← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 99/2020 du 25 juin 2020 Numéro du rôle : 7233 En cause : le
recours en annulation du décret de la Communauté française du 12 décembre 2018 « portant modification
du décret du 13 octobre 2016 relatif à l'agrément et au su La Cour constitutionnelle, composée
des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...)"
Extrait de l'arrêt n° 99/2020 du 25 juin 2020 Numéro du rôle : 7233 En cause : le recours en annulation du décret de la Communauté française du 12 décembre 2018 « portant modification du décret du 13 octobre 2016 relatif à l'agrément et au su La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...) | Uittreksel uit arrest nr. 99/2020 van 25 juni 2020 Rolnummer 7233 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van de Franse Gemeenschap van 12 december 2018 « houdende wijziging van het decreet van 13 oktober 2016 betreffende de erk Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 99/2020 du 25 juin 2020 | Uittreksel uit arrest nr. 99/2020 van 25 juni 2020 |
Numéro du rôle : 7233 | Rolnummer 7233 |
En cause : le recours en annulation du décret de la Communauté | In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van de Franse |
française du 12 décembre 2018 « portant modification du décret du 13 | Gemeenschap van 12 december 2018 « houdende wijziging van het decreet |
octobre 2016 relatif à l'agrément et au subventionnement des | van 13 oktober 2016 betreffende de erkenning en de subsidiëring van |
partenaires apportant de l'aide aux justiciables », introduit par | partners die hulp verlenen aan rechtzoekenden », ingesteld door de vzw |
l'ASBL « Free Clinic » et autres. | « Free Clinic » en anderen. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen, | samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. |
J.-P. Moerman, T. Giet, R. Leysen et Y. Kherbache, assistée du | Lavrysen, J.-P. Moerman, T. Giet, R. Leysen en Y. Kherbache, |
greffier F. Meersschaut, présidée par le président F. Daoût, | bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet du recours et procédure | I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging |
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 10 | Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 10 juli 2019 |
juillet 2019 et parvenue au greffe le 12 juillet 2019, un recours en | ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 12 juli |
2019, is beroep tot vernietiging ingesteld van het decreet van de | |
annulation du décret de la Communauté française du 12 décembre 2018 « | Franse Gemeenschap van 12 december 2018 « houdende wijziging van het |
portant modification du décret du 13 octobre 2016 relatif à l'agrément | decreet van 13 oktober 2016 betreffende de erkenning en de |
et au subventionnement des partenaires apportant de l'aide aux | subsidiëring van partners die hulp verlenen aan rechtzoekenden » |
justiciables » (publié au Moniteur belge du 11 janvier 2019) a été | (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 11 januari 2019) door de |
introduit par l'ASBL « Free Clinic », l'ASBL « L'Atelier des Droits | vzw « Free Clinic », de vzw « L'Atelier des Droits Sociaux » en de vzw |
Sociaux » et l'ASBL « Espace Social Télé-Service », assistées et | « Espace Social Télé-Service », bijgestaan en vertegenwoordigd door |
représentées par Me R. Fonteyn, avocat au barreau de Bruxelles. | Mr. R. Fonteyn, advocaat bij de balie te Brussel. |
(...) | (...) |
II. En droit | II. In rechte |
(...) | (...) |
Quant au décret attaqué, à son contexte et à sa genèse | Ten aanzien van het bestreden decreet, de context en de |
ontstaansgeschiedenis ervan | |
B.1.1. Le décret de la Communauté française du 12 décembre 2018 « | B.1.1. Het decreet van de Franse Gemeenschap van 12 december 2018 « |
portant modification du décret du 13 octobre 2016 relatif à l'agrément | houdende wijziging van het decreet van 13 oktober 2016 betreffende de |
et au subventionnement des partenaires apportant de l'aide aux | erkenning en de subsidiëring van partners die hulp verlenen aan |
justiciables » (ci-après : le décret du 12 décembre 2018) dispose : | rechtzoekenden » (hierna : het decreet van 12 december 2018) bepaalt : |
« Article 1er.A l'article 30 du décret l'alinéa 1er est remplacé par |
« Artikel 1.In artikel 30 van het decreet, wordt het eerste lid |
