Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 44/2022 du 17 mars 2022 Numéro du rôle : 7684 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 104, 2°, du Code des impôts sur les revenus 1992, posée par la Cour d'appel de Gand. La Cour constitutionnelle,"
Extrait de l'arrêt n° 44/2022 du 17 mars 2022 Numéro du rôle : 7684 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 104, 2°, du Code des impôts sur les revenus 1992, posée par la Cour d'appel de Gand. La Cour constitutionnelle, Uittreksel uit arrest nr. 44/2022 van 17 maart 2022 Rolnummer 7684 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 104, 2°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door het Hof van Beroep te Gent. Het Grondwettelijk H samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, de rechters J.-P. Moerman, T. Giet, J. Mo(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 44/2022 du 17 mars 2022 Uittreksel uit arrest nr. 44/2022 van 17 maart 2022
Numéro du rôle : 7684 Rolnummer 7684
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 104, 2°, du In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 104, 2°, van het
Code des impôts sur les revenus 1992, posée par la Cour d'appel de Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, gesteld door het Hof van
Gand. Beroep te Gent.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents L. Lavrysen et P. Nihoul, des juges J.-P. samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, de rechters
Moerman, T. Giet, J. Moerman et E. Bribosia, et, conformément à J.-P. Moerman, T. Giet, J. Moerman en E. Bribosia, en, overeenkomstig
l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
constitutionnelle, de la juge émérite R. Leysen, assistée du greffier Grondwettelijk Hof, emeritus rechter R. Leysen, bijgestaan door de
P.-Y. Dutilleux, présidée par le président L. Lavrysen, griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter L.
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : Lavrysen, wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt du 16 novembre 2021, dont l'expédition est parvenue au Bij arrest van 16 november 2021, waarvan de expeditie ter griffie van
greffe de la Cour le 25 novembre 2021, la Cour d'appel de Gand a posé het Hof is ingekomen op 25 november 2021, heeft het Hof van Beroep te
la question préjudicielle suivante : Gent de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 104, 2°, du CIR 1992 viole-t-il les articles 10, 11 et 172 « Schendt artikel 104, 2° WIB 92 de artikelen 10, 11 en 172 van de
de la Constitution et le principe de la proportionnalité qui y est Grondwet en het hierin vervatte evenredigheidsbeginsel nu deze
inscrit, en ce que cette disposition a pour effet (1) qu'un débiteur bepaling met zich brengt dat (1) een onderhoudsplichtige die pas
d'aliments qui n'effectue le paiement des pensions alimentaires fixées betaling uitvoert van onderhoudsgelden die bij gerechtelijke
par décision judiciaire qu'après qu'il a été statué définitivement sur beslissing zijn vastgesteld nadat over zijn hoger beroep waarmee hij
l'appel par lequel il s'oppose au fait d'être redevable de ces bestrijdt die onderhoudsgelden verschuldigd te zijn, definitief
pensions alimentaires n'a pas le droit, compte tenu du fait que le uitspraak is gedaan, gelet op het feit dat de onderhoudsgerechtigde
créancier d'aliments ne demande pas le paiement de ces pensions geen betaling vraagt van die onderhoudsgelden op grond van die
alimentaires sur la base de cette décision judiciaire contestée, de bestreden gerechtelijke beslissing, niet gerechtigd is om (80 procent
déduire (80 pour cent de) ces pensions alimentaires de l'ensemble de van) die onderhoudsgelden van zijn totale netto-inkomen af te trekken,
ses revenus nets, alors (2) qu'un débiteur d'aliments qui interjette terwijl (2) een onderhoudsplichtige die ook hoger beroep instelt tegen
lui aussi appel de la décision judiciaire fixant les pensions de gerechtelijke beslissing die de onderhoudsgelden vaststelt die hij
alimentaires dont il est redevable, mais qui paie déjà ces pensions verschuldigd is, maar al lopende dat hoger beroep betaling van die
alimentaires au cours de ce recours en appel parce que le créancier onderhoudsgelden uitvoert omdat de onderhoudsgerechtigde (bij wijze
d'aliments demande ce paiement (par voie d'exécution provisoire), peut van uitvoering bij voorraad) om die betaling vraagt, wel (80 procent
déduire (80 pour cent de) ces pensions alimentaires de l'ensemble de van) die onderhoudsgelden van zijn totale netto-inkomen mag aftrekken
ses revenus nets ? ». ? ».
