Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 157/2020 du 26 novembre 2020 Numéro du rôle : 7170 En cause : la question préjudicielle concernant les articles 14 et 24 de la loi du 17 juin 2013 « relative à la motivation, à l'information et aux voies de recours en ma La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et L. Lavrysen, et des juges T. Merc(...)"
Extrait de l'arrêt n° 157/2020 du 26 novembre 2020 Numéro du rôle : 7170 En cause : la question préjudicielle concernant les articles 14 et 24 de la loi du 17 juin 2013 « relative à la motivation, à l'information et aux voies de recours en ma La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et L. Lavrysen, et des juges T. Merc(...) Uittreksel uit arrest nr. 157/2020 van 26 november 2020 Rolnummer 7170 In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 14 en 24 van de wet van 17 juni 2013 « betreffende de motivering, de informatie en de rechtsmiddelen inzake overheidsopdr Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en L. Lavrysen, en de rechters (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 157/2020 du 26 novembre 2020 Uittreksel uit arrest nr. 157/2020 van 26 november 2020
Numéro du rôle : 7170 Rolnummer 7170
En cause : la question préjudicielle concernant les articles 14 et 24 In zake : de prejudiciële vraag over de artikelen 14 en 24 van de wet
de la loi du 17 juin 2013 « relative à la motivation, à l'information van 17 juni 2013 « betreffende de motivering, de informatie en de
et aux voies de recours en matière de marchés publics, de certains rechtsmiddelen inzake overheidsopdrachten, bepaalde opdrachten voor
marchés de travaux, de fournitures et de services et de concessions », werken, leveringen en diensten en concessies », gesteld door de
posée par le Tribunal de première instance de Liège, division Liège. Rechtbank van eerste aanleg Luik, afdeling Luik.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents F. Daoût et L. Lavrysen, et des juges T. samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en L. Lavrysen, en de
Merckx-Van Goey, R. Leysen, M. Pâques, Y. Kherbache et T. Detienne, rechters T. Merckx-Van Goey, R. Leysen, M. Pâques, Y. Kherbache en T.
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président F. Detienne, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
Daoût, voorzitterschap van voorzitter F. Daoût,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 25 avril 2019, dont l'expédition est parvenue au Bij vonnis van 25 april 2019, waarvan de expeditie ter griffie van het
greffe de la Cour le 7 mai 2019, le Tribunal de première instance de Hof is ingekomen op 7 mei 2019, heeft de Rechtbank van eerste aanleg
Liège, division Liège, a posé la question préjudicielle suivante : Luik, afdeling Luik, de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« Les articles 14 et 24 de la loi du 17 juin 2013 relative à la « Schenden de artikelen 14 en 24 van de wet van 17 juni 2013
motivation, à l'information et aux voies de recours en matière de betreffende de motivering, de informatie en de rechtsmiddelen inzake
marchés publics, de certains marchés de travaux, de fournitures et de overheidsopdrachten, bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en
services et de concessions, violent-ils les articles 10, 11 et 13 de diensten en concessies de artikelen 10, 11 en 13 van de Grondwet, al
la Constitution, lus isolément ou en combinaison avec l'article 160 de la Constitution et avec le principe général de la séparation des pouvoirs s'ils sont interprétés comme confiant au juge judiciaire le pouvoir d'annuler une décision prise en matière de marchés publics par une société de droit privé créée par les pouvoirs publics ou à leur initiative ou avec leur concours, et en tout cas sous leur contrôle de droit ou de fait, et à qui est confiée une mission d'intérêt général comme la gestion d'un aéroport régional, même si ces sociétés peuvent par ailleurs prendre unilatéralement des décisions liant les tiers lorsque l'acte attaqué ne ressortit pas à ce dernier pouvoir, alors que le même recours pris contre le même acte adopté dans le même contexte et avec le même effet par un service public au sens organique dan niet in samenhang gelezen met