la disposition suivante : | vervangen door de volgende bepaling : |
' Le Gouvernement peut accorder aux partenaires des subventions, | ' De Regering kan aan de partners subsidies toekennen, berekend |
calculées conformément au présent chapitre, destinées à soutenir la | overeenkomstig dit hoofdstuk, die bestemd zijn om de verwezenlijking |
réalisation des missions et obligations liées à leur agrément. ' | van de opdrachten en verplichtingen verbonden met hun erkenning te |
Art. 2.La présente proposition entre en vigueur au 1er janvier 2017 |
steunen. '. Art. 2.Dit voorstel treedt in werking op 1 januari 2017 ». |
». B.1.2. Avant sa modification par le décret du 12 décembre 2018, | B.1.2. Vóór de wijziging ervan bij het decreet van 12 december 2018, |
bepaalde artikel 30 van het decreet van de Franse Gemeenschap van 13 | |
l'article 30 du décret de la Communauté française du 13 octobre 2016 « | oktober 2016 « betreffende de erkenning en de subsidiëring van |
relatif à l'agrément et au subventionnement des partenaires apportant | partners die hulp verlenen aan rechtzoekenden » (hierna : het decreet |
de l'aide aux justiciables » (ci-après : le décret du 13 octobre 2016) disposait : | van 13 oktober 2016) : |
« Pour la réalisation des missions et obligations liées à leur | « Voor de uitoefening van de opdrachten en het nakomen van de |
agrément, le Gouvernement accorde aux partenaires des subventions | verplichtingen in verband met hun erkenning, kent de Regering de |
partners subsidies toe die worden berekend overeenkomstig de | |
bepalingen van dit hoofdstuk. | |
calculées conformément aux dispositions du présent chapitre. | In afwijking van het eerste lid kan geen subsidie krachtens dit |
Par dérogation à l'alinéa 1er, les prestations pouvant être couvertes | hoofdstuk worden toegekend voor prestaties die kunnen worden bezoldigd |
par les subventions allouées par l'autorité fédérale en exécution de | door subsidies die door de federale overheid worden toegekend ter |
l'article 69 de la loi du 30 mars 1994 portant des dispositions | uitvoering van artikel 69 van de wet van 30 maart 1994 houdende |
sociales et de l'article 5, § 2, de la loi du 6 décembre 2005 relative | sociale bepalingen en van artikel 5, § 2, van de wet van 6 december |
à l'établissement et au financement de plans d'action en matière de | 2005 betreffende de opmaak en financiering van actieplannen inzake |
sécurité routière ne peuvent faire l'objet d'un subventionnement en | |
vertu du présent chapitre ». | verkeersveiligheid ». |
B.2. La matière de l'aide sociale aux justiciables est attribuée aux | B.2. De aangelegenheid van de sociale hulpverlening aan rechtzoekenden |
communautés. | is toegewezen aan de gemeenschappen. |
En Communauté française, elle est régie par le décret du 13 octobre | Voor de Franse Gemeenschap wordt zij geregeld bij het decreet van 13 |
2016, entré en vigueur le 1er janvier 2017, et par ses arrêtés | oktober 2016, in werking getreden op 1 januari 2017, en bij de |
d'exécution. | uitvoeringsbesluiten ervan. |
La Communauté française a décidé de rassembler au sein de la « | De Franse Gemeenschap besliste om, binnen de « Directie |
Direction Partenariats » les différents services apportant, entre | Samenwerkingsverbanden », de verschillende diensten samen te brengen |
autres, une aide sociale aux justiciables. Ces services « partenaires | die, onder meer, sociale hulp verlenen aan rechtzoekenden. Die « |
» sont principalement des associations agréées et subventionnées par | partnerdiensten » zijn hoofdzakelijk verenigingen die zijn erkend en |
worden gesubsidieerd door de Franse Gemeenschap, die hun een reeks | |
la Communauté française, laquelle leur confie une série de missions, | opdrachten toevertrouwt, waaronder de hulpverlening aan |
dont l'aide aux justiciables. | rechtzoekenden. |
Les trois principes qui ont présidé au décret du 13 octobre 2016 sont | De drie principes die ten grondslag lagen aan het decreet van 13 |
