← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 71/2021 du 20 mai 2021 Numéros du rôle : 7273 et 7294 En cause
: les recours en annulation totale ou partielle de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du
25 avril 2019 « relative au patrimoine culturel mobilie La
Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et L. Lavrysen, et des juges T. Giet(...)"
Extrait de l'arrêt n° 71/2021 du 20 mai 2021 Numéros du rôle : 7273 et 7294 En cause : les recours en annulation totale ou partielle de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 25 avril 2019 « relative au patrimoine culturel mobilie La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et L. Lavrysen, et des juges T. Giet(...) | Uittreksel uit arrest nr. 71/2021 van 20 mei 2021 Rolnummers 7273 en 7294 In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 25 april 2019 « betreffende het roerend e Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en L. Lavrysen, en de rechters (...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 71/2021 du 20 mai 2021 | Uittreksel uit arrest nr. 71/2021 van 20 mei 2021 |
Numéros du rôle : 7273 et 7294 | Rolnummers 7273 en 7294 |
En cause : les recours en annulation totale ou partielle de | In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van de |
l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 25 avril 2019 « | ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 25 april 2019 |
relative au patrimoine culturel mobilier et immatériel de la Région de | « betreffende het roerend en immaterieel cultureel erfgoed van het |
Bruxelles-Capitale », introduits par le « War Heritage Institute » et | Brussels Hoofdstedelijk Gewest », ingesteld door het « War Heritage |
par l'ASBL « Vlaams Komitee voor Brussel ». | Institute » en door de vzw « Vlaams Komitee voor Brussel ». |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents F. Daoût et L. Lavrysen, et des juges T. Giet, | samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en L. Lavrysen, en de |
R. Leysen, M. Pâques, Y. Kherbache et T. Detienne, assistée du | rechters T. Giet, R. Leysen, M. Pâques, Y. Kherbache en T. Detienne, |
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président F. Daoût, | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet des recours et procédure | I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging |
a. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le | a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 30 oktober |
2019 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 4 | |
30 octobre 2019 et parvenue au greffe le 4 novembre 2019, le « War | november 2019, heeft het « War Heritage Institute », bijgestaan en |
Heritage Institute », assisté et représenté par Me D. Lagasse, avocat | vertegenwoordigd door Mr. D. Lagasse, advocaat bij de balie te |
au barreau de Bruxelles, a introduit un recours en annulation des | Brussel, beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen 5, 7, 8, |
articles 5, 7, 8, 11, 22 et 24 de l'ordonnance de la Région de | 11, 22 en 24 van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke |
Bruxelles-Capitale du 25 avril 2019 « relative au patrimoine culturel | Gewest van 25 april 2019 « betreffende het roerend en immaterieel |
mobilier et immatériel de la Région de Bruxelles-Capitale » (publiée | cultureel erfgoed van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest » |
au Moniteur belge du 17 mai 2019). | (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 17 mei 2019). |
b. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le | b. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 15 |
15 novembre 2019 et parvenue au greffe le 18 novembre 2019, l'ASBL « | november 2019 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen |
Vlaams Komitee voor Brussel », assistée et représentée par Me L. Van | op 18 november 2019, heeft de vzw « Vlaams Komitee voor Brussel », |
Caneghem, avocat au barreau de Bruxelles, a introduit un recours en | bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. L. Van Caneghem, advocaat bij |
annulation de la même ordonnance. | de balie te Brussel, beroep tot vernietiging ingesteld van dezelfde ordonnantie. |
Ces affaires, inscrites sous les numéros 7273 et 7294 du rôle de la | Die zaken, ingeschreven onder de nummers 7273 en 7294 van de rol van |
Cour, ont été jointes. | het Hof, werden samengevoegd. |
(...) | (...) |
II. En droit | II. In rechte |
(...) | (...) |
Quant à l'ordonnance attaquée et à son contexte | Ten aanzien van de bestreden ordonnantie en de context ervan |
B.1.1. Par l'ordonnance du 25 avril 2019 « relative au patrimoine | B.1.1. Met de ordonnantie van 25 april 2019 « betreffende het roerend |
culturel mobilier et immatériel de la Région de Bruxelles-Capitale » | en immaterieel cultureel erfgoed van het Brussels Hoofdstedelijk |
(ci-après : l'ordonnance du 25 avril 2019), le législateur | Gewest » (hierna : de ordonnantie van 25 april 2019) voert de |
ordonnanciel met en oeuvre sa compétence relative aux matières | ordonnantiegever zijn bevoegdheid uit met betrekking tot de |
biculturelles d'intérêt régional, en ce qui concerne le patrimoine | biculturele aangelegenheden van gewestelijk belang, wat het cultureel |
culturel. Cette compétence lui a été transférée lors de la sixième | erfgoed betreft. Die bevoegdheid werd aan hem overgedragen in het |
réforme de l'Etat, par l'article 4bis, 3°, de la loi spéciale du 12 | kader van de zesde staatshervorming, bij artikel 4bis, 3°, van de |
janvier 1989 relative aux Institutions bruxelloises (ci-après : la loi | bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse |
spéciale du 12 janvier 1989), pris en application de l'article 135bis | instellingen (hierna : de bijzondere wet van 12 januari 1989), dat |
de la Constitution. | werd aangenomen met toepassing van artikel 135bis van de Grondwet. |
B.1.2. En vertu de son article 2, l'ordonnance du 25 avril 2019 « | B.1.2. Krachtens artikel 2 ervan is de ordonnantie van 25 april 2019 « |
s'applique au patrimoine culturel mobilier et immatériel relevant de | van toepassing op het roerend en immaterieel cultureel erfgoed dat |
la compétence de la Région ». Selon l'exposé des motifs, le | onder de bevoegdheid van het Gewest valt ». Volgens de memorie van |
législateur ordonnanciel entend « combler, dans le respect de la | toelichting wil de ordonnantiegever, « met inachtneming van de regels |
répartition des compétences, le vide législatif et la carence de | van de bevoegdheidsverdeling, [tegemoetkomen] aan de vastgestelde |
l'autorité fédérale constatés en matière de patrimoine culturel | lacune in de wetgeving en het verzuim van de federale overheid wat het |
mobilier et immatériel sur le territoire de la Région de | roerend en immaterieel cultureel erfgoed betreft op het grondgebied |
Bruxelles-Capitale » (Doc. parl., Parlement de la Région de | van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest » (Parl. St., Parlement van het |
Bruxelles-Capitale, 2018-2019, n° A-813/1, p. 3). | Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, 2018-2019, nr. A-813/1, p. 3). |
L'ordonnance du 25 avril 2019 s'inscrit « dans une démarche similaire | De ordonnantie van 25 april 2019 vertoont « een gelijkaardige aanpak |
als de zorg over het onroerend cultureel erfgoed (Monumenten en | |
à celle que la Région exerce depuis 1989 dans le domaine du patrimoine | Landschappen), die sinds 1989 aan het Gewest toekomt : het bijhouden |
culturel immobilier (Monuments et Sites) : la tenue d'inventaires, la | van een inventaris, de bescherming, de documentatie en de bewustmaking |
protection, la documentation et la sensibilisation des publics à la | |
conservation du patrimoine culturel, ainsi que le suivi de la | van het publiek voor het behoud van het cultureel erfgoed, de |
conservation de ces biens ou collections, et de leurs éventuels | opvolging van het behoud van deze goederen of verzamelingen, en hun |
déplacements » (ibid., p. 6). | eventuele verplaatsing » (ibid., p. 6). |
B.1.3. Dans son avis sur l'avant-projet d'ordonnance, la section de | B.1.3. In haar advies over het voorontwerp van ordonnantie maakte de |
législation du Conseil d'Etat a émis des réserves à propos du champ | afdeling wetgeving van de Raad van State een voorbehoud met betrekking |
d'application de l'ordonnance. Selon la section de législation, | tot het toepassingsgebied van de ordonnantie. Volgens de afdeling |
l'article 4bis de la loi spéciale du 12 janvier 1989 limite la | wetgeving beperkt artikel 4bis van de bijzondere wet van 12 januari |
compétence de la Région « non pas simplement au patrimoine se trouvant | 1989 de bevoegdheid van het Gewest « niet louter [...] tot het erfgoed |
sur son territoire, mais au patrimoine qui à la fois, revêt un | dat zich op zijn grondgebied bevindt, maar tot het erfgoed dat én een |
caractère biculturel et à ce titre, ne relève pas de l'une ou l'autre | bicultureel karakter heeft en als dusdanig niet onder de ene of de |
