Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 77/2020 du 28 mai 2020 Numéro du rôle : 7225 En cause: la question préjudicielle relative aux articles 26 et 28 de la section 2bis du livre III, titre VIII, chapitre II(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges J.-P. Moerm(...)"
Extrait de l'arrêt n° 77/2020 du 28 mai 2020 Numéro du rôle : 7225 En cause: la question préjudicielle relative aux articles 26 et 28 de la section 2bis du livre III, titre VIII, chapitre II(...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges J.-P. Moerm(...) Uittreksel uit arrest nr. 77/2020 van 28 mei 2020 Rolnummer 7225 In zake: de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 26 en 28 van afdeling 2bis van boek III, titel VIII, hoofdstuk I(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters J.-P(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 77/2020 du 28 mai 2020 Uittreksel uit arrest nr. 77/2020 van 28 mei 2020
Numéro du rôle : 7225 Rolnummer 7225
En cause: la question préjudicielle relative aux articles 26 et 28 de In zake: de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 26 en 28 van
la section 2bis (« Des règles particulières aux baux commerciaux ») du afdeling 2bis (« Regels betreffende de handelshuur in het bijzonder »)
livre III, titre VIII, chapitre II, du Code civil (la loi du 30 avril van boek III, titel VIII, hoofdstuk II, van het Burgerlijk Wetboek (de
1951 sur les baux commerciaux), posée par le Juge de paix du deuxième wet van 30 april 1951 op de handelshuurovereenkomsten), gesteld door
canton d'Anvers. de Vrederechter van het tweede kanton Antwerpen.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges J.-P. samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters
Moerman, T. Merckx-Van Goey, R. Leysen, M. Pâques et Y. Kherbache, J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, R. Leysen, M. Pâques en Y.
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Kherbache, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
Alen, voorzitterschap van voorzitter A. Alen,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 27 juin 2019, dont l'expédition est parvenue au greffe Bij vonnis van 27 juni 2019, waarvan de expeditie ter griffie van het
de la Cour le 3 juillet 2019, le Juge de paix du deuxième canton Hof is ingekomen op 3 juli 2019, heeft de Vrederechter van het tweede
d'Anvers a posé la question préjudicielle suivante : kanton Antwerpen de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'interprétation des articles 26 et 28 de la loi sur les baux « Schendt de interpretatie van de artikelen 26 en 28 Handelshuurwet
commerciaux qui a pour effet que le délai de forclusion d'un an, prévu die ertoe leidt dat de vervaltermijn van één jaar voorzien door
par l'article 28 de la loi sur les baux commerciaux, n'est pas artikel 28 Handelshuurwet niet van toepassing is op de
applicable à l'indemnité d'éviction demandée sur la base de l'article uitzettingsvergoeding gevorderd op grond van artikel 12 juncto artikel
12 juncto l'article 16juncto les articles 25 et 26 de la loi sur les 16 juncto artikel 25 en 26 van de Handelshuurwet, waardoor die
baux commerciaux, cette interprétation ayant pour conséquence que ce interpretatie ertoe leidt dat op de uitzettingsvergoeding verschuldigd
délai d'un an est quant à lui applicable à l'indemnité d'éviction due
en vertu de l'article 16 juncto l'article 25 de la loi sur les baux op grond van artikel 16 juncto artikel 25 Handelshuurwet die éénjarige
commerciaux et qu'il n'est pas applicable à l'indemnité d'éviction due termijn wel van toepassing is en op de uitzettingsvergoeding
en vertu de l'article 12 juncto l'article 16 juncto les articles 25 et verschuldigd op grond van artikel 12 juncto artikel 16 juncto artikel
26 de la loi sur les baux commerciaux, viole-t-elle le principe 25 en 26 van de Handelshuurwet niet, het grondwettelijk
constitutionnel d'égalité contenu aux articles 10 et 11 de la gelijkheidsbeginsel vervat in de artikelen 10 en 11 van de Grondwet ?
Constitution ? ». ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. La question préjudicielle porte sur les articles 26 et 28 de la B.1.1. De prejudiciële vraag handelt over de artikelen 26 en 28 van
section 2bis (« Des règles particulières aux baux commerciaux ») du afdeling 2bis (« Regels betreffende de handelshuur in het bijzonder »)
livre III, titre VIII, chapitre II, du Code civil (ci-après : la loi van boek III, titel VIII, hoofdstuk II, van het Burgerlijk Wetboek
sur les baux commerciaux). (hierna : de Handelshuurwet).
L'article 26 de la loi sur les baux commerciaux dispose : Artikel 26 van de Handelshuurwet bepaalt :
« Une indemnité d'éviction est éventuellement due, dans les cas et « De verhuurder die, bij toepassing van artikel 3, vijfde lid, de huur
suivant les modalités prévues aux articles 25 et 27, par le bailleur
qui, par application de l'article 3, alinéa 5, met fin au bail avant vóór de vervaldag beëindigt, en de verkrijger die, overeenkomstig de
l'échéance et par l'acquéreur qui expulse le preneur conformément aux conditions prescrites à l'article 12 ». in artikel 12 bepaalde voorwaarden, de huurder uit het goed zet, zijn eventueel een vergoeding wegens uitzetting verschuldigd, in de
gevallen en volgens de modaliteiten van de artikelen 25 en 27 ».
L'article 28 de la loi sur les baux commerciaux dispose : Artikel 28 van de Handelshuurwet bepaalt :
« Les actions en payement de l'indemnité d'éviction doivent être « De rechtsvorderingen tot betaling van de vergoeding wegens
intentées dans un délai d'un an à dater du fait donnant ouverture à uitzetting moeten worden ingesteld binnen een jaar te rekenen van het
l'action ». feit waarop de vordering gegrond is ».
