Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 127/2022 du 13 octobre 2022 Numéro du rôle : 7797 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 57, § 2, de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action sociale, posées par le Trib La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, des juges Y. Kherba(...)"
Extrait de l'arrêt n° 127/2022 du 13 octobre 2022 Numéro du rôle : 7797 En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 57, § 2, de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action sociale, posées par le Trib La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, des juges Y. Kherba(...) Uittreksel uit arrest nr. 127/2022 van 13 oktober 2022 Rolnummer 7797 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 57, § 2, van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, gesteld door d Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters Y.(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 127/2022 du 13 octobre 2022 Uittreksel uit arrest nr. 127/2022 van 13 oktober 2022
Numéro du rôle : 7797 Rolnummer 7797
En cause : les questions préjudicielles relatives à l'article 57, § 2, In zake : de prejudiciële vragen over artikel 57, § 2, van de
de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres publics d'action organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de openbare centra voor
sociale, posées par le Tribunal du travail de Liège, division de maatschappelijk welzijn, gesteld door de Arbeidsrechtbank te Luik,
Namur. afdeling Namen.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, des juges Y. samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters
Kherbache, T. Detienne, E. Bribosia et W. Verrijdt, et, conformément à Y. Kherbache, T. Detienne, E. Bribosia en W. Verrijdt, en,
l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour overeenkomstig artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989
constitutionnelle, du juge émérite J.-P. Moerman, assistée du greffier op het Grondwettelijk Hof, emeritus rechter J.-P. Moerman, bijgestaan
F. Meersschaut, présidée par le président P. Nihoul, door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des questions préjudicielles et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging
Par jugement du 22 avril 2022, dont l'expédition est parvenue au Bij vonnis van 22 april 2022, waarvan de expeditie ter griffie van het
greffe de la Cour le 29 avril 2022, le Tribunal du travail de Liège, Hof is ingekomen op 29 april 2022, heeft de Arbeidsrechtbank te Luik,
division de Namur, a posé les questions préjudicielles suivantes : afdeling Namen, de volgende prejudiciële vragen gesteld :
« L'article 57, § 2 de la loi du 8 juillet 1976 viole-t-il les « Schendt artikel 57, § 2, van de wet van 8 juli 1976 de artikelen 10
articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il traite de manière en 11 van de Grondwet in zoverre het, enerzijds, de illegaal
identique, d'une part, les étrangers en séjour illégal ne sollicitant verblijvende vreemdelingen die geen verblijfstitel aanvragen en,
aucun titre de séjour, d'autre part, les étrangers (en séjour illégal anderzijds, de vreemdelingen (die illegaal op het grondgebied
mais) ayant introduit une demande de régularisation sur pied de verblijven maar) die een regularisatieaanvraag op grond van artikel
l'article 9bis, la première et la seconde catégorie étant privée de 9bis hebben ingediend, op identieke wijze behandelt, aangezien aan de
toute aide sociale sans possibilité légale de subvenir à ses besoins ? eerste en de tweede categorie elke maatschappelijke dienstverlening
wordt ontzegd zonder wettelijke mogelijkheid om in hun behoeften te
»; voorzien ? »;
« L'article 57 § 2 de la loi du 8 juillet 1976 viole-t-il les articles « Schendt artikel 57, § 2, van de wet van 8 juli 1976 de artikelen 10
10 et 11 de la Constitution en ce qu'il traite de manière identique, en 11 van de Grondwet in zoverre het, enerzijds, de illegaal
d'une part, les étrangers en séjour illégal ne sollicitant aucun titre verblijvende vreemdelingen die geen verblijfstitel aanvragen en,
de séjour, d'autre part, les étrangers (en séjour illégal mais) ayant anderzijds, de vreemdelingen (die illegaal op het grondgebied
verblijven maar) die een regularisatieaanvraag op grond van artikel
introduit une demande de régularisation sur pied de l'article 9bis 9bis hebben ingediend buiten de redelijke termijn van die aanvraag, op
au-delà du délai raisonnable de ladite demande, la première et la identieke wijze behandelt, aangezien aan de eerste en de tweede
seconde catégorie étant privée de toute aide sociale sans possibilité categorie elke maatschappelijke dienstverlening wordt ontzegd zonder
légale de subvenir à ses besoins ». wettelijke mogelijkheid om in hun behoeften te voorzien ? ».
Le 18 mai 2022, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la loi Op 18 mei 2022 hebben de rechters-verslaggevers T. Detienne en W.
Verrijdt, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de bijzondere
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof ervan in
juges-rapporteurs T. Detienne et W. Verrijdt ont informé la Cour kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht voor te
qu'ils pourraient être amenés à proposer de mettre fin à l'examen de stellen het onderzoek van de zaak af te doen met een arrest gewezen op
l'affaire par un arrêt rendu sur procédure préliminaire. voorafgaande rechtspleging.