Communauté, et qui est d'intérêt régional » (ibid., pp. 68-69), par opposition aux patrimoines qui seraient d'intérêt national ou international, voire même d'intérêt communal, et qui échapperaient à la compétence ainsi attribuée à la Région. La section de législation en a conclu que l'ensemble du dispositif en projet devait être revu à la lumière de ce constat. Il ressort des travaux préparatoires que le Gouvernement bruxellois a cependant considéré que, eu égard à l'objectif du Constituant et du législateur spécial de remédier à la carence de l'autorité fédérale à exercer ses compétences dans les matières biculturelles sur le territoire bruxellois, les compétences de la Région de Bruxelles-Capitale doivent recevoir une interprétation large. Selon lui, c'est la matière du patrimoine culturel mobilier et immatériel dans son ensemble qui doit être qualifiée d'intérêt régional, et la compétence de la Région de Bruxelles-Capitale pour régler cette matière ne se limite pas aux biens qui présentent un intérêt régional, par opposition aux biens qui présenteraient un intérêt national ou international. A cet égard, l'exposé des motifs mentionne : | andere Gemeenschap ressorteert, én ' van gewestelijk belang ' is » (ibid., pp. 68-69), in tegenstelling tot het erfgoed dat van nationaal of internationaal belang zou zijn, of zelfs van gemeentelijk belang, en dat buiten de aldus aan het Gewest toegewezen bevoegdheid valt. De afdeling wetgeving heeft daaruit besloten dat heel het ontworpen dispositief moest worden herzien in het licht van die vaststelling. Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat de Brusselse Regering evenwel heeft geoordeeld dat, gelet op het doel van de Grondwetgever en van de bijzondere wetgever, namelijk een oplossing vinden voor het verzuim van de federale overheid om haar bevoegdheden in de biculturele aangelegenheden uit te oefenen op het Brusselse grondgebied, de bevoegdheden van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest ruim moeten worden geïnterpreteerd. Volgens haar is het de hele aangelegenheid van het roerend en immaterieel cultureel erfgoed die als van gewestelijk belang moet worden gekwalificeerd, en is de bevoegdheid van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest om die aangelegenheid te regelen niet beperkt tot de goederen die een gewestelijk belang hebben, in tegenstelling tot de goederen die een nationaal of internationaal belang zouden hebben. De memorie van toelichting vermeldt in dat verband : |
« Tout d'abord, il convient de garder à l'esprit l'objectif poursuivi | « In de eerste plaats is het belangrijk om het doel niet uit het oog |
par le constituant et le législateur spécial lorsqu'ils ont attribué | te verliezen van de grondwetgever en de bijzondere wetgever toen ze de |
des compétences à la Région de Bruxelles-Capitale en matière | bevoegdheden over biculturele aangelegenheden aan het Brussels |
biculturelle. Comme exposé lors des travaux préparatoires de la | Hoofdstedelijk Gewest toewezen. Zoals werd uiteengezet tijdens de |
sixième réforme de l'Etat et comme déjà rappelé ci-dessus, | voorbereidende werken voor de zesde Staatshervorming en zoals |
l'attribution à la Région de compétences en matière culturelle résulte | hierboven al werd herhaald, vloeit de toekenning van bevoegdheden op |
de la carence de l'autorité fédérale à exercer ses attributions en la | cultureel vlak aan het Gewest voort uit het verzuim van de federale |
matière sur le territoire bruxellois. Or, si l'on suit l'interprétation stricte de la compétence régionale telle qu'elle est retenue par le Conseil d'Etat dans son avis, le risque est grand que le secteur biculturel reste délaissé à Bruxelles, puisque selon cette interprétation la Région ne pourrait intervenir que de manière limitée alors que l'autorité fédérale continuerait, quant à elle, par hypothèse, à ne pas exercer ses attributions dans les matières biculturelles (à l'exception des grandes institutions culturelles fédérales que sont La Monnaie, le Palais des Beaux-Arts et l'Orchestre National de Belgique). En d'autres termes, le vide législatif et la carence qui sont à l'origine du transfert de compétences à la Région, persisteraient dans une mesure importante. Ce serait là une conséquence que le constituant et le législateur spécial n'ont certainement pas voulue. L'analyse du Conseil d'Etat suppose, en outre, que l'on puisse faire la différence selon que les éléments concernés sont d'intérêt régional, national, international ou encore communal. La doctrine souligne pourtant que ' la distinction à opérer entre l'intérêt international, national, régional ou local sera souvent malaisée in concreto. Quand un musée peut-il être qualifié d'intérêt régional plutôt que local ? Comment différenciera-t-on un festival artistique d'intérêt régional d'un festival artistique d'intérêt national ?... La clarté manque sur ce point... '. De surcroît, le critère proposé par certains - à savoir le public visé - ne semble guère pouvoir être appliqué à certaines matières, dont le patrimoine culturel mobilier. Quel critère faudrait-il alors utiliser pour décider que l'intérêt d'un bien est communal, régional, national ou international ? L'interprétation retenue par la section de législation risque donc de donner lieu à des interrogations sans fin. | overheid om die bevoegdheden op dit vlak op het Brusselse grondgebied uit te oefenen. Als men de strenge interpretatie volgt van de gewestelijke bevoegdheid, die de Raad van State in zijn advies hanteert, is het risico groot dat de biculturele sector in Brussel aan zijn lot wordt overgelaten, aangezien volgens deze interpretatie het Gewest slechts op een beperkte manier zou kunnen tussenkomen, terwijl de federale overheid ook in de toekomst naar alle waarschijnlijkheid haar bevoegdheden voor biculturele aangelegenheden niet zou benutten (met uitzondering van de grote federale culturele instellingen zoals de Munt, het Paleis voor Schone Kunsten en het Nationaal Orkest van België). Met andere woorden, het wettelijke vacuüm en het verzuim die aan de basis liggen van de overdracht van bevoegdheden naar het Gewest, zouden in hoge mate blijven bestaan. Dat zou een gevolg zijn dat de grondwetgever en de bijzondere wetgever ongetwijfeld niet voor ogen hadden. De analyse van de Raad van State veronderstelt bovendien dat men een onderscheid kan maken naarmate de betreffende elementen van gewestelijk, nationaal, internationaal of gemeentelijk belang zijn. De doctrine onderstreept nochtans dat ' het onderscheid maken tussen het internationale, nationale, gewestelijke of plaatselijke belang zal in veel concrete gevallen moeilijk zijn. Wanneer kan een museum worden bestempeld als van gewestelijk in plaats van plaatselijk belang ? Hoe zal men een onderscheid maken tussen een kunstenfestival van gewestelijk belang en een kunstenfestival van internationaal belang ?... Op dit punt ontbreekt duidelijkheid... '. Bovendien lijkt het criterium dat door sommigen wordt voorgesteld - en dan meer bepaald de doelgroep - nauwelijks te kunnen worden toegepast op bepaalde aangelegenheden, waaronder het roerend cultuurerfgoed. Welk criterium zou men dan moeten toepassen om te beslissen of het belang van een goed gemeentelijk, gewestelijk, nationaal of internationaal is ? De interpretatie waarvoor de afdeling wetgeving kiest, dreigt dus tot een eindeloze reeks onduidelijkheden te leiden. |
Plus fondamentalement encore, en vertu du texte même de l'article 4bis | Nog fundamenteler is de opmerking dat krachtens de tekst zelf van |
de la loi spéciale, les termes ' d'intérêt régional ' se rapportent, | artikel 4bis van de bijzondere wet, de termen ' van gewestelijk belang |
non pas directement à une manifestation, un événement, une institution | ' niet rechtstreeks verwijzen naar een manifestatie, een evenement, |
ou encore un bien, mais bien aux ' matières ' concernées. Pour que la | een instelling of een goed, maar wel naar de betreffende ' |
Région puisse intervenir, il suffit donc que la matière réglée soit | aangelegenheden '. Dit betekent dat het Gewest mag tussenkomen zodra |
d'intérêt régional. Si elle l'est, la Région peut légiférer en cette | de aangelegenheden een gewestelijk belang hebben. Als dat het geval |
matière sans devoir s'interroger lors de chaque cas d'application sur | is, kan het Gewest wetten maken voor deze aangelegenheden zonder zich |
l'intérêt régional qui serait ou non en jeu. | bij elk geval te moeten afvragen of het gewestelijke belang al dan |
niet van toepassing is. | |
En ce sens, d'autres auteurs défendent un point de vue pragmatique, | In dat opzicht verdedigen andere auteurs een pragmatisch standpunt, |
suivant lequel : | dat het volgende stelt : |
' il faudrait considérer que le concept de " matière biculturelle | ' men zou moeten beschouwen dat het concept " biculturele |
d'intérêt régional " recouvre l'ensemble des matières biculturelles | aangelegenheden van gewestelijk belang " betrekking heeft op alle |
qui n'ont pas une évidente dimension internationale ou qui | biculturele aangelegenheden die geen duidelijke internationale |
n'apparaissent pas de prime abord comme présentant une importance | dimensie hebben of die niet in de eerste plaats een nationaal belang |
d'intérêt national. De façon pragmatique, on considérera ainsi que cet | vertegenwoordigen. Pragmatisch bekeken zullen we ervan uitgaan dat dit |
intérêt international ou national n'est pas présent dans les cas de | internationaal of nationaal belang niet aanwezig is in het geval van |