Le 15 décembre 2021, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la Op 15 december 2021 hebben de rechters-verslaggevers J. Moerman en
J.-P. Moerman, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de
loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof
juges-rapporteurs J. Moerman et J.-P. Moerman ont informé la Cour ervan in kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht
qu'ils pourraient être amenés à proposer de mettre fin à l'examen de voor te stellen het onderzoek van de zaak af te doen met een arrest
l'affaire par un arrêt rendu sur procédure préliminaire. gewezen op voorafgaande rechtspleging.
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. Artikel 104, 1° en 2°, van het Wetboek van de
B.1. L'article 104, 1° et 2°, du Code des impôts sur les revenus 1992 inkomstenbelastingen 1992 (hierna : het WIB 1992) heeft betrekking op
(ci-après : le CIR 1992) porte sur le régime fiscal, en matière de de fiscale regeling inzake de aftrekbare bestedingen van
dépenses déductibles, des pensions alimentaires et dispose : onderhoudsbijdragen en bepaalt :
« Les dépenses suivantes sont déduites de l'ensemble des revenus nets, « De volgende bestedingen worden van het totale netto-inkomen
dans la mesure où elles ont été effectivement payées au cours de la afgetrokken, in zover zij in het belastbare tijdperk werkelijk zijn
période imposable : betaald :
1° 80 p.c. des rentes alimentaires régulièrement payées par le 1° 80 pct. van de onderhoudsuitkeringen die de belastingplichtige
contribuable à des personnes qui ne font pas partie de son ménage, regelmatig heeft betaald aan personen die niet deel uitmaken van zijn
lorsqu'elles leur sont payées en exécution d'une obligation résultant gezin, wanneer ze zijn betaald ter uitvoering van een verplichting op
du Code civil ou du Code judiciaire ou d'une obligation légale grond van het Burgerlijk of het Gerechtelijk Wetboek of van een
gelijkaardige wettelijke verplichting in een buitenlandse wetgeving,
analogue dans une législation étrangère, ainsi que 80 p.c. des alsmede 80 pct. van de kapitalen die zulke uitkeringen vervangen;
capitaux tenant lieu de telles rentes;
2° 80 p.c. des rentes ou rentes complémentaires dues par le 2° 80 pct. van de uitkeringen of de aanvullende uitkeringen die de
belastingplichtige verschuldigd is volgens de voorwaarden bepaald in
contribuable aux conditions fixées au 1°, mais qui sont payées après 1°, doch die na het belastbare tijdperk waarop zij betrekking hebben
la période imposable au cours de laquelle elles sont dues et ce, en betaald worden ter uitvoering van een gerechtelijke beslissing waarbij
exécution d'une décision judiciaire qui en a fixé ou augmenté le het bedrag ervan met terugwerkende kracht wordt vastgesteld of
montant avec effet rétroactif. Toutefois, les rentes payées pour les verhoogd. Evenwel zijn de uitkeringen betaald voor de kinderen voor
enfants pour lesquels l'article 132bis a été appliqué pour un exercice welke voor een vorig aanslagjaar artikel 132bis werd toegepast, niet
d'imposition antérieur ne sont pas déductibles; ». aftrekbaar; ».
