← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 121/2020 du 24 septembre 2020 Numéro du rôle : 7165 En cause
: la question préjudicielle relative aux articles 145 24 , 145 31 , 145 33
et 105, 2°, du Code des impôts sur les revenus 1992, tel La
Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges J.-P. Moerm(...)"
Extrait de l'arrêt n° 121/2020 du 24 septembre 2020 Numéro du rôle : 7165 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 145 24 , 145 31 , 145 33 et 105, 2°, du Code des impôts sur les revenus 1992, tel La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges J.-P. Moerm(...) | Uittreksel uit arrest nr. 121/2020 van 24 september 2020 Rolnummer 7165 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 145 24 , 145 31 , 145 33 en 105, 2°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters J.-P(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 121/2020 du 24 septembre 2020 | Uittreksel uit arrest nr. 121/2020 van 24 september 2020 |
Numéro du rôle : 7165 | Rolnummer 7165 |
En cause : la question préjudicielle relative aux articles 14524, 14531, | In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 14524, 14531, |
14533 et 105, 2°, du Code des impôts sur les revenus 1992, tels qu'ils | 14533 en 105, 2°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, |
étaient applicables pour les exercices d'imposition 2008 à 2013, posée | zoals van toepassing op de aanslagjaren 2008 tot 2013, gesteld door de |
par le Tribunal de première instance du Hainaut, division Mons. | Rechtbank van eerste aanleg Henegouwen, afdeling Bergen. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges J.-P. | samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters |
Moerman, T. Merckx-Van Goey, R. Leysen, M. Pâques et Y. Kherbache, | J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, R. Leysen, M. Pâques en Y. |
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président F. | Kherbache, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder |
Daoût, | voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par jugement du 12 mars 2019, dont l'expédition est parvenue au greffe | Bij vonnis van 12 maart 2019, waarvan de expeditie ter griffie van het |
de la Cour le 24 avril 2019, le Tribunal de première instance du | Hof is ingekomen op 24 april 2019, heeft de Rechtbank van eerste |
Hainaut, division Mons, a posé la question préjudicielle suivante : | aanleg Henegouwen, afdeling Bergen, de volgende prejudiciële vraag |
« Lorsqu'une imposition commune est établie, les articles 14524, 14531, | gesteld : |
14533 et 105, 2° (ancien), du Code des impôts sur les revenus, tels | « Schenden de vroegere artikelen 14524, 14531, 14533 en 105, 2° (oud), |
qu'applicables pour les exercices d'imposition concernés, violent-ils | van het Wetboek van de inkomstenbelastingen, zoals zij op de betrokken |
aanslagjaren van toepassing zijn, wanneer een gezamenlijke aanslag | |
les articles 10 et 11 de la Constitution, tels qu'interprétés en ce | wordt gevestigd, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, indien zij zo |
qu'ils imposent l'imputation partielle des réductions d'impôt ou | worden geïnterpreteerd dat zij de gedeeltelijke aanrekening opleggen |
déductions pour les dépenses faites en vue d'économiser l'énergie, | van de belastingverminderingen of -aftrekken voor de energiebesparende |
pour les frais de sécurisation et pour les libéralités dans le chef du | uitgaven, voor de beveiligingskosten en voor de giften voor de |
conjoint qui dispose d'un revenu imposable, même lorsque ledit revenu | echtgenoot die over een belastbaar inkomen beschikt, zelfs wanneer dat |
est exonéré en vertu d'une disposition de droit international | inkomen is vrijgesteld krachtens een internationaalrechtelijke |
prévoyant son exonération sous réserve de progressivité, entraînant | bepaling die voorziet in de vrijstelling ervan onder |
ainsi la perte partielle de bénéfice de ces avantages fiscaux pour le | progressievoorbehoud, waardoor aldus het genot van die |
ménage ? ». | belastingvoordelen voor het gezin gedeeltelijk verloren gaat ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1.1. La Cour est interrogée sur la compatibilité, avec les articles | B.1.1. Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de bestaanbaarheid, |
10 et 11 de la Constitution, de plusieurs articles du Code des impôts | met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van verscheidene artikelen |
sur les revenus 1992 (ci-après : le CIR 1992) qui instaurent diverses | van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 (hierna : het WIB |
réductions et déductions d'impôt, interprétés en ce sens que ces | 1992), waarbij diverse belastingverminderingen en -aftrekken worden |
articles prévoient l'imputation partielle de celles-ci dans le chef du conjoint qui dispose d'un revenu considéré comme imposable, même lorsque ledit revenu est exonéré en vertu d'une disposition de droit international prévoyant son exonération sous réserve de progressivité, ce qui donne lieu à une perte partielle du bénéfice de ces avantages fiscaux pour le ménage. B.1.2. Il ressort des faits du litige soumis au juge a quo que la question préjudicielle porte sur des avantages fiscaux dont la méthode d'imputation suit la « règle proportionnelle en fonction des revenus », tels qu'ils sont applicables aux exercices fiscaux concernés dans le litige devant le juge a quo. Il s'agit, premièrement, de la réduction d'impôt relative aux dépenses d'économie d'énergie dans une habitation (ci-après : la réduction pour économie d'énergie), prévue à | ingesteld, in die zin geïnterpreteerd dat die artikelen voorzien in de gedeeltelijke aanrekening ervan bij de echtgenoot die over een als belastbaar beschouwd inkomen beschikt, zelfs wanneer dat inkomen is vrijgesteld krachtens een internationaalrechtelijke bepaling waarbij wordt voorzien in de vrijstelling ervan onder progressievoorbehoud, hetgeen aanleiding geeft tot een gedeeltelijk verlies van het genot van die belastingvoordelen voor het gezin. B.1.2. Uit de feiten van het geschil dat aan de verwijzende rechter is voorgelegd, blijkt dat de prejudiciële vraag betrekking heeft op belastingvoordelen waarbij voor de aanrekeningsmethode de « evenredigheidsregel naar gelang van de inkomsten » wordt gevolgd, zoals die voordelen van toepassing zijn op de belastingjaren waarop het geschil voor de verwijzende rechter betrekking heeft. Het gaat ten eerste om de belastingvermindering voor energiebesparende uitgaven in een woning (hierna : de vermindering voor energiebesparing), bedoeld |
l'article 14524 du CIR 1992, dans ses versions applicables aux | in artikel 14524 van het WIB 1992, in de versies ervan die van |
exercices d'imposition 2010 à 2012 inclus, deuxièmement, de la | toepassing zijn op de aanslagjaren 2010 tot en met 2012, ten tweede, |
réduction d'impôt relative aux dépenses de sécurisation des | om de belastingvermindering voor uitgaven ter beveiliging van woningen |
habitations contre le vol et l'incendie (ci-après : la réduction pour | tegen inbraak of brand (hierna : de vermindering voor |
frais de sécurisation), prévue à l'article 14531 du CIR 1992, dans ses | beveiligingskosten), bedoeld in artikel 14531 van het WIB 1992, in de |
versions applicables aux exercices d'imposition 2012 et 2013, | versies ervan die van toepassing zijn op de aanslagjaren 2012 en 2013, |