carence prolongée de la part de l'Etat fédéral. Au plan matériel, rappelons que sont certainement concernés à la fois les beaux-arts, le patrimoine culturel mobilier, le patrimoine culturel immatériel, les musées et les institutions culturelles au sens large du terme '. Le Gouvernement rejoint cette interprétation. Elle permet de concilier le texte de la loi spéciale - à savoir l'attribution à la Région des matières biculturelles d'intérêt régional - avec l'objectif poursuivi par le constituant et le législateur spécial - à savoir pallier la carence de l'autorité fédérale dans la prise en charge de ces matières. Appliquée à la matière du patrimoine culturel mobilier et immatériel, cette interprétation conduit à constater qu'il s'agit d'une matière dans laquelle l'autorité fédérale n'a pas exercé ses attributions. Ainsi, en matière de patrimoine culturel mobilier, les articles 17 à 20 de la loi du 7 août 1931 sur la conservation des monuments et sites ne s'appliquent qu'aux objets mobiliers appartenant à l'Etat, aux | een langdurig verzuim van de federale Staat. Op materieel plan herinneren we eraan dat dit zeker betrekking heeft op zowel de schone kunsten, als het roerend cultureel erfgoed, het immaterieel cultureel erfgoed, de musea en de culturele instellingen in de brede betekenis van het woord '. De Regering is het eens met deze interpretatie. Hiermee kan de tekst van de bijzondere wet - namelijk de toewijzing van bevoegdheden over biculturele aangelegenheden van gewestelijk belang aan het Gewest - worden verzoend met het doel dat door de grondwetgever en de bijzondere wetgever werd nagestreefd - namelijk het verzuim van de federale overheid bij het beheer van deze aangelegenheden opvangen. Toegepast op de aangelegenheden van het roerend en immaterieel cultureel vastgoed, leidt deze interpretatie tot de vaststelling dat dit aangelegenheden betreffen waarin de federale overheid haar bevoegdheden niet heeft uitgeoefend. Zo gelden de artikelen 17 tot 20 van de wet van 7 augustus 1931 op het behoud van monumenten en landschappen op het vlak van het roerend cultureel erfgoed slechts voor de roerende voorwerpen die toebehoren aan de Staat, de |
provinces, aux communes et aux établissements publics. En outre, ces | provincies, de gemeenten en de openbare instellingen. Bovendien werden |
dispositions n'ont guère été appliquées et ne le sont en tout cas plus | die bepalingen nauwelijks toegepast en worden ze in ieder geval |
aujourd'hui. De même, la loi du 16 mai 1960 relative au patrimoine | tegenwoordig niet meer toegepast. Ook de wet van 16 mei 1960 |
culturel mobilier de la Nation, qui permet au Roi de réglementer | betreffende 's Lands roerend cultureel patrimonium, die de Koning in |
l'exportation des oeuvres d'art, n'a jamais fait l'objet de l'arrêté | staat stelt om de uitvoer van kunstwerken te reglementeren, heeft |
nooit het voorwerp uitgemaakt van het vereiste koninklijke | |
royal d'exécution requis et n'a donc elle aussi jamais été appliquée. | uitvoeringsbesluit en werd dus ook nooit toegepast. Dezelfde |
Le même constat de carence s'impose s'agissant du patrimoine culturel | vaststelling van verzuim geldt voor het immaterieel cultureel erfgoed, |
immatériel, pour lequel l'Etat fédéral n'a jamais pris aucune | waarvoor de federale Staat nooit een initiatief heeft genomen. |
initiative. Il en résulte que c'est bien la matière du patrimoine culturel | Daaruit volgt dat het wel degelijk alle aangelegenheden met betrekking |
mobilier et immatériel dans son ensemble qui doit être qualifiée comme | tot het roerend en immaterieel cultureel erfgoed zijn die als van |
étant d'intérêt régional au sens de l'article 4bis de la loi spéciale | gewestelijk belang moeten worden gekwalificeerd in de betekenis van |
du 12 janvier 1989. La Région peut donc légiférer de manière complète | artikel 4bis van de bijzondere wet van 12 januari 1989. Het Gewest kan |
en cette matière sans devoir limiter sa législation aux biens qui | dus alle wetten opstellen voor deze aangelegenheden, zonder dat het |
présenteraient un intérêt régional par opposition aux biens qui | zijn wetgeving hoeft te beperken tot de goederen die een gewestelijk |
présenteraient un intérêt national ou international. | belang zouden vertegenwoordigen in tegenstelling tot de goederen die |
Contrairement à ce que souligne le Conseil d'Etat, le projet n'emporte | een nationaal of internationaal belang zouden vertegenwoordigen. |
par ailleurs aucune confusion entre les compétences de la Région en | In tegenstelling tot wat de Raad van State onderstreept, leidt het |
matière de monuments et sites, d'une part, de patrimoine culturel | ontwerp overigens tot geen enkele verwarring tussen de bevoegdheden |
mobilier, d'autre part. Un bien culturel mobilier (par exemple, un | van het Gewest op het vlak van monumenten en landschappen enerzijds en |
bien issu de fouilles archéologiques ou un bien qui fait partie | het roerend cultureel erfgoed anderzijds. Een roerend cultuurgoed |
(bijvoorbeeld een goed afkomstig van archeologische opgravingen of een | |
intégrante d'un monument) peut, en effet, être appréhendé à la fois | goed dat integraal deel uitmaakt van een monument) kan immers zowel |
sous l'angle de la compétence régionale en matière de monuments et | vanuit de invalshoek van de gewestelijke bevoegdheid met betrekking |
sites et sous l'angle de la compétence en matière de patrimoine | tot monumenten en landschappen als vanuit de invalshoek van de |
bevoegdheid op het vlak van het roerend cultureel erfgoed worden | |
culturel mobilier. Il est renvoyé sur ce point aux commentaires des | opgevat. We verwijzen hierbij naar de commentaren bij artikelen 9 en |
articles 9 et 10 du projet. | 10 van het ontwerp. |
Ceci étant, la compétence de la Région en la matière n'est évidemment | Niettemin is ook de bevoegdheid van het Gewest in deze aangelegenheden |
pas sans limite. | uiteraard niet onbeperkt. |
Plus particulièrement, elle ne préjudicie pas bien entendu aux | Zo schaadt ze bijvoorbeeld uiteraard niet de bevoegdheden van de |
compétences des Communautés. | Gemeenschappen. |
Dès lors, afin d'éviter un quelconque excès de compétence dans le chef | Teneinde elke vorm van bevoegdheidsoverschrijding door het Gewest te |
de la Région, l'article 2 de l'avant-projet, qui définit le champ | voorkomen, werd artikel 2 van het voorontwerp, dat het |
d'application de l'ordonnance, a été modifié afin de préciser que | toepassingsgebied van de ordonnantie definieert, aangepast om te |
cette dernière s'applique au patrimoine culturel mobilier et | verduidelijken dat deze laatste van toepassing is op het roerend en |
immatériel qui relève de la compétence de la Région. Les autres | immaterieel cultureel erfgoed dat onder de bevoegdheid van het Gewest |
dispositions de l'avant-projet épinglées par le Conseil d'Etat doivent | valt. De overige bepalingen van het voorontwerp die door de Raad van |
State worden onderstreept, moeten worden gelezen in het licht van die | |
être lues à la lumière de cette précision. Il en va ainsi notamment | verduidelijking. Dit geldt meer bepaald voor de definities van de ' |
des définitions des ' biens culturels ' et des ' trésors ' reprises à | cultuurgoederen ' en de ' beschermde cultuurgoederen ' die in artikel |
l'article 5 » (ibid., pp. 3-6). | 5 zijn opgenomen » (ibid., pp. 3-6). |
Quant à la recevabilité | Ten aanzien van de ontvankelijkheid |
B.2. Le Gouvernement bruxellois conteste la recevabilité du recours | B.2. De Brusselse Regering betwist de ontvankelijkheid van het beroep |
dans l'affaire n° 7294, aux motifs, d'une part, que la partie | in de zaak nr. 7294 om reden dat, enerzijds, de verzoekende partij in |
requérante dans cette affaire n'a pas produit la décision d'intenter | die zaak niet de beslissing om het beroep in te instellen heeft |
le recours et, d'autre part, qu'elle ne justifie pas de l'intérêt | overgelegd en, anderzijds, zij niet doet blijken van het vereiste |
requis. | belang. |
B.3. L'article 7, alinéa 3, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle prévoit que la preuve de la décision d'intenter le recours doit être produite « à la première demande ». Cette formulation permet à la Cour de renoncer à une telle demande, notamment lorsque la personne morale est représentée par un avocat, comme c'est le cas en l'espèce. Cette interprétation ne fait pas obstacle à ce qu'une partie allègue que la décision d'intenter le recours n'a pas été prise par l'organe compétent de la personne morale, à condition d'apporter la preuve de son allégation, ce qu'elle peut faire par toutes voies de droit. Tel n'est pas le cas en l'espèce. | B.3. Artikel 7, derde lid, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof voorziet erin dat het bewijs van de beslissing om het beroep in te stellen « op het eerste verzoek » moet worden voorgelegd. Die formulering laat het Hof toe om af te zien van een dergelijk verzoek, met name wanneer de rechtspersoon door een advocaat wordt vertegenwoordigd, zoals te dezen het geval is. Die interpretatie belet niet dat een partij opwerpt dat de beslissing om het beroep in te stellen niet is genomen door de bevoegde organen van de rechtspersoon, op voorwaarde dat zij haar opwerping aannemelijk maakt, wat kan met alle middelen van recht. Zulks is te dezen niet het geval. |
B.4.1. La Constitution et la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle imposent à toute personne physique ou morale qui introduit un recours en annulation de justifier d'un intérêt. Ne justifient de l'intérêt requis que les personnes dont la situation pourrait être affectée directement et défavorablement par la norme attaquée; il s'ensuit que l'action populaire n'est pas admissible. Lorsqu'une association sans but lucratif qui n'invoque pas son intérêt personnel agit devant la Cour, il est requis que son but statutaire soit d'une nature particulière et, dès lors, distinct de l'intérêt général; qu'elle défende un intérêt collectif; que la norme attaquée soit susceptible d'affecter son but; qu'il n'apparaisse pas, enfin, que ce but n'est pas ou n'est plus réellement poursuivi. | B.4.1. De Grondwet en de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof leggen elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die een beroep tot vernietiging instelt, de verplichting op te doen blijken van een belang. Van het vereiste belang doen enkel de personen blijken wier situatie rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt door de bestreden norm; de actio popularis is bijgevolg niet toelaatbaar. Wanneer een vereniging zonder winstoogmerk die niet haar persoonlijk belang aanvoert, voor het Hof optreedt, is vereist dat haar statutair doel van bijzondere aard is en, derhalve, onderscheiden van het algemeen belang; dat zij een collectief belang verdedigt; dat haar doel door de bestreden norm kan worden geraakt; dat ten slotte niet blijkt dat dit doel niet of niet meer werkelijk wordt nagestreefd. |
