Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 82/2020 du 4 juin 2020 Numéro du rôle : 7056 En cause: la question préjudicielle concernant l'article 38, § § 6 et 8, de la loi du 16 mars 1968 « relative à la police de la circulation routière », posée par le La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...)"
Extrait de l'arrêt n° 82/2020 du 4 juin 2020 Numéro du rôle : 7056 En cause: la question préjudicielle concernant l'article 38, § § 6 et 8, de la loi du 16 mars 1968 « relative à la police de la circulation routière », posée par le La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...) Uittreksel uit arrest nr. 82/2020 van 4 juni 2020 Rolnummer 7056 In zake: de prejudiciële vraag over artikel 38, § § 6 en 8, van de wet van 16 maart 1968 « betreffende de politie over het wegverkeer », gesteld door de Correctionele Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 82/2020 du 4 juin 2020 Uittreksel uit arrest nr. 82/2020 van 4 juni 2020
Numéro du rôle : 7056 Rolnummer 7056
En cause: la question préjudicielle concernant l'article 38, § § 6 et In zake: de prejudiciële vraag over artikel 38, § § 6 en 8, van de wet
8, de la loi du 16 mars 1968 « relative à la police de la circulation van 16 maart 1968 « betreffende de politie over het wegverkeer »,
routière », posée par le Tribunal correctionnel de Liège, division Verviers. gesteld door de Correctionele Rechtbank Luik, afdeling Verviers.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L.
J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. Lavrysen, J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R.
Moerman et M. Pâques, assistée du greffier F. Meersschaut, présidée Leysen, J. Moerman en M. Pâques, bijgestaan door de griffier F.
par le président F. Daoût, Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 25 octobre 2018, dont l'expédition est parvenue au Bij vonnis van 25 oktober 2018, waarvan de expeditie ter griffie van
greffe de la Cour le 22 novembre 2018, le Tribunal correctionnel de het Hof is ingekomen op 22 november 2018, heeft de Correctionele
Liège, division Verviers, a posé la question préjudicielle suivante : Rechtbank Luik, afdeling Verviers, de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 38, § 6, tel qu'inséré dans la loi du 16 mars 1968 « Schendt artikel 38, § 6, zoals ingevoegd in de wet van 16 maart 1968
relative à la police de la circulation routière par la loi du 9 mars betreffende de politie over het wegverkeer bij de wet van 9 maart 2014
2014 et modifié ensuite par l'article 11 de la loi du 6 mars 2018 en vervolgens gewijzigd bij artikel 11 van de wet van 6 maart 2018 ter
relative à l'amélioration de la sécurité routière et par l'article 2 verbetering van de verkeersveiligheid en bij artikel 2 van de wet van
de la loi du 2 septembre 2018 modifiant la loi du 16 mars 1968 2 september 2018 tot wijziging van de wet van 16 maart 1968
relative à la police de la circulation routière, en ce qui concerne la betreffende de politie over het wegverkeer wat de verbeurdverklaring
confiscation et l'immobilisation des véhicules, lu en combinaison avec en immobilisering van voertuigen betreft, in samenhang gelezen met
l'article 38, § 8, de cette même loi tel qu'inséré par la loi du 6 artikel 38, § 8, van diezelfde wet, zoals ingevoegd bij de wet van 6
mars 2018, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, maart 2018, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang
combinés avec l'article 191 de la Constitution, en ce que pour les gelezen met artikel 191 van de Grondwet, in zoverre het, voor de in de
personnes déchues, récidivistes au sens de cette disposition, qui se zin van die bepaling recidiverende vervallenverklaarden die voldoen
trouvent dans les conditions pour pouvoir obtenir un permis de aan de voorwaarden om een Belgisch rijbewijs te kunnen verkrijgen, het
conduire belge, il subordonne la réintégration dans le droit de herstel van het recht tot sturen afhankelijk stelt van het slagen voor
conduire à la réussite des quatre examens, tandis qu'il exonère de de vier examens en onderzoeken, terwijl het de in de zin van die
cette obligation les personnes déchues, récidivistes au sens de cette bepaling recidiverende vervallenverklaarden die niet voldoen aan de
