Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 77/2021 du 27 mai 2021 Numéro du rôle : 7340 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 7bis, § 2, du Code de la nationalité belge, posée par le tribunal de la famille du Tribunal de première instance La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et F. Daoût, et des juges T. Merc(...)"
Extrait de l'arrêt n° 77/2021 du 27 mai 2021 Numéro du rôle : 7340 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 7bis, § 2, du Code de la nationalité belge, posée par le tribunal de la famille du Tribunal de première instance La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et F. Daoût, et des juges T. Merc(...) Uittreksel uit arrest nr. 77/2021 van 27 mei 2021 Rolnummer 7340 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 7bis, § 2, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld door de familierechtbank van de Nederlandstalige Rech Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en F. Daoût, en de rechters (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 77/2021 du 27 mai 2021 Uittreksel uit arrest nr. 77/2021 van 27 mei 2021
Numéro du rôle : 7340 Rolnummer 7340
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 7bis, § 2, In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 7bis, § 2, van het
du Code de la nationalité belge, posée par le tribunal de la famille Wetboek van de Belgische nationaliteit, gesteld door de
du Tribunal de première instance néerlandophone de Bruxelles. familierechtbank van de Nederlandstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents L. Lavrysen et F. Daoût, et des juges T. samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en F. Daoût, en de
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman, M. Pâques, rechters T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J.
T. Detienne et D. Pieters, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, Moerman, M. Pâques, T. Detienne en D. Pieters, bijgestaan door de
présidée par le président L. Lavrysen, griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 16 décembre 2019, dont l'expédition est parvenue au Bij vonnis van 16 december 2019, waarvan de expeditie ter griffie van
greffe de la Cour le 10 janvier 2020, le tribunal de la famille du het Hof is ingekomen op 10 januari 2020, heeft de familierechtbank van
Tribunal de première instance néerlandophone de Bruxelles a posé la de Nederlandstalige Rechtbank van eerste aanleg te Brussel de volgende
question préjudicielle suivante : prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 7bis, § 2, du Code de la nationalité belge, tel qu'il a « Schendt artikel 7bis, § 2 van het Wetboek van Belgische
été modifié par l'article 138 de la loi du 18 juin 2018 portant nationaliteit, zoals gewijzigd door artikel 138 van de Wet van 18 juni
dispositions diverses en matière de droit civil et des dispositions en 2018 houdende diverse bepalingen inzake burgerlijk recht en bepalingen
met het oog op de bevordering van alternatieve vormen van
vue de promouvoir des formes alternatives de résolution des litiges, geschillenoplossing, in werking getreden op 12 juli 2018, de artikelen
entré en vigueur le 12 juillet 2018, viole-t-il les articles 10 et 11 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel
de la Constitution, lus ou non en combinaison avec l'article 14 de la 14 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, in zoverre
Convention européenne des droits de l'homme, en ce que c'est
uniquement pour les membres de la famille d'un citoyen de l'Union, daarin enkel voor de familieleden van de burger van de Unie bedoeld in
visés à l'article 40bis de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au artikel 40bis van de Wet van 15 december 1980 betreffende de toegang
territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers, tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van
que la période entre la date d'introduction de leur demande de vreemdelingen, de periode tussen de datum van de indiening van hun
regroupement familial et la date à laquelle ce droit de séjour leur aanvraag tot gezinshereniging en de datum waarop hun dat recht op
est reconnu est assimilée à un séjour autorisé au sens du paragraphe verblijf is toegekend, wordt gelijkgesteld aan een gemachtigd verblijf
2, 2°, et pas pour les membres de la famille d'un Belge, visés à in de zin van paragraaf 2, 2°, en niet voor de familieleden van een
l'article 40ter de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au Belg bedoeld in art. 40ter van de Wet van 15 december 1980 betreffende
territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de
? ». verwijdering van vreemdelingen ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. L'article 7bis du Code de la nationalité belge, tel qu'il est B.1.1. Artikel 7bis van het Wetboek van de Belgische nationaliteit,
applicable dans l'affaire devant le juge a quo, dispose : zoals van toepassing voor de verwijzende rechter, bepaalt :
« § 1er. Pour l'application des dispositions du présent Code en « § 1. Voor de toepassing van de bepalingen van dit Wetboek inzake
matière d'acquisition ou de recouvrement de la nationalité belge, verkrijging of herkrijging van de Belgische nationaliteit, moet de
l'étranger doit avoir fixé sa résidence principale en Belgique sur la vreemdeling zijn hoofdverblijfplaats in België hebben gevestigd op
base d'un séjour légal, et ce, aussi bien au moment de l'introduction grond van een wettelijk verblijf, en dit zowel op het ogenblik van het
de sa demande ou déclaration que durant la période la précédant indienen van zijn verzoek of verklaring als gedurende de onmiddellijk
immédiatement. Tant le séjour légal que la résidence principale hieraan voorafgaande periode. Zowel het wettelijk verblijf als het
doivent être ininterrompus. hoofdverblijf dienen ononderbroken te zijn.
§ 2. On entend par séjour légal : § 2. Onder wettelijk verblijf wordt verstaan :
1° en ce qui concerne le moment de l'introduction de la demande ou 1° wat het ogenblik van de indiening van zijn verzoek of verklaring
déclaration : avoir été admis ou autorisé au séjour illimité dans le betreft : toegelaten of gemachtigd zijn tot een verblijf van
Royaume ou à s'y établir en vertu de la loi sur les étrangers; onbeperkte duur in het Rijk of om er zich te vestigen op basis van de
vreemdelingenwet;
2° en ce qui concerne la période qui précède : avoir été admis ou 2° wat de voorafgaande periode betreft : toegelaten of gemachtigd zijn
autorisé à séjourner plus de trois mois dans le Royaume ou autorisé à om meer dan drie maanden in het Rijk te verblijven of om er zich te
s'y établir conformément à la loi sur les étrangers ou la loi de régularisation. vestigen overeenkomstig de vreemdelingenwet of de regularisatiewet.
Pour les citoyens de l'Union européenne et les membres de leur famille Voor de burgers van de Europese Unie en hun familieleden bedoeld in
visés à l'article 40bis de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au artikel 40bis van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang
territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers, tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van
la période entre la date d'introduction de leur demande et la date à vreemdelingen, wordt de periode tussen de datum van de indiening van
hun aanvraag en de datum waarop hun dat recht op verblijf is
laquelle ce droit de séjour leur est reconnu est assimilée à un séjour toegekend, gelijkgesteld aan een gemachtigd verblijf in de zin van
autorisé au sens du paragraphe 2, 2°. paragraaf 2, 2°.
Pour les réfugiés reconnus selon la Convention internationale relative Voor de vluchtelingen erkend overeenkomstig het Internationaal Verdrag
au statut des réfugiés, signée à Genève le 28 juillet 1951, la période betreffende de status van vluchtelingen, ondertekend te Genève op 28
juli 1951 wordt de periode tussen de datum van de indiening van hun
entre la date du dépôt de leur demande de protection internationale et aanvraag tot internationale bescherming en de datum van de erkenning
la date de la reconnaissance du statut de réfugié par le ministre van het statuut van vluchteling door de bevoegde minister,
compétent est assimilée à un séjour autorisé au sens du paragraphe 2, gelijkgesteld aan een gemachtigd verblijf in de zin van paragraaf 2,
2°. 2°.
Le Roi détermine, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, les De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de
documents qui seront pris en considération en tant que preuve du Ministerraad, welke documenten in aanmerking komen als bewijs van het
séjour visé à l'alinéa 1er. in het eerste lid bedoelde verblijf.
§ 3. Dans les cas prévus par le présent Code, le caractère § 3. In de gevallen bepaald in dit Wetboek wordt het ononderbroken
ininterrompu du séjour défini au § 2 n'est pas affecté par des karakter van het verblijf bedoeld in § 2 niet beïnvloed door
absences temporaires de six mois maximum et ce, pour autant que ces tijdelijke afwezigheden van hoogstens zes maanden, voor zover deze
absences ne dépassent pas au total une durée d'un cinquième des délais afwezigheden in totaal de duur van een vijfde van de in dit Wetboek
requis par le présent Code dans le cadre de l'acquisition de la vereiste termijnen voor verkrijging van de nationaliteit niet
nationalité ». overschrijden ».
B.1.2. Cette disposition a été insérée dans le Code de la nationalité B.1.2. Die bepaling werd in het Wetboek van de Belgische nationaliteit
belge par l'article 379 de la loi du 27 décembre 2006 « portant des ingevoegd bij artikel 379 van de wet van 27 december 2006 « houdende
dispositions diverses (I) » et a été remplacée par l'article 4 de la diverse bepalingen (I) » en werd vervangen bij artikel 4 van de wet
loi du 4 décembre 2012 « modifiant le Code de la nationalité belge van 4 december 2012 « tot wijziging van het Wetboek van de Belgische
afin de rendre l'acquisition de la nationalité belge neutre du point nationaliteit teneinde het verkrijgen van de Belgische nationaliteit
de vue de l'immigration ». migratieneutraal te maken ».