B.4.2. En vertu de l'article 1er de ses statuts, l'ASBL « Vlaams | B.4.2. Krachtens artikel 1 van haar statuten heeft de vzw « Vlaams |
Komitee voor Brussel » a pour but « de préserver et de promouvoir la | Komitee voor Brussel » tot doel « in het hoofdstedelijk gebied Brussel |
vie flamande dans la région de Bruxelles-Capitale ». | het Vlaams leven te vrijwaren en te bevorderen ». |
B.4.3. Le but statutaire de la partie requérante est distinct de | B.4.3. Het statutair doel van de verzoekende partij is onderscheiden |
l'intérêt général et celle-ci poursuit aussi réellement ledit but, comme en témoignent notamment les recours en annulation qu'elle a introduits devant la Cour et devant le Conseil d'Etat par le passé. B.4.4. Si la partie requérante n'avait invoqué, à l'appui de son intérêt, que le fait que des compétences attribuées à la Communauté flamande seraient exercées par d'autres autorités publiques, son recours aurait été irrecevable car elle aurait ainsi entendu substituer son appréciation des intérêts de cette Communauté à l'appréciation des organes officiels démocratiquement constitués de | van het algemeen belang en wordt door haar ook daadwerkelijk nagestreefd, zoals onder meer blijkt uit de beroepen tot vernietiging die zij in het verleden bij het Grondwettelijk Hof en bij de Raad van State heeft ingediend. B.4.4. Indien de verzoekende partij, ter ondersteuning van haar belang, uitsluitend had aangevoerd dat andere overheden aan de Vlaamse Gemeenschap toegewezen bevoegdheden uitoefende, zou haar beroep onontvankelijk zijn geweest, want de verzoekende partij zou op die manier haar beoordeling van de belangen van die Gemeenschap in de plaats hebben gesteld van de beoordeling door de democratisch samengestelde officiële organen ervan, terwijl artikel 2, 1° en 3°, |
celle-ci, alors que l'article 2, 1° et 3°, de la loi spéciale du 6 | van de bijzondere wet van 6 januari 1989, aangenomen ter uitvoering |
janvier 1989, adoptée en exécution de l'article 142 de la | van artikel 142 van de Grondwet, aan die organen de zorg toevertrouwt |
Constitution, confie à ceux-ci le soin de défendre devant la Cour les | de belangen eigen aan hun collectiviteit voor het Hof te verdedigen. |
intérêts propres à leur collectivité. | De verzoekende partij voert evenwel, ter ondersteuning van haar |
La partie requérante fait toutefois également valoir, à l'appui de son | belang, eveneens aan dat het vrijwaren van de mogelijkheid, voor de |
intérêt, que la défense de la possibilité, pour la Communauté | Vlaamse Gemeenschap, om haar culturele bevoegdheden uit te oefenen in |
flamande, d'exercer ses compétences culturelles dans la région | het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad past in het kader van het |
bilingue de Bruxelles-Capitale s'inscrit dans la promotion de la vie | bevorderen van het Vlaamse leven in dat gebied, des te meer omdat de |
flamande dans cette région, d'autant que l'ordonnance attaquée | bestreden ordonnantie bij uitstek een culturele aangelegenheid |
concerne une matière culturelle par excellence. Par ailleurs, la | betreft. Overigens zou de rechtssituatie van de instellingen die, |
situation juridique des institutions qui, en raison de leurs | wegens hun activiteiten, moeten worden beschouwd uitsluitend te |
activités, doivent être considérées comme appartenant exclusivement à | behoren tot de Vlaamse Gemeenschap door de bestreden ordonnantie |
la Communauté flamande serait affectée par l'ordonnance attaquée, en | worden geraakt, in zoverre die instellingen in het bezit zijn van |
ce que ces institutions détiennent des biens culturels qui pourraient | culturele goederen die door die ordonnantie zouden kunnen worden |
être visés par ladite ordonnance. Ainsi limité, l'examen de l'intérêt | beoogd. Aldus beperkt, hangt het onderzoek van het belang van de |
de la partie requérante est lié à la portée qu'il convient de donner à | verzoekende partij samen met de draagwijdte die aan de bestreden |
l'ordonnance attaquée. Par conséquent, l'examen de la recevabilité se | ordonnantie moet worden gegeven. Bijgevolg valt het onderzoek van de |
confond avec celui du fond de l'affaire. | ontvankelijkheid samen met het onderzoek van de grond van de zaak. |
B.5. Les exceptions sont rejetées. | B.5. De excepties worden verworpen. |
Quant au fond | Ten gronde |
B.6. Les parties requérantes invoquent plusieurs moyens pris de la | B.6. De verzoekende partijen voeren verschillende middelen aan die |
violation, par l'ordonnance du 25 avril 2019 ou seulement par | zijn afgeleid uit de schending, door de ordonnantie van 25 april 2019 |
certaines de ses dispositions, des règles répartitrices de | of enkel door sommige bepalingen ervan, van de bevoegdheidverdelende |
compétences, dont, en particulier, l'article 4bis, 3°, de la loi | regels, waaronder in het bijzonder artikel 4bis, 3°, van de bijzondere |
spéciale du 12 janvier 1989. Les parties requérantes font grief au | wet van 12 januari 1989. De verzoekende partijen verwijten de |
législateur ordonnanciel d'avoir excédé la compétence qu'il tient de | ordonnantiegever de bevoegdheid die hij op grond van dat artikel 4bis, |
cet article 4bis, 3°, dès lors qu'il n'a pas limité le champ | 3°, bezit te hebben overschreden, omdat hij het toepassingsgebied van |
de bestreden ordonnantie niet heeft beperkt tot het biculturele | |
d'application de l'ordonnance attaquée au patrimoine biculturel | erfgoed van gewestelijk belang. De verzoekende partij in de zaak nr. |
d'intérêt régional. La partie requérante dans l'affaire n° 7273 estime | 7273 is bovendien van mening dat de bestreden ordonnantie artikel |
de surcroît que l'ordonnance attaquée viole l'article 6bis, § 2, 4°, | |
de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles | 6bis, § 2, 4°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot |
(ci-après : la loi spéciale du 8 août 1980), qui réserve à l'autorité | hervorming der instellingen (hierna : de bijzondere wet van 8 augustus |
1980), dat de bevoegdheid voor het beheer van de federale | |
fédérale la compétence de gérer les établissements scientifiques et | wetenschappelijke en culturele instellingen aan de federale overheid |
culturels fédéraux, ainsi que le principe de l'exclusivité des | voorbehoudt, alsook het beginsel van exclusiviteit van de bevoegdheden |
compétences. | schendt. |
Le deuxième moyen dans l'affaire n° 7273 critique en particulier la | Het tweede middel in de zaak nr. 7273 bekritiseert in het bijzonder |
reprise de plein droit à l'inventaire du patrimoine culturel mobilier | het feit dat de roerende goederen die beschermd zijn of ingeschreven |
de la Région, visé à l'article 8, § 2, de l'ordonnance du 25 avril | zijn op de bewaarlijst als decoratieve elementen of installaties die |
2019, des biens mobiliers classés ou inscrits sur la liste de | integraal deel uitmaken van een monument, in de betekenis van artikel |
sauvegarde en qualité d'installations ou d'éléments décoratifs faisant | 206, 1°, a), van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (BWRO), |
partie intégrante d'un monument, au sens de l'article 206, 1°, a), du Code bruxellois de l'aménagement du territoire (CoBAT), dès lors qu'il y a lieu de distinguer la matière du patrimoine culturel immobilier, pour laquelle la Région est pleinement compétente, et la matière du patrimoine culturel mobilier et immatériel, pour laquelle la Région est uniquement compétente en ce que le patrimoine visé est d'intérêt régional. Dans son mémoire en intervention, le Gouvernement flamand fait valoir que cet excès de compétence de la part de la Région de Bruxelles-Capitale entraîne également une violation du principe de proportionnalité, en ce qu'il complique, d'une manière injustifiée et disproportionnée, l'exercice, par la Communauté flamande, de la politique que celle-ci entend mener, ainsi qu'une atteinte au droit de propriété des propriétaires, qu'ils soient publics ou privés, des biens culturels mobiliers « flamands » concernés. Le Gouvernement | van rechtswege worden opgenomen in de inventaris van het roerend cultureel erfgoed van het Gewest, bedoeld in artikel 8, § 2, van de ordonnantie van 25 april 2019, daar een onderscheid moet worden gemaakt tussen de aangelegenheid van het onroerend cultureel erfgoed, waarvoor het Gewest volledig bevoegd is, en de aangelegenheid van het roerend en immaterieel cultureel erfgoed, waarvoor het Gewest uitsluitend bevoegd is in zoverre het beoogde erfgoed van gewestelijk belang is. In haar memorie van tussenkomst doet de Vlaamse Regering gelden dat met die bevoegdheidsoverschrijding het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest eveneens het evenredigheidsbeginsel schendt, in zoverre het op ongerechtvaardigde en onevenredige wijze de uitoefening door de Vlaamse Gemeenschap, van het beleid dat ze wenst te voeren, bemoeilijkt, alsook het eigendomsrecht van de openbare of private eigenaars van de betrokken « Vlaamse » roerende cultuurgoederen aantast. De Vlaamse Regering voert daarnaast aan dat, in zoverre |
flamand allègue en outre qu'en ce qu'il confère à la Région de | artikel 23 van de ordonnantie van 25 april 2019 het Brusselse |
Bruxelles-Capitale un droit de préemption sur des biens du domaine | Hoofdstedelijke Gewest een voorkooprecht toekent op goederen van het |
