Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 197/2019 du 5 décembre 2019 Numéro du rôle : 6989 En cause: la question préjudicielle concernant l'article 126 de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, po La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges T. Merckx-V(...)"
Extrait de l'arrêt n° 197/2019 du 5 décembre 2019 Numéro du rôle : 6989 En cause: la question préjudicielle concernant l'article 126 de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, po La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges T. Merckx-V(...) Uittreksel uit arrest nr. 197/2019 van 5 december 2019 Rolnummer 6989 In zake: de prejudiciële vraag over artikel 126 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters T. M(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 197/2019 du 5 décembre 2019 Uittreksel uit arrest nr. 197/2019 van 5 december 2019
Numéro du rôle : 6989 Rolnummer 6989
En cause: la question préjudicielle concernant l'article 126 de la loi In zake: de prejudiciële vraag over artikel 126 van de wet betreffende
relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en
coordonnée le 14 juillet 1994, posée par le Tribunal du travail de uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, gesteld door de
Liège, division Huy. Arbeidsrechtbank te Luik, afdeling Hoei.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges T. samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters T.
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, J. Moerman et M. Pâques, assistée Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet, J. Moerman en M. Pâques,
du greffier F. Meersschaut, présidée par le président F. Daoût, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 17 juillet 2018, dont l'expédition est parvenue au Bij vonnis van 17 juli 2018, waarvan de expeditie ter griffie van het
greffe de la Cour le 19 juillet 2018, le Tribunal du travail de Liège, Hof is ingekomen op 19 juli 2018, heeft de Arbeidsrechtbank te Luik,
division Huy, a posé la question préjudicielle suivante : afdeling Hoei, de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 126 de la loi coordonnée du 14 juillet 1994 relative à « Schendt artikel 126 van de wet betreffende de verplichte verzekering
l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités concernant voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli
l'intervention majorée, interprété en ce sens qu'il exclut que les 1994, betreffende de verhoogde tegemoetkoming, in die zin
enfants de parents séparés soient considérés comme à charge des deux geïnterpreteerd dat het uitsluit dat de kinderen van gescheiden ouders
parents pour le calcul des revenus à prendre en compte, viole-t-il les worden beschouwd als ten laste van beide ouders voor de berekening van
articles 10 et 11 de la Constitution et plus particulièrement le de in aanmerking te nemen inkomsten, de artikelen 10 en 11 van de
principe d'égalité des Belges, en ce qu'il impose le choix d'un des Grondwet en inzonderheid het beginsel van gelijkheid van de Belgen, in
deux parents comme ayant les enfants à charge alors qu'ils sont zoverre het oplegt dat een van beide ouders wordt gekozen die de
kinderen ten laste heeft, terwijl zij in werkelijkheid zowel fiscaal
réellement à charge des deux parents de manière égalitaire tant als op het vlak van de huisvesting op gelijke wijze ten laste van
fiscalement qu'au niveau de l'hébergement ? ». beide ouders zijn ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
Quant à la disposition en cause et à son contexte Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling en de context ervan
B.1.1. Tel qu'il est applicable au litige devant le juge a quo, B.1.1. Zoals het van toepassing is op het voor de verwijzende rechter
l'article 126 de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de hangende geschil bepaalt artikel 126 van de wet betreffende de
verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen,
santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, (ci-après : la loi gecoördineerd op 14 juli 1994 (hierna : de gecoördineerde wet van 14
coordonnée du 14 juillet 1994) dispose : juli 1994) :
« Si aucun choix n'a été réalisé sur la question de savoir auprès de « Als er geen keuze werd gemaakt over de vraag bij welke gerechtigde
quel titulaire la personne à charge doit être inscrite ou en cas de een persoon ten laste moet worden ingeschreven of in geval van
contestation entre les titulaires, la personne à charge est inscrite betwisting tussen de gerechtigden, wordt de persoon ten laste bij
par priorité à charge du titulaire le plus âgé ou, s'il s'agit d'un voorrang ingeschreven ten laste van de oudste gerechtigde, of, als het
enfant et que les titulaires ne vivent pas sous le même toit, à charge een kind betreft en de gerechtigden niet onder hetzelfde dak wonen,
du titulaire qui cohabite avec lui. ten laste van de gerechtigde die samenwoont met het kind.
La demande visant à ce que la personne à charge soit inscrite à charge De vraag om de persoon ten laste in te schrijven ten laste van een
d'un autre titulaire ne produit ses effets qu'au 1er janvier de andere gerechtigde heeft slechts uitwerking op 1 januari van het jaar
l'année qui suit celle au cours de laquelle la demande a été dat volgt op dat waarin de aanvraag werd ingediend. In geval van
introduite. Cependant, en cas de modification de la situation de la wijziging van de situatie van de persoon ten laste tijdens het tijdvak
personne à charge pendant la période se situant entre l'introduction dat zich situeert tussen de indiening van de voormelde aanvraag en 1
de la demande susvisée et le 1er janvier de l'année suivant celle de januari van het jaar dat volgt op de indiening van de aanvraag, heeft
l'introduction de la demande, la demande sort ses effets immédiatement de aanvraag echter onmiddellijk uitwerking met naleving van de
dans le respect des dispositions réglementaires applicables. toepasselijke reglementaire bepalingen.
Le Roi fixe, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, les De Koning stelt, bij besluit vastgesteld na overleg in de
modalités pratiques d'inscription de la personne à charge. Il Ministerraad, de praktische modaliteiten vast voor de inschrijving van
détermine le délai au terme duquel on considère qu'aucun choix n'a été de persoon ten laste. Hij bepaalt de termijn binnen dewelke men wordt
réalisé et ce qu'on entend par ' contestation '. Il détermine geacht geen keuze te hebben gemaakt en wat men verstaat onder '
également les cas dans lesquels il y a une modification de la betwisting '. Hij bepaalt eveneens de gevallen waarin er een wijziging
situation de la personne à charge pour l'application de l'alinéa is van de situatie van de persoon ten laste voor de toepassing van het
précédent ». vorige lid ».
Cette disposition règle l'inscription à une mutualité d'une personne à Die bepaling regelt de inschrijving bij een ziekenfonds van een
charge d'un titulaire des prestations de soins de santé, lorsque la persoon ten laste van een gerechtigde van de
personne à charge peut potentiellement être inscrite auprès de gezondheidszorgverstrekkingen, wanneer de persoon ten laste mogelijk
plusieurs titulaires. Ainsi, lorsque ces titulaires n'ont pas réalisé kan worden ingeschreven bij verschillende gerechtigden. Aldus, wanneer
de choix ou lorsqu'ils ne sont pas d'accord pour déterminer auprès de die gerechtigden geen keuze hebben gemaakt of het niet eens zijn om te
qui la personne à charge doit être inscrite, l'ordre de priorité prévu bepalen bij wie de persoon ten laste moet worden ingeschreven, bepaalt
par l'alinéa 1er détermine le titulaire de la personne à charge. de in het eerste lid vastgestelde volgorde de gerechtigde van de
Ainsi, la personne à charge est inscrite par priorité à charge du persoon ten laste. Zo wordt de persoon ten laste bij voorrang
titulaire le plus âgé ou, s'il s'agit d'un enfant et que les ingeschreven ten laste van de oudste gerechtigde of, als het een kind
titulaires ne vivent pas sous le même toit, à charge du titulaire qui betreft en de gerechtigden niet onder hetzelfde dak wonen, ten laste
cohabite avec lui. van de gerechtigde die samenwoont met het kind.
