Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 31/2019 du 28 février 2019 Numéro du rôle : 7074 En cause : la demande d'interprétation de l'arrêt n° 35/2018 du 22 mars 2018 La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen(...)"
Extrait de l'arrêt n° 31/2019 du 28 février 2019 Numéro du rôle : 7074 En cause : la demande d'interprétation de l'arrêt n° 35/2018 du 22 mars 2018 La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen(...) Uittreksel uit arrest nr. 31/2019 van 28 februari 2019 Rolnummer 7074 In zake : de vordering tot uitlegging van het arrest nr. 35/2018 van 22 maart 2018 Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 31/2019 du 28 février 2019 Uittreksel uit arrest nr. 31/2019 van 28 februari 2019
Numéro du rôle : 7074 Rolnummer 7074
En cause : la demande d'interprétation de l'arrêt n° 35/2018 du 22 In zake : de vordering tot uitlegging van het arrest nr. 35/2018 van
mars 2018 (questions préjudicielles relatives aux articles 479 junctis 22 maart 2018 (prejudiciële vragen betreffende de artikelen 479
483 et 503bis du Code d'instruction criminelle), introduite par la junctis 483 en 503bis van het Wetboek van strafvordering), ingesteld
Cour d'appel de Gand. door het Hof van Beroep te Gent.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L.
T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet et J. Moerman, assistée du Lavrysen, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet en J. Moerman,
greffier F. Meersschaut, présidée par le président A. Alen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la demande et procédure I. Onderwerp van de vordering en rechtspleging
Par arrêt du 6 décembre 2018 en cause du ministère public contre T.B., Bij arrest van 6 december 2018 in zake het openbaar ministerie tegen
J.L. et S. D.V., dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour T.B., J.L. en S. D.V., waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is
le 10 décembre 2018, la Cour d'appel de Gand a posé la question ingekomen op 10 december 2018, heeft het Hof van Beroep te Gent de
préjudicielle suivante : volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'arrêt de la Cour constitutionnelle n° 35/2018 du 22 mars 2018 « Dient het arrest van het Grondwettelijk Hof van 22 maart 2018 (GwH
doit-il être interprété en ce sens que seule une initiative du 35/2018) aldus begrepen te worden dat enkel een initiatief van de
législateur peut remédier à la violation, constatée, des articles 10 wetgever de vastgestelde schending van de artikelen 10 en 11 van de
et 11 de la Constitution par les articles 479, 483 et 503bis du Code Grondwet door de artikelen 479, 483 en 503bis van het Wetboek van
d'instruction criminelle ou en ce sens qu'à supposer que la Cour Strafvordering, vermag te herstellen, dan wel dat de kamer van
inbeschuldigingstelling, wanneer het Grondwettelijk Hof van oordeel is
constitutionnelle juge que le constat de la lacune est exprimé en des dat de vastgestelde lacune is uitgedrukt in voldoende nauwkeurige en
termes suffisamment précis et complets qui permettent l'application volledige bewoordingen die toelaten de in het geding zijnde bepalingen
des dispositions en cause dans le respect du principe d'égalité et de toe te passen met inachtneming van de principes van gelijkheid en
non-discrimination, la chambre des mises en accusation doit se non-discriminatie, zich bij wijze van grondwetconforme interpretatie
déclarer compétente, en vertu d'une interprétation conforme à la bevoegd moet verklaren om de rechtspleging te regelen t.a.v. zaken
Constitution, pour régler la procédure dans des affaires impliquant waarin personen zijn betrokken die onderworpen zijn aan het voorrecht
des personnes soumises au privilège de juridiction, et ce, dans van rechtsmacht, en dit in afwachting van een optreden van de wetgever ? ».
