← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 124/2021 du 30 septembre 2021 Numéro du rôle : 7479 En cause
: la question préjudicielle concernant les articles 24 et 30 de la loi du 28 avril 2003 « relative aux
pensions complémentaires et au régime fiscal de celles- La Cour constitutionnelle, composée du président
L. Lavrysen, des juges T. Giet, J. Moerman, M. (...)"
Extrait de l'arrêt n° 124/2021 du 30 septembre 2021 Numéro du rôle : 7479 En cause : la question préjudicielle concernant les articles 24 et 30 de la loi du 28 avril 2003 « relative aux pensions complémentaires et au régime fiscal de celles- La Cour constitutionnelle, composée du président L. Lavrysen, des juges T. Giet, J. Moerman, M. (...) | Uittreksel uit arrest nr. 124/2021 van 30 september 2021 Rolnummer 7479 In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 24 en 30 van de wet van 28 april 2003 « betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit voorzitter L. Lavrysen, de rechters T. Giet, J. Moerman(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 124/2021 du 30 septembre 2021 | Uittreksel uit arrest nr. 124/2021 van 30 september 2021 |
Numéro du rôle : 7479 | Rolnummer 7479 |
En cause : la question préjudicielle concernant les articles 24 et 30 | In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 24 en 30 van de wet |
de la loi du 28 avril 2003 « relative aux pensions complémentaires et | van 28 april 2003 « betreffende de aanvullende pensioenen en het |
au régime fiscal de celles-ci et de certains avantages complémentaires | belastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullende |
en matière de sécurité sociale » (avant leur modification par la loi | voordelen inzake sociale zekerheid » (vóór de wijziging ervan bij de |
du 15 mai 2014), posées par la Cour du travail d'Anvers, division | wet van 15 mei 2014), gesteld door het Arbeidshof te Antwerpen, |
d'Anvers. | afdeling Antwerpen. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée du président L. Lavrysen, des juges T. Giet, J. Moerman, M. | samengesteld uit voorzitter L. Lavrysen, de rechters T. Giet, J. |
Pâques et D. Pieters, et, conformément à l'article 60bis de la loi | Moerman, M. Pâques en D. Pieters, en, overeenkomstig artikel 60bis van |
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, du président | de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
émérite F. Daoût et de la juge émérite T. Merckx-Van Goey, assistée du | emeritus voorzitter F. Daoût en emeritus rechter T. Merckx-Van Goey, |
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président L. Lavrysen, | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par arrêt du 2 décembre 2020, dont l'expédition est parvenue au greffe | Bij arrest van 2 december 2020, waarvan de expeditie ter griffie van |
de la Cour le 11 décembre 2020, la Cour du travail d'Anvers, division | het Hof is ingekomen op 11 december 2020, heeft het Arbeidshof te |
d'Anvers, a posé la question préjudicielle suivante : | Antwerpen, afdeling Antwerpen, de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« Les articles 24 et 30 de la loi du 28 avril 2003 relative aux | « Schenden de artikelen 24 en 30 van de Wet betreffende de Aanvullende |
pensions complémentaires, dans la version telle qu'elle était | |
applicable avant la modification opérée par la loi du 15 mai 2014, | Pensioenen van 28 april 2003 in de versie zoals van toepassing voor de |
violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution, lus ou non en | wijziging bij wet van 15 mei 2014, de artikelen 10 en 11 van de |
combinaison avec l'article 16 de la Constitution et/ou avec l'article | Grondwet, al dan niet in samenhang met artikel 16 van de Grondwet |
1er du Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des | en/of artikel 1, 1ste Aanvullend Protocol EVRM en/of het |
droits de l'homme et/ou avec le principe de précaution, dans | zorgvuldigheidsbeginsel in de interpretatie dat deze bepalingen alle |
l'interprétation selon laquelle ces dispositions obligent | inrichters zonder onderscheid verplichten om de tekorten van de |
indistinctement tous les organisateurs à apurer les réserves acquises | verworven reserves, alsook de tekorten ten opzichte van de garanties |
manquantes et les déficits par rapport aux garanties, visés à | |
l'article 24 de cette loi, dans le cadre de la mise à la retraite d'un | bedoeld in artikel 24 van die wet aan te zuiveren bij de pensionering |
affilié qui, lors de sa cessation de fonction, a laissé les réserves | van een aangeslotene die de verworven reserves bij de |
acquises dans le cadre de la mise à la retraite et ce, quelle que soit | pensioeninstelling heeft gelaten bij zijn uitdiensttreding en dit |
la cause de ce déficit, en ce que : | ongeacht de oorzaak van de tekorten doordat : |
- ces dispositions n'établissent aucune distinction entre les | - deze bepalingen geen onderscheid maken tussen de inrichters die hun |
organisateurs qui ont toujours correctement respecté leurs obligations | verplichtingen (premiebetalingen) voortspruitend uit de |
(paiement de primes) découlant de l'engagement de pension et du | pensioentoezegging en de pensioenovereenkomst steeds correct hebben |
contrat de pension, le déficit au moment de la mise à la retraite | nageleefd en waarbij de tekorten op het ogenblik van de pensionering |
étant simplement la conséquence de l'insolvabilité de l'organisme de | louter het gevolg zijn van de insolventie van de pensioeninstelling |
pension, d'une part, et les organisateurs qui n'ont pas correctement | enerzijds en de inrichters die deze verplichtingen niet correct hebben |
respecté ces obligations, d'autre part, ce dont il résulte que le | nageleefd anderzijds, met als gevolg dat de eerste groep inrichters |
premier groupe d'organisateurs est, lors de la mise à la retraite de | bij de pensionering van de aangeslotene een tweede maal gehouden zijn |
l'affilié, une seconde fois tenu de payer certains montants, une | tot betaling van bepaalde bedragen, een eerste maal als premie in de |
première fois comme prime à l'assurance de groupe et, une seconde | groepsverzekering en een tweede maal als aanzuivering van de tekorten |
fois, à titre d'apurement du déficit lors de la mise à la retraite, | bij de pensionering, terwijl de nalatige inrichters bij de |
alors que les organisateurs négligents, lors de la mise à la retraite | pensionering van de aangeslotene tot beloop van het bedrag van de niet |
de l'affilié, apurent uniquement le déficit à concurrence du montant | betaalde premies enkel de tekorten aanzuiveren en dus slechts één maal |
des primes non payées et ne payent donc qu'une seule fois. | betalen. |
- ces dispositions n'établissent aucune distinction entre les | - deze bepalingen geen onderscheid maken tussen de inrichters van een |
organisateurs d'un engagement de pension de type prestation définie, | pensioentoezegging van het type vaste prestaties waarbij de inrichter |
l'organisateur s'engageant à l'égard de l'affilié à une prestation | zich tegenover de aangeslotene verbindt tot een welbepaalde prestatie |
définie (rente ou capital) et les organisateurs d'un engagement de | (rente of kapitaal) en de inrichters van een pensioentoezegging van |
