← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 28/2020 du 20 février 2020 Numéro du rôle : 7075 En cause :
la question préjudicielle relative à l'article 88quater, § § 1 er et 3,
du Code d'instruction criminelle, posée par la Cour d'appel d'Anver La Cour constitutionnelle, composée
des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen(...)"
Extrait de l'arrêt n° 28/2020 du 20 février 2020 Numéro du rôle : 7075 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 88quater, § § 1 er et 3, du Code d'instruction criminelle, posée par la Cour d'appel d'Anver La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen(...) | Uittreksel uit arrest nr. 28/2020 van 20 februari 2020 Rolnummer 7075 In zake: de prejudiciële vraag betreffende artikel 88quater, § § 1 en 3, van het Wetboek van strafvordering, gesteld door het Hof van Beroep te Antwerpen. Het samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. Lavrysen, J.-P. Moerman, T. (...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 28/2020 du 20 février 2020 | Uittreksel uit arrest nr. 28/2020 van 20 februari 2020 |
Numéro du rôle : 7075 | Rolnummer 7075 |
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 88quater, § | In zake: de prejudiciële vraag betreffende artikel 88quater, § § 1 en |
§ 1er et 3, du Code d'instruction criminelle, posée par la Cour | 3, van het Wetboek van strafvordering, gesteld door het Hof van Beroep |
d'appel d'Anvers. | te Antwerpen. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen, | samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. |
J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. Leysen, J. | Lavrysen, J.-P. Moerman, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, R. |
Moerman et M. Pâques, assistée du greffier F. Meersschaut, présidée | Leysen, J. Moerman en M. Pâques, bijgestaan door de griffier F. |
par le président A. Alen, | Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par arrêt du 5 décembre 2018, dont l'expédition est parvenue au greffe | Bij arrest van 5 december 2018, waarvan de expeditie ter griffie van |
de la Cour le 11 décembre 2018, la Cour d'appel d'Anvers a posé la | het Hof is ingekomen op 11 december 2018, heeft het Hof van Beroep te |
question préjudicielle suivante : | Antwerpen de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
« L'article 88quater, § § 1er et 3, du Code d'instruction criminelle | « Schendt artikel 88quater, § 1 en § 3 Wetboek van Strafvordering de |
viole-t-il les articles 10, 11 et 22 de la Constitution, lus en | artikelen 10, 11 en 22 van de Grondwet in samenhang gelezen met |
combinaison avec les articles 6 et 8 de la Convention européenne des | artikelen 6 en 8 EVRM doordat zij de in artikel 88quater, § 1 Wetboek |
droits de l'homme, en ce qu'il sanctionne aussi pénalement l'inculpé | van Strafvordering bepaalde informatieplicht strafrechtelijk |
qui ne respecte pas l'obligation de fournir des informations visée à | sanctioneren, ook ten aanzien van de verdachte, terwijl dezelfde |
l'article 88quater, § 1er, du Code d'instruction criminelle, alors que | |
le même inculpé ne peut être sanctionné s'il ne fournit pas, ainsi | |
qu'il en est requis, la collaboration à la recherche dans un système | verdachte niet kan worden gesanctioneerd indien hij de gevorderde |
informatique au sens de l'article 88quater, § 2, du Code d'instruction | medewerking niet verleent aan de zoeking in een informaticasysteem |
criminelle ? ». | zoals bedoeld in artikel 88quater, § 2 Wetboek van Strafvordering ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. Par la question préjudicielle, le juge a quo demande à la Cour si | B.1. Met de prejudiciële vraag wenst de verwijzende rechter van het |
l'article 88quater, § § 1er et 3, du Code d'instruction criminelle | Hof te vernemen of artikel 88quater, § § 1 en 3, van het Wetboek van |