l'attente d'une intervention du législateur ? ». Op 19 december 2018 hebben de rechters-verslaggevers T. Merckx-Van
Le 19 décembre 2018, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la Goey en P. Nihoul, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de
loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof
juges-rapporteurs T. Merckx-Van Goey et P. Nihoul ont informé la Cour ervan in kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht
qu'ils pourraient être amenés à proposer de mettre fin à la demande voor te stellen de vordering tot uitlegging van het arrest nr. 35/2018
d'interprétation de l'arrêt n° 35/2018 du 22 mars 2018 par un arrêt van 22 maart 2018 af te doen met een arrest gewezen op voorafgaande
rendu sur procédure préliminaire. rechtspleging. (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. La Cour est invitée à statuer sur la demande d'interprétation de B.1. Het Hof wordt verzocht zich uit te spreken over de vordering tot
l'arrêt n° 35/2018 du 22 mars 2018. Par cet arrêt, la Cour a statué uitlegging van het arrest nr. 35/2018 van 22 maart 2018. Bij dat
sur les questions préjudicielles concernant l'article 479, lu en arrest heeft het Hof uitspraak gedaan over de prejudiciële vragen
combinaison avec les articles 483 et 503bis, du Code d'instruction inzake artikel 479 junctis 483 en 503bis van het Wetboek van
criminelle, posées par la Cour d'appel de Gand. strafvordering, gesteld door het Hof van Beroep te Gent.
Par cet arrêt, la Cour a jugé que les articles 479, 483 et 503bis du Bij dat arrest heeft het Hof geoordeeld dat de artikelen 479, 483 en
Code d'instruction criminelle violent les articles 10 et 11 de la 503bis van het Wetboek van strafvordering de artikelen 10 en 11 van de
Constitution « en ce qu'ils ne prévoient pas, au terme de Grondwet schenden « in zoverre zij, bij het afsluiten van het
gerechtelijk onderzoek, niet voorzien in het optreden van een
l'instruction, l'intervention d'une juridiction d'instruction qui onderzoeksgerecht dat in het kader van een op tegenspraak gevoerde
procède, dans le cadre d'une procédure contradictoire, au règlement de procedure overgaat tot de regeling van de rechtspleging en daarbij de
la procédure et examine ce faisant si les charges sont suffisantes et toereikendheid van de bezwaren en de regelmatigheid van de
si la procédure est régulière ». rechtspleging beoordeelt ».
B.2. Par sa demande d'interprétation, la chambre des mises en B.2. Met haar vordering tot uitlegging vraagt de kamer van
accusation de la Cour d'appel de Gand demande à la Cour si l'arrêt n° inbeschuldigingstelling van het Hof van Beroep te Gent aan het Hof of
35/2018 « doit être interprété en ce sens que seule une initiative du het arrest nr. 35/2018 « aldus [dient] begrepen te worden dat enkel
législateur peut remédier à la violation, constatée, des articles 10 een initiatief van de wetgever de vastgestelde schending van de
et 11 de la Constitution par les articles 479, 483 et 503bis du Code artikelen 10 en 11 van de Grondwet door de artikelen 479, 483 en
d'instruction criminelle ou en ce sens qu'à supposer que la Cour 503bis van het Wetboek van Strafvordering, vermag te herstellen, dan
constitutionnelle juge que le constat de la lacune est exprimé en des wel dat de kamer van inbeschuldigingstelling, wanneer het
termes suffisamment précis et complets qui permettent l'application Grondwettelijk Hof van oordeel is dat de vastgestelde lacune is
des dispositions en cause dans le respect du principe d'égalité et de uitgedrukt in voldoende nauwkeurige en volledige bewoordingen die
non-discrimination, la chambre des mises en accusation doit se toelaten de in het geding zijnde bepalingen toe te passen met
déclarer compétente, en vertu d'une interprétation conforme à la inachtneming van de principes van gelijkheid en non-discriminatie,
Constitution, pour régler la procédure dans des affaires impliquant zich bij wijze van grondwetsconforme interpretatie bevoegd moet
des personnes soumises au privilège de juridiction, et ce, dans verklaren om de rechtspleging te regelen t.a.v. zaken waarin personen
zijn betrokken die onderworpen zijn aan het voorrecht van rechtsmacht,
l'attente d'une intervention du législateur ». en dit in afwachting van een optreden van de wetgever ».
B.3. Le dispositif précité de l'arrêt n° 35/2018 doit être lu en B.3. Het hogervermelde dictum van het arrest nr. 35/2018 dient in
combinaison avec les considérants B.11 et B.12 de cet arrêt, qui samenhang te worden gelezen met de overwegingen B.11 en B.12 van dat
constituent le fondement nécessaire du dispositif et qui sont formulés arrest, die de noodzakelijke grondslag vormen voor het dictum en
comme suit : vermelden :
« B.11. Par dérogation à la procédure pénale de droit commun, les « B.11. In afwijking van het gemeen strafprocesrecht voorzien de in
dispositions en cause ne prévoient pas, pour les magistrats, het geding zijnde bepalingen voor de magistraten niet in het optreden
l'intervention d'une juridiction d'instruction afin de régler la van een onderzoeksgerecht om, bij het afsluiten van het gerechtelijk
procédure au terme de l'instruction. onderzoek, de rechtspleging te regelen.