l'harmonisation des règles de subventionnement, la modernisation de la législation et la stabilisation globale de l'emploi et de l'expertise existante. Ce décret a introduit deux nouveautés : d'une part, les missions des partenaires sont définies en fonction des bénéficiaires et non plus en fonction des acteurs et, d'autre part, les subventions sont fixées d'après les missions exécutées selon les besoins du justiciable, c'est-à-dire par prestation et non plus par service. Pour pouvoir exercer leurs missions, les associations doivent demander un agrément au Gouvernement, en vue de bénéficier d'une subvention pour les réaliser. Les subventions sont accordées en fonction des missions effectuées. L'agrément couvre un ou plusieurs arrondissements judiciaires et il est valable pour une durée de six ans. | oktober 2016, zijn de harmonisering van de subsidieregeling, de modernisering van de wetgeving en de globale stabilisatie van de werkgelegenheid en van de bestaande deskundigheid. Bij dat decreet werden twee vernieuwingen doorgevoerd : enerzijds, worden de opdrachten van de partners bepaald volgens de begunstigden en niet langer volgens de actoren en, anderzijds, worden de subsidies vastgesteld in verhouding tot de opdrachten die worden uitgevoerd op basis van de behoeften van de rechtzoekende, dat wil zeggen per prestatie en niet langer per dienst. Om hun opdrachten te kunnen uitoefenen, moeten de verenigingen de Regering om een erkenning verzoeken, teneinde een subsidie te genieten om ze te verwezenlijken. De subsidies worden toegekend op grond van de uitgevoerde opdrachten. De erkenning heeft betrekking op een of meer gerechtelijke arrondissementen en is geldig voor zes jaar. |
B.3. L'agrément constitue donc le préalable à l'octroi des | B.3. Een voorafgaande erkenning is dus noodzakelijk voor de toekenning |
subventions. Cependant, les points de vue divergeaient en ce qui | van subsidies. De standpunten met betrekking tot de interpretatie die |
concerne l'interprétation à donner à l'article 30 précité du décret du | moest worden gegeven aan het voormelde artikel 30 van het decreet van |
13 octobre 2016, en particulier sur le point de savoir si, une fois | 13 oktober 2016, liepen evenwel uiteen, in het bijzonder over de vraag |
l'agrément donné, le Gouvernement était aussi tenu d'accorder des | of, zodra een erkenning was verleend, de Regering ook subsidies moest |
subventions ou si l'octroi de ces dernières n'était qu'une faculté. | toekennen dan wel of de toekenning daarvan slechts een mogelijkheid |
C'est dans ce contexte que le décret du 12 décembre 2018 attaqué a été | was. Het is in die context dat het bestreden decreet van 12 december 2018 |
adopté. | werd aangenomen. |
Quant au deuxième moyen | Ten aanzien van het tweede middel |
B.4.1. Het tweede middel is afgeleid uit de schending van de artikelen | |
B.4.1. Le deuxième moyen est pris de la violation des articles 10, 11 | 10, 11 en 23, eerste lid, tweede lid en derde lid, 2°, van de |
et 23, alinéas 1er, 2 et 3, 2°, de la Constitution, lus en combinaison ou non avec les principes de la sécurité juridique et de la non-rétroactivité. Les parties requérantes dénoncent la rétroactivité du décret du 12 décembre 2018, lequel s'applique à des situations qui existaient avant son entrée en vigueur, et elles allèguent qu'il aurait pour effet d'influencer dans un sens déterminé l'issue des procédures juridictionnelles qu'elles ont diligentées. Elles ajoutent que l'intention initiale du législateur décrétal, développée dans les travaux préparatoires, serait douteuse parce que, selon elles, un lien direct aurait été établi à l'origine entre l'agrément et le subventionnement. B.4.2. Le Gouvernement de la Communauté française soutient que le décret attaqué est un décret interprétatif, ce qui ressortirait des travaux préparatoires, et que, partant, il est de la nature d'un tel acte qu'il ait un effet rétroactif à la date d'entrée en vigueur de l'acte initial. | Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de beginselen van rechtszekerheid en niet-retroactiviteit. De verzoekende partijen klagen de retroactiviteit van het decreet van 12 december 2018 aan, dat van toepassing is op situaties die reeds vóór de inwerkingtreding ervan bestonden, en voeren aan dat het tot gevolg zou hebben dat de afloop van de door hen ingestelde gerechtelijke procedures in een welbepaalde zin wordt beïnvloed. Zij voegen eraan toe dat de oorspronkelijke bedoeling van de decreetgever, zoals uiteengezet in de parlementaire voorbereiding, onduidelijk zou zijn omdat er volgens hen oorspronkelijk een rechtstreeks verband zou zijn gelegd tussen erkenning en subsidiëring. B.4.2. De Franse Gemeenschapsregering voert aan dat het bestreden decreet een interpretatief decreet is, wat zou blijken uit de parlementaire voorbereiding, en dat, bijgevolg, het eigen is aan zulk een handeling dat zij terugwerkt tot de datum van inwerkingtreding van de oorspronkelijke handeling. |