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
Quant à la disposition en cause Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling
B.1. L'article 57, § 2, de la loi du 8 juillet 1976 organique des B.1. Artikel 57, § 2, van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende
centres publics d'action sociale (ci-après : la loi du 8 juillet 1976) de openbare centra voor maatschappelijk welzijn (hierna : de wet van 8
dispose : juli 1976) bepaalt :
« Par dérogation aux autres dispositions de la présente loi, la « In afwijking van de andere bepalingen van deze wet, is de taak van
mission du centre public d'action sociale se limite à : het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn beperkt tot :
1° l'octroi de l'aide médicale urgente, à l'égard d'un étranger qui 1° het verlenen van dringende medische hulp, wanneer het gaat om een
séjourne illégalement dans le Royaume; vreemdeling die illegaal in het Rijk verblijft;
2° constater l'état de besoin suite au fait que les parents n'assument 2° het vaststellen van de staat van behoeftigheid doordat de ouders
pas ou ne sont pas en mesure d'assumer leur devoir d'entretien, à hun onderhoudsplicht niet nakomen of niet in staat zijn die na te
l'égard d'un étranger de moins de 18 ans qui séjourne, avec ses parents, illégalement dans le Royaume. Dans le cas visé sous 2°, l'aide sociale est limitée à l'aide matérielle indispensable pour le développement de l'enfant et est exclusivement octroyée dans un centre fédéral d'accueil conformément aux conditions et modalités fixées par le Roi. La présence dans le centre d'accueil des parents ou personnes qui exercent effectivement l'autorité parentale est garantie. Le Roi peut déterminer ce qu'il y a lieu d'entendre par aide médicale urgente. Un étranger qui s'est déclaré réfugié et a demandé à être reconnu comme tel, séjourne illégalement dans le Royaume lorsque la demande d'asile a été rejetée et qu'un ordre de quitter le territoire exécutoire a été notifié à l'étranger concerné. L'aide sociale accordée à un étranger qui était en fait bénéficiaire au moment où un ordre de quitter le territoire exécutoire lui a été notifié, est arrêtée, à l'exception de l'aide médicale urgente, le jour où l'étranger quitte effectivement le territoire et, au plus tard, le jour de l'expiration du délai de l'ordre de quitter le territoire. Il est dérogé aux dispositions de l'alinéa précédent pendant le délai strictement nécessaire pour permettre à l'étranger de quitter le territoire, pour autant qu'il ait signé une déclaration attestant son intention explicite de quitter le plus vite possible le territoire, komen, wanneer het gaat om een vreemdeling jonger dan 18 jaar die met zijn ouders illegaal in het Rijk verblijft. In het geval bedoeld in 2°, wordt de maatschappelijke hulp beperkt tot de materiële hulp die onontbeerlijk is voor de ontwikkeling van het kind en [...] uitsluitend verstrekt in een federaal opvangcentrum overeenkomstig de voorwaarden en nadere regels bepaald door de Koning. De aanwezigheid in het opvangcentrum van de ouders of van de personen die het ouderlijk gezag over het kind daadwerkelijk uitoefenen, wordt gewaarborgd. De Koning kan bepalen wat onder dringende medische hulp begrepen moet worden. Een vreemdeling die zich vluchteling heeft verklaard en heeft gevraagd om als dusdanig te worden erkend, verblijft illegaal in het Rijk wanneer de asielaanvraag is geweigerd en aan de betrokken vreemdeling een uitvoerbaar bevel om het grondgebied te verlaten is betekend. De maatschappelijke dienstverlening aan een vreemdeling die werkelijk steuntrekkende was op het ogenblik dat hem een uitvoerbaar bevel om het grondgebied te verlaten werd betekend, wordt, met uitzondering van de dringende medische hulpverlening, stopgezet de dag dat de vreemdeling daadwerkelijk het grondgebied verlaat, en ten laatste de dag van het verstrijken van de termijn van het bevel om het grondgebied te verlaten. Van het bepaalde in het voorgaande lid wordt afgeweken gedurende de termijn die strikt noodzakelijk is om de vreemdeling in staat te stellen het grondgebied te verlaten, voor zover hij een verklaring heeft ondertekend die zijn uitdrukkelijke intentie het grondgebied zo snel mogelijk te willen verlaten, weergeeft; deze termijn mag in geen
sans que ce délai ne puisse en aucun cas excéder celui qui est fixé à geval de termijn welke vastgelegd is door artikel 7, 4°, van de wet
l'article 7, 4°, de la loi du 12 janvier 2007 sur l'accueil des van 12 januari 2007 betreffende de opvang van asielzoekers en van
demandeurs d'asile et de certaines autres catégories d'étrangers. bepaalde andere categorieën van vreemdelingen overschrijden.
La déclaration d'intention précitée ne peut être signée qu'une seule De hierboven vermelde intentieverklaring kan slechts eenmaal worden
fois. Le centre informe sans retard le Ministre qui a l'accès au ondertekend. Het centrum verwittigt zonder verwijl de Minister die
territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers bevoegd is voor de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de
dans ses compétences, ainsi que la commune concernée, de la signature vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, evenals de betrokken
de la déclaration d'intention. gemeente, van de ondertekening van de intentieverklaring.
S'il s'agit d'un étranger qui est devenu sans abri suite à Indien het gaat om een vreemdeling die dakloos is geworden ingevolge
l'application de l'article 433quaterdecies du Code pénal, l'aide de toepassing van artikel 433quaterdecies van het Strafwetboek, kan de
sociale visé à l'alinéa quatre et cinq peut être fournie dans un in het vierde en vijfde lid bedoelde maatschappelijke dienstverlening
centre d'accueil tel que visé à l'article 57ter ». verstrekt worden in een onthaalcentrum, zoals bedoeld in artikel 57ter ».