B.1.2. La disposition en cause trouve son origine dans la réforme de B.1.2. De in het geding zijnde bepaling vindt haar oorsprong in de
l'assurance obligatoire des soins de santé des travailleurs hervorming van de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging
indépendants, opérée par la loi du 26 mars 2007 « portant des van de zelfstandigen, bij de wet van 26 maart 2007 « houdende diverse
dispositions diverses en vue de la réalisation de l'intégration des bepalingen met het oog op de integratie van de kleine risico's in de
petits risques dans l'assurance obligatoire soins de santé pour les verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging voor de
travailleurs indépendants » (ci-après : la loi du 26 mars 2007). zelfstandigen » (hierna : de wet van 26 maart 2007).
Depuis le 1er janvier 2008, l'assurance obligatoire des indépendants Sinds 1 januari 2008 dekt de verplichte verzekering van de
couvre, comme celle des travailleurs salariés, les petits risques en zelfstandigen, net als die van de werknemers, de kleine risico's met
matière de soins de santé. Cette harmonisation de la couverture des betrekking tot de geneeskundige verzorging. Die harmonisatie van de
assurances de soins de santé des travailleurs indépendants et des dekking van de verzekering voor de geneeskundige verzorging van de
travailleurs salariés a eu pour conséquence que les personnes à charge zelfstandigen en werknemers heeft tot gevolg gehad dat de personen ten
de ces titulaires n'avaient plus autant intérêt à être inscrites à la laste van die gerechtigden niet langer zozeer belang erbij hadden te
mutualité d'un travailleur salarié plutôt qu'à celle d'un travailleur worden ingeschreven bij het ziekenfonds van een werknemer in plaats
indépendant, puisque les droits accordés par les deux régimes van bij dat van een zelfstandige, daar de rechten van beide stelsels
devenaient identiques. Pour déterminer la mutualité auprès de laquelle identiek werden. Om te bepalen bij welk ziekenfonds een persoon ten
une personne à charge doit être inscrite, le législateur a décidé de laste moet worden ingeschreven, heeft de wetgever beslist de
laisser le libre choix aux titulaires. gerechtigden hierover vrij te laten kiezen.
L'exposé des motifs de la loi du 26 mars 2007 indique : « De par l'intégration des petits risques, il n'y a plus de différence entre les droits des titulaires (différence entre le régime général et le régime indépendant, dans lequel les droits sont limités); le fait d'être inscrit à charge de tel ou tel titulaire est dès lors en principe sans importance. La personne à charge obtient en effet les mêmes droits que le titulaire à charge duquel elle est inscrite. Dans un système dans lequel les droits sont différents, le bénéficiaire est inscrit comme personne à charge du titulaire ayant le plus de droits. In de memorie van toelichting van de wet van 26 maart 2007 wordt vermeld : « Door de integratie van de kleine risico's is er geen onderscheid meer in rechten tussen de titularissen (onderscheid algemene regeling en zelfstandigenregeling met beperktere rechten) en heeft het in principe geen belang ten aanzien van welke titularis een rechthebbende als ten laste zal worden ingeschreven. De persoon ten laste genereert immers dezelfde rechten als de persoon ten aanzien van wie hij als ten laste werd ingeschreven. In een systeem met verschillende rechten werd de rechthebbende dan ook als persoon ten laste ingeschreven ten aanzien van de titularis met de meeste rechten.
Le principe dans un système qui ne connaît pas une telle distinction Het principe in een systeem zonder een dergelijk onderscheid is steeds
est toujours celui du libre choix » (Doc. parl., Chambre, 2006-2007, dat van de vrije keuze » (Parl. St., Kamer, 2006-2007, DOC
DOC 51-2764/001, p. 16). 51-2764/001, p. 16).
B.1.3. La disposition en cause provient de l'article 27 de la loi du B.1.3. De in het geding zijnde bepaling vloeit voort uit artikel 27
26 mars 2007, lequel a remplacé l'article 126 initial de la loi van de wet van 26 maart 2007, dat het oorspronkelijke artikel 126 van
coordonnée du 14 juillet 1994 comme suit : de gecoördineerde wet van 14 juli 1994 als volgt heeft vervangen :
« En cas de contestation entre des titulaires sur la question de « Bij betwisting tussen gerechtigden omtrent de vraag bij wie een kind
savoir auprès duquel un enfant doit être inscrit comme personne à als persoon ten laste moet worden ingeschreven, wordt het kind bij
charge, l'enfant est inscrit par priorité comme personne à charge du titulaire le plus âgé. voorrang ingeschreven als persoon ten laste van de oudste gerechtigde.
Pour les titulaires qui ne vivent pas sous le même toit, l'enfant est Bij gerechtigden die niet onder hetzelfde dak wonen, wordt het kind
inscrit par préférence comme personne à charge du titulaire qui bij voorkeur ingeschreven als persoon ten laste ten aanzien van de
cohabite avec lui ». gerechtigde die met hem samenwoont ».
Le commentaire de l'article 27, alors en projet, indiquait : In de commentaar bij artikel 27, toen in ontwerp, werd aangegeven :
« L'article 126 de la loi règle la situation des bénéficiaires qui ont, simultanément ou consécutivement, les qualités de bénéficiaire du régime général et du régime indépendant. Du fait de l'intégration des petits risques, cette disposition pourrait être abrogée. Cet article est remplacé par une disposition qui vise à régler la situation dans laquelle des enfants pourraient être inscrits comme enfants à charge de plusieurs titulaires. Le principe est celui du libre choix. L'article règle deux situations particulières, à savoir celle d'un conflit entre titulaires et celle du divorce. « Artikel 126 van de wet regelt de situatie van rechthebbenden die achtereenvolgens of tegelijkertijd de hoedanigheid bezitten van rechthebbende in de algemene regeling en van rechthebbende in de regeling voor de zelfstandigen. Door de integratie van de kleine risico's zou dit kunnen worden opgeheven. Dit artikel wordt vervangen door een bepaling die de situatie beoogt te regelen waarbij kinderen in hoofde van meerdere titularissen als kind, persoon ten laste zou kunnen worden ingeschreven. De vrije keuze is het principe. Het artikel regelt twee bijzondere situaties, met name de situatie van betwisting tussen gerechtigden en deze van scheiding.
[...] [...]
[...] Ce n'est qu'en cas de contestation entre les titulaires qu'un [...] Enkel in geval van betwisting tussen de titularissen heeft men
critère objectif et clair, applicable à toutes les situations, doit een objectief en duidelijk, in alle gevallen toe te passen criterium
être utilisé pour élaborer une règle de priorité. Le critère du dienen te gebruiken om een voorrangsregel in te bouwen. Het criterium
titulaire le plus âgé est un critère objectif qui peut être appliqué van de oudste gerechtigde is een objectief criterium dat in alle
de la même manière à toutes les situations. C'est en outre un critère gevallen op dezelfde wijze kan worden toegepast. Het is bovendien een
qui existait déjà dans l'ancienne règle de priorité et que les criterium dat reeds bestond in de vroegere voorrangsregel en dat voor
organismes assureurs peuvent appliquer facilement, sans qu'ils doivent de verzekeringsinstellingen eenvoudig te hanteren is, zonder dat zij
demander une information complémentaire aux assurés sociaux » (ibid., bijkomende informatie dienen op te vragen aan de sociaal verzekerden »
p. 16). (ibid., p. 16).
Dans le rapport, le ministre ajoute : In het verslag voegt de minister eraan toe :
« Il a également fallu régler la situation dans laquelle des enfants « Ook de situatie waarin kinderen als kinderen ten laste van
pourraient être inscrits comme enfants à charge de plusieurs verscheidene begunstigden zouden kunnen worden ingeschreven, moest
titulaires » (Doc. parl., Chambre, 2006-2007, DOC 51-2764/003, p. 6). worden geregeld » (Parl. St., Kamer, 2006-2007, DOC 51-2764/003, p.