pension de type contribution définie, l'organisateur s'étant | het type vaste bijdragen waarbij de inrichter zich enkel heeft |
uniquement engagé à payer une contribution définie à l'organisme de | |
pensions en vue de financer la pension complémentaire, ce qui a pour | verbonden tot het betalen van een vaste bijdrage aan de |
effet que les organisateurs relevant du premier groupe ont pu faire | pensioeninstelling tot financiering van het aanvullend pensioen met |
leur choix de conclure une assurance de groupe en tenant compte du | als gevolg dat de eerste groep inrichters hun keuze voor het afsluiten |
risque d'insolvabilité de l'organisme assureur et ont immédiatement pu | van een groepsverzekering konden maken rekening houdend met het risico |
prendre des mesures pour limiter ou gérer les effets préjudiciables de | van insolventie van de verzekeringsinstelling en meteen maatregelen |
la réalisation de ce risque, alors que les organisateurs relevant du | konden nemen om de nadelige gevolgen van de realisatie van dit risico |
second groupe n'étaient pas en mesure de prévoir ce risque et ces | te beperken of te beheersen, terwijl de tweede groep inrichters dit |
conséquences ? ». | risico en zijn gevolgen niet konden voorzien ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
Quant aux dispositions en cause | Ten aanzien van de in het geding zijnde bepalingen |
B.1.1. La question préjudicielle concerne les articles 24 et 30 de la | B.1.1. De prejudiciële vraag betreft de artikelen 24 en 30 van de wet |
loi du 28 avril 2003 « relative aux pensions complémentaires et au | van 28 april 2003 « betreffende de aanvullende pensioenen en het |
régime fiscal de celles-ci et de certains avantages complémentaires en | belastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullende |
matière de sécurité sociale » (ci-après : la loi du 28 avril 2003), | voordelen inzake sociale zekerheid » (hierna : de wet van 28 april |
tels qu'ils étaient applicables avant leur modification par la loi du | 2003), in de versie ervan zoals van toepassing vóór de wijziging bij |
15 mai 2014 « portant des dispositions diverses » (ci-après : la loi | de wet van 15 mei 2014 « houdende diverse bepalingen » (hierna : de |
du 15 mai 2014). | wet van 15 mei 2014). |
B.1.2. Le Titre II (« Pensions complémentaires ») de la loi du 28 | B.1.2. Titel II (« Aanvullende pensioenen ») van de wet van 28 april |
avril 2003 a pour objectif de régler, en matière de pensions | 2003 beoogt de betrekkingen te regelen inzake aanvullende pensioenen |
complémentaires, les relations entre l'employeur (à savoir | tussen de werkgever (zijnde de inrichter), de werknemer (zijnde de |
l'organisateur), le travailleur (à savoir l'affilié) et ses ayants | aangeslotene) en zijn rechthebbenden en de pensioeninstelling, evenals |
droit et l'organisme de pension, ainsi que de fixer la procédure à | de procedure vast te leggen die bij de invoering, de wijziging of de |
suivre lors de l'instauration, de la modification ou de l'abrogation | opheffing van een aanvullend pensioen in een bedrijfstak of in een |
d'une pension complémentaire dans une branche d'activité ou dans une | onderneming moet worden gevolgd, de pensioenrechten en -reserves te |
entreprise, de protéger les droits et réserves de pension constitués | beschermen die voor de aangeslotenen en hun rechthebbenden worden |
pour les affiliés et leurs ayants droit et d'augmenter la transparence | opgebouwd en de doorzichtigheid voor de werknemers te vergroten |
pour les travailleurs (article 2 de la loi du 28 avril 2003). | (artikel 2 van de wet van 28 april 2003). |
La pension complémentaire des travailleurs salariés est définie comme | Het aanvullend pensioen van werknemers wordt gedefinieerd als « het |
étant « la pension de retraite et/ou de survie en cas de décès de | rust- en/of overlevingspensioen bij overlijden van de aangeslotene |
l'affilié avant ou après l'âge de retraite, ou la valeur en capital | vóór of na de pensioenleeftijd, of de ermee overeenstemmende |
qui y correspond, qui sont octroyées sur la base de versements | kapitaalswaarde, die op basis van de in een pensioenreglement of een |
obligatoires déterminés dans un règlement de pension ou une convention | pensioenovereenkomst bepaalde verplichte stortingen worden toegekend |
ter aanvulling van een krachtens een wettelijke | |
de pension en complément d'une pension fixée en vertu d'un régime | socialezekerheidsregeling vastgesteld pensioen » (artikel 3, § 1, 1°, |
légal de sécurité sociale » (article 3, § 1er, 1°, de la loi du 28 | van de wet van 28 april 2003). |
avril 2003). La pension complémentaire des travailleurs salariés est une pension | Het aanvullend pensioen van werknemers is een extralegaal pensioen dat |
extra-légale relevant du « deuxième pilier » de pension qui est | valt onder de « tweede pensioenpijler » dat door de werkgever voor de |
constituée par l'employeur pour les travailleurs salariés auprès d'un | werknemer wordt opgebouwd bij een verzekeringsinstelling of door |
organisme d'assurance ou au moyen d'un fonds de pension dans le but de | middel van een pensioenfonds teneinde het wettelijk pensioen van de |
compléter la pension légale des travailleurs. L'employeur est libre de | werknemers aan te vullen. Het staat de werkgever vrij al dan niet een |
prendre ou non un tel engagement de pension. Ainsi, l'article 5, § 1er, | dergelijke pensioentoezegging te doen. Aldus bepaalt artikel 5, § 1, |
de la loi du 28 avril 2003 dispose que « la décision d'instaurer, de | van de wet van 28 april 2003 dat « de beslissing tot invoering, |
modifier ou d'abroger un engagement de pension relève de la compétence | wijziging of opheffing van een pensioentoezegging [...] tot de |
exclusive de l'organisateur ». L'article 5, § 3, de la loi du 28 avril | uitsluitende bevoegdheid van de inrichter [behoort] ». Artikel 5, § 3, |
2003 contient ce qu'on appelle l'« obligation d'externalisation », qui | van de wet van 28 april 2003 bevat de zogenaamde « verplichting tot |
suppose que l'organisateur doit confier l'exécution de l'engagement de | externalisatie », die inhoudt dat de inrichter de uitvoering van een |
pension à un organisme de pension, c'est-à-dire à une entreprise | pensioentoezegging moet toevertrouwen aan een pensioeninstelling, |
d'assurances ou à une institution de retraite professionnelle. | zijnde een verzekeringsonderneming of een instelling voor |
Il existe différents types d'engagements de pension : dans le cadre | bedrijfspensioenvoorzieningen. |
d'un engagement de pension de type « contributions définies », | Er zijn verschillende types pensioentoezeggingen : bij het type « |
l'organisateur s'engage à payer périodiquement à l'organisme de | vaste bijdragen » verbindt de inrichter zich tot het periodiek betalen |
pension des contributions fixées au préalable, en vue du financement | van vooraf vastgestelde bijdragen aan de pensioeninstelling ter |
de la pension complémentaire; dans le cadre d'un engagement de pension | financiering van het aanvullend pensioen; bij het type « vaste |
