Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 145/2020 du 12 novembre 2020 Numéros du rôle : 7197 et 7199 En cause : les recours en annulation partielle du décret flamand du 9 novembre 2018 « contenant des dispositions relatives à la location de biens destinés à l'h La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et F. Daoût, des juges J.-P. Moer(...)"
Extrait de l'arrêt n° 145/2020 du 12 novembre 2020 Numéros du rôle : 7197 et 7199 En cause : les recours en annulation partielle du décret flamand du 9 novembre 2018 « contenant des dispositions relatives à la location de biens destinés à l'h La Cour constitutionnelle, composée des présidents L. Lavrysen et F. Daoût, des juges J.-P. Moer(...) Uittreksel uit arrest nr. 145/2020 van 12 november 2020 Rolnummers 7197 en 7199 In zake : de beroepen tot gedeeltelijke vernietiging van het Vlaamse decreet van 9 november 2018 « houdende bepalingen betreffende de huur van voor bewoning beste Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en F. Daoût, de rechters J.-(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 145/2020 du 12 novembre 2020 Uittreksel uit arrest nr. 145/2020 van 12 november 2020
Numéros du rôle : 7197 et 7199 Rolnummers 7197 en 7199
En cause : les recours en annulation partielle du décret flamand du 9 In zake : de beroepen tot gedeeltelijke vernietiging van het Vlaamse
novembre 2018 « contenant des dispositions relatives à la location de decreet van 9 november 2018 « houdende bepalingen betreffende de huur
biens destinés à l'habitation ou de parties de ceux-ci » (décret van voor bewoning bestemde goederen of delen ervan » (Vlaams
flamand sur la location d'habitations), introduits par l'« Orde van Woninghuurdecreet), ingesteld door de Orde van Vlaamse balies en
Vlaamse balies » et Edward Janssens et par l'ASBL « Chambre Edward Janssens en door de vzw « Chambre d'Arbitrage et de Médiation /
d'Arbitrage et de Médiation / Kamer van Arbitrage en Bemiddeling » et autres. Kamer van Arbitrage en Bemiddeling » en anderen.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents L. Lavrysen et F. Daoût, des juges J.-P. samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en F. Daoût, de rechters
Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J.
Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache et T. Detienne, et, conformément à Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache en T. Detienne, en, overeenkomstig
l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
constitutionnelle, du président émérite A. Alen, assistée du greffier Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter A. Alen, bijgestaan door de
P.-Y. Dutilleux, présidée par le président émérite A. Alen, griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van emeritus voorzitter A. Alen,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des recours et procédure I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging
a. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 5 juni
5 juin 2019 et parvenue au greffe le 6 juin 2019, un recours en 2019 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 6 juni
annulation des articles 5, 43, § 2, 45, § 2, 65 et 83 du décret 2019, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen 5, 43, §
flamand du 9 novembre 2018 « contenant des dispositions relatives à la 2, 45, § 2, 65 en 83 van het Vlaamse decreet van 9 november 2018 «
location de biens destinés à l'habitation ou de parties de ceux-ci » houdende bepalingen betreffende de huur van voor bewoning bestemde
(décret flamand sur la location d'habitations), publié au Moniteur goederen of delen ervan » (Vlaams Woninghuurdecreet), bekendgemaakt in
belge du 7 décembre 2018, a été introduit par l'« Orde van Vlaamse het Belgisch Staatsblad van 7 december 2018, door de Orde van Vlaamse
balies » et Edward Janssens, assistés et représentés par Me P. balies en Edward Janssens, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. P.
Wouters, avocat à la Cour de cassation. Wouters, advocaat bij het Hof van Cassatie.
b. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le b. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 7 juni
7 juin 2019 et parvenue au greffe le 11 juin 2019, un recours en 2019 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 11
annulation de l'article 44 du même décret flamand a été introduit par juni 2019, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 44 van
l'ASBL « Chambre d'Arbitrage et de Médiation / Kamer van Arbitrage en hetzelfde Vlaamse decreet door de vzw « Chambre d'Arbitrage et de
Bemiddeling », Olivier Domb et Claudy De Ganck, assistés et Médiation / Kamer van Arbitrage en Bemiddeling », Olivier Domb en
représentés par Me B. Cambier, Me A. Paternostre et Me K. Boels, Claudy De Ganck, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. B. Cambier,
avocats au barreau de Bruxelles. Mr. A. Paternostre en Mr. K. Boels, advocaten bij de balie te Brussel.
Ces affaires, inscrites sous les numéros 7197 et 7199 du rôle de la Die zaken, ingeschreven onder de nummers 7197 en 7199 van de rol van
Cour, ont été jointes. het Hof, werden samengevoegd.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Quant à l'affaire 7197 Ten aanzien van de zaak nr. 7197
En ce qui concerne l'objet du recours en annulation Wat betreft het onderwerp van het beroep tot vernietiging
B.1.1. Les parties requérantes demandent l'annulation des articles 5, B.1.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van de
43, § 2, 45, § 2, 65 et 83 du décret flamand du 9 novembre 2018 « artikelen 5, 43, § 2, 45, § 2, 65 en 83 van het Vlaamse decreet van 9
contenant des dispositions relatives à la location de biens destinés à november 2018 « houdende bepalingen betreffende de huur van voor
l'habitation ou de parties de ceux-ci » (ci-après : le décret du 9 novembre 2018). bewoning bestemde goederen of delen ervan » (hierna : het decreet van 9 november 2018).
Le moyen unique est pris de la violation, par les dispositions Het enige middel is afgeleid uit de schending, door de bestreden
attaquées, des articles 10, 11, 13 et 25 de la Constitution, lus en bepalingen, van de artikelen 10, 11, 13 en 25 van de Grondwet, al dan
combinaison ou non avec l'article 6, paragraphe 1, de la Convention niet in samenhang gelezen met artikel 6, lid 1, van het Europees
européenne des droits de l'homme et avec l'article 47 de la Charte des Verdrag voor de rechten van de mens en met artikel 47 van het Handvest
droits fondamentaux de l'Union européenne. van de grondrechten van de Europese Unie.
B.1.2. Le Gouvernement flamand fait valoir que le moyen est B.1.2. De Vlaamse Regering voert aan dat het middel gedeeltelijk
partiellement irrecevable, à défaut de griefs dirigés contre plusieurs niet-ontvankelijk is bij gebrek aan grieven tegen meerdere van de
dispositions attaquées et à défaut d'exposé en ce qui concerne bestreden bepalingen en bij gebrek aan uiteenzetting met betrekking
certaines normes de référence qui seraient violées. tot sommige referentienormen die zouden zijn geschonden.
B.1.3. Pour satisfaire aux exigences de l'article 6 de la loi spéciale B.1.3. Om te voldoen aan de vereisten van artikel 6 van de bijzondere
du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les moyens de la wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, moeten de middelen
requête doivent faire connaître, parmi les règles dont la Cour van het verzoekschrift te kennen geven welke van de regels waarvan het
garantit le respect, celles qui seraient violées ainsi que les Hof de naleving waarborgt, zouden zijn geschonden, alsook welke de
dispositions qui violeraient ces règles et exposer en quoi ces règles bepalingen zijn die deze regels zouden schenden, en uiteenzetten in
auraient été transgressées par ces dispositions. welk opzicht die regels door de bedoelde bepalingen zouden zijn geschonden.
B.1.4. L'article 5 du décret du 9 novembre 2018 fixe le champ B.1.4. Artikel 5 van het decreet van 9 november 2018 bepaalt het
d'application du titre II de ce décret, qui porte sur les baux de toepassingsgebied van titel II van dat decreet, die betrekking heeft
résidence principale. op de huurovereenkomsten voor hoofdverblijfplaatsen.
Les articles 43 et 45 font partie du chapitre V du titre II du décret De artikelen 43 en 45 maken deel uit van hoofdstuk V van titel II van
précité, intitulé « Contestations ». het voormelde decreet, met als opschrift « Betwistingen ».
L'article 43 dispose : Artikel 43 bepaalt :
« Compétence du juge de paix « Bevoegdheid vrederechter
§ 1er. Quel que soit le montant de la demande, le juge de paix prend § 1. Ongeacht het bedrag van de vordering neemt de vrederechter kennis
connaissance des litiges relatifs aux baux relevant du présent titre, van de geschillen over de huurovereenkomsten waarop deze titel van
et des actions y afférentes. toepassing is, en van de ermee samenhangende vorderingen.
Seul le juge de paix de l'endroit où se situe le bien, a la compétence Alleen de vrederechter van de plaats waar het goed gelegen is, heeft
de prendre connaissance de l'action. bevoegdheid om van de vordering kennis te nemen.
§ 2. Par dérogation à l'article 584 du Code judiciaire, le juge de § 2. In afwijking van artikel 584 van het Gerechtelijk Wetboek doet de
paix statue au provisoire sur les litiges, visés au paragraphe 1er, vrederechter bij voorraad uitspraak over de geschillen, vermeld in
dont il reconnaît l'urgence. paragraaf 1, die hij spoedeisend acht.
Sous réserve de l'article 45, § 1er, alinéas 1er, 2 et 3, les articles Onder voorbehoud van artikel 45, § 1, eerste, tweede en derde lid,
1035 à 1041 inclus du Code judiciaire s'appliquent ». zijn [de] artikel [en] 1035 tot en met 1041 van het Gerechtelijk
Wetboek van toepassing ».