troisièmement, de la déduction d'impôt pour libéralités, prévue à | ten derde, om de belastingaftrek voor giften, bedoeld in artikel 105, |
l'article 105, 2°, du CIR 1992, dans ses versions applicables aux | 2°, van het WIB 1992, in de versies ervan die van toepassing zijn op |
exercices d'imposition 2008 à 2012 inclus, et enfin, quatrièmement, de | de aanslagjaren 2008 tot en met 2012, en tot slot, ten vierde, om de |
la réduction d'impôt pour libéralités, prévue à l'article 14533, du | belastingvermindering voor giften, bedoeld in artikel 14533 van het |
CIR 1992, dans sa version applicable à l'exercice d'imposition 2013. | WIB 1992, in de versie ervan die van toepassing is op het aanslagjaar |
B.2.1. L'article 14524 du CIR 1992, dans sa version applicable aux | 2013. B.2.1. Artikel 14524 van het WIB 1992, in de versie ervan die van |
exercices d'imposition 2010 à 2012, dispose : | toepassing is op de aanslagjaren 2010 tot 2012, bepaalt : |
« § 1er. Il est accordé une réduction d'impôt pour les dépenses | « § 1. Er wordt een belastingvermindering verleend voor de volgende |
énumérées ci-après qui sont effectivement payées pendant la période | uitgaven die tijdens het belastbare tijdperk werkelijk zijn betaald |
imposable en vue d'une utilisation plus rationnelle de l'énergie dans | voor een rationeler energiegebruik in een woning waarvan de |
une habitation dont le contribuable est propriétaire, possesseur, | belastingplichtige eigenaar, bezitter, erfpachter, opstalhouder, |
emphytéote, superficiaire, usufruitier ou locataire : | vruchtgebruiker of huurder is : |
1° dépenses pour le remplacement des anciennes chaudières ou | 1° uitgaven voor de vervanging van oude stookketels of voor het |
l'entretien d'une chaudière; | onderhoud van een stookketel; |
2° dépenses pour l'installation d'un système de chauffage de l'eau | 2° uitgaven voor de installatie van een systeem van waterverwarming |
[...] par le recours à l'énergie solaire; | door middel van zonne-energie; |
3° dépenses pour l'installation de panneaux photovoltaïques pour | 3° uitgaven voor de plaatsing van zonnecelpanelen voor het omzetten |
transformer l'énergie solaire en énergie électrique; | van zonne-energie in elektrische energie; |
3°bis dépenses pour l'installation de tous autres dispositifs de | 3°bis uitgaven voor de plaatsing van alle andere uitrustingen voor |
production d'énergie géothermique; | geothermische energieopwekking; |
4° dépenses pour l'installation de double vitrage; | 4° uitgaven voor de plaatsing van dubbele beglazing; |
5° dépenses pour l'isolation du toit, des murs et des sols; | 5° uitgaven voor de isolatie van daken, de muren en de vloeren; |
6° dépenses pour le placement d'une régulation d'une installation de | 6° uitgaven voor de plaatsing van een warmteregeling van een |
chauffage central au moyen de vannes thermostatiques ou d'un | installatie van centrale verwarming door middel van thermostatische |
thermostat d'ambiance à horloge; | kranen of door een kamerthermostaat met tijdsinschakeling; |
7° dépenses pour un audit énergétique de l'habitation. | 7° uitgaven voor een energie-audit van de woning. |
[...] | [...] |
Wanneer een gemeenschappelijke aanslag wordt gevestigd, wordt de | |
Lorsqu'une imposition commune est établie, la réduction d'impôt pour | belastingvermindering voor de uitgaven met betrekking tot een in het |
les dépenses relatives à l'habitation visée à l'alinéa 1er est | eerste lid bedoelde woning evenredig omgedeeld in functie van het |
répartie proportionnellement en fonction du revenu imposable de chaque | belastbaar inkomen van elk der echtgenoten ten opzichte van de som van |
conjoint dans l'ensemble des revenus imposables des deux conjoints. | de belastbare inkomsten van de beide echtgenoten. |
[...] | [...] |
§ 2. Une réduction d'impôt est accordée au contribuable qui, en tant | § 2. Er wordt een belastingvermindering verleend aan de |
que propriétaire, possesseur, emphytéote ou superficiaire, investit | belastingplichtige die als eigenaar, bezitter, erfpachter of |
dans : | opstalhouder investeert in : |
1° la construction d'une habitation basse énergie, d'une habitation | 1° het bouwen van een lage energiewoning, een passiefwoning of een nul |
passive ou d'une habitation zéro énergie; | energiewoning; |
2° l'acquisition à l'état neuf d'une habitation basse énergie, d'une | 2° het in nieuwe staat verwerven van een lage energiewoning, een |
habitation passive ou d'une habitation zéro énergie; | passiefwoning of een nul energiewoning; |
3° la rénovation totale ou partielle d'un bien immobilier en vue de le | 3° de volledige of gedeeltelijke vernieuwing van een onroerend goed om |
transformer en une habitation basse énergie, une habitation passive ou | het te verbouwen tot een lage energiewoning, een passiefwoning of een |
une habitation zéro énergie. | nul energiewoning. |
[...] | [...] |
Wanneer een gemeenschappelijke aanslag wordt gevestigd, wordt de | |
Lorsqu'une imposition commune est établie, la réduction d'impôt pour | belastingvermindering voor de uitgaven met betrekking tot de in het |
les dépenses relatives à l'habitation visée à l'alinéa 1er est | eerste lid bedoelde woning evenredig omgedeeld in functie van het |
répartie proportionnellement en fonction du revenu imposable de chaque | belastbaar inkomen van elk der echtgenoten ten opzichte van de som van |
conjoint dans l'ensemble des revenus imposables des deux conjoints. | de belastbare inkomsten van de beide echtgenoten. |
[...] | [...] |
§ 3. Une réduction d'impôt est accordée au contribuable visé au § 1er, | § 3. Een belastingvermindering wordt verleend aan de in § 1, eerste |
alinéa 1er, pour les intérêts qui se rapportent à des contrats de prêt | lid, bedoelde belastingplichtige voor de interesten die betrekking |
visés à l'article 2 de la loi de relance économique du 27 mars 2009. | hebben op leningovereenkomsten als bedoeld in artikel 2 van de |
[...] | economische herstelwet van 27 maart 2009. [...] |
[...] | [...] |
Lorsqu'une imposition commune est établie, la réduction d'impôt visée | Wanneer een gemeenschappelijke aanslag wordt gevestigd, wordt de in |
à l'alinéa 1er est répartie proportionnellement en fonction du revenu | het eerste lid bedoelde belastingvermindering evenredig omgedeeld in |
functie van het belastbaar inkomen van elk der echtgenoten ten | |
imposable de chaque conjoint dans l'ensemble des revenus imposables | opzichte van de som van de belastbare inkomsten van de beide |
des deux conjoints. | echtgenoten. |
[...] ». | [...] ». |
B.2.2. L'article 14531 du CIR 1992, dans sa version applicable aux | B.2.2. Artikel 14531 van het WIB 1992, in de versie ervan die van |
exercices d'imposition 2012 et 2013, dispose : | toepassing is op de aanslagjaren 2012 en 2013, bepaalt : |
« § 1er. Il est accordé une réduction d'impôt pour les dépenses qui | « Een belastingvermindering wordt verleend voor de uitgaven die |
sont effectivement payées pendant la période imposable pour sécuriser | tijdens het belastbare tijdperk werkelijk zijn betaald voor de |
une habitation contre le vol ou l'incendie dont le contribuable est | beveiliging van een woning tegen inbraak of brand waarvan de |
propriétaire, possesseur, emphytéote, superficiaire, usufruitier ou | belastingplichtige eigenaar, bezitter, erfpachter, opstalhouder, |
locataire. | vruchtgebruiker of huurder is. |
[...] | [...] |
Lorsqu'une imposition commune est établie, la réduction d'impôt est | In geval van een gemeenschappelijke aanslag wordt de |