public ou privé de la Communauté flamande et de la Région flamande, | openbaar of privaat domein van de Vlaamse Gemeenschap en van het |
l'article 23 de l'ordonnance du 25 avril 2019 viole l'article 14 de la | Vlaamse Gewest, het artikel 14 van de bijzondere wet van 8 augustus |
loi spéciale du 8 août 1980. | 1980 schendt. |
B.7.1. Le Gouvernement bruxellois soutient que l'ordonnance du 25 | B.7.1. De Brusselse Regering voert aan dat de ordonnantie van 25 april |
avril 2019 doit être lue à la lumière de son article 2, qui précise | 2019 moet worden gelezen in het licht van artikel 2 ervan, dat |
qu'elle « s'applique au patrimoine culturel mobilier et immatériel | preciseert dat zij « van toepassing [is] op het roerend en immaterieel |
relevant de la compétence de la Région ». Selon lui, cette précision | cultureel erfgoed dat onder de bevoegdheid van het Gewest valt ». |
Volgens haar dient die precisering te worden begrepen als een | |
doit être comprise comme renvoyant à la règle répartitrice de | verwijzing naar de bevoegdheidverdelende regel vervat in artikel 4bis |
compétence contenue dans l'article 4bis de la loi spéciale du 12 | van de bijzondere wet van 12 januari 1989, zodat de bestreden |
janvier 1989, si bien que, par hypothèse, l'ordonnance attaquée ne | ordonnantie, per definitie, die regel niet zou kunnen schenden. |
pourrait pas violer cette règle. Selon le Gouvernement bruxellois, | Volgens de Brusselse Regering is het dus de overeenstemming van de |
c'est donc la conformité des arrêtés d'exécution de cette ordonnance | uitvoeringsbesluiten van die ordonnantie met die regel, die het Hof |
avec cette règle que la Cour devrait examiner, ce qui excède sa compétence. | zou moeten onderzoeken, hetgeen zijn bevoegdheid te buiten gaat. |
B.7.2. Il apparaît, à la lumière des travaux préparatoires cités en | B.7.2. In het licht van de in B.1.3 geciteerde parlementaire |
B.1.3, que le Gouvernement bruxellois prête à l'article 4bis de la loi | voorbereiding blijkt dat de Brusselse Regering aan artikel 4bis van de |
spéciale du 12 janvier 1989 une portée que les parties requérantes, le | bijzondere wet van 12 januari 1989 een draagwijdte toekent die de |
Conseil des ministres et le Gouvernement flamand contestent. La | verzoekende partijen, de Ministerraad en de Vlaamse Regering |
précision, contenue dans l'article 2 de l'ordonnance du 25 avril 2019, | betwisten. De precisering vervat in artikel 2 van de ordonnantie van |
selon laquelle cette ordonnance s'applique au patrimoine culturel | 25 april 2019, volgens welke die ordonnantie van toepassing is op het |
mobilier et immatériel « relevant de la compétence de la Région de | roerend en immaterieel cultureel erfgoed « dat onder de bevoegdheid |
Bruxelles-Capitale » n'établit donc pas nécessairement la conformité | van het [Brusselse Hoofdstedelijke] Gewest valt », toont dus niet |
de ladite ordonnance aux règles répartitrices de compétences. Il | noodzakelijk aan dat die ordonnantie in overeenstemming is met de |
s'ensuit que le grief doit être examiné. | bevoegdheidverdelende regels. Hieruit volgt dat de grief dient te |
B.8.1. L'article 135bis de la Constitution dispose : | worden onderzocht. B.8.1. Artikel 135bis van de Grondwet bepaalt : |
« Une loi adoptée à la majorité prévue à l'article 4, dernier alinéa, | « Een wet aangenomen met de in artikel 4, laatste lid, bepaalde |
meerderheid kan, voor het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad, aan het | |
peut attribuer, pour la région bilingue de Bruxelles-Capitale, à la | Brusselse Hoofdstedelijke Gewest bevoegdheden toewijzen die niet zijn |
Région de Bruxelles-Capitale, des compétences non dévolues aux | toegewezen aan de gemeenschappen voor de aangelegenheden bedoeld in |
communautés dans les matières visées à l'article 127, § 1er, alinéa | artikel 127, § 1, eerste lid, 1°, en, voor wat deze aangelegenheden |
premier, 1°, et, pour ce qui concerne ces matières, le 3° ». | betreft, 3° ». |
B.8.2. L'article 4bis, 3°, de la loi spéciale du 12 janvier 1989 | B.8.2. Artikel 4bis, 3°, van de bijzondere wet van 12 januari 1989 |
dispose : | bepaalt : |
« Sans préjudice des compétences de la Communauté française et de la | « Onverminderd de bevoegdheden van de Vlaamse Gemeenschap en de Franse |
Communauté flamande, la Région de Bruxelles-Capitale exerce les | Gemeenschap, oefent het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest de volgende |
compétences suivantes dans les matières culturelles visées à l'article | bevoegdheden uit inzake de culturele aangelegenheden bedoeld in |
127, § 1er, alinéa 1er, 1°, et, pour ce qui concerne ces matières, au | artikel 127, § 1, eerste lid, 1°, en, wat betreft deze |
3°, de la Constitution : | aangelegenheden, 3°, van de Grondwet : |
[...] | [...] |
3° en ce qui concerne les beaux-arts, le patrimoine culturel, les | 3° wat de schone kunsten, het cultureel patrimonium, de musea en de |
musées et autres institutions scientifiques culturelles visées à | andere wetenschappelijk-culturele instellingen bedoeld in artikel 4, |
l'article 4, 3° et 4°, de la loi spéciale, les matières biculturelles | 3° en 4°, van de bijzondere wet betreft, de biculturele |
pour autant que celles-ci soient d'intérêt régional ». | aangelegenheden voor zover deze van gewestelijk belang zijn ». |
B.8.3. Ces dispositions doivent être lues en combinaison avec | B.8.3. Die bepalingen moeten in samenhang worden gelezen met artikel |
l'article 127 de la Constitution, qui dispose : | 127 van de Grondwet, dat bepaalt : |
« § 1er. Les Parlements de la Communauté française et de la Communauté | « § 1. De Parlementen van de Vlaamse en de Franse Gemeenschap regelen, |
flamande, chacun pour ce qui le concerne, règlent par décret : | elk voor zich, bij decreet : |
1° les matières culturelles; | 1° de culturele aangelegenheden; |
[...] | [...] |
3° la coopération entre les communautés, ainsi que la coopération | 3° de samenwerking tussen de gemeenschappen, alsook de internationale |
internationale, y compris la conclusion de traités, pour les matières | samenwerking, met inbegrip van het sluiten van verdragen, voor de |
visées aux 1° et 2°. | aangelegenheden bedoeld in 1° en 2°. |
Une loi adoptée à la majorité prévue à l'article 4, dernier alinéa, | Een wet aangenomen met de in artikel 4, laatste lid, bepaalde |
arrête les matières culturelles visées au 1°, les formes de | meerderheid, stelt de in 1° vermelde culturele aangelegenheden, de in |
coopération visées au 3°, ainsi que les modalités de conclusion de | 3° vermelde vormen van samenwerking, alsook de nadere regelen voor het |
traités, visée au 3°. | in 3° vermelde sluiten van verdragen vast. |
§ 2. Ces décrets ont force de loi respectivement dans la région de | § 2. Deze decreten hebben kracht van wet respectievelijk in het |
langue française et dans la région de langue néerlandaise, ainsi qu'à | Nederlandse taalgebied en in het Franse taalgebied, alsmede ten |
l'égard des institutions établies dans la région bilingue de | aanzien van de instellingen gevestigd in het tweetalige gebied |
Bruxelles-Capitale qui, en raison de leurs activités, doivent être | Brussel-Hoofdstad die, wegens hun activiteiten, moeten worden |
considérées comme appartenant exclusivement à l'une ou à l'autre | beschouwd uitsluitend te behoren tot de ene of de andere gemeenschap |
communauté ». | ». |
B.8.4. L'article 6bis, § 2, 4°, de la loi spéciale du 8 août 1980 | B.8.4. Artikel 6bis, § 2, 4°, van de bijzondere wet van 8 augustus |
dispose : | 1980 bepaalt : |
« L'autorité fédérale est [...] compétente pour : | « De federale overheid is [...] bevoegd voor : |
[...] | [...] |
4° les établissements scientifiques et culturels fédéraux, en ce | 4° de federale wetenschappelijke en culturele instellingen, met |
compris les activités de recherche et de service public de ces | inbegrip van hun onderzoeksactiviteiten en hun activiteiten van |
derniers. Le Roi désigne ces établissements par arrêté délibéré en | openbare dienstverlening. De Koning wijst deze instellingen bij in |
Conseil des ministres. L'avis conforme des Gouvernements de Communauté | Ministerraad overlegd besluit aan. Het eensluidend advies van de |
et de Région est requis pour toute modification ultérieure de cet | Gemeenschaps- en Gewestregeringen is vereist voor elke latere |
arrêté ». | wijziging van dit besluit ». |
L'article 14 de la même loi spéciale dispose : | Artikel 14 van dezelfde bijzondere wet bepaalt : |
« Dans les limites des compétences des Régions et des Communautés, les | « Binnen de grenzen van de bevoegdheden van de Gewesten en de |
décrets peuvent instituer un droit de préemption, pour autant que ce | Gemeenschappen, kunnen de decreten een recht van voorkoop invoeren, |
droit de préemption ne porte pas préjudice à un droit de préemption | voor zover dit recht van voorkoop geen afbreuk doet aan een op de dag |
existant le jour de l'entrée en vigueur du présent article. | van de inwerkingtreding van dit artikel bestaand recht van voorkoop. |
Le décret ne peut pas instituer un droit de préemption sur les biens | Enerzijds kan het decreet geen recht van voorkoop invoeren op de |
du domaine public ou privé fédéral; inversement, seules les | goederen van het federale openbaar of privaat domein; anderzijds |
Communautés ou les Régions peuvent instituer un droit de préemption | kunnen enkel de Gemeenschappen en de Gewesten een recht van voorkoop |
sur les biens de leur propre domaine public ou privé ». | invoeren op de goederen van hun eigen openbaar of privaat domein ». |
L'article 4 de la loi spéciale du 12 janvier 1989 rend ces deux | Bij artikel 4 van de bijzondere wet van 12 januari 1989 worden die |