L'article 45 dispose : Artikel 45 bepaalt :
« Introduction par requête « Inleiding bij verzoekschrift
§ 1er. Toute action relative aux baux relevant de l'application du § 1. Elke vordering over de huurovereenkomsten waarop deze titel van
présent titre, peut être introduite par requête déposée auprès du toepassing is, kan worden ingeleid bij een verzoekschrift dat ter
greffe [de la justice] de paix. griffie van het vredegerecht neergelegd wordt.
Sous peine de nullité, la requête mentionne : Het verzoekschrift vermeldt op straffe van nietigheid :
1° les jour, mois et an; 1° de dag, de maand en het jaar;
2° les nom, prénom, date de naissance et domicile du requérant; 2° de naam, de voornaam, de geboortedatum en de woonplaats van de
3° les nom, prénom, date de naissance et domicile ou, à défaut de verzoeker; 3° de naam, de voornaam, de geboortedatum en de woonplaats, of bij
domicile, la résidence de la personne contre laquelle l'action est gebreke van een woonplaats, de verblijfplaats van de persoon tegen wie
introduite; de vordering is ingesteld;
4° l'objet et le résumé des moyens de l'action; 4° het onderwerp en de korte samenvatting van de middelen van de vordering;
5° la signature du requérant ou de son avocat; 5° de handtekening van de verzoeker of van zijn advocaat;
6° une attestation de composition de ménage. 6° een attest van de gezinssamenstelling.
Un certificat du domicile et de la date de naissance de la personne Een getuigschrift van de woonplaats en de geboortedatum van de persoon
telle que visée à l'alinéa 2, 3°, est joint à la requête. Le als vermeld in het tweede lid, 3°, wordt bij het verzoekschrift
certificat est délivré par l'administration communale. gevoegd. Het getuigschrift wordt door het gemeentebestuur afgegeven.
L'attestation de composition du ménage, visée à l'alinéa 2, 6°, est Het attest van gezinssamenstelling, vermeld in het tweede lid, 6°,
délivrée par l'administration communale. wordt door het gemeentebestuur afgegeven.
Le greffier convoque les parties par pli judiciaire et par lettre De griffier roept de partijen met een gerechtsbrief en een gewone
ordinaire à comparaître lors de la séance, fixée par le juge, dans les brief op om binnen vijftien dagen na de inschrijving van het
quinze jours suivant l'inscription de la requête au rôle général. La verzoekschrift op de algemene rol te verschijnen op de zitting die de
convocation doit être accompagnée d'une copie de la requête. rechter bepaalt. Bij de oproeping wordt een afschrift van het
verzoekschrift gevoegd.
§ 2. Par dérogation à l'article 1026 du Code judiciaire, la signature § 2. In afwijking van artikel 1026 van het Gerechtelijk Wetboek is de
du requérant ou de l'avocat de la partie est requise pour les actions handtekening van de verzoeker of de advocaat van de partij vereist
relatives aux baux relevant de l'application du présent titre ». voor vorderingen over de huurovereenkomsten waarop deze titel van
toepassing is ».
L'article 65 fait partie du titre III du décret du 9 novembre 2018, Artikel 65 maakt deel uit van titel III van het decreet van 9 november
qui règle les baux pour le logement d'étudiants et prévoit que les 2018, die de huurovereenkomsten voor de huisvesting van studenten
articles 43 et 45 précités, entre autres, sont applicables à ces baux. regelt en bepaalt dat onder meer de voormelde artikelen 43 en 45 van
toepassing zijn op die overeenkomsten.
L'article 83 du décret du 9 novembre 2018 dispose : Artikel 83 van het decreet van 9 november 2018 bepaalt :
« Le présent décret ne s'applique pas aux baux écrits qui ont été « Dit decreet is niet van toepassing op de schriftelijke
conclus avant la date d'entrée en vigueur du présent décret ». huurovereenkomsten die werden gesloten vóór de datum van de inwerkingtreding van dit decreet ».
B.2.1. Il ressort de l'exposé du moyen unique que des griefs sont B.2.1. Uit de uiteenzetting van het enige middel blijkt dat enkel
uniquement invoqués contre l'article 45, § 2, du décret du 9 novembre grieven worden aangevoerd tegen artikel 45, § 2, van het decreet van 9
2018 et contre l'article 65, en ce que cette dernière disposition rend november 2018 en tegen artikel 65, in zoverre die laatste bepaling
l'article 45, § 2, également applicable aux baux pour le logement artikel 45, § 2, ook van toepassing maakt op de huurovereenkomsten
d'étudiants. La Cour limite dès lors son examen à ces dispositions. voor de huisvesting van studenten. Het Hof beperkt zijn onderzoek
bijgevolg tot die bepalingen.
B.2.2. En ce qui concerne les normes de référence invoquées par les B.2.2. Met betrekking tot de door de verzoekende partijen aangevoerde
parties requérantes, l'exposé de la requête ne fait pas apparaître en referentienormen blijkt uit de uiteenzetting in het verzoekschrift
quoi l'article 25 de la Constitution serait violé. Le moyen n'est dès niet in welk opzicht artikel 25 van de Grondwet zou zijn geschonden.
lors pas recevable en ce qu'il porte sur cette disposition Het middel is bijgevolg niet ontvankelijk in zoverre het betrekking
constitutionnelle. heeft op die grondwetsbepaling.
B.3.1. Dans son mémoire, le Conseil des ministres soutient, dans un B.3.1. De Ministerraad voert in zijn memorie in een nieuw middel aan
moyen nouveau, que les articles 43, § 2, et 45, § 2, du décret du 9 dat de artikelen 43, § 2, en 45, § 2, van het decreet van 9 november
novembre 2018 violeraient la compétence du législateur fédéral qui 2018 een schending zouden inhouden van de bevoegdheid van de federale
consiste à régler l'organisation et la compétence des cours et wetgever om de organisatie en de bevoegdheid van de hoven en
tribunaux, ainsi qu'à fixer les règles procédurales afférentes à ces rechtbanken en de procedureregels voor die rechtscolleges te regelen.
juridictions. Il demande également à la Cour de soulever un moyen Hij verzoekt het Hof tevens daarover een ambtshalve middel op te
d'office à cet égard. werpen.
B.3.2. L'article 85, alinéa 2, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 B.3.2. Artikel 85, tweede lid, van de bijzondere wet van 6 januari
sur la Cour constitutionnelle autorise entre autres le Conseil des 1989 op het Grondwettelijk Hof staat onder meer de Ministerraad toe
ministres à introduire un mémoire dans une affaire relative à un een memorie in te dienen in een zaak betreffende een beroep tot
recours en annulation et à formuler des moyens nouveaux. Une telle vernietiging en daarin nieuwe middelen te formuleren. Een dergelijke
intervention ne peut cependant ni modifier ni étendre le recours. tussenkomst vermag evenwel niet het beroep te wijzigen of uit te breiden.
B.3.3. Compte tenu de ce qui est dit en B.2.1, le moyen invoqué par le B.3.3. Rekening houdend met hetgeen is vermeld in B.2.1, is het door
Conseil des ministres n'est recevable qu'en ce qu'il est dirigé contre de Ministerraad aangevoerde middel enkel ontvankelijk in zoverre het
l'article 45, § 2, du décret du 9 novembre 2018. gericht is tegen artikel 45, § 2, van het decreet van 9 november 2018.
Dès lors que le Conseil des ministres est autorisé à invoquer un moyen Doordat het de Ministerraad is toegelaten een nieuw middel aan te
nouveau, la Cour n'a pas à examiner s'il convient, le cas échéant, de voeren, dient het Hof niet te onderzoeken of in voorkomend geval
soulever d'office le même moyen. hetzelfde middel ambtshalve dient te worden opgeworpen.