B.2. L'article 9bis de la loi du 15 décembre 1980 « sur l'accès au B.2. Artikel 9bis van de wet van 15 december 1980 « betreffende de
territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de
» (ci-après : la loi du 15 décembre 1980) dispose : verwijdering van vreemdelingen » (hierna : de wet van 15 december
« § 1er. Lors de circonstances exceptionnelles et à la condition que 1980) bepaalt : « § 1. In buitengewone omstandigheden en op voorwaarde dat de
l'étranger dispose d'un document d'identité, l'autorisation de séjour vreemdeling over een identiteitsdocument beschikt, kan de machtiging
tot verblijf worden aangevraagd bij de burgemeester van de plaats waar
peut être demandée auprès du bourgmestre de la localité où il hij verblijft. Deze maakt ze over aan de minister of aan diens
séjourne, qui la transmettra au ministre ou à son délégué. Quand le gemachtigde. Indien de minister of diens gemachtigde de machtiging tot
ministre ou son délégué accorde l'autorisation de séjour, celle-ci verblijf toekent, zal de machtiging tot verblijf in België worden
sera délivrée en Belgique. afgegeven.
La condition que l'étranger dispose d'un document d'identité n'est pas De voorwaarde dat de vreemdeling beschikt over een identiteitsdocument
d'application : is niet van toepassing op :
- au demandeur d'asile dont la demande d'asile n'a pas fait l'objet - de asielzoeker wiens asielaanvraag niet definitief werd afgewezen of
d'une décision définitive ou qui a introduit un recours en cassation
administrative déclaré admissible conformément à l'article 20 des lois die tegen deze beslissing een overeenkomstig artikel 20 van de wetten
sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, et ce jusqu'au op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, toelaatbaar
cassatieberoep heeft ingediend en dit tot op het ogenblik waarop een
moment où un arrêt de rejet du recours admis est prononcé; verwerpingsarrest inzake het toegelaten beroep is uitgesproken;
- à l'étranger qui démontre valablement son impossibilité de se - de vreemdeling die zijn onmogelijkheid om het vereiste
procurer en Belgique le document d'identité requis. identiteitsdocument te verwerven in België, op geldige wijze aantoont.
§ 2. Sans préjudice des autres éléments de la demande, ne peuvent pas § 2. Onverminderd de andere elementen van de aanvraag, kunnen niet
être retenus comme circonstances exceptionnelles et sont déclarés aanvaard worden als buitengewone omstandigheden en worden
irrecevables : onontvankelijk verklaard :
1° les éléments qui ont déjà été invoqués à l'appui d'une demande 1° elementen die reeds aangehaald werden ter ondersteuning van een
d'asile au sens des articles 50, 50bis, 50ter et 51, et qui ont été asielaanvraag in de zin van de artikelen 50, 50bis, 50ter en 51 en die
rejetés par les instances d'asile, à l'exception des éléments rejetés verworpen werden door de asieldiensten, met uitzondering van elementen
parce qu'ils sont étrangers aux critères de la Convention de Genève die verworpen werden omdat ze vreemd zijn aan de criteria van de
tel que déterminé à l'article 48/3 et aux critères prévus à l'article Conventie van Genève, zoals bepaald in artikel 48/3, en aan de
48/4 en matière de protection subsidiaire, ou parce qu'ils ne relèvent criteria voorzien in artikel 48/4 met betrekking tot de subsidiaire
pas de la compétence de ces instances; bescherming of omdat de beoordeling ervan niet behoort tot de
bevoegdheid van die instanties;
2° les éléments qui auraient dû être invoqués au cours de la procédure 2° elementen die in de loop van de procedure ter behandeling van de
de traitement de la demande d'asile au sens de l'article 50, 50bis, asielaanvraag in de zin van artikel 50, 50bis, 50ter en 51 hadden
50ter et 51, dans la mesure où ils existaient et étaient connus de moeten worden ingeroepen, aangezien zij reeds bestonden en gekend
l'étranger avant la fin de la procédure; waren voor het einde van deze procedure;
3° les éléments qui ont déjà été invoqués lors d'une demande 3° elementen die reeds ingeroepen werden bij een vorige aanvraag tot
het bekomen van een machtiging tot verblijf in het Rijk met
précédente d'autorisation de séjour dans le Royaume à l'exception des uitzondering van de elementen die werden aangehaald in het kader van
éléments invoqués dans le cadre d'une demande jugée irrecevable en een aanvraag die als onontvankelijk werd beoordeeld wegens het
raison de l'absence des documents d'identité requis ou en raison du ontbreken van de vereiste identiteitsdocumenten of wegens het niet of
non-paiement ou du paiement incomplet de la redevance visée à niet volledig betalen van de retributie zoals vastgelegd in artikel
l'article 1er/1 et à l'exception des éléments invoqués dans les 1/1 en met uitzondering van de elementen aangehaald in eerdere
demandes précédentes qui ont fait l'objet d'un désistement; aanvragen waarvan afstand werd gedaan;
4° les éléments qui ont été invoqués dans le cadre d'une demande 4° elementen die ingeroepen werden in het kader van een aanvraag tot
d'obtention d'autorisation de séjour sur la base de l'article 9ter. het bekomen van een machtiging tot verblijf op grond van artikel 9ter.