viole les articles 10, 11 et 22 de la Constitution, lus en combinaison | strafvordering de artikelen 10, 11 en 22 van de Grondwet, in samenhang |
avec les articles 6 et 8 de la Convention européenne des droits de | gelezen met de artikelen 6 en 8 van het Europees Verdrag voor de |
l'homme, en ce que le refus de fournir des informations, visé par | rechten van de mens, schendt, doordat de in artikel 88quater, § 1, van |
l'article 88quater, § 1er, du Code d'instruction criminelle, est | het Wetboek van strafvordering bepaalde informatieplicht altijd |
toujours sanctionné pénalement, alors que le refus de collaborer, visé | strafrechtelijk wordt gesanctioneerd, terwijl de in artikel 88quater, |
par l'article 88quater, § 2, du Code d'instruction criminelle, n'est | § 2, van het Wetboek van strafvordering bepaalde medewerkingsplicht |
pas sanctionné pénalement lorsque l'inculpé adopte ce comportement. | niet strafrechtelijk wordt gesanctioneerd wanneer de verdachte weigert |
B.2.1. L'article 88quater, § § 1er, 2 et 3, du Code d'instruction | mee te werken. B.2.1. Artikel 88quater, § § 1, 2 en 3, van het Wetboek van |
criminelle, tel qu'il est applicable au litige soumis au juge a quo, | strafvordering, zoals het van toepassing is op het bodemgeschil, |
dispose : | bepaalt : |
« § 1er. Le juge d'instruction ou un officier de police judiciaire | « § 1. De onderzoeksrechter, of in zijn opdracht een officier van |
auxiliaire du procureur du Roi et de l'auditeur du travail délégué par | gerechtelijke politie, hulpofficier van de procureur des Konings en |
lui, peut ordonner à quiconque dont il présume qu'il a connaissance | van de arbeidsauditeur, kan aan eenieder van wie hij vermoedt dat hij |
een bijzondere kennis [heeft] van het informaticasysteem dat het | |
particulière du système informatique qui fait l'objet de la recherche | voorwerp uitmaakt van de zoeking of de uitbreiding ervan bedoeld in |
ou de son extension visée à l'article 39bis, § 3, ou des services qui | artikel 39bis, § 3, of van diensten om gegevens die worden opgeslagen, |
permettent de protéger ou de crypter des données qui sont stockées, | verwerkt of overgedragen door middel van een informaticasysteem, te |
traitées ou transmises par un système informatique, de fournir des | beveiligen of te versleutelen, bevelen inlichtingen te verstrekken |
informations sur le fonctionnement de ce système et sur la manière d'y | over de werking ervan en over de wijze om er toegang toe te |
accéder ou d'accéder aux données qui sont stockées, traitées ou | verkrijgen, of in een verstaanbare vorm toegang te verkrijgen tot de |
transmises par un tel système, dans une forme compréhensible. Le juge | gegevens die door middel daarvan worden opgeslagen, verwerkt of |
d'instruction mentionne les circonstances propres à l'affaire | overgedragen. De onderzoeksrechter vermeldt de omstandigheden eigen |
justifiant la mesure dans une ordonnance motivée qu'il transmet au | aan de zaak die de maatregel wettigen in een met redenen omkleed |
procureur du Roi ou à l'auditeur du travail. | bevelschrift dat hij meedeelt aan de procureur des Konings of aan de |
arbeidsauditeur. | |
§ 2. Le juge d'instruction ou un officier de police judiciaire | § 2. De onderzoeksrechter, of een door hem afgevaardigd officier van |
auxiliaire du procureur du Roi et de l'auditeur du travail délégué par | gerechtelijke politie, hulpofficier van de procureur des Konings en |
lui, peut ordonner à toute personne appropriée de mettre en | van de arbeidsauditeur, kan iedere geschikte persoon bevelen om zelf |
fonctionnement elle-même le système informatique ou, selon le cas, de | het informaticasysteem te bedienen of de ter zake dienende gegevens, |
rechercher, rendre accessibles, copier, rendre inaccessibles ou | die door middel daarvan worden opgeslagen, verwerkt of overgedragen, |