artikel 160 van de Grondwet en met het algemeen beginsel van de scheiding der machten, indien zij zo worden geïnterpreteerd dat zij aan de gewone rechter de bevoegdheid toekennen om een beslissing te vernietigen die inzake overheidsopdrachten is genomen door een privaatrechtelijke vennootschap die is opgericht door de overheid of op haar initiatief of met haar medewerking, en in elk geval onder haar toezicht in rechte of in feite, en waaraan een opdracht van algemeen belang is toevertrouwd, zoals het beheer van een regionale luchthaven, zelfs indien die vennootschappen daarnaast eenzijdige beslissingen kunnen nemen die derden binden, wanneer de bestreden handeling niet ressorteert onder die laatste bevoegdheid, terwijl hetzelfde beroep tegen dezelfde handeling die in dezelfde context en met dezelfde uitwerking is gesteld door een openbare dienst in de organieke zin van
du terme sera confié au Conseil d'Etat ? ». het woord, zal worden toevertrouwd aan de Raad van State ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. L'article 14 de la loi du 17 juin 2013 « relative à la B.1. Artikel 14 van de wet van 17 juni 2013 « betreffende de
motivation, à l'information et aux voies de recours en matière de motivering, de informatie en de rechtsmiddelen inzake
marchés publics, de certains marchés de travaux, de fournitures et de overheidsopdrachten, bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en
services et de concessions » (ci-après : la loi du 17 juin 2013) diensten en concessies » (hierna : de wet van 17 juni 2013) bepaalt :
dispose : « A la demande de toute personne ayant ou ayant eu un intérêt à « Op verzoek van elke persoon die een belang heeft of heeft gehad om
obtenir un marché ou une concession déterminé et ayant été ou risquant een bepaalde opdracht of concessie te krijgen en die door de beweerde
d'être lésée par la violation alléguée, l'instance de recours peut schending is of dreigt te worden benadeeld, kan de verhaalinstantie de
annuler les décisions prises par les autorités adjudicatrices, y beslissingen van de aanbestedende instanties vernietigen, waaronder
compris celles portant des spécifications techniques, économiques et die welke berusten op discriminerende technische, economische en
financières discriminatoires, au motif que ces décisions constituent financiële specificaties, omdat deze beslissingen een machtsafwending
un détournement de pouvoir ou violent : inhouden of een inbreuk vormen op :
1° le droit de l'Union européenne en matière de marchés publics ou de 1° het op de betreffende opdracht of concessie toepasselijke recht van
concessions applicable au marché ou à la concession concerné, ainsi de Europese Unie inzake overheidsopdrachten of concessies, alsook de
que la législation en matière de marchés publics ou de concessions; wetgeving overheidsopdrachten of concessies;
2° les dispositions constitutionnelles, légales ou réglementaires 2° de grondwettelijke, wettelijke of reglementaire bepalingen, alsook
ainsi que les principes généraux du droit applicables au marché ou à de algemene rechtsbeginselen die op de betreffende opdracht of
la concession concerné; concessie van toepassing zijn;
3° les documents du marché ou de la concession ». 3° de opdracht- of concessiedocumenten ».
L'article 24 de la même loi dispose : Artikel 24 van dezelfde wet bepaalt :
« L'instance de recours pour les procédures de recours visées aux articles 14, 15 et 16 est : « Voor de verhaalprocedures bedoeld in de artikelen 14, 15 en 16 is de verhaalinstantie :
1° la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat lorsque 1° de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, wanneer de
l'autorité adjudicatrice est une autorité visée à l'article 14, § 1er, aanbestedende instantie een overheid is als bedoeld in artikel 14, §
des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat; 1, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State;
2° le juge judiciaire lorsque l'autorité adjudicatrice n'est pas une 2° de gewone rechter wanneer de aanbestedende instantie geen overheid
autorité visée à l'article 14, § 1er, des lois coordonnées sur le is als bedoeld in artikel 14, § 1, van de gecoördineerde wetten op de
Conseil d'Etat. Raad van State.