§ 3. La demande d'autorisation de séjour dans le Royaume est examinée § 3. De aanvraag om machtiging tot verblijf in het Rijk wordt louter
beoordeeld op grond van de laatst ingediende aanvraag die door de
uniquement sur la base de la dernière demande introduite transmise par burgemeester of zijn gemachtigde werd overgezonden aan de minister of
le bourgmestre ou son délégué au ministre ou à son délégué. L'étranger aan zijn gemachtigde. De vreemdeling die een nieuwe aanvraag indient
qui introduit une nouvelle demande est réputé se désister des demandes wordt geacht afstand te doen van de eerder ingediende hangende
pendantes introduites antérieurement ». aanvragen ».
Quant à la première question préjudicielle Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag
B.3. La Cour est interrogée sur l'impossibilité, pour les personnes B.3. Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de onmogelijkheid, voor
qui introduisent une demande de séjour en vertu de l'article 9bis de de personen die een verblijfsaanvraag op grond van artikel 9bis van de
la loi du 15 décembre 1980, d'obtenir une aide sociale pendant la wet van 15 december 1980 indienen, om maatschappelijke dienstverlening
durée du traitement de leur demande. te verkrijgen gedurende de behandeling van hun aanvraag.
B.4.1. Par ses arrêts nos 106/2000 (B.4.2), 32/2001 (B.3.2) et B.4.1. Bij zijn arresten nrs. 106/2000 (B.4.2), 32/2001 (B.3.2) en
203/2004 (B.4.2), la Cour a jugé : 203/2004 (B.4.2) heeft het Hof geoordeeld :
« L'opinion selon laquelle la demande de régularisation ne change en « De zienswijze dat de aanvraag tot regularisatie de rechtspositie van
rien la situation juridique du demandeur et, en conséquence, n'ouvre de aanvrager niet wijzigt en hem bijgevolg geen recht op
pas de droit à l'aide sociale, a été confirmée à plusieurs reprises au maatschappelijke bijstand geeft, werd in de parlementaire
cours des travaux préparatoires (Doc. parl., Chambre, 1999-2000, voorbereiding meermaals bevestigd (Parl. St., Kamer, 1999-2000,
rapport, DOC 50-0234/005, p. 60; Ann., Chambre, 1999-2000, 24 novembre Verslag, doc 50, 0234/005, p. 60; Hand., Kamer, 1999-2000, 24 november
1999, HA 50 plen 17, pp. 7, 8, 18, 31 et 32; Doc. parl., Sénat, 1999, HA 50 plen. 017, pp. 7, 8, 18, 31 et 32; Parl. St., Senaat,
1999-2000, rapport, n° 2-202/3, p. 23). » 1999-2000, verslag, nr. 2-202/3, p. 23) ».
B.4.2. Par son arrêt n° 203/2004 du 21 décembre 2004, qui portait sur B.4.2. Bij zijn arrest nr. 203/2004 van 21 december 2004, dat
la même disposition de la loi organique des CPAS, lue conjointement betrekking had op dezelfde bepaling van de organieke OCMW-wet, in
avec la loi du 22 décembre 1999 « relative à la régularisation de samenhang gelezen met de wet van 22 december 1999 « betreffende de
séjour de certaines catégories d'étrangers séjournant sur le regularisatie van het verblijf van bepaalde categorieën van
territoire du Royaume », la Cour a jugé : vreemdelingen verblijvend op het grondgebied van het Rijk », heeft het Hof geoordeeld :
« B.6.1. La loi du 22 décembre 1999 reste muette quant à l'aide « B.6.1. De wet van 22 december 1999 bepaalt niets betreffende de
maatschappelijke dienstverlening aan de regularisatieaanvragers.
sociale aux demandeurs de régularisation. L'article 57 de la loi Artikel 57 van de O.C.M.W.-wet maakt inzake maatschappelijke
organique des C.P.A.S. fait une distinction, en matière d'aide
sociale, entre les étrangers, selon que ceux-ci séjournent légalement dienstverlening een onderscheid tussen vreemdelingen naargelang zij al
ou illégalement sur le territoire. Depuis la loi du 30 décembre 1992, dan niet legaal op het grondgebied verblijven. Sinds de wet van 30
l'article 57, § 2, précise que l'aide sociale accordée aux étrangers december 1992 verduidelijkt artikel 57, § 2, dat de maatschappelijke
séjournant illégalement sur le territoire est limitée à l'aide dienstverlening aan illegaal op het grondgebied verblijvende
vreemdelingen wordt beperkt tot dringende medische hulp. Die maatregel
médicale urgente. Cette mesure tend à harmoniser la législation strekt ertoe de wetgeving betreffende het verblijfsstatuut van de
relative au statut de séjour des étrangers et celle relative à l'aide vreemdelingen en diegene betreffende de maatschappelijke
sociale. dienstverlening beter op elkaar af te stemmen.
[...] [...]