En ce qui concerne le fond Wat betreft de grond van de zaak
B.4.1. Les articles 45, § 2, et 65, attaqués, du décret du 9 novembre B.4.1. De bestreden artikelen 45, § 2, en 65 van het decreet van 9
2018 exigent la signature du requérant ou de l'avocat de la partie november 2018 vereisen de handtekening van de verzoeker of de advocaat
lorsqu'une action relative aux baux de résidence principale et/ou aux van de partij, wanneer een vordering over huurovereenkomsten voor
baux pour le logement d'étudiants est introduite par requête hoofdverblijfplaatsen of voor de huisvesting van studenten bij
unilatérale auprès du juge de paix. Ces dispositions dérogent ainsi à eenzijdig verzoekschrift wordt ingeleid bij de vrederechter. Aldus
l'article 1026, 5°, du Code judiciaire, en vertu duquel une requête unilatérale doit en principe être signée par un avocat. Selon les parties requérantes, l'intervention obligatoire d'un avocat constitue une garantie importante pour éviter que le recours à une requête unilatérale porte atteinte aux droits de la défense. L'avocat a une fonction de « filtre », en ce qu'il peut dissuader son client d'introduire une requête unilatérale manifestement non fondée et susceptible de porter préjudice à des tiers. Les parties requérantes font valoir que les dispositions attaquées font naître une différence de traitement, sans qu'existe une justification raisonnable à cet égard, entre, d'une part, les justiciables auxquels s'applique la procédure du contentieux locatif, réglée par le Code judiciaire, laquelle exige qu'une requête unilatérale soit toujours signée par un avocat, et, d'autre part, les justiciables impliqués dans des litiges locatifs pour lesquels les dispositions attaquées ne prévoient pas une telle obligation. B.4.2. Le Conseil des ministres fait valoir dans un moyen nouveau que les dispositions attaquées violent les règles qui répartissent les compétences respectives entre l'autorité fédérale et les régions. wijken die bepalingen af van artikel 1026, 5°, van het Gerechtelijk Wetboek, volgens hetwelk een eenzijdig verzoekschrift in beginsel dient te worden ondertekend door een advocaat. Volgens de verzoekende partijen vormt de verplichte tussenkomst van een advocaat een belangrijke waarborg teneinde te voorkomen dat het gebruik van een eenzijdig verzoekschrift de rechten van verdediging schaadt. De advocaat vervult een filterfunctie doordat hij zijn cliënt kan afraden een eenzijdig verzoekschrift in te dienen dat kennelijk niet gegrond is en dat derden nadeel kan berokkenen. De verzoekende partijen voeren aan dat de bestreden bepalingen, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat, een verschil in behandeling doen ontstaan tussen, enerzijds, de rechtzoekenden op wie de door het Gerechtelijk Wetboek geregelde procedure in huurgeschillen van toepassing is, die vereist dat een eenzijdig verzoekschrift steeds door een advocaat moet worden ondertekend, en, anderzijds, de rechtzoekenden die verwikkeld zijn in huurgeschillen waarvoor de bestreden bepalingen niet in een dergelijke verplichting voorzien. B.4.2. De Ministerraad voert in een nieuw middel aan dat de bestreden bepalingen een schending zouden inhouden van de regels die de onderscheiden bevoegdheden bepalen van de federale overheid en van de gewesten.
B.4.3. L'examen de la conformité d'une disposition législative aux B.4.3. Het onderzoek van de overeenstemming van een wetskrachtige
règles répartitrices de compétences doit en règle précéder celui de sa bepaling met de bevoegdheidverdelende regels moet in de regel dat van
compatibilité avec les dispositions du titre II et des articles 170, de bestaanbaarheid ervan met de bepalingen van titel II en met de
172 et 191 de la Constitution. artikelen 170, 172 en 191 van de Grondwet voorafgaan.
B.5.1. L'article 15 de la loi spéciale du 6 janvier 2014 relative à la B.5.1. Bij artikel 15 van de bijzondere wet van 6 januari 2014 met
betrekking tot de Zesde Staatshervorming (hierna : de bijzondere wet
Sixième Réforme de l'Etat (ci-après : la loi spéciale du 6 janvier van 6 januari 2014), werd artikel 6, § 1, IV, van de bijzondere wet
2014) a remplacé l'article 6, § 1er, IV, de la loi spéciale du 8 août van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen vervangen als
1980 de réformes institutionnelles par ce qui suit : volgt :
« Les matières visées à l'article 39 de la Constitution sont : « De aangelegenheden bedoeld in artikel 39 van de Grondwet zijn :
[...] [...]
IV. En ce qui concerne le logement : IV. Wat de huisvesting betreft :
[...] [...]
2° les règles spécifiques concernant la location des biens ou de 2° de specifieke regels betreffende de huur van voor bewoning bestemde
parties de biens destinés à l'habitation ». goederen of delen ervan ».
B.5.2. Quant au transfert de compétences concernant la location des B.5.2. Met betrekking tot de bevoegdheidsoverdracht inzake de huur van
biens ou de parties de biens destinés à l'habitation, les travaux voor bewoning bestemde goederen of delen ervan vermeldt de
préparatoires de la loi spéciale du 6 janvier 2014 mentionnent : parlementaire voorbereiding van de bijzondere wet van 6 januari 2014 :
« La situation actuelle conduit au morcellement des compétences car, « De huidige situatie leidt tot versnippering van bevoegdheden, nu
d'une part, la compétence en matière de logement social est exercée enerzijds de bevoegdheid inzake de sociale huur door de gewesten wordt
par les régions, alors que, d'autre part, celle relative à la location uitgeoefend, terwijl anderzijds de bevoegdheid voor de private
d'habitations privées est exercée par l'Etat fédéral. Cela complique woninghuur door de federale overheid wordt uitgeoefend. Een coherent
la possibilité de mener une politique de logement cohérente. huisvestingbeleid wordt hierdoor bemoeilijkt.
En outre, sur la base de leur compétence en matière de logement, les Bovendien hebben de gewesten op basis van hun bevoegdheid inzake
régions ont adopté des règles actées en ce qui concerne les conditions huisvesting uitgebreide regels uitgevaardigd met betrekking tot de
élémentaires de sécurité, de salubrité et d'habitabilité auxquelles elementaire vereisten van veiligheid, gezondheid en bewoonbaarheid,
doit répondre le bien loué. waaraan het verhuurde goed moet beantwoorden.
Une politique du logement cohérente peut être mieux réalisée par le Een coherent huisvestingsbeleid kan best gerealiseerd worden door de
renforcement du niveau régional parce que la problématique du logement versterking van het gewestelijk niveau omdat de woonproblematiek nauw
est étroitement liée à un nombre de compétences régionales, telles que verbonden is met een aantal gewestelijke bevoegdheden, zoals
l'aménagement du territoire, la politique foncière et du sol et la ruimtelijke ordening, grond- en pandenbeleid, en stads- en
revalorisation urbaine et rurale. dorpsherwaardering.
La proposition de loi spéciale attribue aux régions la compétence Het voorstel van bijzondere wet maakt de gewesten bevoegd voor de
relative aux règles spécifiques concernant la location de biens ou des specifieke regels betreffende de verhuring van voor bewoning bestemde
parties de ceux-ci, destinés à l'habitation. goederen of delen ervan.
Par l'utilisation de la notion de ' biens destinés à l'habitation ', Door het gebruik van de notie ' voor bewoning bestemde goederen '
il n'est pas fait référence uniquement aux contrats de bail relatifs à wordt niet enkel verwezen naar de huurovereenkomsten met betrekking
la résidence principale du preneur mais également, par exemple, à la tot de hoofdverblijfplaats van de huurder, maar eveneens naar
location d'habitations et de chambres d'étudiants et à la location de bijvoorbeeld de huur van studentenwoningen en -kamers en de huur van
résidences secondaires et d'habitations de vacances. Tout comme dans tweede woningen en vakantiewoningen. Net zoals in de Woninghuurwet van
la loi du 20 février 1991 relative à la résidence principale du 20 februari 1991 wordt geen onderscheid gemaakt naargelang het gaat
preneur, aucune distinction n'est faite entre les biens meubles ou over roerende of onroerende goederen.
immeubles. La précision selon laquelle il ne s'agit que des ' règles spécifiques Door de precisering dat het enkel gaat over ' de specifieke regels '
' confirme que l'autorité fédérale conserve sa compétence en ce qui wordt bevestigd dat de algemene bepalingen van het burgerlijk recht
concerne les dispositions générales du droit civil en matière betreffende de verbintenissen en de contracten tot de federale
d'obligations et de contrats. Par exemple, le législateur fédéral bevoegdheid blijven behoren. Zo zou de federale wetgever nog steeds
pourrait toujours décider de modifier les règles concernant kunnen beslissen de interpretatieregels voor contracten te wijzigen,
l'interprétation des contrats en amendant les articles 1156 à 1164 du door amendering van de artikelen 1156 tot 1164 van het Burgerlijk
Code civil. Un tel amendement s'appliquerait à tous les contrats, en Wetboek. Een dergelijke amendering zou betrekking hebben op alle
ce compris les contrats de bail, à moins que le législateur compétent contracten, inclusief de huurcontracten, tenzij de bevoegde wetgever
n'édicte des règles spécifiques » (Doc. parl., Sénat, 2012-2013, n° specifieke regels bepaalt » (Parl. St., Senaat, 2012-2013, nr.
5-2232/1, p. 82). 5-2232/1, p. 82).
B.5.3. Le Constituant et le législateur spécial, dans la mesure où ils B.5.3. Voor zover zij er niet anders over hebben beschikt, hebben de
n'en disposent pas autrement, ont attribué aux communautés et aux Grondwetgever en de bijzondere wetgever aan de gemeenschappen en de
régions toute la compétence d'édicter les règles propres aux matières gewesten de volledige bevoegdheid toegekend tot het uitvaardigen van
qui leur ont été transférées.
B.5.4. La compétence concernant la location des biens ou de parties de regels die eigen zijn aan de hun toegewezen aangelegenheden.
biens destinés à l'habitation, visée à l'article 6, § 1er, IV, de la B.5.4. De in artikel 6, § 1, IV, van de bijzondere wet van 8 augustus
loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, ne permet 1980 tot hervorming der instellingen bedoelde bevoegdheid inzake de
huur van voor bewoning bestemde goederen of delen ervan laat de
cependant pas aux régions de déterminer les règles de procédure devant gewesten evenwel niet toe de procedureregels voor de hoven en
les cours et tribunaux, dès lors que cette matière relève de la rechtbanken te bepalen, nu die aangelegenheid tot de residuaire
compétence résiduelle du législateur fédéral. Dans son avis relatif à bevoegdheid van de federale wetgever behoort. In haar advies bij het
l'avant-projet de décret qui a abouti aux dispositions attaquées, le voorontwerp van decreet dat tot de bestreden bepalingen heeft geleid,
Conseil d'Etat, section de législation, a observé : heeft de afdeling wetgeving van de Raad van State opgemerkt :
« Le chapitre 5 du titre 2 du projet règle la procédure relative aux « In hoofdstuk 5 van titel 2 van het ontwerp wordt de rechtspleging
litiges concernant les baux de résidence principale. D'autres articles bij geschillen over huurovereenkomsten met betrekking tot de als
en projet contiennent également des dispositions procédurales. hoofdverblijfplaats gehuurde goederen geregeld. Ook andere artikelen
van het ontwerp bevatten procesrechtelijke bepalingen.