B.2.1. Compte tenu des éléments de fait de l'affaire pendante devant B.2.1. Rekening houdend met de feiten van de voor het verwijzende
la juridiction a quo et des motifs de la décision de renvoi, il est rechtscollege hangende zaak en met de motivering van de
demandé à la Cour si la disposition en cause est compatible avec les verwijzingsbeslissing, wordt het Hof gevraagd of de in het geding
articles 10, 11 et 172 de la Constitution, en ce que cette disposition fait naître une différence de traitement entre : 1) les personnes qui sont condamnées par une décision judiciaire au paiement d'une pension alimentaire, qui interjettent appel de cette décision, qui ne paient pas de pensions alimentaires au cours de cette procédure d'appel parce que le crédirentier ne prend pas d'initiatives pour faire exécuter la décision judiciaire précitée, et qui ne procèdent au paiement des pensions alimentaires qu'après que la juridiction devant statuer sur l'appel a rejeté cet appel, et zijnde bepaling bestaanbaar is met de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet, doordat die bepaling een verschil in behandeling in het leven roept tussen : 1) personen die bij een gerechtelijke beslissing zijn veroordeeld tot het betalen van een onderhoudsuitkering, die tegen die beslissing hoger beroep instellen, die lopende de behandeling van het hoger beroep geen onderhoudsuitkering betalen omdat de onderhoudsgerechtigde geen initiatieven neemt tot uitvoering van de voormelde gerechtelijke beslissing en die pas overgaan tot betaling van onderhoudsuitkeringen nadat het rechtscollege dat uitspraak doet over het hoger beroep, dat beroep heeft verworpen, en
2) les personnes qui sont condamnées par une décision judiciaire au 2) personen die bij een gerechtelijke beslissing zijn veroordeeld tot
paiement d'une pension alimentaire, qui interjettent appel de cette het betalen van een onderhoudsuitkering, die tegen die gerechtelijke
décision et qui paient des pensions alimentaires au cours de cette beslissing hoger beroep instellen en die lopende de behandeling van
procédure d'appel parce que le crédirentier demande ce paiement par
voie d'exécution provisoire de la décision judiciaire précitée. het hoger beroep onderhoudsuitkeringen betalen omdat de
B.2.2. Alors que, dans le cadre de l'impôt sur les revenus, les onderhoudsgerechtigde, bij wijze van uitvoering bij voorraad van de
personnes qui relèvent de la seconde catégorie peuvent, en vertu de voormelde gerechtelijke beslissing, om die betaling vraagt.
l'article 104, 1°, du CIR 1992, déduire de l'ensemble de leurs revenus B.2.2. Terwijl de personen die behoren tot de tweede categorie, in het
nets relatifs à une période imposable déterminée 80 % des pensions alimentaires qui ont été régulièrement payées au cours de cette période imposable déterminée et qui se rapportent à celle-ci, les personnes qui relèvent de la première catégorie ne bénéficient pas du droit à déduction, conformément aux conditions fixées à l'article 104, 1° et 2°, du CIR 1992, en ce qui concerne les pensions payées après la période imposable à laquelle celles-ci se rapportent. B.3. Selon l'article 1322/1 du Code judiciaire, la décision qui statue sur une pension alimentaire est de plein droit exécutoire par provision, sauf si le tribunal en décide autrement, à la demande d'une des parties. Il ressort des motifs de la décision de renvoi que la décision judiciaire statuant sur la pension alimentaire concernée était, en l'absence d'une décision contraire du tribunal, exécutoire par provision. La Cour limite son examen de la question préjudicielle à cette situation. B.4. Par l'arrêt n° 87/2008 du 27 mai 2008, la Cour a répondu à une kader van de inkomstenbelastingen, 80 % van de tijdens een bepaald belastbaar tijdperk regelmatig betaalde onderhoudsgelden die betrekking hebben op dat belastbaar tijdperk van hun totale netto-inkomen voor dat belastbaar tijdperk kunnen aftrekken op grond van artikel 104, 1°, van het WIB 1992, komt het recht van aftrek, overeenkomstig de bij artikel 104, 1° en 2°, van het WIB 1992 bepaalde voorwaarden, niet toe aan de eerste categorie van personen voor wat betreft de na het belastbaar tijdperk waarop de uitkeringen betrekking hebben, betaalde uitkeringen. B.3. Volgens artikel 1322/1 van het Gerechtelijk Wetboek is de beslissing die uitspraak doet over een uitkering tot onderhoud van rechtswege uitvoerbaar bij voorraad, tenzij de rechtbank hierover anders beslist op vraag van een van de partijen. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing blijkt dat de gerechtelijke beslissing waarmee uitspraak werd gedaan over de desbetreffende onderhoudsuitkering, bij gebrek aan een afwijkende beslissing van de rechtbank, bij voorraad uitvoerbaar was. Het Hof beperkt zijn onderzoek van de prejudiciële vraag tot die situatie. B.4. Bij zijn arrest nr. 87/2008 van 27 mei 2008 heeft het Hof
question préjudicielle par laquelle le juge a quo souhaitait savoir si geantwoord op een prejudiciële vraag waarmee de verwijzende rechter
l'article 104, 2°, du CIR 1992 viole les articles 10, 11 et 172 de la wenste te vernemen of artikel 104, 2°, van het WIB 1992 de artikelen
Constitution, en ce que cet article accorde aux débirentiers n'ayant 10, 11 en 172 van de Grondwet schendt, in zoverre dat artikel aan de
onderhoudsplichtigen zonder financiële problemen het voordeel van de
pas de problèmes financiers l'avantage de la déductibilité fiscale fiscale aftrekbaarheid verleent wanneer de achterstallige
lorsque des arriérés de pensions alimentaires font l'objet d'une onderhoudsgelden het voorwerp van een gerechtelijke beslissing
décision judiciaire, alors que les débirentiers connaissant des uitmaken, terwijl onderhoudsplichtigen met financiële problemen een
problèmes financiers ne peuvent bénéficier d'une telle réduction dergelijke belastingvermindering niet kunnen genieten bij laattijdige
d'impôt en cas de paiement tardif des arriérés de pension alimentaire betaling van het achterstallige onderhoudsgeld zonder gerechtelijke
sans décision judiciaire. beslissing.
