de artikelen 23/1, § 1, 1° en 2°, en 23/2, § 1, van |
| code, n'est pas soumis à de telles limitations ? ». | hetzelfde Wetboek, niet onderworpen is aan zulke beperkingen ? ». |
| (...) | (...) |
| III. En droit | III. In rechte |
| (...) | (...) |
| Quant à la disposition en cause | Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling |
| B.1.1. La question préjudicielle porte sur l'article 23 du Code de la | B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 23 van het |
| nationalité belge. Cette disposition concerne la perte de la | Wetboek van de Belgische nationaliteit. Die bepaling heeft betrekking |
| nationalité belge par déchéance prononcée par la cour d'appel, et | op het verlies van de Belgische nationaliteit ten gevolge van een |
| organise la procédure relative à cette hypothèse de déchéance. Elle | vervallenverklaring uitgesproken door het hof van beroep, en regelt de |
| procedure met betrekking tot die hypothese van vervallenverklaring. | |
| dispose : | Zij luidt : |
| « § 1er. Les Belges qui ne tiennent pas leur nationalité d'un auteur | « § 1 De Belgen die hun nationaliteit niet hebben verkregen van een |
| ou adoptant belge au jour de leur naissance et les Belges qui ne se | ouder of een adoptant die Belg was op de dag van hun geboorte en de |
| sont pas vu attribuer leur nationalité en vertu des articles 11 et 11bis peuvent être déchus de la nationalité belge : 1° s'ils ont acquis la nationalité belge à la suite d'une conduite frauduleuse, par de fausses informations, par faux en écriture et/ou utilisation de documents faux ou falsifiés, par fraude à l'identité ou par fraude à l'obtention du droit de séjour; 2° s'ils manquent gravement à leurs devoirs de citoyen belge. La Cour ne prononce pas la déchéance au cas où celle-ci aurait pour effet de rendre l'intéressé apatride, à moins que la nationalité n'ait été acquise à la suite d'une conduite frauduleuse, par de fausses informations ou par dissimulation d'un fait pertinent. Dans ce cas, même si l'intéressé n'a pas réussi à recouvrer sa nationalité d'origine, la déchéance de nationalité ne sera prononcée qu'à l'expiration d'un délai raisonnable accordé par la Cour à l'intéressé afin de lui permettre d'essayer de recouvrer sa nationalité d'origine. § 2. La déchéance est poursuivie par le ministère public. Les manquements reprochés sont spécifiés dans l'exploit de citation. § 3. L'action en déchéance se poursuit devant la Cour d'appel de la résidence principale en Belgique du défendeur ou, à défaut, devant la Cour d'appel de Bruxelles. § 4. Le premier président commet un conseiller, sur le rapport duquel la Cour statue dans le mois de l'expiration du délai de citation. § 5. Si l'arrêt est rendu par défaut, il est, après sa signification, à moins que celle-ci ne soit faite à personne, publié par extrait dans deux journaux de la province et au Moniteur belge. L'opposition doit, à peine d'irrecevabilité, être formée dans le délai de huit jours à compter du jour de la signification à personne ou de la publication, sans augmentation de ce délai en raison de la distance. L'opposition est portée à la première audience de la chambre qui a rendu l'arrêt; elle est jugée sur le rapport du conseiller commis s'il fait encore partie de la chambre, ou, à son défaut, par le conseiller désigné par le premier président, et l'arrêt est rendu dans les quinze jours. § 6. Le pourvoi en cassation n'est recevable que s'il est motivé et pour autant que, d'une part, devant la Cour d'appel ait été admis ou soutenu que la nationalité belge du défendeur à l'action en déchéance résultait de ce que, au jour de la naissance du défendeur, l'auteur de qui il tient sa nationalité était lui-même belge et que, d'autre part, ce pourvoi invoque la violation ou la fausse application des lois consacrant le fondement de ce moyen ou le défaut de motif de son rejet. Le pourvoi est formé et jugé comme il est prescrit pour les pourvois en matière criminelle. § 7. Le délai pour se pourvoir en cassation et le pourvoi sont | Belgen wier nationaliteit niet werd toegekend op grond van de artikelen 11 en 11bis, kunnen van de Belgische nationaliteit vervallen worden verklaard : 1° indien zij de Belgische nationaliteit hebben verkregen ten gevolge van een bedrieglijke handelwijze, door valse informatie, het plegen van valsheid in geschrifte en/of het gebruik van valse of vervalste stukken, door identiteitsfraude of fraude bij het verkrijgen van het recht op verblijf; 2° indien zij ernstig tekortkomen aan hun verplichtingen als Belgische burger. Het Hof spreekt de vervallenverklaring niet uit indien dit tot gevolg zou hebben dat de betrokkene staatloos zou worden, tenzij de nationaliteit verkregen werd ten gevolge van een bedrieglijke handelwijze, door valse informatie of door verzwijging van enig relevant feit. In dat geval, zelfs indien de betrokkene er niet in geslaagd is zijn oorspronkelijke nationaliteit te herkrijgen, zal de vervallenverklaring van de nationaliteit slechts uitgesproken worden na het verstrijken van een redelijke termijn die door het Hof aan de belanghebbende werd toegekend om te pogen zijn oorspronkelijke nationaliteit te herkrijgen. § 2. De vervallenverklaring wordt gevorderd door het openbaar ministerie. De ten laste gelegde tekortkomingen worden in het dagvaardingsexploot nauwkeurig omschreven. § 3. De vordering tot vervallenverklaring wordt vervolgd voor het hof van beroep van de hoofdverblijfplaats in België van de verweerder of, bij gebreke daarvan, voor het hof van beroep te Brussel. § 4. De eerste voorzitter stelt een raadsheer aan, op wiens verslag het hof uitspraak doet binnen een maand na het verstrijken van de termijn van dagvaarding. § 5. Is het arrest bij verstek gewezen, dan wordt het na zijn betekening, tenzij deze aan de persoon is gedaan, bij uittreksel bekendgemaakt in twee bladen uitgegeven in de provincie en in het Belgisch Staatsblad. Het verzet moet op straffe van onontvankelijkheid worden gedaan binnen acht dagen te rekenen vanaf de betekening aan de persoon of vanaf de bekendmaking, zonder verlenging van die termijn wegens de afstand. Het verzet wordt op de eerste terechtzitting van de kamer die het arrest heeft uitgesproken behandeld op verslag van de aangewezen raadsheer, indien hij nog deel uitmaakt van de kamer of, bij diens ontstentenis, van de raadsheer daartoe door de eerste voorzitter aangewezen, en het arrest wordt binnen vijftien dagen uitgesproken. § 6. Voorziening in cassatie is alleen ontvankelijk indien zij met redenen is omkleed en voor zover eensdeels voor het hof van beroep is aangenomen of beweerd dat de staat van Belg van de verweerder in de vordering tot vervallenverklaring het gevolg is van de omstandigheid dat de ouder van wie de verweerder zijn nationaliteit heeft verkregen, op zijn geboortedag zelf Belg was, en anderdeels bij die voorziening de schending of de verkeerde toepassing van wetten waarop het rechtsmiddel is gegrond dan wel het ontbreken van een reden tot afwijzing wordt ingeroepen. De voorziening wordt ingesteld en berecht zoals is voorgeschreven voor de voorzieningen in criminele zaken. § 7. De termijn om zich in cassatie te voorzien en het cassatieberoep |