B.1.2. Voor het beantwoorden van de prejudiciële vraag zijn tevens de
B.1.2. Les articles 12, 16 et 25 de la loi sur les baux commerciaux artikelen 12, 16 en 25 van de Handelshuurwet relevant.
sont également pertinents pour répondre à la question préjudicielle.
L'article 12 de la loi sur les baux commerciaux dispose : Artikel 12 van de Handelshuurwet bepaalt :
« Lors même que le bail réserverait la faculté d'expulsion en cas « Zelfs wanneer het huurcontract het recht voorbehoudt om de huurder
uit het goed te zetten in geval van vervreemding, mag hij die het
d'aliénation, l'acquéreur à titre gratuit ou onéreux du bien loué ne verhuurde goed om niet of onder bezwarende titel verkrijgt, de huurder
peut expulser le preneur que dans les cas énoncés aux 1°, 2°, 3° et 4° slechts eruit zetten in de gevallen vermeld onder 1°, 2°, 3° en 4° van
de l'article 16, moyennant un préavis d'un an donné dans les trois artikel 16, en mits hij de huur opzegt, één jaar vooraf, en binnen
mois de l'acquisition et énonçant clairement le motif justifiant le drie maanden na de verkrijging, met duidelijke opgave van de reden
congé, le tout à peine de déchéance. waarop de opzegging gegrond is, alles op straffe van verval.
Il en va de même lorsque le bail n'a pas date certaine antérieure à Hetzelfde geldt wanneer de huur geen vaste dagtekening heeft verkregen
l'aliénation, si le preneur occupe le bien loué depuis six mois au vóór de vervreemding, ingeval de huurder het verhuurde goed sinds ten
moins ». minste zes maanden in gebruik heeft ».
L'article 16 de la loi sur les baux commerciaux dispose : Artikel 16 van de Handelshuurwet bepaalt :
« I. Le bailleur peut se refuser au renouvellement du bail pour l'un « I. De verhuurder kan de hernieuwing van de huur weigeren om een van
des motifs suivants : de volgende redenen :
1° Sa volonté d'occuper le bien loué personnellement et effectivement 1° Zijn wil om persoonlijk en werkelijk het verhuurde goed in gebruik
te nemen, of het op die wijze te doen in gebruik nemen door zijn
ou de le faire occuper de telle manière par ses descendants, ses afstammelingen, zijn aangenomen kinderen of zijn bloedverwanten in de
enfants adoptifs ou ses ascendants, par son conjoint, par les opgaande lijn, door zijn echtgenoot, door diens afstammelingen,
descendants, ascendants ou enfants adoptifs de celui-ci, ou de le bloedverwanten in de opgaande lijn of aangenomen kinderen, of het te
faire occuper par une société de personnes dont les associés actifs ou doen in gebruik nemen door een personenvennootschap waarvan de
les associés possédant au moins les trois quarts du capital ont avec werkende vennoten of de vennoten die ten minste drie vierden van het
kapitaal bezitten, in dezelfde betrekking van bloedverwantschap,
le bailleur ou son conjoint les mêmes relations de parenté, d'alliance aanverwantschap of aanneming staan tot de verhuurder of tot zijn
ou l'adoption. echtgenoot;
2° Sa volonté d'affecter l'immeuble à une destination exclusive de 2° Zijn wil om het onroerend goed een bestemming te geven die elke
toute entreprise commerciale. handelsonderneming uitsluit;
3° Sa volonté de reconstruire l'immeuble ou la partie de l'immeuble 3° Zijn wil om het onroerend goed of het gedeelte van het onroerend
dans laquelle le preneur sortant exerce son activité. Est réputée goed waarin de afgaande huurder zijn bedrijf uitoefent, weder op te
reconstruction toute transformation précédée d'une démolition, bouwen. Als wederopbouw wordt beschouwd elke verbouwing door een
affectant toutes deux le gros oeuvre des locaux et dont le coût afbraak voorafgegaan, beide de ruwbouw van de lokalen rakende en
dépasse trois années de loyer. waarvan de kosten drie jaar huur te boven gaan;
4° Tous manquements graves du preneur aux obligations qui découlent pour lui du bail en cours, en ce comprises la dépréciation de l'immeuble par le fait du preneur, des siens ou de ses ayants cause, et les modifications substantielles apportées, sans l'accord du bailleur, à la nature ou au mode d'exploitation du commerce, ainsi que tout fait illicite du preneur qui, apprécié objectivement, rend impossible la continuation des rapports contractuels entre le bailleur et le preneur. Lorsque le bailleur est propriétaire du fonds de commerce qui est exploité dans l'immeuble loué et que le bail porte simultanément sur le bien loué et le fonds de commerce, il y a lieu de prendre en considération dans l'appréciation des manquements graves du preneur aux obligations qui découlent pour lui du bail en cours non seulement 4° Alle grove tekortkomingen van de huurder aan de verplichtingen die voor hem uit de lopende huur voortvloeien, met inbegrip van de waardevermindering van het onroerend goed veroorzaakt door de huurder, de zijnen of zijn rechtverkrijgenden, en van belangrijke veranderingen in de aard of de wijze van exploitatie van de handel aangebracht zonder instemming van de verhuurder, alsook elke ongeoorloofde handeling van de huurder die, objectief beschouwd, de voortzetting van de contractuele betrekkingen tussen de verhuurder en de huurder onmogelijk maakt. Wanneer de verhuurder eigenaar is van de handelszaak die in het verhuurde goed geëxploiteerd wordt en de huur zowel het verhuurde goed als de handelszaak betreft, dienen bij de beoordeling van de grove tekortkomingen van de huurder aan de verplichtingen die voor hem uit de lopende huur voortvloeien, in aanmerking te worden genomen niet
les obligations relatives à la jouissance de l'immeuble, mais encore alleen de verplichtingen die het genot van het onroerend goed, maar
celles relatives à l'exploitation du commerce, notamment celle ook die welke de exploitatie van de handel betreffen, onder meer de
d'assurer la conservation du fonds de commerce. verplichting om de instandhouding van de handelszaak te verzekeren.