B.5. Aux termes de l'article 133 de la Constitution, l'interprétation | B.5. Luidens artikel 133 van de Grondwet, kan alleen het decreet een |
des décrets par voie d'autorité n'appartient qu'au décret. Une disposition décrétale est interprétative quand elle confère à une disposition décrétale le sens que, dès son adoption, le législateur décrétal a voulu lui donner et qu'elle pouvait raisonnablement recevoir. C'est donc le propre d'une telle disposition décrétale de sortir ses effets à la date d'entrée en vigueur la disposition décrétale qu'elle interprète. Toutefois, la garantie de la non-rétroactivité des décrets ne pourrait être éludée par le seul fait qu'une disposition décrétale ayant un effet rétroactif serait présentée comme une disposition décrétale interprétative. B.6.1. Les travaux préparatoires du décret attaqué mentionnent : | authentieke uitlegging van de decreten geven. Een decretale bepaling is interpretatief wanneer ze aan een decretale bepaling de betekenis geeft die de decreetgever bij de aanneming ervan heeft willen geven en die zij redelijkerwijze kon krijgen. Het behoort dus tot het wezen van een dergelijke decretale bepaling dat zij terugwerkt tot op de datum van inwerkingtreding van de decretale bepaling die zij interpreteert. De waarborg van de niet-retroactiviteit van de decreten zou echter niet kunnen worden omzeild door het enkele feit dat een decretale bepaling met terugwerkende kracht als een interpretatieve decretale bepaling zou worden voorgesteld. B.6.1. De parlementaire voorbereiding van het bestreden decreet vermeldt : |
« Le décret du 13 octobre 2016 [...] permet aux organismes qui offrent | « Het decreet van 13 oktober 2016 [...] biedt instanties die hulp |
une aide aux justiciables de solliciter leur agrément en qualité de ' | verlenen aan rechtzoekenden de mogelijkheid om hun erkenning aan te |
partenaires ' de l'Administration. [...] | vragen als ' partner ' van de Administratie. [...] |
Au-delà de cette reconnaissance officielle, l'agrément permet | Naast het feit dat een partner op die manier officieel wordt erkend, |
également au partenaire de solliciter des subventions destinées à | biedt de erkenning hem ook de mogelijkheid om subsidies aan te vragen |
soutenir la réalisation des missions et obligations liées à cet | voor de realisatie van de opdrachten en verplichtingen die aan die |
agrément. | erkenning verbonden zijn. |
L'enveloppe dédiée à ces subventions ne permet toutefois pas de | De enveloppe die voor die subsidies bestemd is, laat evenwel niet toe |
soutenir l'ensemble des organismes qui offrent une aide aux | alle instanties die overeenkomstig de erkenningsvoorwaarden |
justiciables dans le respect des conditions d'agrément. Le | hulpverlening bieden aan rechtzoekenden, te ondersteunen. De regering |
gouvernement a donc décidé de soutenir en priorité les partenaires qui | heeft dan ook beslist bij voorrang die partners te ondersteunen die |
étaient déjà subventionnés en vertu des législations que le décret du | reeds gesubsidieerd waren krachtens de wetgeving die door het decreet |
13 octobre 2016 est venu remplacer. Cette décision a été prise afin de | van 13 oktober 2016 is vervangen. Die beslissing werd genomen om zich |
se conformer aux objectifs du législateur, à savoir la favorisation de | te conformeren aan de doelstellingen van de decreetgever, te weten de |
la stabilité des emplois (art. 4, 3° du décret), ainsi que la | stabiliteit van de betrekkingen bevorderen (art. 4, 3°, van het |
constitution et la pérennisation de l'expertise interne des | decreet), alsook de interne deskundigheid van de partners bevorderen |
partenaires (art. 4, 4° du décret). | en duurzaam maken (art. 4, 4°, van het decreet). |
Il n'en demeure pas moins que certains organismes, non subventionnés | Dat neemt niet weg dat bepaalde instanties, die voordien niet |
précédemment, et pour lesquels aucun budget complémentaire n'est | gesubsidieerd waren en waarvoor thans geen aanvullend budget |
actuellement disponible, ont demandé également leur agrément en vertu | beschikbaar is, eveneens hun erkenning hebben aangevraagd krachtens |