Pour la procédure de recours visée à l'article 16, l'instance de Voor de verhaalprocedure bedoeld in artikel 16 is de verhaalinstantie
recours est également le juge judiciaire lorsque l'autorité ook de gewone rechter wanneer de aanbestedende instantie een overheid
adjudicatrice est une autorité visée à l'article 14, § 1er, des lois is als bedoeld in artikel 14, § 1, van de gecoördineerde wetten op de
coordonnées sur le Conseil d'Etat et qu'une indemnité réparatrice Raad van State en geen schadevergoeding tot herstel als bedoeld in
telle que visée à l'article 11bis de ces mêmes lois coordonnées n'a artikel 11bis van dezelfde gecoördineerde wetten werd gevorderd.
pas été demandée. Pour les procédures de recours visées aux articles 17 et 22, Voor de verhaalprocedures bedoeld in de artikelen 17 en 22 is de
l'instance de recours est le juge judiciaire. Pour la déclaration verhaalinstantie de gewone rechter. Voor de onverbindendverklaring en
d'absence d'effets et les sanctions alternatives, le juge siège comme de alternatieve sancties zetelt de rechter zoals in kort geding ».
en référé ». Cette disposition doit être lue conjointement avec l'article 14, § 1er, Die bepaling moet worden gelezen in samenhang met artikel 14, § 1,
alinéa 1er, des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier eerste lid, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12
1973, qui dispose : januari 1973, dat bepaalt :
« Si le contentieux n'est pas attribué par la loi à une autre « Indien het geschil niet door de wet aan een ander rechtscollege
juridiction, la section statue par voie d'arrêts sur les recours en wordt toegekend, doet de afdeling uitspraak, bij wijze van arresten,
annulation pour violation des formes soit substantielles, soit over de beroepen tot nietigverklaring wegens overtreding van hetzij
substantiële, hetzij op straffe van nietigheid voorgeschreven vormen,
prescrites à peine de nullité, excès ou détournement de pouvoir, overschrijding of afwending van macht, ingesteld tegen de akten en
formés contre les actes et règlements : reglementen :
1° des diverses autorités administratives; 1° van de onderscheiden administratieve overheden;
2° des assemblées législatives ou de leurs organes, en ce compris les 2° van de wetgevende vergaderingen of van hun organen, daarbij
médiateurs institués auprès de ces assemblées, de la Cour des comptes inbegrepen de ombudsmannen ingesteld bij deze assemblees, van het
et de la Cour constitutionnelle, du Conseil d'Etat et des juridictions Rekenhof en van het Grondwettelijk Hof, van de Raad van State en de
administratives ainsi que des organes du pouvoir judiciaire et du administratieve rechtscolleges evenals van organen van de rechterlijke
Conseil supérieur de la Justice, relatifs aux marchés publics, aux macht en van de Hoge Raad voor de Justitie, met betrekking tot
membres de leur personnel, ainsi qu'au recrutement, à la désignation, overheidsopdrachten en leden van hun personeel, evenals de aanwerving,
à la nomination dans une fonction publique ou aux mesures ayant un de aanwijzing, de benoeming in een openbaar ambt of de maatregelen die
caractère disciplinaire ». een tuchtkarakter vertonen ».
B.2. Le juge a quo interroge la Cour à propos de la compatibilité des B.2. De verwijzende rechter stelt aan het Hof een vraag over de
bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepalingen met de
dispositions en cause avec les articles 10, 11 et 13 de la artikelen 10, 11 en 13 van de Grondwet, al dan niet in samenhang
Constitution, lus en combinaison ou non avec l'article 160 de la gelezen met artikel 160 van de Grondwet en met het algemeen beginsel
Constitution et avec le principe général de la séparation des van de scheiding der machten.