de type « prestations définies », l'organisateur s'engage à verser une | prestaties » verbindt de inrichter zich tot het uitkeren op een |
prestation déterminée à un moment déterminé, en rente ou en capital, | welbepaald ogenblik van een bepaalde prestatie in rente of in |
et, dans le cadre d'un engagement de pension de type « cash balance », | kapitaal, en bij het type « cash balance » verbindt de inrichter zich |
l'organisateur s'engage à constituer une prestation définie, qui est | tot het vestigen van een vaste prestatie, die wordt bepaald op grond |
déterminée sur la base de la capitalisation de montants qui sont | van de kapitalisatie van bedragen die aan de aangeslotenen worden |
attribués aux affiliés à des échéances déterminées (articles 3, 14°, | toegekend op welbepaalde vervaldagen (artikelen 3, 14° en 15°, en 21 |
15°, et 21 de la loi du 28 avril 2003, et articles 4-3, 4-9 et 4-10 de | van de wet van 28 april 2003 en artikelen 4-3, 4-9 en 4-10 van het |
l'arrêté royal du 14 novembre 2003 « portant exécution de la loi du 28 | koninklijk besluit van 14 november 2003 « tot uitvoering van de wet |
avril 2003 relative aux pensions complémentaires et au régime fiscal | van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het |
de celles-ci et de certains avantages complémentaires en matière de | belastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullende |
sécurité sociale »). | voordelen inzake sociale zekerheid »). |
B.1.3. L'article 24, en cause, de la loi du 28 avril 2003, tel qu'il | B.1.3. Het in het geding zijnde artikel 24 van de wet van 28 april |
était applicable avant sa modification par la loi du 15 mai 2014, dispose : | 2003, in de versie ervan zoals van toepassing vóór de wijziging bij de wet van 15 mei 2014, bepaalt : |
« § 1er. Lorsque l'engagement de pension implique le paiement d'une | « § 1. Wanneer de pensioentoezegging in de betaling voorziet van een |
contribution personnelle de l'affilié, celui-ci a droit au moment de | persoonlijke bijdrage door de aangeslotene, heeft deze bij zijn |
sa sortie, de sa retraite ou en cas d'abrogation de l'engagement de | uittreding, pensionering of bij opheffing van de pensioentoezegging, |
pension à la partie de cette contribution, qui n'a pas été consommée | niettegenstaande artikel 17, eerste lid, recht op het gedeelte van die |
pour la couverture du risque décès et invalidité avant la retraite, | bijdrage, dat niet verbruikt werd voor de dekking van het overlijdens- |
capitalisée au taux fixé par le Roi, nonobstant l'article 17, alinéa 1er. | en invaliditeitsrisico vóór de pensionering, gekapitaliseerd tegen een |
door de Koning bepaalde rentevoet. | |
§ 2. Lorsque l'engagement de pension est de type contributions | § 2. Wanneer de pensioentoezegging van het type vaste bijdragen is of |
définies ou un engagement tel que visé à l'article 21, l'affilié a | een toezegging is zoals bedoeld in artikel 21, heeft de aangeslotene |
droit au moment de sa sortie, de sa retraite ou en cas d'abrogation de | bij zijn uittreding, pensionering of bij opheffing van de |
pensioentoezegging, zonder afbreuk te doen aan artikel 17, eerste lid, | |
l'engagement de pension, à la partie de la contribution qui n'était | recht op het gedeelte van de bijdrage, dat niet door hem werd gedragen |
pas supportée par lui et qui n'a pas été consommée pour la couverture | en dat niet verbruikt werd voor de dekking van het overlijden- en |
du risque décès et invalidité avant la retraite et pour la couverture | invaliditeitsrisico vóór de pensionering en voor de dekking van de |
des frais limités à 5 % des versements, ou à la partie des montants | kosten beperkt tot 5 % van de stortingen, of het gedeelte van de |
attribués, capitalisées au taux fixé par le Roi, sans préjudice de | toegekende bijdragen, gekapitaliseerd tegen een door de Koning |
l'article 17, alinéa 1er. | bepaalde rentevoet. |
Par dérogation à l'alinéa 1er, la capitalisation au taux maximum de | In afwijking van het eerste lid wordt, bij uittreding, pensionering of |
référence est remplacée, en cas de sortie, de retraite ou d'abrogation | bij opheffing van het pensioenstelsel binnen vijf jaar na de |
du régime de pension dans les cinq ans qui suivent l'affiliation, par | aansluiting, de kapitalisatie tegen de maximale referentierentevoet |
une indexation de cette contribution conformément aux dispositions de | vervangen door een indexering van die bijdrage overeenkomstig de |
la loi du 2 août 1971 organisant un régime de liaison à l'indice des | bepalingen van de wet van 2 augustus 1971 houdende inrichting van een |
prix à la consommation des traitements, salaires, pensions, | stelsel waarbij de wedden, lonen, pensioenen, toelagen en |
allocations et subventions à charge du trésor public, de certaines | tegemoetkomingen ten laste van de openbare schatkist, sommige sociale |
prestations sociales, des limites de rémunération à prendre en | uitkeringen, de bezoldigingsgrenzen waarmee rekening dient gehouden |
considération pour le calcul de certaines cotisations de sécurité | bij de berekening van sommige bijdragen van de sociale zekerheid der |
sociale des travailleurs, ainsi que des obligations imposées en | arbeiders, alsmede de verplichtingen op sociaal gebied opgelegd aan de |
matière sociale aux travailleurs indépendants. Cette dérogation n'est | zelfstandigen. Die afwijking is niet van toepassing indien het |
pas d'application si le résultat du calcul est supérieur au résultat | resultaat van de berekening hoger is dan het resultaat dat voortvloeit |
qui découle du calcul visé à l'article 1er. | uit de berekening bedoeld in het eerste lid. |
Les alinéas 1er et 2 ne s'appliquent pas à la partie des contributions | Het eerste en het tweede lid zijn niet van toepassing op het gedeelte |
qui n'était pas supportée par l'affilié et qui contribue au | van de bijdragen, dat niet door de aangeslotene werd gedragen, en dat |
financement d'un engagement de pension de type prestations définies en | bijdraagt tot de financiering van een pensioentoezegging van het type |
vaste prestaties met betrekking tot een rust- en/of | |
cas de retraite et/ou de survie en cas de décès après la retraite. | overlevingspensioen bij overlijden na de pensionering. De toezegging |
L'engagement de type prestations définies doit avoir un effet | van het type vaste prestaties moet een aanvullend effect hebben bij de |
complémentaire par rapport à l'engagement de type contributions | toezegging van het type vaste bijdragen. |
définies. § 3. Tant que le Roi n'a pas pris les arrêtés visés aux § § 1er et 2, | § 3. Zolang de Koning de besluiten bedoeld in § § 1 en 2, eerste lid, |
alinéa 1er, les taux d'intérêt y visés sont respectivement de 3,75 % | niet heeft genomen zijn de aldaar bedoelde rentevoeten respectievelijk |
et 3,25 % . | gelijk aan 3,75 % en 3,25 % . |
Pour le calcul des minima visés aux § § 1er et 2, en cas de | Voor de berekening van de minima bedoeld in § § 1 en 2 wordt, in geval |
modification du taux cité, l'ancien taux s'applique jusqu'au moment de | van wijziging van de vermelde rentevoet, op de bijdragen, die voor die |
sa modification aux contributions versées avant cette modification et | |