En vertu de cette disposition, un étranger qui a sa résidence Een vreemdeling die zijn hoofdverblijfplaats in België heeft en die de
principale en Belgique et qui veut obtenir la nationalité belge est Belgische nationaliteit wil verkrijgen, is krachtens die bepaling
soumis à la condition de séjour légal. Il s'agit d'une disposition à onderworpen aan de voorwaarde van wettelijk verblijf. Het gaat om een
portée générale pouvant notamment s'appliquer aux hypothèses prévues bepaling met algemene draagwijdte die met name kan worden toegepast op
par l'article 12bis du Code de la nationalité belge (Doc. parl., de in artikel 12bis van het Wetboek van de Belgische nationaliteit
Chambre, 2006-2007, DOC 51-2760/002, p. 595). bepaalde gevallen (Parl. St., Kamer, 2006-2007, DOC 51-2760/002, p.
Lors de l'adoption de la loi du 27 décembre 2006 qui a respectivement 595). Bij de aanneming van de wet van 27 december 2006, die de artikelen
inséré et modifié les articles 7bis et 12bis dans le Code de la 7bis en 12bis in het Wetboek van de Belgische nationaliteit
nationalité belge, il a été indiqué : respectievelijk heeft ingevoegd en gewijzigd, werd beklemtoond :
« Cette disposition [l'article 7bis] précise que l'introduction d'une « Dit artikel [7bis] bepaalt dat het indienen van een verzoek tot het
demande qui vise à l'obtention de la nationalité belge ne peut se verkrijgen van de Belgische nationaliteit slechts door een vreemdeling
faire que par un étranger qui est en séjour légal en Belgique au kan gebeuren die wettig in België verblijft op het ogenblik dat hij
moment de l'introduction de cette demande. deze aanvraag doet.
Il serait en effet paradoxal de permettre à une personne d'introduire Het zou inderdaad paradoxaal zijn om het een persoon mogelijk te maken
une demande de nationalité belge alors qu'elle n'est même pas - au een aanvraag van Belgische nationaliteit in te dienen als deze - op
moment de l'introduction de cette demande - en séjour légal sur le het ogenblik van deze aanvraag - niet wettig verblijft op het
territoire. grondgebied.
Par ailleurs, une définition de la notion de séjour légal est arrêtée Er werd trouwens een definitie van het begrip wettig verblijf bepaald
pour l'application du CNB afin de mettre un terme aux divergences voor de toepassing van het Wetboek van de Belgische Nationaliteit om
d'interprétation dont cette notion a fait l'objet » (ibid., DOC komaf te maken met de interpretatieverschillen omtrent dit begrip »
51-2760/033, pp. 7 et 8). (ibid., DOC 51-2760/033, pp. 7 en 8).
La loi du 4 décembre 2012 visait à rendre l'acquisition de la De wet van 4 december 2012 beoogde de nationaliteitsverkrijging te
nationalité plus difficile et neutre du point de vue de l'immigration, verstrengen en migratieneutraal te maken en haar afhankelijk te
et à la faire dépendre du suivi d'un parcours d'intégration réussi stellen van het doorlopen van een geslaagd integratietraject (Parl.
(Doc. parl., Chambre, 2010-2011, DOC 53-0476/001, p. 3). Le St., Kamer, 2010-2011, DOC 53-0476/001, p. 3). De vervanging bij die
remplacement de l'article 7bis du Code de la nationalité belge wet van artikel 7bis van het Wetboek van de Belgische nationaliteit
effectué par cette loi poursuivait ces mêmes objectifs (Doc. parl., streefde diezelfde doelstellingen na (Parl. St., Kamer, 2011-2012, DOC
Chambre, 2011-2012, DOC 53-0476/015, pp. 71 et 76). Les travaux préparatoires ont justifié ce remplacement comme suit : « Si, à la faveur de la réforme précédente, la loi précitée permettait de savoir précisément quels types de séjour étaient requis dans le chef de l'étranger au moment de sa déclaration, elle n'a cependant pas précisé clairement la nature du séjour qui précède cette déclaration, ce qui a généré une jurisprudence très partagée sur cette question. Cela a débouché sur une application divergente et incohérente des dispositions du Code qui règlent spécifiquement l'acquisition de la nationalité. Pour des motifs évidents de bonne administration et de sécurité juridique, la présente proposition de loi impose à l'étranger d'être 53-0476/015, pp. 71 en 76). In de parlementaire voorbereiding werd die vervanging als volgt verantwoord : « Indien men door de vorige hervorming die werd doorgevoerd door de voormelde wet nauwkeurig te weten kwam welke soorten van verblijf worden vereist in hoofde van de vreemdeling op het ogenblik van zijn verklaring, heeft zij zich echter niet uitdrukkelijk uitgesproken over de aard van het verblijf dat aan deze verklaring voorafgaat, met als gevolg het ontstaan van een zeer verdeelde rechtspraak over deze kwestie. Dit heeft aanleiding gegeven tot een uiteenlopende en onsamenhangende toepassing van de bepalingen van het Wetboek die specifiek de verkrijging van de nationaliteit regelen. Om evidente redenen van goed bestuur en rechtszekerheid, legt het huidig wetsvoorstel de vreemdeling de verplichting op meteen wettig in
immédiatement en séjour légal en Belgique et d'y avoir enregistré sa België te verblijven en er zijn hoofdverblijfplaats te hebben
résidence principale, et ce tant au moment de sa déclaration que pour ingeschreven, en dit zowel op het ogenblik van zijn verklaring als
la période qui précède cette déclaration. Dans un souci de clarté voor de periode die deze verklaring voorafgaat. Om maximale
maximale, la présente proposition de loi vise à donner du séjour légal duidelijkheid te scheppen, streeft dit wetsvoorstel ernaar om het
une définition uniforme et générale » (Doc. parl., Chambre, 2010-2011, wettelijk verblijf op een eenvormige en algemene wijze te omschrijven
DOC 53-0476/001, p. 4); » (Parl. St., Kamer, 2010-2011, DOC 53-0476/001, p. 4);
et en
« Désormais, la condition d'un séjour légal ininterrompu pour les « Voortaan is de voorwaarde van een ononderbroken verblijf voor de
périodes de séjour préalables à la demande ou à la déclaration est verblijfperiodes voorafgaand aan de aanvraag of de verklaring van
applicable à l'ensemble des procédures d'acquisition de la toepassing op alle procedures van verkrijging van de nationaliteit. Er
nationalité. Il convient de souligner que le caractère ininterrompu dient te worden benadrukt dat het ononderbroken karakter zowel slaat
porte tant sur la présence physique de l'étranger sur le territoire op de fysieke aanwezigheid van de vreemdeling op Belgisch grondgebied
belge (séjour de fait ininterrompu en Belgique) que sur le caractère (ononderbroken feitelijk verblijf in België) als op het wettelijk
légal de son séjour. karakter van zijn verblijf.
Est donc ainsi définitivement tranchée une controverse Aldus wordt een jurisprudentiële controverse over de vraag naar de
jurisprudentielle sur la question de l'incidence d'une interruption weerslag van een onderbreking in de periodes van wettelijke verblijven
dans les périodes légales sur le processus d'acquisition de la nationalité. op het proces van nationaliteitsverkrijging definitief beslecht.
Cette condition supplémentaire d'une période ininterrompue en fait et Deze bijkomende vereiste van een aaneengesloten periode in feite en in
en droit est pleinement justifiée : elle exprime notre souhait que rechte is ten volle verantwoord : zij drukt de wens uit van de
l'étranger s'ancre véritablement dans sa communauté d'accueil » opstellers van dit wetsvoorstel dat de vreemdeling zich werkelijk
(ibid., p. 6). verankert in zijn onthaalgemeenschap » (ibid., p. 6).
B.1.3. La question préjudicielle porte sur l'article 7bis, § 2, alinéa B.1.3. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 7bis, § 2,
2, du Code de la nationalité belge, qui a été inséré par l'article 138 tweede lid, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit, dat werd
de la loi du 18 juin 2018 « portant dispositions diverses en matière ingevoegd bij artikel 138 van de wet van 18 juni 2018 « houdende
de droit civil et des dispositions en vue de promouvoir des formes diverse bepalingen inzake burgerlijk recht en bepalingen met het oog
alternatives de résolution des litiges ». op de bevordering van alternatieve vormen van geschillenoplossing ».