Si le preneur conteste que le bailleur soit fondé à se prévaloir des Indien de huurder betwist dat de verhuurder gerechtigd is de in de
motifs visés aux alinéas précédents, il se pourvoit devant le juge voorafgaande leden opgegeven redenen in te roepen, wendt hij zich tot
dans les trente jours de la réponse du bailleur, à peine de de rechter binnen dertig dagen na het antwoord van de verhuurder, op
forclusion. straffe van verval;
5° L'offre d'un loyer supérieur par un tiers, si le preneur ne fait 5° Het aanbod van een hogere huurprijs door een derde, indien de
offre égale conformément aux articles 21, 22 et 23. huurder geen gelijk aanbod doet, overeenkomstig de artikelen 21, 22 en
6° L'absence d'intérêt légitime dans le chef du preneur qui aurait 23; 6° De afwezigheid van een wettig belang bij de huurder, die in de
commencé l'exploitation d'un commerce similaire dans le voisinage onmiddellijke buurt van het verhuurde goed een soortgelijke handel is
immédiat du bien loué avant l'expiration du délai prévu à l'article 14 begonnen vóór het verstrijken van de termijn bepaald bij artikel 14
pour la notification du bailleur en réponse à la demande de voor de kennisgeving door de verhuurder in antwoord op de aanvraag tot
renouvellement du preneur ou qui disposerait, à cette même époque, hernieuwing van de huurder, of die op dat tijdstip in de onmiddellijke
dans le voisinage immédiat du bien loué d'un immeuble ou d'une partie buurt van het verhuurde goed beschikt over een onroerend goed of een
d'immeuble où il pourrait continuer son exploitation commerciale. gedeelte van een onroerend goed waarin hij zijn handelsbedrijf kan voortzetten.
II. Le preneur n'a pas droit au renouvellement du bail en ce qui II. De huurder heeft geen recht op hernieuwing van de huur, wat het
concerne la partie de l'immeuble qu'il a donnée en sous-location à deel van het onroerend goed betreft dat hij in onderhuur gegeven heeft
usage non commercial. voor een ander gebruik dan handel.
III. Le mineur, la personne protégée qui a été déclarée incapable de III. De minderjarige, de beschermde persoon die krachtens artikel
conclure un bail en vertu de l'article 492/1 du Code civil, le 492/1 van het Burgerlijk Wetboek onbekwaam werd verklaard om een
nu-propriétaire, le présumé absent ou leurs héritiers peuvent huurovereenkomst af te sluiten, de blote eigenaar, de vermoedelijke
s'opposer au renouvellement du bail consenti hors de leur intervention afwezige of hun erfgenamen kunnen zich verzetten tegen de hernieuwing
s'ils ont repris la libre administration de leurs biens. van de huur die zonder hun tussenkomst is toegestaan, indien zij het
vrije beheer over hun goederen herkregen hebben.
IV. En dehors des cas visés ci-dessus, le bailleur peut se refuser au IV. Buiten de hierboven bedoelde gevallen kan de verhuurder de
renouvellement moyennant versement au preneur d'une indemnité hernieuwing weigeren mits hij aan de huurder een vergoeding wegens
d'éviction égale à trois années de loyer, majorée éventuellement des uitzetting uitkeert, gelijk aan drie jaar huur, eventueel verhoogd met
sommes suffisantes pour assurer une réparation intégrale du préjudice een bedrag, toereikend om de veroorzaakte schade geheel te vergoeden
causé ». ».