le nouveau taux à partir de la modification ». | wijziging werden gestort, de oude rentevoet toegepast tot op het |
Cette disposition prévoit, en faveur du travailleur salarié affilié, | ogenblik van die wijziging en vanaf de wijziging, de nieuwe rentevoet |
une garantie de rendement minimal sur ses contributions personnelles ( | ». Die bepaling voorziet ten gunste van de aangesloten werknemer in een |
§ 1er), ainsi que sur les cotisations patronales ( § 2) pour les | gewaarborgd minimumrendement op zijn persoonlijke bijdragen ( § 1), |
engagements de pension de types « contributions définies » et « cash | evenals - voor de pensioentoezeggingen van het type vaste bijdragen en |
balance ». Dans le cadre d'un engagement de pension de type « | cash balance - op de werkgeversbijdragen ( § 2). Aldus wordt bij een |
contributions définies » ou « cash balance », il est ainsi garanti | pensioentoezegging van het type vaste bijdragen en cash balance |
qu'au moment de sa sortie ou de sa mise à la retraite, l'affilié a | gewaarborgd dat de aangeslotene bij zijn uittreding of pensionering |
droit à un versement qui comprend au moins les cotisations patronales | recht heeft op een uitkering die minstens de werkgevers- en in |
et, le cas échéant, les cotisations du travailleur (après déduction de | voorkomend geval de werknemersbijdragen (na aftrek van het gedeelte |
la partie de la contribution qui a été utilisée pour couvrir le risque | van de bijdrage dat gebruikt werd voor de dekking van het overlijdens- |
décès et invalidité et les frais), majorées d'un taux d'intérêt | en invaliditeitsrisico en van de kosten) omvat, vermeerderd met een |
déterminé. Pour un engagement de pension de type « prestations | bepaalde rentevoet. Bij een pensioentoezegging van het type vaste |
définies », cette garantie de rendement minimal est limitée aux | prestaties is die minimumrendementsgarantie beperkt tot de |
cotisations du travailleur. | werknemersbijdragen. |
Dans les travaux préparatoires, cette disposition est justifiée comme | In de parlementaire voorbereiding wordt die bepaling als volgt |
suit : | verantwoord : |
« L'article 24 confirme ou instaure le principe d'un rendement minimum | « Met artikel 24 wordt het principe van een gewaarborgd |
garanti sur les contributions personnelles et dans le cas des plans de | minimumrendement op de persoonlijke bijdragen en, voor plannen van het |
type ' contributions définies ', sur les cotisations patronales. [...] | type ' vaste bijdragen ', op de werkgeversbijdragen, bevestigd of ingevoerd. |
Il convient tout d'abord de préciser les éléments suivants : | Vooreerst past het de volgende principes te verduidelijken : |
Ces deux garanties ne font pas partie des réserves acquises. Il ne | Deze twee waarborgen maken geen deel uit van de verworven reserves. |
s'agit pas de garanties à atteindre chaque année mais bien au moment | Die garanties dienen niet elk jaar bereikt te worden maar wel op het |
de la sortie, de la retraite de l'affilié ou moment de l'abrogation du | ogenblik van de uittreding of de pensionering van de aangeslotene of |
plan. | op het ogenblik van de stopzetting van het plan. |
Cela entraîne les conséquences suivantes quant au financement de ces | Dit heeft de volgende gevolgen voor de financiering van die waarborgen |
garanties. | : |
En ce qui concerne la garantie de l'article 24, § 1er, il faudra | Voor wat betreft de waarborg van artikel 24, § 1 dient elk jaar |
vérifier chaque année que les réserves acquises (dans le cadre d'un | nagekeken te worden of de verworven reserves (in het kader van een |
plan de type contributions définies, il s'agit de la somme des deux | plan van het type vaste bijdragen, gaat het om de som van de twee |
comptes de l'affilié) couvrent cette garantie. Dans l'hypothèse où il | rekeningen van de aangeslotene) die garantie dekken. In het geval er |
y a insuffisance, la différence devra être versée dans un fonds | niet voldoende is, dient het verschil in een egalisatiefonds te worden |
d'égalisation. | gestort. |
En ce qui concerne la garantie de l'article 24, § 2, il n'y a pas | Voor wat betreft de waarborg van artikel 24, § 2 is er geen |
d'obligation de financement. La vérification que les réserves acquises | verplichting tot financiering. Het controleren of de verworven |
sont au moins égales à cette garantie ne se fera qu'au moment de la | reserves minstens gelijk zijn aan de waarborg zal pas gebeuren op het |
sortie, de la retraite de l'affilié ou moment de l'abrogation du plan. | ogenblik van de uittreding of van de pensionering van de aangeslotene |
L'article 24 § 2 concerne uniquement les contributions, non consommées | of op het ogenblik van de stopzetting van het plan. Artikel 24, § 2 |
pour la couverture du risque décès et invalidité, versées au profit de | heeft enkel betrekking op de bijdragen, niet verbruikt voor de dekking |
l'affilié, mais non par lui-même, sur un compte individuel tenu à son | van de risico's overlijden en invaliditeit, die ten voordele van de |
aangeslotene, maar niet door hem zelf, werden gestort op een | |
nom. | individuele rekening op zijn naam. |
[...] | [...] |
L'article 24, § 1er est une reprise de l'actuel article 11, § 3 [de la | Artikel 24, § 1 herneemt het in voege zijnde artikel 11 § 3 [van de |
loi du 6 avril 1995 relative aux régimes de pensions complémentaires]. | wet van 6 april 1995 betreffende de aanvullende pensioenen]. Twee |
Deux précisions sont apportées par rapport au texte existant : | verduidelijkingen werden aangebracht aan de bestaande tekst : |
- d'une part, qu'il s'agit de la partie des contributions personnelles | - enerzijds dat het over het gedeelte van de persoonlijke bijdragen |
qui n'a pas été consommée pour la couverture du risque décès et | gaat dat niet werd verbruikt voor de dekking van het risico overlijden |
invalidité avant la retraite; | [en] invaliditeit voor de pensionering. |
- d'autre part, que l'affilié a droit à cette garantie au moment de sa | - anderzijds dat de aangeslotene recht heeft op die garantie op het |
sortie, de sa retraite ou de l'abrogation du plan. | ogenblik van de uittreding of de pensionering of bij stopzetting van |
Cela signifie que les réserves acquises calculées pour les engagements | het plan. Dit betekent dat de verworven reserves berekend voor toezeggingen van |
de type prestations définies, conformément à l'article 18, doivent | het type vaste prestaties conform artikel 18, minstens gelijk dienen |
être au minimum égales au montant résultant de la partie des | te zijn aan het bedrag dat voortvloeit uit het gedeelte van de |
contributions personnelles non consommée pour la couverture du risque | persoonlijke bijdragen dat niet werd verbruikt voor de dekking van het |
décès et invalidité avant la retraite, capitalisée au taux maximum de | risico overlijden [en] invaliditeit voor de pensionering, |
référence jusqu'au moment de la sortie, de la retraite ou de | gekapitaliseerd aan de maximale referentierentevoet tot op het |
l'abrogation du plan. | ogenblik van de uittreding, pensionering of stopzetting. |
Si au moment de la sortie, les réserves acquises ne couvrent pas la | Indien de verworven reserves op het ogenblik van de uittreding niet de |