En vertu de cette disposition, il est prévu dans les conditions Krachtens die bepaling wordt, bij de voorwaarden tot het verkrijgen
d'acquisition de la nationalité belge par les citoyens de l'Union van de Belgische nationaliteit, voor de burgers van de Europese Unie
européenne et les membres de leur famille visés à l'article 40bis de en voor hun familieleden bedoeld in artikel 40bis van de wet van 15
la loi du 15 décembre 1980 « sur l'accès au territoire, le séjour, december 1980 « betreffende de toegang tot het grondgebied, het
l'établissement et l'éloignement des étrangers » (ci-après : la loi du verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen » (hierna
15 décembre 1980) que la période entre la date d'introduction d'une : de Vreemdelingenwet) de periode tussen de datum van de indiening van
demande de regroupement familial et la date à laquelle ce statut de een aanvraag tot gezinshereniging en de datum waarop dat
séjour est octroyé est prise en compte comme période de séjour légal. verblijfsstatuut is toegekend, meegerekend als periode van wettelijk
Les travaux préparatoires de la loi du 18 juin 2018 indiquent à cet verblijf. De parlementaire voorbereiding van de wet van 18 juni 2018
égard ce qui suit : vermeldt daaromtrent :
« Cette modification vise à inscrire explicitement la règle de « Deze wijziging strekt ertoe de basisregel van de declaratieve
principe de l'effet déclaratif du séjour des citoyens de l'Union werking van het verblijf van de burgers van de Europese Unie en van
européenne et des membres de leur famille ainsi que du séjour des hun familieleden, alsmede van het verblijf van de vluchtelingen
réfugiés, à l'article 7bis, § 2, du Code de la nationalité belge qui uitdrukkelijk op te nemen in artikel 7bis, § 2 van het Wetboek van de
définit ce qu'il convient d'entendre par séjour légal pour Belgische nationaliteit dat bepaalt wat moet worden verstaan onder
l'application des dispositions du Code de la nationalité belge en wettelijk verblijf voor de toepassing van de bepalingen van het
matière d'acquisition et de recouvrement de la nationalité belge. Wetboek van de Belgische nationaliteit voor wat betreft de verkrijging
en de herkrijging.
En effet, les citoyens de l'Union européenne et les membres de leur Aangezien de burgers van de Europese Unie en hun familieleden (die al
famille (qu'ils aient ou non la nationalité d'un Etat membre) tirant dan niet de nationaliteit van een lidstaat hebben) hun recht op
leur droit de séjour directement du droit communautaire, il y a lieu verblijf rechtstreeks aan het gemeenschapsrecht ontlenen, moet immers
de considérer que la reconnaissance de ce droit présente un caractère ervan worden uitgegaan dat de erkenning van dat recht een declaratief
déclaratif. Il en résulte que ces étrangers sont censés bénéficier karakter heeft. Daaruit volgt dat die vreemdelingen worden geacht dat
rétroactivement de ce droit de séjour depuis le moment de recht op verblijf op retroactieve wijze te genieten vanaf het ogenblik
l'introduction de leur demande et non, à partir du moment auquel la van de indiening van hun aanvraag en niet vanaf het ogenblik waarop de
décision de reconnaissance de ce droit a été prise ou auquel le titre beslissing houdende erkenning van dat recht werd genomen of waarop de
de séjour matérialisant ce droit a été délivré. verblijfstitel die dat recht verwerkelijkt, werd afgegeven.
De fait, l'effet déclaratif est unanimement reconnu dans les De declaratieve werking wordt inderdaad unaniem erkend in de Europese
directives européennes, la jurisprudence de la Cour de Justice de richtlijnen, de rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese
l'Union européenne, le Conseil d'Etat et le Conseil du Contentieux des Unie, de Raad van State en de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (zie
étrangers (voir CJUE (GC), C-408/03, Commission c. Belgique, 23 mars HJEU (GK), C-408/03, Commissie v. België, 23 maart 2006, § 62-63,
2006, § 62-63, Recueil de jurisprudence 2006 I-02647; CJUE, C-157/03, Jurisprudentie 2006 I-02647; HJEU, C-157/03, Commissie v. Spanje, 14
Commission c. Espagne, 14 avril 2005, § 28, Recueil de jurisprudence april 2005, § 28, Jurisprudentie 2005 I-02911; RvS, nr. 216 205, 9
2005 I-02911; C.E., n° 216 205, 9 novembre 2011, A. 197 638/XIV-32 november 2011, A. 197 638/XIV-32 461; Burg. rechtb. Antwerpen, 11 juni
461; Civ. Anvers, 11 juin 2015, RG n° 14/4364/B). 2015, A.R. nr. 14/4364/B).
Concrètement, il convient de tenir compte de l'effet déclaratif de Concreet moet rekening worden gehouden met de declaratieve werking van
cette reconnaissance et par conséquent de prendre en considération die erkenning en moeten dan ook alle verblijfsdocumenten afgegeven aan
tous les documents de séjour délivrés aux personnes considérées durant de betrokken personen tijdens de periode van behandeling van hun
la période de traitement de leur demande » (Doc. parl., Chambre, aanvraag in aanmerking worden genomen » (Parl. St., Kamer, 2017-2018,
2017-2018, DOC 54-2919/001, pp. 179-180). DOC 54-2919/001, pp. 179-180).
B.1.4. Les articles 3 et 4 de l'arrêté royal du 14 janvier 2013 « B.1.4. De artikelen 3 en 4 van het koninklijk besluit van 14 januari
portant exécution de la loi du 4 décembre 2012 modifiant le Code de la 2013 « tot uitvoering van de wet van 4 december 2012 tot wijziging van
nationalité belge afin de rendre l'acquisition de la nationalité belge het Wetboek van de Belgische nationaliteit teneinde het verkrijgen van
neutre du point de vue de l'immigration » définissent les documents de de Belgische nationaliteit migratieneutraal te maken » bepalen welke
séjour qui tiennent lieu de preuve du séjour légal au sens de verblijfsdocumenten als bewijs van het wettelijk verblijf in de zin
l'article 7bis du Code de la nationalité belge. van artikel 7bis van het Wetboek van de Belgische nationaliteit gelden.
L'article 3 de cet arrêté royal dispose : Artikel 3 van dat koninklijk besluit bepaalt :
« Les documents de séjour à prendre en considération en tant que « De verblijfsdocumenten die in aanmerking moeten worden genomen als
preuve du séjour légal au sens de l'article 7bis, § 2, alinéa 1er, 1°, bewijs van het wettelijk verblijf in de zin van artikel 7bis, § 2,
du Code de la nationalité belge sont : eerste lid, 1°, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit zijn :
1° le titre de séjour ' B. certificat d'inscription au registre des 1° de verblijfstitel ' B. het bewijs van inschrijving in het
étrangers ' établi conformément à l'annexe 6 de l'arrêté royal du 8 vreemdelingenregister ', opgesteld overeenkomstig de bijlage 6 van het
octobre 1981 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et koninklijk besluit van 8 oktober 1981 betreffende de toegang tot het
grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van
l'éloignement des étrangers; vreemdelingen;
2° le titre de séjour ' C. carte d'identité d'étranger ' établie 2° de verblijfstitel ' C. identiteitskaart voor vreemdeling ',
conformément à l'annexe 7 de l'arrêté royal du 8 octobre 1981 sur opgesteld overeenkomstig de bijlage 7 van het koninklijk besluit van 8
l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des oktober 1981 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf,
étrangers; de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen;
3° le ' permis de séjour de résident de longue durée-CE ' établi 3° de ' EG-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetene ', opgesteld
conformément à l'annexe 7bis de l'arrêté royal du 8 octobre 1981 sur overeenkomstig de bijlage 7bis van het koninklijk besluit van 8
l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des oktober 1981 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf,
étrangers; de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen;
4° l'' attestation d'enregistrement ' établie conformément à l'annexe 4° de ' verklaring van inschrijving ', opgesteld overeenkomstig de
8 de l'arrêté royal du 8 octobre 1981 sur l'accès au territoire, le bijlage 8 van het koninklijk besluit van 8 oktober 1981 betreffende de
séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers; toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de
verwijdering van vreemdelingen;
5° le ' document attestant de la permanence du séjour ' établi 5° het ' document ter staving van duurzaam verblijf ', opgesteld
conformément à l'annexe 8bis de l'arrêté royal du 8 octobre 1981 sur volgens de bijlage 8bis van het koninklijk besluit van 8 oktober 1981
l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging
étrangers; en de verwijdering van vreemdelingen;
6° la ' carte de séjour de membre de la famille d'un citoyen de 6° de ' verblijfskaart van een familielid van een burger van de Unie
l'Union ' établie conformément à l'annexe 9 de l'arrêté royal du 8 ', opgesteld overeenkomstig de bijlage 9 van het koninklijk besluit
octobre 1981 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et van 8 oktober 1981 betreffende de toegang tot het grondgebied, het
l'éloignement des étrangers; verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen;
7° la ' carte de séjour permanent de membre de la famille d'un citoyen 7° de ' duurzame verblijfskaart van een familielid van een burger van
de l'Union ' établie conformément à l'annexe 9bis de l'arrêté royal du de Unie ', opgesteld overeenkomstig de bijlage 9bis van het koninklijk
8 octobre 1981 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement besluit van 8 oktober 1981 betreffende de toegang tot het grondgebied,
et l'éloignement des étrangers ». het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen ».