Par cet arrêt, la Cour a jugé : Het Hof heeft bij dat arrest geoordeeld als volgt :
« B.2. L'adoption de la disposition précitée, insérée par l'article 6 « B.2. De invoering van de voormelde bepaling door artikel 6 van de
de la loi du 28 décembre 1990 relative à diverses dispositions wet van 28 december 1990 betreffende verscheidene fiscale en
fiscales et non fiscales, a été justifiée comme suit dans les travaux niet-fiscale bepalingen werd in de parlementaire voorbereiding als
préparatoires : volgt verantwoord :
' Suivant les directives administratives actuelles qui s'appuient sur ' Volgens de huidige administratieve richtlijnen die gesteund zijn op
un arrêt de la Cour d'appel d'Anvers du 31 mars 1980, en cause Anna een arrest van het Hof van Beroep van Antwerpen van 31 maart 1980
Francken [...], les rentes alimentaires payées en une fois - en inzake Francken Anna [...], kunnen uitkeringen tot onderhoud die in
exécution post factum d'obligations mensuelles de plusieurs années - ne peuvent être considérées comme régulières ou périodiques au sens de l'article 67, 3°, CIR et ne sont dès lors pas imposables dans le chef du bénéficiaire (ni déductibles dans le chef du débirentier). Ces directives sont jugées inéquitables dans les cas où les rentes alimentaires ou rentes alimentaires complémentaires sont payées au cours d'une période imposable ultérieure à celle à laquelle elles se rapportent, en exécution d'un arrêt ou d'un jugement exécutoires qui en fixe ou en augmente le montant avec effet rétroactif. C'est pourquoi, il est proposé d'autoriser dorénavant la déduction, dans le chef du débirentier, des rentes alimentaires qui sont payées au cours d'une période imposable ultérieure à celle au cours de laquelle elles étaient dues mais dont le paiement non régulier est justifié par une décision judiciaire fixant ou modifiant la rente et corrélativement d'imposer également celles-ci dans le chef du één keer worden betaald - ter uitvoering post factum van maandelijkse verplichtingen van verschillende jaren - niet aangezien worden als periodiek of regelmatig in de zin van artikel 67, 3°, WIB, zodat zij derhalve niet belastbaar zijn ten name van de genieter (en niet aftrekbaar voor de uitkeringsplichtige). Die richtlijnen worden als onrechtvaardig ervaren in de gevallen waarin uitkeringen of aanvullende uitkeringen tot onderhoud, in uitvoering van een uitvoerbaar arrest of vonnis waarbij het bedrag ervan met terugwerkende kracht wordt vastgesteld of verhoogd, in een later belastbaar tijdperk worden betaald dan dit waarop ze betrekking hebben. Daarom wordt voorgesteld om voortaan onderhoudsgelden, die worden betaald in een later belastbaar tijdperk dan dit waarvoor ze verschuldigd zijn, doch waarvan de niet-regelmatige betaling het gevolg is van een gerechtelijke beslissing waarbij de rente wordt vastgesteld of verhoogd, eensdeels aftrekbaar te maken voor de uitkeringsplichtige en, correlatief daarmede, ze anderdeels ook te belasten ten name van de genieter ' (Parl. St., Kamer, 1990-1991, nr.
bénéficiaire ' (Doc. parl., Chambre, 1990-1991, n° 1366/3, pp. 6 et 7, 1366/3, pp. 6 en 7, en nr. 1366/6, p. 25).
et n° 1366/6, p. 25).