pouvoirs. Il ressort de la question préjudicielle ainsi que des motifs du jugement de renvoi que la Cour est invitée à comparer, au regard de la juridiction compétente, la situation des soumissionnaires à un marché public qui introduisent un recours en annulation d'une décision prise par une autorité adjudicatrice, dans cette matière, selon que cette autorité est soit « une société de droit privé créée par les pouvoirs publics, à leur initiative ou avec leur concours et, en tout cas, sous leur contrôle de droit ou de fait, et à qui est confiée une mission d'intérêt général [...], même si [cette société peut] par ailleurs prendre des décisions liant les tiers lorsque l'acte attaqué ne ressortit pas à ce dernier pouvoir », telle que la partie défenderesse devant le juge a quo, soit un « service public au sens organique du terme ». Dans le premier cas, le juge judiciaire est compétent pour connaître du recours, alors que la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat l'est dans le second. Uit de prejudiciële vraag alsook uit de motivering van het verwijzingsvonnis blijkt dat het Hof wordt verzocht, ten aanzien van het bevoegde rechtscollege, de situatie te vergelijken van de inschrijvers voor een overheidsopdracht die een beroep instellen tot vernietiging van een beslissing die inzake die aangelegenheid door een aanbestedende instantie is genomen, naargelang die instantie ofwel « een privaatrechtelijke vennootschap die is opgericht door de overheid of op haar initiatief of met haar medewerking, en in elk geval onder haar toezicht in rechte of in feite, en waaraan een opdracht van algemeen belang is toevertrouwd, [...] zelfs indien die [vennootschap] daarnaast eenzijdige beslissingen [kan] nemen die derden binden, wanneer de bestreden handeling niet ressorteert onder die laatste bevoegdheid », zoals de verwerende partij voor de verwijzende rechter, ofwel een « openbare dienst in de organieke zin van het woord » is. In het eerste geval is de gewone rechter bevoegd om kennis te nemen van het beroep, terwijl de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State in het tweede geval bevoegd is.
B.3.1. Les articles 10 et 11 de la Constitution ont une portée B.3.1. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet hebben een algemene
générale. Ils interdisent toute discrimination, quelle qu'en soit draagwijdte. Zij verbieden elke discriminatie, ongeacht de oorsprong
l'origine : les règles constitutionnelles de l'égalité et de la ervan : de grondwettelijke regels van de gelijkheid en van de
non-discrimination sont applicables à l'égard de tous les droits et de niet-discriminatie zijn toepasselijk ten aanzien van alle rechten en
toutes les libertés. alle vrijheden.
B.3.2. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas B.3.2. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet
qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen
personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium
qu'elle soit raisonnablement justifiée. berust en het redelijk verantwoord is.
L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld
compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel
nature des principes en cause; le principe d'égalité et de en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van
non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat
de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de
et le but visé. aangewende middelen en het beoogde doel.
B.3.3. L'article 13 de la Constitution garantit le droit d'accès au B.3.3. Artikel 13 van de Grondwet waarborgt het recht op toegang tot
juge compétent. de bevoegde rechter.
B.3.4. L'article 160 de la Constitution dispose qu'il y a pour toute B.3.4. Artikel 160 van de Grondwet bepaalt dat « er [...] voor geheel
België een Raad van State [bestaat], waarvan de samenstelling, de
la Belgique un Conseil d'Etat, dont la composition, la compétence et bevoegdheid en de werking door de wet worden bepaald » en dat die Raad
le fonctionnement sont déterminés par la loi, et que ce Conseil « « bij wege van arrest uitspraak [doet] als administratief
statue par voie d'arrêt en tant que juridiction administrative et rechtscollege en [...] advies [geeft] in de door de wet bepaalde
donne des avis dans les cas déterminés par la loi ». Par cette gevallen ». Met die bepaling beoogde de Grondwetgever de objectieve
disposition, le Constituant a entendu consacrer le contrôle objectif wettigheidstoetsing van bestuurshandelingen te verankeren.
de la légalité des actes administratifs. B.3.5. Uit de motivering van het verwijzingsvonnis blijkt dat het in
B.3.5. Il ressort de la motivation du jugement de renvoi que le de prejudiciële vraag vermelde algemene beginsel van de scheiding der
principe général de la séparation des pouvoirs mentionné dans la machten in die zin moet worden begrepen dat daarbij de verdeling van
question préjudicielle doit être compris comme visant la répartition
de la compétence juridictionnelle entre le Conseil d'Etat et le de jurisdictionele bevoegdheid tussen de Raad van State en de
pouvoir judiciaire. La Cour examine la question préjudicielle dans ce rechterlijke macht wordt beoogd. Het Hof onderzoekt de prejudiciële
sens. vraag in die zin.