même disposition, qui ne répondent pas aux conditions pour pouvoir voorwaarden om een Belgisch rijbewijs te kunnen verkrijgen, van die
obtenir un permis de conduire belge ? ». verplichting vrijstelt ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. L'article 38, § 6, de la loi du 16 mars 1968 « relative à la B.1.1. Artikel 38, § 6, van de wet van 16 maart 1968 « betreffende de
police de la circulation routière » (ci-après : la loi du 16 mars politie over het wegverkeer » (hierna : de wet van 16 maart 1968)
1968) disposait, avant sa modification par l'article 2, 1°, de la loi bepaalde, vóór de wijziging ervan bij artikel 2, 1°, van de wet van 8
du 8 mai 2019 « modifiant la loi relative à la police de la mei 2019 « tot wijziging van de op 16 maart 1968 gecoördineerde wet
circulation routière, coordonnée le 16 mars 1968, et modifiant le Code betreffende de politie over het wegverkeer en tot wijziging van het
d'instruction criminelle » : Wetboek van Strafvordering » :
« Le juge doit prononcer la déchéance du droit de conduire un véhicule « De rechter moet het verval van het recht tot het besturen van een
à moteur pour une période de trois mois au moins et subordonner la motorvoertuig van ten minste drie maanden uitspreken en het herstel
réintégration dans le droit de conduire à la réussite des quatre van het recht tot sturen afhankelijk maken van het slagen voor de vier
examens visés au § 3, alinéa 1er, si le coupable, après une examens en onderzoeken bedoeld in § 3, eerste lid, wanneer de
condamnation par application des articles 29, § 1er, alinéa 1er, 29, § schuldige, na een veroordeling met toepassing van de artikelen 29, §
3, alinéa 3, 30, § § 1er, 2 et 3, 33, § § 1er et 2, 34, § 2, 35, 37, 1, eerste lid, 29, § 3, derde lid, 30, § § 1, 2 en 3, 33, § § 1 en 2,
37bis, § 1er, 48, 62bis ou [de] l'article 22 de la loi du 21 novembre 34, § 2, 35, 37, 37bis, § 1, 48, 62bis of artikel 22 van de wet van 21
1989 relative à l'assurance obligatoire de la responsabilité en november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering
inzake motorrijtuigen, één van deze bepalingen binnen drie jaar te
matière de véhicules automoteurs, viole [de] nouveau une de ces rekenen van de dag van de uitspraak van een vorig veroordelend vonnis
dispositions dans les trois ans à compter du jour du prononcé d'un dat in kracht van gewijsde is gegaan, opnieuw overtreedt.
précédent jugement de condamnation coulé en force de chose jugée. In geval van herhaling binnen drie jaar na een veroordeling waarin
En cas de récidive dans les trois ans à compter d'une condamnation toepassing is gemaakt van het eerste lid, en die in kracht van
dans laquelle il est fait application de l'alinéa 1er, et laquelle est gewijsde is gegaan voor één van de in het eerste lid bedoelde
coulée en force de chose jugée du chef de l'une des infractions visées overtredingen, bedraagt het verval van het recht tot het besturen van
à l'alinéa 1er, la déchéance du droit de conduire un véhicule à moteur een motorvoertuig ten minste zes maanden en is het herstel van het
est de six mois au moins et la réintégration dans le droit de conduire recht tot sturen afhankelijk van het slagen voor de vier examens en
est subordonnée à la réussite des quatre examens visés au § 3, alinéa onderzoeken bedoeld in § 3, eerste lid.
1er. En cas de nouvelle récidive dans les trois ans à compter d'une In geval van nieuwe herhaling binnen drie jaar na een veroordeling
condamnation dans laquelle il est fait application de l'alinéa 2 ou du waarin toepassing is gemaakt van het tweede lid of dit lid, en die in
présent alinéa et laquelle est coulée en force de chose jugée du chef kracht van gewijsde is gegaan voor één van de in het eerste lid
de l'une des infractions visées à l'alinéa 1er, la déchéance du droit bedoelde overtredingen, bedraagt het verval van het recht tot het
de conduire un véhicule à moteur est de neuf mois au moins et la besturen van een motorvoertuig ten minste negen maanden en is het
réintégration dans le droit de conduire est subordonnée à la réussite herstel van het recht tot sturen afhankelijk van het slagen voor de
des quatre examens visés au § 3, alinéa 1er ». vier examens en onderzoeken bedoeld in § 3, eerste lid ».