répartie suivant la règle proportionnelle en fonction du revenu | belastingvermindering evenredig omgedeeld in functie van het |
imposable de chacun des conjoints dans l'ensemble des revenus | belastbaar inkomen van elk der echtgenoten ten opzichte van de som van |
imposables des deux conjoints. | de belastbare inkomsten van de beide echtgenoten. |
[...] ». | [...] ». |
B.2.3. L'article 105 du CIR, dans sa version applicable aux exercices | B.2.3. Artikel 105 van het WIB 1992, in de versie ervan die van |
d'imposition 2008 à 2012 inclus, dispose : | toepassing is op de aanslagjaren 2008 tot en met 2012, bepaalt : |
« Lorsqu'une imposition commune est établie, les déductions visées à | « Wanneer een gemeenschappelijke aanslag wordt gevestigd, worden de |
l'article 104 sont imputées comme suit : | aftrekken bedoeld in artikel 104 als volgt aangerekend : |
[...] | [...] |
2° ensuite, les déductions visées à l'article 104, 3° à 8°, sont | 2° vervolgens worden de in artikel 104, 3° tot 8°, bedoelde aftrekken |
imputées, suivant la règle proportionnelle, sur l'ensemble des revenus | evenredig aangerekend op de totale netto-inkomens van beide |
nets des deux contribuables; | belastingplichtigen; |
[...] ». | [...] ». |
L'article 104, 3° à 8°, du CIR 1992, dans ses versions applicables aux | In artikel 104, 3° tot 8°, van het WIB 1992, in de versies ervan die |
van toepassing zijn op dezelfde aanslagjaren, worden een reeks van | |
mêmes exercices d'imposition, énumère une série de libéralités en | giften in geld opgesomd die het voorwerp kunnen uitmaken van de aftrek |
argent qui peuvent faire l'objet de la déduction visée à l'article 105 | bedoeld in artikel 105 van het WIB 1992. |
du CIR 1992. B.2.4. L'article 14533, § 1er, du CIR 1992, dans sa version applicable | B.2.4. Artikel 14533, § 1, van het WIB 1992, in de versie ervan die |
à l'exercice d'imposition 2013, dispose : | van toepassing is op het aanslagjaar 2013, bepaalt : |
« Il est accordé une réduction d'impôt pour les dépenses suivantes qui | « Er wordt een belastingvermindering verleend voor de volgende in het |
sont effectivement payées pendant la période imposable : | belastbaar tijdperk werkelijk betaalde uitgaven : |
1° les libéralités faites en argent : | 1° giften in geld : |
[...] | [...] |
2° les libéralités faites en argent aux institutions qui assistent les | 2° giften in geld aan instellingen voor hulpverlening aan |
pays en développement et qui sont agréées comme telles par le ministre | ontwikkelingslanden die als dusdanig erkend zijn door de minister van |
des Finances et par le ministre qui a la coopération au développement | Financiën en door de minister tot wiens bevoegdheid de |
dans ses attributions ou à des institutions similaires d'un autre Etat | ontwikkelingssamenwerking behoort of aan gelijkwaardige instellingen |
membre de l'Espace économique européen qui sont agréées de manière | uit een andere lidstaat van de Europese Economische Ruimte die op een |
analogue; | vergelijkbare wijze zijn erkend; |
3° les libéralités faites en argent aux associations et institutions | 3° giften in geld aan door de minister van Financiën en door de |
qui aident les victimes d'accidents industriels majeurs et qui sont | minister van Buitenlandse zaken erkende verenigingen en instellingen |
agréées comme telles par le ministre des Finances ou son délégué et | die hulp verlenen aan slachtoffers van zeer grote industriële |
par le ministre des Affaires étrangères ou à des associations et | ongevallen of aan gelijkwaardige verenigingen of instellingen uit een |
institutions similaires d'un autre Etat membre de l'Espace économique | andere lidstaat van de Europese Economische Ruimte die op een |
européen qui sont agréées de manière analogue; | vergelijkbare wijze zijn erkend; |
4° les libéralités faites aux musées de l'Etat et, sous condition | 4° giften aan Rijksmusea en, op voorwaarde dat de giften voor hun |
d'affectation à leurs musées, les libéralités faites aux Communautés, | musea worden bestemd, giften aan Gemeenschappen en Gewesten, |
aux Régions, aux provinces, aux communes et aux centres publics | provincies, gemeenten en de openbare centra voor maatschappelijk |
d'action sociale (...). | welzijn : |
[...] | [...] |
Lorsqu'une imposition commune est établie, la réduction d'impôt est | In geval van een gemeenschappelijke aanslag wordt de |
répartie suivant la règle proportionnelle en fonction du revenu | belastingvermindering evenredig omgedeeld in functie van het |
imposable de chacun des conjoints sur l'ensemble des revenus | belastbare inkomen van elk der echtgenoten ten opzichte van de som van |
imposables des deux conjoints ». | het belastbare inkomen van de beide echtgenoten ». |
B.3.1. Le revenu imposable est défini à l'article 6 du CIR 1992 : | B.3.1. Het belastbare inkomen wordt gedefinieerd in artikel 6 van het |
« Le revenu imposable est constitué de l'ensemble des revenus nets, | WIB 1992 : « Het belastbare inkomen wordt gevormd door het totale netto-inkomen, |
diminué des dépenses déductibles. | verminderd met de aftrekbare bestedingen. |
L'ensemble des revenus nets est égal à la somme des revenus nets des | Het totale netto-inkomen is de som van de netto-inkomens van de |
catégories suivantes : | volgende categorieën : |
1° les revenus des biens immobiliers; | 1° inkomen van onroerende goederen; |
2° les revenus des capitaux et biens mobiliers; | 2° inkomen van roerende goederen en kapitalen; |
3° les revenus professionnels; | 3° beroepsinkomen; |
4° les revenus divers ». | 4° divers inkomen ». |
Les revenus professionnels sont définis à l'article 23 du CIR 1992, | De beroepsinkomsten worden gedefinieerd in artikel 23 van het WIB |
qui dispose, pour les exercices d'imposition visés : | 1992, dat, voor de beoogde aanslagjaren, bepaalt : |
« § 1er. Les revenus professionnels sont les revenus qui proviennent, | « § 1. Beroepsinkomsten zijn inkomsten die rechtstreeks of |
directement ou indirectement, d'activités de toute nature, à savoir : | onrechtstreeks voortkomen uit werkzaamheden van alle aard en de |
daarmee gelijkgestelde inkomsten, met name : | |
1° les bénéfices; | 1° winst; |
2° les profits; | 2° baten; |
3° les bénéfices ou profits d'une activité professionnelle antérieure; | 3° winst en baten van een vorige beroepswerkzaamheid; |
4° les rémunérations; | 4° bezoldigingen; |
5° les pensions, rentes et allocations en tenant lieu. | 5° pensioenen, renten en als zodanig geldende toelagen. |
§ 2. Le montant net des revenus professionnels s'entend du montant | § 2. Onder het nettobedrag van beroepsinkomsten wordt verstaan het |
total de ces revenus, à l'exception des revenus exonérés et après | totale bedrag van die inkomsten met uitsluiting van de vrijgestelde |
exécution des opérations suivantes : | inkomsten en na uitvoering van de volgende bewerkingen : |
1° le montant brut des revenus de chacune des activités | 1° het brutobedrag van de inkomsten van iedere beroepswerkzaamheid |
professionnelles est diminué des frais professionnels qui grèvent ces | wordt verminderd met de beroepskosten die op deze inkomsten betrekking |
revenus; | hebben; |
2° les pertes professionnelles éprouvées pendant la période imposable, | 2° beroepsverliezen die tijdens het belastbare tijdperk zijn geleden |
en raison d'une activité professionnelle quelconque, sont déduites des | uit hoofde van enige beroepswerkzaamheid, worden afgetrokken van de |