L'article 4 de l'arrêté royal du 14 janvier 2013, tel qu'il est applicable dans l'affaire devant le juge a quo, dispose : « Les documents de séjour à prendre en considération en tant que preuve du séjour légal au sens de l'article 7bis, § 2, alinéa 1er, 2°, du Code de la nationalité belge sont : 1° le titre de séjour ' A. certificat d'inscription au registre des Artikel 4 van het koninklijk besluit van 14 januari 2013, zoals van toepassing voor de verwijzende rechter, bepaalt : « De verblijfsdocumenten die in aanmerking moeten worden genomen als bewijs van het wettelijk verblijf in de zin van artikel 7bis, § 2, eerste lid, 2°, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit zijn : 1° de verblijfstitel ' A. het bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister B-tijdelijk verblijf ', opgesteld overeenkomstig de bijlage 6 van het koninklijk besluit van 8 oktober 1981 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen; 2° de verblijfstitel ' B. het bewijs van inschrijving in het
étrangers B-séjour temporaire ' établi conformément à l'annexe 6 de vreemdelingenregister ', opgesteld overeenkomstig de bijlage 6 van het
l'arrêté royal du 8 octobre 1981 sur l'accès au territoire, le séjour, koninklijk besluit van 8 oktober 1981 betreffende de toegang tot het
l'établissement et l'éloignement des étrangers;
2° le titre de séjour ' B. certificat d'inscription au registre des
étrangers ' établi conformément à l'annexe 6 de l'arrêté royal du 8 grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van
octobre 1981 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et
l'éloignement des étrangers; vreemdelingen;
3° la ' H. carte bleue européenne ' établie conformément à l'annexe 3° de ' H. Europese blauwe kaart ', opgesteld overeenkomstig de
6bis de l'arrêté royal du 8 octobre 1981 sur l'accès au territoire, le bijlage 6bis van het koninklijk besluit van 8 oktober 1981 betreffende
séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers; de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de
verwijdering van vreemdelingen;
4° la ' C. carte d'identité d'étranger ' établie conformément à 4° de ' C. identiteitskaart voor vreemdeling ', opgesteld
l'annexe 7 de l'arrêté royal du 8 octobre 1981 sur l'accès au overeenkomstig de bijlage 7 van het koninklijk besluit van 8 oktober
territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers; 1981 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de
vestiging en de verwijdering van vreemdelingen;
5° le ' permis de séjour de résident de longue durée-CE ' établi 5° de ' EG-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetene ', opgesteld
conformément à l'annexe 7bis de l'arrêté royal du 8 octobre 1981 sur overeenkomstig de bijlage 7bis van het koninklijk besluit van 8
l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des oktober 1981 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf,
étrangers; de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen;
6° l'' attestation d'enregistrement ' établie conformément à l'annexe 6° de ' verklaring van inschrijving ', opgesteld overeenkomstig de
8 de l'arrêté royal du 8 octobre 1981 sur l'accès au territoire, le bijlage 8 van het koninklijk besluit van 8 oktober 1981 betreffende de
séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers; toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de
verwijdering van vreemdelingen;
7° le ' document attestant de la permanence du séjour ' établi 7° het ' document ter staving van duurzaam verblijf ', opgesteld
conformément à l'annexe 8bis de l'arrêté royal du 8 octobre 1981 sur overeenkomstig de bijlage 8bis van het koninklijk besluit van 8
l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des oktober 1981 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf,
étrangers; de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen;
8° la ' carte de séjour de membre de la famille d'un citoyen de 8° de ' verblijfskaart van een familielid van een burger van de Unie
l'Union ' établie conformément à l'annexe 9 de l'arrêté royal du 8 ', opgesteld overeenkomstig de bijlage 9 van het koninklijk besluit
octobre 1981 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et van 8 oktober 1981 betreffende de toegang tot het grondgebied, het
l'éloignement des étrangers; verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen;
9° la ' carte de séjour permanent de membre de la famille d'un citoyen 9° de ' duurzame verblijfskaart van een familielid van een burger van
de l'Union ' établie conformément à l'annexe 9bis de l'arrêté royal du de Unie ', opgesteld overeenkomstig de bijlage 9bis van het koninklijk
8 octobre 1981 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement besluit van 8 oktober 1981 betreffende de toegang tot het grondgebied,
et l'éloignement des étrangers; het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen;
10° le document établi conformément à l'annexe 15 de l'arrêté royal du 10° het document opgesteld overeenkomstig de bijlage 15 van het
8 octobre 1981 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement koninklijk besluit van 8 oktober 1981 betreffende de toegang tot het
et l'éloignement des étrangers pour autant qu'il ait été délivré dans grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van
les cas suivants : vreemdelingen, voor zover het in de volgende gevallen afgegeven werd :
a. lorsque le Bourgmestre ou son délégué est dans l'impossibilité a. indien de Burgemeester of diens gemachtigde zich in de
d'inscrire immédiatement l'étranger dans les registres de la population ou lorsqu'il est dans l'impossibilité de pouvoir lui délivrer le document de séjour auquel il a droit; b. lorsque le Ministre ayant l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers dans ses attributions ou son délégué est dans l'impossibilité de statuer sur la demande de renouvellement de l'autorisation de séjour provisoire introduite par l'étranger avant l'expiration de son autorisation de séjour actuelle ». onmogelijkheid bevindt de vreemdeling onmiddellijk in de bevolkingsregisters in te schrijven, of indien hij zich in de onmogelijkheid bevindt het verblijfsdocument waarop hij recht te kunnen afgeven; b. indien de Minister die de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen onder zijn bevoegdheid heeft, of diens gemachtigde, geen beslissing kan nemen inzake de aanvraag voor vernieuwing van de voorlopige machtiging tot verblijf die door de vreemdeling werd ingediend vóór het verstrijken van zijn huidige machtiging tot verblijf ».
B.2.1. Le juge a quo interroge la Cour sur la compatibilité de B.2.1. De verwijzende rechter ondervraagt het Hof over de
l'article 7bis, § 2, alinéa 2, du Code de la nationalité belge avec bestaanbaarheid van artikel 7bis, § 2, tweede lid, van het Wetboek van
les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec de Belgische nationaliteit met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet,
l'article 14 de la Convention européenne des droits de l'homme, en ce in samenhang gelezen met artikel 14 van het Europees Verdrag voor de
qu'il ne s'applique qu'aux membres de la famille d'un citoyen de rechten van de mens, in zoverre het slechts van toepassing is op de
l'Union visés à l'article 40bis de la loi du 15 décembre 1980, mais familieleden van een burger van de Unie bedoeld in artikel 40bis van
pas aux membres de la famille d'un Belge visés à l'article 40ter de la de Vreemdelingenwet, maar niet op de familieleden van een Belg bedoeld
même loi. in artikel 40ter van dezelfde wet.
B.2.2. Selon la jurisprudence de la Cour européenne des droits de B.2.2. Volgens de rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van
l'homme, l'article 14 de la Convention européenne des droits de de Mens heeft artikel 14 van het Europees Verdrag voor de rechten van
l'homme n'a pas d'existence indépendante puisqu'il vaut uniquement de mens geen autonome werking omdat het enkel geldt voor het « genot
pour la « jouissance des droits et libertés » reconnus dans la van de rechten en vrijheden » welke in het Verdrag zijn vermeld (EHRM,
Convention (CEDH, grande chambre, 19 février 2013, X et autres c. grote kamer, 19 februari 2013, X en anderen t. Oostenrijk, § 94).
Autriche, § 94).