| suspensifs de l'exécution de l'arrêt. | schorsen de tenuitvoerlegging van het arrest. |
| § 8. Lorsque l'arrêt prononçant la déchéance de la nationalité belge | § 8. Wanneer het arrest, waarbij de vervallenverklaring van de staat |
| est devenu définitif, le greffier transmet immédiatement les données | van Belg wordt uitgesproken, onherroepelijk is geworden, stuurt de |
| nécessaires à l'établissement de l'acte de déchéance de la nationalité | griffier onmiddellijk de gegevens nodig voor de opmaak van de akte van |
| belge, via la BAEC à l'officier de l'état civil, avec la mention de | vervallenverklaring van Belgische nationaliteit via de DABS naar de |
| l'identité complète de l'intéressé. | ambtenaar van de burgerlijke stand, met vermelding van de volledige |
| L'officier de l'état civil du lieu d'inscription au registre de la | identiteit van de belanghebbende. |
| population, au registre des étrangers ou au registre d'attente de | De bevoegde ambtenaar van de burgerlijke stand van de plaats van |
| l'intéressé, ou, à défaut, de la résidence actuelle de l'intéressé, | inschrijving in het bevolkings-, vreemdelingen- of wachtregister van |
| ou, à défaut, de Bruxelles établit un acte de déchéance de la | de betrokkene of, bij gebrek hieraan, de actuele verblijfplaats van de |
| betrokkene of, bij gebrek hieraan, van Brussel, maakt een akte van | |
| nationalité belge. | vervallenverklaring van Belgische nationaliteit op. |
| La déchéance a effet à compter de l'établissement de l'acte de | De vervallenverklaring heeft gevolg vanaf de opmaak van de akte van |
| vervallenverklaring van Belgische nationaliteit. | |
| déchéance de la nationalité belge. | § 9. Hij die van de staat van Belg vervallen is verklaard, kan alleen |
| § 9. La personne qui a été déchue de la nationalité belge ne peut | door naturalisatie opnieuw Belg worden. In het geval bedoeld in § 1, |
| redevenir belge que par naturalisation. Dans le cas visé au § 1er, 1°, | 1°, verjaart de vordering tot vervallenverklaring door verloop van |
| l'action en déchéance se prescrit par cinq ans à compter de la date de | vijf jaar te rekenen vanaf de datum van het bekomen van de Belgische |
| l'obtention de la nationalité belge par l'intéressé ». | nationaliteit door de betrokkene ». |
| B.1.2. La question préjudicielle porte plus précisément sur le | B.1.2. De prejudiciële vraag heeft meer bepaald betrekking op |
| paragraphe 6, alinéa 1er, de la disposition précitée, qui restreint | paragraaf 6, eerste lid, van de voormelde bepaling, die de |
| les possibilités de pourvoi en cassation aux moyens qui y sont | mogelijkheden van cassatieberoep beperkt tot de daarin opgesomde |
| énumérés. Cette limitation trouve son origine dans la loi du 30 | middelen. Die beperking vindt haar oorsprong in de wet van 30 juli |
| juillet 1934 « concernant la déchéance de la nationalité ». C'est la | 1934 « betreffende de vervallenverklaring van den staat van Belg ». |
| Dezelfde wet heeft de vordering tot vervallenverklaring van de | |
| même loi qui a confié l'action en déchéance de la nationalité aux | nationaliteit toevertrouwd aan de hoven van beroep en niet langer aan |
| cours d'appel et non plus aux tribunaux de première instance. Les | de rechtbanken van eerste aanleg. De parlementaire voorbereiding van |
| travaux préparatoires de cette loi mentionnent : | die wet vermeldt : |
| « La haute autorité, l'indépendance incontestée des cours d'appel, est | « Het hooge gezag, de onbetwiste onafhankelijkheid van de Hoven van |
| la plus efficace garantie d'une justice sereine et impartiale. | Beroep, is de meest doeltreffende waarborg voor een rustige en |
| onpartijdige rechtsbedeeling. | |
| [...] | [...] |
| La disposition du § 5 [lire : § 6 dans la disposition actuelle] tend à | De bepaling van § 5 [lees : § 6 in de huidige bepaling] wil vermijden |
| éviter que le recours en cassation puisse être employé comme un moyen | dat de voorziening in verbreking zou kunnen dienen als een middel tot |
| dilatoire de l'exécution de l'arrêt. | opschorting van de tenuitvoerlegging van het arrest. |
| La Cour d'appel statuera en fait sur l'existence du motif légal de | Het Hof van Beroep zal feitelijk uitspraak doen over het bestaan van |
| déchéance ' avoir gravement manqué aux devoirs de citoyens belge '. | den wettelijken grond van de vervallenverklaring ' ernstig te kort |
| Elle peut être amenée à statuer en droit sur la nationalité de | gekomen zijn aan zijn verplichtingen als Belgisch burger '. Het kan er |
| l'auteur du défendeur, déterminante de la sienne. Le pourvoi n'est | toe gebracht worden in rechte uitspraak te doen over de nationaliteit |
| admis que s'il porte devant la cour suprême de cette question de nationalité. Ainsi sont écartés les pourvois fondés sur de simples moyens de procédure. En une matière où la célérité de la justice est la condition indispensable de l'efficacité de son action, une telle restriction se justifie parfaitement. Par la même considération, ce pourvoi seul recevable doit être formé et jugé suivant les formes des pourvois en matière criminelle. Le projet y déroge seulement en ce qu'il exige, pour éviter l'intentement de recours sans fondement réel, | van den ouder van welken de verweerder zijn nationaliteit gekregen heeft. De voorziening is slechts ontvankelijk wanneer het die questie van nationaliteit voor het hoogste gerechtshof brengt. Aldus worden de voorzieningen, die slechts op gewone middelen van rechtspleging gegrond zijn, uitgesloten. Hier in deze zaken, waar de spoed van de rechtsbedeeling de onontbeerlijke voorwaarde is om doeltreffend te zijn, is een dergelijke beperking ten volle gerechtvaardigd. Door diezelfde overweging, moet die voorziening, die alleen ontvankelijk is, worden ingesteld en berecht zoals is voorgeschreven voor de voorziening in crimineele zaken. Het ontwerp wijkt daar slechts van af waar het eischt dat, om te vermijden dat zonder werkelijke gronden |
| que le pourvoi soit motivé » (Doc. parl., Chambre, 1933-1934, n° 179, | beroep zou worden ingesteld, de voorziening met redenen omkleed weze » |
| p. 4). | (Parl. St., Kamer, 1933-1934, nr. 179, p. 4). |
| La loi du 28 juin 1984 « relative à certains aspects de la condition | De wet van 28 juni 1984 « betreffende sommige aspecten van de toestand |
| van de vreemdelingen en houdende de invoering van het Wetboek van de | |
| des étrangers et instituant le Code de la nationalité belge » n'a pas | Belgische nationaliteit » heeft de in het geding zijnde paragraaf niet |
| modifié le paragraphe en cause. | gewijzigd. |
| B.1.3. La Cour est invitée à comparer la disposition en cause avec les | B.1.3. Het Hof wordt verzocht de in het geding zijnde bepaling te |
| articles 23/1 et 23/2 du Code de la nationalité belge, qui disposent : | vergelijken met de artikelen 23/1 en 23/2 van het Wetboek van de |
| Belgische nationaliteit, die luiden : | |
| « Art. 23/1.§ 1er. La déchéance de la nationalité belge peut être |
« Art. 23/1.§ 1. De vervallenverklaring van de Belgische |
| prononcée par le juge sur réquisition du ministère public à l'égard de | nationaliteit kan op vordering van het openbaar ministerie door de |
| rechter worden uitgesproken ten aanzien van Belgen die hun | |