revenus des autres activités professionnelles; | inkomsten van andere beroepswerkzaamheden; |
3° des revenus professionnels déterminés conformément aux 1° et 2°, | 3° van de beroepsinkomsten, bepaald overeenkomstig 1° en 2°, worden de |
sont déduites les pertes professionnelles des périodes imposables antérieures; | beroepsverliezen van vorige belastbare tijdperken afgetrokken; |
4° ... | 4° .... |
§ 3. Le Roi détermine les modalités et l'ordre selon lesquels | § 3. De Koning bepaalt de wijze waarop en de volgorde waarin de |
s'opèrent les exonérations et les déductions ». | vrijstellingen en aftrekken worden aangerekend ». |
B.3.2. Les dispositions en cause, en ce qu'elles portent sur des | B.3.2. De in het geding zijnde bepalingen moeten, in zoverre zij |
betrekking hebben op belastingverminderingen, worden gelezen in het | |
réductions d'impôts, doivent être lues à la lumière de l'article 155 | licht van artikel 155 van het WIB 1992, dat betrekking heeft op de |
du CIR 1992, qui porte sur la réduction de l'impôt pour revenus | belastingvermindering voor inkomsten van buitenlandse oorsprong. Het |
d'origine étrangère. L'article reste substantiellement identique pour | artikel blijft, voor de in het geding zijnde aanslagjaren, |
les exercices d'imposition en cause et dispose : | substantieel hetzelfde en bepaalt : |
« Les revenus exonérés en vertu de conventions internationales | « Inkomsten die krachtens internationale overeenkomsten ter voorkoming |
préventives de la double imposition sont pris en considération pour la | van dubbele belasting zijn vrijgesteld, komen in aanmerking voor het |
détermination de l'impôt, mais celui-ci est réduit proportionnellement | bepalen van de belasting, maar deze wordt verminderd naar de |
à la partie des revenus exonérés dans le total des revenus. | verhouding tussen de inkomsten die zijn vrijgesteld en het geheel van |
Il en est de même pour : | de inkomsten. |
Dit is eveneens het geval voor : | |
- les revenus exonérés en vertu d'autres traités ou accords | - inkomsten vrijgesteld krachtens andere internationale verdragen of |
internationaux, pour autant que ceux-ci prévoient une clause de | akkoorden, voor zover zij een clausule van progressievoorbehoud |
réserve de progressivité; | bevatten; |
[...] | [...] |
Wanneer een gemeenschappelijke aanslag wordt gevestigd, wordt de | |
Lorsqu'une imposition commune est établie, la réduction est calculée | vermindering per belastingplichtige op zijn totale netto-inkomen |
par contribuable sur l'ensemble de ses revenus nets ». | berekend ». |
B.3.3. Par un arrêt du 30 octobre 2015 (F.14.0160.F), la Cour de | B.3.3. Bij een arrest van 30 oktober 2015 (F.14.0160.F) heeft het Hof |
cassation a jugé : | van Cassatie geoordeeld : |
« En vertu de l'article 6 du Code des impôts sur les revenus 1992, le | « Krachtens artikel 6 WIB92 wordt het belastbare inkomen van de |
revenu imposable à l'impôt des personnes physiques est constitué de | personenbelasting gevormd door de totale netto-inkomsten, verminderd |
l'ensemble des revenus nets, diminué des dépenses déductibles, cet | met de aftrekbare bestedingen. Het totale netto-inkomen is de som van |
ensemble étant égal à la somme des revenus nets des catégories | de netto-inkomsten van de volgende categorieën : 1° inkomsten van |
suivantes : 1° les revenus des biens immobiliers; 2° les revenus des | onroerende goederen; 2° inkomsten van roerende goederen en kapitalen; |
capitaux et biens mobiliers; 3° les revenus professionnels; 4° les | 3° beroepsinkomsten; 4° diverse inkomsten. |
revenus divers. Suivant l'article 23, § 2, de ce Code, le montant net des revenus | Volgens artikel 23, § 2, van dat wetboek wordt onder het nettobedrag |
professionnels s'entend du montant total de ces revenus, à l'exception | van beroepsinkomsten verstaan het totale bedrag van die inkomsten met |
des revenus exonérés et après déduction successive des frais | uitsluiting van de vrijgestelde inkomsten en na achtereenvolgende |
professionnels et des pertes professionnelles. | aftrek van de beroepskosten en van de beroepsverliezen. |
[...] | [...] |
En vertu de l'article 3, alinéa 1er, du Protocole additionnel du 6 | Krachtens artikel 3, eerste lid, van het Additioneel Protocol van 6 |
juillet 1970 à la Convention internationale de coopération pour la | juli 1970 bij het Internationale Verdrag tot samenwerking in het |
sécurité de la navigation aérienne ' Eurocontrol ' du 13 décembre | belang van de veiligheid van de luchtvaart ' Eurocontrol ' van 13 |
1960, modifié par l'article 1er du Protocole du 21 novembre 1978, les | december 1960, gewijzigd door artikel 1 van het Protocol van 21 |
membres du personnel de l'organisation sont soumis à un impôt au | november 1978, worden de personeelsleden van de organisatie |
profit de celle-ci sur les traitements et salaires qu'elle leur verse | onderworpen aan een belasting ten bate van de organisatie op de hen |
et, à la date d'application de cet impôt, les traitements et salaires | door deze organisatie betaalde salarissen en lonen. Vanaf de datum van |
sont exonérés de l'impôt national sur le revenu, les Etats | toepassing van deze belasting worden de salarissen en lonen |
vrijgesteld van nationale inkomstenbelasting. De Verdragsluitende | |
contractants pouvant toutefois tenir compte des traitements et | Staten kunnen de aldus vrijgestelde salarissen en lonen echter in |
salaires exonérés lorsqu'ils déterminent le montant de l'impôt | aanmerking nemen bij de vaststelling van de voor de overige inkomsten |
applicable à tout autre revenu. | geldende belasting. |
Usant de cette faculté, l'article 155 du Code des impôts sur les revenus 1992, dans sa version applicable à partir de l'exercice d'imposition 2006, prévoit, en son alinéa 2, combiné avec l'alinéa 1er, que les revenus exonérés en vertu de traités ou accords internationaux qui comportent une clause de réserve de progressivité sont pris en considération pour la détermination de l'impôt belge sur les revenus mais que cet impôt est réduit proportionnellement à la partie des revenus exonérés dans le total des revenus et, en son alinéa 3, que, lorsqu'une imposition commune est établie, la réduction est calculée par contribuable sur l'ensemble de ses revenus nets. Il suit de ces dispositions que, si les traitements et salaires payés | Gebruikmakend van die mogelijkheid bepaalt artikel 155 WIB92, in de versie ervan die van toepassing is op het aanslagjaar 2006, in het tweede lid in samenhang gelezen met het eerste lid, dat inkomsten die vrijgesteld worden krachtens internationale verdragen of akkoorden, voor zover ze een clausule van progressievoorbehoud bevatten, in aanmerking komen voor het bepalen van de Belgische inkomstenbelasting, maar dat deze verminderd wordt naar de verhouding tussen de inkomsten die zijn vrijgesteld en het geheel van de inkomsten, en in het derde lid dat, wanneer een gemeenschappelijke aanslag wordt gevestigd, de vermindering per belastingplichtige op diens totale netto-inkomen wordt berekend. Uit die bepalingen volgt dat, hoewel de salarissen en lonen die door |
par l'organisation internationale Eurocontrol à un membre de son | de internationale organisatie Eurocontrol worden betaald aan een |
personnel qui est habitant du royaume doivent être exonérés de l'impôt | personeelslid dat Rijksinwoner is, vrijgesteld moeten worden van de |
