← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 72/2022 du 25 mai 2022 Numéro du rôle : 7471 En cause : la question
préjudicielle concernant l'article 3, § 1 er , 1°, de la loi du 21 novembre 1989
« relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité La Cour constitutionnelle, composée
des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges T. Gie(...)"
| Extrait de l'arrêt n° 72/2022 du 25 mai 2022 Numéro du rôle : 7471 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 3, § 1 er , 1°, de la loi du 21 novembre 1989 « relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité La Cour constitutionnelle, composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges T. Gie(...) | Uittreksel uit arrest nr. 72/2022 van 25 mei 2022 Rolnummer 7471 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 3, § 1, 1°, van de wet van 21 november 1989 « betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen », Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters(...) |
|---|---|
| COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
| Extrait de l'arrêt n° 72/2022 du 25 mai 2022 | Uittreksel uit arrest nr. 72/2022 van 25 mei 2022 |
| Numéro du rôle : 7471 | Rolnummer 7471 |
| En cause : la question préjudicielle concernant l'article 3, § 1er, | In zake : de prejudiciële vraag over artikel 3, § 1, 1°, van de wet |
| 1°, de la loi du 21 novembre 1989 « relative à l'assurance obligatoire | van 21 november 1989 « betreffende de verplichte |
| de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs », posée par | aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen », gesteld door de |
| le Tribunal de première instance francophone de Bruxelles. | Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel. |
| La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
| composée des présidents P. Nihoul et L. Lavrysen, et des juges T. | samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de |
| Giet, J. Moerman, D. Pieters, E. Bribosia et W. Verrijdt, assistée du | rechters T. Giet, J. Moerman, D. Pieters, E. Bribosia en W. Verrijdt, |
| greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président P. Nihoul, | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul, |
| après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
| I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
| Par jugement du 9 novembre 2020, dont l'expédition est parvenue au | Bij vonnis van 9 november 2020, waarvan de expeditie ter griffie van |
| greffe de la Cour le 2 décembre 2020, le Tribunal de première instance | het Hof is ingekomen op 2 december 2020, heeft de Franstalige |
| francophone de Bruxelles a posé la question préjudicielle suivante : | Rechtbank van eerste aanleg te Brussel de volgende prejudiciële vraag |
| « L'article 3, § 1er, 1°, de la loi du 21 novembre 1989 relative à | gesteld : « Schendt artikel 3, § 1, 1°, van de wet van 21 november 1989 |
| l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules | betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake |
| automoteurs viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution : | motorrijtuigen de artikelen 10 en 11 van de Grondwet : |
| - en ce que, dans le cas d'un accident avec partage de responsabilité, | - in zoverre het toelaat, bij een ongeval met gedeelde |
| il permet d'exclure de l'assurance les dommages au véhicule assuré et | aansprakelijkheid, de schade aan het verzekerde voertuig uit te |
| d'empêcher en conséquence un assureur ou une personne physique ou morale obligé in solidum ou solidairement à la dette, de récupérer, dans le cadre de la contribution à la dette, la part des décaissements payés à la victime pour le dommage causé à son véhicule, correspondant à la responsabilité du co-responsable, conducteur de ce véhicule, à charge de l'assureur qui couvre la responsabilité civile découlant de son utilisation, - alors que cet assureur ou cette personne physique ou morale peut, dans la même hypothèse de partage de responsabilité, récupérer cette | sluiten van de verzekering, en bijgevolg toelaat een verzekeraar of een rechts- of natuurlijke persoon die in solidum