| Belges qui ne tiennent pas leur nationalité d'un auteur ou adoptant | nationaliteit niet hebben verkregen van een ouder of een adoptant die |
| belge au jour de leur naissance et des Belges qui ne se sont pas vu | Belg was op de dag van hun geboorte en van Belgen wier nationaliteit |
| attribuer leur nationalité en vertu de l'article 11, alinéa 1er, 1° et | niet werd toegekend op grond van artikel 11, eerste lid, 1° en 2° : |
| 2° : 1° s'ils ont été condamnés, comme auteur, coauteur ou complice, à une | 1° indien zij als dader, mededader of medeplichtige veroordeeld werden |
| peine d'emprisonnement d'au moins cinq ans sans sursis pour une | tot een gevangenisstraf van ten minste vijf jaar zonder uitstel voor |
| infraction visée aux articles 101 à 112, 113 à 120bis, 120quater, | een misdrijf vermeld in de artikelen 101 tot 112, 113 tot 120bis, |
| 120sexies, 120octies, 121 à 123, 123ter, 123quater, alinéa 2, 124 à | 120quater, 120sexies, 120octies, 121 tot 123, 123ter, 123quater, |
| 134, 136bis, 136ter, 136quater, 136quinquies, 136sexies et 136septies, | tweede lid, 124 tot 134, 136bis, 136ter, 136quater, 136quinquies, |
| 331bis, 433quinquies à 433octies, 477 à 477sexies et 488bis du Code | 136sexies en 136septies, 331bis, 433quinquies tot 433octies, 477 tot |
| 477sexies en 488bis van het Strafwetboek en de artikelen 77bis, 77ter, | |
| pénal et aux articles 77bis, 77ter, 77quater et 77quinquies de la loi | 77quater en 77quinquies van de vreemdelingenwet, voor zover zij de hen |
| sur les étrangers, pour autant que les faits leur reprochés aient été | ten laste gelegde feiten hebben gepleegd binnen tien jaar vanaf de dag |
| commis dans les dix ans à compter de la date d'obtention de la | waarop zij de Belgische nationaliteit hebben verworven, met |
| nationalité belge, à l'exception des infractions visées aux articles | uitzondering van de misdrijven bedoeld in de artikelen 136bis, 136ter |
| 136bis, 136ter et 136quater du Code pénal; | en 136quater van het Strafwetboek; |
| 2° s'ils ont été condamnés, comme auteur, coauteur ou complice à une | 2° indien zij als dader, mededader of medeplichtige veroordeeld werden |
| peine d'emprisonnement de cinq ans sans sursis pour une infraction | tot een gevangenisstraf van ten minste vijf jaar zonder uitstel voor |
| het plegen van een misdrijf waarvan het plegen kennelijk werd | |
| dont la commission a été manifestement facilitée par la possession de | vergemakkelijkt door het bezit van de Belgische nationaliteit, voor |
| la nationalité belge, pour autant que l'infraction ait été commise | zover zij het misdrijf hebben gepleegd binnen vijf jaar vanaf de dag |
| dans les cinq ans à compter de la date d'obtention de la nationalité | waarop zij de Belgische nationaliteit hebben verworven; |
| belge; 3° s'ils ont acquis la nationalité belge par mariage conformément à | 3° indien zij de Belgische nationaliteit hebben verkregen door |
| l'article 12bis, 3°, et que ce mariage a été annulé pour cause de | huwelijk krachtens artikel 12bis, § 1, 3°, en indien dit huwelijk is |
| nietig verklaard wegens schijnhuwelijk zoals omschreven in artikel | |
| mariage de complaisance tel que décrit à l'article 146bis du Code | 146bis van het Burgerlijk Wetboek, onder voorbehoud van de bepalingen |
| civil, sous réserve des dispositions des articles 201 et 202 du Code | van de artikelen 201 en 202 van het Burgerlijk Wetboek. |
| civil. § 2. Le juge ne prononce pas la déchéance au cas où celle-ci aurait | § 2. De rechter spreekt de vervallenverklaring niet uit indien dit tot |
| pour effet de rendre l'intéressé apatride, à moins que la nationalité | gevolg zou hebben dat de betrokkene staatloos zou worden, tenzij de |
| n'ait été acquise à la suite d'une conduite frauduleuse, par de | nationaliteit verkregen werd ten gevolge van een bedrieglijke |
| fausses informations ou par dissimulation d'un fait pertinent. Dans ce | handelwijze, door valse informatie of door verzwijging van enig |
| cas, même si l'intéressé n'a pas réussi à recouvrer sa nationalité | relevant feit. In dat geval, zelfs indien de betrokkene er niet in |
| geslaagd is zijn oorspronkelijke nationaliteit te herkrijgen, zal de | |
| d'origine, la déchéance de nationalité ne sera prononcée qu'à | vervallenverklaring van de nationaliteit slechts uitgesproken worden |
| l'expiration d'un délai raisonnable accordé par le juge à l'intéressé | na het verstrijken van een redelijke termijn die door de rechter aan |
| afin de lui permettre d'essayer de recouvrer sa nationalité d'origine. | de belanghebbende werd toegekend om te pogen zijn oorspronkelijke |
| nationaliteit te herkrijgen. | |
| § 3. Lorsque le jugement prononçant la déchéance de la nationalité | § 3. Wanneer het vonnis waarbij de vervallenverklaring van de staat |
| belge est passé en force de chose jugée, le greffier transmet | van Belg wordt uitgesproken in kracht van gewijsde is gegaan, stuurt |
| immédiatement les données nécessaires à l'établissement de l'acte de | de griffier onmiddellijk de gegevens nodig voor de opmaak van de akte |
| déchéance de la nationalité belge via la BAEC à l'officier de l'état | van vervallenverklaring van de Belgische nationaliteit via de DABS |
| civil, avec la mention de l'identité complète de l'intéressé. | naar de ambtenaar van de burgerlijke stand, met vermelding van de |
| L'officier de l'état civil du lieu d'inscription au registre de la | volledige identiteit van de belanghebbende. |
| population, au registre des étrangers ou au registre d'attente de | De ambtenaar van de burgerlijke stand, van de plaats van inschrijving |
| l'intéressé, ou, à défaut, de la résidence actuelle de l'intéressé, | in het bevolkings-, vreemdelingen- of wachtregister van de betrokkene |
| ou, à défaut, de Bruxelles établit un acte de déchéance de la | of, bij gebrek hieraan, de actuele verblijfplaats van de betrokkene |
| nationalité belge. | of, bij gebrek hieraan, van Brussel, maakt een akte van |
| vervallenverklaring van Belgische nationaliteit op. | |
| La déchéance a effet à compter de l'établissement de l'acte de | De vervallenverklaring heeft gevolg vanaf de opmaak van de akte van |
| déchéance de la nationalité belge. | vervallenverklaring van Belgische nationaliteit. |
| § 4. La personne qui a été déchue de la nationalité belge en vertu du | § 4. Hij die krachtens dit artikel van de staat van Belg vervallen is |
| présent article ne peut redevenir Belge que par naturalisation ». | verklaard, kan alleen door naturalisatie opnieuw Belg worden ». |
| « Art. 23/2.§ 1er. La déchéance de la nationalité belge peut être |
« Art. 23/2.§ 1. De vervallenverklaring van de Belgische |
| prononcée par le juge sur réquisition du ministère public à l'égard de | nationaliteit kan op vordering van het openbaar ministerie door de |
| rechter worden uitgesproken ten aanzien van Belgen die hun | |
| Belges qui ne tiennent pas leur nationalité d'un auteur ou adoptant | nationaliteit niet hebben verkregen van een ouder of een adoptant die |
| belge au jour de leur naissance et des Belges qui ne se sont pas vu | Belg was op de dag van hun geboorte en van Belgen wier nationaliteit |