B.4.1. Il résulte de la combinaison des dispositions citées en B.1 que B.4.1. Uit de gecombineerde lezing van de in B.1 aangehaalde
la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat connaît des bepalingen volgt dat de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van
State kennisneemt van de beroepen tot nietigverklaring die zijn
recours en annulation dirigés contre les décisions des autorités gericht tegen de beslissingen van de aanbestedende instanties die
adjudicatrices qui sont des autorités au sens de l'article 14, § 1er, overheden zijn in de zin van artikel 14, § 1, van de wetten op de Raad
des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973. Ces van State, gecoördineerd op 12 januari 1973. Die overheden zijn,
autorités sont, d'une part, les diverses autorités administratives
(alinéa 1er, 1°) et, d'autre part, les assemblées législatives ou enerzijds, de onderscheiden administratieve overheden (eerste lid, 1°)
leurs organes, en ce compris les médiateurs institués auprès de ces en, anderzijds, de wetgevende vergaderingen of hun organen, daarbij
assemblées, la Cour des comptes et la Cour constitutionnelle, le inbegrepen de ombudsmannen ingesteld bij deze assemblees, het Rekenhof
Conseil d'Etat et les juridictions administratives ainsi que les en het Grondwettelijk Hof, de Raad van State en de administratieve
organes du pouvoir judiciaire et du Conseil supérieur de la Justice, rechtscolleges evenals de organen van de rechterlijke macht en van de
dans certaines matières seulement (alinéa 1er, 2°). Le juge judiciaire Hoge Raad voor de Justitie, alleen in bepaalde aangelegenheden (eerste
connaît des recours en annulation dirigés contre les décisions des lid, 2°). De gewone rechter neemt kennis van de annulatieberoepen die
autorités adjudicatrices qui ne sont pas des autorités visées à zijn gericht tegen de beslissingen van de aanbestedende instanties die
l'article 14, § 1er, précité. geen overheden zijn zoals bedoeld in het voormelde artikel 14, § 1.
B.4.2. Les travaux préparatoires de l'article 65/24 de la loi du 24 B.4.2. In de parlementaire voorbereiding van artikel 65/24 van de wet
décembre 1993 « relative aux marchés publics et à certains marchés de van 24 december 1993 « betreffende de overheidsopdrachten en sommige
travaux, de fournitures et de services », tel qu'il a été inséré par opdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten », zoals
l'article 2 de la loi du 23 décembre 2009 « introduisant un nouveau ingevoegd bij artikel 2 van de wet van 23 december 2009 « tot
livre relatif à la motivation, à l'information et aux voies de recours invoeging van een nieuw boek betreffende de motivering, de informatie
dans la loi du 24 décembre 1993 relative aux marchés publics et à en de rechtsmiddelen in de wet van 24 december 1993 betreffende de
overheidsopdrachten en sommige opdrachten voor aanneming van werken,
certains marchés de travaux, de fournitures et de services », qui est leveringen en diensten », dat aan de oorsprong ligt van het in het
à l'origine de l'article 24 de la loi du 17 juin 2013, en cause, geding zijnde artikel 24 van de wet van 17 juni 2013, wordt erop
indiquent que cette disposition a pour objectif de clarifier les gewezen dat die bepaling ten doel heeft de respectieve bevoegdheden
compétences respectives du Conseil d'Etat et du juge judiciaire en van de Raad van State en van de gewone rechter inzake
matière de marchés publics et de mettre ainsi un terme au problème du overheidsopdrachten te verduidelijken en zo een einde te maken aan het
« forum shopping » qui a pu exister entre les deux ordres probleem van het « forumshoppen » dat tussen de twee jurisdictionele
juridictionnels : ordes heeft kunnen bestaan :
« Dit ontwerp bevat het principe dat reeds werd ingevoerd bij de
« Le présent projet reprend le principe, inauguré par la loi du 16 voormelde wet van 16 juni 2006, krachtens hetwelk de inschrijver die