[...] [...]
B.12.2. En ce qui concerne les magistrats visés par l'article 479 du B.12.2. Wat de in artikel 479 van het Wetboek van strafvordering
Code d'instruction criminelle autres que ceux visés à l'article 481, vermelde magistraten andere dan die bedoeld in artikel 481 betreft,
en confiant les fonctions de juge d'instruction à un magistrat désigné heeft de wetgever, door het ambt van onderzoeksrechter toe te
à cette fin par le premier président de la cour d'appel et en vertrouwen aan een magistraat die daartoe is aangewezen door de eerste
prévoyant que les magistrats concernés doivent être jugés par le plus voorzitter van het hof van beroep en door erin te voorzien dat de
haut juge du fond, le législateur a entendu leur offrir des garanties betrokken magistraten door de hoogste feitenrechter moeten worden
déterminées de nature à assurer une administration de la justice berecht, hun welbepaalde waarborgen willen bieden die een onpartijdige
impartiale et sereine, conformément à l'objectif mentionné en B.6.1. en serene rechtsbedeling kunnen verzekeren, overeenkomstig het in
B.6.1 vermelde doel.
B.12.3. Cependant, comme il est dit en B.6.2, le procureur général B.12.3. Zoals in B.6.2 wordt vermeld, is de procureur-generaal bij het
près la cour d'appel est seul compétent pour décider, au terme de hof van beroep evenwel als enige bevoegd om bij het afsluiten van het
l'instruction requise, si l'affaire doit ou non être renvoyée à la gevorderde gerechtelijk onderzoek te beslissen of de zaak al dan niet
juridiction de jugement. Dans la mesure où, au terme de l'instruction, naar het vonnisgerecht moet worden verwezen. In zoverre er aldus bij
il n'y a pas, pour les magistrats visés par l'article 479 du Code het afsluiten van het gerechtelijk onderzoek, voor de in artikel 479
van het Wetboek van strafvordering vermelde magistraten andere dan die
d'instruction criminelle autres que ceux visés à l'article 481 et les bedoeld in artikel 481 en de daders van een samenhangend misdrijf,
auteurs d'une infraction connexe, d'intervention d'une juridiction geen optreden is van een onderzoeksgerecht dat in het kader van een op
d'instruction qui procède, dans le cadre d'une procédure tegenspraak gevoerde procedure overgaat tot de regeling van de
contradictoire, au règlement de la procédure et examine ce faisant si rechtspleging en daarbij de toereikendheid van de bezwaren en de
les charges sont suffisantes et si la procédure est régulière, comme regelmatigheid van de rechtspleging beoordeelt, zoals dat het geval is
c'est le cas de la Cour de cassation pour les magistrats des cours bij het Hof van Cassatie voor de magistraten van de hoven van beroep,
d'appel, les dispositions en cause portent une atteinte doen de in het geding zijnde bepalingen op onevenredige wijze afbreuk
disproportionnée aux droits des personnes concernées. aan de rechten van de betrokken personen.
B.12.4. Les articles 479, 483 et 503bis du Code d'instruction B.12.4. De artikelen 479, 483 en 503bis van het Wetboek van
criminelle ne sont dès lors pas compatibles avec les articles 10 et 11 strafvordering zijn bijgevolg niet bestaanbaar met de artikelen 10 en
de la Constitution ». 11 van de Grondwet ».
B.4. Dès lors que le constat de la lacune qui a été fait en B.12.3 de B.4. Aangezien de in B.12.3 van het arrest nr. 35/2018 gedane
l'arrêt de la Cour n° 35/2018 est exprimé en des termes suffisamment vaststelling van de lacune is uitgedrukt in voldoende nauwkeurige en
précis et complets qui permettent l'application des articles 479, 483 volledige bewoordingen die toelaten de artikelen 479, 483 en 503bis
et 503bis du Code d'instruction criminelle dans le respect des normes van het Wetboek van strafvordering toe te passen met inachtneming van
de référence sur la base desquelles la Cour exerce son contrôle, il de referentienormen op grond waarvan het Hof zijn toetsingsbevoegdheid
appartient à tout juge - dans l'attente d'une intervention du uitoefent, staat het aan elke rechter - in afwachting van een optreden
législateur - de mettre fin à la violation de ces normes par van de wetgever - een einde te maken aan de schending van die normen
l'application des règles de droit commun de la procédure pénale. via de toepassing van de gemeenrechtelijke regels van de strafrechtspleging.