belge des personnes physiques, cette exonération n'est pas mise en | |
oeuvre, comme le prévoit l'article 23, § 2, du même code pour des | Belgische personenbelasting, die vrijstelling, zoals artikel 23, § 2, |
revenus professionnels qui sont exonérés sans réserve liée au calcul | WIB92 bepaalt, voor beroepsinkomsten die worden vrijgesteld zonder |
de l'impôt afférent à d'autres revenus, par une exclusion de ceux-ci de la base imposable de l'intéressé mais, en raison de la réserve de progressivité assortissant ladite exonération, par l'octroi à ce dernier d'une réduction d'impôt. Ce mode d'exonération implique que, pour la détermination de l'impôt des personnes physiques, les salaires et traitements payés par Eurocontrol soient, dans un premier temps, considérés comme des revenus professionnels imposables de leur bénéficiaire au sens des dispositions du Code des impôts sur les revenus 1992 régissant cet impôt et qu'ensuite seulement, une fois l'impôt déterminé sur cette base, la réduction d'impôt soit appliquée au prorata des salaires et traitements exonérés. Après avoir constaté que le défendeur était un fonctionnaire de | voorbehoud betreffende de berekening van de belasting inzake overige inkomsten, niet wordt toegepast door een uitsluiting ervan uit de belastbare grondslag van de betrokkene, maar wel, wegens het met die vrijstelling gepaard gaand progressievoorbehoud, door de toekenning aan laatstgenoemde van een belastingvermindering. Die wijze van vrijstelling impliceert dat, voor de bepaling van de personenbelasting, de door Eurocontrol betaalde salarissen en lonen in een eerste fase beschouwd worden als belastbare beroepsinkomsten van hun verkrijger van inkomsten in de zin van de bepalingen van het WIB92 die op die belasting van toepassing zijn en dat pas nadien, wanneer de belasting die op die grond is vastgesteld, de belastingvermindering zal worden toegepast naar rata van de vrijgestelde salarissen en lonen. Het arrest, dat eerst vaststelt dat de verweerder een personeelslid |
l'organisation internationale Eurocontrol et qu'il avait, comme la | was van de internationale organisatie Eurocontrol en dat hij, zoals de |
défenderesse, la qualité d'habitant du royaume assujetti à l'impôt des | verweerster, de hoedanigheid had van Rijksinwoner die onderworpen is |
personnes physiques pour l'exercice d'imposition 2006, l'arrêt n'a pu, | aan de personenbelasting voor het aanslagjaar 2006, schendt de |
sans violer les articles 6, 23, § 2, et 155 précités, considérer que | voornoemde artikelen 6, 23, § 2, en 155 wanneer het overweegt dat de |
les traitements et salaires qu'il a perçus de cette organisation ne | salarissen en lonen die hij van die organisatie heeft ontvangen geen |
font pas partie de ses revenus imposables pour l'application des | deel uitmaken van zijn belastbare inkomsten voor de toepassing van de |
articles 134, § 1er, alinéa 2, et 14523 du Code des impôts sur les | artikelen 134, § 1, tweede lid, en 145 WIB92 en op die grond beslist |
revenus 1992 et décider, sur cette base, qu'en dépit de l'imposition | dat, ondanks de gezamenlijke aangifte van de verweerders, de |
commune des défendeurs, les réductions d'impôt pour enfants à charge | |
et celles pour prestations payées avec des titres-services doivent | belastingverminderingen voor kinderen ten laste en die voor met |
être appliquées exclusivement en fonction des revenus de la | dienstencheques betaalde prestaties, uitsluitend op de inkomsten van |
défenderesse ». | de verweerster moeten worden toegepast ». |
B.4. L'interprétation des notions de « revenus imposables » et de « | B.4. Aangezien de interpretatie van de begrippen « belastbare |
revenus exonérés » étant déterminée par la jurisprudence précitée, la | inkomsten » en « vrijgestelde inkomsten » in de voormelde rechtspraak |
is bepaald, wordt het Hof ertoe gebracht zich uit te spreken over de | |
Cour est amenée à se prononcer sur la constitutionnalité des avantages | grondwettigheid van de in het geding zijnde belastingvoordelen in het |
fiscaux en cause à la lumière de ces concepts. Par conséquent, | licht van die concepten. Bijgevolg wordt de door de Ministerraad |
l'exception soulevée par le Conseil des ministres selon laquelle | opgeworpen exceptie volgens welke de werkelijke inzet van het geschil |
l'enjeu réel du litige porte sur les notions de « revenus imposables » | betrekking heeft op de begrippen « belastbare inkomsten » en « |
et de « revenus exonérés » et non sur les avantages fiscaux énumérés | vrijgestelde inkomsten » en niet op de opgesomde belastingvoordelen, |
est rejetée. | verworpen. |
B.5.1. Les dispositions du CIR 1992 en cause, combinées à la mesure | B.5.1. De in het geding zijnde bepalingen van het WIB 1992, |
prescrite par l'article 155 du CIR 1992, ont pour effet que les | gecombineerd met de maatregel voorgeschreven bij artikel 155 van het |
réductions en cause sont imputées dans une proportion plus élevée dans | WIB 1992, hebben tot gevolg dat de in het geding zijnde verminderingen |
le chef du contribuable qui a le revenu imposable le plus élevé. Il en | in hogere mate worden aangerekend bij de belastingplichtige met het |
résulte que les couples de résidents qui font l'objet d'une imposition | hoogste belastbare inkomen. Daaruit volgt dat ingezeten echtparen die |
commune et dont l'un des membres - en l'occurrence celui qui perçoit | het voorwerp uitmaken van een gemeenschappelijke aanslag en waarbij |
effectivement les revenus les plus élevés - perçoit des traitements d'une organisation internationale conventionnellement exonérés sous réserve de progressivité ne bénéficient pas d'une partie de l'avantage fiscal instauré par ces dispositions. B.5.2. Le juge a quo interroge la Cour sur deux différences de traitement qui résulteraient de la règle proportionnelle retenue par le législateur pour déterminer la répartition entre les conjoints de l'imputation des avantages fiscaux pour économie d'énergie, pour frais de sécurisation et pour libéralités. Une première différence de traitement existerait entre les couples de résidents tels que celui dans l'affaire en cause et les couples dont aucun des membres ne perçoit des revenus exonérés. Une deuxième différence de traitement existerait entre les couples de résidents tels que celui dans l'affaire en cause et les couples qui comprennent un membre fonctionnaire de l'Union européenne, lequel, bénéficiant de revenus exemptés sans clause de réserve de progressivité, est assimilé à un contribuable isolé et peut dès lors déterminer librement qui, au sein du ménage, bénéficiera des réductions fiscales. | een van de echtgenoten - te dezen diegene die daadwerkelijk de hoogste inkomsten ontvangt - van een internationale organisatie bezoldigingen ontvangt die bij overeenkomst zijn vrijgesteld onder progressievoorbehoud, een gedeelte van het bij die bepalingen ingestelde belastingvoordeel niet genieten. B.5.2. De verwijzende rechter stelt aan het Hof een vraag over twee verschillen in behandeling die het gevolg zouden zijn van de door de wetgever in aanmerking genomen evenredigheidsregel om te bepalen hoe de aanrekening van de belastingvoordelen voor energiebesparing, voor beveiligingskosten en voor giften tussen de echtgenoten wordt verdeeld. Een eerste verschil in behandeling zou bestaan tussen ingezeten echtparen zoals het echtpaar in de in het geding zijnde zaak en echtparen van wie geen van de echtgenoten vrijgestelde inkomsten ontvangt. Een tweede verschil in behandeling zou bestaan tussen ingezeten echtparen zoals het echtpaar in de in het geding zijnde zaak en echtparen waarbij een echtgenoot ambtenaar van de Europese Unie is, die, omdat hij inkomsten geniet die zijn vrijgesteld zonder clausule van progressievoorbehoud, wordt gelijkgesteld met een alleenstaande belastingplichtige en bijgevolg vrij kan bepalen wie, binnen het gezin, de belastingverminderingen zal genieten. B.6.1. In de memorie van toelichting bij de economische herstelwet van |