| attribuer leur nationalité en vertu de l'article 11, alinéa 1er, 1° et | niet werd toegekend op grond van artikel 11, eerste lid, 1° en 2°, |
| 2°, s'ils ont été condamnés, comme auteur, coauteur ou complice, à une | indien zij als dader, mededader of medeplichtige veroordeeld werden |
| peine d'emprisonnement d'au moins cinq ans sans sursis pour une | tot een gevangenisstraf van ten minste vijf jaar zonder uitstel voor |
| infraction visée au livre II, titre Ierter, du Code pénal. | een misdrijf als bedoeld in boek II, titel Iter, van het Strafwetboek. |
| § 2. Le juge ne prononce pas la déchéance au cas où celle-ci aurait | § 2. De rechter spreekt de vervallenverklaring niet uit indien dit tot |
| pour effet de rendre l'intéressé apatride, à moins que la nationalité | gevolg zou hebben dat de betrokkene staatloos zou worden, tenzij de |
| n'ait été acquise à la suite d'une conduite frauduleuse, par de | nationaliteit verkregen werd ten gevolge van een bedrieglijke |
| fausses informations ou par dissimulation d'un fait pertinent. Dans ce | handelwijze, door valse informatie of door verzwijging van enig |
| cas, même si l'intéressé n'a pas réussi à recouvrer sa nationalité | relevant feit. In dat geval, zelfs indien de betrokkene er niet in |
| geslaagd is zijn oorspronkelijke nationaliteit te herkrijgen, zal de | |
| d'origine, la déchéance de nationalité ne sera prononcée qu'à | vervallenverklaring van de nationaliteit slechts uitgesproken worden |
| l'expiration d'un délai raisonnable accordé par le juge à l'intéressé | na het verstrijken van een redelijke termijn die door de rechter aan |
| afin de lui permettre d'essayer de recouvrer sa nationalité d'origine. | de belanghebbende werd toegekend om te pogen zijn oorspronkelijke |
| nationaliteit te herkrijgen. | |
| § 3. Lorsque le jugement prononçant la déchéance de la nationalité | § 3. Wanneer het vonnis waarbij de vervallenverklaring van de staat |
| belge est passé en force de chose jugée, le greffier transmet | van Belg wordt uitgesproken in kracht van gewijsde is gegaan, stuurt |
| immédiatement les données nécessaires à l'établissement de l'acte de | de griffier onmiddellijk de gegevens nodig voor de opmaak van de akte |
| déchéance de la nationalité belge via la BAEC à l'officier de l'état | van vervallenverklaring van Belgische nationaliteit via de DABS naar |
| civil, avec la mention de l'identité complète de l'intéressé. | de ambtenaar van de burgerlijke stand, met vermelding van de volledige |
| L'officier de l'état civil du lieu d'inscription au registre de la | identiteit van de belanghebbende. |
| population, au registre des étrangers ou au registre d'attente de | De ambtenaar van de burgerlijke stand, van de plaats van inschrijving |
| l'intéressé, ou, à défaut, de la résidence actuelle de l'intéressé, | in het bevolkings-, vreemdelingen- of wachtregister van de betrokkene |
| ou, à défaut, de Bruxelles établit immédiatement l'acte de déchéance | of, bij gebrek hieraan, de actuele verblijfplaats van de betrokkene |
| of, bij gebrek hieraan, van Brussel, maakt onmiddellijk een akte van | |
| de la nationalité belge. | vervallenverklaring van Belgische nationaliteit op. |
| La déchéance a effet à compter de l'établissement de l'acte de | De vervallenverklaring heeft gevolg vanaf de opmaak van de akte van |
| déchéance de la nationalité belge. | vervallenverklaring van Belgische nationaliteit. |
| § 4. La personne qui a été déchue de la nationalité belge en vertu du | § 4. Hij die krachtens dit artikel van de staat van Belg vervallen is |
| présent article ne peut redevenir Belge que par naturalisation ». | verklaard, kan alleen door naturalisatie opnieuw Belg worden ». |
| Quant à la question préjudicielle | Ten aanzien van de prejudiciële vraag |
| B.2.1. L'arrêt de renvoi fait apparaître que la déchéance de | B.2.1. Uit het verwijzingsarrest blijkt dat de vervallenverklaring van |
| nationalité prononcée par la Cour d'appel de Bruxelles, contre | de nationaliteit uitgesproken door het Hof van Beroep te Brussel, |
| laquelle un pourvoi en cassation a été introduit, concerne une | waartegen cassatieberoep is ingesteld, betrekking heeft op een |
| personne belgo-marocaine, qui a acquis la nationalité belge par | Belgisch-Marokkaanse persoon die de Belgische nationaliteit heeft |
| l'effet de la naturalisation de son père. La déchéance à son encontre | verkregen ten gevolge van de naturalisatie van zijn vader. De |
| vervallenverklaring te zijnen aanzien steunt op een ernstige | |
| est fondée sur un manquement grave aux devoirs de citoyen belge (le | tekortkoming aan de verplichtingen als Belgisch burger (het tweede |
| deuxième cas énoncé par le paragraphe 1er de l'article 23); les faits | geval vermeld in paragraaf 1 van artikel 23); de feiten die worden |
| cités à l'appui de cette demande portent sur une condamnation pour | aangegeven ter ondersteuning van die vordering betreffen een |
| participation à une organisation terroriste, visée également aux | veroordeling wegens deelname aan een terroristische organisatie, |
| articles 23/1 et 23/2 du Code de la nationalité belge. | eveneens beoogd in de artikelen 23/1 en 23/2 van het Wetboek van de |
| Belgische nationaliteit. | |
| B.2.2. La question préjudicielle porte sur la compatibilité, avec les | B.2.2. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de bestaanbaarheid, |
| articles 10 et 11 de la Constitution, de la différence de traitement | met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van het verschil in |
| behandeling onder Belgen die het voorwerp kunnen uitmaken van een | |
| entre les Belges pouvant faire l'objet d'une procédure de déchéance de | procedure tot vervallenverklaring van de nationaliteit naargelang de |
| la nationalité selon que la déchéance est prononcée dans le cadre de | vervallenverklaring wordt uitgesproken in het kader van de procedure |
| la procédure prévue par la disposition en cause ou qu'elle est | die wordt geregeld bij de in het geding zijnde bepaling, dan wel wordt |
| prononcée dans le cadre des procédures spécifiques prévues aux | uitgesproken in het kader van de specifieke procedures waarin de |
| articles 23/1 et 23/2 du Code de la nationalité belge, en ce que les | artikelen 23/1 en 23/2 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit |
| justiciables relevant de la première catégorie ne bénéficient que de | voorzien, in zoverre de rechtzoekenden die tot de eerste categorie |
| la possibilité d'un pourvoi en cassation limité, alors que les | behoren alleen beschikken over de mogelijkheid van een beperkt |
| justiciables relevant de la seconde bénéficient d'un droit à un | cassatieberoep, terwijl de rechtzoekenden die tot de tweede categorie |
| pourvoi aux conditions ordinaires, plus étendues. | behoren het recht op een cassatieberoep onder gewone, ruimere |
| voorwaarden genieten. | |
| B.3. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas | B.3. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit |
| qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de | dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt |
| personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et | ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust |
| qu'elle soit raisonnablement justifiée. | en het redelijk verantwoord is. |
| L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant | Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld |
| compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la | rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel |
| nature des principes en cause; le principe d'égalité et de | en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van |
| non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas | gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat |
| de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés | er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de |
| et le but visé. | aangewende middelen en het beoogde doel. |
| B.4. Du fait que la partie demanderesse devant la juridiction a quo a | B.4. Doordat de eisende partij voor het verwijzende rechtscollege is |
| été condamnée pour des faits relatifs à des activités terroristes et | veroordeeld wegens feiten met betrekking tot terreurdaden en is |
| qu'elle est soumise à une procédure de déchéance de la nationalité en | onderworpen aan een procedure tot vervallenverklaring van de |
| raison de ces faits, sa situation est comparable à celle qui aurait | nationaliteit wegens die feiten, is haar situatie vergelijkbaar met |
| prévalu si elle avait fait l'objet de l'une des autres procédures | die waarin zij het voorwerp zou hebben uitgemaakt van een van de |
| visées aux articles 23/1 et 23/2 du Code de la nationalité belge. | andere procedures bedoeld in de artikelen 23/1 en 23/2 van het Wetboek |
| B.5.1. Toutefois, la différence de traitement entre certaines | van de Belgische nationaliteit. B.5.1. Het verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van |
| catégories de personnes qui découle de l'application de règles | personen dat voortvloeit uit de toepassing van verschillende |
| procédurales différentes dans des circonstances différentes n'est pas | procedureregels in verschillende omstandigheden houdt op zich evenwel |
| discriminatoire en soi. Il ne pourrait être question de discrimination | geen discriminatie in. Van discriminatie zou slechts sprake zijn |
| que si la différence de traitement qui découle de l'application de ces | indien het verschil in behandeling dat voortvloeit uit de toepassing |
| règles de procédure entraînait une limitation disproportionnée des | van die procedureregels een onevenredige beperking van de rechten van |
| droits des personnes concernées. | de daarbij betrokken personen met zich zou meebrengen. |
| B.5.2. L'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme | B.5.2. Artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens |
| ne garantit pas le droit à un double degré de juridiction ou à un | waarborgt niet het recht op een dubbele aanleg of op een |
| pourvoi en cassation. Sauf en matière pénale, il n'existe en outre | cassatieberoep. Behalve in strafzaken bestaat er bovendien geen |
| aucun principe général énonçant une telle garantie. De même, il | algemeen beginsel dat een dergelijke waarborg inhoudt. Evenmin bestaat |
| n'existe aucun principe général garantissant un droit de se pourvoir | er een algemeen beginsel dat een recht op een cassatieberoep |
| en cassation. | waarborgt. |
| Toutefois, lorsque le législateur prévoit une faculté d'appel ou de | Wanneer de wetgever evenwel ten aanzien van bepaalde rechterlijke |
| pourvoi en cassation vis-à-vis de certaines décisions judiciaires, il | beslissingen voorziet in de mogelijkheid om hoger beroep of |
| ne peut, sans justification raisonnable, priver de cette possibilité | cassatieberoep in te stellen, mag hij die mogelijkheid niet zonder |
| des justiciables qui se trouvent dans une situation comparable. | redelijke verantwoording ontzeggen aan rechtzoekenden die zich in een |
| B.5.3. Par ailleurs, compte tenu du rôle que joue la Cour de cassation | vergelijkbare situatie bevinden. |
| dans l'ordre judiciaire, l'article 6 de la Convention européenne des | B.5.3. Overigens verzet artikel 6 van het Europees Verdrag voor de |
| rechten van de mens zich, rekening houdend met de rol die het Hof van | |
| droits de l'homme ne s'oppose pas à ce que les conditions de | Cassatie vervult in de rechterlijke orde, niet ertegen dat de |
| recevabilité d'un pourvoi soient plus rigoureuses que celles d'un | ontvankelijkheidsvoorwaarden van een voorziening strenger zijn dan die |
| appel (CEDH, 27 novembre 2012, Bayar & Gürbüz c. Turquie, § 42). | voor een hoger beroep (EHRM, 27 november 2012, Bayar & Gürbüz t. |
| B.6.1. L'article 23, d'une part, et les articles 23/1 et 23/2 du Code | Turkije, § 42). B.6.1. Artikel 23, enerzijds, en de artikelen 23/1 en 23/2 van het |
| de la nationalité belge, d'autre part, organisent deux procédures | Wetboek van de Belgische nationaliteit, anderzijds, regelen twee |
| distinctes de déchéance de nationalité. | onderscheiden procedures tot vervallenverklaring van de nationaliteit. |
| B.6.2. Telle qu'elle est organisée par l'article 23, en cause, la | B.6.2. Zoals zij bij het in het geding zijnde artikel 23 wordt |
| déchéance de nationalité permet d'assurer le respect, par les Belges | geregeld, maakt de vervallenverklaring van de nationaliteit het |
| qui ne tiennent leur nationalité ni d'un auteur ou d'un adoptant qui | mogelijk te verzekeren dat de verplichtingen die iedere Belgische |
| était Belge au moment de leur naissance ni de l'application de | burger heeft, in acht worden genomen door de Belgen die hun |
| nationaliteit noch door een ouder of een adoptant die Belg was op het | |
| l'article 11 du Code, des devoirs qui incombent à tout citoyen belge | ogenblik van hun geboorte, noch door de toepassing van artikel 11 van |
| et d'exclure ces Belges de la communauté nationale lorsqu'ils montrent | het Wetboek hebben verkregen, en maakt zij het mogelijk die Belgen, |
| par leur comportement qu'ils n'acceptent pas les règles fondamentales | wanneer zij door hun gedrag tonen dat zij de fundamentele regels van |
| de la vie en commun et portent gravement atteinte aux droits et | het samenleven niet aanvaarden en ernstig afbreuk doen aan de rechten |
| libertés de leurs concitoyens. | en vrijheden van hun medeburgers, van de nationale gemeenschap uit te |
| B.6.3. L'article 23/1, § 1er, du Code de la nationalité belge a été | sluiten. B.6.3. Artikel 23/1, § 1, van het Wetboek van de Belgische |
| nationaliteit werd ingevoegd bij artikel 20 van de wet van 4 december | |
| inséré par l'article 20 de la loi du 4 décembre 2012 « modifiant le | 2012 « tot wijziging van het Wetboek van de Belgische nationaliteit |
| Code de la nationalité belge afin de rendre l'acquisition de la | teneinde het verkrijgen van de Belgische nationaliteit |
| nationalité belge neutre du point de vue de l'immigration ». | migratieneutraal te maken ». |
| Les travaux préparatoires de la loi du 4 décembre 2012 expliquent : | In de parlementaire voorbereiding van de wet van 4 december 2012 wordt uitgelegd : |
| « La présente proposition de loi modifie l'article 23 du Code de la | « Dit wetsvoorstel wijzigt artikel 23 van het Wetboek van de Belgische |
| nationalité belge [...]. | nationaliteit [...]. |