L'article 25 de la loi sur les baux commerciaux dispose : Artikel 25 van de Handelshuurwet bepaalt :
« Si le preneur a régulièrement manifesté sa volonté d'user de son « Indien de huurder regelmatig zijn wil heeft te kennen gegeven om van
droit de renouvellement et se l'est vu refuser, il a droit, dans les zijn recht op hernieuwing gebruik te maken en het hem is geweigerd,
cas déterminés ci-après, à une indemnité qui, sauf accord des parties, heeft hij in de hierna bepaalde gevallen recht op een vergoeding, die,
survenant après l'ouverture de ce droit, est fixée forfaitairement behoudens akkoord van partijen, gesloten na het ingaan van dat recht,
comme suit : forfaitair bepaald wordt als volgt :
1° L'indemnité est égale à un an de loyer si le bailleur entend, soit 1° De vergoeding is gelijk aan één jaar huur, wanneer de verhuurder
affecter l'immeuble à une destination non commerciale par application verlangt het goed te bestemmen voor een ander gebruik dan voor handel,
du 2° de l'article 16, soit le reconstruire conformément au 3° de bij toepassing van artikel 16, 2°, of het weder op te bouwen,
l'article 16. Toutefois, dans ce dernier cas, il n'est dû aucune overeenkomstig artikel 16, 3°. In dit laatste geval is evenwel geen
indemnité si la démolition ou la reconstruction de l'immeuble ont été vergoeding verschuldigd, wanneer het goed moet worden afgebroken of
rendues nécessaires par son état de vétusté, par la force majeure ou wederopgebouwd wegens ouderdom, wegens overmacht of krachtens
par des dispositions légales ou réglementaires; bepalingen van wetten of verordeningen;
2° L'indemnité est égale à deux ans de loyer si le bailleur ou un des occupants énumérés à l'article 16, § I, 1°, même en cas d'application du § III de l'article 16, exerce dans l'immeuble un commerce similaire; 3° L'indemnité est de trois ans de loyer, majorée éventuellement des sommes suffisantes pour assurer une réparation intégrale du préjudice causé, si le bailleur, sans justifier d'un motif grave, ne réalise pas dans les six mois et pendant deux ans au moins l'intention pour laquelle il a pu évincer le preneur. Cette indemnité n'est pas due si le bailleur donne à l'immeuble une affectation qui lui aurait permis la reprise sans indemnité ou moyennant une indemnité égale ou inférieure à celle qu'il a dû supporter; 4° L'indemnité est égale à un an du loyer stipulé dans le nouveau bail si le preneur qui a fait une offre sérieuse a été écarté par suite de l'offre d'un tiers surenchérisseur, conformément à l'article 23, et si ledit tiers exerce dans l'immeuble un commerce différent de celui qu'y exerçait l'ancien preneur; 5° L'indemnité est égale à deux ans du loyer stipulé dans le nouveau bail, si ce nouveau preneur exerce dans l'immeuble un commerce similaire à celui du preneur sortant; 6° L'indemnité d'éviction est de trois ans de loyer, majorée éventuellement des sommes suffisantes pour assurer une réparation intégrale du préjudice causé, si le bailleur ou le nouveau preneur ouvre avant l'expiration d'un délai de deux ans un commerce similaire, sans en avoir donné connaissance au preneur sortant lors de son éviction. Le bailleur et le tiers nouvel occupant sont solidairement tenus. Le montant des loyers rapportés par des sous-locations peut être déduit par le juge en tout ou en partie du loyer servant de base aux 2° De vergoeding is gelijk aan twee jaar huur, wanneer de verhuurder of een van de in artikel 16, § I, 1°, opgenoemde gebruikers, zelfs in geval van toepassing van artikel 16, § III, een soortgelijke handel drijft in het onroerend goed; 3° De vergoeding bedraagt drie jaar huur, eventueel vermeerderd met een bedrag, toereikend om de veroorzaakte schade geheel te vergoeden, wanneer de verhuurder, zonder van een gewichtige reden te doen blijken, het voornemen op grond waarvan hij de huurder uit het goed heeft kunnen zetten, niet ten uitvoer brengt binnen zes maanden en gedurende ten minste twee jaren. Deze vergoeding is evenwel niet verschuldigd, indien de verhuurder aan het onroerend goed een bestemming geeft, die hem de terugneming mogelijk zou hebben gemaakt zonder vergoeding of tegen een vergoeding gelijk aan of lager dan de vergoeding die hij heeft moeten dragen; 4° De vergoeding is gelijk aan één jaar van de in de nieuwe huurovereenkomst bepaalde huur, wanneer de huurder die een ernstig aanbod gedaan heeft, is afgewezen ten gevolge van het aanbod van een meerbiedende derde, overeenkomstig artikel 23, en de bedoelde derde in het goed een andere handel drijft dan de vroegere huurder; 5° De vergoeding is gelijk aan twee jaar van de in de nieuwe huurovereenkomst bepaalde huur, wanneer die nieuwe huurder in het goed een soortgelijke handel drijft als de afgaande huurder; 6° De vergoeding wegens uitzetting bedraagt drie jaar huur, eventueel vermeerderd met een bedrag, toereikend om de veroorzaakte schade geheel te vergoeden, indien de verhuurder of de nieuwe huurder vóór het verstrijken van een termijn van twee jaar, een soortgelijke handel begint, zonder dat hij hiervan aan de afgaande huurder ten tijde van diens uitzetting kennis heeft gegeven. De verhuurder en de derde, nieuwe huurder, zijn hoofdelijk tot die vergoeding verbonden. Het bedrag van het uit onderverhuring genoten huurgeld kan door de rechter geheel of gedeeltelijk worden afgetrokken van de huurprijs die tot grondslag dient van de vergoedingen bepaald in dit artikel en in
indemnités prévues au présent article et à l'article 16, IV. artikel 16, IV.
En cas de sous-location commerciale, le juge peut répartir l'indemnité In geval van handelsonderhuur kan de rechter de vergoeding verdelen
entre le locataire principal et le sous-locataire. tussen de hoofdhuurder en de onderhuurder.
Dans les cas visés aux 2° et 5° ci-dessus, le preneur peut se pourvoir In de hierboven in 2° en 5° bedoelde gevallen, kan de huurder zich
devant le juge si l'indemnité apparaît manifestement insuffisante en wenden tot de rechter, wanneer de vergoeding klaarblijkelijk
raison du profit que le bailleur a retiré de l'éviction. ontoereikend is wegens het voordeel dat de verhuurder uit de
uitzetting getrokken heeft.
Le bailleur peut, de son côté, se pourvoir devant le juge si Van zijn kant kan de verhuurder zich wenden tot de rechter, indien de
l'indemnité apparaît manifestement exagérée en raison de l'état vergoeding klaarblijkelijk overdreven is, gelet op de verlaten of
d'abandon ou de déclin du commerce au moment de la reprise. vervallen toestand van de handel op het tijdstip van de terugneming.