of hoofdelijk aansprakelijk is voor de schuld te beletten om, in het kader van de bijdrage tot de schuld, het gedeelte van de bedragen die aan het slachtoffer zijn uitbetaald voor de schade aan zijn voertuig, dat overeenstemt met de aansprakelijkheid van de medeaansprakelijke persoon, die de bestuurder was van dat voertuig, terug te vorderen ten laste van de verzekeraar die de burgerrechtelijke aansprakelijkheid voor het gebruik van het voertuig dekt, - terwijl die verzekeraar of die rechts- of natuurlijke persoon, in hetzelfde geval van een gedeelde aansprakelijkheid, dat gedeelte wel kan terugvorderen wanneer de medeaansprakelijke persoon niet de |
| part, lorsque le co-responsable n'est pas le conducteur du véhicule | bestuurder was van het beschadigde voertuig, zodat het verhaalrecht |
| endommagé, de sorte que le recours s'exerce contre un autre assureur | wordt uitgeoefend tegen een andere verzekeraar dan die welke de |
| que celui qui couvre la responsabilité civile liée à l'utilisation de | burgerrechtelijke aansprakelijkheid voor het gebruik van dat |
| ce véhicule endommagé ? ». | beschadigde voertuig dekt ? ». |
| (...) | (...) |
| III. En droit | III. In rechte |
| (...) | (...) |
| B.1.1. La question préjudicielle porte sur l'article 3, § 1er, de la | B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 3, § 1, van |
| loi du 21 novembre 1989 « relative à l'assurance obligatoire de la | de wet van 21 november 1989 « betreffende de verplichte |
| responsabilité en matière de véhicules automoteurs » (ci-après : la | aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen » (hierna : de wet |
| loi du 21 novembre 1989), qui, avant sa modification par l'article 4 | van 21 november 1989), dat, vóór de wijziging ervan bij artikel 4 van |
| de la loi du 31 mai 2017 « modifiant la loi du 21 novembre 1989 | de wet van 31 mei 2017 « tot wijziging van de wet van 21 november 1989 |
| relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de | betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake |
| véhicules automoteurs », disposait : | motorrijtuigen », bepaalde : |
| « L'assurance doit garantir l'indemnisation des personnes lésées | « De verzekering moet waarborgen dat benadeelden schadeloos worden |
| chaque fois qu'est engagée la responsabilité civile du propriétaire, | gesteld in geval van burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de |
| eigenaar, van iedere houder en van iedere bestuurder van het | |
| de tout détenteur et de tout conducteur du véhicule assuré, de toute | verzekerde motorrijtuig, alsmede van degenen die daarin worden |
| personne transportée, de l'employeur des personnes précitées, lorsque | vervoerd, van de werkgever van bovengenoemde personen, wanneer dezen |
| celles-ci sont exonérées de toute responsabilité en vertu de l'article | van alle aansprakelijkheid zijn ontheven krachtens artikel 18 van de |
| 18 de la loi du 3 juillet 1978 relative aux contrats de travail, et de | wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten en van de |
| l'organisation qui les emploie comme volontaires lorsque celles-ci | organisatie die bovengenoemde personen inzet als vrijwilligers, |
| sont exonérées de toute responsabilité en vertu de l'article 5 de la | wanneer dezen van alle aansprakelijkheid zijn ontheven krachtens |
| loi du 3 juillet 2005 relative aux droits des volontaires, à | artikel 5 van de wet van 3 juli 2005 betreffende de rechten van |
| l'exclusion de la responsabilité civile de ceux qui se seraient rendus | vrijwilligers zulks met uitzondering van de burgerrechtelijke |
| aansprakelijkheid van hen die zich door diefstal, geweldpleging of | |
| maîtres du véhicule par vol ou violence ou par suite de recel. | heling de macht over het motorrijtuig hebben verschaft. |
| [...] | [...] |
| Toutefois, peuvent être exclus de l'assurance, les dommages : | Van de verzekering kan niettemin worden uitgesloten, de schade aan : |
| 1° au véhicule assuré; | 1° het verzekerd voertuig; |
| [...] ». | [...] ». |
| B.1.2. En vertu de cette disposition, le contrat-type d'assurance | B.1.2. Op grond van die bepaling sluit de modelovereenkomst voor de |