dispositions applicables à la Région de Bruxelles-Capitale. | twee bepalingen toepasselijk gemaakt op het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. |
B.8.5. La répartition des compétences entre les diverses composantes | B.8.5. De bevoegdheidsverdeling tussen de verschillende componenten |
de l'Etat fédéral repose sur le principe de l'exclusivité, qui suppose | van de federale Staat berust op het exclusiviteitsbeginsel, dat |
que toute situation juridique est en principe réglée par un seul et | veronderstelt dat elke rechtssituatie in beginsel slechts door één |
unique législateur. | wetgever kan worden geregeld. |
B.9.1. En région bilingue de Bruxelles-Capitale, les matières | B.9.1. In het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad worden de culturele |
culturelles, dont fait partie le patrimoine culturel, sont réglées par | aangelegenheden, en met name het cultureel erfgoed, geregeld door |
plusieurs législateurs, à l'exception des monuments et sites qui | verschillende wetgevers, met uitzondering van de monumenten en |
relèvent des matières régionales et de la compétence de la Région de | landschappen die tot de gewestmateries behoren en onder de bevoegdheid |
Bruxelles-Capitale (articles 4, 4°, et 6, § 1er, I, 7°, de la loi | van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest vallen (artikelen 4, 4°, en |
spéciale du 8 août 1980, lus en combinaison avec l'article 4, alinéa 1er, | 6, § 1, I, 7°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980, in samenhang |
de la loi spéciale du 12 janvier 1989). | gelezen met artikel 4, eerste lid, van de bijzondere wet van 12 |
januari 1989). | |
B.9.2. En vertu de l'article 127, § 2, de la Constitution, les décrets | B.9.2. Krachtens artikel 127, § 2, van de Grondwet, hebben de decreten |
de la Communauté française et de la Communauté flamande qui règlent | van de Franse Gemeenschap en van de Vlaamse Gemeenschap die de |
les matières culturelles ont force de loi à l'égard des seules | culturele aangelegenheden regelen enkel kracht van wet ten aanzien van |
institutions établies dans la région bilingue de Bruxelles-Capitale | de instellingen gevestigd in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad |
qui, en raison de leurs activités, doivent être considérées comme | die, wegens hun activiteiten, moeten worden beschouwd uitsluitend te |
appartenant exclusivement à l'une ou à l'autre communauté. Cette | behoren tot de ene of de andere gemeenschap. In het tweetalige gebied |
compétence de la Communauté française et de la Communauté flamande en | Brussel-Hoofdstad strekt die bevoegdheid van de Franse Gemeenschap en |
région bilingue de Bruxelles-Capitale s'étend aux biens culturels | van de Vlaamse Gemeenschap zich uit tot de roerende cultuurgoederen |
mobiliers de ces institutions. | van die instellingen. |
B.9.3. Avant l'adoption de l'article 4bis de la loi spéciale du 12 | B.9.3. Vóór de aanneming van artikel 4bis van de bijzondere wet van 12 |
janvier 1989, en application de l'article 135bis de la Constitution, | januari 1989, met toepassing van artikel 135bis van de Grondwet, was |
seule l'autorité fédérale était compétente pour régler, dans la région | alleen de federale overheid bevoegd om, in het tweetalige gebied |
bilingue de Bruxelles-Capitale, les matières dites « biculturelles », | Brussel-Hoofdstad, de zogenoemde « biculturele » aangelegenheden, dat |
c'est-à-dire les matières qui ne ressortissent pas à la compétence | |
exclusive de la Communauté française ou de la Communauté flamande. | wil zeggen die aangelegenheden waarvoor de Franse Gemeenschap of de |
Il est cependant apparu qu'à l'exception de la gestion de certaines | Vlaamse Gemeenschap niet exclusief bevoegd is, te regelen. |
institutions culturelles prestigieuses, de renommée nationale ou | De federale overheid bleek echter, met uitzondering van het beheer van |
internationale, l'autorité fédérale n'exerçait pas sa compétence | bepaalde prestigieuze culturele instellingen-; die nationaal of |
relative aux matières biculturelles dans la région bilingue de | internationaal grote bekendheid genieten-;, haar bevoegdheid inzake de |
biculturele aangelegenheden in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad | |
Bruxelles-Capitale. C'est pourquoi il a été décidé, lors de la sixième | niet uit te oefenen. Daarom werd, bij de zesde staatshervorming, |
réforme de l'Etat, de transférer à la Région de Bruxelles-Capitale la | beslist de bevoegdheid voor de biculturele aangelegenheden van |
compétence relative aux matières biculturelles d'intérêt régional. | gewestelijk belang aan het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest over te dragen. |
A cet effet, le Constituant a inséré un nouvel article 135bis dans la | De Grondwetgever heeft daartoe een nieuw artikel 135bis in de Grondwet |
Constitution. En application de cette nouvelle disposition, le | ingevoegd. Met toepassing van die nieuwe bepaling heeft de bijzondere |
législateur spécial a inséré, dans la loi spéciale du 12 janvier 1989, | wetgever, in de bijzondere wet van 12 januari 1989, een nieuw artikel |
un nouvel article 4bis, qui rend la Région de Bruxelles-Capitale | 4bis ingevoegd, dat het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest bevoegd maakt |
compétente dans les matières biculturelles, en ce qui concerne les | voor de biculturele aangelegenheden, wat de schone kunsten, het |
beaux-arts, le patrimoine culturel, les musées et autres institutions | cultureel patrimonium, de musea en andere wetenschappelijk-culturele |
scientifiques culturelles visées à l'article 4, 3° et 4°, de la loi | instellingen bedoeld in artikel 4, 3° en 4°, van de bijzondere wet van |
spéciale du 8 août 1980, pour autant que celles-ci soient d'intérêt | 8 augustus 1980 betreft, voor zover die van gewestelijk belang zijn |
régional (3°), sans préjudice toutefois des compétences de la | (3°), onverminderd evenwel de bevoegdheden van de Vlaamse Gemeenschap |
en van de Franse Gemeenschap. | |
Communauté française et de la Communauté flamande. | In dat verband vermeldt de parlementaire voorbereiding van de |
A cet égard, les travaux préparatoires de la loi spéciale du 6 janvier | bijzondere wet van 6 januari 2014 met betrekking tot de zesde |
2014 relative à la sixième réforme de l'Etat, qui est à l'origine de | staatshervorming, die aan de oorsprong ligt van het voormelde artikel |
l'article 4bis précité, mentionnent : | 4bis : |
« Mise à part la gestion des institutions culturelles d'envergure | « Met uitzondering van het beheer van de culturele instellingen met |
nationale ou internationale (La Monnaie, Le Palais des Beaux-Arts, | nationale of internationale uitstraling (De Munt, Het Paleis voor |
etc.), le niveau fédéral n'exerce pas sa compétence relative aux | Schone Kunsten, enz.) oefent het federale niveau zijn bevoegdheid |
matières biculturelles à Bruxelles. Il est dès lors opportun de | inzake biculturele aangelegenheden in Brussel niet uit. Het is dan ook |
transférer la compétence relative aux matières biculturelles d'intérêt | wenselijk om de bevoegdheid over de biculturele aangelegenheden van |
régional [...] à la Région de Bruxelles-Capitale, à l'exclusion des | gewestelijk belang [...] naar het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest |
institutions culturelles fédérales. | |
La présente proposition de loi spéciale attribue à la Région de | over te hevelen, uitgezonderd de federale culturele instellingen. |
Bruxelles-Capitale la pleine compétence pour les matières | Dit voorstel van bijzondere wet maakt het Brusselse Hoofdstedelijke |
biculturelles visées à l'article 4, 3° et 4°, de la loi spéciale du 8 | Gewest volledig bevoegd voor de aangelegenheden bedoeld in artikel 4, |
août 1980 de réformes institutionnelles pour autant que celles-ci | 3° en 4°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der |
soient d'intérêt régional. | instellingen, voor zover deze van gewestelijk belang zijn. |
Sont donc visés, d'une part, les beaux-arts (3[00ba]) et, d'autre | Het betreft dus enerzijds de schone kunsten (3[00ba]) en anderzijds |
part, le patrimoine culturel, les musées et les autres institutions | het cultureel patrimonium, de musea en de andere |
scientifiques culturelles, à l'exception toutefois des monuments et | wetenschappelijk-culturele instellingen, met uitzondering van de |
des sites (4° ). | monumenten en landschappen (4° ). |
Ainsi, par exemple, sur base de cette nouvelle compétence, il sera | Zo zal het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op basis van deze nieuwe |
notamment possible pour la Région de Bruxelles-Capitale de créer un | bevoegdheid bijvoorbeeld een museum kunnen oprichten en daarvoor onder |
musée et par conséquent, de fixer les conditions d'octroi de | meer de voorwaarden kunnen bepalen voor de toekenning van subsidies |
subventions pour la création, l'acquisition de collections, la | voor de oprichting, de verwerving van collecties, de bescherming van |
conservation d'édifices et de collections ou encore pour l'accueil de | gebouwen en van collecties of nog het onthalen van bezoekers. |
visiteurs. Par ailleurs, le patrimoine immatériel est un aspect du patrimoine | Het immaterieel patrimonium maakt overigens deel uit van het cultureel |
culturel visé au 4°. | patrimonium bedoeld in 4° [...]. |
La ' zinneke parade ' fait indéniablement partie du patrimoine | De ' Zinneke parade ' maakt ontegensprekelijk deel uit van het |
culturel immatériel bruxellois. | Brussels immaterieel cultureel patrimonium. |
La notion d'intérêt régional ne comprend donc pas la gestion des | Het begrip gewestelijk belang omvat dus niet het beheer van culturele |