Dans l'exposé des motifs, il est dit à cet égard qu'il peut être admis In de memorie van toelichting wordt dienaangaande aangevoerd dat ' kan
que la compétence pour adopter des règles en matière de droit (...) worden aangenomen dat de bevoegdheid om regels inzake
procédural a été transférée aux régions à titre accessoire ', de sorte procesrecht aan te nemen als accessorium werd overgedragen naar de
que le législateur décrétal flamand ' est également compétent pour gewesten ', zodat de Vlaamse decreetgever ' ook bevoegd [is] om de
régler la procédure relative aux litiges en matière de baux à loyer rechtspleging bij geschillen over huurovereenkomsten met betrekking
relatifs à des biens destinés à l'habitation, alors que l'autorité tot voor bewoning bestemde goederen te regelen, terwijl de federale
fédérale demeure compétente pour déterminer les règles procédurales overheid bevoegd blijft voor het regelen van de procesregels voor huur
des baux en général '. in het algemeen '.
Cette thèse ne peut être admise. Selon la jurisprudence constante de Hiermee kan niet worden ingestemd. Volgens de vaste rechtspraak van
la Cour constitutionnelle, la définition des compétences des het Grondwettelijk Hof behoren de omschrijving van de bevoegdheden van
juridictions et la fixation des règles procédurales devant les de rechtscolleges en het vaststellen van procedureregels voor de
juridictions relèvent de la compétence de principe du législateur rechtscolleges tot de principiële bevoegdheid van de federale wetgever
fédéral » (Doc. parl., Parlement flamand, 2017-2018, n° 1612/1, p. 175). » (Parl. St., Vlaams Parlement, 2017-2018, nr. 1612/1, p. 175).
B.6.1. L'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes B.6.1. Artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot
institutionnelles dispose : hervorming der instellingen bepaalt :
« Les décrets peuvent porter des dispositions de droit relatives à des « De decreten kunnen rechtsbepalingen bevatten in aangelegenheden
matières pour lesquelles les Parlements ne sont pas compétents, dans
la mesure où ces dispositions sont nécessaires à l'exercice de leur waarvoor de Parlementen niet bevoegd zijn, voor zover die bepalingen
compétence ». noodzakelijk zijn voor de uitoefening van hun bevoegdheid ».
B.6.2. La disposition précitée permet notamment à la Région flamande B.6.2. De voormelde bepaling staat het Vlaamse Gewest met name toe
d'adopter des dispositions décrétales qui règlent une matière decretale bepalingen aan te nemen die een federale aangelegenheid
fédérale, à condition que ces dispositions soient nécessaires à regelen op voorwaarde dat die bepalingen noodzakelijk zijn voor de
l'exercice des compétences de la région, que cette matière se prête à uitoefening van de bevoegdheden van het gewest, dat die aangelegenheid
un régime différencié et que l'incidence de ces dispositions sur la zich leent tot een gedifferentieerde regeling en de weerslag van die
matière fédérale ne soit que marginale. bepalingen op de federale aangelegenheid slechts marginaal is.
B.7.1. En ce qui concerne le décret du 9 novembre 2018, les travaux B.7.1. Met betrekking tot het decreet van 9 november 2018 vermeldt de
préparatoires précisent : parlementaire voorbereiding :
« Les auteurs du présent projet souhaitent expressément regrouper un « Het is de uitdrukkelijke bedoeling van de stellers van dit ontwerp
om zo veel mogelijk bepalingen met betrekking tot woninghuur bij
maximum de dispositions relatives aux baux à loyer. C'est la raison elkaar te zetten. Daarom worden de verschillende bepalingen van het
pour laquelle les différentes dispositions du droit des baux à loyer, woninghuurrecht, die verspreid staan over de Woninghuurwet, het
qui sont contenues dans la loi relative aux baux à loyer, dans le Code Burgerlijk Wetboek en het Gerechtelijk Wetboek, op een gestructureerde
civil et dans le Code judiciaire, sont regroupées de manière wijze in één tekst samengebracht. Het is daarom noodzakelijk dat ook
structurée dans un seul texte. Il est dès lors indispensable que les de bepalingen met betrekking tot de rechtspleging in huurzaken mee
dispositions relatives à la procédure en matière de baux soient worden opgenomen in het ontwerp, zodat huurders en verhuurders
également reprises dans le projet, de sorte que les locataires et les maximaal geïnformeerd worden over deze aspecten van de huurrelatie en
bailleurs soient informés au maximum de ces aspects de la location et zowel huurders als verhuurders indien nodig hun rechten kunnen
de sorte que tant les locataires que les bailleurs puissent, le cas afdwingen. Daarbij worden overwegend de bestaande bepalingen uit het
échéant, faire respecter leurs droits. Ce sont essentiellement les Gerechtelijk Wetboek overgenomen en worden slechts op bepaalde,
dispositions existantes du Code judiciaire qui sont reprises, seules beperkte vlakken wijzigingen aangebracht. Deze wijzigingen hebben als
des modifications limitées étant apportées sur certains points. Ces doel een maximale afstemming tussen de inhoudelijke regeling en de
modifications ont pour objet d'harmoniser au maximum la réglementation procedurele bepalingen te bekomen, die moet zorgen voor een optimale
quant au fond et les dispositions procédurales, harmonisation qui doit toepassing in de praktijk van de inhoudelijke bepalingen. Door deze
optimiser l'application dans la pratique des dispositions matérielles. beperkte wijzigingen wordt de doelstelling van de specifieke procedure
Ces modifications limitées confirment et renforcent l'objectif de la inzake huurgeschillen, met name een eenvoudige en laagdrempelige
procédure spécifique en matière de litiges locatifs, à savoir créer procedure creëren die het afdwingen van de inhoudelijke regeling
une procédure simple et accessible qui favorise un règlement quant au ondersteunt, zoals destijds beoogd door de federale wetgever,
fond, comme voulu à l'époque par le législateur fédéral » (Doc. parl., bevestigd en versterkt » (Parl. St., Vlaams Parlement, 2017-2018, nr.
Parlement flamand, 2017-2018, n° 1612/1, pp. 5-6). 1612/1, pp. 5-6).
B.7.2. Spécifiquement en ce qui concerne l'article 45, § 2, attaqué, B.7.2. Specifiek met betrekking tot het bestreden artikel 45, § 2, van
du décret du 9 novembre 2018, il est dit : het decreet van 9 november 2018, wordt vermeld :
« Dans un nouveau paragraphe 2, il est prévu une dérogation limitée « In een nieuwe tweede paragraaf wordt een beperkte afwijking voorzien
aux règles générales relatives à l'introduction d'une requête op de algemene regels inzake het indienen van een eenzijdig
unilatérale, telles qu'elles sont prévues aux articles 1025 à 1034 du verzoekschrift, zoals vastgelegd in de artikelen 1025 tot en met 1034
Code judiciaire. La dérogation limitée implique que les requêtes van het Gerechtelijk Wetboek. De beperkte afwijking houdt in dat
unilatérales, dans les litiges relatifs aux baux pour résidences eenzijdige verzoekschriften in gedingen inzake huurovereenkomsten voor
principales ne doivent plus être signées par un avocat, mais peuvent hoofdverblijfplaatsen niet langer ondertekend moeten worden door een
également l'être par le requérant lui-même. Donc, soit le requérant ou advocaat, maar ook ondertekend kunnen worden door de verzoeker zelf.
l'avocat signe la requête, soit les deux la signent. Le texte même de Het is dus ofwel de verzoeker, ofwel de advocaat die het
l'article 1026 du Code judiciaire précise que la signature de l'avocat verzoekschrift ondertekent, ofwel ondertekenen beiden. Artikel 1026
van het Gerechtelijk Wetboek geeft zelf aan dat de ondertekening door
peut être exclue par la loi, de sorte qu'un régime différencié, de advocaat kan uitgesloten worden bij wet, zodat een
instauré par le législateur, est envisageable. En supprimant, pour les gedifferentieerde regeling door de wetgever mogelijk wordt geacht.
litiges locatifs, l'exigence selon laquelle la requête doit être Door de vereiste van ondertekening door een advocaat te schrappen voor
signée par un avocat, le justiciable a plus facilement accès au juge huurgeschillen, wordt de toegang van de rechtszoekende tot de
de paix, un objectif que poursuivait également le législateur fédéral vrederechter vergemakkelijkt, hetgeen ook de doelstelling van de
lorsqu'il a adopté la loi du 30 novembre 1998 » (Doc. parl., Parlement federale wetgever was met de wet van 30 november 1998 » (Parl. St.,
flamand, 2017-2018, n° 1612/1, p. 59). Vlaams Parlement, 2017-2018, nr. 1612/1, p. 59).