| La pratique a néanmoins montré que cette disposition n'avait pas de | De praktijk heeft echter aangetoond dat deze bepaling geen voldoende |
| fondement juridique suffisamment clair pour engager avec succès la | duidelijke juridische grondslag bood om met succes de voorziene |
| procédure prévue de déchéance de la nationalité à l'égard des | procedure van vervallenverklaring van de nationaliteit op te starten |
| personnes ayant été condamnées pour des actes qui étaient tellement | ten aanzien van de personen die veroordeeld werden voor daden die |
| graves qu'il ne pouvait y avoir le moindre doute concernant non | zodanig ernstig waren dat er niet de minste twijfel kan bestaan over |
| seulement l'absence totale de volonté d'intégration dans la communauté | niet enkel het totaal gebrek aan wil van deze personen om zich te |
| d'accueil dans leur chef, mais aussi le danger manifeste qu'elles | integreren in de onthaalgemeenschap maar ook over hun duidelijk gevaar |
| représentent pour la communauté en général. | voor de gemeenschap in het algemeen. |
| A cet égard, la présente proposition de loi vise à étendre la | In dit opzicht stelt het huidig wetsvoorstel voor de |
| déchéance aux personnes qui ont été condamnées à une peine | vervallenverklaring uit te breiden tot personen die veroordeeld werden |
| d'emprisonnement d'au moins cinq ans sans sursis, d'une manière | tot een vrijheidsstraf van minstens vijf jaar zonder uitstel, op meer |
| générale, pour des infractions dont la commission a été facilitée par | algemene wijze, voor misdrijven waarvan het plegen werd |
| la possession de la nationalité belge. | vergemakkelijkt door het bezit van de Belgische nationaliteit. |
| Pour ces infractions pénales, une procédure simplifiée est également | Voor deze strafrechtelijke misdrijven wordt voorzien in een |
| prévue : le juge pénal prononcera immédiatement la déchéance, en même | eenvoudigere procedure : de strafrechter zal de vervallenverklaring |
| temps que la peine. L'on évite ainsi le détour fastidieux par la cour | onmiddellijk uitspreken, samen met de straf. Hierdoor wordt de |
| d'appel, qui avait en effet pour seul effet de ralentir la procédure | omslachtige omweg via het hof van beroep vermeden. Die werkte immers |
| et qui constituait une entrave supplémentaire au fonctionnement des | enkel vertragend, en vormde een extra belasting voor de werking van de |
| tribunaux. | rechtbanken. |
| Une autre modification importante consiste à déchoir un étranger de sa | Een andere belangrijke wijziging is deze welke erin bestaat een |
| nationalité belge s'il l'a acquise par le biais d'un mariage de | vreemdeling van zijn Belgische nationaliteit vervallen te verklaren |
| complaisance. Le Code de la nationalité belge sanctionnera dès lors | indien hij de Belgische nationaliteit heeft verkregen op grond van een |
| plus sévèrement et plus efficacement les mariages de complaisance, | schijnhuwelijk. Aldus wil het Wetboek van de Belgische nationaliteit |
| contractés dans le seul but d'obtenir un avantage en matière de droit | strenger en efficiënter optreden tegen schijnhuwelijken die enkel |
| worden aangegaan met het oog op het bekomen van een | |
| de séjour, à savoir la nationalité du conjoint belge » (Doc. parl., | verblijfsrechtelijk voordeel, namelijk de nationaliteit van de |
| Chambre, 2010-2011, DOC 53-0476/001, pp. 11-12). | Belgische echtgenoot » (Parl. St., Kamer, 2010-2011, DOC 53-0476/001, pp. 11-12). |
| Cette procédure « doit permettre au juge répressif de prononcer | Die procedure « moet toelaten dat de strafrechter onmiddellijk het |
| immédiatement la déchéance de la nationalité belge, en même temps que | verval van de Belgische nationaliteit kan uitspreken, samen met de |
| la peine » (ibid., p. 24) : | straf » (ibid., p. 24) : |
| « On évite de la sorte de se retrouver face à des situations complexes | « Dit vermijdt [...] omslachtige procedure[s], waarbij een nieuwe Belg |
| dans lesquelles, après qu'un nouveau Belge a commis des infractions | zich eerst schuldig maakt aan zware strafrechtelijke feiten, maar het |
| graves, le ministère public est contraint d'introduire une toute | Openbaar Ministerie daarna een volledig nieuwe procedure [moet] |
| nouvelle procédure devant la cour d'appel afin de faire prononcer la | opstarten voor het hof van beroep, om de verkregen Belgische |
| déchéance de la nationalité belge obtenue. | nationaliteit te laten vervallen. |
| De ce fait, l'article 23 du CNB est en grande partie resté lettre | Dit zorgt er voor dat het artikel 23 WBN totnogtoe grotendeels dode |
| morte jusqu'à présent » (ibid.). | letter bleef » (ibid.). |
| Le rapport explique également : | In het verslag wordt eveneens uitgelegd : |
| « Les procédures de perte de la nationalité sont également assouplies. | « Ook de procedures voor het verlies van de nationaliteit worden |
| La proposition de loi renonce à la procédure archaïque dans laquelle | versoepeld. Er wordt afgestapt van de archaïsche procedure waarbij het |
| la perte de la nationalité devait être prononcée par la cour d'appel » | verlies van de nationaliteit door het hof van beroep moest worden |
| (Doc. parl., Chambre, 2010-2011, DOC 53-0476/015, p. 5). | uitgesproken » (Parl. St., Kamer, 2011-2012, DOC 53-0476/015, p. 5). |
| L'article 604 du Code judiciaire a dès lors été modifié par | Artikel 604 van het Gerechtelijk Wetboek werd dan ook gewijzigd bij |
| amendement, afin de tenir compte du fait que « [la] compétence de la | amendement, teneinde rekening te houden met het feit dat « de |
| cour d'appel en matière de déchéance n'est [...] plus exclusive » | bevoegdheid van het hof van beroep inzake vervallenverklaring [...] |
| (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-0476/017, pp. 7-8). | niet langer exclusief is » (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-0476/017, pp. 7-8). |
| B.6.4. L'article 23/2 du Code de la nationalité belge a été inséré par | B.6.4. Artikel 23/2 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit is |
| l'article 7 de la loi du 20 juillet 2015 « visant à renforcer la lutte | ingevoegd bij artikel 7 van de wet van 20 juli 2015 « tot versterking |
| contre le terrorisme ». | van de strijd tegen het terrorisme ». |
| Les travaux préparatoires de la loi précitée expliquent : | In de parlementaire voorbereiding van de voormelde wet wordt |
| « La déchéance de la nationalité belge sera donc désormais possible | uiteengezet : « Voortaan zal dus voor alle terroristische misdrijven, en niet enkel |