B.3.1. Le législateur a donc voulu mettre fin à une interprétation B.3.1. De wetgever heeft derhalve een einde willen maken aan een
administrative de la législation fiscale qui était jugée ' inéquitable administratieve interpretatie van de belastingwetgeving die als '
'. La disposition a été introduite en vue de faire disparaître, à onrechtvaardig ' werd ervaren. De bepaling werd ingevoegd om de
l'égard des débirentiers qui paient régulièrement, l'inégalité ongelijkheid weg te werken die de onderhoudsplichtigen trof die werden
touchant ceux auxquels un jugement impose, avec effet rétroactif, le geconfronteerd met een vonnis waarin hun met terugwerkende kracht een
paiement d'une pension alimentaire ou une augmentation de la pension onderhoudsgeld werd opgelegd of waarbij het bestaande onderhoudsgeld
alimentaire existante. Le principe consiste dès lors en ce que les werd verhoogd, ten opzichte van diegenen die regelmatig betaalden. Het
débirentiers pour lesquels le montant de la pension alimentaire ne beginsel is derhalve dat de onderhoudsplichtigen ten aanzien van wie
change pas doivent payer régulièrement s'ils entendent bénéficier du het bedrag van de alimentatie niet verandert, regelmatig moeten
régime des dépenses déductibles. betalen, willen zij de regeling van de aftrekbare bestedingen kunnen
B.3.2. Avant l'adoption de la disposition en cause, le ministre des genieten. B.3.2. Vóór de totstandkoming van de in het geding zijnde bepaling had
Finances s'était déjà distancié des interprétations de de minister van Financiën al afstand genomen van de interpretatie van
l'administration fiscale et avait déclaré que, selon lui, les pensions de belastingadministratie en verklaard dat naar zijn inzien de
alimentaires visées étaient également déductibles par le débiteur sous bedoelde onderhoudsbijdragen ook onder de vroegere wetgeving
l'ancienne législation. Une modification législative explicite a aftrekbaar waren voor de betaler. Een uitdrukkelijke wetsbepaling werd
toutefois été jugée nécessaire (Q. & R., Sénat, 6 novembre 1990, n° 5, evenwel nodig geacht (Vr. en Antw., Senaat, 6 november 1990, nr. 5, p.
p. 193). 193).
B.4. Le législateur a expressément décidé que trois conditions B.4. De wetgever heeft uitdrukkelijk bepaald dat aan drie voorwaarden
devaient être remplies pour que l'article 104, 2°, du CIR 1992 puisse moet worden voldaan vooraleer toepassing kan worden gemaakt van
être appliqué. Tout d'abord, les conditions résultant de l'article artikel 104, 2°, van het WIB 1992. Allereerst moeten alle voorwaarden
104, 1°, du CIR 1992 doivent être toutes remplies, à l'exception de la uit artikel 104, 1°, van het WIB 1992, met uitzondering van de
condition de ' régularité '. Ensuite, il doit nécessairement exister voorwaarde van de ' regelmatigheid ', zijn vervuld. Vervolgens is het
noodzakelijk dat er sprake is van een gerechtelijke beslissing die het
une décision judiciaire fixant ou augmentant le montant de la pension bedrag van de onderhoudsuitkering met terugwerkende kracht vaststelt
alimentaire avec effet rétroactif. Il faut, enfin, que l'effet of verhoogt. Ten slotte wordt vereist dat die terugwerkende kracht
rétroactif porte sur une période imposable antérieure à celle au cours betrekking heeft op een belastbaar tijdperk dat voorafgaat aan datgene
de laquelle le paiement est effectué. waarin wordt betaald.
Cette disposition déroge à la condition de ' régularité ' fixée à Die bepaling houdt een afwijking in van de voorwaarde van '
l'article 104, 1°, du CIR 1992. Normalement, les pensions alimentaires regelmatigheid ' in artikel 104, 1°, van het WIB 1992. Normaliter
doivent être payées périodiquement. Toutefois, l'article 104, 2°, du moeten onderhoudsgelden periodiek worden uitgekeerd. Artikel 104, 2°,
CIR 1992 ne pose pas cette condition et constitue dès lors une van het WIB 1992 vereist dit evenwel niet en vormt derhalve een
exception. uitzondering.