B.1.4. La disposition en cause, telle qu'elle est applicable au litige 6). B.1.4. De in het geding zijnde bepaling, zoals zij van toepassing is
devant le juge a quo, a ensuite été remplacée par l'article 61 de la op het voor de verwijzende rechter hangende geschil, is vervolgens
loi du 19 décembre 2008 « portant des dispositions diverses en matière vervangen bij artikel 61 van de wet van 19 december 2008 « houdende
de santé » (ci-après : la loi du 19 décembre 2008). diverse bepalingen inzake gezondheidszorg » (hierna : de wet van 19
december 2008).
L'exposé des motifs de la loi du 19 décembre 2008 indique : De memorie van toelichting van de wet van 19 december 2008 vermeldt :
« L'instauration du libre choix dans le chef des membres peut parfois « Het instellen van de vrije keuze in hoofde van de leden kan soms
avoir des conséquences négatives. Tant qu'aucun choix n'est fait, on zelfs negatieve gevolgen hebben. Zolang immers geen keuze gemaakt is,
ne peut en aucun cas procéder à une inscription; toutefois, à partir kan in geen enkel geval overgegaan worden tot aansluiting, zij het dat
du moment où l'inscription peut être réglée, celle-ci prend effet eens de aansluiting geregeld kan worden, deze uitwerking heeft met
rétroactivement à la date à laquelle les conditions pour être personne terugwerkende kracht tot de datum waarop de voorwaarden om persoon ten
à charge sont remplies. laste te zijn werden vervuld.
Il est dès lors proposé de rétablir des règles de priorité pour Er wordt dus voorgesteld om opnieuw voorrangsregels in te stellen voor
l'inscription des personnes à charge d'un titulaire » (Doc. parl., de inschrijving van personen ten laste van een gerechtigde » (Parl.
Chambre, 2008-2009, DOC 52-1491/001 et 52-1492/001, p. 60). St., Kamer, 2008-2009, DOC 52-1491/001 en 52-1492/001, p. 60).
Le rapport précise : Het verslag verduidelijkt :
« Depuis le 1er janvier 2008, les indépendants sont également assurés « Sedert 1 januari 2008 zijn de zelfstandigen eveneens verzekerd voor
pour les petits risques par l'application de la loi du 26 mars 2007. de kleine risico's door toepassing van de wet van 26 maart 2007.
Etant donné qu'il n'existe plus ainsi qu'un seul régime d'assurance Aangezien er nu maar één stelsel van verplichte verzekering
obligatoire soins de santé, pour toutes les situations où il doit être gezondheidszorg meer bestaat voor alle situaties waarbij moet worden
déterminé auprès de quel titulaire une personne à charge doit être bepaald bij welke titularis een persoon ten laste moet worden
affiliée, le principe de libre choix a été instauré à partir du 1er janvier 2008. L'instauration du libre choix comme principe pourrait mener à moins de constance dans l'affiliation des personnes à charge. Le libre choix implique également que le choix peut être revu. Lorsque les titulaires concernés ne sont pas affiliés auprès du même organisme assureur, un échange intermutualiste de données est nécessaire afin que la personne à charge puisse bénéficier de tous les droits. L'instauration du libre choix dans le chef des membres peut ainsi parfois avoir des conséquences négatives. Tant qu'aucun choix n'est fait, on ne peut en aucun cas procéder à une inscription; toutefois, à partir du moment où l'inscription peut être réglée, celle-ci prend effet rétroactivement à la date à laquelle les conditions pour être personne à charge sont remplies. aangesloten, werd vanaf 1 januari 2008 ook het principe van de vrije keuze ingesteld. De invoering van de vrije keuze als principe zou kunnen leiden tot minder standvastigheid bij de aansluiting van de personen ten laste. De vrije keuze houdt eveneens in dat de keuze kan worden herzien. Wanneer de betrokken titularissen niet bij dezelfde verzekeringsinstelling zijn aangesloten, is een intermutualistische uitwisseling van gegevens noodzakelijk, zodat de persoon ten laste alle rechten kan genieten. Vrije keuze voor de leden kan op die manier soms ook negatieve gevolgen hebben. Zolang er geen keuze is gemaakt, mag men in geen geval overgaan tot een inschrijving; vanaf het moment dat de inschrijving kan geregeld worden, gaat die echter in met terugwerkende kracht tot op de datum waarop de voorwaarden om een persoon ten laste te zijn werden vervuld.
Il est dès lors proposé aux articles 64 et 65 de rétablir des règles Met de artikelen 64 en 65 wordt derhalve voorgesteld om opnieuw
de priorité pour l'inscription des personnes à charge d'un titulaire » voorrangsregels in te voeren voor de inschrijving van personen ten
(Doc. parl., Chambre, 2008-2009, DOC 52-1491/006, pp. 11-12). laste van een titularis » (Parl. St., Kamer, 2008-2009, DOC 52-1491/006, pp. 11-12).
B.1.5. Par les deux remplacements consécutifs de la disposition en B.1.5. Met de twee opeenvolgende vervangingen van de in het geding
cause, le législateur a voulu obvier aux conséquences négatives du zijnde bepaling heeft de wetgever de negatieve gevolgen willen
principe du libre choix des titulaires en ce qui concerne voorkomen die voortvloeien uit het beginsel van de vrije keuze van de
l'inscription d'une personne à charge, lorsque ceux-ci n'ont pas gerechtigden voor de inschrijving van een persoon ten laste wanneer
exercé de choix ou lorsqu'ils sont en contestation. zij geen keuze hebben gemaakt of in geval van betwisting.
Quant au litige devant le juge a quo Ten aanzien van het geschil voor de verwijzende rechter
B.2.1. Il ressort de la décision de renvoi que le litige devant le B.2.1. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt dat het voor de verwijzende
juge a quo porte sur le refus d'une mutualité d'accorder à un parent rechter hangende geschil betrekking heeft op de weigering van een
ziekenfonds om een gescheiden ouder een verhoogde tegemoetkoming van
séparé une intervention majorée de l'assurance soins de santé, au sens de verzekering voor geneeskundige verzorging in de zin van artikel 37,
de l'article 37, § 19, de la loi coordonnée du 14 juillet 1994, parce § 19, van de gecoördineerde wet van 14 juli 1994 toe te kennen, omdat
que les revenus du parent concerné dépasseraient le plafond de de inkomsten van de betrokkene de inkomensgrens zouden overschrijden.
revenus. Dans le calcul des revenus, la mutualité refuse de considérer Bij de berekening van de inkomsten weigert het ziekenfonds de kinderen
les enfants du parent concerné comme étant des « personnes à charge » van de betrokken ouder te beschouwen als zijnde « personen ten laste
parce qu'ils ne sont pas domiciliés chez ce parent. Puisque les », omdat zij niet bij die ouder zijn gedomicilieerd. Vermits de ouders
parents n'ont pas expressément choisi d'inscrire les enfants à charge niet uitdrukkelijk ervoor hebben gekozen de kinderen ten laste van die
de ce parent, les enfants sont, en vertu de la disposition en cause, ouder in te schrijven, zijn de kinderen krachtens de in het geding
inscrits comme personnes à charge de l'autre parent, chez qui ils sont zijnde bepaling ingeschreven als personen ten laste van de andere
domiciliés. Toutefois, le juge a quo constate que les enfants sont ouder, bij wie zij zijn gedomicilieerd. De verwijzende rechter stelt
hébergés de manière égalitaire par les deux parents depuis la evenwel vast dat de kinderen na de scheiding gelijkmatig gehuisvest
séparation de ces derniers et que les frais ordinaires et zijn door de beide ouders en dat de gewone en buitengewone kosten met
extraordinaires liés aux enfants sont supportés à moitié par chaque betrekking tot de kinderen voor de helft door elke ouder worden
parent. gedragen.
La Cour limite son examen à cette situation. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die situatie.