| pour toutes les infractions terroristes, et pas seulement pour celles qui sont prévues dans les articles 137, 138, 139, 140 et 141 du Code pénal. La procédure et le champ d'application personnel sont identiques à celles de l'article 23/1 du Code de la nationalité belge, tout comme la condition d'avoir été condamné comme auteur, coauteur ou complice à une peine d'emprisonnement d'au moins cinq ans sans sursis. La limitation prévue à l'article 23/1 du même Code qui prévoit que les faits reprochés doivent avoir été commis dans les dix ans à compter de la date d'obtention de la nationalité belge n'est pas reprise. Le renforcement se justifie par le fait que le terrorisme produit des effets d'une manière très générale et large sur le pays tout entier et donc peut être interprété comme une forme de rejet du pays, de ses institutions et de ses valeurs. Dans cette perspective, il est justifié d'étendre la possibilité de déchéance de la nationalité qui est intrinsèquement liée au pays pour ces infractions spécifiques. | voor deze voorzien in de artikelen 137, 138, 139, 140 en 141 van het Strafwetboek, de vervallenverklaring van de Belgische nationaliteit mogelijk zijn. De procedure en het personeel toepassingsgebied zijn identiek aan deze van artikel 23/1 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, net als de voorwaarde van een veroordeling als dader, mededader of medeplichtige tot een gevangenisstraf van ten minste vijf jaar zonder uitstel. De beperking opgenomen in artikel 23/1 van hetzelfde Wetboek dat de ten laste gelegde feiten moeten zijn gepleegd binnen tien jaar vanaf de dag waarop zij de Belgische nationaliteit hebben verworven is niet hernomen. De verstrenging is verantwoord gezien het feit dat terrorisme op een zeer algemene en brede manier effecten ressorteert op het volledige land en dus mag worden geïnterpreteerd als een vorm van verwerping van het land, zijn instellingen en zijn waarden. In dat opzicht is het dan ook gerechtvaardigd om de mogelijkheid uit te breiden van vervallenverklaring van de intrinsiek met het land verbonden nationaliteit voor dergelijke specifieke misdrijven. |
| Le juge tient compte, lors de l'application de l'article 23/2 du Code | De rechter houdt bij de toepassing van artikel 23/2 van het Wetboek |
| de la nationalité belge, des conséquences possibles d'une déchéance de | van de Belgische nationaliteit rekening met de mogelijke gevolgen van |
| een vervallenverklaring van de Belgische nationaliteit in het concrete | |
| la nationalité belge dans le cas concret, en tenant compte des droits | geval en in het licht van de rechten en fundamentele vrijheden |
| et libertés fondamentaux garantis par la Convention européenne de | gegarandeerd in het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten |
| protection des droits de l'homme et des libertés fondamentales » (Doc. | van de mens en de fundamentele vrijheden » (Parl. St., Kamer, |
| parl., Chambre, 2014-2015, DOC 54-1198/001, p. 8). | 2014-2015, DOC 54-1198/001, p. 8). |
| B.6.5. Les décisions rendues en degré d'appel en application des | B.6.5. Tegen de beslissingen die in hoger beroep worden gewezen met |
| procédures visées par les articles 23/1 et 23/2 du Code de la | toepassing van de procedures bedoeld in de artikelen 23/1 en 23/2 van |
| nationalité belge sont susceptibles d'un pourvoi en cassation dans les | het Wetboek van de Belgische nationaliteit kan cassatieberoep worden |
| formes et conditions ordinaires prescrites pour les pourvois en | ingesteld in de gewone vormen en onder de gewone voorwaarden die zijn |
| voorgeschreven voor de beroepen in criminele zaken. Er bestaat geen | |
| matière criminelle. Il n'existe pas de limitation relative aux moyens | beperking ten aanzien van de ontvankelijke middelen, terwijl die |
| recevables, alors que cette limitation existe si la disposition en | beperking wel bestaat indien de in het geding zijnde bepaling van |
| cause est applicable. | toepassing is. |
| B.7. Dans son avis rendu sur l'article 23/1 du Code de la nationalité | B.7. In haar advies uitgebracht over artikel 23/1 van het Wetboek van |
| de Belgische nationaliteit heeft de afdeling wetgeving van de Raad van | |
| belge, la section de législation du Conseil d'Etat a relevé que « les | State opgemerkt dat « de voorgeschreven procedures en de geboden |
| procédures et garanties offertes ne sont pas les mêmes aux articles 23 | garanties niet dezelfde zijn in het huidige artikel 23 als in het |
| actuel et 23bis [devenu 23/1] proposé; du Code » (avis n° | voorgestelde artikel 23bis [23/1 geworden] van het Wetboek » (advies |
| 49.941/AG/2/V des 16 et 23 août 2011, Doc. parl., Chambre, 2010-2011, | nr. 49.941/AG/2/V van 16 en 23 augustus 2011, Parl. St., Kamer, |
| DOC 53-0476/11, p. 30). | 2010-2011, DOC 53-0476/11, p. 30). |
| Dans son avis rendu sur l'article 23/2 du même Code, la même section | In haar advies uitgebracht over artikel 23/2 van hetzelfde Wetboek |
| ajoute : | voegt dezelfde afdeling eraan toe : |
| « Le régime de déchéance ainsi mis en place par l'article 23, § 1er, | « De aldus bij artikel 23, § 1, 2°, van het WBN ingevoerde regeling |
| inzake de vervallenverklaring verschilt van de regeling waarin het | |
| 2°, du CNB diffère de celui que prévoit l'article 23/2 en projet, tant | ontworpen artikel 23/2 voorziet, zowel wat betreft de werkingssfeer |
| en ce qui concerne son champ d'application ratione personae qu'en ce | ratione personae als wat betreft de ingestelde juridische procedure |
| qui concerne la procédure juridictionnelle mise en place (l'article | (zo bepaalt artikel 23, § 3, van het WBN dat het hof van beroep |
| 23, § 3, du CNB prévoit ainsi la compétence exclusive de la Cour | exclusief bevoegd is) en de waarborgen die eraan verbonden zijn |
| d'appel) et les garanties qui l'entourent (notamment l'absence de | (inzonderheid de ontstentenis van rechtspraak in twee instanties, die |
| double degré de juridiction, liée à la compétence exclusive de la Cour | in de regeling van artikel 23 nauw samenhangt met de exclusieve |
| d'appel dans le régime de l'article 23) » (avis n° 57.127/AG du 24 | bevoegdheid van het hof van beroep) » (advies nr. 57.127/AG van 24 |
| mars 2015, Doc. parl., Chambre, 2014-2015, DOC 54-1198/001, pp. 22-23). | maart 2015, Parl. St., Kamer, 2014-2015, DOC 54-1198/001, pp. 22-23). |
| B.8. A l'égard des personnes qui font l'objet d'une mesure de | B.8. Ten aanzien van de personen die het voorwerp uitmaken van een |
| déchéance de la nationalité, quelle que soit la procédure par laquelle | maatregel van vervallenverklaring van de nationaliteit, ongeacht de |
| procedure op grond waarvan een dergelijke maatregel is genomen, leidt | |
| la mesure est prise, la restriction du type de moyen de cassation qui | de beperking, als gevolg van de bestreden bepaling, van de aard van |
| peut être valablement soulevé, que prévoit la disposition en cause, | het cassatiemiddel dat op een geldige wijze kan worden opgeworpen, tot |
| entraîne une limitation des droits des personnes concernées. La Cour | een beperking van de rechten van de betrokken personen. Het Hof moet |
| doit encore examiner si cette limitation est justifiée. | nog onderzoeken of die beperking gerechtvaardigd is. |
| B.9. Il ressort des travaux préparatoires mentionnés en B.1.2 que la | B.9. Uit de in B.1.2 aangehaalde parlementaire voorbereiding blijkt |
| limitation des moyens de cassation prévue par la disposition en cause | dat de beperking van de cassatiemiddelen in de in het geding zijnde |
| obéissait à la volonté d'éviter les procédures dilatoires. Le | bepaling tegemoetkwam aan de wil om dilatoire procedures te vermijden. |
| législateur entendait donc écarter « les pourvois fondés sur de | De wetgever wilde daarom « de voorzieningen, die slechts op gewone |