B.6.1. L'exposé des motifs de la loi 27 mars 2009 de relance économique, concernant la réduction pour économie d'énergie, mentionne : « Lorsqu'une imposition commune est établie, cette nouvelle réduction d'impôt est répartie entre les conjoints proportionnellement en fonction du revenu imposable de chaque conjoint dans l'ensemble des revenus imposables des deux conjoints. En outre, cette règle est insérée dans les paragraphes 1er et 2 du même article 14524, CIR 92 afin d'éviter qu'en cas d'imposition commune, il y ait plusieurs systèmes d'application pour la répartition de la réduction d'impôt | 27 maart 2009 wordt, met betrekking tot de vermindering voor energiebesparing, vermeld : « Wanneer een gemeenschappelijke aanslag wordt gevestigd, wordt deze nieuwe belastingvermindering over de echtgenoten verdeeld in verhouding tot het aandeel van het belastbaar inkomen van elke echtgenoot in het belastbaar inkomen van beide echtgenoten samen. Deze regel wordt bovendien ook ingevoerd in de paragrafen 1 en 2 van hetzelfde artikel 14524, WIB om te vermijden dat bij een gemeenschappelijke aanslag meerdere systemen van toepassing zouden zijn voor de verdeling van de belastingvermindering over de |
entre les conjoints suivant le type d'investissement » (Doc. parl. | echtgenoten naargelang het type van investering » (Parl. St., Kamer, |
Chambre, 2008-2009, DOC 52-1788/001, p. 8). | 2008-2009, DOC 52-1788/001, p. 8). |
B.6.2. L'exposé des motifs de la loi du 13 décembre 2012 « portant des | B.6.2. Uit de memorie van toelichting bij de wet van 13 december 2012 |
dispositions fiscales et financières », qui concerne la méthode | « houdende fiscale en financiële bepalingen », die de methode betreft |
d'imputation de la réduction pour dépenses de sécurisation, fait | voor de aanrekening van de vermindering voor beveiligingsuitgaven, |
apparaître la volonté du législateur d'adapter la législation à la | blijkt de wil van de wetgever om de wetgeving aan te passen aan de |
jurisprudence de la Cour constitutionnelle : | rechtspraak van het Grondwettelijk Hof : |
« En ce qui concerne la réduction d'impôt pour les dépenses de | « Wat de belastingvermindering voor uitgaven ter beveiliging van |
sécurisation des habitations contre le vol et l'incendie (article 14531, | woningen tegen brand of inbraak (artikel 14531, WIB 92) betreft, wordt |
CIR 92), il est proposé de modifier la règle de répartition déjà à | voorgesteld om de omdelingsregel reeds vanaf aanslagjaar 2012 te |
partir de l'exercice d'imposition 2012. | wijzigen. |
En effet, dans son arrêt du 8 mars 2012, la Cour constitutionnelle a | In [zijn] arrest van 8 maart 2012 heeft het Grondwettelijk Hof immers |
jugé que l'article 14524, § 1er, alinéa 5, premier tiret, CIR 92, tel | geoordeeld dat het artikel 14524, § 1, vijfde lid, eerste streepje, |
qu'il était applicable pour l'exercice d'imposition 2009, viole les | WIB 92 zoals het van toepassing was voor aanslagjaar 2009, de |
articles 10, 11 et 172 de la Constitution dans la mesure ou en cas | artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet schendt in zover in geval van |
d'imposition commune, la réduction d'impôt pour les dépenses faites en | een gemeenschappelijke aanslag de belastingvermindering voor |
vue d'économiser l'énergie dans une habitation est répartie en | energiebesparende investeringen wordt verdeeld in functie van het |
fonction de la quotité de chaque conjoint dans le revenu cadastral de | aandeel van elk der echtgenoten in het kadastraal inkomen van die |
cette habitation pour les conjoints qui sont propriétaires et non en | woning voor de echtgenoten die eigenaar zijn en niet in functie van |
fonction du revenu imposable de chaque conjoint dans l'ensemble des | het belastbaar inkomen van elke echtgenoot in het totale belastbaar |
revenus imposables des deux conjoints, comme c'est le cas pour les | inkomen van beide echtgenoten, zoals bij huurders het geval is. |
locataires. La règle de répartition en cas d'imposition commune pour la réduction | De omdelingsregel in geval van een gemeenschappelijke aanslag voor de |
d'impôt pour les dépenses de sécurisation des habitations contre vol | belastingvermindering voor uitgaven ter beveiliging van woningen tegen |
et incendie (article 14531, alinéa 5, CIR 92) est la même que la règle | brand of inbraak (artikel 14531, vijfde lid, WIB 92) is dezelfde als |
de répartition jugée inconstitutionnelle pour la Cour. | de omdelingsregel waarvan het Hof heeft geoordeeld dat hij |
Par conséquent, on peut raisonnablement s'attendre à ce que les cours | ongrondwettelijk is. |
et les tribunaux arrivent également à la même conclusion pour | Men mag derhalve redelijkerwijze verwachten dat de hoven en |
l'article 14531, alinéa 5, CIR 92 » (Doc. parl. Chambre, 2012-2013, | rechtbanken voor artikel 14531, vijfde lid, WIB 92 ook tot hetzelfde |
DOC 53-2458/001, p. 14). | besluit zouden komen » (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2458/001, p. 14). |
En ce qui concerne la réduction pour libéralités, qui remplace la | Met betrekking tot de vermindering voor giften, die de aftrek voor |
déduction pour libéralités, le même document indique : | giften vervangt, wordt in hetzelfde document vermeld : |
« En cas d'imposition commune, la réduction sera répartie entre les | « In geval van een gemeenschappelijke aanslag, zal de vermindering |
conjoints en fonction de leur revenu imposable (c.à.d. après déduction | over de echtgenoten worden omgeslagen in functie van hun belastbare |
des rentes alimentaires). Cette règle de répartition est la règle type | inkomen (dus na aftrek van onderhoudsgelden). Deze omslagregel is de |
applicable à la plupart des réductions d'impôt » (ibid., p. 16). | standaardregel die van toepassing is voor het merendeel van de belastingverminderingen » (ibid., p. 16). |
B.6.3. Ainsi que le relève le Conseil des ministres, le législateur ne | B.6.3. Zoals de Ministerraad opmerkt, streeft de wetgever met artikel |
poursuit pas le même objectif par l'article 134 du CIR 1992 et par les | 134 van het WIB 1992 en met de in het geding zijnde artikelen van |