B.1.2. Les quatre examens visés à l'article 38, § 3, alinéa 1er, de la B.1.2. De vier examens en onderzoeken vermeld in artikel 38, § 3,
loi du 16 mars 1968 sont l'« examen théorique », l'« examen pratique eerste lid, van de wet van 16 maart 1968 zijn het « theoretisch examen
», l'« examen médical » et l'« examen psychologique ». », het « praktisch examen », het « geneeskundig onderzoek » en het «
psychologisch onderzoek ».
B.2.1. L'article 38, § 8, de la loi du 16 mars 1968, inséré par B.2.1. Artikel 38, § 8, van de wet van 16 maart 1968, ingevoegd bij
l'article 11, 7°, de la loi du 6 mars 2018 « relative à l'amélioration artikel 11, 7°, van de wet van 6 maart 2018 « ter verbetering van de
de la sécurité routière », dispose : verkeersveiligheid », bepaalt :
« Les examens auxquels la réintégration dans le droit de conduire est « De examens en onderzoeken waarvan het herstel in het recht tot
subordonnée, visés dans le présent article, ne sont pas applicables sturen afhankelijk wordt gemaakt, bedoeld in dit artikel, zijn niet
dans les cas suivants : van toepassing in de volgende gevallen :
1° lorsque le déchu ne répond pas aux conditions fixées par le Roi 1° indien de vervallenverklaarde niet voldoet aan de door de Koning
pour pouvoir obtenir un permis de conduire belge; bepaalde voorwaarden om een Belgisch rijbewijs te kunnen verkrijgen;
2° lorsque une déchéance du droit de conduire à vie est prononcée à 2° wanneer een levenslang verval van het recht tot sturen als straf is
titre de peine ». uitgesproken ».
B.2.2. Les conditions relatives à l'obtention d'un permis de conduire B.2.2. De voorwaarden voor de verkrijging van een Belgisch rijbewijs
belge sont définies à l'article 3, § 1er, de l'arrêté royal du 23 mars zijn bepaald in artikel 3, § 1, van het koninklijk besluit van 23
1998 « relatif au permis de conduire » (ci-après : l'arrêté royal du maart 1998 « betreffende het rijbewijs » (hierna : het koninklijk
23 mars 1998). besluit van 23 maart 1998).
B.3. Il ressort des motifs de la décision de renvoi que la Cour est B.3. Uit de motieven van de verwijzingsbeslissing blijkt dat het Hof
interrogée sur la compatibilité de l'article 38, § 8, 1°, de la loi du wordt verzocht de bestaanbaarheid na te gaan van artikel 38, § 8, 1°,
16 mars 1968 avec les articles 10 et 11, lus isolément ou en van de wet van 16 maart 1968 met de artikelen 10 en 11, al dan niet in
combinaison avec l'article 191 de la Constitution, en ce que cette samenhang gelezen met artikel 191, van de Grondwet, in zoverre die
disposition législative ferait naître une différence de traitement wetsbepaling een discriminerend verschil in behandeling zou doen
discriminatoire entre deux catégories de personnes se trouvant dans la ontstaan tussen twee categorieën van personen die zich bevinden in de
situation de récidive décrite à l'article 38, § 6, alinéa 1er, de la situatie van herhaling zoals beschreven in artikel 38, § 6, eerste
même loi, dans sa version précitée. lid, van dezelfde wet, in de hiervoor aangehaalde versie ervan.
B.4.1. Les articles 10 et 11 de la Constitution ont une portée B.4.1. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet hebben een algemene
générale. Ils interdisent toute discrimination, quelle qu'en soit draagwijdte. Zij verbieden elke discriminatie, ongeacht de oorsprong
l'origine : les règles constitutionnelles de l'égalité et de la ervan : de grondwettelijke regels van de gelijkheid en van de
non-discrimination sont applicables à l'égard de tous les droits et de niet-discriminatie zijn toepasselijk ten aanzien van alle rechten en
toutes les libertés. alle vrijheden.