juin 2006 précitée, en vertu duquel le soumissionnaire qui souhaite beroep wenst in te stellen, zich ofwel tot de Raad van State ofwel tot
mettre en oeuvre un recours doit s'adresser uniquement au Conseil de burgerlijke rechter dient te wenden, naargelang de betrokken
d'Etat ou uniquement au juge civil, selon sa qualité ou non d'autorité aanbestedende instantie al dan niet de hoedanigheid van
administrative de l'autorité adjudicatrice concernée, le but de cette administratieve overheid heeft. Deze bepaling heeft tot doel paal en
disposition étant de mettre fin au ' forum shopping ' qui existe perk te stellen aan de zg. praktijk van het ' forum shoppen ' tussen
parfois entre les juridictions civiles et administratives » (Doc. de burgerlijke en administratieve rechtscolleges » (Parl. St., Kamer,
parl., Chambre, 2009-2010, DOC 52-2276/001, p. 40). 2009-2010, DOC 52-2276/001, p. 40).
B.5. Selon la Cour de cassation, « même si elle a été créée par une B.5. Volgens het Hof van Cassatie « [verkrijgt] een rechtspersoon van
autorité administrative et est soumise au contrôle des pouvoirs privaatrechtelijke aard, ook al is hij opgericht of erkend door een
publics, une personne morale de droit privé n'acquiert le caractère administratieve overheid en onderworpen aan de controle van de
d'une autorité administrative que dans la mesure où elle peut prendre overheid, [...] de hoedanigheid van een administratieve overheid enkel
des décisions obligatoires à l'égard des tiers; le fait qu'une mission in de mate dat hij beslissingen kan nemen die derden kunnen binden.
d'intérêt général lui est confiée est à cet égard sans incidence » Het feit dat hem een taak van algemeen belang is toevertrouwd doet
(Cass., 13 juin 2013, C.12.0458.F). La Cour de cassation en déduit « niet ter zake » (Cass., 13 juni 2013, C.12.0458.F). Het Hof van
qu'un acte émanant de cette personne morale n'est de nature à faire Cassatie leidt daaruit af « dat een handeling van die rechtspersoon
l'objet d'un recours en annulation [...] devant le Conseil d'Etat que slechts vatbaar is voor een beroep tot nietigverklaring [...] voor de
dans la mesure où il ressortit à l'impérium dont elle est investie » Raad van State, voor zover zij onder de macht valt waarmee ze is
(ibid.; Cass., 5 février 2016, C.15.0164.F; Cass., 28 mars 2019, bekleed » (ibid.; Cass., 5 februari 2016, C.15.0164.F; Cass., 28 maart
C.18.0272.F). Il découle de cette jurisprudence qu'une personne morale de droit privé qui a été créée par une autorité administrative et qui est soumise au contrôle des pouvoirs publics n'acquiert pas le caractère d'autorité administrative en ce qui concerne les décisions qu'elle prend en matière de marchés publics qui ne ressortissent pas au pouvoir qui lui est attribué, le cas échéant, de prendre des décisions obligatoires à l'égard des tiers (ci-après : l'imperium). B.6. Les catégories de personnes mentionnées en B.2 sont comparables, dès lors qu'il s'agit dans l'un et l'autre cas d'un soumissionnaire à un marché public qui souhaite contester la décision d'une autorité adjudicatrice dans cette matière. 2019, C.18.0272.F). Uit die rechtspraak vloeit voort dat een privaatrechtelijke rechtspersoon die door een administratieve overheid is opgericht en die aan de controle van de overheid is onderworpen, niet de hoedanigheid van administratieve overheid verwerft wat betreft de beslissingen die hij neemt inzake overheidsopdrachten die niet vallen onder de bevoegdheid die hem, in voorkomend geval, is toegewezen om beslissingen te nemen die derden binden (de zogenaamde « imperiumbevoegdheid »). B.6. De in B.2 vermelde categorieën van personen zijn vergelijkbaar, aangezien het in beide gevallen gaat om een inschrijver voor een overheidsopdracht die de beslissing van een aanbestedende instantie inzake die aangelegenheid wenst te betwisten.