garantie précitée, le nouvel organisateur soit demande à | voornoemde garantie dekken, vraagt de nieuwe inrichter aan de vorige |
l'organisateur précédent d'apurer ce qui manque soit prend lui-même à | inrichter om het tekort aan te zuiveren of neemt hijzelf de garantie |
charge la garantie. | ten laste. |
Ce qui compte c'est que l'affilié, au terme (sortie, retraite ou | Wat telt is dat de aangeslotene op de eindvervaldag (uittreding, |
abrogation du plan) retrouve sa mise capitalisée au taux qui résulte | pensionering of stopzetting van het plan) zijn inzet terugkrijgt |
de l'application de la réglementation. | gekapitaliseerd aan de rentevoet die voortvloeit uit de toepassing van |
Le deuxième paragraphe de l'article 24 est une nouveauté. | de reglementering. De tweede paragraaf van artikel 24 is nieuw. |
Het eerste lid voorziet dat, in het kader van een toezegging van het | |
Le premier alinéa prévoit dans le cadre d'un engagement de type | type vaste bijdragen evenals in het kader van een toezegging bedoeld |
contributions définies ainsi que d'un engagement visé à l'article 21 | in artikel 21 (cash balance plannen), de aangeslotene op het ogenblik |
(càd les cash balance, cf. supra) que l'affilié, au moment de sa | van zijn uittreding of zijn pensionering of op het ogenblik van de |
sortie, de sa retraite ou au moment de l'abrogation du plan, a droit à | stopzetting van het plan [recht] heeft op het gedeelte van de |
la partie des contributions qui n'est pas supportée par lui et qui | bijdragen dat niet door hem werd gedragen en dat niet werd verbruikt |
n'est pas consommée pour la couverture du risque décès ou invalidité | voor de dekking van het risico overlijden of invaliditeit vóór de |
avant la retraite et pour la couverture des frais limités à 5 % des | pensionering en voor de dekking van kosten beperkt tot 5 % van de |
versements, ou la partie des montants attribués (cash balance), | stortingen, of het gedeelte van de toegewezen bedragen (cash balance), |
capitalisée au taux de référence diminué de 0,5 %, après un an | gekapitaliseerd aan de referentierentevoet verminderd met 0,5 %, na |
d'affiliation. Les mêmes principes que visés ci-dessus sont d'application en cas de sortie. La motivation de cette nouvelle obligation provient du fait que dans le cadre d'engagement de type contributions définies, le risque est à charge uniquement des affiliés puisque le montant de leur prestation dépendra du rendement obtenu. Le législateur a voulu pallier en partie à cette situation en imposant aussi une garantie minimale sur la partie des contributions qui n'est pas supportée par le travailleur et non consommée pour la couverture des risques et des frais déjà précités. | een jaar aansluiting. In geval van uittreding gelden dezelfde principes als die welke hierboven bedoeld zijn. De motivatie voor die nieuwe verplichting vloeit voort uit het feit dat, in het kader van een toezegging van het type vaste bijdragen, het risico alleen ten laste is van de aangeslotenen vermits het bedrag van de prestatie volledig afhankelijk zal zijn van het behaalde rendement. De wetgever heeft dat ten dele willen verhelpen door ook een minimumgarantie op te leggen voor het gedeelte van de bijdragen dat niet werd gedragen door de werknemer en niet werd verbruikt voor de dekking van voormelde risico's en kosten. |
Les engagements visés à l'article 21 (càd les cash balance, cf. supra) | De toezeggingen bedoeld in artikel 21 (cash balance plannen, cf. |
sont expressément concernés par cette obligation. En effet, ces plans | supra) worden uitdrukkelijk door deze verplichting bedoeld. Deze cash |
cash balance sont considérés comme des engagement de type prestations | balance plannen worden als toezeggingen van het type vaste prestaties |
définies alors qu'ils s'apparentent, en réalité, plus à des | beschouwd, alhoewel ze in werkelijkheid meer lijken op een toezegging |
engagements de type contributions définies avec garantie tarifaire. Il | van het type vaste bijdragen met een tariefgarantie. Het leek dan ook |
a donc semblé logique que la garantie soit également due pour ce type | logisch dat de garantie ook op dit type plan betrekking zou hebben. |
de plan. Il conviendra donc de vérifier pour les engagements de type | Voor de toezeggingen van het type vaste bijdragen en de toezeggingen |
contributions définies et les engagements visés à l'article 21, que | bedoeld in artikel 21, dient dus te worden nagegaan of de conform |
les réserves acquises conformément aux articles 18 et 21 donnent un | artikel 18 en 21 verworven reserves een resultaat opleveren dat |
résultat au moins égal à la somme des montants obtenus en application | minstens gelijk is aan de som van de bedragen die men bekomt in |
de l'article 24 § 1er et 2 au moment de la sortie, de la retraite ou | toepassing van artikel 24, § 1 en 2 op het ogenblik van de uittreding, |
de l'abrogation du plan. | de pensionering of de stopzetting van het plan. |
[...] | [...] |
Le troisième alinéa envisage la situation d'un engagement de type | Het derde lid bedoelt het geval van een toezegging van het type vaste |
prestations définies en cas de retraite ou de décès après la retraite, | prestaties bij pensionering of bij overlijden na de pensionering, die |
qui prévoit également que l'organisateur s'engage à verser, par | eveneens erin voorziet dat de inrichter zich er toe verbindt om |
exemple, un pourcentage minimum du salaire pour le financement du but | bijvoorbeeld een minimumpercentage van het salaris te storten voor de |
à atteindre. Dans ce cas, l'obligation de garantir un certain taux | financiering van het te bereiken doel. In dat geval is de verplichting |
n'est pas d'application » (Doc. parl., Chambre, 2000-2001, DOC | om een bepaalde rentevoet te garanderen niet van toepassing » (Parl. |
50-1340/001, pp. 48-51). | St., Kamer, 2000-2001, DOC 50-1340/001, pp. 48-51). |
B.1.4. Krachtens het in het geding zijnde artikel 30 van de wet van 28 | |
B.1.4. En vertu de l'article 30, en cause, de la loi du 28 avril 2003, | april 2003, in de versie ervan zoals van toepassing voor de wijziging |
tel qu'il était applicable avant sa modification par la loi du 15 mai | bij de wet van 15 mei 2014, « is [de inrichter] ertoe gehouden bij de |
2014, « l'organisateur est tenu, lors de sa sortie, d'apurer les | uittreding de tekorten van de verworven reserves aan te zuiveren |
réserves acquises manquantes ainsi que le déficit par rapport aux | alsook de tekorten ten opzichte van de garanties, bedoeld in artikel |
garanties visées à l'article 24 ». Cette obligation d'apurement vaut | 24 ». Die aanzuiveringsplicht geldt voor alle types van |
pour tous les types d'engagements de pension. | pensioentoezeggingen. |
L'exposé des motifs mentionne, en ce qui concerne cette disposition : | In de memorie van toelichting wordt inzake die bepaling vermeld : |
« L'article 30 du projet est une reprise de l'article 11, § 1er de la | « Artikel 30 van het ontwerp herneemt artikel 11, § 1 [van de wet van |
[loi du 6 avril 1995 relative aux régimes de pensions complémentaires] | 6 april 1995 betreffende de aanvullende pensioenen] dat stelt dat de |