du décret du 13 octobre 2016. Or, ces organismes offrent aux | het decreet van 13 oktober 2016. Die instanties bieden aan |
justiciables des prestations de qualité qui méritent une reconnaissance officielle de la part de la Communauté française, même non accompagnée - dans un premier temps - d'un subventionnement. La rédaction actuelle du présent décret manque de clarté sur la possibilité laissée au gouvernement d'agréer un partenaire qui le demande, sans pour autant le subventionner. Pourtant, rien dans le décret n'oblige le gouvernement à subventionner l'ensemble des prises en charges du partenaire. En vertu de l'article 33, il lui appartient même de fixer le nombre annuel de prises en charge subventionnées et ce nombre peut très bien être fixé à zéro si les finances publiques ne permettent pas un subventionnement (en raison du caractère limitatif des crédits budgétaires). Par ailleurs, la différence de traitement ainsi réalisée entre les partenaires est objective et légalement fondée sur la volonté du législateur de favoriser la stabilité de l'emploi subventionné et la pérennisation de l'expertise existante. | rechtzoekenden kwaliteitszorg die een officiële erkenning vanwege de Franse Gemeenschap verdient, ook al gaat die - in een eerste fase - niet gepaard met een subsidiëring. De huidige versie van het voorliggende decreet is onvoldoende duidelijk over de mogelijkheid die de regering wordt gelaten om een partner die daarom verzoekt te erkennen, zonder hem evenwel te subsidiëren. Nochtans is er geen enkele bepaling in het decreet die de regering verplicht om alle tenlastenemingen van de partner te subsidiëren. Krachtens artikel 33 komt het haar zelfs toe het jaarlijkse aantal gesubsidieerde tenlastenemingen vast te stellen, en het is perfect mogelijk dat aantal vast te stellen op nul indien de overheidsfinanciën geen subsidiëring toelaten (wegens ontoereikende begrotingskredieten). Het aldus ingevoerde verschil in behandeling tussen de partners is objectief en op wettige wijze gegrond op de wil van de decreetgever om de stabiliteit van de gesubsidieerde betrekkingen te bevorderen en de bestaande deskundigheid duurzaam te maken. Laten we, ter ondersteuning van die interpretatie, eraan herinneren |
A l'appui de cette interprétation, rappelons que lors du passage du | dat, bij de behandeling van het ontwerpdecreet in de commissie, het |
projet de décret en commission, il avait été précisé ceci : ' [le | volgende werd gepreciseerd : ' [het decreet] voorziet in de |
décret] prévoit la possibilité de subventionner les partenaires agréés | mogelijkheid om de erkende partners te subsidiëren per periode van |
par période de trois années, se déroulant par conséquent sur un | drie jaar, waardoor die subsidiëring binnen de zesjarige periode van |
sextennat d'agrément. Toutefois, la mise en oeuvre de ces principes | erkenning gebeurt. De tenuitvoerlegging van die principes zal evenwel |
sera progressive. Les services existants voient leur pérennité | geleidelijk aan plaatsvinden. De bestaande diensten zien hun |
voortbestaan gewaarborgd, meer bepaald op het vlak van de toegekende | |
garantie, notamment sur le plan des moyens alloués. ' (Doc., Parl. | middelen ' (Parl. St., Parlement van de Franse Gemeenschap, 2015-2016, |
Com. fr., 2015-2016, n° 330 - 3, pp. 4 et 5). | nr. 330-3, pp. 4 en 5). |
En conséquence, il est souhaitable de clarifier la situation en | Het is bijgevolg wenselijk de situatie te verduidelijken door de |
faisant valider l'interprétation précitée par le Parlement, afin de | voormelde interpretatie te laten bekrachtigen door het Parlement, om |
lui conférer une authenticité légale. Dans un souci de sécurité | ze een wettelijke authenticiteit te verlenen. Omwille van de |
juridique, il convient donc de faire rétroagir cette interprétation | rechtszekerheid is het dus aangewezen die authentieke interpretatie te |
authentique à la date d'entrée en vigueur du décret du 13 octobre | laten terugwerken tot de datum van inwerkingtreding van het decreet |
2016, soit le 1er janvier 2017. Il est renvoyé au commentaire de | van 13 oktober 2016, zijnde 1 januari 2017. Wij verwijzen naar de |
l'article 2 quant au détail de la modification rédactionnelle | bespreking van artikel 2 voor een nadere toelichting van de |