Le juge a quo ne mentionne pas d'autres dispositions de la Convention De verwijzende rechter vermeldt geen andere bepalingen van het
européenne des droits de l'homme, lues en combinaison avec son article Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in samenhang gelezen met
14. En conséquence, la Cour n'examine pas la question préjudicielle en artikel 14 ervan. Bijgevolg onderzoekt het Hof de prejudiciële vraag
ce qu'elle porte sur la violation de l'article 14 de la Convention, lu niet in zoverre zij is afgeleid uit de schending van artikel 14 van
en combinaison avec les articles 10 et 11 de la Constitution. het Verdrag, in samenhang gelezen met de artikelen 10 en 11 van de
B.2.3. Le litige porté devant le juge a quo ne concerne pas le délai Grondwet. B.2.3. Het geschil voor de verwijzende rechter heeft geen betrekking
qui accompagne nécessairement l'attente d'une décision sur la première op het tijdsverloop dat noodzakelijkerwijze gepaard gaat met het
demande d'un statut de séjour introduite par un étranger arrivant en wachten op een beslissing over de eerste aanvraag van een
Belgique. En effet, la demanderesse devant le juge a quo bénéficiait verblijfsstatuut door een vreemdeling die in België aankomt. De
depuis plus de trois ans déjà d'un séjour légal sur la base d'un titre eiseres voor de verwijzende rechter beschikte immers reeds meer dan
drie jaar over een wettelijk verblijf op grond van een verblijfstitel
de séjour A, visé à l'article 4, 1°, de l'arrêté royal du 14 janvier A, bedoeld in artikel 4, 1°, van het koninklijk besluit van 14 januari
2013, en raison de son regroupement familial avec un ressortissant 2013, wegens haar gezinshereniging met een derdelander, toen haar
d'un pays tiers, lorsque son mari a acquis la nationalité belge et echtgenoot de Belgische nationaliteit verwierf en zij bijgevolg een
qu'elle a par conséquent introduit une demande de regroupement aanvraag voor gezinshereniging met een Belg op grond van artikel 40ter
familial avec un Belge en vertu de l'article 40ter de la loi du 15 van de Vreemdelingenwet indiende.
décembre 1980. B.2.4. Il ne ressort pas de la décision de renvoi que dans l'affaire B.2.4. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt niet dat in de zaak voor de
soumise au juge a quo, le regroupant belge a fait usage de son droit à verwijzende rechter de Belgische gezinshereniger gebruik heeft gemaakt
la libre circulation ou que les membres de sa famille peuvent puiser, van zijn recht van vrij verkeer of dat zijn familieleden op andere
pour d'autres motifs, des droits dans le droit de l'Union européenne. gronden rechten kunnen ontlenen aan het Europees Unierecht. Bijgevolg
Par conséquent, la Cour limite son examen aux membres de la famille beperkt het Hof zijn onderzoek tot de familieleden van een statische
d'un Belge statique, visé à l'article 40ter, § 2, de la loi du 15 Belg, zoals bedoeld in artikel 40ter, § 2, van de Vreemdelingenwet.
décembre 1980. B.2.5. Le litige soumis au juge a quo porte sur les conséquences B.2.5. Het geschil voor de verwijzende rechter heeft betrekking op het
qu'une interruption du caractère légal du séjour en raison du gevolg dat een onderbreking in het wettelijk karakter van het verblijf
dépassement de la durée de validité du statut de séjour existant, vanwege het verstrijken van de geldigheidsduur van het bestaande
avant qu'il soit statué sur la demande d'un autre type de statut de verblijfsstatuut vooraleer een beslissing wordt genomen over de
séjour, produit sur une demande subséquente en vue de l'acquisition de aanvraag van een ander type verblijfsstatuut, heeft op een latere
la nationalité belge. En l'espèce, le juge a quo rapproche cette aanvraag voor het verkrijgen van de Belgische nationaliteit. Die
interruption du fait que, pour les membres de la famille d'un Belge, onderbreking wordt in casu door de verwijzende rechter in verband
la période entre l'introduction de la demande visant à obtenir un gebracht met het feit dat voor de familieleden van een Belg de periode
droit de séjour sur la base du regroupement familial, régi par tussen de indiening van de vraag tot het verkrijgen van een
verblijfsrecht op grond van gezinshereniging, zoals geregeld in
l'article 40ter de la loi du 15 décembre 1980, et la date à laquelle artikel 40ter van de Vreemdelingenwet, en de datum waarop hun een
un droit de séjour leur est attribué, n'est pas assimilée à un séjour verblijfsrecht wordt toegekend, niet wordt gelijkgesteld aan een
légal. wettelijk verblijf.
La Cour limite son examen de la question préjudicielle à cette Het Hof beperkt zijn onderzoek van de prejudiciële vraag tot die
hypothèse. hypothese.
B.3. Lors des travaux préparatoires de la loi du 18 juin 2018, un B.3. Tijdens de parlementaire voorbereiding van de wet van 18 juni
amendement a été déposé avec pour objectif d'inclure également les 2018 werd een amendement ingediend dat ertoe strekte ook de
membres de la famille d'un Belge dans le champ d'application de la familieleden van een Belg onder het toepassingsgebied van de in het
disposition en cause. Cet amendement était rédigé comme suit : geding zijnde bepaling te brengen. Dat amendement luidde als volgt :
« Au premier alinéa proposé, insérer les mots ' et les membres de la « In het eerste ontworpen lid, tussen de woorden ' en de verwijdering
famille de Belges tels que définis à l'article 40ter ' après les mots van vreemdelingen ' en de woorden ', wordt de periode ', de woorden ',
alsook voor de familieleden van Belgen zoals omschreven in artikel
' définis à l'article 40bis ' ». 40ter van diezelfde wet ' invoegen ».
Cet amendement fut justifié comme suit : Dat amendement werd als volgt verantwoord :
« Comme le souligne le Conseil du Contentieux des étrangers, l'effet « Zoals de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen onderstreept, moet de
déclaratif du séjour des membres de la famille des citoyens de l'UE declaratieve werking van het verblijf van de familieleden van de
doit également être constaté pour les membres de la famille de belges, EU-burgers ook worden vastgesteld voor de familieleden van Belgen, die
qui sont assimilés aux citoyens de l'UE par la loi du 15 décembre 1980 krachtens de wet van 15 december 1980 worden gelijkgesteld met
» (Doc. parl., Chambre, 2017-2018, DOC 54-2919/003, p. 110). EU-burgers » (Parl. St., Kamer, 2017-2018, DOC 54-2919/003, p. 110).
Cet amendement fut rejeté (Doc. parl., Chambre, 2017-2018, DOC Dat amendement werd verworpen (Parl. St., Kamer, 2017-2018, DOC
54-2919/006, p. 58). Le législateur a donc délibérément choisi de 54-2919/006, p. 58). De wetgever heeft er aldus bewust voor gekozen
limiter le champ d'application de la disposition en cause aux membres het toepassingsgebied van de in het geding zijnde bepaling te beperken
de la famille d'un citoyen de l'Union. tot de familieleden van een burger van de Unie.
B.4.1. En ce qui concerne l'octroi d'un droit de séjour, il existe B.4.1. Inzake de toekenning van een verblijfsrecht bestaan een aantal
plusieurs différences objectives entre le regroupement familial avec objectieve verschillen tussen de gezinshereniging met een burger van
un citoyen de l'Union ou avec un Belge non statique, d'une part, et le de Unie of met een niet-statische Belg, enerzijds, en de
regroupement familial avec un Belge statique, visé à l'article 40ter, gezinshereniging met een statische Belg, bedoeld in artikel 40ter, §
§ 2, de la loi du 15 décembre 1980, d'autre part. 2, van de Vreemdelingenwet, anderzijds.
B.4.2. L'article 40bis de la loi du 15 décembre 1980 constitue la B.4.2. Artikel 40bis van de Vreemdelingenwet vormt de omzetting in het
transposition en droit interne de la directive 2004/38/CE « relative interne recht van de Richtlijn 2004/38/EG « betreffende het recht van
au droit des citoyens de l'Union et des membres de leurs familles de vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten voor de
circuler et de séjourner librement sur le territoire des Etat membres
». Il ressort de l'article 40bis de la loi du 15 décembre 1980, lu en burgers van de Unie en hun familieleden ». Uit artikel 40bis van de
combinaison avec l'article 40 de cette loi, que la première Vreemdelingenwet, in samenhang gelezen met artikel 40 van die wet,
disposition règle le droit de séjour des membres de la famille d'un blijkt dat de eerstgenoemde bepaling het verblijfsrecht regelt van de
citoyen de l'Union qui est ressortissant d'un autre Etat membre. familieleden van een burger van de Unie die onderdaan is van een andere lidstaat.