qui stipule que l'organisateur est tenu, lors de la sortie, d'apurer | inrichter bij uittreding de tekorten van de verworven reserves moet |
les réserves acquises manquantes. [...] | aanzuiveren. [...] |
Vu les nouvelles obligations de garantie de l'article 24, | Gelet op de nieuwe garantieverplichtingen van artikel 24 moet de |
l'organisateur doit, à côté du déficit des réserves acquises, combler | inrichter naast de tekorten van de verworven reserves in voorkomend |
aussi le déficit à l'égard de ces garanties (le cas échéant au moyen | geval ook de tekorten ten opzichte van die garanties aanzuiveren |
de la couverture prise à cet effet auprès de tiers), sauf si le nouvel | (eventueel door middel van de daartoe bij derden genomen dekking), |
organisateur reprend cette garantie à son compte. | tenzij de nieuwe inrichter de garantie overneemt. |
Cet article indique donc que c'est l'organisateur de l'engagement de | Dit artikel bepaalt dus dat de inrichter van de pensioentoezegging in |
pension qui est in fine responsable. Dans le cas d'un régime de | fine verantwoordelijk is. In het geval van een sectoraal |
pension sectoriel, il faut souligner que la convention collective de | pensioenstelsel dient onderstreept te worden dat de sectorale |
travail sectorielle devra préciser ce qui se passe en cas | collectieve arbeidsovereenkomst nader zal moeten bepalen wat er |
d'insuffisance éventuelle : est-ce l'employeur que quitte l'affilié | gebeurt bij eventuele tekorten : moet de werkgever bij wie de |
qui supplée, l'insuffisance est-elle supportée par tous les | aangeslotene weggaat, bijpassen, wordt het tekort verdeeld onder alle |
employeurs, le fonds de solidarité intervient-il,... ? » (Doc. parl., | werkgevers, komt het solidariteitsfonds tussen,... ? » (Parl. St., |
Chambre, 2000-2001, DOC 50-1340/001, p. 57). | Kamer, 2000-2001, DOC 50-1340/001, p. 57). |
B.1.5. Par un arrêt du 6 mars 2017, la Cour de cassation a jugé, en ce | B.1.5. Bij arrest van 6 maart 2017 heeft het Hof van Cassatie inzake |
qui concerne ces dispositions : | die bepalingen geoordeeld : |
« 4. Il résulte [des articles 24 et 30 de la loi du 28 avril 2003] | « 4. Uit [de artikelen 24 en 30 van de wet van 28 april 2003] volgt |
qu'au moment de la sortie de service du travailleur, l'employeur est | dat de werkgever bij uitdiensttreding van de werknemer verplicht is de |
tenu d'apurer les réserves acquises manquantes ainsi que le déficit | tekorten van de verworven reserves aan te zuiveren alsook de tekorten |
par rapport aux garanties visées à l'article 24, quelle que soit | ten opzichte van de garanties, bedoeld in artikel 24, ongeacht de |
l'origine de ce déficit. | oorzaak van die tekorten. |
5. L'arrêt qui considère qu'il résulte de l'article 30 [de la loi du | 5. Het arrest dat oordeelt dat uit artikel 30 [van de wet van 28 april |
28 avril 2003] que, lorsqu'au moment de la sortie, un déficit serait | 2003] volgt dat, wanneer er op het ogenblik van de uittreding tekorten |
constaté quant à la garantie de rendement minimal, la demanderesse, à | zouden worden vastgesteld ten aanzien van de |
savoir l'employeur, doit l'apurer, quelle que soit la cause de ce | minimumrendementsgarantie, de eiseres, de werkgever, die moet |
déficit, et que, lorsque les montants qui peuvent être alloués dans le | aanzuiveren, wat ook de oorzaak van die tekorten is en dat wanneer de |
cadre de la liquidation de l'organisme de pension, à savoir la société | bedragen die in het kader van de vereffening van de |
anonyme APRA Leven, à la défenderesse, à savoir le travailleur | pensioeninstelling, APRA Leven nv, aan de verweerster, de aangesloten |
affilié, sont inférieurs au montant de cette garantie de rendement | werknemer, kunnen worden toegekend, minder bedragen dan het bedrag van |
légal, la différence est à charge de la demanderesse, est légalement | die wettelijke rendementswaarborg, het verschil ten laste is van de |
justifié » (Cass., 6 mars 2017, S.15.0107.N). | eiseres, is naar recht verantwoord » (Cass., 6 maart 2017, |
S.15.0107.N). | |
Par un arrêt du 8 octobre 2018, la Cour de cassation a jugé : | Bij arrest van 8 oktober 2018 heeft het Hof van Cassatie geoordeeld : |
« Il résulte de la lecture conjointe [des articles 30 et 32, § 1er et | « Uit de samenhang van [de artikelen 30 en 32, § 1 en § 3, derde lid, |
§ 3, alinéa 3, de la loi du 28 avril 2003, telle qu'elle était | van de wet van 28 april 2003, zoals van toepassing vóór de wijziging |
applicable avant la modification opérée par la loi du 15 mai 2014, et | bij de wet van 15 mei 2014, en de artikelen 2, § 3, en 3, § 3, van het |
des articles 2, § 3, et 3, § 3, de l'arrêté royal du 14 novembre 2003 | koninklijk besluit van 14 november 2003 tot uitvoering van de wet van |
' portant exécution de la loi du 28 avril 2003 '] que l'obligation | 28 april 2003] volgt dat de in artikel 30 [van de wet van 28 april |
d'apurer les réserves acquises manquantes ainsi que le déficit par | 2003] bepaalde verplichting van de werkgever tot aanzuivering van de |
rapport aux garanties visées à l'article 24 de la loi du 28 avril | tekorten van de verworven reserves, alsook van de tekorten ten |
2003, imposée à l'employeur par l'article 30 [de la loi du 28 avril | opzichte van de garanties bedoeld in artikel 24, niet eindigt op het |
2003] ne prend pas fin au moment de la sortie du travailleur mais | tijdstip van de uittreding van de werknemer, maar blijft voortduren |
subsiste jusqu'au transfert des réserves en application de l'article | tot het ogenblik dat de reserves worden overgedragen met toepassing |
32, § 3, alinéa 3, de la loi ou, en l'absence d'un tel transfert, | van artikel 32, § 3, derde lid, [van de wet van 28 april 2003] of, bij |
jusqu'à la mise à la retraite ou l'abrogation de l'engagement de | ontstentenis van een dergelijke overdracht, tot de pensionering of de |
pension » (Cass., 8 octobre 2018, S.16.0032.N). | opheffing van de pensioentoezegging » (Cass., 8 oktober 2018, |
B.2.1. Compte tenu de ces arrêts, la juridiction a quo interprète les | S.16.0032.N). B.2.1. Rekening houdend met die arresten, interpreteert het |
articles 24 et 30, en cause, de la loi du 28 avril 2003, tels qu'ils | verwijzende rechtscollege de in het geding zijnde artikelen 24 en 30 |
van de wet van 28 april 2003, zoals van toepassing vóór de wijziging | |
étaient applicables avant leur modification par la loi du 15 mai 2014, | bij de wet van 15 mei 2014, in die zin dat « de aangesloten werknemer |
en ce sens que « le travailleur salarié affilié peut, au moment de sa | |
mise à la retraite, réclamer directement à son ancien employeur le | op het ogenblik van zijn pensionering zijn vroegere werkgever |
paiement des déficits sur les réserves et sur la garantie de rendement | rechtstreeks kan aanspreken in betaling van de door artikel 30 van de |
minimal visés à l'article 30 [de la loi du 28 avril 2003], lorsque le | [wet van 28 april 2003] bedoelde tekorten op de reserves en op de |
travailleur salarié affilié a choisi, au moment de sa sortie de | minimum rendementsgarantie, wanneer de aangesloten werknemer [...] er |