proposée. | voorgestelde redactionele wijziging. |
[...] | [...] |
Article 2 | Artikel 2 |
Aangezien dat artikel ertoe strekt de oorspronkelijke bedoeling van de | |
Cet article visant à rétablir l'intention initiale du législateur | decreetgever opnieuw vast te stellen (zie memorie van toelichting), |
(voir l'exposé des motifs), il convient, dans un souci de sécurité | dient men het, omwille van de rechtszekerheid, te laten terugwerken |
juridique, de le faire rétroagir au jour de l'entrée en vigueur du | tot de dag van de inwerkingtreding van het decreet van 13 oktober |
décret du 13 octobre 2016, à savoir le 1er janvier 2017 » (Doc. parl., | 2016, te weten 1 januari 2017 » (Parl. St., Parlement van de Franse |
Parlement de la Communauté française, 2018-2019, n° 699/1, pp. 3-4). | Gemeenschap, 2018-2019, nr. 699/1, pp. 3-4). |
Les travaux préparatoires mentionnent encore : | De parlementaire voorbereiding vermeldt voorts nog : |
« M. le ministre précise que le gouvernement a approuvé le dépôt de la | « De heer minister preciseert dat de regering de indiening van dit |
présente proposition de décret afin, comme l'ont exposé les déposants, | voorstel van decreet heeft goedgekeurd om, zoals uiteengezet door de |
de procéder à une modification qui vise à clarifier une disposition | indieners, over te gaan tot een wijziging die ertoe strekt een |
présente dans le décret du 13 octobre 2016 relatif à l'agrément et au | bepaling van het decreet van 13 oktober 2016 betreffende de erkenning |
subventionnement des partenaires des maisons de justice. | en de subsidiëring van de partners van de justitiehuizen te |
En effet, certains services, qui n'étaient précédemment pas financés | verduidelijken. Sommige diensten, die voordien niet werden gefinancierd door de |
par les autorités compétentes avant la sixième réforme de l'Etat, et | overheden die bevoegd waren vóór de zesde Staatshervorming en waarvoor |
pour lesquels aucun budget n'est actuellement disponible, ont | thans geen enkel budget beschikbaar is, hebben immers, zoals andere |
sollicité, comme d'autres services d'ailleurs, leur agrément en vertu | diensten overigens, hun erkenning aangevraagd krachtens het ' |
du ' décret partenariat '. Or, ces services offrent aux justiciables des prestations de qualité qui méritent une reconnaissance officielle de la part de la Fédération Wallonie-Bruxelles et ce, même si dans un premier temps, ils ne bénéficient pas d'un financement. Dès lors et vu que la rédaction actuelle du décret est sujette à différentes interprétations quant à la possibilité laissée au gouvernement d'agréer un partenaire qui le demande, sans pour autant le subventionner, il est proposé de modifier le décret afin de clarifier cette disposition qui va formellement dans le sens présenté lors des travaux parlementaires au moment des discussions du décret. [Un membre] souhaite obtenir une réponse quant à la nécessité de prévoir une rétroactivité. M. le ministre répond qu'il existe deux interprétations des services. | samenwerkingsdecreet '. Die diensten bieden rechtzoekenden kwaliteitszorg die een officiële erkenning vanwege de Federatie Wallonië-Brussel verdient, ook al zullen zij, in een eerste fase, geen financiering genieten. Bijgevolg, en vermits de huidige versie van het decreet voor verschillende interpretaties vatbaar is wat betreft de mogelijkheid, voor de regering, om een partner die daarom verzoekt te erkennen zonder hem evenwel te subsidiëren, wordt voorgesteld het decreet te wijzigen om die bepaling te verduidelijken, die formeel gezien in de richting gaat van de parlementaire voorbereiding op het ogenblik van de bespreking van het decreet. [Een lid] wenst een antwoord te krijgen met betrekking tot de noodzaak om in een terugwerking te voorzien. De heer minister antwoordt dat er twee interpretaties met betrekking |
Le Centre d'expertise juridique considère que le décret en l'état | tot de diensten in omloop zijn. Het ' Centre d'expertise juridique ' |
is van oordeel dat de huidige versie van het decreet de mogelijkheid | |
permet d'agréer sans subventionner alors que l'Inspection des finances | biedt om te erkennen zonder subsidiëring, terwijl de Inspectie van |
est d'un avis contraire. Il s'agit par conséquent d'assurer la | Financiën een andere mening is toegedaan. Bijgevolg dient de |