Lorsque le bailleur est propriétaire du fonds de commerce qui est Wanneer de verhuurder eigenaar is van de handelszaak die in het
exploité dans l'immeuble loué et que le bail porte simultanément sur gehuurde goed geëxploiteerd wordt en de huur zowel het verhuurde goed
le bien loué et le fonds de commerce, il ne doit pas d'indemnité, à als de handelszaak betreft, is hij geen vergoeding verschuldigd,
moins que le preneur n'établisse qu'il a augmenté l'importance du tenzij de huurder bewijst dat hij de belangrijkheid van de handelszaak
fonds de commerce d'au moins 15 p.c. En ce cas, le juge fixe met ten minste 15 t.h. heeft vermeerderd. In dit geval stelt de
l'indemnité, en équité, selon la plus-value qui en est résultée pour rechter de vergoeding vast naar billijkheid, op grond van de
le bailleur ». waardevermeerdering die daaruit voor de verhuurder is ontstaan ».
B.1.3. Conformément à l'article 12 de la loi sur les baux commerciaux, B.1.3. Overeenkomstig artikel 12 van de Handelshuurwet, in samenhang
lu en combinaison avec l'article 16, I, 3°, de la même loi, gelezen met artikel 16, I, 3°, van dezelfde wet, heeft hij die het
l'acquéreur à titre gratuit ou onéreux du bien loué a le droit de verhuurde goed om niet of onder bezwarende titel verkrijgt, het recht
résilier le bail pour reconstruire l'immeuble ou une partie de de huur op te zeggen om het onroerend goed of een gedeelte ervan weder
celui-ci, à condition de le faire dans les trois mois de l'acquisition op te bouwen, mits hij dit doet binnen drie maanden na verkrijging en
et de respecter un préavis d'un an. een opzegging van één jaar in acht neemt.
L'article 26 de la loi sur les baux commerciaux confère au preneur le Artikel 26 van de Handelshuurwet kent de huurder een recht toe op een
droit de demander une indemnité d'éviction en cas d'expulsion fondée
sur l'article 12 de la même loi et ce, conformément aux modalités uitzettingsvergoeding in geval van uitzetting op grond van artikel 12
van dezelfde wet, en dit overeenkomstig de voorwaarden bepaald in de
prévues par les articles 25 et 27 de cette loi. artikelen 25 en 27 van die wet.
B.2. Le juge a quo demande à la Cour si l'article 28 de la loi sur les B.2. De verwijzende rechter wenst van het Hof te vernemen of artikel
baux commerciaux est compatible avec les articles 10 et 11 de la 28 van de Handelshuurwet bestaanbaar is met de artikelen 10 en 11 van
Constitution, dans l'interprétation selon laquelle « le délai de de Grondwet, in de interpretatie « dat de vervaltermijn van één jaar
forclusion d'un an, prévu par l'article 28 de la loi sur les baux voorzien door artikel 28 Handelshuurwet niet van toepassing is op de
commerciaux, n'est pas applicable à l'indemnité d'éviction demandée
sur la base de l'article 12 juncto l'article 16 juncto les articles 25 uitzettingsvergoeding gevorderd op grond van artikel 12 juncto artikel
et 26 de la loi sur les baux commerciaux », alors que le délai de 16 juncto artikel 25 en 26 van de Handelshuurwet », terwijl de
forclusion d'un an, prévu par l'article 28 de la loi sur les baux vervaltermijn van één jaar uit artikel 28 van de Handelshuurwet wel
commerciaux, est quant à lui applicable si l'action en paiement de van toepassing is wanneer de rechtsvordering tot het betalen van de
l'indemnité d'éviction se fonde sur l'article 16 juncto l'article 25 uitzettingsvergoeding gegrond is op artikel 16 juncto artikel 25 van
de la loi sur les baux commerciaux. B.3.1. La partie demanderesse devant le juge a quo allègue que les actions destinées à obtenir le paiement de l'indemnité d'éviction ne sont pas comparables. La situation dans laquelle le bailleur acquéreur résilie anticipativement un contrat de bail commercial ne saurait être comparée à la situation dans laquelle le bailleur refuse un renouvellement du bail au preneur. B.3.2. Les actions en paiement d'une indemnité d'éviction à propos desquelles la différence de traitement est alléguée en ce qui concerne le délai de forclusion sont, d'une part, l'action en paiement d'une indemnité d'éviction due en vertu de l'article 16juncto l'article 25 de Handelshuurwet. B.3.1. De eisende partij voor de verwijzende rechter is van oordeel dat de rechtsvorderingen voor het betalen van de uitzettingsvergoeding niet vergelijkbaar zijn. De situatie waarin een handelshuurovereenkomst voortijdig wordt opgezegd door een verkrijgende verhuurder zou niet kunnen worden vergeleken met de situatie waarin de verhuurder een huurhernieuwing weigert aan de huurder. B.3.2. De rechtsvorderingen tot het betalen van een uitzettingsvergoeding waartussen het verschil in behandeling wordt aangevoerd wat betreft de vervaltermijn, zijn, enerzijds, de rechtsvordering tot het betalen van een uitzettingsvergoeding verschuldigd op grond van artikel 16 juncto artikel 25 van de
de la loi sur les baux commerciaux (indemnité d'éviction due par le Handelshuurwet (uitzettingsvergoeding verschuldigd door de verhuurder)
bailleur) et, d'autre part, l'action en paiement d'une indemnité en, anderzijds, de rechtsvordering tot het betalen van een
d'éviction due en vertu de l'article 12juncto l'article 16 junctis les uitzettingsvergoeding verschuldigd op grond van artikel 12 juncto
articles 25 et 26 de la loi sur les baux commerciaux (indemnité artikel 16 junctis de artikelen 25 en 26 van de Handelshuurwet
d'éviction due par le bailleur acquéreur). (uitzettingsvergoeding verschuldigd door de verkrijgende verhuurder).