| simples moyens de procédure ». B.10.1. Le caractère limité du pourvoi en cassation au regard des moyens qui peuvent valablement être soulevés ne garantit pas, en soi, la disparition des procédures en cassation dilatoires. Un pourvoi en cassation peut également être introduit pour des raisons purement dilatoires en renvoyant à des moyens de cassation qui, eux, sont admis par la disposition en cause. A l'inverse, la disposition en cause exclut l'usage de certains moyens de cassation, même si le motif pour lequel le demandeur en cassation les soulève n'est pas de nature dilatoire. Le cas échéant, il appartient à la Cour de cassation d'examiner si, au regard de l'ensemble des circonstances pertinentes de l'espèce, le pourvoi excède manifestement les limites d'un exercice normal par une personne prudente et diligente. Au surplus, l'article 780bis du Code judiciaire permet de condamner à une amende civile la partie qui utilise la procédure à des fins manifestement dilatoires ou abusives, sans préjudice d'éventuels dommages et intérêts. B.10.2. En l'espèce, la partie demanderesse devant la juridiction a quo soulève un moyen lié à une éventuelle faute de l'Etat belge. Un tel moyen serait recevable si la déchéance avait été prononcée dans le cadre de la procédure prévue par l'article 23/1 ou par l'article 23/2 du Code de la nationalité belge. Or, un tel moyen, qui est irrecevable en vertu de la disposition en cause, peut difficilement être considéré | middelen van rechtspleging gegrond zijn » uitsluiten. B.10.1. Het beperkte karakter van het cassatieberoep ten aanzien van de middelen die geldig kunnen worden aangevoerd, waarborgt op zich niet het verdwijnen van de dilatoire cassatieprocedures. Een cassatieberoep kan eveneens om louter dilatoire redenen worden ingesteld met verwijzing naar cassatiemiddelen die de in het geding zijnde bepaling wel toelaat. Omgekeerd sluit de in het geding zijnde bepaling het gebruik van bepaalde cassatiemiddelen uit, ook indien de reden waarom de eiser in cassatie hen aanvoert, niet dilatoir van aard is. In voorkomend geval staat het aan het Hof van Cassatie na te gaan of, gelet op alle relevante omstandigheden van de zaak, het cassatieberoep de perken van een normale uitoefening door een voorzichtig en zorgvuldig persoon kennelijk te buiten gaat. Bovendien laat artikel 780bis van het Gerechtelijk Wetboek toe de partij die de rechtspleging aanwendt voor kennelijk vertragende of onrechtmatige doeleinden te veroordelen tot een burgerlijke geldboete, onverminderd de schadevergoeding. B.10.2. Te dezen voert de eisende partij voor het verwijzende rechtscollege een middel aan in verband met een eventuele fout van de Belgische Staat. Een dergelijk middel zou ontvankelijk zijn indien de vervallenverklaring zou worden uitgesproken in het kader van de procedure waarin artikel 23/1 of artikel 23/2 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit voorziet. Een dergelijk middel, dat op grond van de in het geding zijnde bepaling onontvankelijk is, kan echter moeilijk worden beschouwd als een « gewoon middel van rechtspleging » |
| comme un « simple moyen de procédure » que le législateur de 1934 | dat de wetgever van 1934 wilde uitsluiten. Evenmin valt in te zien |
| entendait bannir. On n'aperçoit pas non plus pourquoi un tel moyen se | |
| prêterait, davantage que les moyens de cassation admis, à des | waarom een dergelijk middel zich meer dan de toegalaten |
| procédures en cassation dilatoires. | cassatiemiddelen leent tot dilatoire cassatieprocedures. |
| B.11. Par ailleurs, comme il apparaît des travaux préparatoires | B.11. Zoals blijkt uit de in B.6.3 vermelde parlementaire |
| mentionnés au B.6.3, l'intention du législateur était de prévoir, pour | voorbereiding had de wetgever overigens de intentie, voor de |
| les infractions visées à l'article 23/1 du Code de la nationalité | misdrijven bedoeld in artikel 23/1 van het Wetboek van de Belgische |
| nationaliteit, te voorzien in een vereenvoudigde en snelle procedure. | |
| belge, une procédure simplifiée et rapide. Dans ce cadre, le pourvoi | In dat kader is het normale cassatieberoep niet strijdig geacht met |
| en cassation normal n'a pas été jugé contraire à cet objectif. Le même | die doelstelling. Dezelfde redenering geldt in verband met artikel |
| raisonnement vaut concernant l'article 23/2 du même Code. Par | 23/2 van hetzelfde Wetboek. Bijgevolg kan niet worden aangevoerd dat |
| conséquent, l'on ne peut soutenir que la procédure organisée par la | de procedure die is geregeld bij de in het geding zijnde bepaling, hoe |
| disposition en cause serait forcément plus rapide que les procédures | dan ook sneller zou zijn dan de hiervoor beoogde procedures louter |
| visées plus haut par la seule existence d'une limitation des moyens de | door het bestaan van een beperking van de cassatiemiddelen. |
| cassation. B.12. Au surplus, il est inexact d'affirmer que la limitation du | B.12. Bovendien is het onjuist te beweren dat de beperking van het |
| pourvoi en cassation est adéquatement compensée par la compétence de | cassatieberoep op gepaste wijze wordt gecompenseerd door de |
| principe attribuée à la cour d'appel de prononcer la déchéance de la | principiële bevoegdheid die is toegewezen aan het hof van beroep om de |
| nationalité. Au contraire, la différence de traitement dénoncée est | vervallenverklaring van de nationaliteit uit te spreken. Integendeel, |
| d'autant plus disproportionnée que, dans le cadre de la disposition en | het aangeklaagde verschil in behandeling is des te meer onevenredig |
| cause, le justiciable ne dispose déjà que d'un seul degré de | daar, in het kader van de in het geding zijnde bepaling, de |
| juridiction. | rechtzoekende al slechts beschikt over een enkele aanleg. |
| B.13. Pour ces motifs, la différence de traitement qui découle de | B.13. Om die redenen leidt het verschil in behandeling dat voortvloeit |
| l'application des règles de recevabilité du pourvoi en cassation dans | uit de toepassing van de regels inzake de ontvankelijkheid van het |
| les procédures comparées entraîne une limitation disproportionnée des | cassatieberoep in de vergeleken procedures, tot een onevenredige |
| droits des justiciables concernés. | beperking van de rechten van de betrokken rechtzoekenden. |
| B.14. L'article 23, § 6, alinéa 1er, du Code de la nationalité belge | B.14. Artikel 23, § 6, eerste lid, van het Wetboek van de Belgische |
| n'est pas compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution. | nationaliteit is niet bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
| Par ces motifs, | Om die redenen, |
| la Cour | het Hof |
| dit pour droit : | zegt voor recht : |
| L'article 23, § 6, alinéa 1er, du Code de la nationalité belge viole | Artikel 23, § 6, eerste lid, van het Wetboek van de Belgische |
| les articles 10 et 11 de la Constitution. | nationaliteit schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
| Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
| conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
| la Cour constitutionnelle, le 22 septembre 2022. | op 22 september 2022. |
| Le greffier, Le président f.f., | De griffier, De wnd. voorzitter, |
| P.-Y. Dutilleux J.-P. Moerman | P.-Y. Dutilleux J.-P. Moerman |