retirer les données pertinentes qui sont stockées, traitées ou | naargelang het geval, te zoeken, toegankelijk te maken, te kopiëren, |
transmises par ce système, dans la forme qu'il aura demandée. Ces | ontoegankelijk te maken of te verwijderen, in de door hem gevorderde |
personnes sont tenues d'y donner suite, dans la mesure de leurs | vorm. Deze personen zijn verplicht hieraan gevolg te geven, voorzover |
moyens. | dit in hun mogelijkheden ligt. |
L'ordonnance [visée] à l'alinéa 1er, ne peut être prise à l'égard de | Het bevel bedoeld in het eerste lid kan niet worden gegeven aan de |
l'inculpé et à l'égard des personnes visées à l'article 156. | verdachte en aan de personen bedoeld in artikel 156. |
§ 3. Celui qui refuse de fournir la collaboration ordonnée aux § § 1er | § 3. Hij die de in § § 1 en 2 gevorderde medewerking niet verleent of |
et 2 ou qui fait obstacle à la recherche ou à son extension dans le | de zoeking in het informaticasysteem of de uitbreiding ervan hindert, |
système informatique, est puni d'un emprisonnement de six mois à trois | wordt gestraft met gevangenisstraf van zes maanden tot drie jaar en |
ans et d'une amende de vingt-six euros à vingt mille euros ou d'une de | met geldboete van zesentwintig euro tot twintigduizend euro of met een |
ces peines seulement. | van die straffen alleen. |
Si la collaboration visée à l'alinéa 1er peut empêcher la commission | Wanneer de medewerking bedoeld in het eerste lid de uitvoering van een |
d'un crime ou d'un délit ou peut en limiter les effets et que cette | misdaad of een wanbedrijf kan verhinderen, of de gevolgen ervan kan |
collaboration n'est pas fournie, les peines sont un emprisonnement de | beperken, en deze medewerking niet verleend wordt, zijn de straffen |
un à cinq ans et une amende de cinq cents euros à cinquante mille | een gevangenisstraf van één tot vijf jaar en een geldboete van |
euros ». | vijfhonderd tot vijftigduizend euro ». |
B.2.2. La disposition en cause a été insérée par l'article 9 de la loi | B.2.2. De in het geding zijnde bepaling is ingevoegd bij artikel 9 van |
du 28 novembre 2000 « relative à la criminalité informatique ». Par | de wet van 28 november 2000 « inzake informaticacriminaliteit ». Met |
cette loi, le législateur entendait entreprendre, « à la lumière de la | die wet beoogde de wetgever « in het licht van de internationale stand |
situation internationale, un certain nombre de démarches concrètes | van zaken, een aantal concrete stappen te nemen om de actoren van de |
afin de fournir aux acteurs de la justice les instruments juridiques | justitie de adequate juridische instrumenten aan te reiken om de |
adéquats pour lutter contre la criminalité sur les autoroutes de | |
l'information » (Doc. parl., Chambre, 1999-2000, DOC 50-0213/001 et | criminaliteit op de informatiesnelweg te kunnen bestrijden » (Parl. |
DOC 50-0214/001, p. 3). | St., Kamer, 1999-2000, DOC 50-0213/001 en DOC 50-0214/001, p. 3). |
B.2.3. L'article 88quater du Code d'instruction criminelle prévoit un | B.2.3. Artikel 88quater van het Wetboek van strafvordering voorziet in |
certain nombre d'obligations particulières de coopération dans un | een aantal bijzondere medewerkingsverplichtingen in een |
environnement informatisé : | geïnformatiseerde omgeving : |
« Dans le droit de procédure pénale belge, il n'existe, à l'heure | « Het Belgische strafprocesrecht kent vooralsnog weinig mogelijkheden |
actuelle, que peu de possibilités de contraindre des personnes | |
n'appartenant pas à l'appareil judiciaire à coopérer à la collecte de | om personen die geen deel uitmaken van het gerechtelijk apparaat, te |
preuves (voir l'audition de témoin, par exemple). Dans un contexte de | verplichten mee te werken aan de bewijsgaring (zie bijvoorbeeld het |