B.4.2. L'article 191 de la Constitution dispose : B.4.2. Artikel 191 van de Grondwet bepaalt :
« Tout étranger qui se trouve sur le territoire de la Belgique jouit « Iedere vreemdeling die zich op het grondgebied van België bevindt,
de la protection accordée aux personnes et aux biens, sauf les geniet de bescherming verleend aan personen en aan goederen, behoudens
exceptions établies par la loi ». de bij de wet gestelde uitzonderingen ».
B.4.3. L'article 191 de la Constitution n'est susceptible d'être violé B.4.3. Artikel 191 van de Grondwet kan enkel geschonden zijn in
qu'en ce que la disposition en cause établirait une différence de zoverre de in het geding zijnde bepaling een verschil in behandeling
traitement entre certains étrangers et les Belges. zou instellen tussen bepaalde vreemdelingen en de Belgen.
B.5.1. L'obtention du « permis de conduire belge » - auquel la B.5.1. Het verkrijgen van het « Belgisch rijbewijs » - waarnaar de in
disposition en cause fait référence - n'est pas réservée aux Belges. het geding zijnde bepaling verwijst - is niet voorbehouden aan de
Par ailleurs, les Belges peuvent conduire un véhicule automoteur sur Belgen. Ook mogen dezen een motorvoertuig op de openbare weg besturen
la voie publique en étant titulaires d'un permis de conduire étranger wanneer zij houder zijn van een buitenlands rijbewijs (artikel 21,
(article 21, alinéa 1er, de la loi du 16 mars 1968). eerste lid, van de wet van 16 maart 1968).
L'article 38, § 8, 1°, de la loi du 16 mars 1968, lu isolément ou en Artikel 38, § 8, 1°, van de wet van 16 maart 1968, al dan niet in
combinaison avec l'article 38, § 6, alinéa 1er, de la même loi, ne samenhang gelezen met artikel 38, § 6, eerste lid, van dezelfde wet,
fait dès lors pas naître une différence de traitement entre des Belges doet derhalve geen verschil in behandeling ontstaan tussen de Belgen
et des étrangers se trouvant sur le territoire de la Belgique. en de vreemdelingen die zich op het grondgebied van België bevinden.
B.5.2. Partant, la question préjudicielle n'appelle pas de réponse en B.5.2. De prejudiciële vraag behoeft derhalve geen antwoord in zoverre
ce qu'elle porte sur l'article 191 de la Constitution. zij betrekking heeft op artikel 191 van de Grondwet.
B.6. La Cour doit examiner si l'article 38, § 8, 1°, de la loi du 16 B.6. Het Hof dient te onderzoeken of artikel 38, § 8, 1°, van de wet
mars 1968 est compatible avec les articles 10 et 11 de la van 16 maart 1968 bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van de
Constitution, en ce que cette disposition législative ferait naître Grondwet, in zoverre die wetsbepaling een verschil in behandeling zou
une différence de traitement entre deux catégories de personnes qui, doen ontstaan tussen twee categorieën van personen die, wanneer zij
se trouvant dans la situation de récidive visée à l'article 38, § 6, zich bevinden in de situatie van herhaling bedoeld in artikel 38, § 6,
alinéa 1er, de la même loi, cité en B.1.1, sont condamnées à une eerste lid, van dezelfde wet, aangehaald in B.1.1, met toepassing van
déchéance temporaire du droit de conduire en application de cette die bepaling worden veroordeeld tot een tijdelijk verval van het recht
disposition : d'une part, les personnes qui remplissent les conditions tot sturen : enerzijds, de personen die voldoen aan de voorwaarden die
fixées par le Roi pour pouvoir obtenir un permis de conduire belge et, de Koning heeft vastgesteld om een Belgisch rijbewijs te kunnen
d'autre part, celles qui ne remplissent pas ces conditions. verkrijgen en, anderzijds, diegenen die niet aan die voorwaarden
La disposition en cause exonère les personnes appartenant à la seconde voldoen. De in het geding zijnde bepaling stelt die laatstgenoemde personen
catégorie des examens visés à l'article 38, § 3, alinéa 1er, de la vrij van de examens en onderzoeken bedoeld in artikel 38, § 3, eerste
même loi, cité en B.1.2, alors que les personnes qui remplissent les lid, van dezelfde wet, vermeld in B.1.2, terwijl de personen die
conditions fixées par le Roi pour pouvoir obtenir un permis de voldoen aan de voorwaarden die de Koning heeft vastgesteld om een
conduire belge doivent réussir ces examens pour être réintégrées dans Belgisch rijbewijs te verkrijgen, voor die examens en onderzoeken
leur droit de conduire. moeten slagen om in hun recht tot sturen te worden hersteld.