B.2.2. L'intervention majorée de l'assurance soins de santé est prévue B.2.2. De verhoogde tegemoetkoming van de verzekering voor
geneeskundige verzorging is bepaald bij artikel 37, § 19, van de
par l'article 37, § 19, de la loi coordonnée du 14 juillet 1994, qui gecoördineerde wet van 14 juli 1994, dat luidt :
dispose : « Les ménages qui disposent de revenus modestes bénéficient d'une « Gezinnen met een bescheiden inkomen genieten een verhoogde
intervention majorée de l'assurance. Par ménage, il y a lieu verzekeringstegemoetkoming. Onder gezin verstaat men de eenheid
d'entendre l'entité constituée du demandeur, de son conjoint non samengesteld uit de aanvrager, zijn niet feitelijk gescheiden of niet
séparé de fait ou de corps et de biens ou de son cohabitant et de van tafel en bed gescheiden echtgenoot of samenwonende persoon en hun
leurs personnes à charge au sens de l'article 32, alinéa 1er, 17°, 18° personen ten laste in de zin van artikel 32, eerste lid, 17°, 18° en
et 19°. [...]. 19°. [...]
Sont pris en considération les revenus bruts imposables du ménage. Er wordt rekening gehouden met de belastbare bruto-inkomsten van het
[...] gezin. [...]
[...] [...]
Le Roi fixe le plafond de revenus en dessous duquel le ménage concerné De Koning legt het inkomensplafond vast waaronder het betroffen gezin
est considéré comme disposant de revenus modestes. Il fixe les wordt beschouwd als over bescheiden inkomens te beschikken. Hij legt
conditions et les modalités d'ouverture, de maintien et de retrait du de voorwaarden en nadere regels vast voor de opening, het behoud en de
droit à l'intervention majorée de l'assurance, compte tenu des intrekking van het recht op de verhoogde verzekeringstegemoetkoming,
précisions apportées dans le présent paragraphe. rekening houdend met de in deze paragraaf aangebrachte preciseringen.
[...] ». [...] ».
B.2.3. Les conditions et modalités d'octroi de l'intervention majorée B.2.3. De voorwaarden inzake de toekenning van de verhoogde
de l'assurance soins de santé ont été fixées par un arrêté royal du 15 tegemoetkoming van de verzekering voor geneeskundige verzorging zijn
janvier 2014 « relatif à l'intervention majorée de l'assurance visée à bepaald bij een koninklijk besluit van 15 januari 2014 « betreffende
l'article 37, § 19, de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de verhoogde verzekeringstegemoetkoming, bedoeld in artikel 37, § 19,
van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige
de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994 » (ci-après : verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994 » (hierna :
l'arrêté royal du 15 janvier 2014). het koninklijk besluit van 15 januari 2014).
L'article 21 de cet arrêté fixe un plafond de revenus en ce qui Artikel 21 van dat besluit legt de inkomensgrens vast om aanspraak te
concerne le bénéfice d'une intervention majorée après une enquête sur kunnen maken op een verhoogde tegemoetkoming na een onderzoek van de
les revenus opérée par la mutuelle : inkomsten door het ziekenfonds :
« Le plafond de revenus applicable dans le cadre du présent arrêté est « De inkomensgrens die van toepassing is in het kader van dit besluit
fixé à 15.986,16 euros augmenté de 2.959,47 euros par personne is vastgesteld op 15.986,16 euro, verhoogd met 2.959,47 euro per
supplémentaire présente dans le ménage composé conformément aux bijkomende persoon in het gezin samengesteld in overeenstemming met de
dispositions de la section 4 du présent chapitre. bepalingen van afdeling 4 van dit hoofdstuk.
Les montants visés à l'alinéa 1er sont liés à l'indice pivot 114,97 De bedragen bedoeld in het eerste lid zijn gebonden aan de spilindex
(base 2004 = 100) et sont adaptés à l'indice des prix à la 114,97 (basis 2004 = 100) en worden aangepast aan de index van de
consommation d'une manière identique à celle en vigueur pour les consumptieprijzen op eenzelfde wijze als die welke geldt voor de
pensions. [...] ». pensioenen. [...] ».
L'article 25 du même arrêté royal, qui fait partie de la section 4 à Artikel 25 van hetzelfde koninklijk besluit, opgenomen in afdeling 4
laquelle l'article 21 précité fait référence, dispose : waarnaar het voormelde artikel 21 verwijst, bepaalt :
« Le ménage pris en considération dans le cadre de ce chapitre est « Het in aanmerking genomen gezin in het kader van dit hoofdstuk is
composé du demandeur, de son conjoint non séparé de fait ni séparé de samengesteld uit de aanvrager, zijn niet feitelijk gescheiden of niet
van tafel en bed gescheiden echtgenoot of zijn samenwonende in de zin
corps et de biens, ou de son cohabitant au sens de l'article 14 et de van artikel 14 en hun personen ten laste, en dit op het moment van de
leurs personnes à charge, et ce au moment de l'introduction de la demande. indiening van de aanvraag.
[...] ». [...] ».
La personne à charge est définie dans l'arrêté royal du 15 janvier De persoon ten laste is in het koninklijk besluit van 15 januari 2014
2014 comme étant « la personne bénéficiant des prestations de santé gedefinieerd als « de persoon die geneeskundige verstrekkingen geniet
dans la qualité visée à l'article 32, alinéa 1er, 17°, 18°, 19° et 23° in de hoedanigheid bedoeld in artikel 32, eerste lid, 17°, 18°, 19° en
de la loi » (article 2, 4). 23° van de wet » (artikel 2, 4).
B.2.4. L'article 32, alinéa 1er, 17°, 18°, 19° et 23°, de la loi B.2.4. Artikel 32, eerste lid, 17°, 18°, 19° en 23°, van de
coordonnée du 14 juillet 1994, auquel renvoient tant l'article 2, 4, gecoördineerde wet van 14 juli 1994, waarnaar wordt verwezen in zowel
de l'arrêté royal du 15 janvier 2014 que l'article 37, § 19, de la loi artikel 2, 4, van het koninklijk besluit van 15 januari 2014 als in
coordonnée du 14 juillet 1994, dispose : artikel 37, § 19, van de gecoördineerde wet van 14 juli 1994, bepaalt
« Sont bénéficiaires du droit aux prestations de santé telles qu'elles : « Rechthebbenden op de in titel III, hoofdstuk III van deze
sont définies au chapitre III du titre III de la présente loi gecoördineerde wet omschreven geneeskundige verstrekkingen onder de
coordonnée et dans les conditions prévues par celle-ci : voorwaarden die ze bepaalt, zijn :
[...] [...]
17° les personnes à charge des titulaires visés sous 1° à 16°, 20° et 17° de personen ten laste van de onder 1° tot 16°, 20° en 21° bedoelde
21°; gerechtigden;
18° les personnes à charge des titulaires visés sous 1° à 16°, 20° et 18° de personen ten laste van de onder 1° tot 16°, 20° en 21° bedoelde
21° qui remplissent leurs obligations de milice; gerechtigden die hun legerdienst doen;
19° les personnes à charge des travailleurs de nationalité belge 19° de personen ten laste van de werknemers van Belgische
assujettis à une législation étrangère de sécurité sociale, nationaliteit die onder een buitenlandse wetgeving inzake sociale
lorsqu'elles se trouvent ou reviennent en Belgique pendant que ces zekerheid vallen wanneer zij in België zijn of terugkomen terwijl die
travailleurs remplissent leurs obligations de milice. werknemers hun legerdienst doen;
[...] [...]
23° les enfants des titulaires visés sous 22° qui sont à leur charge 23° de kinderen van de gerechtigden bedoeld onder 22°, die te hunner
». laste zijn ».