B.6.6. Le législateur n'a pas opté pour une régularisation B.6.6. De wetgever heeft niet gekozen voor een automatische
automatique, mais bien pour une procédure dans laquelle il est regularisatie, doch wel voor een procedure waarbij van geval tot geval
examiné, cas par cas, si les conditions fixées par la loi sont wordt onderzocht of aan de door de wet gestelde vereisten is voldaan.
remplies. En ne prévoyant pas que l'introduction d'une demande de Door niet erin te voorzien dat het indienen van een
régularisation ouvrirait, par elle-même, un droit à l'aide sociale, il regularisatieaanvraag op zich een recht op maatschappelijke
a entendu éviter l'attrait financier de la demande de régularisation, dienstverlening zou doen ontstaan, heeft de wetgever de financiële
afin d'écarter les demandes abusives introduites uniquement dans le aantrekkingskracht van de regularisatieaanvraag willen voorkomen om
but d'obtenir l'aide sociale et afin de combattre une immigration onterechte aanvragen, ingediend met de enkele bedoeling
maatschappelijke dienstverlening te verkrijgen, te weren en om
illégale supplémentaire (voy. Doc. parl., Chambre, 1999-2000, DOC bijkomende illegale immigratie tegen te gaan (zie : Parl. St., Kamer,
50-0234/001, p. 10, et DOC 50-0234/005, p. 13, p. 60 et p. 65; Ann., 1999-2000, DOC 50-0234/001, p. 10, en DOC 50-0234/005, pp. 13, 60 en
Chambre, 1999-2000, 24 novembre 1999, HA 50 plen. 017, pp. 31 et 32; 65; Hand., Kamer, 1999-2000, 24 november 1999, HA 50 plen. 017, pp. 31
Doc. parl., Sénat, 1999-2000, n° 2-202/3, pp. 4 et 6). en 32; Parl. St., Senaat, 1999-2000, nr. 2-202/3, pp. 4 en 6).
[...] [...]
B.8.1. L'intention du législateur de ne pas octroyer d'aide sociale au B.8.1. De bedoeling van de wetgever om hangende de procedure geen
cours de la procédure a de nouveau été expressément confirmée, après O.C.M.W.-steun te verlenen, werd na de totstandkoming van de voormelde
l'adoption de la loi précitée du 22 décembre 1999, par le Vice-premier wet van 22 december 1999 opnieuw uitdrukkelijk bevestigd door de
ministre et ministre du Budget, de l'Intégration sociale et de Vice-Eerste Minister en Minister van Begroting, Maatschappelijke
l'Economie sociale : Integratie en Sociale Economie :
[...] [...]
B.8.2. Cette même position a été adoptée par le ministre de B.8.2. Hetzelfde standpunt werd ingenomen door de Minister van
l'Intérieur : Binnenlandse Zaken :
[...] [...]
B.15. Il découle de ce qui précède que l'article 57, § 2, de la loi B.15. Uit hetgeen voorafgaat volgt dat artikel 57, § 2, van de
sur les C.P.A.S., lu isolément ou en combinaison avec l'article 14 de O.C.M.W.-wet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 14 van de
la loi du 22 décembre 1999, doit être interprété par les juges a quo wet van 22 december 1999, door de verwijzende rechters zo moet worden
en ce sens qu'il ne garantit qu'une aide médicale urgente aux geïnterpreteerd dat het de vreemdelingen die een aanvraag tot
étrangers qui introduisent une demande de régularisation tant que leur regularisatie indienen, zolang hun verblijfsstatus niet is
statut de séjour n'a pas été régularisé. geregulariseerd, enkel dringende medische hulp waarborgt.
B.16. Les deux catégories de personnes comparées dans les questions B.16. De twee in de prejudiciële vragen met elkaar vergeleken
préjudicielles sont donc : d'une part, les étrangers qui ont demandé à categorieën van personen zijn derhalve : enerzijds, de vreemdelingen
être reconnus comme réfugiés, dont la demande a été rejetée et qui ont die hebben gevraagd als vluchteling te worden erkend, wier aanvraag is
afgewezen en die het bevel hebben gekregen het grondgebied te
reçu l'ordre de quitter le territoire et alors que n'ont pas été verlaten, terwijl de beroepen niet zijn beslecht die zij bij de Raad
tranchés les recours qu'ils ont introduits auprès du Conseil d'Etat van State hebben ingesteld tegen de beslissing van de
contre la décision du Commissaire général aux réfugiés et aux Commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen, genomen
apatrides, prise en application de l'article 63.3 de la loi du 15 met toepassing van artikel 63.3 van de wet van 15 december 1980, of
décembre 1980, ou contre la décision de la Commission permanente de tegen de beslissing van de Vaste Beroepscommissie voor vluchtelingen;
recours des réfugiés; d'autre part, les étrangers qui ont fait l'objet anderzijds, de vreemdelingen die het voorwerp hebben uitgemaakt van
d'une décision négative du ministre de l'Intérieur, après avoir een negatieve beslissing van de Minister van Binnenlandse Zaken, na
een regularisatieaanvraag te hebben ingediend op grond van de wet van
introduit une demande de régularisation sur la base de la loi du 22 22 december 1999, en die tegen die beslissing beroep hebben ingesteld
décembre 1999 et qui ont introduit un recours contre cette décision
auprès du Conseil d'Etat, la loi du 22 décembre 1999 étant interprétée bij de Raad van State, waarbij de wet van 22 december 1999 in die zin
en ce sens qu'au cours de l'examen de la demande de régularisation, wordt geïnterpreteerd dat, tijdens het onderzoek van de
l'article 14 de cette loi ne fait pas obstacle à l'application de regularisatieaanvraag, artikel 14 van die wet de toepassing van
l'article 57, § 2, de la loi sur les C.P.A.S. artikel 57, § 2, van de O.C.M.W.-wet niet in de weg staat.