B.7.1. En matière de réglementation de la circulation routière, le B.7.1. Inzake de regeling van het wegverkeer is de federale wetgever
législateur fédéral est tenu au respect des dispositions de la gehouden tot naleving van de bepalingen van het Verdrag inzake het
Convention sur la circulation routière, signée à Vienne le 8 novembre Wegverkeer, ondertekend te Wenen op 8 november 1968 en goedgekeurd bij
1968 et approuvée par la loi du 30 septembre 1988. wet van 30 september 1988.
B.7.2. Aux termes de l'article 3, paragraphe 3, de cette Convention, B.7.2. Luidens artikel 3, lid 3, van dat Verdrag verbinden de
les Etats parties à ce traité s'engagent à « admettre sur leur verdragsluitende Staten zich ertoe « in hun eigen gebied in het
territoire en circulation internationale les automobiles [...] dont internationaal verkeer die auto's [...] toe te laten [...] waarvan de
les conducteurs remplissent les conditions définies par le chapitre IV bestuurders voldoen aan de in Hoofdstuk IV vastgelegde eisen ».
». B.7.3. L'article 42 de la même Convention, intitulé « Suspension de la B.7.3. Artikel 42 van hetzelfde Verdrag, met als opschrift « Schorsing
validité des permis de conduire », qui fait partie du chapitre IV, van de geldigheid van de rijbewijzen », dat deel uitmaakt van
dispose : hoofdstuk IV, bepaalt :
« 1. Les Parties contractantes [...] peuvent retirer à un conducteur « 1. De Verdragsluitende Partijen [...] kunnen een bestuurder het
qui commet sur leur territoire une infraction susceptible d'entraîner recht ontzeggen van zijn nationale of internationale rijbewijs op hun
le retrait du permis de conduire en vertu de leur législation, le grondgebied gebruik te maken, indien hij op hun grondgebied inbreuk
droit de faire usage sur leur territoire du permis de conduire, heeft gemaakt op hun voorschriften, waardoor ingevolge hun wetgeving
national ou international, dont il est titulaire. En pareil cas, zijn rijbewijs kan worden ingetrokken. In een zodanig geval kan het
l'autorité compétente de la Partie contractante [...] qui a retiré le bevoegde gezag van de Verdragsluitende Partij [...] die het recht tot
droit de faire usage du permis pourra : a) se faire remettre le permis et le conserver jusqu'à l'expiration du délai pendant lequel le droit de faire usage du permis est retiré ou jusqu'à ce que le conducteur quitte son territoire, si ce départ intervient avant l'expiration de ce délai; b) aviser du retrait du droit de faire usage du permis l'autorité qui a délivré ou au nom de qui a été délivré le permis; c) s'il s'agit d'un permis international, porter à l'emplacement prévu à cet effet la mention que le permis n'est plus valable sur son territoire; d) dans le cas où elle n'a pas fait application de la procédure visée à l'alinéa a) du présent paragraphe, compléter la communication mentionnée à l'alinéa b) en demandant à l'autorité qui a délivré le permis ou au nom de qui le permis a été délivré d'aviser l'intéressé de la décision prise à son encontre. gebruik maken van het rijbewijs ontzegt : a) de houder het rijbewijs ontnemen en dit onder zich houden tot afloop van de termijn van ontzegging van het recht tot het gebruik maken van het rijbewijs of totdat de houder van het rijbewijs het grondgebied van deze Partij verlaat, naargelang welk van beide gevallen zich het eerst voordoet; b) kennis geven van de ontzegging van het recht tot gebruik maken van het rijbewijs aan het gezag dat het rijbewijs heeft afgegeven of namens wie het is afgegeven; c) wanneer het een internationaal rijbewijs betreft, op de daartoe bestemde plaats een aantekening maken dat het rijbewijs op hun grondgebied niet langer geldig is; d) wanneer zij de procedure bepaald onder a) van deze paragraaf niet toepast, aan de kennisgeving bedoeld onder b), een verzoek toevoegen, gericht aan het gezag dat het rijbewijs heeft afgegeven of namens wie het is afgegeven om de betrokken persoon op de hoogte te stellen van het besluit dat te zijnen aanzien is genomen.