Il s'ensuit que la « personne à charge » est la personne à charge de Hieruit vloeit voort dat « de persoon ten laste » de persoon ten laste
différents titulaires, dont, principalement, ceux qui sont visés aux van verschillende gerechtigden is, onder wie hoofdzakelijk de personen
1° à 16°, 20° et 21° de l'article 32 de la loi coordonnée du 14 bedoeld onder 1° tot 16°, 20° en 21° van artikel 32 van de
juillet 1994, à savoir les travailleurs salariés et les travailleurs gecoördineerde wet van 14 juli 1994, namelijk de werknemers en
indépendants, ainsi que les personnes y assimilées, tels les zelfstandigen en de daarmee gelijkgestelde personen, zoals de
retraités, les travailleurs en incapacité de travail et les personnes gepensioneerden, de werknemers die arbeidsongeschikt zijn en de
au chômage. werklozen.
B.2.5. Les articles 123, 124 et 125 de l'arrêté royal du 3 juillet B.2.5. De artikelen 123, 124 en 125 van het koninklijk besluit van 3
1996 « portant exécution de la loi relative à l'assurance obligatoire juli 1996 « tot uitvoering van de wet betreffende de verplichte
verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen,
soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994 » gecoördineerd op 14 juli 1994 » (hierna : het koninklijk besluit van 3
(ci-après : l'arrêté royal du 3 juillet 1996) précisent la notion de « juli 1996) lichten het begrip « persoon ten laste van een gerechtigde
personne à charge d'un titulaire ». » nader toe.
L'article 123 de cet arrêté royal dispose : Artikel 123 van dat koninklijk besluit bepaalt :
« La qualité de personne à charge d'un titulaire ou d'un travailleur, « De hoedanigheid van persoon ten laste van een gerechtigde of van een
au sens de l'article 32 de la loi coordonnée, est attribuée aux werknemer als bedoeld in artikel 32 van de gecoördineerde wet, wordt
personnes et dans les conditions déterminées par le présent article et toegewezen aan de personen en onder de voorwaarden bepaald in dit
par les articles 124, 125 et 127 : artikel en in de artikelen 124, 125 en 127 :
[...] [...]
3. Les enfants énumérés ci-dessous, de moins de 25 ans : 3. De hierna opgesomde kinderen, jonger dan 25 jaar :
a) les enfants et enfants adoptés du titulaire ou travailleur et ceux a) de kinderen en geadopteerde kinderen van de gerechtigde of
dans l'acte de naissance desquels le nom de celui-ci est mentionné; werknemer en zij in wier geboorteakte dezes naam is vermeld;
[...] ». [...] ».
L'article 124, § 2, alinéas 1er et 2, du même arrêté royal précise que Artikel 124, § 2, eerste en tweede lid, van hetzelfde koninklijk
la règle selon laquelle les personnes à charge doivent avoir la même besluit preciseert dat de regel volgens welke de personen ten laste
dezelfde hoofdverblijfplaats moeten hebben als de gerechtigde, niet
résidence principale que le titulaire ne s'applique pas aux enfants van toepassing is op de kinderen die ten laste zijn van de gerechtigde
qui sont à charge du titulaire par application de l'article 123, met toepassing van artikel 123, eerste lid, 3, van hetzelfde
alinéa 1er, 3, du même arrêté royal : koninklijk besluit :
« Les personnes à charge d'un titulaire ou d'un travailleur, au sens « De personen ten laste, in de zin van artikel 123, van een
de l'article 123, doivent faire partie de son ménage; elle ne gerechtigde of van een werknemer, moeten deel uitmaken van zijn gezin,
remplissent cette condition que lorsqu'elles ont la même résidence zij voldoen enkel aan deze voorwaarde wanneer zij dezelfde
principale au sens de l'article 3, alinéa 1er, 5°, de la loi du 8 août hoofdverblijfplaats in de zin van artikel 3, eerste lid, 5°, van de
1983 organisant un Registre national des personnes physiques, que le titulaire. wet van 8 augustus 1983 tot regeling van een Rijksregister van de
Il est fait exception à cette règle pour le conjoint séparé, visé à natuurlijke personen, hebben als de gerechtigde.
l'article 123, 1, et les enfants qui sont à charge du titulaire ou Op die regel wordt een uitzondering gemaakt voor de in artikel 123, 1,
bedoelde gescheiden echtgenoot of echtgenote en voor de kinderen die
travailleur par application de l'article 123, 3. [...] ». bij toepassing van artikel 123, 3, ten laste zijn van de gerechtigde of werknemer. [...] ».
Enfin, l'article 125 de l'arrêté royal du 3 juillet 1996, qui n'a pas Ten slotte bepaalt artikel 125 van het koninklijk besluit van 3 juli
été adapté à la suite de la modification de la disposition en cause 1996, dat niet is aangepast na de wijziging van de in het geding
par la loi du 19 décembre 2008, dispose : zijnde bepaling bij de wet van 19 december 2008 :
« Bij betwisting tussen gerechtigden omtrent de vraag bij wie een kind
« Conformément à l'article 126 de la loi coordonnée, en cas de contestation entre des titulaires sur la question de savoir auprès duquel un enfant doit être inscrit comme personne à charge, l'enfant est inscrit par priorité comme personne à charge du titulaire le plus âgé. Pour les titulaires qui ne vivent pas sous le même toit, l'enfant est inscrit par préférence comme personne à charge du titulaire qui cohabite avec lui ». B.2.6. La Cour de cassation a jugé, à propos de ces dispositions : « D'une part, en vertu de l'article 123, alinéa 1er, 3, a), de l'arrêté royal du 3 juillet 1996 portant exécution de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, la qualité de personne à charge d'un titulaire ou als persoon ten laste moet worden ingeschreven, wordt het kind, overeenkomstig artikel 126 van de gecoördineerde wet bij voorrang ingeschreven als persoon ten laste van de oudste gerechtigde. Bij gerechtigden die niet onder hetzelfde dak wonen, wordt het kind bij voorkeur ingeschreven als persoon ten laste ten aanzien van de gerechtigde die met hem samenwoont ». B.2.6. Het Hof van Cassatie heeft in verband met die bepalingen geoordeeld : « Krachtens artikel 123, eerste lid, 3, a), Uitvoeringsbesluit ZIV-wet wordt enerzijds de hoedanigheid van persoon ten laste van een
d'un travailleur, au sens de l'article 32 de la loi coordonnée, est gerechtigde of van een werknemer, als bedoeld in artikel 32 van de
attribuée, dans les conditions déterminées par ledit article 123 et gecoördineerde wet, onder de voorwaarden bepaald in voornoemd artikel
par les articles 124, 125 et 127 qui lui font suite, aux enfants et 123 en in de daaropvolgende artikelen 124, 125 en 127, toegewezen aan
enfants adoptés du titulaire ou du travailleur et à ceux dans l'acte de kinderen en geadopteerde kinderen van de gerechtigde of van de
de naissance desquels le nom de celui-ci est mentionné, s'ils sont werknemer en aan hen in wier geboorteakte zijn naam vermeld staat, als
âgés de moins de vingt-cinq ans. ze jonger dan 25 jaar zijn.
Dès lors que cette disposition ne requiert pas que le titulaire ou le Aangezien die bepaling niet vereist dat de gerechtigde of de werknemer
travailleur assume l'entretien de l'enfant, le second alinéa de instaat voor het onderhoud van het kind, wordt het tweede lid van
l'article 123 précité, qui prévoit que, pour l'application de cet voornoemd artikel 123, dat bepaalt dat, voor de toepassing van dat
article, est censée assumer l'entretien de l'enfant la personne qui artikel, de persoon die samenwoont met het kind moet instaan voor zijn
cohabite avec celui-ci et qui règle la preuve de cette cohabitation, onderhoud en dat het bewijs van die samenwoning regelt, niet toegepast
ne s'applique pas aux cas visés à l'alinéa 1er, 3, a), de cet article. op de gevallen bedoeld in het eerste lid, 3, a) van dat artikel.