articles du même Code qui sont en cause. En effet, par l'article 134 du CIR 1992, le législateur vise à maximiser l'effet de l'avantage fiscal au profit du couple dans son ensemble. Tel n'est pas le cas en ce qui concerne les dispositions en cause, qui visent à répartir l'avantage fiscal entre chacun des contribuables lorsqu'une imposition commune est établie. Quant aux avantages fiscaux liés à l'habitation, la répartition se faisait initialement en proportion des droits réels que chacun des conjoints possédait sur le bien concerné par les travaux donnant droit aux réductions d'impôts. Ces avantages ont ensuite été répartis entre eux de manière proportionnelle, en fonction des revenus imposables de chacun. Il en ressort que le législateur n'a pas eu la volonté de faire des avantages fiscaux en cause une réduction d'impôt commune au couple. B.7. Le juge a quo estime que les réductions en cause, réparties proportionnellement entre les membres du couple, pour la partie attribuée à celui qui perçoit des revenus exonérés en application de l'article 3 de l'annexe III du Protocole du 27 juin 1997 coordonnant | hetzelfde Wetboek niet dezelfde doelstelling na. Met artikel 134 van het WIB 1992 streeft de wetgever immers ernaar het belastingvoordeel ten gunste van het echtpaar in zijn geheel maximaal te benutten. Dat is niet het geval wat betreft de in het geding zijnde bepalingen, waarbij wordt beoogd het belastingvoordeel tussen elk van de belastingplichtigen te verdelen wanneer een gemeenschappelijke aanslag wordt gevestigd. Met betrekking tot de belastingvoordelen in verband met de woning, gebeurde de verdeling oorspronkelijk in verhouding tot de zakelijke rechten die elk van de echtgenoten bezat op het goed waarop de werkzaamheden die recht gaven op belastingverminderingen betrekking hadden. Die voordelen werden vervolgens op evenredige wijze tussen hen verdeeld, naar gelang van de belastbare inkomsten van elk. Daaruit blijkt dat de wetgever niet de wil heeft gehad om van de in het geding zijnde belastingvoordelen een belastingvermindering te maken die voor het echtpaar gemeenschappelijk is. B.7. De verwijzende rechter is van oordeel dat de in het geding zijnde verminderingen, proportioneel verdeeld tussen de echtgenoten, voor het gedeelte dat is toegewezen aan diegene die inkomsten ontvangt die zijn vrijgesteld met toepassing van artikel 3 van bijlage III bij het Protocol van 27 juni 1997 tot consolidatie van het Internationaal |
la Convention internationale de coopération pour la sécurité de la | Verdrag tot samenwerking in het belang van de veiligheid van de |
navigation aérienne « Eurocontrol » du 13 décembre 1960, ne peuvent, | luchtvaart « Eurocontrol » van 13 december 1960, gelet op die |
compte tenu de cette exonération, profiter au membre du couple qui | vrijstelling, niet ten goede kunnen komen aan de echtgenoot welke die |
perçoit ces revenus, quelle que soit la proportion précise. Il en | inkomsten ontvangt, ongeacht het precieze aandeel. Daaruit volgt dat |
résulte que les couples concernés seraient traités défavorablement par | de betrokken echtparen ongunstig zouden worden behandeld ten opzichte |
rapport aux couples dont aucun des membres ne perçoit des revenus | van de echtparen van wie geen van de echtgenoten vrijgestelde |
exonérés. | inkomsten ontvangt. |
B.8. Comme il ressort des extraits des exposés des motifs cités en | B.8. Zoals blijkt uit de in B.6.1 en B.6.2 aangehaalde uittreksels uit |
B.6.1 et B.6.2, l'imputation proportionnelle est devenue la règle en | de memories van toelichting, is de proportionele aanrekening de regel |
ce qui concerne les avantages fiscaux en cause. Contrairement à la | geworden wat de in het geding zijnde belastingvoordelen betreft. In |
règle d'imputation totale dans le chef du membre du couple qui perçoit | tegenstelling tot de regel van totale aanrekening bij de echtgenoot |
les revenus les plus élevés, comme en matière de supplément de quotité | met de hoogste inkomsten, zoals inzake de toeslag op de belastingvrije |
de revenu exemptée d'impôt pour enfant à charge, qui était en cause | som voor kinderen ten laste, die in het geding was in de zaak die |
aanleiding heeft gegeven tot het arrest van het Hof nr. 111/2017 van | |
dans l'affaire ayant donné lieu à l'arrêt de la Cour n° 111/2017 du 12 | 12 oktober 2017, wordt met de regel van proportionele aanrekening een |
octobre 2017, la règle d'imputation proportionnelle poursuit un | doelstelling nagestreefd van billijke verdeling van het voordeel onder |
objectif de répartition équitable de l'avantage entre les membres du | de echtgenoten. De doelstelling van de aanrekeningsmethode is |
couple. L'objectif de la méthode d'imputation est par conséquent | bijgevolg verschillend van de doelstelling die geldt ten aanzien van |
différent de celui qui prévaut quant à l'application de la réduction | de toepassing van de vermindering voor kinderen ten laste, die in het |
pour enfant à charge considérée dans l'arrêt n° 111/2017 précité, qui | geding was in het voormelde arrest nr. 111/2017, waarbij wordt beoogd |
visait à maximiser l'effet de l'avantage au profit du couple dans son | het voordeel ten gunste van het echtpaar in zijn geheel maximaal te |
ensemble et à neutraliser les choix de vie du couple. Les avantages fiscaux en cause ne sont pas conçus au bénéfice du ménage dans son ensemble mais revêtent un caractère individuel, lié à la capacité contributive de chacun. B.9. Le législateur dispose d'un large pouvoir d'appréciation pour instaurer des impôts et autoriser des déductions et réductions d'impôt au titre d'incitant à la réalisation de certains buts politiques. Il lui appartient d'opérer un choix entre les différentes mesures qu'il estime nécessaires à cet effet. Il pouvait dès lors instaurer une modalité d'imputation des avantages fiscaux fondée sur une répartition proportionnelle en fonction de la part du revenu imposable de chaque conjoint dans l'ensemble de leurs revenus imposables. Lorsqu'une différence de traitement apparaît à l'occasion de ce choix, et plus précisément, en l'espèce, en ce qui concerne les modalités de cette réduction d'impôt en cas d'imposition commune, la Cour se doit toutefois d'examiner si elle repose sur une justification raisonnable. B.10. Rien ne contraint le législateur, lorsqu'il crée une déduction ou une réduction d'impôt, à garantir le bénéfice de celle-ci au ménage ou à la cellule familiale considérée dans son ensemble. Le législateur dispose d'un large pouvoir d'appréciation pour déterminer si une réduction d'impôt doit bénéficier au couple dans son ensemble ou à | benutten en de samenlevingsvorm van het echtpaar te neutraliseren. De in het geding zijnde belastingvoordelen zijn niet opgevat ten gunste van het gezin in zijn geheel, maar vertonen een individueel karakter, dat verband houdt met ieders bijdragecapaciteit. B.9. De wetgever beschikt over een ruime beoordelingsbevoegdheid om belastingen in te voeren en om belastingaftrekken en -verminderingen toe te staan als een stimulans om bepaalde beleidsdoelstellingen te verwezenlijken. Het staat aan hem om de keuze te maken tussen diverse maatregelen die hij daartoe nodig acht. Hij vermocht bijgevolg voor de belastingvoordelen een aanrekeningswijze in te stellen die gebaseerd is op een evenredige verdeling naar gelang van het aandeel van het belastbaar inkomen van elke echtgenoot in het geheel van hun belastbare inkomsten. Wanneer bij die keuze een verschil in behandeling blijkt, en te dezen meer bepaald wat de nadere regels van die belastingvermindering bij een gemeenschappelijke aanslag betreft, dient het Hof evenwel na te gaan of dat verschil berust op een redelijke verantwoording. B.10. Niets dwingt de wetgever ertoe, wanneer hij een belastingaftrek of -vermindering in het leven roept, het voordeel ervan te waarborgen voor het gezin of de gezinskern in zijn geheel beschouwd. De wetgever beschikt over een ruime beoordelingsbevoegdheid om te bepalen of een belastingvermindering ten goede moet komen aan het echtpaar in zijn |
chacun de ses membres en particulier, même en cas d'imposition | geheel of aan elk van de echtgenoten in het bijzonder, zelfs in geval |