Lors de l'élaboration de l'article 40bis de la loi du 15 décembre Bij de totstandkoming van artikel 40bis van de Vreemdelingenwet diende
1980, le législateur devait respecter les obligations en matière de de wetgever de verplichtingen na te leven die de Belgische Staat als
libre circulation des personnes qu'avait contractées l'Etat belge en lidstaat van de Unie op zich heeft genomen inzake het vrij verkeer van personen.
tant qu'Etat membre de l'Union. De mogelijkheid voor familieleden van een burger van de Unie om zich
La possibilité pour des membres de la famille d'un citoyen de l'Union te beroepen op artikel 40bis van de Vreemdelingenwet, teneinde zich
de se prévaloir de l'article 40bis de la loi du 15 décembre 1980, afin bij die burger te voegen, beoogt het mogelijk te maken dat een van de
de rejoindre ce citoyen, vise à permettre que l'un des objectifs fundamentele doelstellingen van de Unie, namelijk de realisatie van
fondamentaux de l'Union, à savoir la réalisation de la libre het vrij verkeer binnen het grondgebied van de lidstaten, onder
circulation sur le territoire des Etats membres, soit réalisé dans des objectieve voorwaarden van vrijheid en waardigheid wordt uitgevoerd
conditions objectives de liberté et de dignité (considérants 2 et 5 de la directive 2004/38/CE). Selon la jurisprudence de la Cour de justice, le droit des ressortissants d'un Etat membre et des membres de leur famille d'entrer sur le territoire d'un autre Etat membre et d'y séjourner, aux fins voulues par le Traité sur le fonctionnement de l'Union européenne, a un caractère déclaratif lorsqu'il est directement conféré par celui-ci ou, selon le cas, par les dispositions prises pour sa mise en oeuvre. La délivrance d'un titre de séjour à un ressortissant d'un Etat membre et aux membres de sa famille doit alors être considérée non comme un acte constitutif de droits, mais comme un acte destiné à constater, de la part d'un Etat membre, la situation individuelle d'un ressortissant (overwegingen 2 en 5 van de Richtlijn 2004/38/EG). Volgens de rechtspraak van het Hof van Justitie heeft het recht van de onderdanen van een lidstaat en van hun familieleden om het grondgebied van een andere lidstaat binnen te komen en er te verblijven met de in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie genoemde oogmerken, wanneer het rechtstreeks wordt toegekend door het Verdrag of, al naar het geval, door de ter uitvoering daarvan vastgestelde bepalingen, een declaratief karakter. De afgifte van een verblijfstitel aan een onderdaan van een lidstaat en aan zijn familieleden moet dan niet worden beschouwd als een handeling die rechten doet ontstaan, maar als een handeling waarbij een lidstaat de individuele positie van een onderdaan van een andere
d'un autre Etat membre au regard des dispositions du droit de l'Union lidstaat uit het oogpunt van de bepalingen van het Unierecht vaststelt
(CJCE, 17 février 2005, C-215/03, Salah Oulane c. Minister voor (HvJ, 17 februari 2005, C-215/03, Salah Oulane t. Minister voor
Vreemdelingenzaken en Integratie, points 17 et 18; 23 mars 2006, Vreemdelingenzaken en Integratie, punten 17 en 18; 23 maart 2006,
C-408/03, Commission c. Belgique, points 62-63; CJUE, 21 juillet 2011, C-408/03, Commissie t. België, punten 62 en 63; 21 juli 2011,
C-325/09, Dias, point 48; grande chambre, 18 décembre 2014, C-202/13, C-325/09, Dias, punt 48; grote kamer, 18 december 2014, C-202/13,
McCarthy, point 62; 18 juin 2020, C-754/18, Ryanair Designated McCarthy, punt 62; 18 juni 2020, C-754/18, Ryanair Designated Activity
Activity Company, points 52-53). Company, punten 52 en 53).
Le droit de séjour accordé aux citoyens de l'Union et aux membres de Het aan de burgers van de Unie en hun familieleden toegekende recht
leur famille n'est toutefois pas inconditionnel, de sorte qu'ils van verblijf is evenwel niet onvoorwaardelijk, zodat zij het bewijs
doivent apporter la preuve qu'ils remplissent les conditions prévues à dienen te leveren dat ze voldoen aan de dienaangaande door de
cet égard par les dispositions pertinentes du droit de l'Union ou par relevante bepalingen van het Unierecht of de ter uitvoering daarvan
celles prises en exécution de ces dispositions (CJCE, 23 mars 2006, gestelde voorwaarden (HvJ, 23 maart 2006, C-408/03, Commissie t.
C-408/03, Commission c. Belgique, point 64). België, punt 64).
Il résulte de ce qui précède que, dans les cas où le droit de séjour Uit het bovenstaande volgt dat, in de gevallen waarin het
du citoyen de l'Union et des membres de sa famille a un caractère verblijfsrecht van de burger van de Unie en zijn familieleden een
déclaratif, ils sont présumés jouir de ce droit de séjour dès le declaratief karakter heeft, zij worden geacht dit verblijfsrecht te
moment de la demande en reconnaissance de ce droit, à condition que ce genieten vanaf het ogenblik van de aanvraag tot erkenning van dit
droit de séjour soit accordé par l'autorité compétente après examen recht, op voorwaarde dat dit verblijfsrecht door de bevoegde overheid
des conditions qu'ils doivent remplir. wordt toegekend na onderzoek van de voorwaarden waaraan zij dienen te
B.4.3. L'article 40ter, § 2, de la loi du 15 décembre 1980 règle le voldoen. B.4.3. Artikel 40ter, § 2, van de Vreemdelingenwet regelt het verblijf
séjour sur le territoire des membres de la famille d'un Belge op het grondgebied van de familieleden van een statische Belg. In
statique. Conformément à l'objectif général de la loi du 8 juillet overeenstemming met de algemene doelstelling van de wet van 8 juli
2011 « modifiant la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, 2011 « tot wijziging van de wet van 15 december 1980 betreffende de
le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers en ce qui toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de
concerne les conditions dont est assorti le regroupement familial », verwijdering van vreemdelingen wat betreft de voorwaarden tot
cette disposition vise à adapter la politique d'immigration en matière gezinshereniging » beoogt die bepaling het immigratiebeleid inzake
de regroupement familial afin de maîtriser la pression migratoire et gezinshereniging bij te sturen, teneinde de migratiedruk te beheersen
de décourager certains abus, dans le respect du droit à la vie en bepaalde misbruiken te ontmoedigen, met eerbied voor het recht op
familiale. het gezinsleven.
Cette disposition s'inscrit dès lors dans la volonté du législateur de Die bepaling past derhalve in het streven van de wetgever naar een
mener une politique équitable de l'immigration et poursuit un objectif ordentelijk immigratiebeleid en streeft een doelstelling na die
qui est différent de celui sur lequel est fondé le droit de l'Union en verschillend is van die welke aan de basis ligt van het Unierecht
matière de libre circulation. inzake vrij verkeer.
Etant donné que les cas de regroupement familial visés à l'article Aangezien de gevallen van gezinshereniging bedoeld in artikel 40ter, §
40ter, § 2, de la loi du 15 décembre 1980 ne relèvent pas du champ 2, van de Vreemdelingenwet niet onder het toepassingsgebied van het
d'application du droit de l'Union européenne, le législateur est libre Europees Unierecht vallen, staat het de wetgever vrij te bepalen of de
de déterminer si la décision relative à ce regroupement familial a ou beslissing over die gezinshereniging al dan niet een declaratieve
non un effet déclaratif, ou, le cas échéant, de déterminer les werking heeft, of in voorkomend geval de modaliteiten van die
modalités de cet effet déclaratif. declaratieve werking te bepalen.
B.5.1. La disposition en cause ne règle toutefois pas le regroupement B.5.1. De in het geding zijnde bepaling regelt evenwel niet de
familial, mais l'acquisition de la nationalité belge. La définition gezinshereniging, maar de verkrijging van de Belgische nationaliteit.
des conditions d'acquisition de la nationalité belge ne relève pas du Het bepalen van de voorwaarden waaronder de Belgische nationaliteit
champ d'application du droit de l'Union européenne (CJUE, 2 mars 2010, kan worden verkregen, valt niet onder het toepassingsgebied van het
C-135/08, Rottmann, points 39 et 40; grande chambre, 12 mars 2019, Europees Unierecht (HvJ, 2 maart 2010, C-135/08, Rottmann, punten 39
C-221/17, Tjebbes e.a., point 30). De même, la directive 2004/38/CE en 40; grote kamer, 12 maart 2019, C-221/17, Tjebbes e.a., punt 30).
n'impose aucune obligation aux Etats membres quant à l'acquisition de Ook de Richtlijn 2004/38/EG legt aan de lidstaten geen verplichtingen
la nationalité par les personnes exerçant les droits que cette op inzake de nationaliteitsverwerving van de personen die gebruik
directive leur accorde. Au demeurant, le droit de la nationalité maken van de door die richtlijn toegekende rechten. Het
touche au coeur même de la souveraineté nationale. L'on ne retrouve nationaliteitsrecht raakt overigens aan de kern van de nationale
donc pas, dans le champ d'application de la disposition en cause, la soevereiniteit. Bijgevolg bestaat in de werkingssfeer van de in het
même distinction que celle qui est opérée dans le domaine du geding zijnde bepaling niet hetzelfde onderscheid tussen situaties
regroupement familial entre des situations régies par le droit de beheerst door het recht van de Europese Unie en zuiver interne
l'Union européenne et des situations purement internes. situaties dat op het vlak van gezinshereniging wel bestaat.