B.3.3. Les actions en paiement d'une indemnité d'éviction mentionnées B.3.3. De in de prejudiciële vraag vermelde rechtsvorderingen tot het
dans la question préjudicielle sont suffisamment comparables, betalen van een uitzettingsvergoeding zijn voldoende vergelijkbaar,
puisqu'il s'agit, dans les deux cas, d'une action en paiement d'une vermits het in beide gevallen gaat om een rechtsvordering tot het
indemnité d'éviction qui est due par le bailleur d'un immeuble betalen van een uitzettingsvergoeding die verschuldigd is door de
commercial qui souhaite résilier le bail commercial en cours, en se verhuurder van een handelspand die de lopende handelshuurovereenkomst
référant à un motif légal de refus du renouvellement du bail (article wenst op te zeggen door te verwijzen naar een wettelijke reden van
16 de la loi sur les baux commerciaux). A cet égard, il n'est pas weigering tot huurhernieuwing (artikel 16 van de Handelshuurwet). Het
pertinent de savoir si cette indemnité d'éviction est due parce que le is daarbij niet relevant of die uitzettingsvergoeding verschuldigd is
contrat de bail a été dissous anticipativement ou parce que le doordat de huurovereenkomst voortijdig werd ontbonden, dan wel of de
renouvellement du bail a été refusé. Alors que les motifs prévus par huurhernieuwing werd geweigerd. Terwijl voor de verhuurder de redenen
l'article 16 de la loi sur les baux commerciaux peuvent être uit artikel 16 van de Handelshuurwet van toepassing kunnen zijn bij de
applicables au bailleur en cas de refus de renouvellement du bail, ces weigering van de huurhernieuwing, kunnen die redenen ook worden
motifs peuvent aussi être soulevés par le bailleur acquéreur, dans le opgeworpen door de verkrijgende verhuurder in het kader van een
cadre de la résiliation anticipée du bail après l'acquisition de voortijdige beëindiging van de huur na de verkrijging van het
l'immeuble dans lequel le fonds de commerce est situé. onroerend goed waarin het handelspand gelegen is.
B.4. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas B.4. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit
qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt
personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust
qu'elle soit raisonnablement justifiée. en het redelijk verantwoord is.
L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld
compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel
nature des principes en cause; le principe d'égalité et de en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van
non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat
de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de
et le but visé. aangewende middelen en het beoogde doel.
B.5.1. Il ressort des travaux préparatoires de la loi sur les baux B.5.1. Uit de parlementaire voorbereiding van de Handelshuurwet blijkt
commerciaux que le législateur entendait assurer une certaine dat de wetgever de huurder van een handelszaak een zekere stabiliteit
wilde verzekeren en tegelijkertijd een evenwicht wilde vinden tussen
stabilité au preneur d'un fonds de commerce et trouver dans le même de belangen van de huurder en die van de verhuurder.
temps un point d'équilibre entre les intérêts du preneur et ceux du bailleur. Er werd uiteengezet dat de opzet van de wet beantwoordde « aan het
Il a été exposé que le but de la loi répondait « au souci de garantir streven om de gewettigde economische en sociale belangen van de
les intérêts économiques et sociaux légitimes des Classes moyennes Middenstand te vrijwaren tegen de onvastheid en de aanleidingen tot
contre l'instabilité et les sources d'abus que comporte le régime de misbruiken die gepaard gaan met het stelsel van de volledige vrijheid
la liberté absolue des conventions de bail » et que « [le] but [était] van de huurovereenkomsten » en dat het « [doel] drievoudig [was] : 1°
triple : 1° donner au preneur commerçant des garanties de durée et aan de handeldrijvende huurder waarborgen van duur en initiatief te
d'initiative; 2° lui assurer le renouvellement du bail quand le verschaffen; 2° hem de hernieuwing van de huurovereenkomst te
verzekeren wanneer de eigenaar geen gegronde redenen heeft om anders
propriétaire n'a pas de raisons fondées de disposer autrement des over de plaatsen te beschikken en, bij gelijk aanbod, de voorkeur ten
lieux et, à offre égale, la préférence à tout tiers enchérisseur; 3° opzichte van elk opbiedend derde; 3° te zijnen bate verschillende
établir à son profit diverses indemnités sanctionnant soit la fraude à vergoedingen in te voeren als waarborg hetzij tegen ontduiking van de
la loi, soit la concurrence illicite ou l'appropriation de la wet, hetzij tegen ongeoorloofde mededinging of toeëigening van
cliënteel bij gelegenheid van het verstrijken van een
clientèle à l'occasion d'une fin de bail, soit enfin l'enrichissement huurovereenkomst, hetzij, ten slotte, tegen verrijking zonder oorzaak
sans cause » (Doc. parl., Chambre, 1947-1948, n° 20, pp. 2 et 4). » (Parl. St., Kamer, 1947-1948, nr. 20, pp. 2 en 4).
Il a été souligné qu'un « point d'équilibre [est] à trouver entre la Er werd onderstreept dat « een evenwicht gevonden [moet] worden tussen
protection du fonds de commerce, au sens large, et le respect des de bescherming van de handelszaak, in de ruime zin genomen, en de
intérêts légitimes des propriétaires d'immeubles » et qu'il convenait eerbiediging van de wettige belangen van de eigenaars » en dat het
« de concilier les intérêts en présence » (Doc. parl., Sénat, betaamde « de tegenover elkaar staande belangen te verzoenen » (Parl.