| obligatoire de la responsabilité en matière de véhicules automoteurs | verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen de |
| exclut de l'assurance les dommages causés au véhicule assuré, de sorte | schade veroorzaakt aan het verzekerde voertuig van de verzekering uit, |
| que, lorsque la responsabilité du conducteur du véhicule assuré est | zodat, wanneer de aansprakelijkheid van de bestuurder van het |
| engagée, le dommage subi par ce véhicule n'est pas indemnisé par | verzekerde voertuig is vastgesteld, de schade aan dat voertuig niet |
| l'assureur de la responsabilité du propriétaire de ce véhicule. B.2.1. Il ressort du jugement de renvoi que l'accident qui est à l'origine du litige est survenu entre un véhicule automoteur et un tram et que le véhicule automoteur n'était pas conduit par son propriétaire au moment de l'accident. Le Tribunal de première instance francophone de Bruxelles a jugé que les deux conducteurs impliqués avaient chacun commis une faute ayant provoqué l'accident, de sorte qu'ils sont coresponsables, à parts égales, de la survenance de celui-ci et des dommages causés. B.2.2. La juridiction a quo cherche à savoir si la disposition en | wordt vergoed door de aansprakelijkheidsverzekeraar van de eigenaar van dat voertuig. B.2.1. Uit het verwijzend vonnis blijkt dat bij het ongeval dat ten grondslag ligt aan het geschil, een motorrijtuig en een tram betrokken waren en dat het motorrijtuig niet door de eigenaar ervan werd bestuurd op het ogenblik van het ongeval. De Franstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel oordeelde dat de twee betrokken bestuurders ieder een fout hebben begaan die het ongeval mee heeft veroorzaakt, zodat zij in gelijke mate medeaansprakelijk zijn voor het ongeval en de veroorzaakte schade. B.2.2. Het verwijzende rechtscollege beoogt te vernemen of de in het |
| cause est compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution en | geding zijnde bepaling bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de |
| ce qu'elle permet à l'assureur de la responsabilité civile du | Grondwet, in zoverre zij de verzekeraar van de burgerrechtelijke |
| conducteur coresponsable de l'accident de décliner sa garantie pour | aansprakelijkheid van de bestuurder die medeaansprakelijk is voor het |
| les dommages causés au véhicule assuré, de sorte que l'autre | ongeval toelaat zijn waarborg te weigeren voor de schade aan het |
| coresponsable de l'accident, qui a indemnisé ce dommage pour sa | verzekerde voertuig, zodat de andere medeaansprakelijke voor het |
| ongeval, die die schade volledig heeft vergoed in het kader van de | |
| totalité dans le cadre de l'obligation in solidum à la dette, ne peut | aansprakelijkheid in solidum, geen beroep kan doen op de waarborg van |
| mobiliser la garantie de l'assureur précité. | de voormelde verzekeraar. |
| B.3.1. La Cour est invitée à comparer la situation de ce coresponsable | B.3.1. Het Hof wordt verzocht de situatie van die medeaansprakelijke |
| de l'accident avec la situation d'une personne, coresponsable d'un | voor het ongeval te vergelijken met de situatie van een persoon die |
| accident de la circulation, qui a indemnisé le dommage causé à un tiers et qui peut mobiliser la garantie de l'assureur responsabilité civile du véhicule conduit par l'autre coresponsable de l'accident pour obtenir le remboursement de la part de ses débours correspondant à la part de responsabilité de cet autre coresponsable. La juridiction a quo compare ainsi la situation née d'un accident impliquant deux véhicules dont chaque conducteur a commis une faute et est donc coresponsable avec la situation née d'un accident impliquant trois véhicules, lorsque deux conducteurs sont coresponsables du dommage causé au troisième véhicule, lequel est conduit par un conducteur qui n'est pas responsable de l'accident. B.3.2. La Société des transports intercommunaux de Bruxelles (ci-après : la STIB) estime qu'une seconde comparaison devrait être envisagée, selon que le conducteur coresponsable de l'accident est ou non le propriétaire du véhicule endommagé. Une