B.7.3. Les dispositions attaquées s'inscrivent donc dans le cadre de B.7.3. De bestreden bepalingen passen aldus in het kader van de
l'objectif qui consiste à faciliter au maximum l'accès au juge dans doelstelling om de toegang tot de rechter in geschillen omtrent
les litiges relatifs aux baux de résidence principale et aux baux pour huurovereenkomsten voor hoofdverblijfplaatsen en voor de huisvesting
le logement d'étudiants. Eu égard à cet objectif, le législateur van studenten zo laagdrempelig mogelijk te maken. In het licht van die
décrétal a pu estimer, dans l'exercice de la compétence concernant la doelstelling kon de decreetgever, bij de uitoefening van de hem
location des biens ou de parties de biens destinés à l'habitation qui toegewezen bevoegdheid inzake de huur van voor bewoning bestemde
lui a été attribuée, qu'il était nécessaire de laisser au requérant le goederen of delen ervan, het noodzakelijk achten aan de verzoeker de
choix de signer lui-même ou de faire signer par un avocat la requête keuze te laten om het verzoekschrift voor de vrederechter zelf te
adressée au juge de paix. Par ailleurs, ce choix est conforme à celui ondertekenen dan wel het te laten ondertekenen door een advocaat. Die
qui consiste, à la lumière de l'objectif précité, à confier au juge de keuze sluit overigens aan bij de keuze om, in het licht van de
paix la compétence relative aux litiges locatifs, auxquels voormelde doelstelling, de bevoegdheid inzake de geschillen over de
s'appliquent les titres II et III du décret du 9 novembre 2018. huurovereenkomsten, waarop de titels II en III van het decreet van 9
november 2018 van toepassing zijn, toe te vertrouwen aan de
vrederechter.
B.7.4. En vertu de l'article 1026, 5°, du Code judiciaire, une requête B.7.4. Volgens artikel 1026, 5°, van het Gerechtelijk Wetboek moet een
unilatérale doit, à peine de nullité, contenir la signature de eenzijdig verzoekschrift, op straffe van nietigheid, de handtekening
l'avocat de la partie, sauf lorsque la loi en dispose autrement. Dès van de advocaat van de partij vermelden, tenzij de wet anders bepaalt.
lors que le législateur fédéral lui-même prévoit la possibilité de In zoverre de federale wetgever zelf in de mogelijkheid voorziet om af
déroger à l'obligation selon laquelle la requête doit être signée par te wijken van de verplichte ondertekening van het verzoekschrift door
un avocat, il apparaît que la matière réglée se prête à un règlement een advocaat, blijkt dat de geregelde aangelegenheid zich tot een
différencié. gedifferentieerde regeling leent.
B.7.5. Etant donné que les dispositions attaquées s'appliquent B.7.5. Vermits de bestreden bepalingen enkel gelden voor geschillen
uniquement aux litiges afférents aux baux de résidence principale ou over de huurovereenkomsten van goederen die voor de
aux baux pour le logement d'étudiants, l'incidence sur la matière hoofdverblijfplaats of voor de huisvesting van studenten bestemd zijn,
fédérale est en outre marginale. is de weerslag op de federale aangelegenheid bovendien marginaal.
B.7.6. Il est par conséquent satisfait aux conditions d'application de B.7.6. Aan de toepassingsvoorwaarden van artikel 10 van de bijzondere
l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen is bijgevolg
institutionnelles, de sorte que le législateur décrétal n'a pas excédé voldaan, zodat de decreetgever zijn bevoegdheid niet heeft
sa compétence en adoptant les dispositions attaquées. overschreden door de bestreden bepalingen aan te nemen.
B.8. Le moyen invoqué par le Conseil des ministres n'est pas fondé. B.8. Het door de Ministerraad aangevoerde middel is niet gegrond.
B.9. La Cour doit encore examiner si les dispositions attaquées B.9. Het Hof dient nog te onderzoeken of de bestreden bepalingen een
violent les articles 10 et 11 de la Constitution en ce que, sans schending inhouden van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat
qu'existe une justification raisonnable à cet égard, elles feraient zij, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording zou bestaan, een
naître une différence de traitement entre, d'une part, les verschil in behandeling zouden doen ontstaan tussen, enerzijds, de
justiciables impliqués dans des litiges auxquels s'applique le régime rechtzoekenden in geschillen waarop de federale regeling van het
fédéral du Code judiciaire et dans le cadre desquels une requête Gerechtelijk Wetboek van toepassing is en waarbij een eenzijdig
unilatérale doit en principe toujours être signée par un avocat et, verzoekschrift in principe steeds door een advocaat moet worden
d'autre part, les justiciables impliqués dans des litiges locatifs ondertekend, en, anderzijds, de rechtzoekenden die verwikkeld zijn in
pour lesquels le juge de paix est compétent en vertu de l'article 43, huurgeschillen waarvoor de vrederechter krachtens artikel 43, § 2, van
§ 2, du décret du 9 novembre 2018 et pour lesquels les articles 45, § het decreet van 9 november 2018 bevoegd is en waarvoor de artikelen
2, et 65 ne prévoient pas une telle obligation. 45, § 2, en 65 niet in een dergelijke verplichting voorzien.
B.10.1. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas B.10.1. Het beginsel van gelijkheid en niet discriminatie sluit niet
qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen
personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium
qu'elle soit raisonnablement justifiée. Ce principe s'oppose, par berust en het redelijk verantwoord is.
ailleurs, à ce que soient traitées de manière identique, sans Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld
qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel
personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van
critiquée, sont essentiellement différentes.
L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant gelijkheid en niet discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat
compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de
nature des principes en cause; le principe d'égalité et de non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. B.10.2. La différence de traitement critiquée résulte de l'autonomie accordée aux régions et à l'autorité fédérale par ou en vertu de la Constitution, dans les matières qui relèvent de leurs compétences respectives. Sans préjudice de l'application éventuelle du principe de proportionnalité dans l'exercice des compétences, cette autonomie serait dépourvue de signification si le seul fait qu'il existe une différence de traitement entre, d'une part, les destinataires de règles fédérales et, d'autre part, les destinataires de règles régionales, dans des matières analogues, était jugé contraire au principe d'égalité et de non-discrimination. aangewende middelen en het beoogde doel. B.10.2. Het bekritiseerde verschil in behandeling is het gevolg van de autonomie die aan de gewesten en aan de federale overheid door of krachtens de Grondwet is toegekend, in de aangelegenheden die onder hun respectieve bevoegdheden vallen. Onverminderd de mogelijke toepassing van het evenredigheidsbeginsel bij de bevoegdheidsuitoefening, zou die autonomie geen betekenis hebben, indien een verschil in behandeling tussen adressaten van, enerzijds, federale regels en, anderzijds, gewestelijke regels in analoge aangelegenheden, als zodanig strijdig zou worden geacht met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie. B.11.1. In zoverre het middel is afgeleid uit een schending van de
B.11.1. En ce qu'il est pris de la violation des articles 10 et 11 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, is het niet gegrond. Het Hof dient
la Constitution, le moyen n'est pas fondé. La Cour doit cependant evenwel nog te onderzoeken of de bestreden bepalingen een schending
encore examiner si les dispositions attaquées violent le droit d'accès inhouden van het recht op toegang tot de rechter.
au juge. B.11.2. Il ressort des travaux préparatoires des dispositions B.11.2. Uit de in B.7 vermelde parlementaire voorbereiding van de
attaquées, cités en B.7, que le législateur décrétal a voulu organiser bestreden bepalingen blijkt dat de decreetgever beoogd heeft een
une procédure simple et accessible devant le juge de paix pour eenvoudige en laagdrempelige procedure voor de vrederechter te
trancher les litiges locatifs qui relèvent de sa compétence. En organiseren voor de huurgeschillen die onder zijn bevoegdheid vallen.
supprimant l'exigence de la signature de l'avocat pour les litiges Door voor de geschillen over huurovereenkomsten betreffende de
relatifs aux baux de résidence principale et aux baux pour le logement hoofdverblijfplaats van de huurder en betreffende de huisvesting voor
d'étudiants, le législateur décrétal vise à faciliter l'accès du studenten het vereiste van een ondertekening door een advocaat weg te
justiciable au juge de paix, ce qui implique un gain de temps et une laten, wil de decreetgever de toegang van de rechtzoekende tot de
vrederechter vergemakkelijken, nu aldus tijd en kosten kunnen worden
diminution des frais. bespaard.
Les dispositions attaquées ne portent dès lors pas atteinte au droit Aldus doen de bestreden bepalingen geen afbreuk aan het recht op
d'accès au juge, garanti par l'article 13 de la Constitution, lu en toegang tot de rechter zoals gewaarborgd door artikel 13 van de
combinaison ou non avec l'article 6 de la Convention européenne des Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 6 van het
droits de l'homme. Europees verdrag voor de rechten van de mens.