La chambre des mises en accusation doit ainsi se déclarer compétente Aldus moet de kamer van inbeschuldigingstelling zich bevoegd verklaren
pour régler, au terme de l'instruction, la procédure à charge des om bij het afsluiten van het gerechtelijk onderzoek lastens de in
magistrats visés par l'article 479 du Code d'instruction criminelle - artikel 479 van het Wetboek van strafvordering vermelde magistraten -
autres que ceux visés à l'article 481 - et des auteurs d'une andere dan die bedoeld in artikel 481 - en de daders van een
infraction connexe, et examiner ce faisant si les charges sont samenhangend misdrijf, de rechtspleging te regelen en daarbij de
toereikendheid van de bezwaren en de regelmatigheid van de
suffisantes et si la procédure est régulière, conformément aux règles rechtspleging te beoordelen overeenkomstig de gemeenrechtelijke regels
de droit commun de la procédure pénale. van de strafrechtspleging.
B.5. Contrairement à ce que fait valoir l'inculpé devant la B.5. Anders dan de inverdenkinggestelde voor het verwijzende
rechtscollege aanvoert, verzet het wettigheidsbeginsel in strafzaken
juridiction a quo, le principe de légalité en matière pénale ne zich niet ertegen dat het Hof aldus aangeeft dat het, in afwachting
s'oppose pas à ce que la Cour précise qu'il appartient au juge de mettre fin à l'inconstitutionnalité constatée dans l'attente d'une intervention du législateur. En effet, la clarification de la lacune constatée, indiquée en B.4, ne donne pas lieu à de nouvelles incriminations ou à des peines plus lourdes. Cette clarification ne donne pas lieu non plus à un risque d'arbitraire, qui aurait pour effet de violer le principe de prévisibilité tel qu'il découle du principe de légalité, mais elle tend uniquement à créer la sécurité juridique et à donner à l'intéressé les garanties procédurales requises. Par ces motifs, la Cour dit pour droit : van een optreden van de wetgever, aan de rechter staat een einde te maken aan de vastgestelde ongrondwettigheid. De in B.4 vermelde verduidelijking van de vastgestelde lacune geeft immers geen aanleiding tot nieuwe strafbaarstellingen of zwaardere straffen. Die verduidelijking geeft evenmin aanleiding tot een risico van willekeur, waardoor afbreuk zou worden gedaan aan het beginsel van voorspelbaarheid zoals dat voortvloeit uit het wettigheidsbeginsel, doch strekt er enkel toe rechtszekerheid te creëren en de betrokkene de vereiste procedurele waarborgen te bieden. Om die redenen, het Hof zegt voor recht :
L'arrêt n° 35/2018 du 22 mars 2018 doit être interprété en ce sens Het arrest nr. 35/2018 van 22 maart 2018 dient aldus te worden
que, dans l'attente d'une intervention du législateur, la chambre des uitgelegd dat, in afwachting van een optreden van de wetgever, de
mises en accusation doit se déclarer compétente pour régler, au terme kamer van inbeschuldigingstelling zich bevoegd moet verklaren om, bij
de l'instruction, la procédure à charge des magistrats visés par
l'article 479 du Code d'instruction criminelle - autres que ceux visés het afsluiten van het gerechtelijk onderzoek lastens de in artikel 479
van het Wetboek van strafvordering vermelde magistraten - andere dan
à l'article 481 - et des auteurs d'une infraction connexe et examiner die bedoeld in artikel 481 - en de daders van een samenhangend
misdrijf, de rechtspleging te regelen en daarbij de toereikendheid van
ce faisant si les charges sont suffisantes et si la procédure est de bezwaren en de regelmatigheid van de rechtspleging te beoordelen
régulière, conformément aux règles de droit commun de la procédure overeenkomstig de gemeenrechtelijke regels van de strafrechtspleging.
pénale. Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 28 février 2019. op 28 februari 2019.
Le greffier, Le président, De griffier, De voorzitter,
F. Meersschaut A. Alen F. Meersschaut A. Alen
^