B.17. Ces deux catégories de personnes diffèrent objectivement, ainsi B.17. Die twee categorieën van personen zijn objectief verschillend,
que la Cour l'a constaté dans son arrêt n° 131/2001, non seulement en ce qui concerne leur situation personnelle, mais aussi du point de vue des obligations qui incombent aux autorités à leur égard. B.18. La procédure de reconnaissance du statut de réfugié s'inscrit dans le cadre d'obligations internationales auxquelles l'Etat a souscrit. La procédure de régularisation, en revanche, est une mesure qui relève du pouvoir d'appréciation souverain des autorités belges. Cette différence justifie également que l'Etat n'ait pas les mêmes obligations vis-à-vis de ces deux catégories d'étrangers. B.19. La régularisation offre aux étrangers concernés une chance d'obtenir un statut de séjour légal, malgré leur séjour clandestin ou le fait que les procédures existant auparavant ont été épuisées, et donc aussi d'obtenir le droit à l'aide sociale, conformément à zoals het Hof heeft vastgesteld in het arrest nr. 131/2001, niet alleen wat hun persoonlijke situatie betreft, maar ook vanuit het oogpunt van de verplichtingen die te hunnen opzichte op de overheid rusten. B.18. De procedure tot erkenning van de status van vluchteling past in het kader van internationale verplichtingen die de Staat op zich heeft genomen. De regularisatieprocedure daarentegen is een maatregel die tot de soevereine beoordelingsbevoegdheid van de Belgische overheid behoort. Ook dat verschil verantwoordt dat op de Staat ten aanzien van beide categorieën van vreemdelingen niet dezelfde verplichtingen rusten. B.19. De regularisatie biedt de betrokken vreemdelingen een kans om, ondanks hun clandestien verblijf of de uitputting van de voorheen bestaande procedures, alsnog een legaal verblijfsstatuut te verkrijgen, en aldus ook het recht op maatschappelijke dienstverlening
l'article 57, § 1er, de la loi sur les C.P.A.S. En attendant, l'aide overeenkomstig artikel 57, § 1, van de O.C.M.W.-wet te verwerven.
médicale urgente leur est garantie. Sur la base de la circulaire du 6 Ondertussen is hun dringende medische hulp gewaarborgd. Zij kunnen
avril 2000 concernant les autorisations provisoires d'occupation pour bovendien, op grond van de omzendbrief van 6 april 2000 betreffende de
les ressortissants étrangers ayant introduit une demande de voorlopige arbeidsvergunningen voor de buitenlandse onderdanen die een
aanvraag tot regularisatie van het verblijf hebben ingediend, zoals
régularisation de séjour, modifiée par la circulaire du 6 février gewijzigd bij omzendbrief van 6 februari 2001, een voorlopige
2001, ils peuvent en outre obtenir une autorisation provisoire arbeidsvergunning verkrijgen en aldus in hun onderhoud voorzien.
d'occupation et pourvoir ainsi à leur subsistance. B.20. Rekening houdend met het bovenstaande, is het niet onverantwoord
B.20. Compte tenu de ce qui précède, il n'est pas injustifié qu'en dat, in afwachting van de afronding van de regularisatieprocedure, en
attendant la clôture de la procédure de régularisation, soit aussi zolang derhalve niet vaststaat dat aan de voorwaarden voor
longtemps qu'il n'est pas établi que les conditions pour obtenir la regularisatie is voldaan, de aan de regularisatieaanvragers
régularisation sont remplies, l'aide sociale garantie aux demandeurs gewaarborgde maatschappelijke dienstverlening beperkt blijft tot
de régularisation soit limitée à l'aide médicale urgente. dringende medische hulp.
B.21. Il s'ensuit que la différence de traitement entre les deux B.21. Hieruit volgt dat het verschil in behandeling tussen beide in de
catégories de personnes décrites dans les questions préjudicielles prejudiciële vragen beschreven categorieën van personen niet
n'est pas discriminatoire. discriminerend is.
B.22. Les questions préjudicielles appellent une réponse négative ». B.22. De prejudiciële vragen dienen ontkennend te worden beantwoord ».