B.5.2. Lors de la détermination des conditions auxquelles la B.5.2. Bij het bepalen van de voorwaarden waaronder de Belgische
nationalité belge peut s'acquérir, le législateur dispose d'un pouvoir
d'appréciation étendu. Lorsque les choix opérés par le législateur nationaliteit kan worden verkregen, beschikt de wetgever over een
entraînent une différence de traitement, la Cour doit toutefois ruime beoordelingsmarge. Wanneer de door de wetgever gemaakte keuzes
examiner si cette différence repose sur une justification raisonnable. leiden tot een verschil in behandeling, dient het Hof evenwel na te
B.5.3. Bien que la détermination des conditions auxquelles la gaan of dat verschil op een redelijke verantwoording berust.
nationalité belge peut s'acquérir relève de la compétence souveraine B.5.3. Hoewel het bepalen van de voorwaarden tot het verkrijgen van de
du législateur, ce dernier est tenu à cet égard de respecter le droit Belgische nationaliteit tot de soevereine bevoegdheid van de wetgever
de l'Union (CJCE, 19 octobre 2004, C-200/02, Zhu et Chen, point 37; behoort, dient hij daarbij het Unierecht te eerbiedigen (HvJ, 19
oktober 2004, C-200/02, Zhu en Chen, punt 37; 2 maart 2010, C-135/08,
CJUE, 2 mars 2010, C-135/08, Rottmann, points 41 et 45; grande Rottmann, punten 41 en 45; grote kamer, 12 maart 2019, C-221/17,
chambre, 12 mars 2019, C-221/17, Tjebbes e.a., point 30). Tjebbes e.a., punt 30).
A cet égard, la Cour de justice a jugé qu'il est légitime pour un Etat Het Hof van Justitie heeft in dit verband geoordeeld dat het
membre de vouloir protéger le rapport particulier de solidarité et de rechtmatig is dat een lidstaat de bijzondere band van solidariteit en
loyauté entre lui-même et ses ressortissants ainsi que la réciprocité loyaliteit tussen hem en zijn onderdanen, evenals de wederkerigheid
de droits et de devoirs, qui sont le fondement du lien de nationalité. van rechten en plichten, die de grondslag vormen van de
Il est tout aussi légitime pour un Etat membre de considérer, dans nationaliteitsverhouding, wil beschermen. Evenzeer is het rechtmatig
l'exercice de la compétence lui permettant de définir les conditions dat een lidstaat bij de uitoefening van de bevoegdheid op grond
d'acquisition et de perte de la nationalité, que la nationalité waarvan hij de voorwaarden voor de verkrijging en het verlies van de
traduit la manifestation d'un lien effectif entre lui-même et ses nationaliteit kan bepalen, ervan uitgaat dat de nationaliteit de
ressortissants, et d'attacher en conséquence à l'absence ou à la uitdrukking vormt van een effectieve band tussen hem en zijn
cessation d'un tel lien effectif la perte de sa nationalité. onderdanen, en derhalve dat hij aan het ontbreken of eindigen van een
Toutefois, il appartient aux autorités nationales compétentes et aux dergelijke effectieve band het verlies van zijn nationaliteit
juridictions nationales de vérifier si la perte de la nationalité de verbindt. Het staat evenwel aan de bevoegde nationale autoriteiten en
l'Etat membre concerné, lorsqu'elle entraîne la perte du statut de aan de nationale rechterlijke instanties om na te gaan of het verlies
citoyen de l'Union et des droits qui en découlent, respecte le van de nationaliteit van de betrokken lidstaat, wanneer dit het
principe de proportionnalité en ce qui concerne les conséquences verlies van het burgerschap van de Unie en de daaruit voortvloeiende
qu'elle comporte sur la situation de la personne concernée et, le cas rechten met zich meebrengt, in overeenstemming is met het
échéant, des membres de sa famille, au regard du droit de l'Union evenredigheidsbeginsel wat de gevolgen ervan voor de situatie van de
betrokkene en in voorkomend geval voor die van zijn gezinsleden uit
(CJUE, grande chambre, 12 mars 2019, C-221/17, Tjebbes e.a., points 33 à 40). B.6.1. Comme il est dit en B.1.2, le législateur a voulu réserver l'attribution de la nationalité belge aux personnes qui témoignent d'un lien effectif avec la société belge. Conformément à cet objectif, l'article 7bis, § 1er, modifié, du Code de la nationalité belge exige que la durée du séjour sur le territoire belge du candidat à la nationalité belge soit celle d'une résidence principale légale ininterrompue. La condition d'une résidence légale ininterrompue, ainsi que sa durée, s'applique de manière égale tant aux membres de la famille de citoyens de l'Union qu'aux membres de la famille d'un Belge statique. Pour ce het oogpunt van het Unierecht betreft (HvJ, grote kamer, 12 maart 2019, C-221/17, Tjebbes e.a., punten 33-40). B.6.1. Zoals is vermeld in B.1.2, heeft de wetgever de toekenning van de Belgische nationaliteit willen voorbehouden aan de personen die getuigen van een daadwerkelijke band met de Belgische samenleving. In overeenstemming met die doelstelling vereist het gewijzigde artikel 7bis, § 1, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit dat de duur van het verblijf op Belgisch grondgebied van degene die de Belgische nationaliteit wil verkrijgen, een onafgebroken wettelijk hoofdverblijf is. De voorwaarde van een onafgebroken wettelijk verblijf, evenals de duur ervan, geldt op gelijke wijze voor de familieleden van Unieburgers als voor de familieleden van een statische Belg. De in het geding zijnde
qui concerne le calcul de la durée de la résidence légale précédant la bepaling voorziet, voor wat betreft de berekening van de duur van het
déclaration de nationalité, la disposition en cause ne prévoit qu'une wettelijk verblijf dat aan de nationaliteitsverklaring voorafgaat,
dérogation limitée dans les cas où cela est requis par la slechts in een beperkte afwijking voor de gevallen waarin de in B.4.2
jurisprudence de la Cour de justice de l'Union européenne mentionnée vermelde rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie dat
en B.4.2. vereist.
Le législateur a pu limiter cette dérogation à ces cas de figure pour De wetgever vermocht die afwijking tot die gevallen te beperken,
ne pas compromettre les objectifs qu'il poursuit avec l'article 7bis teneinde de doelstellingen die hij met artikel 7bis van het Wetboek
du Code de la nationalité belge et avec l'article 40ter de la loi du van de Belgische nationaliteit en met artikel 40ter van de
15 décembre 1980. Vreemdelingenwet nastreeft, niet in het gedrang te brengen.
B.6.2. En ce qu'elle porte sur une différence de traitement entre, B.6.2. In zoverre de prejudiciële vraag betrekking heeft op een
d'une part, les membres de la famille d'un citoyen de l'Union visés à verschil in behandeling tussen, enerzijds, familieleden van de burger
l'article 40bis de la loi du 15 décembre 1980 et, d'autre part, les van de Unie bedoeld in artikel 40bis van de Vreemdelingenwet en,
membres de la famille d'un Belge visés à l'article 40ter de la loi du anderzijds, familieleden van een Belg bedoeld in artikel 40ter van de
15 décembre 1980, la question préjudicielle appelle une réponse Vreemdelingenwet, dient zij ontkennend te worden beantwoord.
négative. B.7.1. La Cour doit toutefois encore examiner si la disposition en B.7.1. Het Hof dient evenwel nog te onderzoeken of de in het geding
cause entraîne des effets disproportionnés dans les situations visées zijnde bepaling in de in B.2.5 bedoelde situaties onevenredige
en B.2.5. gevolgen heeft.