partie devant la Cour ne peut modifier ou étendre la portée d'une question préjudicielle. C'est en effet à la seule juridiction a quo qu'il appartient de décider quelles sont les questions préjudicielles qui doivent être posées à la Cour et de déterminer ainsi l'étendue de | medeaansprakelijk is voor een verkeersongeval, die de schade veroorzaakt aan een derde heeft vergoed en die een beroep kan doen op de waarborg van de verzekeraar burgerrechtelijke aansprakelijkheid van het voertuig dat door de andere medeaansprakelijke voor het ongeval werd bestuurd, om de terugbetaling te verkrijgen van het gedeelte van zijn uitgaven dat overeenstemt met het aandeel van die andere medeaansprakelijke in de aansprakelijkheid. Het verwijzende rechtscollege vergelijkt aldus de situatie die voortvloeit uit een ongeval waarbij twee voertuigen betrokken zijn waarvan de bestuurders elk een fout hebben begaan en dus medeaansprakelijk zijn met de situatie die voortvloeit uit een ongeval waarbij drie voertuigen betrokken zijn, wanneer twee bestuurders medeaansprakelijk zijn voor de schade aan het derde voertuig, dat wordt bestuurd door een bestuurder die niet aansprakelijk is voor het ongeval. B.3.2. De Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel (hierna : de MIVB) is van mening dat een tweede vergelijking zou moeten worden overwogen, naargelang de bestuurder die medeaansprakelijk is voor het ongeval al dan niet de eigenaar van het beschadigde voertuig is. Een partij voor het Hof mag de draagwijdte van een prejudiciële vraag niet wijzigen of uitbreiden. Het komt immers alleen het verwijzende rechtscollege toe te oordelen welke prejudiciële vragen het aan het Hof dient te stellen en daarbij de omvang van de saisine te bepalen. |
| la saisine. L'examen de la question ne peut donc être étendu à la | Het onderzoek van de vraag mag dus niet worden uitgebreid tot de |
| comparaison de catégories de justiciables autres que celles qui sont | vergelijking van andere categorieën van rechtzoekenden dan die welke |
| mentionnées en B.3.1. | in B.3.1 zijn vermeld. |
| B.4.1. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas | B.4.1. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet |
| qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de | uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen |
| personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et | wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium |
| qu'elle soit raisonnablement justifiée. | berust en het redelijk verantwoord is. |
| L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant | Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld |
| compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la | rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel |
| nature des principes en cause; le principe d'égalité et de | en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van |
| non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas | gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat |
| de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés | er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de |
| et le but visé. | aangewende middelen en het beoogde doel. |
| B.4.2. La SA « Corona » et le Conseil des ministres estiment que les | B.4.2. De nv « Corona » en de Ministerraad zijn van mening dat de |
| situations comparées dans la question préjudicielle ne sont pas | situaties die in de prejudiciële vraag worden vergeleken, niet |
| suffisamment comparables. | voldoende vergelijkbaar zijn. |
| B.4.3. Il ne faut pas confondre différence et non-comparabilité. Les | B.4.3. Verschil en niet-vergelijkbaarheid mogen niet met elkaar worden |
| conducteurs coresponsables d'un accident qui, dans le cadre de | verward. Bestuurders die medeaansprakelijk zijn voor een ongeval en |
| l'obligation à la dette, ont indemnisé une victime de la totalité de | die, in het kader van de aansprakelijkheid voor de schuld, de schade |
| van een slachtoffer volledig hebben vergoed, hebben evenveel belang om | |
| son dommage ont le même intérêt à pouvoir faire appel à l'assureur de | een beroep te kunnen doen op de verzekeraar burgerrechtelijke |