Dès lors que les parties requérantes ne démontrent pas un point de Aangezien de verzoekende partijen geen aanknopingspunt met de
rattachement avec la mise en oeuvre du droit de l'Union, le moyen est tenuitvoerlegging van het Unierecht aantonen, is het middel niet
irrecevable en ce qu'il invoque la violation de l'article 47 de la ontvankelijk in zoverre de schending van artikel 47 van het Handvest
Charte des droits fondamentaux de l'Union européenne. van de grondrechten van de Europese Unie wordt aangevoerd.
B.12. Le moyen invoqué par les parties requérantes n'est pas fondé. B.12. Het door de verzoekende partijen aangevoerde middel is niet gegrond.
Quant à l'affaire n° 7199 Ten aanzien van de zaak nr. 7199
B.13. Les parties requérantes demandent l'annulation de l'article 44 B.13. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van artikel 44
du décret du 9 novembre 2018, qui dispose : van het decreet van 9 november 2018, dat bepaalt :
« Exclusion de la possibilité d'arbitrage « Uitsluiting mogelijkheid tot arbitrage
Toute convention d'arbitrage conclue avant la naissance d'un litige ou Iedere arbitrageovereenkomst die gesloten is voor het ontstaan van een
à l'occasion d'un litige, dont le juge prend connaissance en geschil of naar aanleiding van een geschil, waarvan de rechter
application de l'article 43, est nulle de plein droit ». kennisneemt met toepassing van artikel 43, is van rechtswege nietig ».
A l'appui de leur recours en annulation, les parties requérantes Ter ondersteuning van hun beroep tot vernietiging voeren de
invoquent deux moyens. verzoekende partijen twee middelen aan.
En ce qui concerne le premier moyen Wat het eerste middel betreft
B.14. Le premier moyen est pris de la violation, par la disposition B.14. Het eerste middel is afgeleid uit de schending, door de
attaquée, des articles 33, 35, 143, § 1er, et 146 de la Constitution, bestreden bepaling, van de artikelen 33, 35, 143, § 1, en 146 van de
de l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes Grondwet, van artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot
institutionnelles, des articles 1101 et 1134 du Code civil et des hervorming der instellingen, van de artikelen 1101 en 1134 van het
articles 1676 et suivants du Code judiciaire. Burgerlijk Wetboek en van de artikelen 1676 en volgende van het
Gerechtelijk Wetboek.
Les parties requérantes reprochent au législateur décrétal de violer De verzoekende partijen verwijten de decreetgever dat hij, door inzake
la compétence du législateur fédéral en excluant la possibilité de huur van voor bewoning bestemde goederen of delen ervan de
d'arbitrage concernant la location des biens ou de parties de biens mogelijkheid tot arbitrage uit te sluiten, de bevoegdheid van de
destinés à l'habitation. federale wetgever schendt.
B.15. En vertu de l'article 142, alinéa 2, de la Constitution et de B.15. Krachtens artikel 142, tweede lid, van de Grondwet en artikel 1
l'article 1er de la loi spéciale du 6 janvier 1989, la Cour est van de bijzondere wet van 6 januari 1989 is het Hof bevoegd om
compétente pour statuer sur les recours en annulation d'une loi, d'un uitspraak te doen op de beroepen tot vernietiging van een wet, een
décret ou d'une règle visée à l'article 134 de la Constitution pour decreet of een in artikel 134 van de Grondwet bedoelde regel, wegens
cause de violation des règles qui sont établies par la Constitution ou schending van de regels die door of krachtens de Grondwet zijn
en vertu de celle-ci pour déterminer les compétences respectives de vastgesteld voor het bepalen van de onderscheiden bevoegdheid van de
l'autorité fédérale, des communautés et des régions et pour cause de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten en wegens
violation des articles du titre II (« Des Belges et de leurs droits ») schending van de artikelen van titel II (« De Belgen en hun rechten »)
et des articles 143, § 1er, 170, 172 et 191 de la Constitution. en van de artikelen 143, § 1, 170, 172 en 191 van de Grondwet.
B.16. L'article 35 de la Constitution dispose : B.16. Artikel 35 van de Grondwet bepaalt :
« L'autorité fédérale n'a de compétences que dans les matières que lui « De federale overheid is slechts bevoegd voor de aangelegenheden die
attribuent formellement la Constitution et les lois portées en vertu de Grondwet en de wetten, krachtens de Grondwet zelf uitgevaardigd,
de la Constitution même. haar uitdrukkelijk toekennen.
Les communautés ou les régions, chacune pour ce qui la concerne, sont De gemeenschappen of de gewesten zijn, ieder wat hem betreft, bevoegd
compétentes pour les autres matières, dans les conditions et selon les voor de overige aangelegenheden onder de voorwaarden en op de wijze
modalités fixées par la loi. Cette loi doit être adoptée à la majorité bepaald door de wet. Deze wet moet worden aangenomen met de
prévue à l'article 4, dernier alinéa. meerderheid bepaald in artikel 4, laatste lid.
Disposition transitoire Overgangsbepaling
La loi visée à l'alinéa 2 détermine la date à laquelle le présent De wet bedoeld in het tweede lid bepaalt de dag waarop dit artikel in
article entre en vigueur. Cette date ne peut pas être antérieure à la werking treedt. Deze dag kan niet voorafgaan aan de dag waarop het
date d'entrée en vigueur du nouvel article à insérer au titre III de nieuw in titel III van de Grondwet in te voegen artikel in werking
la Constitution, déterminant les compétences exclusives de l'autorité treedt dat de exclusieve bevoegdheden van de federale overheid bepaalt
fédérale ». ».
La loi visée à l'alinéa 2 de l'article 35 de la Constitution n'a pas De in het tweede lid van artikel 35 van de Grondwet bedoelde wet is
encore été adoptée. Cette disposition constitutionnelle n'est donc nog niet aangenomen. Die grondwetsbepaling is dus nooit in werking
jamais entrée en vigueur, de sorte que la Cour n'est pas compétente getreden, zodat het Hof niet bevoegd is om uitspraak te doen over de
pour statuer sur le respect de celle-ci. inachtneming ervan.
B.17.1. L'article 33 de la Constitution dispose : B.17.1. Artikel 33 van de Grondwet bepaalt :
« Tous les pouvoirs émanent de la Nation. « Alle machten gaan uit van de Natie.
Ils sont exercés de la manière établie par la Constitution ». Zij worden uitgeoefend op de wijze bij de Grondwet bepaald ».
B.17.2. L'article 1101 du Code civil dispose : B.17.2. Artikel 1101 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt :
« Le contrat est une convention par laquelle une ou plusieurs « Een contract is een overeenkomst waarbij een of meer personen zich
personnes s'obligent, envers une ou plusieurs autres, à donner, à jegens een of meer andere verbinden iets te geven, te doen, of niet te
faire ou à ne pas faire quelque chose ». doen ».
B.17.3. L'article 1134 du Code civil dispose : B.17.3. Artikel 1134 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt :
« Les conventions légalement formées tiennent lieu de loi à ceux qui « Alle overeenkomsten die wettig zijn aangegaan, strekken degenen die
les ont faites. deze hebben aangegaan, tot wet.
Elles ne peuvent être révoquées que de leur consentement mutuel, ou Zij kunnen niet herroepen worden dan met hun wederzijdse toestemming
pour les causes que la loi autorise. of op de gronden door de wet erkend.
Elles doivent être exécutées de bonne foi ». Zij moeten te goeder trouw worden ten uitvoer gebracht ».
B.17.4. Les articles 1676 à 1723 du Code judiciaire, qui composent la B.17.4. De artikelen 1676 tot 1723 van het Gerechtelijk Wetboek, die
sixième partie de ce Code, ont pour objet de régler l'« arbitrage », deel VI van dat Wetboek vormen, strekken ertoe de « arbitrage » te
qui constitue un mode particulier de règlement des différends. regelen, die een bijzondere wijze van geschillenbeslechting is.
B.17.5. Aucune des dispositions constitutionnelle ou législatives B.17.5. Geen van de in B.17 voormelde grondwets- of wetsbepalingen
citées en B.17 n'a pour objet de déterminer les compétences strekt ertoe de onderscheiden bevoegdheid van de federale overheid en
respectives de l'autorité fédérale et des entités fédérées. de deelentiteiten te bepalen.
La Cour n'est donc pas compétente pour statuer sur le respect des Het Hof is dus niet bevoegd om uitspraak te doen over de inachtneming
règles que ces dispositions énoncent. van de regels die in die bepalingen worden vermeld.
B.18. En ce qu'il est pris de la violation des articles 33 et 35 de la B.18. In zoverre het is afgeleid uit de schending van de artikelen 33
Constitution, des articles 1101 et 1134 du Code civil, ainsi que des en 35 van de Grondwet, van de artikelen 1101 en 1134 van het
articles 1676 et suivants du Code judiciaire, le moyen est Burgerlijk Wetboek en van de artikelen 1676 en volgende van het
irrecevable. Gerechtelijk Wetboek, is het middel niet ontvankelijk.