B.5.1. La distinction entre les débirentiers opérée dans la question B.5.1. Het in de prejudiciële vraag gemaakte onderscheid tussen
préjudicielle repose sur un critère objectif, à savoir le fait que les onderhoudsplichtigen berust op een objectief criterium, namelijk het
arriérés de pensions alimentaires sont payés en exécution ou non d'une feit of de achterstallige onderhoudsgelden al dan niet ter uitvoering
décision judiciaire avec effet rétroactif. van een gerechtelijke beslissing met terugwerkende kracht zijn
B.5.2. Il ressort des travaux préparatoires que l'objectif du betaald. B.5.2. Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat het de bedoeling
législateur était de supprimer l'injustice faite aux débirentiers van de wetgever is geweest om de onrechtvaardigheid weg te werken ten
obligés de faire face à un jugement leur imposant soudain de payer, aanzien van de onderhoudsplichtigen die geconfronteerd werden met een
avec effet rétroactif, une pension alimentaire ou une pension vonnis waarin hun plots met terugwerkende kracht een onderhoudsgeld of
alimentaire plus élevée. En effet, cette catégorie de débiteurs ne een hoger onderhoudsgeld werd opgelegd. Laatstgenoemde categorie van
remplissait pas la condition de ' régularité ' prévue à l'article 104, onderhoudsplichtigen beantwoordde immers niet aan de voorwaarde van '
1°, du CIR 1992. regelmatigheid ' in artikel 104, 1°, van het WIB 1992.
Le législateur n'avait toutefois en aucun cas l'intention d'accorder la déductibilité fiscale des pensions alimentaires payées auxquelles le débirentier a été condamné par un jugement qu'il n'a pas exécuté ou qu'il a exécuté tardivement. L'arriéré ne peut jamais être imputable à un manquement du débiteur lui-même. B.5.3. Il peut raisonnablement être justifié qu'aucune pension alimentaire payée ne puisse être déduite du revenu net du débirentier lorsque cette pension est payée après la période imposable à laquelle elle se rapporte parce que le débirentier a négligé d'exécuter la décision judiciaire qui le condamnait à la payer. En revanche, lorsqu'une décision judiciaire fixe ou augmente avec effet rétroactif le montant de la pension alimentaire, il est justifié d'en permettre la déduction puisque, dans ce cas, le débiteur exécute la décision qui détermine son obligation alimentaire. Permettre la déduction des arriérés de pension alimentaire dans tous les cas irait à l'encontre du but du législateur et serait en outre contraire aux raisons d'être de la pension alimentaire. Celle-ci est en effet un moyen d'existence qui, par sa nature, contribue aux besoins quotidiens du crédirentier, raison pour laquelle elle doit nécessairement être payée ponctuellement. Het was echter geenszins de bedoeling om de fiscale aftrekbaarheid toe te staan van betaalde onderhoudsgelden waartoe de onderhoudsplichtige werd veroordeeld door een vonnis dat hij niet of laattijdig heeft uitgevoerd. De achterstalligheid mag in geen geval te wijten zijn aan de nalatigheid van de onderhoudsplichtige zelf. B.5.3. Het kan in redelijkheid worden verantwoord dat geen enkele betaalde onderhoudsbijdrage mag worden afgetrokken van het netto-inkomen van de onderhoudsplichtige, wanneer die uitkering betaald wordt na het belastbare tijdperk waarop het betrekking heeft, omdat de onderhoudsplichtige heeft nagelaten de gerechtelijke beslissing die hem veroordeelde tot betalen uit te voeren. Wanneer daarentegen een gerechtelijke beslissing het bedrag van het onderhoudsgeld bepaalt of verhoogt met terugwerkende kracht is het verantwoord de aftrek ervan toe te staan, omdat, in dat geval, de onderhoudsplichtige de beslissing uitvoert die zijn onderhoudsplicht bepaalt. Het in alle gevallen aftrekbaar maken van achterstallige onderhoudsgelden zou het doel van de wetgever voorbijschieten en bovendien strijdig zijn met de bestaansreden van het onderhoudsgeld. Het onderhoudsgeld is immers een bestaansmiddel dat van nature bijdraagt tot de dagdagelijkse behoeften van de onderhoudsgerechtigde, waardoor het noodzakelijkerwijze tijdig dient te worden betaald.