B.4.3. Par son arrêt n° 43/2013 du 21 mars 2013, fondé en partie sur B.4.3. Bij zijn arrest nr. 43/2013 van 21 maart 2013, dat gedeeltelijk
l'arrêt n° 17/2002 du 17 janvier 2002, la Cour a encore jugé : is gebaseerd op het arrest nr. 17/2002 van 17 januari 2002, heeft het
« B.2. Le juge a quo compare les personnes qui ont introduit une Hof voorts geoordeeld :
demande de protection subsidiaire pour raison médicale conformément à « B.2. De verwijzende rechter vergelijkt de personen die
l'article 9ter de la loi du 15 décembre 1980 ' sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers ', et qui ont fait l'objet d'une décision de refus contre laquelle elles ont introduit un recours auprès du Conseil du contentieux des étrangers et les personnes qui, sur la base de l'article 48/4 de la même loi, ont introduit une demande de protection subsidiaire du fait d'une situation de violence généralisée dans le pays d'origine ou de résidence habituelle qui a été refusée, décision contre laquelle elles ont introduit un recours devant le même Conseil. Ainsi, tandis que cette dernière catégorie de personnes continue à bénéficier de l'aide sociale durant l'examen du recours, la première catégorie verrait cette aide limitée à l'aide médicale urgente. overeenkomstig artikel 9ter van de wet van 15 december 1980 ' betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen ' een aanvraag tot subsidiaire bescherming om medische redenen hebben ingediend en die het voorwerp hebben uitgemaakt van een beslissing tot weigering waartegen zij een beroep hebben ingesteld bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, en de personen die op grond van artikel 48/4 van dezelfde wet een aanvraag tot subsidiaire bescherming hebben ingediend wegens een situatie van veralgemeend geweld in het land van herkomst of van gewoonlijk verblijf, die is geweigerd, beslissing waartegen zij voor dezelfde Raad een beroep hebben ingesteld. Terwijl die laatstgenoemde categorie van personen de maatschappelijke dienstverlening blijft genieten tijdens het onderzoek van hun beroep, zou die hulp voor de eerste categorie worden beperkt tot de dringende medische hulp.
[...] [...]
B.8.1. L'article 57 de la loi organique des CPAS opère une distinction B.8.1. Artikel 57 van de organieke OCMW-wet maakt een onderscheid
entre les étrangers selon qu'ils sont, ou non, en séjour légal sur le onder vreemdelingen naargelang zij al dan niet legaal op het
territoire. Ainsi, l'article 57, § 2, précise que l'aide sociale accordée aux étrangers qui séjournent illégalement sur le territoire est limitée à l'aide médicale urgente. B.8.2. C'est au législateur qu'il appartient de mener une politique concernant l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers et de prévoir à cet égard, dans le respect du principe d'égalité et de non-discrimination, les mesures nécessaires qui peuvent notamment porter sur la fixation des conditions auxquelles le séjour d'un étranger en Belgique est légal ou non. Le fait qu'il en découle une différence de traitement entre étrangers est la conséquence logique de la mise en oeuvre de ladite politique. B.8.3. Lorsque le législateur entend mener une politique en matière d'étrangers et impose à cette fin des règles auxquelles il y a lieu de se conformer pour séjourner légalement sur le territoire, il utilise un critère de distinction objectif et pertinent s'il lie des effets aux manquements à ces règles, lors de l'octroi de l'aide sociale. La politique en matière d'accès au territoire et de séjour des étrangers serait en effet mise en échec s'il était admis que, pour les étrangers qui séjournent illégalement en Belgique, la même aide sociale soit accordée que pour ceux qui séjournent légalement dans le pays. La différence entre les deux catégories d'étrangers justifie que ce ne soient pas les mêmes obligations qui incombent à l'Etat à leur égard. grondgebied verblijven. Artikel 57, § 2, preciseert aldus dat de maatschappelijke dienstverlening aan illegaal op het grondgebied verblijvende vreemdelingen wordt beperkt tot dringende medische hulp. B.8.2. Het komt de wetgever toe een beleid betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen te voeren en daaromtrent, met inachtneming van het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, in de nodige maatregelen te voorzien die betrekking kunnen hebben op onder meer het vaststellen van de voorwaarden volgens welke het verblijf van een vreemdeling in België al dan niet wettig is. Dat daaruit een verschil in behandeling voortvloeit tussen vreemdelingen is het logische gevolg van de inwerkingstelling van voormeld beleid. B.8.3. Wanneer de wetgever een vreemdelingenbeleid wil voeren en met het oog daarop regels oplegt waaraan moet worden voldaan om wettig op het grondgebied te verblijven, hanteert hij een objectief en pertinent criterium van onderscheid indien hij aan het niet naleven van die regels gevolgen verbindt bij het toekennen van maatschappelijke dienstverlening. Het beleid inzake de toegang tot het grondgebied en het verblijf van vreemdelingen zou immers worden doorkruist wanneer zou worden aangenomen dat aan vreemdelingen die onwettig in België verblijven, dezelfde maatschappelijke dienstverlening zou moeten worden verleend als aan diegenen die wettig in het land verblijven. Het verschil tussen beide categorieën van vreemdelingen verantwoordt dat op de Staat ten aanzien van hen niet dezelfde verplichtingen rusten.
[...] [...]
B.13. Les demandes fondées sur l'article 9ter de la loi du 15 décembre B.13. De aanvragen op grond van artikel 9ter van de wet van 15
1980 concernent cependant une catégorie d'étrangers qui, malgré le december 1980 betreffen echter een categorie van vreemdelingen die,
caractère illégal de leur séjour durant la procédure de recours en ondanks het illegale karakter van hun verblijf tijdens de
application de l'article 39/2, § 2, de cette loi, prétendent souffrir beroepsprocedure met toepassing van artikel 39/2, § 2, van die wet,
d'une maladie dans un état tel qu'elle entraîne un risque réel pour beweren op zodanige wijze aan een ziekte te lijden dat die ziekte een
leur vie ou leur intégrité physique ou un risque réel de traitement reëel risico inhoudt voor hun leven of fysieke integriteit of een
inhumain ou dégradant lorsqu'il n'existe aucun traitement adéquat dans reëel risico inhoudt op een onmenselijke of vernederende behandeling
leur pays d'origine ou dans le pays où ils séjournent. wanneer er geen adequate behandeling bestaat in hun land van herkomst
Bien que le droit à un recours effectif, tel que celui-ci est garanti of in het land waar zij verblijven.