[...] [...]
3. Rien dans la présente Convention ne saurait être interprété comme 3. Niets in dit Verdrag mag zo worden uitgelegd, dat dit de
interdisant aux Parties contractantes [...] d'empêcher un conducteur Verdragsluitende Partijen [...] zou beletten een bestuurder, die een
titulaire d'un permis de conduire, national ou international, de nationaal of internationaal rijbewijs bezit, ervan te weerhouden een
voertuig te besturen, wanneer het duidelijk waarneembaar of aangetoond
conduire s'il est évident ou prouvé que son état ne lui permet pas de is dat hij in zodanige toestand verkeert, dat hij niet in staat is op
conduire en sécurité ou si le droit de conduire lui a été retiré dans veilige wijze te rijden, of indien het recht om te besturen hem is
l'Etat où il a sa résidence normale ». ontzegd in de Staat waar hij zijn normale verblijfplaats heeft ».
B.7.4. Il ressort du texte de ce traité international que, lorsque le B.7.4. Uit de tekst van dat internationaal verdrag blijkt dat, wanneer
titulaire d'un permis de conduire étranger qui se trouve en situation van de houder van een buitenlands rijbewijs die zich bevindt in een
de « circulation internationale » est déchu de son droit de conduire situatie van « internationaal verkeer » het recht tot sturen op het
sur le territoire de la Belgique après avoir commis une infraction, grondgebied van België na het plegen van een misdrijf vervallen wordt
l'autorité compétente peut se faire remettre ce permis durant une verklaard, de bevoegde overheid zijn rijbewijs kan ontnemen gedurende
période donnée, mais ne peut subordonner cette restitution à la een bepaalde periode, maar dat herstel niet afhankelijk kan maken van
réussite d'examens tels que ceux qui sont mentionnés à l'article 38, § het slagen voor examens en onderzoeken zoals die welke zijn vermeld in
3, de la loi du 16 mars 1968. artikel 38, § 3, van de wet van 16 maart 1968.
B.8.1. Selon l'article 67 de l'arrêté royal du 23 mars 1998, quiconque B.8.1. Volgens artikel 67 van het koninklijk besluit van 23 maart 1998
est frappé d'une déchéance du droit de conduire est tenu de remettre is degene die een verval van het recht tot sturen heeft opgelopen,
son permis de conduire. ertoe gehouden zijn rijbewijs in te leveren.
B.8.2. L'article 69, § 7, du même arrêté royal dispose : B.8.2. Artikel 69, § 7, van hetzelfde koninklijk besluit bepaalt :
« L'intéressé peut venir rechercher son permis de conduire ou le titre « De betrokkene kan het rijbewijs of het als zodanig geldend bewijs
qui en tient lieu auprès du greffe quand : weer op de griffie afhalen wanneer :
1° le délai de la déchéance vient à expiration et que le 1° de termijn van het verval verstreken is en het herstel van het
rétablissement du droit de conduire ne dépend pas de la réussite des recht tot sturen niet afhankelijk werd gemaakt van het slagen voor de
examens visés à l'article 38 de la loi; in artikel 38 van de wet bedoelde examens of onderzoeken;
2° l'intéressé a réussi les examens avec fruit en vertu de l'article 38 de la loi et que le délai de la déchéance est expiré; 3° le détenteur d'un permis de conduire européen ou étranger, qui ne répond pas aux conditions d'obtention d'un permis de conduire belge, quitte le territoire. Dans ce cas, le ministère public lui délivre une attestation, conforme au modèle figurant à l'annexe 8, l'autorisant à conduire son véhicule pour se rendre à la frontière à une date et par une voie déterminée. Le ministère public met le service public fédéral mobilité et transports au courant de la restitution du permis de conduire ou le 2° de betrokkene de examens of onderzoeken krachtens artikel 38 van de wet met goed gevolg heeft afgelegd en de termijn van het verval verstreken is; 3° de houder van een Europees of buitenlands rijbewijs, die niet beantwoordt aan de voorwaarden om een Belgisch rijbewijs te verkrijgen, het grondgebied verlaat. In dit geval geeft het openbaar ministerie hem een attest af dat overeenstemt met het model van bijlage 8, en dat hem machtigt tot het besturen van zijn voertuig om zich op een vastgestelde dag en langs een bepaalde weg naar de grens te begeven. Het openbaar ministerie brengt de federale overheidsdienst mobiliteit en vervoer op de hoogte van de teruggave van het rijbewijs of het als
titre qui en tient lieu ». zodanig geldend bewijs ».