institutions culturelles d'envergure nationale ou internationale (La | instellingen met nationale of internationale uitstraling (De Munt, Het |
Monnaie, Le Palais des Beaux-Arts, etc.) qui continuera donc en tout | Paleis voor Schone Kunsten, enz.), dat aldus in elk geval tot de |
cas à relever de la compétence de l'autorité fédérale. | bevoegdheid van de federale overheid blijft behoren. |
Les établissements scientifiques et culturels fédéraux, en ce compris | De federale wetenschappelijke en culturele instellingen, met inbegrip |
van hun onderzoeksactiviteiten en hun activiteiten van openbare | |
les activités de recherche et de service public, visés à l'article | dienstverlening, bedoeld in artikel 6bis, § 2, 4°, van de bijzondere |
6bis, § 2, 4°, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes | wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen blijven |
institutionnelles continueront également à relever de la compétence de | eveneens tot de bevoegdheid van de federale overheid behoren. |
l'autorité fédérale. | |
La compétence de l'Etat fédéral pour préserver le rôle international | De bevoegdheid van de Federale Staat om de internationale rol en de |
et la fonction de capitale de Bruxelles (Beliris) est également | hoofdstedelijke functie van Brussel (Beliris) te vrijwaren, blijft |
inchangée. | eveneens ongewijzigd. |
Le caractère biculturel de la matière implique que la Région de | Het biculturele karakter van de aangelegenheid impliceert dat het |
Bruxelles-Capitale ne sera pas non plus compétente pour les | Brusselse Hoofdstedelijke Gewest evenmin bevoegd wordt ten aanzien van |
institutions qui, en raison de leurs activités, doivent être | de instellingen die, wegens hun activiteiten moeten worden beschouwd |
considérées comme appartenant exclusivement à l'une ou à l'autre | |
communauté. Celles-ci sont exclues de sa compétence sur la base de | uitsluitend tot de ene of de andere gemeenschap te behoren. Deze |
l'article 127, § 2, de la Constitution » (Doc. parl., Sénat, | worden uitgesloten van zijn bevoegdheid op grond van artikel 127, § 2, |
2012-2013, n° 5-2232/1, pp. 185-187). | van de Grondwet » (Parl. St., Senaat, 2012-2013, nr. 5-2232/1, pp. |
En réponse aux observations émises par la section de législation du | 185-187). In antwoord op de opmerkingen van de afdeling wetgeving van de Raad |
Conseil d'Etat, il a été précisé que « les matières biculturelles qui | van State werd gepreciseerd dat « biculturele aangelegenheden die van |
sont d'intérêt communal ne pourraient être qualifiées comme relevant | gemeentelijk belang zijn niet als van gewestelijk belang [kunnen] |
de l'intérêt régional » (Doc. parl., Sénat, 2012-2013, n° 5-2232/5, p. | worden beschouwd » (Parl. St., Senaat, 2012-2013, nr. 5-2232/5, p. |
280). Il en résulte que : | 280). Daaruit volgt dat : |
« Les communes devront donc respecter, lors de l'exercice de leur | « De gemeenten moeten dus, bij het uitoefenen van hun bevoegdheid in |
compétence dans les matières visées à l'article 4, 3° et 4°, précité, | de materies bedoeld in voornoemd artikel 4, 3 en 4, de normen naleven |
les normes édictées par l'Etat fédéral dans ces mêmes matières lorsque | die de Federale Staat uitvaardigt in verband met diezelfde materies, |
celles-ci sont biculturelles et ne sont pas d'intérêt régional, de | wanneer deze bicultureel zijn en niet van gewestelijk belang, alsmede |
même que les normes établies par la Région de Bruxelles-Capitale dans | de normen die het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest uitvaardigt in |
ces mêmes matières, lorsque celles-ci sont biculturelles et d'intérêt | diezelfde materies, wanneer deze bicultureel zijn en van gewestelijk |
régional, ainsi que les normes établies, selon le cas, par la | belang, alsmede de normen uitgevaardigd door, naar gelang het geval, |
Communauté flamande ou française dans ces mêmes matières, lorsque | de Vlaamse of de Franse Gemeenschap in diezelfde materies, wanneer |
celles-ci ne sont pas biculturelles. | deze niet bicultureel zijn. |
Dans les matières visées à l'article 4, 3° et 4°, précité, la Région | Van de in artikel 4, 3°, en 4° bedoelde voornoemde aangelegenheden kan |
ne pourra reprendre une matière biculturelle réglée par les communes | het gewest een biculturele aangelegenheid die de gemeenten regelen |
que si cette matière relève de l'intérêt régional. L'Etat fédéral | enkel overnemen als deze aangelegenheid onder het gewestelijk belang |
pourra également toujours reprendre une matière biculturelle d'intérêt | valt. De federale overheid kan biculturele aangelegenheden regelen die |
régional, national ou international » (ibid.). | van gewestelijk, nationaal of internationaal belang zijn » (ibid.). |
B.9.4. La compétence que la Région de Bruxelles-Capitale tient de | B.9.4. De bevoegdheid waarover het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest |
l'article 4bis, 3°, de la loi spéciale du 12 janvier 1989 est donc | beschikt op grond van artikel 4bis, 3°, van de bijzondere wet van 12 |
doublement encadrée. D'une part, elle ne porte pas préjudice aux | januari 1989, is dus op twee manieren omlijnd. Enerzijds doet zij geen |
compétences de la Communauté française et de la Communauté flamande et | afbreuk aan de bevoegdheden van de Franse Gemeenschap en van de |
ne concerne que les matières dites « biculturelles ». D'autre part, | Vlaamse Gemeenschap en heeft zij enkel betrekking op de zogenoemde « |
biculturele » aangelegenheden. Anderzijds heeft zij, wat die | |
elle concerne uniquement, parmi ces matières, celles qui sont « | aangelegenheden betreft, enkel betrekking op die welke « van |
d'intérêt régional ». Il ressort des travaux préparatoires de | gewestelijk belang » zijn. Uit de parlementaire voorbereiding van het |
l'article 4bis précité qu'il s'agit des matières qui n'ont pas une | voormelde artikel 4bis blijkt dat het gaat om de aangelegenheden die |
envergure nationale ou internationale. En matière de patrimoine | geen nationale of internationale omvang hebben. Inzake cultureel |
culturel, cette attribution limitée implique que la compétence de la | erfgoed impliceert die beperkt gehouden toewijzing dat de bevoegdheid |
Région de Bruxelles-Capitale s'étend uniquement au patrimoine | van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest zich enkel uitstrekt tot het |
biculturel qui n'a pas une envergure nationale ou internationale. | biculturele erfgoed dat geen nationale of internationale omvang heeft. |
Contrairement à ce que le Gouvernement bruxellois soutient, il ne | In tegenstelling tot hetgeen de Brusselse Regering aanvoert, volstaat |
suffit pas, pour déterminer la compétence de la Région de | het, om de bevoegdheid van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest inzake |
cultureel erfgoed te bepalen, niet uitsluitend rekening te houden met | |
Bruxelles-Capitale en matière de patrimoine culturel, d'avoir | de vraag of de aangelegenheid van het cultureel erfgoed, globaal |
uniquement égard à la question de savoir si la matière du patrimoine | bekeken, al dan niet van gewestelijk belang is. Die voorwaarde van |
biculturel, envisagée globalement, est d'intérêt régional ou non. | gewestelijk belang moet worden toegepast op het beoogde erfgoed. |
Cette condition d'intérêt régional s'applique au patrimoine visé. Dès | Aangezien het gewestelijk belang wordt gedefinieerd in termen van |
lors que l'intérêt régional se définit en termes de rayonnement ou d'envergure géographique, et non, comme le soutient pourtant le Gouvernement bruxellois, par rapport au constat d'une carence de l'autorité fédérale dans l'exercice de ses compétences, cette condition s'applique nécessairement aux situations concrètes que le législateur ordonnanciel entend régler. En effet, le patrimoine biculturel peut difficilement être considéré comme revêtant, dans son ensemble, un intérêt national, international, régional ou encore strictement communal. Il s'ensuit que la Région de Bruxelles-Capitale n'est pas compétente, au titre de sa compétence en matière de patrimoine biculturel mobilier et immatériel d'intérêt régional, à l'égard des biens mobiliers qui appartiennent à un établissement scientifique ou culturel fédéral. | geografische uitstraling of aantrekkingskracht en niet, zoals de Brusselse Regering nochtans voorhoudt, in het licht van de vaststelling van een verzuim vanwege de federale overheid bij de uitoefening van haar bevoegdheden, moet die voorwaarde noodzakelijkerwijs worden toegepast op de concrete situaties die de ordonnantiegever wil regelen. Men kan immers bezwaarlijk ervan uitgaan dat het biculturele erfgoed, in zijn geheel, een nationaal, internationaal, gewestelijk of louter gemeentelijk belang heeft. Daaruit volgt dat het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest niet bevoegd is, uit hoofde van zijn bevoegdheid inzake het roerend en immaterieel bicultureel erfgoed van gewestelijk belang, voor de roerende goederen die toebehoren aan een federale wetenschappelijke of culturele instelling. |
B.10. En ce que l'ordonnance du 25 avril 2019 se limite à prévoir | B.10. In zoverre de ordonnantie van 25 april 2019 enkel bepaalt dat |
qu'elle s'applique au patrimoine culturel mobilier et immatériel « | zij van toepassing is op het roerend en immaterieel cultureel erfgoed |
relevant de la compétence de la Région », il n'est pas exclu que | « dat onder de bevoegdheid van het Gewest valt », wordt niet |
uitgesloten dat die ordonnantie kan aangetast zijn door | |
bevoegdheidsoverschrijding. | |
ladite ordonnance puisse être entachée d'un excès de compétence. | Teneinde in overeenstemming te zijn met artikel 4bis van de bijzondere |
Afin d'être conforme à l'article 4bis de la loi spéciale du 12 janvier | wet van 12 januari 1989 en in tegenstelling tot hetgeen werd |