par l'article 13 de la Convention européenne des droits de l'homme, n'implique pas que les personnes exerçant un tel recours doivent bénéficier de l'aide sociale durant une procédure en cours, il convient de veiller à ce que, pour éviter que la limitation de l'aide sociale à l'aide médicale urgente n'entraîne pour des personnes qui souffrent d'une maladie grave un risque réel pour leur vie ou leur intégrité physique, elles puissent recevoir les soins médicaux, tant préventifs que curatifs, nécessaires pour écarter un tel risque. B.14. Sous réserve de l'interprétation mentionnée en B.13, la différence de traitement en cause est raisonnablement justifiée. Hoewel het recht op een daadwerkelijk beroep, zoals dat bij artikel 13 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens wordt gewaarborgd, niet inhoudt dat de personen die een dergelijk beroep instellen, maatschappelijke dienstverlening moeten genieten tijdens een hangende procedure, moet erover worden gewaakt dat zij, teneinde te vermijden dat het beperken van de maatschappelijke dienstverlening tot de dringende medische hulp voor personen die aan een ernstige ziekte lijden, een reëel risico voor hun leven of fysieke integriteit met zich meebrengt, de medische verzorging, zowel van preventieve als van curatieve aard, kunnen krijgen die noodzakelijk is om een dergelijk risico te weren. B.14. Onder voorbehoud van de in B.13 vermelde interpretatie is het in het geding zijnde verschil in behandeling redelijk verantwoord.
B.15. Pour les mêmes motifs, le contrôle de la disposition en cause au B.15. Om dezelfde redenen leidt de toetsing van de in het geding
regard de l'article 23 de la Constitution, lu en combinaison avec les zijnde bepaling aan artikel 23 van de Grondwet, in samenhang gelezen
articles 3 et 13 de la Convention européenne des droits de l'homme, met de artikelen 3 en 13 van het Europees Verdrag voor de rechten van
aboutit à la même conclusion. de mens, tot hetzelfde besluit.
B.16. La question préjudicielle appelle une réponse négative. ». B.16. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord ».
B.5. Pour les mêmes motifs, il n'est pas injustifié, hormis les B.5. Om dezelfde redenen is het niet onverantwoord, buiten de gevallen
protections qui découlent d'un traité international, que l'aide van bescherming die voortvloeien uit een internationaal verdrag, dat
sociale garantie aux personnes en situation de séjour illégal soit de maatschappelijke dienstverlening die wordt gewaarborgd aan de
limitée à l'aide médicale urgente jusqu'à la clôture de la procédure personen die zich in een situatie van illegaal verblijf bevinden,
relative à une demande de séjour fondée sur l'article 9bis de la loi beperkt blijft tot dringende medische hulp, tot de afronding van de
procedure met betrekking tot een verblijfsaanvraag op grond van
du 15 décembre 1980, c'est-à-dire aussi longtemps qu'il n'est pas artikel 9bis van de wet van 15 december 1980, dit wil zeggen zolang
établi que les conditions pour obtenir le séjour sont remplies. derhalve niet vaststaat dat is voldaan aan de voorwaarden voor verblijf.
B.6. L'article 57, § 2, de la loi du 8 juillet 1976 est compatible B.6. Artikel 57, § 2, van de wet van 8 juli 1976 is bestaanbaar met de
avec les articles 10 et 11 de la Constitution. artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
Quant à la seconde question préjudicielle Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag
B.7. Il ne ressort pas de la décision de renvoi qu'il existe un grief B.7. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt niet dat er een grief bestaat
tiré du dépassement d'un éventuel délai raisonnable de traitement par die is afgeleid uit de overschrijding van een eventuele redelijke
l'administration de la procédure d'autorisation de séjour fondé sur termijn voor de behandeling, door de administratie, van de procedure
l'article 9bis de la loi du 15 décembre 1980. voor machtiging tot verblijf op grond van artikel 9bis van de wet van 15 december 1980.
B.8. La réponse à la question préjudicielle n'est dès lors pas utile à B.8. Het antwoord op de prejudiciële vraag is derhalve niet nuttig
la solution du litige pendant devant le juge a quo. Partant, la voor de oplossing van het voor de verwijzende rechter hangende
question préjudicielle n'appelle pas de réponse. geschil. Bijgevolg behoeft de prejudiciële vraag geen antwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
- L'article 57, § 2, de la loi du 8 juillet 1976 organique des centres - Artikel 57, § 2, van de organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de
publics d'action sociale ne viole pas les articles 10 et 11 de la openbare centra voor maatschappelijk welzijn schendt de artikelen 10
Constitution. en 11 van de Grondwet niet.
- La seconde question préjudicielle n'appelle pas de réponse. - De tweede prejudiciële vraag behoeft geen antwoord.
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 13 octobre 2022. op 13 oktober 2022.
Le greffier, De griffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
Le président, De voorzitter,
P. Nihoul P. Nihoul
^