haute technologie en évolution rapide, où il arrive fréquemment que | getuigenverhoor). In een snel evoluerende hoogtechnologische context, |
les autorités ne disposent pas de moyens d'expertise suffisants ou que | waar de overheid zelf vaak niet over voldoende expertise beschikt of |
les experts ne soient pas disponibles, il est indispensable de | deskundigen weinig beschikbaar zijn, is het onontbeerlijk om personen |
contraindre les personnes ayant une connaissance du système | die het te onderzoeken informaticasysteem kennen of over een |
informatique faisant l'objet de la recherche ou ayant d'une | bijzondere expertise beschikken inzake bepaalde aspecten daarvan |
connaissance particulière de certains aspects de ce système (en | (bijvoorbeeld inzake beveiliging of cryptografie), te kunnen |
matière de protection ou de cryptage, par exemple) d'assister les | verplichten de gerechtelijke overheid bij te staan. |
autorités judiciaires. | |
Tel est l'objectif de la nouvelle disposition sans laquelle une | Dat is het oogmerk van de nieuwe bepaling, zonder dewelke een |
recherche efficace dans des systèmes informatiques semble impossible. | effectief onderzoek in informaticasystemen onmogelijk dreigt te |
Afin de s'assurer du caractère contraignant de cette mesure, le | worden. Om de afdwingbaarheid hiervan te garanderen, wordt de |
non-respect des obligations prévues ainsi que le fait de faire | niet-naleving van de voorziene verplichtingen, evenals het hinderen |
obstacle à la recherche dans un système informatique sont sanctionnés | van het onderzoek in een informaticasysteem strafrechtelijk |
pénalement. | gesanctioneerd. |
[...] | [...] |
Le projet prévoit deux types d'obligations. | Het ontwerp voorziet twee soorten verplichtingen. |
D'une part, il est créé une obligation d'information à l'égard du juge | Enerzijds wordt een informatieverplichting ten aanzien van de |
d'instruction, qui vise les personnes ayant une connaissance | onderzoeksrechter gecreëerd voor personen die over een bijzondere |
particulière des aspects pratiques et spécifiques de l'informatique ( | kennis beschikken inzake specifieke technische aspecten van |
§ 1er). A cet égard, on pense notamment aux possibilités d'accès, à la | informatica ( § 1). Hierbij wordt onder andere gedacht aan de |
configuration, à la protection et aux clés de cryptage. | toegangsmogelijkheden, de configuratie, de beveiliging en de |
cryptografische sleutels. | |
D'autre part, il est créé une obligation destinée aux personnes | Anderzijds wordt een verplichting gecreëerd voor personen die daartoe |
capables d'exécuter, d'elles-mêmes ou sur ordre d'un juge | in staat zijn, om zelf, op bevel van de onderzoeksrechter, bepaalde |
d'instruction, certaines opérations (la mise en marche de | operaties uit te voeren (bijvoorbeeld het doen functioneren van de |
l'ordinateur, la recherche de certains fichiers,...) ( § 2). Cette | computer, het opvragen van bepaalde files,...) ( § 2). Deze |
obligation ne constitue toutefois pas la règle générale : le juge | verplichting wordt evenwel niet als algemene regel gesteld : enkel |
d'instruction peut ordonner une telle mesure uniquement lorsque c'est | wanneer het noodzakelijk is, kan de onderzoeksrechter dit bevelen. Dat |
nécessaire. C'est notamment le cas lorsque le système est trop | is bijvoorbeeld het geval, wanneer het systeem te complex is, er |
complexe, lorsqu'il n'y a pas suffisamment d'agents de police | onvoldoende gekwalificeerd politiepersoneel ter plaatse is, wanneer |
qualifiés sur les lieux et que les risques liés à la collecte de | aldus minder risico's voor de bewijsgaring of voor het toebrengen van |
preuve ou la détérioration des données,... sont moindres. Le juge | schade bestaan,... De onderzoeksrechter kan hierbij aangeven in welke |
d'instruction peut à cet égard indiquer la forme dans laquelle le | |