| responsabilité civile du véhicule conduit par l'autre coresponsable. | aansprakelijkheid van het voertuig bestuurd door de andere |
| Les catégories de personnes mentionnées dans la question préjudicielle | medeaansprakelijke. De in de prejudiciële vraag vermelde categorieën |
| van personen zijn vergelijkbaar in die zin dat zij beide | |
| sont comparables, en ce sens qu'elles sont toutes deux coresponsables | medeaansprakelijk zijn voor een ongeval en zij het slachtoffer |
| d'un accident et qu'elles ont indemnisé la victime pour la totalité de | volledig voor zijn schade hebben vergoed in het kader van de |
| son dommage dans le cadre de l'obligation in solidum à la dette. Le | aansprakelijkheid in solidum. Louter het feit dat, in het ene geval, |
| simple fait que, dans un cas, la victime indemnisée est le preneur | het vergoede slachtoffer de verzekeringnemer burgerrechtelijke |
| d'assurance en responsabilité civile, alors que, dans l'autre cas, la | aansprakelijkheid is, terwijl, in het andere geval, het vergoede |
| victime indemnisée est un tiers au contrat d'assurance peut certes | slachtoffer een derde is ten aanzien van de verzekeringsovereenkomst, |
| constituer un élément dans l'appréciation d'une différence de traitement, mais il ne saurait suffire pour conclure à la non-comparabilité, au risque de vider de sa substance le contrôle exercé au regard du principe d'égalité et de non-discrimination. B.5.1. La différence de traitement que la Cour est invitée à examiner repose sur le critère suivant : soit le véhicule pour lequel un des coresponsables de l'accident a indemnisé l'ensemble du dommage est le véhicule qui fait l'objet du contrat d'assurance de la responsabilité civile du véhicule conduit par l'autre coresponsable de l'accident, soit le véhicule endommagé est étranger à ce contrat d'assurance. Dans le premier cas, l'assureur peut décliner sa garantie pour couvrir le dommage causé au véhicule qu'il assure, alors que, dans le second cas, l'assureur ne peut refuser sa garantie pour couvrir le dommage causé à un véhicule étranger à ce contrat. Ce critère est objectif. | kan weliswaar een element vormen bij de beoordeling van een verschil in behandeling, maar kan niet volstaan om tot niet-vergelijkbaarheid te besluiten; anders wordt de toetsing aan het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie uitgehold. B.5.1. Het verschil in behandeling dat het Hof dient te onderzoeken, berust op het volgende criterium : ofwel is het voertuig waarvoor een van de medeaansprakelijken van het ongeval de schade volledig heeft vergoed, het voertuig dat het voorwerp uitmaakt van de verzekeringsovereenkomst burgerrechtelijke aansprakelijkheid van het voertuig bestuurd door de andere medeaansprakelijke voor het ongeval, ofwel is het beschadigde voertuig niet betrokken bij die verzekeringsovereenkomst. In het eerste geval kan de verzekeraar zijn waarborg ter dekking van de schade aan het voertuig dat hij verzekert weigeren, terwijl in het tweede geval de verzekeraar zijn waarborg ter dekking van de schade aan een voertuig dat niet betrokken is bij deze overeenkomst, niet kan weigeren. Dat criterium is objectief. |
| B.5.2. L'article 3 de la loi du 21 novembre 1989 s'inscrit dans le | B.5.2. Artikel 3 van de wet van 21 november 1989 past in het kader van |
| een regeling die steunt op de aansprakelijkheid en op de | |
| cadre d'un régime fondé sur la responsabilité et sur les assurances de | aansprakelijkheidsverzekeringen. Het heeft betrekking op de gevallen |
| la responsabilité. Il concerne les hypothèses dans lesquelles « est | van « burgerrechtelijke aansprakelijkheid » van de eigenaar, van de |
| engagée la responsabilité civile » du propriétaire, du détenteur ou du | houder of van de bestuurder van het verzekerde voertuig. De verplichte |
| conducteur du véhicule assuré. L'assurance de la responsabilité civile | verzekering van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid inzake |
| obligatoire des véhicules automoteurs a pour vocation d'intervenir | motorrijtuigen is bestemd om de schade die aan derden is veroorzaakt |