B.7. La différence de traitement repose sur le critère de la qualité B.7. Het verschil in behandeling berust op het criterium van de
de l'autorité adjudicatrice, qui est ou non une autorité visée à hoedanigheid van de aanbestedende instantie, die al dan niet een
overheid is zoals bedoeld in artikel 14, § 1, van de wetten op de Raad
l'article 14, § 1er, des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 van State, gecoördineerd op 12 januari 1973. Gelet op de voormelde
janvier 1973. Eu égard à la jurisprudence précitée de la Cour de
cassation en ce qui concerne la qualification d'une personne morale de rechtspraak van het Hof van Cassatie wat betreft de kwalificatie van
droit privé comme « autorité administrative », ce critère est een privaatrechtelijke rechtspersoon als « administratieve overheid »,
objectif. Il convient encore d'examiner s'il est pertinent au regard is dat criterium objectief. Onderzocht dient nog te worden of het
de l'objet de la mesure en cause. pertinent is ten aanzien van het doel van de in het geding zijnde
B.8. La compétence de la section du contentieux administratif du maatregel. B.8. De bevoegdheid van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad
Conseil d'Etat pour connaître du contentieux objectif de la légalité van State om kennis te nemen van de objectieve geschillen inzake de
des actes administratifs des autorités administratives et, par wettigheid van de bestuurshandelingen van de administratieve overheden
extension, des actes pris par plusieurs autres autorités et en, bij uitbreiding, van de handelingen van verscheidene andere
juridictions énumérées à l'article 14, § 1er, alinéa 1er, 2°, des lois overheden en rechtscolleges opgesomd in artikel 14, § 1, eerste lid,
sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, n'est pas sans 2°, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari
1973, is niet zonder redelijke verantwoording, rekening houdend met de
justification raisonnable, compte tenu de la compétence du Conseil bevoegdheid van de Raad van State als « administratieve rechter » in
d'Etat en tant que « juge administratif », au sens de l'article 160 de de zin van artikel 160 van de Grondwet.
la Constitution.
B.9. Il ressort de la motivation du jugement de renvoi que le juge a B.9. Uit de motivering van het verwijzingsvonnis blijkt dat de
quo cherche essentiellement à savoir si la notion d'« autorité verwijzende rechter in wezen beoogt te vernemen of het begrip «
administratieve overheid », zoals het door het Hof van Cassatie wordt
administrative », telle qu'elle est interprétée par la Cour de geïnterpreteerd, bestaanbaar is met de in B.3 aangehaalde bepalingen
cassation, est compatible avec les dispositions et principe cités en en het in B.3 aangehaalde beginsel, in zoverre het tot gevolg heeft
B.3, en ce qu'elle a pour effet qu'une société de droit privé telle dat een privaatrechtelijke vennootschap zoals de verwerende partij
que la partie défenderesse devant le juge a quo n'est pas qualifiée voor de verwijzende rechter niet als dusdanig wordt aangemerkt en dat
comme telle et que, partant, les décisions qu'elle prend en matière de de beslissingen die zij neemt inzake overheidsopdrachten en die niet
marchés publics et qui ne ressortissent pas à l'imperium dont elle est vallen onder de imperiumbevoegdheid waarmee zij is bekleed, derhalve
dotée sont soustraites à la compétence de la section du contentieux aan de bevoegdheid van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van
administratif du Conseil d'Etat, comme il est dit en B.5. State zijn onttrokken, zoals in B.5 is vermeld.