résultat de l'opération est fourni : selon le cas, il peut par exemple | vorm het resultaat van de operatie wordt verstrekt : naargelang het |
s'agir d'une impression sur papier, d'une copie des données | geval kan het bijvoorbeeld gaan om een papieren uitdruk, om een kopie |
pertinentes sur disquette ou sur CD-ROM. | van de data op diskette of CD-ROM. |
[...] | [...] |
Il n'est cependant pas possible de soumettre l'inculpé à l'obligation | De verplichting om bepaalde data te zoeken kan evenwel niet worden |
d'effectuer des recherches à propos de certaines données compte tenu | opgelegd aan de verdachte, gezien de bescherming tegen zelf-incriminatie. |
du principe de protection contre l'auto-incrimination. | De verdachte moet hier immers, zoals in de context van de |
L'inculpé doit pouvoir faire valoir son droit au silence, comme c'est | getuigenverklaring, zijn zwijgrecht kunnen laten gelden. De andere |
d'ailleurs le cas dans le contexte des déclarations de témoin. A cet | verplichtingen zijn in dit opzicht evenwel niet onverenigbaar met de |
égard, les autres obligations ne sont néanmoins pas incompatibles avec | |
les conditions posées par la CEDH (voir, par exemple, l'arrêt Saunders | vereisten die worden gesteld door het EVRM (zie bijvoorbeeld het |
contre le Royaume-Uni du 17 décembre 1996) » (ibid., pp. 26-27). | arrest Saunders tegen het Verenigd Koninkrijk van 17 december 1996) » |
(ibid., pp. 26-28). | |
B.3.1. L'article 6, paragraphe 1, de la Convention européenne des | B.3.1. Artikel 6, lid 1, van het Europees Verdrag voor de rechten van |
droits de l'homme garantit le droit à un procès équitable et constitue | de mens waarborgt het recht op een eerlijk proces en biedt daarmee ook |
ainsi également le fondement du droit de ne pas s'incriminer (CEDH, 17 | de grondslag voor het recht om niet zichzelf te beschuldigen (EHRM, 17 |
décembre 1996, Saunders c. Royaume-Uni, § 68). | december 1996, Saunders t. Verenigd Koninkrijk, § 68). |
Selon la Cour européenne des droits de l'homme, « le droit de ne pas | Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens « heeft het recht |
s'incriminer soi-même concerne en premier lieu le respect de la | om niet mee te werken aan de eigen veroordeling in de eerste plaats |
détermination d'un accusé de garder le silence » et « il ne s'étend | betrekking op de wens van een verdachte om te zwijgen » en « betreft |
pas à l'usage, dans une procédure pénale, de données que l'on peut | dit niet tevens het gebruik in strafzaken van gegevens die van de |
obtenir de l'accusé en recourant à des pouvoirs coercitifs mais qui | verdachte kunnen worden verkregen door middel van dwang, maar die |
existent indépendamment de la volonté du suspect, par exemple les | onafhankelijk van de wil van de verdachte bestaan, zoals onder meer |
documents recueillis en vertu d'un mandat, les prélèvements d'haleine, | documenten die zijn verkregen op basis van een dwangbevel, de |
de sang et d'urine ainsi que de tissus corporels en vue d'une analyse | resultaten van adem-, bloed- en urinetests en weefsel voor |
de l'ADN » (CEDH, 17 décembre 1996, Saunders c. Royaume-Uni, § 69). | DNA-onderzoek » (EHRM, 17 december 1996, Saunders t. Verenigd Koninkrijk, § 69). |
Pour apprécier si le droit de ne pas contribuer à sa propre | Om te oordelen of het recht om niet mee te werken aan zijn eigen |
incrimination a été méconnu, il y a lieu de tenir compte des éléments | veroordeling is geschonden, moeten de volgende elementen in overweging |
suivants : la nature et le degré de la coercition, l'existence de | worden genomen : de aard en de mate van de uitgeoefende dwang, het |
garanties appropriées dans la procédure et l'utilisation qui a été | bestaan van relevante waarborgen in de procedure en het gebruik dat |