B.6. La question préjudicielle appelle une réponse négative ». B.5. Il ressort de l'arrêt n° 87/2008 précité que, d'une part, il peut être raisonnablement justifié qu'aucune pension alimentaire payée ne puisse être déduite des revenus nets du débirentier lorsque cette pension est payée après la période imposable à laquelle elle se rapporte parce que le débirentier a négligé d'exécuter la décision judiciaire qui le condamnait à la payer, et que, d'autre part, il est justifié d'en permettre la déduction lorsqu'une décision judiciaire fixe ou augmente avec effet rétroactif le montant de la pension alimentaire, parce que, dans ce cas, le débirentier exécute la décision qui détermine son obligation alimentaire. B.6. Dès lors que les personnes relevant de la première catégorie B.6. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord ». B.5. Uit het voormelde arrest nr. 87/2008 blijkt, enerzijds, dat het in redelijkheid kan worden verantwoord dat geen enkele betaalde onderhoudsbijdrage mag worden afgetrokken van het netto-inkomen van de onderhoudsplichtige, wanneer die uitkering betaald wordt na het belastbare tijdperk waarop het betrekking heeft, omdat de onderhoudsplichtige heeft nagelaten de gerechtelijke beslissing die hem veroordeelde tot betalen uit te voeren en, anderzijds, dat het verantwoord is de aftrek ervan toe te staan wanneer een gerechtelijke beslissing het bedrag van het onderhoudsgeld bepaalt of verhoogt met terugwerkende kracht, omdat, in dat geval, de onderhoudsplichtige de beslissing uitvoert die zijn onderhoudsplicht bepaalt. B.6. Daar de eerste in B.2.1 vermelde categorie van personen, in
mentionnée en B.2.1, contrairement à celles qui relèvent de la seconde tegenstelling tot de tweede in die overweging vermelde categorie,
catégorie mentionnée dans ce même considérant, ont négligé d'exécuter heeft nagelaten de gerechtelijke beslissing tot het betalen van een
la décision judiciaire les condamnant au paiement d'une pension onderhoudsuitkering uit te voeren tijdens het belastbare tijdperk
alimentaire au cours de la période imposable à laquelle cette pension waarop die uitkering betrekking heeft, is het in het geding zijnde
se rapporte, la différence de traitement en cause est raisonnablement verschil in behandeling, om dezelfde redenen als die welke zijn
justifiée, pour les mêmes motifs que ceux qui sont mentionnés dans vermeld in het arrest nr. 87/2008, redelijk verantwoord. De
l'arrêt n° 87/2008. La circonstance que le crédirentier n'a pas pris omstandigheid dat de onderhoudsgerechtigde geen initiatieven heeft
d'initiatives pour faire exécuter la décision judiciaire concernée ne genomen met het oog op het uitvoeren van de desbetreffende
change rien, en soi, dans le cadre de la déduction fiscale de pensions gerechtelijke beslissing doet, in het kader van de fiscale aftrek van
alimentaires, au constat que les personnes relevant de la première onderhoudsgelden, op zich geen afbreuk aan de vaststelling dat de
catégorie mentionnée en B.2.1 ne paient la pension alimentaire eerste in B.2.1 vermelde categorie van personen de onderhoudsuitkering
qu'après la période imposable à laquelle cette pension se rapporte, pas betaalt na het belastbaar tijdperk waarop die betrekking heeft,
sans pouvoir, pour ce faire, s'appuyer sur une décision judiciaire zonder daarvoor te kunnen steunen op een gerechtelijke beslissing die
fixant ou augmentant avec effet rétroactif le montant de la pension het bedrag van het onderhoudsgeld bepaalt of verhoogt met
alimentaire. terugwerkende kracht.
B.7. L'article 104, 2°, du CIR 1992 n'est pas incompatible avec les B.7. Artikel 104, 2°, van het WIB 1992 is niet onbestaanbaar met de
articles 10, 11 et 172 de la Constitution. artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 104, 2°, du Code des impôts sur les revenus 1992 ne viole Artikel 104, 2°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992
pas les articles 10, 11 et 172 de la Constitution. schendt de artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet niet.
Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 17 mars 2022. op 17 maart 2022.
Le greffier, Le président, De griffier, De voorzitter,
P.-Y. Dutilleux L. Lavrysen P.-Y. Dutilleux L. Lavrysen
^