van gemeenschappelijke aanslag, die slechts een wijze van berekening | |
commune, qui ne constitue qu'une modalité de calcul de l'impôt pour le | vormt van de belasting voor het gezin. Er bestaat bovendien geen |
ménage. Il n'existe en outre aucune obligation de prévoir un mécanisme | enkele verplichting om te voorzien in een mechanisme voor de |
de report d'un solde non imputé sur le conjoint. | overdracht van een niet bij de echtgenoot aangerekend saldo. |
B.11. Conformément à l'article 155 du CIR 1992, tel qu'il est | B.11. Overeenkomstig artikel 155 van het WIB 1992, zoals het door het |
interprété par la Cour de cassation, les salaires et traitements payés | Hof van Cassatie wordt geïnterpreteerd, worden de salarissen en lonen |
par Eurocontrol sont considérés comme des revenus professionnels | die door Eurocontrol worden betaald, als belastbare beroepsinkomsten |
imposables de leur bénéficiaire. Une fois l'impôt déterminé sur cette | van hun genieter beschouwd. Zodra de belasting op die basis is |
base, les réductions d'impôt sont appliquées au prorata des salaires | bepaald, worden de belastingverminderingen toegepast naar rato van de |
et traitements exonérés. Cependant, pour déterminer d'abord l'impôt dû | vrijgestelde salarissen en lonen. Echter, om eerst de belasting te |
sur cette base, en application de la règle d'imputation proportionnelle, applicable aux avantages fiscaux en cause, ceux-ci sont imputés au demandeur devant le juge a quo jusqu'à épuisement de sa part, sans possibilité de report sur son conjoint. Les demandeurs devant le juge a quo se trouvent en l'espèce dans la même situation qu'un couple de résidents belges dont aucun ne perçoit de revenus exonérés sous réserve de progressivité, dont les revenus imposables sont déterminés de la même manière, compte tenu de leurs revenus nets, et qui ne disposent pas non plus d'une possibilité de report de solde sur le conjoint. | bepalen die op die basis verschuldigd is, met toepassing van de regel van evenredige aanrekening, die van toepassing is op de in het geding zijnde belastingvoordelen, worden die aangerekend bij de eiser voor de verwijzende rechter tot uitputting van zijn aandeel, zonder mogelijkheid tot overdracht aan zijn echtgenoot. De eisers voor de verwijzende rechter bevinden zich te dezen in dezelfde situatie als een echtpaar van Belgische inwoners van wie niemand inkomsten ontvangt die zijn vrijgesteld onder progressievoorbehoud, bij wie de belastbare inkomsten op dezelfde wijze worden bepaald, rekening houdend met hun netto-inkomsten, en die evenmin over de mogelijkheid beschikken tot overdracht van het saldo aan de echtgenoot. |
B.12. Il résulte de ce qui précède que les dispositions en cause ne | B.12. Uit het voorgaande volgt dat de in het geding zijnde bepalingen |
créent pas de différence de traitement entre les ménages visés par le | geen verschil in behandeling tussen de door de verwijzende rechter |
juge a quo. | beoogde gezinnen doen ontstaan. |
B.13. Les dispositions en cause sont compatibles avec les articles 10 | B.13. De in het geding zijnde bepalingen zijn niet onbestaanbaar met |
et 11 de la Constitution. | de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
B.14.1. La différence de traitement entre les couples de résidents | B.14.1. Het verschil in behandeling tussen de bovenbedoelde echtparen |
susvisés et les couples qui comprennent un membre fonctionnaire de | van inwoners en de echtparen die een echtgenoot omvatten die ambtenaar |
l'Union européenne découle d'une disposition du droit de l'Union | van de Europese Unie is, vloeit voort uit een bepaling van het recht |
européenne, à savoir l'article 12 du Protocole (n° 7) sur les | van de Europese Unie, namelijk artikel 12 van het Protocol (nr. 7) |
betreffende de voorrechten en immuniteiten van de Europese Unie (PB C | |
privilèges et immunités de l'Union européenne (JO C 326 du 26 octobre | 326 van 26 oktober 2012), dat uitsluitend van toepassing is op de |
2012), qui s'applique exclusivement aux fonctionnaires et autres | |
agents de l'Union. Le Protocole est interprété par la Cour de justice | ambtenaren en andere personeelsleden van de Unie. Het Protocol wordt |
de l'Union européenne « en ce sens qu'est interdite toute imposition | door het Hof van Justitie van de Europese Unie aldus uitgelegd « dat |
nationale, quelles que soient sa nature ou ses modalités de | deze bepaling [zich] verzet [...] tegen elke nationale belasting, |
perception, qui a pour effet de grever, directement ou indirectement, | ongeacht haar aard of de wijze waarop zij wordt geheven, die tot |
les fonctionnaires ou autres agents [de l'Union], en raison du fait | gevolg heeft dat de ambtenaren en overige personeelsleden van de |
qu'ils sont bénéficiaires d'une rémunération versée par [l'Union], | [Unie] direct of indirect worden belast op grond van bezoldiging die |
même si l'impôt en cause n'est pas calculé en proportion du montant de | zij van de [Unie] ontvangen, ook al wordt de betrokken belasting niet |
cette rémunération » (CJUE, 24 février 1988, Commission c. Belgique, | naar rato van deze bezoldiging berekend » (HvJ, 24 februari 1988, |
C-260/86, point 10; 22 mars 1990, Tither, C-333/88, point 12, et 25 | Commissie t. België, C-260/86, punt 10; 22 maart 1990, Tither, |
mai 1993, Kristoffersen, C-263/91, point 14). L'exonération prévue | C-333/88, punt 12, en 25 mei 1993, Kristoffersen, C-263/91, punt 14). |
n'est donc pas assortie d'une clause de réserve de progressivité. | De vrijstelling waarin is voorzien, gaat dus niet gepaard met een |
clausule van progressievoorbehoud. | |
B.14.2. Dès lors que les fonctionnaires d'Eurocontrol perçoivent des | B.14.2. Aangezien de ambtenaren van Eurocontrol salarissen en lonen |
salaires et traitements exonérés sous réserve de progressivité, ces | ontvangen die zijn vrijgesteld onder progressievoorbehoud, wordt met |
revenus sont pris en compte pour le calcul de la base imposable, en | die inkomsten rekening gehouden voor de berekening van de belastbare |
application de l'article 155 du CIR 1992, tel qu'il est interprété par | grondslag, met toepassing van artikel 155 van het WIB 1992, zoals het |
la Cour de cassation. Par conséquent, leur situation n'est pas | door het Hof van Cassatie wordt geïnterpreteerd. Bijgevolg is hun |
comparable à celle des fonctionnaires et autres agents de l'Union | situatie niet vergelijkbaar met die van de ambtenaren en andere |
européenne, de sorte que la différence de traitement précitée n'est | personeelsleden van de Europese Unie, zodat het voormelde verschil in |
pas incompatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution. | behandeling niet onbestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
Les articles 14524, 14531, 14533 et 105, 2°, du Code des impôts sur | De artikelen 14524, 14531, 14533 en 105, 2°, van het Wetboek van de |
les revenus 1992, tels qu'ils sont applicables pour les exercices | inkomstenbelastingen 1992, zoals zij van toepassing zijn voor de |
d'imposition concernés, ne violent pas les articles 10 et 11 de la | betrokken aanslagjaren, schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet |
Constitution. | niet. |
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
la Cour constitutionnelle, le 24 septembre 2020. | op 24 september 2020. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
Le président, | De voorzitter, |
F. Daoût | F. Daoût |