Si l'article 124, § 2, alinéa 1er, du même arrêté dispose que les Hoewel artikel 124, § 2, eerste lid, van datzelfde besluit bepaalt dat
personnes à charge d'un titulaire ou d'un travailleur, au sens de de personen ten laste van een gerechtigde of van een werknemer volgens
l'article 123, doivent faire partie de son ménage et détermine la artikel 123, deel moeten uitmaken van zijn gezin, en de enige situatie
seule situation dans laquelle elles remplissent cette condition,
l'article 124, § 2, alinéa 2, fait exception à cette règle pour les vastlegt waarin zij aan die voorwaarde voldoen, maakt artikel 124, §
enfants qui sont à charge du titulaire ou du travailleur par 2, tweede lid, een uitzondering op die regel voor de kinderen die met
application de l'article 123, alinéa 1er, 3. toepassing van artikel 123, eerste lid, 3), ten laste van de
Il s'ensuit que, pour qu'un enfant visé à l'article 123, alinéa 1er, gerechtigde of werknemer zijn.
3, a), de l'arrêté royal du 3 juillet 1996 soit à la charge d'un Daaruit volgt dat, om in de zin van artikel 123, eerste lid, 3), a)
titulaire ou d'un travailleur, il n'est pas requis qu'il cohabite avec Uitvoeringsbesluit ZIV-wet als kind ten laste van een gerechtigde of
ce dernier ou fasse partie de son ménage. van een werknemer te zijn, niet vereist is dat het samenwoont met
D'autre part, au cas où les parents d'un enfant ne vivent pas sous le laatstgenoemde of deel uitmaakt van diens gezin.
même toit, l'article 126, alinéa 1er, de la loi relative à l'assurance Anderzijds bepaalt artikel 126, eerste lid, ZIV-wet, voor de gevallen
obligatoire soins de santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet waarin de ouders van een gezin niet onder hetzelfde dak wonen, dat als
1994, dispose que, si aucun choix n'a été réalisé sur la question de savoir auprès de quel titulaire la personne à charge doit être inscrite ou en cas de contestation entre les titulaires, la personne à charge est inscrite par priorité à charge du titulaire qui cohabite avec lui; l'alinéa 2 de cet article précise le moment où sortit ses effets la demande visant à ce que la personne à charge soit inscrite à charge d'un autre titulaire. L'arrêt constate que le défendeur est divorcé, qu'il est seul domicilié à son adresse et que ses deux filles cadettes, mineures d'âge et domiciliées chez leur mère, ' vivent chez lui la moitié du temps en vertu d'un hébergement égalitaire '. En considérant, pour les tenir, ainsi interprétés, comme contraires er geen keuze werd gemaakt over de vraag bij welke gerechtigde een persoon ten laste moet worden ingeschreven of, in geval van betwisting tussen de gerechtigden, de persoon ten laste bij voorrang wordt ingeschreven ten laste van de gerechtigde die samenwoont met het kind; het tweede lid van dat artikel bepaalt op welk tijdstip de aanvraag om de persoon ten laste in te schrijven ten laste van een andere gerechtigde, uitwerking kreeg. Het arrest stelt vast dat de verweerder uit de echt gescheiden is, dat hij op zijn adres alleen is ingeschreven en dat zijn twee jongste dochters, minderjarig en met woonplaats bij hun moeder, ' de helft van de tijd bij hem wonen volgens het stelsel van de gelijkmatig verdeelde huisvesting '. Aangezien het arrest beschouwt dat de artikelen 123, [eerste lid, 3], en 124, § 2, Uitvoeringsbesluit ZIV-wet [...], om ze, aldus uitgelegd,
aux articles 10 et 11 de la Constitution et écarter, dès lors, leur als strijdig met de artikelen 10 en 11 Grondwet aan te merken en hun
application en vertu de l'article 159 de celle-ci, que ' les articles toepassing bijgevolg krachtens artikel 159 van de Grondwet te weren,
123, [alinéa 1er, 3], et 124, § 2, de l'arrêté royal du 3 juillet 1996 de voormelde artikelen, ' voor de terugbetaling van de geneeskundige
[...] interdisent de considérer comme étant à charge pour le verstrekkingen, verbieden om kinderen die hun woonplaats bij hun
remboursement des soins de santé des enfants domiciliés chez leur andere ouder hebben als kinderen ten laste te beschouwen ', schendt
autre parent ', l'arrêt viole ces dispositions réglementaires, qui het die verordenende bepalingen die een dergelijk verbod niet
n'édictent pas pareille interdiction. uitvaardigen.
En décidant ensuite, sur cette base, que ces deux enfants ' doivent Aangezien het arrest op die grond vervolgens beslist dat die twee
être considérées comme étant à la charge [du défendeur] ' alors kinderen ' ten laste van [de verweerder] moeten worden beschouwd '
qu'elles sont inscrites comme étant à la charge de leur mère et qu'il terwijl ze ingeschreven zijn ten laste van hun moeder en niet
ne constate l'existence ni d'un choix de leurs parents séparés ni vaststelt dat hun uit de echt gescheiden ouders een keuze hebben
d'une demande d'inscription à charge du défendeur, il viole, en outre, gemaakt of een inschrijving ten laste van de verweerder hebben
l'article 126 de la loi coordonnée du 14 juillet 1994 » (Cass., 6 juin aangevraagd, schendt het bovendien artikel 126 ZIV-wet » (Cass., 6
2016, S.15.0132.F). juni 2016, S.15.0132.F).
Il ressort de cet arrêt que les articles 123, alinéa 1er, 3, a) et Uit dat arrest vloeit voort dat de artikelen 123, eerste lid, 3, a),
124, § 2, de l'arrêté royal du 3 juillet 1996 n'excluent pas que les en 124, § 2, van het koninklijk besluit van 3 juli 1996 niet
enfants de moins de 25 ans d'un couple séparé ou divorcé qui sont uitsluiten dat de kinderen jonger dan 25 jaar van een gescheiden of
domiciliés chez l'un des parents puissent être considérés à charge de uit de echt gescheiden koppel die bij een van de ouders zijn
l'autre parent pour le remboursement de leurs soins de santé. Pour le gedomicilieerd, voor de terugbetaling van hun geneeskundige verzorging
surplus, il découle de l'article 126 de la loi coordonnée du 14 als ten laste van de andere ouder kunnen worden beschouwd. Voorts
juillet 1994 que, lorsque les parents sont séparés ou divorcés, les volgt uit artikel 126 van de gecoördineerde wet van 14 juli 1994 dat,
enfants ne peuvent être inscrits comme personnes à charge qu'à l'égard wanneer de ouders gescheiden of uit de echt gescheiden zijn, de
d'un seul titulaire. En l'absence d'un choix dans le chef des parents, kinderen slechts ten aanzien van één gerechtigde als persoon ten laste
les enfants sont inscrits comme personnes à charge chez le titulaire kunnen worden ingeschreven. Bij gebrek aan keuze van de ouders, worden
qui cohabite avec eux. Il ressort de la combinaison de ces de kinderen ingeschreven als persoon ten laste bij de gerechtigde die
dispositions qu'en cas d'hébergement égalitaire, les enfants de moins met hen samenwoont. Uit de combinatie van die bepalingen vloeit voort
dat, in geval van gelijkmatig verdeelde huisvesting, de kinderen
de 25 ans doivent demeurer à la charge d'un seul titulaire et que ce jonger dan 25 jaar ten laste moeten blijven van één enkele gerechtigde
rattachement ne repose pas nécessairement uniquement sur le critère de en dat die aanknoping niet noodzakelijk alleen berust op het criterium
la résidence et sur l'idée de cohabitation. van het verblijf en het idee van de samenwoning.