faite des éléments ainsi obtenus (CEDH, grande chambre, 11 juillet | wordt gemaakt van elementen die op die wijze zijn verkregen (EHRM, |
2006, Jalloh c. Allemagne, § 101; grande chambre, 10 mars 2009, Bykov | grote kamer, 11 juli 2006, Jalloh t. Duitsland, § 101; grote kamer, 10 |
c. Russie, § 104). | maart 2009, Bykov t. Rusland, § 104). |
B.3.2. L'article 22 de la Constitution et l'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme garantissent le droit au respect de la vie privée. Ces dispositions n'excluent pas une ingérence d'une autorité publique dans le droit au respect de la vie privée mais elles exigent que cette ingérence soit autorisée par une disposition législative suffisamment précise, qu'elle corresponde à un besoin social impérieux et qu'elle soit proportionnée à l'objectif légitime qu'elle poursuit. B.4. Comme il est dit en B.2.3, la disposition en cause vise à répondre, dans une société en évolution rapide, aux développements technologiques dans le domaine informatique. Ainsi, elle instaure deux types d'obligations de collaboration en vue de permettre une « recherche efficace dans des systèmes informatiques », sous peine d'une sanction pénale. L'article 88quater, § 1er, du Code d'instruction criminelle permet au juge d'instruction d'ordonner à quiconque dont il présume qu'il a une connaissance particulière du système informatique, y compris | B.3.2. Artikel 22 van de Grondwet en artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens waarborgen het recht op eerbiediging van het privéleven. Die bepalingen sluiten een overheidsinmenging in het recht op eerbiediging van het privéleven niet uit, maar zij vereisen dat die inmenging wordt toegestaan door een voldoende precieze wettelijke bepaling, dat zij beantwoordt aan een dwingende maatschappelijke behoefte en dat zij evenredig is met de daarbij nagestreefde wettige doelstelling. B.4. Zoals in B.2.3 is vermeld, strekt de in het geding zijnde bepaling ertoe om in een snel evoluerende samenleving een antwoord te bieden op de technologische ontwikkelingen op informaticagebied. Zo stelt zij twee soorten verplichtingen tot medewerking in teneinde een « effectief onderzoek in informaticasystemen » mogelijk te maken, op straffe van een strafrechtelijke sanctie. Artikel 88quater, § 1, van het Wetboek van strafvordering biedt de onderzoeksrechter de mogelijkheid om aan eenieder van wie hij vermoedt dat hij een bijzondere kennis heeft van het informaticasysteem, met |
l'inculpé, de fournir des informations relatives au fonctionnement du | inbegrip van de verdachte, te bevelen inlichtingen te verstrekken met |
système ou à l'accès à celui-ci (obligation d'information). L'article | betrekking tot de werking van het systeem of met betrekking tot de |
88quater, § 2, alinéa 1er, du même Code permet au juge d'instruction | toegang daartoe (informatieplicht). Artikel 88quater, § 2, eerste lid, |
d'ordonner à toute personne appropriée de mettre elle-même le système | van hetzelfde Wetboek biedt de onderzoeksrechter de mogelijkheid om |
informatique en fonctionnement ou à effectuer certaines opérations | iedere geschikte persoon te bevelen om zelf het informaticasysteem te |
bedienen of om daarop bepaalde verrichtingen uit te voeren | |
dans celui-ci (obligation de coopération). Le second alinéa de cette | (medewerkingsplicht). Het tweede lid van die bepaling sluit echter uit |
disposition exclut toutefois que cette obligation de coopération soit | dat die medewerkingsplicht wordt opgelegd aan de verdachte en aan de |
imposée à l'inculpé et aux personnes visées à l'article 156. Il | personen bedoeld in artikel 156. Uit de in B.2.3 aangehaalde |
ressort des travaux préparatoires cités en B.2.3 que l'obligation de | parlementaire voorbereiding blijkt dat de medewerkingsplicht niet van |