B.19.1. L'arbitrage est un mode de règlement des conflits qui repose B.19.1. Arbitrage is een manier van geschillenbeslechting die steunt
sur l'autonomie des parties, qui décident de confier à un ou plusieurs op de autonomie van de partijen, die beslissen om de bevoegdheid om
recht te spreken toe te vertrouwen aan een of meer scheidsrechters
arbitres le pouvoir de dire le droit en vue de mettre définitivement teneinde definitief een einde te maken aan een geschil tussen hen.
fin au différend qui les oppose. En vertu de l'article 1681 du Code Krachtens artikel 1681 van het Gerechtelijk Wetboek is « een
judiciaire, « une convention d'arbitrage est une convention par arbitrageovereenkomst [...] een overeenkomst waarin de partijen alle
laquelle les parties soumettent à l'arbitrage tous les différends ou geschillen of sommige geschillen die tussen hen gerezen zijn of zouden
certains des différends qui sont nés ou pourraient naître entre elles kunnen rijzen met betrekking tot een bepaalde, al dan niet
au sujet d'un rapport de droit déterminé, contractuel ou non contractuele, rechtsverhouding aan arbitrage voorleggen ». Met
contractuel ». En application de l'article 1682 du même Code, « le toepassing van artikel 1682 van hetzelfde Wetboek verklaart « de
juge saisi d'un différend faisant l'objet d'une convention d'arbitrage rechter bij wie een geding aanhangig is gemaakt waarop een
se déclare sans juridiction à la demande d'une partie, à moins qu'en arbitrageovereenkomst betrekking heeft, [...] zich, op verzoek van een
ce qui concerne ce différend, la convention ne soit pas valable ou partij, zonder rechtsmacht, tenzij de overeenkomst ten aanzien van dat
n'ait pris fin ». geschil niet geldig is of geëindigd is ».
B.19.2. Selon la disposition attaquée, toute convention d'arbitrage B.19.2. Volgens de bestreden bepaling is iedere arbitrageovereenkomst
conclue avant la naissance d'un litige ou à l'occasion d'un litige, die gesloten is vóór het ontstaan van een geschil of naar aanleiding
dont le juge prend connaissance en application de l'article 43 du van een geschil waarvan de vrederechter kennisneemt met toepassing
décret du 9 novembre 2018 est nulle de plein droit. Cela signifie que artikel 43 van het decreet van 9 november 2018, van rechtswege nietig.
toute forme d'arbitrage dans le cadre de litiges en matière de baux Aldus is elke vorm van arbitrage bij geschillen over de
pour résidence principale et pour le logement d'étudiants est huurovereenkomsten voor hoofdverblijfplaatsen en voor de huisvesting
proscrite, et que de tels litiges relèvent de la compétence exclusive van studenten verboden en is voor dergelijke geschillen uitsluitend de
du juge de paix. vrederechter bevoegd.
B.19.3. La compétence concernant la location des biens ou de parties B.19.3. De in artikel 6, § 1, IV, van de bijzondere wet van 8 augustus
de biens destinés à l'habitation attribuée aux régions par l'article 1980 tot hervorming der instellingen aan de gewesten toegewezen
6, § 1er, IV, de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes bevoegdheid inzake de huur van voor bewoning bestemde goederen of
institutionnelles ne permet pas de régler la compétence des cours et delen ervan laat niet toe de bevoegdheid van de hoven en rechtbanken
tribunaux, puisqu'en vertu de l'article 146 de la Constitution, cette te regelen, nu die aangelegenheid op grond van artikel 146 van de
matière relève de la compétence du législateur fédéral. Régler la Grondwet tot de bevoegdheid van de federale wetgever behoort. Ook de
possibilité de conclure une convention d'arbitrage, ce qui a une regeling van de mogelijkheid om een arbitrageovereenkomst te sluiten,
incidence sur la compétence des cours et tribunaux, relève également wat een invloed heeft op de bevoegdheid van de hoven en rechtbanken,
de la compétence de l'autorité fédérale. behoort tot de bevoegdheid van de federale overheid.
B.20.1. Comme il a été dit en B.6.2, l'article 10 de la loi spéciale B.20.1. Zoals is vermeld in B.6.2, staat artikel 10 van de bijzondere
du 8 août 1980 de réformes institutionnelles permet néanmoins à la wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen het Vlaamse
Région flamande d'adopter des dispositions décrétales dans une matière Gewest echter wel toe decretale bepalingen aan te nemen in een
qui relève de la compétence de l'autorité fédérale, à condition que aangelegenheid die tot de bevoegdheid van de federale wetgever behoort
ces dispositions soient nécessaires à l'exercice des compétences de la op voorwaarde dat die bepalingen noodzakelijk zijn voor de uitoefening
van de bevoegdheden van het gewest, dat die aangelegenheid zich leent
région, que cette matière se prête à un régime différencié et que tot een gedifferentieerde regeling en de weerslag van die bepalingen
l'incidence de ces dispositions sur la matière fédérale ne soit que op de federale aangelegenheid slechts marginaal is.
marginale. B.20.2. Il ressort des travaux préparatoires que le législateur B.20.2. Uit de parlementaire voorbereiding blijkt dat de decreetgever
décrétal a adopté la disposition attaquée dans le but d'éviter que des met de bestreden bepaling de bedoeling had te vermijden dat
conventions d'arbitrage puissent constituer un obstacle financier à la arbitrageovereenkomsten een financiële drempel kunnen vormen voor de
résolution de litiges locatifs : oplossing van huurgeschillen :
« Conformément aux articles 1676 à 1723 du Code judiciaire, les « Op basis van artikelen 1676 tot en met 1723 van het Gerechtelijk
parties peuvent convenir de soumettre à l'arbitrage les différends qui Wetboek kunnen de partijen overeenkomen om de geschillen die tussen
sont nés ou pourraient naître entre elles. Il en résulte que le juge hen gerezen zijn of zouden kunnen rijzen aan arbitrage voor te leggen.
de paix perd sa juridiction pour se prononcer sur le différend Het gevolg hiervan is dat de vrederechter zijn rechtsmacht verliest om
(article 1682 du Code judiciaire). zich over het geschil uit te spreken (artikel 1682 Ger.W.).
Une procédure d'arbitrage coûte cependant plus cher qu'une procédure De kostprijs van een arbitrageprocedure ligt evenwel hoger dan bij een
devant le juge de paix. Comme les conflits locatifs portent souvent procedure voor de vrederechter. Aangezien huurgeschillen vaak over
sur de faibles montants, une clause d'arbitrage pourrait même créer un kleine bedragen gaan, zou met een arbitrageclausule zelfs een
obstacle financier insurmontable. Lors de l'évaluation du droit des onhaalbare financiële drempel kunnen gecreëerd worden. Tijdens de
baux à loyer, un consensus s'est dégagé entre les acteurs pour exclure evaluatie van het woninghuurrecht bestond onder de actoren
la possibilité d'arbitrage pour les conflits locatifs, comme cela eensgezindheid om de mogelijkheid tot arbitrage uit te sluiten voor
avait déjà été le cas pour les litiges relevant de la compétence du huurgeschillen, net zoals reeds het geval is voor geschillen waarvoor
tribunal du travail (article 1676, § 5, du Code judiciaire). de arbeidsrechtbank bevoegd is (artikel 1676, § 5, Ger.W.).
Puisque cette disposition porte uniquement sur les différends relatifs Omdat deze bepaling enkel betrekking heeft op geschillen met
aux baux de résidence principale, l'option retenue consiste à insérer betrekking tot de huur van hoofdverblijfplaatsen, wordt er voor
celle-ci dans le décret flamand sur la location d'habitations et non geopteerd deze in te voegen in het Vlaams Woninghuurdecreet en niet in
dans l'article 1676 du Code judiciaire » (Doc. parl., Parlement artikel 1676 van het Gerechtelijk Wetboek » (Parl. St., Vlaams
flamand, 2017-2018, n° 1612/1, p. 58). Parlement, 2017-2018, nr. 1612/1, p. 58).
B.20.3. Comme les dispositions attaquées dans l'affaire n° 7197, B.20.3. Evenals de in de zaak nr. 7197 bestreden bepalingen, past
l'article 44 du décret du 9 novembre 2018 cadre donc avec l'objectif artikel 44 van het decreet van 9 november 2018 aldus in het kader van
de simplifier et de faciliter au maximum l'accès au juge dans des de doelstelling om de toegang tot de rechter in geschillen omtrent
litiges relatifs à des baux de résidence principale et à des baux pour huurovereenkomsten voor hoofdverblijfplaatsen en voor de huisvesting
le logement d'étudiants. Eu égard à cet objectif, le législateur van studenten zo eenvoudig en laagdrempelig mogelijk te maken. In het
décrétal a pu estimer, dans l'exercice de la compétence qui lui a été licht van die doelstelling kon de decreetgever, bij de uitoefening van
attribuée, qu'il était nécessaire d'éviter que l'impact financier de hem toegewezen bevoegdheid, het noodzakelijk achten te vermijden
éventuel d'une procédure d'arbitrage puisse constituer un obstacle à dat de mogelijke financiële impact van een arbitrageprocedure een
la résolution de conflits locatifs. Ce choix est conforme à celui qui drempel zou vormen voor de beslechting van huurgeschillen. Die keuze
consiste, à la lumière de ce même objectif, à confier exclusivement au sluit aan bij de keuze om, in het licht van dezelfde doelstelling, de
juge de paix la compétence relative aux litiges locatifs, auxquels bevoegdheid inzake de geschillen over de huurovereenkomsten, waarop de
s'appliquent les titres II et III du décret du 9 novembre 2018. titels II en III van het decreet van 9 november 2018 van toepassing
zijn, uitsluitend toe te vertrouwen aan de vrederechter.