B.9.1. La disposition en cause a été justifiée comme suit : B.9.1. De in het geding zijnde bepaling is als volgt verantwoord :
« Cette disposition limite la possibilité ou l'obligation de rendre la « Deze bepaling beperkt de mogelijkheid of de verplichting om het
réintégration dans le droit de conduire dépendante des examens pour herstel in het recht tot sturen afhankelijk te maken van examens en/of
les contrevenants qui répondent aux conditions pour pouvoir obtenir un onderzoeken tot overtreders die voldoen aan de voorwaarden om een
permis de conduire en Belgique, et donc qui résident ou étudient en Belgisch rijbewijs te verkrijgen en bijgevolg in België wonen of
Belgique. studeren.
Il n'est pas souhaitable que des non-résidents doivent revenir en Het is onwenselijk dat niet-inwoners naar België moeten terugkeren om
Belgique pour satisfaire aux examens de réintégration imposés, qui ne te voldoen aan de opgelegde herstelmaatregelen, die niet voor hen zijn
sont pas organisés pour eux. En effet, un contrevenant étranger qui ingericht. Immers, een buitenlandse overtreder die een medisch en/of
doit se soumettre à un examen de réintégration médical ou
psychologique et qui dans ce cadre, de manière temporaire, pour une een psychologisch herstelonderzoek moet ondergaan en die in dit kader
durée limitée ou éventuellement sous des conditions serait considéré slechts voorlopig, voor een beperkte periode en eventueel onder
apte, ne répond pas aux conditions pour obtenir un permis de conduire voorwaarden rijgeschikt zou worden bevonden, voldoet niet aan de
' probatoire ' belge durant cette période. Il peut seulement recevoir voorwaarden om een ' voorwaardelijk ' Belgisch rijbewijs te bekomen
gedurende deze periode. Hij kan enkel zijn buitenlands rijbewijs
son permis de conduire étranger pour quitter le pays un jour et via un terugkrijgen om het grondgebied te verlaten op een dag en via een
itinéraire qui est déterminé par le Ministère Public. Cela n'a donc reisweg die door het Openbaar Ministerie wordt vastgelegd. Het heeft
pas de sens de soumettre ces contrevenants à des examens de dus geen zin om deze overtreders aan herstelmaatregelen te
réintégration. onderwerpen.
Une telle règle existait déjà dans le paragraphe 3, mais la portée de Eenzelfde regeling bestond reeds in paragraaf 3, maar de draagwijdte
celle-ci fut restreinte conformément à la jurisprudence de la cour de hiervan werd overeenkomstig de rechtspraak van het Hof van Cassatie
Cassation aux examens de réintégration qui étaient selon le paragraphe
3 discrétionnairement imposés par le juge. La règle est donc désormais beperkt tot herstelmaatregelen die discretionair krachtens paragraaf 3
door de rechter werden opgelegd. De regeling wordt nu in een
reprise dans un paragraphe individuel afin de la laisser valoir pour afzonderlijke paragraaf opgenomen om haar ook te laten gelden voor de
les cas dans lesquels le juge est obligé d'imposer des examens de gevallen waarin de rechter verplicht is herstelmaatregelen op te
réintégration » (Doc. parl., Chambre, 2017-2018, DOC 54-2868/001, p. leggen » (Parl. St., Kamer, 2017-2018, DOC 54-2868/001, p. 25).
25). B.9.2. La personne déchue du droit de conduire qui « ne répond pas aux B.9.2. De persoon wiens recht tot sturen vervallen is verklaard en die
conditions fixées par le Roi pour pouvoir obtenir un permis de « niet voldoet aan de door de Koning bepaalde voorwaarden om een
conduire belge » est une personne qui ne remplit pas les conditions Belgisch rijbewijs te kunnen verkrijgen » is een persoon die niet
visées à l'article 3, § 1er, de l'arrêté royal du 23 mars 1998. voldoet aan de in artikel 3, § 1, van het koninklijk besluit van 23
maart 1998 bedoelde voorwaarden.