B.7.2. Compte tenu de sa large marge d'appréciation en matière d'accès B.7.2. Gelet op zijn ruime beoordelingsmarge inzake de toegang tot de
à la nationalité belge, le législateur peut subordonner la déclaration Belgische nationaliteit vermag de wetgever de nationaliteitsverklaring
de nationalité à une résidence légale ininterrompue suffisamment afhankelijk te stellen van een voldoende langdurig onafgebroken
longue sur le territoire belge. Il peut à cet égard également établir wettelijk hoofdverblijf op het Belgische grondgebied. Hij vermag
que la période qui s'écoule entre la demande d'un statut de séjour et daarbij ook te bepalen dat de periode die verstrijkt tussen de
son octroi n'est pas prise en compte dans le calcul de la durée aanvraag van een verblijfsstatuut en de toekenning ervan, niet in
requise de ce séjour. aanmerking komt voor de berekening van de vereiste duur van dat
B.7.3. Du fait du délai donné à l'autorité pour prendre une décision verblijf. B.7.3. Personen die niet meer in aanmerking komen voor een verlenging
concernant la nouvelle demande de séjour, les personnes qui ne van hun verblijfsstatuut, maar wel voor een ander verblijfsstatuut,
bénéficient plus d'une prolongation de leur statut de séjour, mais qui kunnen echter als gevolg van de termijn die aan de overheid wordt
restent éligibles à l'obtention d'un autre statut de séjour, peuvent toegekend om over de nieuwe verblijfsaanvraag te beslissen, de
toutefois voir la durée de validité de leur statut de séjour initial geldigheidsduur van hun initiële verblijfsstatuut zien verstrijken
expirer avant l'octroi de leur nouveau statut de séjour. Si vooraleer hun andere verblijfsstatuut is toegekend. Indien de
l'intéressé ne dispose pas dans ce cas, pour cette période betrokkene in dat geval voor die tussenliggende periode niet beschikt
intermédiaire, d'un titre de séjour visé à l'article 4 de l'arrêté over een verblijfstitel zoals bedoeld in artikel 4 van het koninklijk
royal du 14 janvier 2013, l'article 7bis, § 2, du Code de la besluit van 14 januari 2013, heeft artikel 7bis, § 2, van het Wetboek
nationalité belge a pour conséquence que ce hiatus entre les deux van de Belgische nationaliteit tot gevolg dat dat hiaat tussen beide
statuts de séjour octroyés prive le séjour sur le territoire belge de toegekende verblijfsstatuten het verblijf op het Belgische grondgebied
son caractère légal ininterrompu. zijn onafgebroken wettelijke karakter ontneemt.
Cependant, ce hiatus n'est pas nécessairement imputable au demandeur Dat hiaat is evenwel niet noodzakelijk aan de aanvrager van dat
de ce statut de séjour. Il résulte plutôt de la date à laquelle se verblijfsstatuut te wijten. Het vloeit veeleer voort uit de datum
produit le fait juridique en raison duquel le demandeur en question ne waarop het rechtsfeit plaatsvindt waardoor die aanvrager niet meer
bénéficie plus de la prolongation de son statut de séjour existant et voor zijn bestaande verblijfsstatuut in aanmerking komt en dus een
doit donc en demander un nouveau. ander verblijfsstatuut dient aan te vragen.
B.7.4. L'effet juridique, en cause, de ce hiatus n'est toutefois pas B.7.4. Het in het geding zijnde rechtsgevolg van dat hiaat is evenwel
pertinent au regard des objectifs poursuivis par la loi du 4 décembre niet pertinent in het licht van de doelstellingen die met de wet van 4
2012 lorsque l'intéressé séjourne légalement sur le territoire durant cette période intermédiaire. En effet, ce hiatus n'est, dans ce cas, aucunement lié à un manque d'intégration, mais il résulte de la conjonction de normes et de délais différents. A cet égard, il convient de constater qu'en vertu de l'article 7bis, § 3, du Code de la nationalité belge, le caractère ininterrompu du séjour n'est pas affecté par des absences temporaires de six mois maximum, pour autant que ces absences ne dépassent pas au total une durée d'un cinquième du délai de séjour requis. B.7.5. En outre, cette interruption du caractère légal du séjour, december 2012 werden nagestreefd, wanneer de betrokkene in die tussenliggende periode wettig op het grondgebied verblijft. Dat hiaat houdt in dat geval immers geen verband met een gebrek aan integratie, maar is het gevolg van een samenspel van verschillende normen en termijnen. In dat verband dient te worden vastgesteld dat krachtens artikel 7bis, § 3, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit het ononderbroken karakter van het verblijf niet wordt beïnvloed door tijdelijke afwezigheden van hoogstens zes maanden, voor zover die afwezigheden in totaal de duur van een vijfde van de vereiste verblijfsduur niet overschrijden. B.7.5. Die onderbreking in het wettelijke karakter van het verblijf,
ainsi qu'il résulte de l'article 7bis, § 2, du Code de la nationalité zoals het volgt uit artikel 7bis, § 2, van het Wetboek van de
belge, produit des effets disproportionnés en ce que le renouvellement Belgische nationaliteit, heeft bovendien onevenredige gevolgen doordat
tardif du titre de séjour ne donne pas lieu à une suspension, mais à la suppression de la période de séjour légal déjà constituée. Quel que soit le temps que le demandeur a déjà passé sur le territoire belge en vertu d'un titre de séjour légal, il doit entièrement reconstituer la durée du séjour légal requise par le chapitre III du Code de la nationalité belge avant de pouvoir prétendre à l'acquisition de la nationalité belge. Une sanction d'une telle sévérité ne saurait raisonnablement se justifier que si l'interruption du caractère légal du séjour sur le territoire belge était imputable à un choix du demandeur lui-même. B.7.6. En ce que, dans les circonstances visées en B.2.5, il entraîne la suppression de la période du séjour légal déjà constituée en vue de l'acquisition de la nationalité du fait d'un hiatus entre deux statuts de séjour qui n'est pas imputable au comportement ou à la négligence du demandeur, lorsque l'intéressé séjourne légalement sur le de niet-tijdige hernieuwing van de verblijfstitel niet tot een schorsing, maar tot het verval leidt van de reeds opgebouwde periode van wettelijk verblijf. Ongeacht de tijd die de aanvrager reeds op grond van een wettelijke verblijfstitel op Belgisch grondgebied heeft doorgebracht, dient hij de door hoofdstuk III van het Wetboek van de Belgische nationaliteit vereiste duur van het wettelijk verblijf opnieuw op te bouwen, vooraleer hij in aanmerking komt voor het verwerven van de Belgische nationaliteit. Een derwijze strenge sanctie zou slechts redelijk verantwoord zijn indien de onderbreking in het wettelijk karakter van het verblijf op het Belgische grondgebied aan een keuze van de aanvrager zelf te wijten is. B.7.6. In zoverre het, in de in B.2.5 bedoelde omstandigheden, als gevolg heeft dat een hiaat tussen twee verblijfsstatuten dat niet aan het gedrag of het nalaten van de aanvrager te wijten is, het verval van de opgebouwde periode van wettelijk verblijf in het licht van de nationaliteitsverwerving impliceert, wanneer de betrokkene in die
territoire durant cette période intermédiaire, l'article 7bis, § 2, du tussenperiode wettig op het grondgebied verblijft, is artikel 7bis, §
Code de la nationalité belge n'est pas compatible avec les articles 10 2, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit niet bestaanbaar met
et 11 de la Constitution. de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
Dans cette mesure, la question préjudicielle appelle une réponse In die mate dient de prejudiciële vraag bevestigend te worden
affirmative. beantwoord.
B.8.1. Le Conseil des ministres demande à la Cour de maintenir les B.8.1. De Ministerraad verzoekt het Hof de gevolgen van de in het
effets de la disposition en cause, étant donné qu'il appartient au geding zijnde bepaling te handhaven, aangezien het aan de wetgever
législateur de déterminer la manière de combler la lacune en cause toekomt te bepalen hoe de in het geding zijnde lacune in de wetgeving
dans la législation ainsi que d'établir les autres mesures qu'il y a wordt opgevuld en welke andere maatregelen ter beheersing van de
lieu de prendre à cet égard pour maîtriser la pression migratoire. migratiedruk daarbij moeten worden genomen.
B.8.2. Compte tenu de la portée limitée du constat B.8.2. Gelet op de beperkte omvang van de vastgestelde
d'inconstitutionnalité précisé en B.7.6, il n'y a pas lieu de faire ongrondwettigheid als bepaald in B.7.6, is er geen aanleiding om in te
droit à cette demande du Conseil des ministres. gaan op die vraag van de Ministerraad.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 7bis, § 2, du Code de la nationalité belge viole les Artikel 7bis, § 2, van het Wetboek van de Belgische nationaliteit
articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'il sanctionne, par la schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre het een hiaat
suppression de la période du séjour légal déjà constituée auparavant tussen twee verblijfsstatuten dat niet aan het gedrag of het nalaten
en vue de l'acquisition de la nationalité, un hiatus entre deux van de aanvrager te wijten is, sanctioneert met het verval van de
statuts de séjour qui n'est pas imputable au comportement ou à la reeds eerder opgebouwde periode van wettelijk verblijf in het licht
négligence du demandeur, lorsque l'intéressé séjourne légalement sur van de nationaliteitsverwerving, wanneer de betrokkene in die
le territoire durant cette période intermédiaire. tussenperiode wettig op het grondgebied verblijft.
Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 27 mai 2021. op 27 mei 2021.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
L. Lavrysen L. Lavrysen
^