1948-1949, n° 384, pp. 2 et 3). St., Senaat, 1948-1949, nr. 384, pp. 2 en 3).
B.5.2. Les travaux préparatoires laissent apparaître de manière B.5.2. De parlementaire voorbereiding doet in het algemeen ervan
générale que le législateur, en recherchant un équilibre entre, d'une blijken dat de wetgever, bij het zoeken van een evenwicht tussen,
part, la protection du fonds de commerce et, d'autre part, les enerzijds, de bescherming van de handelszaak en, anderzijds, de
intérêts légitimes du propriétaire, a considéré que ce dernier, en wettige belangen van de eigenaar, ervan is uitgegaan dat die laatste
raison de son droit de propriété, devait avoir la possibilité de vanwege zijn eigendomsrecht in bepaalde omstandigheden de mogelijkheid
résilier le bail commercial dans certaines circonstances, mais aussi moet hebben om de handelshuur op te zeggen, maar eveneens dat die
que, dans l'intérêt de la protection du fonds de commerce, cette opzeggingsmogelijkheid, in het belang van de bescherming van de
possibilité de résiliation devait être strictement limitée. Il a handelszaak, strikt moet worden begrensd. Hij is daarbij uiteindelijk
finalement estimé à cet égard qu'il peut être dérogé à la protection van oordeel geweest dat van de bescherming van de handelszaak kan
du fonds de commerce lorsque l'acquéreur souhaite reconstruire worden afgeweken wanneer de verkrijger het onroerend goed of een
l'immeuble ou une partie de celui-ci (article 16, I, 3°, de la loi sur gedeelte ervan wenst weder op te bouwen (artikel 16, I, 3°, van de
les baux commerciaux). Handelshuurwet).
B.5.3. Eu égard aux objectifs précités, le législateur a permis au B.5.3. Gelet op voormelde doelstellingen heeft de wetgever de
bailleur acquéreur de résilier le bail, pour autant qu'il respecte les verkrijgende verhuurder de mogelijkheid gegeven de huur op te zeggen,
conditions prévues par l'article 12 de la loi sur les baux mits naleving van de in artikel 12 van de Handelshuurwet bepaalde
commerciaux. En vertu de l'article 26 de la loi sur les baux voorwaarden. De uitgezette huurder heeft krachtens artikel 26 van de
commerciaux, le preneur expulsé a le droit de bénéficier d'une Handelshuurwet het recht op een uitzettingsvergoeding, indien de
indemnité d'éviction, si le bailleur acquéreur ne réalise pas ses verkrijgende verhuurder zijn opgegeven voornemens niet realiseert.
intentions annoncées. B.6. Le législateur a voulu attacher un délai déterminé à B.6. De wetgever heeft het instellen van de rechtsvordering tot het
l'introduction d'une action en paiement de l'indemnité d'éviction pour betalen van de uitzettingsvergoeding wegens het niet-realiseren van de
cause de non-réalisation des intentions annoncées par le bailleur door de verhuurder opgegeven voornemens aan een bepaalde termijn
(article 28 de la loi sur les baux commerciaux), afin d'éviter au willen verbinden (artikel 28 van de Handelshuurwet) om zodoende de
bailleur une longue incertitude concernant les actions intentées verhuurder te beschermen tegen langdurige onzekerheid over zulke
contre lui (Doc. parl., Chambre, 1950-1951, n° 125, p. 5, et n° 207, vorderingen tegen hem (Parl. St., Kamer 1950-1951, nr. 125, p. 5, en
p. 12). Il s'agit en l'espèce d'un délai préfix, dont l'expiration nr. 207, p. 12). Het betreft te dezen een vervaltermijn, waarvan het
entraîne non seulement la forclusion de l'action mais également celle verstrijken het tenietgaan niet alleen van de rechtsvordering, maar
du droit subjectif à l'indemnité (Cass., 6 novembre 1974, Pas., 1975, p. 286). ook van het subjectieve recht op vergoeding met zich meebrengt (Cass., 6 november 1974, Arr. Cass. 1975, p. 312).
B.7.1. Compte tenu de sa préoccupation de résoudre rapidement les B.7.1. Rekening houdend met de bekommernis om de geschillen die raken
litiges en matière commerciale, le législateur pouvait en outre aan het handelsverkeer spoedig op te lossen, kon de wetgever
raisonnablement estimer qu'il fallait imposer aux opérateurs redelijkerwijs oordelen dat aan de deelnemers aan het handelsverkeer
économiques d'être particulièrement attentifs, en soumettant leur een bijzondere oplettendheid diende te worden opgelegd door het
instellen van hun rechtsvordering tot het betalen van een
action en paiement d'une indemnité à un court délai de forclusion d'un uitzettingsvergoeding aan een korte vervaltermijn van één jaar te
an. onderwerpen.
B.7.2. L'interprétation de l'article 28 de la loi sur les baux B.7.2. De interpretatie van artikel 28 van de Handelshuurwet die ervan
commerciaux qui prend comme postulat que le délai d'un an n'est uitgaat dat de termijn van één jaar enkel van toepassing is in geval
applicable que dans le cas d'une indemnité d'éviction due à la suite van een uitzettingsvergoeding als gevolg van een weigering van een
du refus d'un renouvellement du bail commercial et non dans le cas handelshuurhernieuwing en niet in geval van een uitzetting
d'une expulsion effectuée conformément à l'article 12 juncto l'article overeenkomstig artikel 12 juncto artikel 16 van de Handelshuurwet,
16 de la loi sur les baux commerciaux, crée une différence de resulteert in een verschil in behandeling dat niet pertinent is in het
traitement qui n'est pas pertinente au regard de l'objectif poursuivi licht van de door de wetgever nagestreefde doelstelling. De
par le législateur. En effet, le bailleur acquéreur a tout autant verkrijgende verhuurder heeft immers evenzeer belang bij de
intérêt à être protégé d'une longue incertitude concernant des actions bescherming tegen langdurige onzekerheid over vorderingen tot
en paiement d'indemnités d'éviction intentées contre lui. uitzettingsvergoedingen tegen hem.