sécurité juridique du texte » (Doc. parl., Parlement de la Communauté | rechtszekerheid van de tekst te worden gewaarborgd » (Parl. St., |
française, 2018-2019, n° 699/2, p. 3). | Parlement van de Franse Gemeenschap, 2018-2019, nr. 699/2, p. 3). |
B.6.2. Les travaux préparatoires du décret du 13 octobre 2016 | B.6.2. De parlementaire voorbereiding van het decreet van 13 oktober |
confirment l'intention initiale du législateur décrétal : | 2016 bevestigt de oorspronkelijke bedoeling van de decreetgever : |
« Pour conclure son exposé, M. le Ministre indique que ce décret | « Tot slot van zijn uiteenzetting geeft de heer minister aan dat dit |
permettra l'agrément, par le Gouvernement, des associations | decreet de erkenning zal toelaten, door de Regering, van de |
partenaires des Maisons de Justice pour autant qu'elles respectent | verenigingen die partner zijn van de Justitiehuizen, mits zij bepaalde |
certaines obligations et conditions pour une durée de six années | verplichtingen en voorwaarden in acht nemen voor een duur van zes |
reconductibles. De plus, il prévoit la possibilité de subventionner | jaar, die kan worden verlengd. Daarnaast voorziet het in de |
mogelijkheid om erkende partners te subsidiëren per periode van drie | |
des partenaires agréés par période de trois années, se déroulant par | jaar, waardoor die subsidiëring binnen de zesjarige periode van |
conséquent sur un sextennat d'agrément. | erkenning gebeurt. |
Toutefois, la mise en oeuvre de ces principes sera progressive. Les | De tenuitvoerlegging van die principes zal evenwel geleidelijk aan |
services existants voient leur pérennité garantie, notamment sur le | plaatsvinden. De bestaande diensten zien hun voortbestaan gewaarborgd, |
plan des moyens alloués. A cette fin, les arrêtés d'exécution en cours | meer bepaald op het vlak van de toegekende middelen. Daartoe zullen de |
d'élaboration, en concertation avec le secteur, comprendront les | uitvoeringsbesluiten die op dit ogenblik worden uitgewerkt in overleg |
modalités de mise en oeuvre » (Doc. parl., Parlement de la Communauté | met de sector, de nadere regels voor de tenuitvoerlegging bevatten » |
française, 2015-2016, n° 330/3, pp. 4-5). | (Parl. St., Parlement van de Franse Gemeenschap, 2015-2016, nr. 330/3, pp. 4-5). |
De même, il a été clairement précisé, au cours des travaux | Op dezelfde wijze werd tijdens de parlementaire voorbereiding van het |
préparatoires du décret du 13 octobre 2016, que le subventionnement | decreet van 13 oktober 2016 duidelijk gepreciseerd dat de subsidiëring |
devait respecter les principes de la stabilisation de l'emploi et de | de principes van behoud van de werkgelegenheid en van de bestaande |
l'expertise existante, motifs pour lesquels le subventionnement a | deskundigheid in acht moest nemen, redenen waarom de subsidiëring, |
lieu, aux termes du commentaire de l'article 31, « dans la limite des | luidens de bespreking van artikel 31, gebeurt « binnen de perken van |
crédits budgétaires, sur la base d'une analyse triennale des besoins | de beschikbare begrotingskredieten, op grond van een driejaarlijkse |
et missions existants dans l'arrondissement judiciaire » (ibid., n° | analyse van de bestaande behoeften en opdrachten binnen het |
330/1, p. 13). | gerechtelijk arrondissement » (ibid., nr. 330/1, p. 13). |
B.7. Il résulte de l'ensemble de ces éléments que l'intention du | B.7. Uit al die elementen volgt dat het steeds de bedoeling van de |
législateur décrétal a toujours été de considérer que l'agrément d'un | decreetgever was ervan uit te gaan dat de erkenning van een partner de |
partenaire était la condition nécessaire pour qu'il puisse demander | noodzakelijke voorwaarde was om een subsidiëring te kunnen aanvragen, |
une subvention, sans que ce soit toutefois une condition suffisante. | zonder dat dit evenwel een voldoende voorwaarde was. |
En adoptant le décret attaqué, le législateur décrétal a cherché à | Met het bestreden decreet beoogde de decreetgever de rechtsonzekerheid |
remédier à l'insécurité juridique née des interprétations divergentes | te verhelpen die was ontstaan ingevolge uiteenlopende interpretaties |
de l'article 30 du décret du 13 octobre 2016. L'article 1er du décret | van artikel 30 van het decreet van 13 oktober 2016. Artikel 1 van het |
attaqué donne à cet article un sens que, dès son adoption, le | bestreden decreet geeft aan dat artikel een betekenis die de |