service, de laisser ses réserves à l'organisme de pension, lequel a | bij zijn uitdiensttreding voor heeft geopteerd om zijn reserves bij de |
ensuite perdu sa licence comme entreprise d'assurances, a été mis en | pensioeninstelling te laten, die vervolgens haar vergunning als |
liquidation et n'est pas en mesure de respecter ses obligations | verzekeringsonderneming heeft verloren, in vereffening werd gesteld en |
contractuelles ». | niet in staat is om haar contractuele verplichtingen na te leven ». |
Dans cette interprétation, les dispositions en cause obligeraient « | In die interpretatie zouden de in het geding zijnde bepalingen « alle |
tous les organisateurs, sans distinction, à apurer les réserves | inrichters zonder onderscheid verplichten om de tekorten van de |
acquises manquantes ainsi que les déficits par rapport aux garanties | verworven reserves, alsook de tekorten ten opzichte van de garanties |
visées à l'article 24 de cette loi, lors de la mise à la retraite d'un | bedoeld in artikel 24 van die wet aan te zuiveren bij de pensionering |
affilié qui, lors de sa sortie de service, a laissé les réserves | van een aangeslotene die de verworven reserves bij de |
acquises à l'organisme de pension, quelle que soit l'origine des | pensioeninstelling heeft gelaten bij zijn uitdiensttreding en dit |
déficits ». | ongeacht de oorzaak van de tekorten ». |
B.2.2. La Cour examine les dispositions en cause dans cette | B.2.2. Het Hof onderzoekt de in het geding zijnde bepalingen in die |
interprétation. | interpretatie. |
B.3. Il ressort de la motivation de la décision de renvoi que le | B.3. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing blijkt dat het |
litige soumis au juge a quo porte sur une pension complémentaire de | bodemgeschil betrekking heeft op een aanvullend pensioen van het type |
type « contributions définies », dont l'exécution a été confiée à une | « vaste bijdragen », waarvan de uitvoering werd toevertrouwd aan een |
entreprise d'assurances, laquelle a ensuite été mise en liquidation. | verzekeringsonderneming die vervolgens in vereffening werd gesteld. |
La Cour limite son examen à ce cas. | Het Hof beperkt zijn onderzoek tot dat geval. |
B.4. La juridiction a quo demande à la Cour si les articles 24 et 30, | B.4. Het verwijzende rechtscollege wenst van het Hof te vernemen of de |
en cause, de la loi du 28 avril 2003, tels qu'ils étaient applicables | in het geding zijnde artikelen 24 en 30 van de wet van 28 april 2003, |
avant leur modification par la loi du 15 mai 2014, sont compatibles | zoals van toepassing vóór de wijziging bij de wet van 15 mei 2014, |
avec les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison ou | bestaanbaar zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan |
non avec l'article 16 de la Constitution, avec l'article 1er du | niet in samenhang gelezen met artikel 16 van de Grondwet, met artikel |
Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de | 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de |
l'homme et avec le principe de précaution. | rechten van de mens en met het zorgvuldigheidsbeginsel. |
B.5.1. Dans la première branche de la question préjudicielle, la Cour | B.5.1. In het eerste onderdeel van de prejudiciële vraag wordt het Hof |
est interrogée sur l'absence de distinction entre, d'une part, les | ondervraagd over het gebrek aan onderscheid tussen, enerzijds, de |
organisateurs qui ont respecté leur obligation relative aux paiements | inrichters die hun verplichting inzake premiebetalingen die |
des primes qui résulte de l'engagement de pension, de sorte que les | voortvloeit uit de pensioentoezegging hebben nageleefd en waarbij de |
déficits au moment de la mise à la retraite sont simplement dus à | tekorten op het ogenblik van de pensionering louter het gevolg zijn |
l'insolvabilité de l'organisme de pension, et, d'autre part, les | van de insolventie van de pensioeninstelling en, anderzijds, de |
organisateurs qui n'ont pas respecté cette obligation relative aux | inrichters die deze verplichting inzake premiebetalingen niet hebben |
paiements des primes. Les organisateurs qui relèvent de la première | nageleefd. De eerste categorie van inrichters zou de bedoelde bedragen |
catégorie devraient payer deux fois les montants visés, à savoir une | |
première fois comme primes à l'assurance de groupe et une seconde fois | tweemaal moeten betalen, namelijk een eerste maal als premie in de |
comme apurement des déficits lors de la mise à la retraite, alors que | groepsverzekering en een tweede maal als aanzuivering van de tekorten |
les organisateurs qui relèvent de la seconde catégorie ne devraient | op het ogenblik van de pensionering, terwijl de tweede categorie van |
apurer les déficits lors de la mise à la retraite qu'à concurrence du | inrichters enkel de tekorten zou moeten aanzuiveren op het ogenblik |
montant des primes non payées, et, du fait de leur négligence, ne | van de pensionering ten belope van het bedrag van de niet-betaalde |
paieraient donc qu'une seule fois. | premies en door hun nalatigheid dus slechts eenmaal zou betalen. |
B.5.2. Dans la seconde branche de la question préjudicielle, la Cour | B.5.2. In het tweede onderdeel van de prejudiciële vraag wordt het Hof |
est interrogée sur l'absence, dans les dispositions en cause, d'une | ondervraagd over het gebrek aan onderscheid in de in het geding zijnde |
distinction entre, d'une part, les organisateurs d'un engagement de | bepalingen tussen, enerzijds, de inrichters van een pensioentoezegging |
pension de type prestations définies, dans le cadre duquel | van het type vaste prestaties, waarbij de inrichter zich tegenover de |
l'organisateur s'engage auprès de l'affilié à lui verser une | aangeslotene verbindt tot een welbepaalde prestatie, en, anderzijds, |
prestation définie, et, d'autre part, les organisateurs d'un | de inrichters van een pensioentoezegging van het type vaste bijdragen, |
engagement de pension de type contribution définie, dans le cadre | waarbij de inrichter zich verbindt tot het betalen van een vaste |
duquel l'organisateur s'engage à payer une contribution définie à | bijdrage aan de pensioeninstelling ter financiering van het aanvullend |
l'organisme de pension en vue du financement de la pension | pensioen. Terwijl de inrichters van de eerste categorie hun keuze voor |
complémentaire. Alors que les organisateurs relevant de la première | het afsluiten van een groepsverzekering zouden hebben kunnen maken |
catégorie auraient pu faire le choix de conclure une assurance de | rekening houdend met het risico van insolventie van de |
groupe en tenant compte du risque d'insolvabilité de l'organisme | verzekeringsinstelling en dienvolgens maatregelen konden nemen om de |
assureur et prendre en conséquence des mesures pour limiter ou | nadelige gevolgen van de verwezenlijking van dat risico te beperken of |
maîtriser les effets préjudiciables de la réalisation de ce risque, | te beheersen, zouden de inrichters van de tweede categorie dat risico |
les organisateurs relevant de la seconde catégorie n'auraient pas pu | en zijn gevolgen niet hebben kunnen voorzien. |