Quant à la question préjudicielle Ten aanzien van de prejudiciële vraag
B.3. Par la question préjudicielle, le juge a quo interroge la Cour B.3. Met de prejudiciële vraag verzoekt de verwijzende rechter het Hof
sur la compatibilité de la disposition en cause avec les articles 10 de bestaanbaarheid na te gaan van de in het geding zijnde bepaling met
et 11 de la Constitution, qui garantissent le principe d'égalité de de bij de artikelen 10 en 11 van de Grondwet gewaarborgde beginsel van
traitement et de non-discrimination, en ce que cette disposition est gelijke behandeling en niet-discriminatie, in zoverre die bepaling zo
interprétée comme excluant de considérer, lors du calcul du plafond de wordt geïnterpreteerd dat zij uitsluit dat, bij de berekening van de
inkomensgrens in het kader van een aanvraag voor een verhoogde
revenus dans la cadre d'une demande d'intervention majorée au sens de tegemoetkoming in de zin van artikel 37, § 19, van de gecoördineerde
l'article 37, § 19, de la loi coordonnée du 14 juillet 1994, que les wet van 14 juli 1994, ervan wordt uitgegaan dat de kinderen van
enfants de parents séparés sont à charge des deux parents et comme gescheiden ouders ten laste zijn van beide ouders en dat zij de keuze
imposant le choix d'un des deux parents, alors que les enfants sont van één van beide ouders oplegt, terwijl de kinderen in werkelijkheid
réellement à la charge des deux parents de manière égalitaire, tant gelijkmatig ten laste zijn van beide ouders, zowel op fiscaal vlak als
fiscalement qu'en ce qui concerne l'hébergement. op het vlak van de huisvesting.
B.4. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas B.4. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit
qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt
personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust
qu'elle soit raisonnablement justifiée. Ce principe s'oppose, par en het redelijk verantwoord is. Dat beginsel verzet er zich overigens
ailleurs, à ce que soient traitées de manière identique, sans tegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de
qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de betwiste maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op
personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke
critiquée, sont essentiellement différentes. verantwoording bestaat.
L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld
compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel
nature des principes en cause; le principe d'égalité et de en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van
non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat
de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende
et le but visé. middelen en het beoogde doel.
B.5. Comme il est dit en B.2.6, il résulte de la combinaison des B.5. Zoals in B.2.6 is vermeld, vloeit uit de combinatie van de
articles 123, alinéa 1er, 3, a) et 124, § 2, de l'arrêté royal du 3 artikelen 123, eerste lid, 3, a), en 124, § 2, van het koninklijk
juillet 1996 et de l'article 126 de la loi coordonnée du 14 juillet besluit van 3 juli 1996 en van artikel 126 van de gecoördineerde wet
1994 qu'un seul titulaire des personnes à charge doit être envisagé, van 14 juli 1994 voort dat een enkele gerechtigde van de personen ten
laste in aanmerking moet worden genomen, zelfs in geval van een
même en cas d'hébergement égalitaire, et que ce rattachement à un gelijkmatig verdeelde huisvesting, en dat die aanknoping met een
titulaire ne repose pas nécessairement uniquement sur le critère de la gerechtigde niet noodzakelijk alleen berust op het criterium van de
résidence et sur l'idée de cohabitation. woonplaats en het idee van samenwoning.
C'est par conséquent la disposition en cause qui règle la désignation Het is bijgevolg de in het geding zijnde bepaling die de aanwijzing
du titulaire dans le cas des enfants de moins de 25 ans d'un couple van de gerechtigde regelt voor kinderen jonger dan 25 jaar van een
séparé ou divorcé, qui sont considérés comme des personnes à charge en gescheiden of uit de echt gescheiden koppel, die beschouwd worden als
vertu des articles 123, alinéa 1er, 3, a) et 124, § 2, de l'arrêté kinderen ten laste op grond van de artikelen 123, eerste lid, 3, a),
royal du 3 juillet 1996. en 124, § 2, van het koninklijk besluit van 3 juli 1996.
B.6.1. La loi du 13 avril 1995 a introduit dans l'article 374 du Code B.6.1. De wet van 13 april 1995 heeft in artikel 374 van het
civil le principe de l'exercice conjoint de l'autorité parentale. Burgerlijk Wetboek het beginsel van de gezamenlijke uitoefening van
L'exercice conjoint de l'autorité parentale, qui suppose que les het ouderlijk gezag ingevoerd. De gezamenlijke uitoefening van het
parents assument conjointement la charge financière des enfants, ouderlijk gezag, die veronderstelt dat de ouders gezamenlijk de
n'implique toutefois pas nécessairement l'hébergement égalitaire par financiële last van de kinderen op zich nemen, impliceert echter niet
les parents séparés, cette forme d'hébergement n'ayant été privilégiée noodzakelijk een gelijkmatig verdeelde huisvesting door de gescheiden
par le législateur que depuis l'entrée en vigueur de la loi du 18 ouders, waarbij die vorm van huisvesting pas door de wetgever werd
juillet 2006 « tendant à privilégier l'hébergement égalitaire de bevoorrecht vanaf de inwerkingtreding van de wet van 18 juli 2006 «
l'enfant dont les parents sont séparés et réglementant l'exécution tot het bevoorrechten van een gelijkmatig verdeelde huisvesting van
het kind van wie de ouders gescheiden zijn en tot regeling van de
forcée en matière d'hébergement d'enfant », qui a notamment modifié gedwongen tenuitvoerlegging inzake huisvesting van het kind », die
l'article 374 du Code civil. onder meer artikel 374 van het Burgerlijk Wetboek heeft gewijzigd.
B.6.2. Lorsque, toutefois, les enfants sont hébergés de manière B.6.2. Wanneer niettemin de kinderen op een gelijkmatig verdeelde
égalitaire par les parents séparés, ce que la législateur souhaite wijze door de gescheiden ouders worden gehuisvest, hetgeen de wetgever
privilégier depuis la loi du 18 juillet 2006, leur charge est sedert de wet van 18 juli 2006 wenst te bevoorrechten, wordt hun last
effectivement assumée par les parents de manière égalitaire et cette daadwerkelijk op een gelijkmatig verdeelde wijze door de ouders
répartition de la charge effective de l'enfant entre les parents gedragen, en die verdeling van de daadwerkelijke last van het kind
séparés devrait en principe être prise en compte dans le système de over de gescheiden ouders zou in principe in aanmerking moeten worden
l'intervention majorée de l'assurance soins de santé parce que ce genomen in de regeling van de verhoogde tegemoetkoming van de
verzekering voor geneeskundige verzorging, omdat die regeling ertoe
système tend à compenser la charge réelle de l'enfant dans le ménage à strekt de werkelijke last van het kind in het gezin met geringe
revenus modestes. inkomsten te compenseren.
B.7.1. En empêchant que les enfants de parents séparés qui sont B.7.1. Door te verhinderen dat de kinderen van gescheiden ouders die
hébergés chez les deux parents de manière égalitaire soient inscrits bij beide ouders gelijkmatig gehuisvest zijn, ten aanzien van beide
comme personnes à charge des deux parents, la disposition en cause a ouders als persoon ten laste worden ingeschreven, heeft de in het
pour conséquence que seul un des deux parents peut déclarer les geding zijnde bepaling tot gevolg dat voor slechts één van beide
enfants lors du calcul du plafond des revenus en ce qui concerne ouders de kinderen in aanmerking kunnen worden genomen bij de
l'octroi de l'intervention majorée de l'assurance. berekening van de inkomensgrens voor de toekenning van de verhoogde
B.7.2. Cette disposition est justifiée par l'objectif légitime que des verzekeringstegemoetkoming. B.7.2. Die bepaling is verantwoord door het wettige doel dat erin
enfants ne soient pas pris en compte deux fois pour la détermination bestaat dat kinderen niet twee keer in aanmerking worden genomen bij
du plafond de revenus relative à l'intervention majorée de l'assurance het bepalen van de inkomensgrens voor de verhoogde tegemoetkoming van
soins de santé. de verzekering voor geneeskundige verzorging.