coopération ne s'applique pas à l'inculpé compte tenu de son droit de | toepassing is op de verdachte, teneinde rekening te houden met zijn |
ne pas contribuer à sa propre incrimination. | recht om niet mee te werken aan zijn eigen veroordeling. |
En vertu de l'article 88quater, § 3, du Code d'instruction criminelle, | Krachtens artikel 88quater, § 3, van het Wetboek van strafvordering |
le manquement à l'obligation de collaboration est sanctionné par un | wordt het niet-naleven van de informatieplicht en van de |
emprisonnement de six mois à trois ans et d'une amende de 26 euros à | medewerkingsplicht gestraft met een gevangenisstraf van zes maanden |
20 000 euros ou d'une de ces peines seulement. Si la collaboration peut empêcher la commission d'un crime ou d'un délit ou peut en limiter les effets et que cette collaboration n'est pas fournie, les peines sont un emprisonnement de un à cinq ans et une amende de 500 euros à 50 000 euros. B.5. Le juge a quo compare l'obligation d'information et l'obligation de coopération, incombant à la personne inculpée d'une infraction. Si elle ne donne pas suite à l'obligation d'information, elle s'expose à la sanction pénale visée dans la disposition en cause. En revanche, elle ne peut se voir imposer l'obligation de coopération et peut donc ignorer celle-ci sans s'exposer à une sanction pénale. B.6.1. La différence de traitement est fondée sur la nature de la collaboration qui peut être exigée par le juge d'instruction ou par une des autres personnes visées à l'article 88quater du Code d'instruction criminelle, à savoir, dans le premier cas, fournir des informations sur la manière d'accéder à un système informatique ou sur le fonctionnement de celui-ci (obligation d'information) et, dans le second cas, mettre le système informatique en fonctionnement ou y effectuer certaines opérations (obligation de coopération). La différence de traitement repose dès lors sur un critère objectif. | tot drie jaar en een geldboete van zesentwintig euro tot 20 000 euro of één van die straffen alleen. Wanneer de medewerking de uitvoering van een misdaad of een wanbedrijf kan verhinderen, of de gevolgen ervan kan beperken, en die medewerking niet wordt verleend, zijn de straffen een gevangenisstraf van één tot vijf jaar en een geldboete van vijfhonderd tot vijftigduizend euro. B.5. De verwijzende rechter vergelijkt de informatieplicht en de medewerkingsplicht van de verdachte van een misdrijf. Indien hij geen gevolg geeft aan de informatieplicht, stelt hij zich bloot aan de strafsanctie bedoeld in de in het geding zijnde bepaling. De medewerkingsplicht kan hem daarentegen niet worden opgelegd en die kan hij dus naast zich neerleggen zonder zich aan een strafsanctie bloot te stellen. B.6.1. Het verschil in behandeling steunt op het voorwerp van de medewerking die kan worden geëist door de onderzoeksrechter of door een van de andere personen bedoeld in artikel 88quater van het Wetboek van strafvordering, namelijk, in het eerste geval, informatie verschaffen over de toegang tot een informaticasysteem of over de werking ervan (informatieplicht) en, in het tweede geval, het informaticasysteem bedienen of er bepaalde verrichtingen op uitvoeren (medewerkingsplicht). Het verschil in behandeling berust derhalve op een objectief criterium. |
B.6.2. La situation de l'inculpé contraint de fournir des informations | B.6.2. De situatie van de verdachte aan wie wordt opgelegd informatie |
sur le fonctionnement du système informatique et sur la manière | te verstrekken over de werking van het informaticasysteem en over de |
d'avoir accès, dans une forme compréhensible, au système ou aux | wijze om tot het systeem of tot de gegevens, in verstaanbare vorm |
données diffère de celle de l'inculpé auquel il est demandé | toegang te verkrijgen, verschilt van die van de verdachte aan wie |