B.10. La circonstance qu'une société de droit privé, telle que la B.10. De omstandigheid dat een privaatrechtelijke vennootschap, zoals
partie défenderesse devant le juge a quo, soit étroitement liée à des pouvoirs publics, qu'elle soit investie d'une mission d'intérêt général et qu'elle puisse prendre des décisions obligatoires à l'égard des tiers n'implique pas que cette société se trouverait dans une situation objectivement identique à celle d'un service public au sens organique, compte tenu de sa structure de droit privé. A cet égard, il est pertinent que seuls les actes qui ressortissent à l'imperium dont cette société est dotée, le cas échéant, soient justiciables de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat, ces actes pouvant être considérés comme revêtant un aspect de droit public prédominant, à la différence des autres actes. de verwerende partij voor de verwijzende rechter, nauw verbonden is met overheden, dat haar een opdracht van algemeen belang is toevertrouwd en dat zij beslissingen kan nemen die derden binden, impliceert niet dat die vennootschap zich in een situatie zou bevinden die objectief identiek is aan die van een openbare dienst in de organieke zin, rekening houdend met haar privaatrechtelijke structuur. In dat opzicht is het pertinent dat alleen de handelingen die ressorteren onder de imperiumbevoegdheid waarmee die vennootschap is bekleed, in voorkomend geval onder de jurisdictie vallen van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, waarbij die handelingen kunnen worden geacht een overheersend publiekrechtelijk aspect te vertonen, in tegenstelling tot de andere handelingen.
B.11. La différence de traitement n'emporte pas une limitation B.11. Het verschil in behandeling brengt geen onevenredige beperking
disproportionnée des droits des soumissionnaires concernés. van de rechten van de betrokken inschrijvers met zich mee.
En effet, en vertu de l'article 14 de la loi du 17 juin 2013, en Krachtens het in het geding zijnde artikel 14 van de wet van 17 juni
cause, l'objet du recours, les personnes pouvant demander 2013 zijn het onderwerp van het beroep, de personen die de
l'annulation, les normes à l'aune desquelles la légalité des décisions vernietiging kunnen vorderen, de normen aan de hand waarvan de
des autorités adjudicatrices doit être vérifiée, ainsi que les effets wettigheid van de beslissingen van de aanbestedende instanties moet
de ces décisions sont identiques, quelle que soit l'instance de worden nagegaan, alsook de gevolgen van die beslissingen immers
recours. Il résulte par ailleurs de l'article 23 de la même loi que identiek, ongeacht de verhaalinstantie. Uit artikel 23 van dezelfde
les délais pour saisir l'instance de recours sont les mêmes dans les wet volgt daarenboven dat de termijnen om een zaak bij de
deux cas. Partant, il y a lieu de considérer que le contrôle effectué verhaalinstantie aanhangig te maken, in beide gevallen dezelfde zijn.
par la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat et celui Derhalve dient ervan te worden uitgegaan dat het toezicht uitgeoefend
effectué par le juge judiciaire sont équivalents. door de afdeling bestuursrechtspaak van de Raad van State en het
toezicht uitgeoefend door de gewone rechter gelijkwaardig zijn.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
Les articles 14 et 24 de la loi du 17 juin 2013 « relative à la De artikelen 14 en 24 van de wet van 17 juni 2013 « betreffende de
motivation, à l'information et aux voies de recours en matière de motivering, de informatie en de rechtsmiddelen inzake
marchés publics, de certains marchés de travaux, de fournitures et de overheidsopdrachten, bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en
services et de concessions » ne violent pas les articles 10, 11 et 13 diensten en concessies » schenden niet de artikelen 10, 11 en 13 van
de la Constitution, lus en combinaison ou non avec l'article 160 de la de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 160 van de
Constitution et avec le principe général de la séparation des Grondwet en met het algemeen beginsel van de scheiding der machten.
pouvoirs. Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 26 novembre 2020. op 26 november 2020.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
F. Daoût F. Daoût
^