1989 et contrairement à ce qui a été soutenu lors de l'élaboration de | aangevoerd bij de uitwerking van de ordonnantie, in de parlementaire |
l'ordonnance, dans les travaux préparatoires, l'ordonnance doit être | voorbereiding, dient de ordonnantie te worden geïnterpreteerd in die |
interprétée comme ne s'appliquant qu'au patrimoine mobilier et | zin dat zij enkel van toepassing is op het biculturele roerend en |
immatériel biculturel d'intérêt régional, tel que ce patrimoine est | immaterieel erfgoed van gewestelijk belang, zoals dat erfgoed is |
défini en B.9.4. | omschreven in B.9.4. |
C'est sous cette réserve expresse qu'il y a lieu de déclarer les | Het is onder dat uitdrukkelijk voorbehoud dat de middelen ongegrond |
moyens non fondés en ce qu'ils sont pris de la violation des règles | moeten worden verklaard in zoverre zij zijn afgeleid uit de schending |
répartitrices de compétences, dont l'article 4bis de la loi spéciale | van de bevoegdheidverdelende regels, met name artikel 4bis van de |
du 12 janvier 1989 et l'article 6bis, § 2, 4°, de la loi spéciale du 8 | bijzondere wet van 12 januari 1989 en artikel 6bis, § 2, 4°, van de |
août 1980. | bijzondere wet van 8 augustus 1980. |
B.11. Le deuxième moyen dans l'affaire n° 7273 critique en particulier | B.11. Het tweede middel in de zaak nr. 7273 bekritiseert in het |
la reprise de plein droit à l'inventaire du patrimoine culturel | bijzonder de opname, van rechtswege, in de inventaris van het roerend |
mobilier de la Région, en vertu de l'article 8, § 2, de l'ordonnance | cultureel erfgoed van het Gewest, krachtens artikel 8, § 2, van de |
du 25 avril 2019, des biens mobiliers classés ou inscrits sur la liste | ordonnantie van 25 april 2019, van de roerende goederen die beschermd |
de sauvegarde en qualité d'installations ou d'éléments décoratifs | zijn of ingeschreven zijn op de bewaarlijst als decoratieve elementen |
faisant partie intégrante d'un monument, au sens de l'article 206, 1°, | of installaties die integraal deel uitmaken van een monument in de |
a), du CoBAT, indépendamment de la question de savoir s'ils sont ou | betekenis van artikel 206, 1°, a), van het BWRO, los van de vraag of |
non d'intérêt régional. En ce que des biens d'un établissement | zij al dan niet van gewestelijk belang zijn. In zoverre goederen van |
scientifique ou culturel fédéral pourraient être repris à l'inventaire | een federale wetenschappelijke of culturele instelling zouden kunnen |
worden opgenomen in de inventaris van het roerend cultureel erfgoed | |
du patrimoine culturel mobilier de la Région, l'article 8, § 2, | van het Gewest, zou het voormelde artikel 8, § 2 bovendien de |
précité violerait en outre la compétence de l'autorité fédérale | bevoegdheid van de federale overheid voor de federale |
relative aux établissements scientifiques et culturels fédéraux, visée | wetenschappelijke en culturele instellingen, bedoeld in artikel 6bis, |
à l'article 6bis, § 2, 4°, de la loi spéciale du 8 août 1980. | § 2, 4°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980, schenden. |
Il ressort de la requête que la partie requérante ne conteste pas en | Uit het verzoekschrift blijkt dat de verzoekende partij niet de |
soi la compétence de la Région de Bruxelles-Capitale pour protéger les | bevoegdheid zelf van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest inzake de |
bescherming van de roerende goederen die integraal deel uitmaken van | |
biens mobiliers qui font partie intégrante d'un monument ni la manière | een monument betwist, noch de manier waarop het Gewest die bevoegdheid |
dont la Région exerce cette compétence, mais uniquement la reprise « | uitoefent, maar enkel dat die goederen « van rechtswege » worden |
de plein droit » desdits biens à l'inventaire du patrimoine culturel | opgenomen in de inventaris van het roerend cultureel erfgoed van het |
mobilier de la Région. | Gewest. |
B.12.1. La Région de Bruxelles-Capitale est compétente en matière de | B.12.1. Het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest is bevoegd inzake |
monuments et de sites, en vertu de l'article 6, § 1er, I, 7°, de la | monumenten en landschappen, krachtens artikel 6, § 1, I, 7°, van de |
loi spéciale du 8 août 1980, lu en combinaison avec l'article 4, | bijzondere wet van 8 augustus 1980, in samenhang gelezen met artikel |
alinéa 1er, de la loi spéciale du 12 janvier 1989. | 4, eerste lid, van de bijzondere wet van 12 januari 1989. |
B.12.2. Par son arrêt n° 25/2010 du 17 mars 2010, la Cour a jugé | B.12.2. Bij zijn arrest nr. 25/2010 van 17 maart 2010 heeft het Hof |
qu'une région peut, en vertu de l'article 10 de la loi spéciale du 8 | geoordeeld dat een gewest, krachtens artikel 10 van de bijzondere wet |
août 1980, en vue d'exercer utilement sa compétence en matière de | van 8 augustus 1980, om zijn bevoegdheid inzake monumenten en |
monuments et de sites, « estimer nécessaire que soient également | landschappen op nuttige wijze uit te oefenen, « het noodzakelijk [kan] |
protégés, outre les biens immobiliers, les biens culturels qui en font | achten dat naast de onroerende goederen, tevens de cultuurgoederen die |
partie intégrante, y compris l'équipement complémentaire et les | integrerend deel ervan uitmaken, inzonderheid de bijbehorende |
éléments décoratifs », dès lors que ces objets « sont, de par leur | uitrusting en de decoratieve elementen, worden beschermd », aangezien |
nature, tellement attachés à un monument, dont ils contribuent à | die voorwerpen « uit hun aard zozeer met een monument verbonden [zijn] |
déterminer la valeur socio-culturelle, artistique ou historique, | en [...] de socioculturele, artistieke en/of historische waarde ervan |
qu'ils doivent être protégés en même temps que le monument ». | [mede bepalen,] dat zij samen met het monument dienen beschermd te |
B.13. Dès lors que la Région de Bruxelles-Capitale est compétente pour | worden ». B.13. Aangezien het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest bevoegd is om de |
organiser la protection des biens mobiliers qui font partie intégrante | bescherming te organiseren van de roerende goederen die integraal deel |
d'un monument, indépendamment de la question de savoir s'ils sont ou | uitmaken van een monument, los van de vraag of zij al dan niet van |
non d'intérêt régional, la reprise de plein droit de ces biens à | gewestelijk belang zijn, kan het van rechtswege opnemen van die |
l'inventaire du patrimoine culturel mobilier de la Région, en vertu de | goederen in de inventaris van het roerend cultureel erfgoed van het |
l'article 8, § 2, de l'ordonnance du 25 avril 2019, ne saurait violer | Gewest, krachtens artikel 8, § 2, van de ordonnantie van 25 april |
les règles répartitrices de compétences. | 2019, de bevoegdheidverdelende regels niet schenden. |
Pour le reste, il y a lieu de constater que la partie requérante dans | Voor het overige dient te worden vastgesteld dat de verzoekende partij |
l'affaire n° 7273 n'explique pas en quoi la reprise de plein droit à | in de zaak nr. 7273 niet toelicht in welk opzicht het van rechtswege |
l'inventaire du patrimoine culturel mobilier de la Région de | opnemen, in de inventaris van het roerend cultureel erfgoed van het |
Bruxelles-Capitale des biens mobiliers classés ou inscrits sur la | Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, van de roerende goederen die |
liste de sauvegarde en qualité d'installations ou d'éléments | beschermd zijn of ingeschreven zijn op de bewaarlijst als decoratieve |
décoratifs faisant partie intégrante d'un monument, au sens de | elementen of installaties die integraal deel uitmaken van een monument |
l'article 206, 1°, a), du CoBAT, porterait atteinte à la compétence de | in de betekenis van artikel 206, 1°, a), van het BWRO, afbreuk zou |
l'autorité fédérale relative aux établissements scientifiques et | doen aan de bevoegdheid van de federale overheid voor de betrokken |
culturels fédéraux concernés, visée à l'article 6bis, § 2, 4°, de la | federale wetenschappelijke en culturele instellingen, zoals bedoeld in |
loi spéciale du 8 août 1980. | artikel 6bis, § 2, 4°, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980. |
Le deuxième moyen dans l'affaire n° 7273, en ce qu'il vise l'article | Het tweede middel in de zaak nr. 7273, in zoverre het artikel 8, § 2, |
8, § 2, de l'ordonnance du 25 avril 2019, n'est pas fondé. | van de ordonnantie van 25 april 2019 beoogt, is niet gegrond. |
B.14. Vu la réserve d'interprétation mentionnée en B.10, il n'y a pas | B.14. Gelet op het voorbehoud van interpretatie vermeld in B.10, dient |
lieu d'examiner le moyen soulevé par le Gouvernement flamand en ce | het door de Vlaamse Regering opgeworpen middel, in zoverre het is |
qu'il est pris de la violation de l'article 14 de la loi spéciale du 8 août 1980, qui est rendu applicable à la Région de Bruxelles-Capitale par l'article 4 de la loi spéciale du 12 janvier 1989. Par ces motifs, la Cour, sous réserve de l'interprétation mentionnée en B.10, rejette les recours. Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 20 mai 2021. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président, | afgeleid uit de schending van artikel 14 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980, dat bij artikel 4 van de bijzondere wet van 12 januari 1989 toepasselijk is gemaakt op het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest, niet te worden onderzocht. Om die redenen, het Hof, onder voorbehoud van de in B.10 vermelde interpretatie, verwerpt de beroepen. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 20 mei 2021. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, |
F. Daoût | F. Daoût |