B.7.3. Une telle différence de traitement, dans le cadre de laquelle B.7.3. Een dergelijk verschil in behandeling, waarbij voor het
s'appliquerait, pour l'introduction de l'action par le preneur, qui instellen van de rechtsvordering door de huurder, die voortijdig wordt
est expulsé anticipativement par le bailleur acquéreur (article 12 uitgezet door de verkrijgende verhuurder (artikel 12 juncto artikel 16
juncto l'article 16 de la loi sur les baux commerciaux), un autre van de Handelshuurwet), een andere vervaltermijn zou gelden dan voor
délai de forclusion que pour l'introduction de l'action par le het instellen van de rechtsvordering door de huurder, aan wie een
preneur, auquel le bailleur refuse de renouveler le bail (article 16 huurhernieuwing wordt geweigerd door de verhuurder (artikel 16 van de
de la loi sur les baux commerciaux), n'est pas raisonnablement Handelshuurwet) is niet redelijk verantwoord : het leidt ertoe dat de
justifiée : elle a pour effet que le bailleur acquéreur peut se verkrijgende verhuurder in een situatie van jarenlange staat van
retrouver dans une situation d'incertitude pendant des années, alors onzekerheid kan terechtkomen, terwijl de verhuurder reeds na één jaar
que le bailleur est libéré d'une action éventuelle en paiement d'une bevrijd is van een mogelijke rechtsvordering tot het betalen van een
indemnité d'éviction après seulement un an. uitzettingsvergoeding.
B.7.4. Dans l'interprétation soumise par le juge a quo, la différence B.7.4. In de door de verwijzende rechter voorgelegde interpretatie is
de traitement n'est pas pertinente. het verschil in behandeling niet pertinent.
Dans cette interprétation, la question préjudicielle appelle une In die interpretatie dient de prejudiciële vraag bevestigend te worden
réponse affirmative. beantwoord.
B.8. Les dispositions en cause sont toutefois aussi susceptibles d'une B.8. De in het geding zijnde bepalingen zijn evenwel ook vatbaar voor
autre interprétation. En effet, l'article 28 de la loi sur les baux een andere interpretatie. Artikel 28 van de Handelshuurwet maakt
commerciaux ne fait pas de distinction entre des actions « en paiement immers geen onderscheid tussen rechtsvorderingen « tot betaling van de
de l'indemnité pour éviction », selon qu'elles résultent d'un refus de vergoeding wegens uitzetting », naargelang zij resulteren uit een
renouvellement du bail par le bailleur ou d'une résiliation anticipée weigering tot huurhernieuwing door de verhuurder, dan wel uit een
du contrat de bail par le bailleur acquéreur. voortijdige opzegging door de verkrijgende verhuurder.
Dans cette interprétation, la différence de traitement soulevée dans In die interpretatie bestaat het in de prejudiciële vraag opgeworpen
la question préjudicielle n'existe pas et la question préjudicielle verschil in behandeling niet en dient de prejudiciële vraag ontkennend
appelle une réponse négative. te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
- L'article 28 de la section 2bis(« Des règles particulières aux baux - Artikel 28 van afdeling 2bis (« Regels betreffende de handelshuur in
commerciaux ») du livre III, titre VIII, chapitre II, du Code civil het bijzonder ») van boek III, titel VIII, hoofdstuk II, van het
(la loi du 30 avril 1951 sur les baux commerciaux), interprété en ce Burgerlijk Wetboek (de wet van 30 april 1951 op de
handelshuurovereenkomsten), aldus geïnterpreteerd dat de termijn van
sens que le délai d'un an qui y est mentionné n'est applicable qu'aux één jaar erin vermeld, enkel van toepassing is op rechtsvorderingen
actions en paiement de l'indemnité d'éviction en cas de refus d'un tot het betalen van de uitzettingsvergoeding in geval van de weigering
renouvellement du bail par le bailleur, viole les articles 10 et 11 de van een huurhernieuwing door de verhuurder, schendt de artikelen 10 en
la Constitution. 11 van de Grondwet.
- L'article 28 de la section 2bis (« Des règles particulières aux baux - Artikel 28 van afdeling 2bis (« Regels betreffende de handelshuur in
commerciaux ») du livre III, titre VIII, chapitre II, du Code civil het bijzonder ») van boek III, titel VIII, hoofdstuk II, van het
(la loi du 30 avril 1951 sur les baux commerciaux), interprété en ce Burgerlijk Wetboek (de wet van 30 april 1951 op de
handelshuurovereenkomsten), aldus geïnterpreteerd dat de termijn van
sens que le délai d'un an qui y est mentionné s'applique à toutes les één jaar erin vermeld, van toepassing is op alle rechtsvorderingen tot
actions en paiement de l'indemnité d'éviction, ne viole pas les het betalen van de uitzettingsvergoeding, schendt de artikelen 10 en
articles 10 et 11 de la Constitution. 11 van de Grondwet niet.
Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 28 mai 2020. op 28 mei 2020.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
A. Alen A. Alen
^