prévoir un tel risque ni de telles conséquences. | B.5.3. De verwijzende rechter wenst aldus van het Hof te vernemen of |
B.5.3. Le juge a quo demande donc à la Cour si les dispositions en | de in het geding zijnde bepalingen bestaanbaar zijn met de artikelen |
cause sont compatibles avec les articles 10 et 11 de la Constitution, | 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel |
lus en combinaison ou non avec l'article 16 de la Constitution, avec | 16 van de Grondwet, met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol |
l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention | |
européenne des droit de l'homme et avec le principe de précaution, en | bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met het |
ce qu'elles n'établissent pas, en ce qui concerne l'obligation pour | zorgvuldigheidsbeginsel, in zoverre zij geen onderscheid maken wat |
l'organisateur d'apurer les déficits, une distinction selon l'origine | betreft de verplichting van de inrichter om de tekorten aan te |
de ceux-ci et selon le type d'engagement de pension. | zuiveren naar gelang van de oorzaak van de tekorten en het type van |
pensioentoezegging. | |
B.5.4. Compte tenu de leur connexité, la Cour examine les deux | B.5.4. Gelet op hun onderlinge samenhang, beantwoordt het Hof de beide |
branches de la question préjudicielle conjointement. | onderdelen van de prejudiciële vraag samen. |
B.6.1. Il ressort de l'article 2 de la loi du 28 avril 2003 et des | B.6.1. Uit artikel 2 van de wet van 28 april 2003 en de in B.1.3 en |
travaux préparatoires mentionnés en B.1.3 et en B.1.4 que les | B.1.4 vermelde parlementaire voorbereiding blijkt dat de in het geding |
dispositions en cause visent à protéger les droits et réserves de | zijnde bepalingen ertoe strekken de pensioenrechten en -reserves te |
pension constitués pour les affiliés et leurs ayants droit. Compte | beschermen die voor de aangeslotenen en hun rechthebbenden worden |
tenu de cet objectif, il est pertinent de faire porter la | opgebouwd. Gelet op dat doel is het pertinent de |
responsabilité finale par les organisateurs et de les obliger à apurer | eindverantwoordelijkheid bij de inrichters te leggen en hen ertoe te |
les déficits visés à l'article 30, quels que soient l'origine de ces | verplichten de in artikel 30 bedoelde tekorten aan te zuiveren, |
déficits et le type d'engagement de pension. Cette égalité de | ongeacht de oorzaak van die tekorten en het type van |
traitement ne produit pas des effets disproportionnés pour les | pensioentoezegging. Die gelijke behandeling heeft geen onevenredige |
organisateurs d'engagements de pension, dès lors que l'organisateur ne | gevolgen voor de inrichters van pensioentoezeggingen, nu de inrichter |
doit intervenir que si et dans la mesure où il y aurait, lors de la | slechts dient tussen te komen indien en in de mate waarin er bij de |
sortie, des déficits par rapport aux réserves acquises et, le cas | uittreding tekorten zijn ten opzichte van de verworven reserves en in |
échéant, par rapport au rendement minimum, et ce, à concurrence de ces | voorkomend geval het minimumrendement en dit ten belope van die |
déficits. Le législateur a prévu plusieurs mécanismes de protection | tekorten. De wetgever heeft in de wetgeving voorzien in verscheidene |
censés éviter que l'organisme de pension ne puisse pas remplir ses | beschermingsmechanismen die dienen te voorkomen dat de |
obligations. Si l'organisateur doit néanmoins apurer des déficits, il | pensioeninstelling niet aan haar verplichtingen kan voldoen. Indien de |
peut ensuite s'adresser à l'organisme de pension pour voir ces | inrichter desalniettemin tekorten dient aan te zuiveren, kan hij zich |
montants indemnisés. Enfin, il y a lieu de tenir compte du fait qu'il | vervolgens tot de pensioeninstelling richten om die bedragen vergoed |
est loisible à l'employeur d'attribuer ou non une pension | te zien. Tot slot dient rekening te worden gehouden met het feit dat |
complémentaire à ses travailleurs salariés (article 5, § 1er, de la | het de werkgever vrijstaat al dan niet een aanvullend pensioen aan |
loi du 28 avril 2003). L'obligation pour l'organisateur d'apurer | zijn werknemers toe te kennen (artikel 5, § 1, van de wet van 28 april |
d'éventuels déficits résulte donc du choix qu'il a fait librement de | 2003). De verplichting voor de inrichter om mogelijke tekorten aan te |
conclure un engagement de pension. | zuiveren, is dan ook het gevolg van de keuze die hij vrij heeft |
gemaakt om een pensioentoezegging te doen. | |
B.6.2. Les dispositions en cause ne sont pas incompatibles avec les | B.6.2. De in het geding zijnde bepalingen zijn niet onbestaanbaar met |
articles 10 et 11 de la Constitution. | de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
B.6.3. Sans qu'il soit nécessaire d'examiner si l'article 16 de la | B.6.3. Zonder dat het noodzakelijk is te onderzoeken of het in de |
Constitution, l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la | prejudiciële vraag vermelde artikel 16 van de Grondwet, artikel 1 van |
Convention européenne des droits de l'homme et le principe de | het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de |
précaution, mentionnés dans la question préjudicielle, sont | rechten van de mens en het zorgvuldigheidsbeginsel te dezen toepassing |
applicables en l'espèce, il suffit de constater que la lecture | kunnen vinden, volstaat het vast te stellen dat de combinatie ervan |
combinée de ceux-ci avec les articles 10 et 11 de la Constitution ne | met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet tot een ander resultaat |
saurait conduire à un autre résultat. | kan leiden. |
B.6.4. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.6.4. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
Les articles 24 et 30 de la loi du 28 avril 2003 « relative aux | De artikelen 24 en 30 van de wet van 28 april 2003 « betreffende de |
pensions complémentaires et au régime fiscal de celles-ci et de | aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen en |
certains avantages complémentaires en matière de sécurité sociale », | van sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid », zoals |
tels qu'ils étaient applicables avant leur modification par la loi du | |
15 mai 2014 « portant des dispositions diverses », ne violent pas les | van toepassing vóór de wijziging ervan bij de wet van 15 mei 2014 « |
articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison ou non avec | houdende diverse bepalingen », schenden niet de artikelen 10 en 11 van |
l'article 16 de la Constitution, avec l'article 1er du Premier | de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 16 van de |
Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme | Grondwet, met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het |
et avec le principe de précaution. | Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met het |
zorgvuldigheidsbeginsel. | |
Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
la Cour constitutionnelle, le 30 septembre 2021. | op 30 september 2021. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
Le président, | De voorzitter, |
L. Lavrysen | L. Lavrysen |