Il s'agit d'un contrevenant qui, conformément à l'article 69, § 7, de Het betreft een overtreder die overeenkomstig artikel 69, § 7, van het
l'arrêté précité, ne peut que « recevoir son permis de conduire voormelde besluit « enkel zijn buitenlands rijbewijs [kan]
étranger pour quitter le pays un jour et via un itinéraire qui est terugkrijgen om het grondgebied te verlaten op een dag en via een
déterminé par le Ministère Public » (Doc. parl., Chambre, 2017-2018, reisweg die door het Openbaar Ministerie wordt vastgelegd » (Parl.
DOC 54-2868/001, p. 25, et DOC 54-2868/003, p. 10). St., Kamer, 2017-2018, DOC 54-2868/001, p. 25, en DOC 54-2868/003, p.
B.10.1. L'autorité belge est compétente pour déterminer les conditions 10). B.10.1. De Belgische overheid is bevoegd om de voorwaarden te bepalen
auxquelles une personne peut obtenir un permis de conduire belge après waaronder een Belgisch rijbewijs kan worden verkregen nadat een
avoir été déchue du droit de conduire. Cette même autorité n'est persoon vervallen werd verklaard van het recht tot sturen. Diezelfde
toutefois pas compétente pour déterminer les conditions auxquelles une overheid is evenwel niet bevoegd om de voorwaarden te bepalen
personne peut obtenir un permis de conduire étranger dans de telles waaronder in dergelijke omstandigheden een buitenlands rijbewijs kan
circonstances. worden verkregen.
B.10.2. La condition de réussite des examens mentionnés pour être B.10.2. De voorwaarde dat na een vervallenverklaring van het recht tot
réintégré dans le droit de conduire après en avoir été déchu, fixée à sturen op grond van artikel 38, § 6, van de wet van 16 maart 1968 het
l'article 38, § 6, de la loi du 16 mars 1968, s'applique, selon la herstel van dat recht afhankelijk wordt gemaakt van het slagen voor de
disposition en cause, de manière égale pour toutes les personnes qui vermelde examens en onderzoeken, geldt volgens de in het geding zijnde
remplissent les conditions, fixées par le Roi, pour obtenir un permis bepaling op gelijke wijze voor alle personen die voldoen aan de door
de conduire belge. Toutefois, cette règle ne saurait être considérée de Koning bepaalde voorwaarden om een Belgisch rijbewijs te
verkrijgen. Die regeling kan evenwel niet strijdig worden geacht met
comme étant contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution au seul de artikelen 10 en 11 van de Grondwet om de enkele reden dat ze niet
motif qu'elle n'est pas applicable à un permis de conduire étranger, geldt voor een buitenlands rijbewijs nu de Belgische overheid
dès lors que l'autorité belge ne peut pas fixer des règles à cet égard daaromtrent geen regels vermag vast te stellen en de ongelijkheid
et que l'inégalité dont la Cour est saisie en résulte nécessairement. waarover het Hof wordt ondervraagd noodzakelijkerwijze daaruit voortvloeit.
B.10.3. Pour ces raisons, la différence de traitement dont la Cour est B.10.3. Om die redenen is het verschil in behandeling waarover het Hof
saisie n'est pas incompatible avec les articles 10 et 11 de la wordt ondervraagd niet onbestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de
Constitution. Grondwet.
B.11. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.11. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 38, § 8, 1°, de la loi du 16 mars 1968 « relative à la Artikel 38, § 8, 1°, van de wet van 16 maart 1968 « betreffende de
police de la circulation routière », inséré par l'article 11, 7°, de politie over het wegverkeer », ingevoegd bij artikel 11, 7°, van de
la loi du 6 mars 2018 « relative à l'amélioration de la sécurité wet van 6 maart 2018 « ter verbetering van de verkeersveiligheid »,
routière », ne viole ni les articles 10 et 11, ni l'article 191 de la schendt noch de artikelen 10 en 11, noch artikel 191 van de Grondwet.
Constitution. Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 4 juin 2020. op 4 juni 2020.
Le greffier, De griffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
Le président, De voorzitter,
F. Daoût F. Daoût
^