B.20.4. En vertu de l'article 1676, § 1er, du Code judiciaire, toute B.20.4. Volgens artikel 1676, § 1, van het Gerechtelijk Wetboek kan
cause de nature patrimoniale de même que toute cause de nature non ieder geschil van vermogensrechtelijke aard evenals elk
patrimoniale sur laquelle il est permis de transiger peuvent faire niet-vermogensrechtelijk geschil dat vatbaar is voor dading, het
l'objet d'un arbitrage. Conformément à l'article 1676, § 4, du même voorwerp van een arbitrage uitmaken. Volgens artikel 1676, § 4, geldt
Code, cette disposition est applicable sauf lorsque la loi en dispose die bepaling tenzij de wet anders bepaalt. In zoverre de federale
autrement. Dès lors que le législateur fédéral permet ainsi wetgever aldus uitdrukkelijk toelaat bepaalde geschillen van arbitrage
explicitement d'exclure certains litiges de l'arbitrage, il apparaît uit te sluiten, blijkt dat de geregelde aangelegenheid zich tot een
que la matière réglée se prête à un règlement différencié. gedifferentieerde regeling leent.
B.20.5. Etant donné que la disposition attaquée s'applique uniquement B.20.5. Vermits de bestreden bepaling enkel geldt voor geschillen over
aux litiges en matière de baux de résidence principale et/ou de baux de huurovereenkomsten van goederen die voor de hoofdverblijfplaats of
pour le logement d'étudiants, l'incidence sur la matière fédérale est voor de huisvesting van studenten bestemd zijn, is de weerslag op de
en outre marginale. federale aangelegenheid bovendien marginaal.
B.20.6. Il est par conséquent satisfait aux conditions d'application B.20.6. Aan de toepassingsvoorwaarden van artikel 10 van de bijzondere
de l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen is bijgevolg
institutionnelles, de sorte que le législateur décrétal n'a pas excédé voldaan, zodat de decreetgever zijn bevoegdheid niet heeft
sa compétence en adoptant la disposition attaquée. overschreden door de bestreden bepaling aan te nemen.
B.21. Le premier moyen n'est pas fondé. B.21. Het eerste middel is niet gegrond.
En ce qui concerne le deuxième moyen Wat het tweede middel betreft
B.22. Le deuxième moyen est pris de la violation, par la disposition B.22. Het tweede middel is afgeleid uit de schending, door de
attaquée, des articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison bestreden bepaling, van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan
ou non avec les articles 1er, 2 et 7 de la Déclaration universelle des niet in samenhang gelezen met de artikelen 1, 2 en 7 van de Universele
droits de l'homme, avec les articles 20 et 21 de la Charte des droits Verklaring van de rechten van de mens, met de artikelen 20 en 21 van
het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en met artikel
fondamentaux de l'Union européenne et avec l'article 14 de la 14 van het Europees Verdrag voor de rechten van mens. Voorts wordt de
Convention européenne des droits de l'homme. Il est également reproché bestreden bepaling verweten dat ze het recht op toegang tot de rechter
à la disposition attaquée de porter atteinte au droit d'accès au juge en tot een onafhankelijk en onpartijdig gerecht zou aantasten en aldus
et à un tribunal indépendant et impartial et de violer ainsi les
articles 13 et 146 de la Constitution, lus en combinaison ou non avec een schending zou inhouden van de artikelen 13 en 146 van de Grondwet,
les articles 6, 13 et 18 de la Convention européenne des droits de al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 6, 13 en 18 van het
l'homme, avec les articles 8 et 29 de la Déclaration universelle des Europees Verdrag voor de rechten van de mens, met de artikelen 8 en 29
van de Universele Verklaring van de rechten van de mens en met artikel
droits de l'homme, et avec l'article 47 de la Charte des droits 47 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.
fondamentaux de l'Union européenne. B.23. Daar de regels van de Universele Verklaring van de rechten van
B.23. A défaut d'inscription des règles de la Déclaration universelle de mens niet zijn opgenomen in een normatieve tekst met bindende
des droits de l'homme dans un texte normatif de valeur contraignante, kracht, kan het Hof niet toezien op de naleving van de bepalingen van
la Cour ne peut contrôler le respect des dispositions de cette die Verklaring waarvan de schending wordt aangevoerd.
Déclaration dont la violation est invoquée.
En outre, les parties requérantes ne précisent pas en quoi la Voorts preciseren de verzoekende partijen niet op welke wijze de
disposition attaquée pourrait violer les articles 6, 13 et 18 de la artikelen 6, 13 en 18 van het Europees Verdrag voor de rechten van de
Convention européenne des droits de l'homme. mens door de bestreden bepaling zouden kunnen zijn geschonden.
Enfin, la Cour n peut examiner la compatibilité de la disposition Ten slotte kan de bestaanbaarheid van de bestreden bepaling met
attaquée avec l'article 47 de la Charte des droits fondamentaux de artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,
l'Union européenne, lu en combinaison avec les dispositions in samenhang gelezen met de door de verzoekende partijen aangevoerde
constitutionnelles invoquées par les parties requérantes, qu'en ce que grondwetsbepalingen, door het Hof slechts worden onderzocht in zoverre
les dispositions en cause mettent en oeuvre le droit de l'Union de in het geding zijnde bepalingen het Unierecht ten uitvoer brengen
conformément à l'article 51, paragraphe 1, de la Charte des droits overeenkomstig artikel 51, lid 1, van het Handvest van de grondrechten
fondamentaux de l'Union européenne (CJUE, grande chambre, 26 février van de Europese Unie (HvJ, grote kamer, 26 februari 2013, C-617/10,
2013, C-617/10, Aklagaren, points 17 et suivants). Etant donné que les Aklagaren, punten 17 e.v.). Aangezien de verzoekende partijen geen
parties requérantes ne démontrent pas un lien de rattachement avec la aanknopingspunt met de tenuitvoerlegging van het Unierecht aantonen,
mise en oeuvre du droit de l'Union, le moyen est irrecevable en ce is het middel niet ontvankelijk in zoverre de schending van het
qu'il invoque la violation de la Charte des droits fondamentaux de Handvest van de grondrechten van de Europese Unie wordt aangevoerd.
l'Union européenne.
B.24. La Cour doit donc encore examiner si la disposition attaquée B.24. Het Hof dient derhalve nog te onderzoeken of de bestreden
viole les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'elle fait naître une différence de traitement, sans qu'existe une justification raisonnable à cet égard, entre les justiciables impliqués dans des litiges auxquels s'applique la disposition attaquée et dans lesquels un arbitrage est exclu, d'une part, et les justiciables impliqués dans des litiges qui peuvent faire l'objet d'un arbitrage, d'autre part. B.25.1. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant bepaling een schending inhoudt van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, doordat zij, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording zou bestaan, een verschil in behandeling doet ontstaan tussen, enerzijds, de rechtzoekenden in geschillen waarop de bestreden bepaling van toepassing is en waarvoor een arbitrage is uitgesloten en, anderzijds, de rechtzoekenden in geschillen die wel het voorwerp kunnen uitmaken van een arbitrage. B.25.1. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld
compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel
nature des principes en cause; le principe d'égalité et de en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van
non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas gelijkheid en niet discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat
de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de
et le but visé. aangewende middelen en het beoogde doel.
B.25.2. Comme la Cour l'a jugé en ce qui concerne le premier moyen, le B.25.2. Zoals het Hof heeft geoordeeld met betrekking tot het eerste
législateur décrétal est, conformément aux conditions contenues dans l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, compétent pour exclure toute forme d'arbitrage dans le cadre de litiges en matière de baux de résidence principale et de baux pour le logement d'étudiants. Les différences de traitement critiquées résultent de l'autonomie qui a été attribuée aux régions et à l'autorité fédérale par ou en vertu de la Constitution, dans les matières qui relèvent de leurs compétences respectives. Sans préjudice de l'application éventuelle du principe de proportionnalité dans l'exercice des compétences, cette autonomie serait dépourvue de signification si le seul fait qu'il existe une différence de traitement entre des destinataires de règles fédérales, d'une part, et les destinataires de règles régionales, d'autre part, dans des matières analogues, était jugé contraire au principe d'égalité et de non-discrimination. B.26. Le deuxième moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette les recours. Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 12 novembre 2020. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président, middel, is de decreetgever, overeenkomstig de voorwaarden vervat in artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, bevoegd om elke vorm van arbitrage uit te sluiten in het kader van geschillen inzake huurovereenkomsten voor hoofdverblijfplaatsen of voor de huisvesting van studenten. De bekritiseerde verschillen in behandeling zijn het gevolg van de autonomie die aan de gewesten en aan de federale overheid door of krachtens de Grondwet is toegekend, in de aangelegenheden die onder hun respectieve bevoegdheden vallen. Onverminderd de mogelijke toepassing van het evenredigheidsbeginsel bij de bevoegdheidsuitoefening, zou die autonomie geen betekenis hebben, indien een verschil in behandeling tussen adressaten van, enerzijds, federale regels en, anderzijds, gewestelijke regels in analoge aangelegenheden, als zodanig strijdig zou worden geacht met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie. B.26. Het tweede middel is niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt de beroepen. Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 12 november 2020. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter,
A. Alen A. Alen
^