B.7.3. La circonstance que les enfants sont domiciliés chez l'un des B.7.3. De omstandigheid dat de kinderen bij één van beide ouders
deux parents à la suite du jugement constatant la séparation n'y gedomicilieerd zijn ingevolge het vonnis waarbij de scheiding is
change rien, dès lors que la disposition en cause empêche en toute vastgesteld, is onbelangrijk, daar de in het geding zijnde bepaling in
hypothèse que les enfants puissent être inscrits comme personnes à elk geval belet dat de kinderen als persoon ten laste van beide ouders
charge des deux parents. kunnen worden ingeschreven.
Bien que chaque parent assume partiellement la charge des enfants nés Hoewel elke ouder gedeeltelijk de last op zich neemt van de uit hun
de leur union, la disposition en cause ne permet pas de prendre en verbintenis geboren kinderen, maakt de in het geding zijnde bepaling
compte dans le chef de chaque parent cette charge effectivement het niet mogelijk die daadwerkelijk gedragen last in aanmerking te
assumée pour le calcul du plafond de revenus en vue de l'octroi de nemen ten aanzien van elke ouder voor de berekening van de
l'intervention majorée de l'assurance soins de santé. inkomensgrens voor de toekenning van de verhoogde tegemoetkoming van
Cette différence de traitement n'est pas raisonnablement justifiée par de verzekering voor geneeskundige verzorging.
rapport à l'objectif du législateur qui consiste à tenir compte, lors Dat verschil in behandeling is niet redelijk verantwoord ten opzichte
de la détermination du plafond de revenus permettant l'octroi de van het doel van de wetgever om, bij het bepalen van de inkomensgrens
l'intervention majorée, de l'augmentation des charges corrélatives à voor de toekenning van de verhoogde tegemoetkoming, rekening te houden
la taille du ménage considéré et de la situation effective de met de verhoging van de daaruit voortvloeiende lasten in het
l'éducation des enfants dans le contexte familial concret. beschouwde gezin en met de werkelijke situatie van de opvoeding van de
kinderen in de concrete gezinscontext.
B.7.4. S'il est légitime que le législateur souhaite éviter que tous B.7.4. Ook al is het legitiem dat de wetgever wil vermijden dat alle
les enfants de parents séparés soient pris en compte deux fois en ce kinderen van gescheiden ouders twee keer in aanmerking worden genomen
qui concerne l'intervention majorée de l'assurance soins de santé, il voor de verhoogde tegemoetkoming van de verzekering voor geneeskundige
est toutefois disproportionné d'admettre, d'une part, qu'il faut verzorging, is het niettemin onevenredig te erkennen dat, enerzijds,
privilégier l'hébergement égalitaire et, par conséquent, la een gelijkmatig verdeelde huisvesting en bijgevolg een verdeling van
répartition de la charge des enfants entre les parents séparés, tout de last van de kinderen onder de gescheiden ouders moet worden
en refusant, d'autre part, de considérer les enfants comme étant bevoorrecht, terwijl, anderzijds, wordt geweigerd hen te beschouwen
inscrits, à tout le moins partiellement, à charge du parent qui als op zijn minst gedeeltelijk ten laste van de ouder die om de
sollicite l'intervention majorée. verhoogde tegemoetkoming verzoekt.
B.8. Cette différence de traitement injustifiée ne trouve toutefois B.8. Dat onverantwoorde verschil in behandeling vindt evenwel zijn
pas sa source dans la disposition en cause, mais dans l'absence d'une oorsprong niet in de in het geding zijnde bepaling, maar in de
disposition législative qui permette de prendre en compte, lors de la ontstentenis van een wetsbepaling die toelaat, bij het bepalen van de
détermination du plafond de revenus en ce qui concerne l'octroi d'une inkomensgrens voor de toekenning van een verhoogde tegemoetkoming van
intervention majorée de l'assurance soins de santé, la charge de verzekering voor geneeskundige verzorging, rekening te houden met
effectivement assumée par chaque parent dans l'hébergement et dans de last die daadwerkelijk door elke ouder wordt gedragen in de
l'éducation de leurs enfants, lorsque ces enfants sont hébergés de huisvesting en de opvoeding van hun kinderen, wanneer die kinderen
manière égalitaire par les parents. door de ouders gelijkmatig worden gehuisvest.
B.9. Lorsque le constat d'une lacune est exprimé en des termes B.9. Wanneer de vaststelling van een lacune is uitgedrukt in voldoende
suffisamment précis et complets qui permettent l'application de la nauwkeurige en volledige bewoordingen die toelaten de in het geding
disposition en cause dans le respect des normes de référence sur la zijnde bepaling toe te passen met inachtneming van de referentienormen
base desquelles la Cour exerce son contrôle, la Cour indique qu'il op grond waarvan het Hof zijn toetsingsbevoegdheid uitoefent, geeft
appartient au juge de mettre fin à la violation de ces normes. het Hof aan dat het aan de rechter staat een einde te maken aan de
schending van die normen.
Tel n'est pas le cas dans la présente affaire. En effet, la Cour ne Zulks is te dezen niet het geval. Het Hof kan de in B.8 uitgedrukte
peut préciser davantage le constat de lacune exprimé en B.8, dès lors vaststelling van een lacune immers niet nader preciseren aangezien het
qu'elle ne dispose pas d'un pouvoir d'appréciation équivalent à celui niet beschikt over een beoordelingsbevoegdheid die gelijkwaardig is
du législateur. A défaut de précisions, la lacune constatée en B.8 ne aan die van de wetgever. Bij ontstentenis van toelichtingen kan de in
peut pas être comblée directement par le juge a quo. C'est donc au B.8 vastgestelde lacune niet rechtstreeks door de verwijzende rechter
législateur, et à lui seul, qu'il appartient d'apprécier, dans le worden weggewerkt. Het staat dus aan de wetgever, en alleen aan hem,
respect des articles 10 et 11 de la Constitution, de quelle manière et om met inachtneming van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, te
dans quelle mesure la charge des enfants effectivement assumée par les beoordelen op welke manier en in welke mate de last die de ouders
parents doit être prise en compte lors de la détermination du plafond daadwerkelijk voor hun kinderen dragen, in aanmerking moet worden
de revenus en ce qui concerne l'octroi d'une intervention majorée de genomen om de inkomensgrens te bepalen die toelaat een verhoogde
l'assurance soins de santé. tegemoetkoming van de verzekering voor geneeskundige verzorging toe te kennen.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
- L'article 126 de la loi relative à l'assurance obligatoire soins de - Artikel 126 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor
santé et indemnités, coordonnée le 14 juillet 1994, ne viole pas les geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli
articles 10 et 11 de la Constitution. 1994, schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
- L'absence de disposition législative permettant de prendre en - De ontstentenis van een wetsbepaling die het mogelijk maakt, bij het
compte, lors de la détermination du plafond de revenus en ce qui bepalen van de inkomensgrens die toelaat een verhoogde tegemoetkoming
concerne l'octroi d'une intervention majorée de l'assurance soins de van de verzekering voor geneeskundige verzorging toe te kennen, de
santé, la charge effectivement assumée par chaque parent dans last die elke ouder daadwerkelijk draagt in de huisvesting en de
l'hébergement et dans l'éducation de leurs enfants, lorsque ces opvoeding van hun kinderen, wanneer die kinderen gelijkmatig worden
enfants sont hébergés de manière égalitaire par les parents, viole les gehuisvest door de ouders, in aanmerking te nemen, schendt de
articles 10 et 11 de la Constitution. artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 5 décembre 2019. op 5 december 2019.
Le greffier, De griffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
Le président, De voorzitter,
F. Daoût F. Daoût
^