d'effectuer lui-même certaines opérations dans le système | wordt gevraagd om zelf bepaalde verrichtingen uit te voeren op het |
informatique, comme faire fonctionner le système ou rechercher des | informaticasysteem zoals het doen functioneren van het systeem of het |
données électroniques. En effet, dans le premier cas, il est demandé à | zoeken van elektronische gegevens. In het eerste geval wordt aan de |
l'inculpé de fournir une information permettant de donner accès à un | verdachte immers gevraagd informatie te verstrekken die het mogelijk |
système informatique déterminé, pour autant que cette information | maakt toegang te geven tot een bepaald informaticasysteem, voor zover |
existe indépendamment de sa volonté, de sorte que le droit de ne pas | die informatie onafhankelijk van zijn wil bestaat, zodat het recht om |
contribuer à sa propre incrimination ne s'applique pas, alors que, | niet mee te werken aan zijn eigen beschuldiging niet van toepassing |
dans le second cas, il lui est demandé de participer activement aux | is, terwijl in het tweede geval hem wordt gevraagd actief deel te |
opérations effectuées dans le système informatique, c'est-à-dire de | nemen aan de verrichtingen die in het informaticasysteem worden |
participer activement à la collecte des preuves de l'infraction, ce | uitgevoerd, dat wil zeggen actief deel te nemen aan de verzameling van |
qui serait susceptible de le conduire à contribuer à sa propre | bewijzen van het misdrijf, hetgeen hem ertoe zou kunnen brengen mee te |
incrimination. La différence de traitement est donc raisonnablement | werken aan zijn eigen beschuldiging. Het verschil in behandeling is |
justifiée. | dus redelijk verantwoord. |
B.7. Eu égard à la nécessité de mettre à la disposition des autorités | B.7. Gelet op de noodzaak om de gepaste middelen ter beschikking van |
judiciaires les moyens adéquats en vue de poursuivre et de réprimer | de gerechtelijke overheden te stellen teneinde de misdrijven te |
vervolgen en te bestraffen, die verantwoordt dat aan een persoon het | |
les infractions, ce qui justifie qu'une personne puisse se voir | bevel kan worden gegeven informatie te verstrekken waarover hij |
ordonner de fournir les informations dont elle dispose concernant le | beschikt met betrekking tot de werking of de toegang tot een |
fonctionnement ou l'accès à un système informatique, l'examen de la | informaticasysteem, leidt het onderzoek van de in het geding zijnde |
disposition en cause au regard du droit au respect de la vie privée, | bepaling ten aanzien van het recht op eerbiediging van het privéleven, |
tel qu'il est garanti par l'article 22 de la Constitution et par | zoals het is gewaarborgd bij artikel 22 van de Grondwet en bij artikel |
l'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme, ne | 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, niet tot een |
conduit pas à une autre conclusion. | andere conclusie. |
B.8. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.8. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 88quater, § § 1er et 3, du Code d'instruction criminelle, | Artikel 88quater, § § 1 en 3, van het Wetboek van strafvordering, |
tel qu'il est applicable au litige soumis au juge a quo, ne viole pas | zoals het van toepassing is op het bodemgeschil, schendt niet de |
les articles 10, 11 et 22 de la Constitution, lus en combinaison avec | artikelen 10, 11 en 22 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de |
les articles 6 et 8 de la Convention européenne des droits de l'homme. | artikelen 6 en 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. |
Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
la Cour constitutionnelle, le 20 février 2020. | op 20 februari 2020. |
Le greffier, | De griffier, |
F. Meersschaut | F. Meersschaut |
Le président, | De voorzitter, |
A. Alen | A. Alen |