| door een fout van de verzekerde, mee te vergoeden, maar is niet | |
| pour réparer le dommage causé à des tiers par la faute de l'assuré et | bestemd om de schade die de verzekerde aan zichzelf veroorzaakt, te |
| non pour réparer le dommage que l'assuré se cause à lui-même. Ce | vergoeden. Die laatstgenoemde schade kan daarentegen wel ten laste |
| dernier dommage peut par contre être pris en charge par une assurance | worden genomen door een verzekering die de materiële schade aan het |
| qui couvre les dégâts matériels occasionnés au véhicule. L'exclusion | voertuig dekt. De uitsluiting van de vergoeding van materiële schade |
| de l'indemnisation des dommages matériels causés au véhicule assuré | die aan het verzekerde voertuig is veroorzaakt door een fout van de |
| par la faute du conducteur de ce véhicule est dès lors cohérente par | bestuurder van dat voertuig, is bijgevolg coherent met de regeling van |
| rapport au régime de responsabilité civile auquel se rattache | burgerrechtelijke aansprakelijkheid waaraan de betrokken verzekering |
| l'assurance concernée. | gekoppeld is. |
| B.5.3. En outre, en disposant que le contrat-type d'assurance | B.5.3. Bovendien beoogde de wetgever, door te bepalen dat de |
| modelovereenkomst voor de verplichte verzekering van de | |
| obligatoire de la responsabilité civile peut exclure le dommage causé | burgerrechtelijke aansprakelijkheid de schade aan het verzekerde |
| au véhicule assuré, le législateur avait en vue « d'éviter tout risque | voertuig kan uitsluiten, « elk risico van verstandhouding te vermijden |
| de collusion entre personnes dont la responsabilité est couverte par | tussen personen waarvan de aansprakelijkheid wordt gedekt door de |
| le contrat d'assurance » (Doc. parl., Sénat, 1988-1989, n° 696-2, p. | verzekeringsovereenkomst » (Parl. St., Senaat, 1988-1989, nr. 696-2, |
| 23). Dès lors que le législateur impose une obligation d'assurance de | p. 23). Aangezien de wetgever een verplichting oplegt tot verzekering |
| la responsabilité civile des conducteurs de véhicules automoteurs, il | van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de bestuurders van |
| est pertinent que, pour éviter les fraudes à l'assurance, il permette | motorrijtuigen, is het pertinent dat hij, om verzekeringsfraude te |
| d'exclure de la garantie les dommages occasionnés au véhicule | vermijden, toelaat de schade aan het voertuig dat toebehoort aan een |
| appartenant à la personne assurée en responsabilité civile. | persoon die verzekerd is voor burgerrechtelijke aansprakelijkheid, uit |
| La différence de traitement en cause repose sur un critère pertinent. | te sluiten van de waarborg. Het in het geding zijnde verschil in behandeling berust op een |
| pertinent criterium. | |
| B.6.1. La Cour doit encore examiner si le refus d'intervention de | B.6.1. Het Hof dient nog na te gaan of de weigering van tegemoetkoming |
| l'assureur en responsabilité civile sur la base de l'article 3, § 1er, | door de verzekeraar burgerrechtelijke aansprakelijkheid op grond van |
| alinéa 4, 1°, de la loi du 21 novembre 1989, en ce qu'il est opposable non seulement au propriétaire du véhicule assuré pour les dommages causés à ce véhicule par la faute de son conducteur, mais également, dans l'hypothèse décrite en B.2, au coresponsable de l'accident qui, dans le cadre de l'obligation à la dette, a indemnisé ce propriétaire, ne produit pas des effets disproportionnés pour le coresponsable de l'accident. B.6.2. Le coresponsable de l'accident n'est pas dépourvu de moyens de droit pour récupérer, auprès du conducteur du véhicule automoteur endommagé, la partie de ses débours qui correspond à la part de responsabilité de ce conducteur. Si le véhicule était conduit par son propriétaire, qui est la personne préjudiciée, le coresponsable peut lui opposer sa propre faute pour refuser d'indemniser la part du préjudice qui correspond à sa part de responsabilité. Si le véhicule | artikel 3, § 1, vierde lid, 1°, van de wet van 21 november 1989, in zoverre die weigering niet alleen tegenstelbaar is aan de