législateur décrétal a voulu lui donner et qu'il pouvait | decreetgever bij de aanneming ervan heeft willen geven en die het |
raisonnablement recevoir. | redelijkerwijze kon krijgen. |
Quant à l'article 2 du décret du 12 décembre 2018, c'est le propre | Wat artikel 2 van het decreet van 12 december 2018 betreft, is het |
d'une disposition interprétative de sortir ses effets à la date | eigen aan een interpretatieve bepaling dat zij terugwerkt tot op de |
d'entrée en vigueur de la disposition décrétale qu'elle interprète, | datum van inwerkingtreding van de decretale bepaling die zij |
puisqu'elle confère au texte interprété le sens que, raisonnablement, | interpreteert, vermits zij aan de geïnterpreteerde tekst de betekenis |
il aurait dû avoir dès son adoption. | geeft die hij redelijkerwijs had moeten hebben bij de aanneming ervan. |
B.8. Le deuxième moyen n'est pas fondé. | B.8. Het tweede middel is niet gegrond. |
Quant aux premier et troisième moyens examinés conjointement | Ten aanzien van het eerste en het derde middel samen |
B.9. Par le premier moyen, les parties requérantes soutiennent en | B.9. In het eerste middel voeren de verzoekende partijen in essentie |
substance que le décret du 12 décembre 2018, en ne prévoyant pas que | aan dat het decreet van 12 december 2018, in zoverre het niet bepaalt |
le subventionnement est obligatoire dès lors que l'agrément a été obtenu, a pour effet de diminuer sensiblement le niveau de protection offert aux bénéficiaires de l'aide juridique qui ont recours à leur service. Par le troisième moyen, les parties requérantes soutiennent que le décret du 12 décembre 2018 fait naître une différence de traitement injustifiée entre, d'une part, les organismes d'aide juridique de première ligne qui avaient été reconnus et subventionnés avant l'entrée en vigueur du décret du 13 octobre 2016 et, d'autre part, les organismes qui étaient agréés mais non subventionnés avant cette date, semblant considérer que les premiers sont automatiquement subventionnables, alors que les seconds ne le sont pas d'office, malgré un agrément en bonne et due forme. B.10. Le décret attaqué étant un décret interprétatif, il ne modifie pas la portée du décret qu'il interprète. Le subventionnement non automatique des partenaires qui sont autorisés par un agrément à dispenser une aide juridique aux justiciables, tel qu'il est prévu par les articles 30 et suivants, a été créé par le décret du 13 octobre 2016. Les griefs formulés et la différence de traitement dénoncée ne trouvent dès lors pas leur origine dans le décret attaqué. B.11. Les premier et troisième moyens sont non fondés. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 25 juin 2020. Le greffier, F. Meersschaut Le président, | dat een subsidiëring verplicht is zodra een erkenning is verkregen, een aanzienlijke vermindering tot gevolg heeft van het beschermingsniveau dat wordt geboden aan de begunstigden van de juridische bijstand die een beroep doen op hun dienstverlening. In het derde middel voeren de verzoekende partijen aan dat het decreet van 12 december 2018 een onverantwoord verschil in behandeling doet ontstaan tussen, enerzijds, de instanties voor juridische eerstelijnsbijstand die erkend en gesubsidieerd waren vóór de inwerkingtreding van het decreet van 13 oktober 2016 en, anderzijds, de instanties die erkend maar niet gesubsidieerd waren vóór die datum, waarbij zij ervan lijken uit te gaan dat de eerstgenoemden automatisch subsidieerbaar zijn, terwijl de laatstgenoemden dat niet ambtshalve zijn, ondanks een behoorlijke erkenning. B.10. Aangezien het bestreden decreet een interpretatief decreet is, wijzigt het niet de draagwijdte van het decreet dat het interpreteert. De niet-automatische subsidiëring van de partners aan wie het, via een erkenning, is toegestaan om juridische bijstand te verlenen aan rechtzoekenden, zoals bepaald in de artikelen 30 en volgende, werd in het leven geroepen door het decreet van 13 oktober 2016. De aangevoerde grieven en het bekritiseerde verschil in behandeling vinden bijgevolg niet hun oorsprong in het bestreden decreet. B.11. Het eerste en het derde middel zijn niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 25 juni 2020. De griffier, F. Meersschaut De voorzitter, |
F. Daoût | F. Daoût |