eigenaar van het verzekerde voertuig voor de schade die aan dat voertuig is veroorzaakt door de fout van de bestuurder ervan, maar ook, in de in B.2 omschreven hypothese, aan de medeaansprakelijke voor het ongeval die, in het kader van de aansprakelijkheid voor de schuld, die eigenaar heeft vergoed, geen onevenredige gevolgen heeft voor de medeaansprakelijke voor het ongeval. B.6.2. De medeaansprakelijke voor het ongeval is niet verstoken van rechtsmiddelen om, bij de bestuurder van het beschadigde motorrijtuig, het gedeelte van zijn uitgaven dat overeenstemt met het aandeel van die bestuurder in de aansprakelijkheid, terug te vorderen. Indien het voertuig werd bestuurd door de eigenaar ervan, die de schadelijder is, kan de medeaansprakelijke hem zijn eigen fout tegenwerpen teneinde te weigeren om het gedeelte van de schade dat overeenstemt met diens aandeel in de aansprakelijkheid te vergoeden. Indien het voertuig werd bestuurd door een andere persoon, beschikt de medeaansprakelijke over |
| était conduit par une autre personne, le coresponsable dispose d'un | een verhaalrecht tegen die persoon, om het gedeelte van zijn uitgaven |
| recours contre cette personne pour récupérer auprès d'elle la part de | dat overeenstemt met diens aandeel in de aansprakelijkheid, van hem |
| ses débours qui correspond à sa part de responsabilité. La disposition | terug te vorderen. De in het geding zijnde bepaling, in zoverre zij de |
| en cause, en ce qu'elle empêche le coresponsable de l'accident de | medeaansprakelijke voor het ongeval verhindert om, daarbovenop, een |
| faire appel, en sus, à l'assureur de la responsabilité civile du | beroep te doen op de verzekeraar burgerrechtelijke aansprakelijkheid |
| véhicule endommagé, ne produit donc pas des effets disproportionnés | van het beschadigde voertuig, heeft bijgevolg geen onevenredige |
| pour le coresponsable de l'accident qui a indemnisé la totalité du | gevolgen voor de medeaansprakelijke voor het ongeval die de door de |
| dommage subi par le propriétaire du véhicule. | eigenaar van het voertuig geleden schade volledig heeft vergoed. |
| B.7. En ce qu'il autorise l'assureur en responsabilité civile à | B.7. In zoverre het de verzekeraar burgerrechtelijke aansprakelijkheid |
| exclure de la garantie le dommage causé au véhicule assuré, ce qui | toelaat om schade aan het verzekerde voertuig uit te sluiten van de |
| empêche que le coresponsable de l'accident fasse appel à cet assureur | waarborg, hetgeen verhindert dat de medeaansprakelijke voor het |
| ongeval een beroep doet op die verzekeraar om een terugbetaling te | |
| pour obtenir le remboursement de la partie de l'indemnisation payée au | verkrijgen van het gedeelte van de aan de eigenaar van dat voertuig |
| propriétaire de ce véhicule qui correspond à la part de responsabilité | betaalde vergoeding dat overeenstemt met het aandeel van de bestuurder |
| du conducteur de ce véhicule, l'article 3, § 1er, alinéa 4, 1°, de la | van dat voertuig in de aansprakelijkheid, is artikel 3, § 1, vierde |
| loi du 21 novembre 1989 n'est pas incompatible avec les articles 10 et | lid, 1°, van de wet van 21 november 1989 niet onbestaanbaar met de |
| 11 de la Constitution. | artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
| Par ces motifs, | Om die redenen, |
| la Cour | het Hof |
| dit pour droit : | zegt voor recht : |
| L'article 3, § 1er, alinéa 4, 1°, de la loi du 21 novembre 1989 « | Artikel 3, § 1, vierde lid, 1°, van de wet van 21 november 1989 « |
| relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en matière de | betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake |
| véhicules automoteurs » ne viole pas les articles 10 et 11 de la | motorrijtuigen » schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet. |
| Constitution. Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
| conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
| la Cour constitutionnelle, le 25 mai 2022. | op 25 mei 2022. |
| Le greffier, | De griffier, |
| P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
| Le président, | De voorzitter, |
| P. Nihoul | P. Nihoul |