← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 68/2019 du 16 mai 2019 Numéro du rôle : 6790 En cause : les
questions préjudicielles relatives aux articles 1214, § 6, et 1224 du Code judiciaire, posées
par le Tribunal de première instance du Hainaut, division Mon La Cour constitutionnelle, composée
des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...)"
| Extrait de l'arrêt n° 68/2019 du 16 mai 2019 Numéro du rôle : 6790 En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 1214, § 6, et 1224 du Code judiciaire, posées par le Tribunal de première instance du Hainaut, division Mon La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...) | Uittreksel uit arrest nr. 68/2019 van 16 mei 2019 Rolnummer 6790 In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 1214, § 6, en 1224 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Henegouwen, afdeling Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...) |
|---|---|
| COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
| Extrait de l'arrêt n° 68/2019 du 16 mai 2019 | Uittreksel uit arrest nr. 68/2019 van 16 mei 2019 |
| Numéro du rôle : 6790 | Rolnummer 6790 |
| En cause : les questions préjudicielles relatives aux articles 1214, § | In zake : de prejudiciële vragen betreffende de artikelen 1214, § 6, |
| 6, et 1224 du Code judiciaire, posées par le Tribunal de première | en 1224 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van |
| instance du Hainaut, division Mons. | eerste aanleg Henegouwen, afdeling Bergen. |
| La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
| composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen, | samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. |
| J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et P. Nihoul, assistée du | Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en P. Nihoul, |
| greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président F. Daoût, | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût, |
| après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
| I. Objet des questions préjudicielles et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging |
| Par jugement du 17 novembre 2017 en cause de M.M. contre J.-J. M., | Bij vonnis van 17 november 2017 in zake M.M. tegen J.-J. M., waarvan |
| dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 7 décembre | de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 7 december 2017, |
| 2017, le Tribunal de première instance du Hainaut, division Mons, a | heeft de Rechtbank van eerste aanleg Henegouwen, afdeling Bergen, de |
| posé les questions préjudicielles suivantes : | volgende prejudiciële vragen gesteld : |
| 1. « L'article 1214, § 6, du Code judiciaire ne viole-t-il pas | 1. « Schendt artikel 1214, § 6, van het Gerechtelijk Wetboek niet in |
| notamment les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non | het bijzonder de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in |
| avec d'autres dispositions légales supranationales telle la Convention | samenhang gelezen met andere, supranationale wettelijke bepalingen |
| zoals het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre | |
| européenne des droits de l'homme, en ce qu'il ne permet pas, en l'état | het, in de huidige stand van de interpretatie ervan in de rechtsleer |
| actuel de son interprétation par la doctrine et la jurisprudence, au | en de rechtspraak, de notaris-vereffenaar niet toelaat, in het geval |
| Notaire liquidateur, dans l'hypothèse où l'un des indivisaires est | dat een van de mede-eigenaars afwezig of weigerachtig is, in zijn |
| défaillant ou récalcitrant, de consentir en ses lieux et place à la | plaats in te stemmen met de door de andere mede-eigenaars gewenste |
| vente de gré à gré d'un immeuble non commodément partageable souhaitée | verkoop uit de hand van een niet gevoeglijk verdeelbaar onroerend goed |
| par les autres indivisaires (le cas échéant même après avoir constaté | (in voorkomend geval zelfs na te hebben vastgesteld dat dat soort van |
| que ce type de vente était préférable à la vente publique et servait | verkoop te verkiezen was boven de openbare verkoop en de belangen van |
| mieux les intérêts desdits indivisaires), mais uniquement de procéder | de genoemde mede-eigenaars beter diende), maar alleen toelaat over te |
| à la vente publique, sans un quelconque pouvoir d'appréciation alors | gaan tot de openbare verkoop, zonder enige beoordelingsbevoegdheid, |
| qu'il est le premier juge de la liquidation, rendant de facto | terwijl hij de eerste beoordelaar van de vereffening is, zodat elke |
| verkoop uit de hand in het kader van een vereffening waarover geschil | |
| impossible toute vente de gré à gré dans le cadre d'une liquidation | bestaat, de facto onmogelijk wordt gemaakt zodra een mede-eigenaar |
| contentieuse dès qu'un indivisaire est défaillant ou récalcitrant ? »; | afwezig of weigerachtig is ? »; |
| 2. « L'impossibilité pour un indivisaire, en droit commun de la | 2. « Schendt de onmogelijkheid, in het gemeen recht van de |
| liquidation-partage, d'obtenir du Tribunal de la Famille qu'il | vereffening-verdeling, voor een mede-eigenaar om van de |
| autorise la vente de gré à gré d'un immeuble non commodément | familierechtbank te verkrijgen dat zij de verkoop uit de hand van een |
| niet gevoeglijk verdeelbaar onroerend goed toestaat, ongeacht of een | |
| partageable, qu'il y ait défaillance ou récalcitrance d'un autre | andere mede-eigenaar al dan niet afwezig of weigerachtig is (en in |
| indivisaire ou non (et le cas échéant même après avoir constaté que ce | voorkomend geval zelfs na te hebben vastgesteld dat dat soort van |
| type de vente était préférable à la vente publique et servait mieux | verkoop te verkiezen was boven de openbare verkoop en de belangen van |
| les intérêts desdits indivisaires), telle qu'elle résulte de l'article | de genoemde mede-eigenaars beter diende), zoals zij volgt uit artikel |
| 1224 du Code judiciaire, avec pour conséquence ici aussi | 1224 van het Gerechtelijk Wetboek, met ook hier in alle gevallen de |
| l'impossibilité d'une vente autre que publique dans tous les cas, ne | onmogelijkheid van een andere dan een openbare verkoop tot gevolg, |
| viole-t-elle pas notamment les articles 10 et 11 de la Constitution, | niet in het bijzonder de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan |
| combinés ou non avec d'autres dispositions légales supranationales | niet in samenhang gelezen met andere, supranationale wettelijke |
| telle la Convention européenne des droits de l'homme, alors même que | bepalingen zoals het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, |
| tel est le cas dans l'article 1193bis du Code judiciaire dès qu'une | terwijl zulks het geval is in artikel 1193bis van het Gerechtelijk |
| succession comporte un immeuble dans [lequel] des mineurs, des | Wetboek zodra een nalatenschap een onroerend goed omvat waarin |
| minderjarigen, beschermde personen, vermoedelijk afwezigen, personen | |
| personnes protégées, des présumés absents, des personnes internées en | die geïnterneerd zijn ter bescherming van de maatschappij, erfgenamen |
| défense sociale, des acceptants sous bénéfice d'inventaire, etc... ont | die onder voorrecht van boedelbeschrijving aanvaarden, enz. rechten |
| des droits ? ». | hebben ? ». |
| (...) | (...) |
| III. En droit | III. In rechte |
| (...) | (...) |
| B.1. La Cour est interrogée sur les articles 1214, § 6, (première | B.1. Het Hof wordt ondervraagd over de artikelen 1214, § 6, (eerste |
| question préjudicielle) et 1224 (seconde question préjudicielle) du | prejudiciële vraag) en 1224 (tweede prejudiciële vraag) van het |
| Code judiciaire. | Gerechtelijk Wetboek. |
| Ces dispositions figurent dans la sous-section 6 (« Du déroulement des | Die bepalingen maken deel uit van onderafdeling 6 (« Het verloop van |
| opérations ») de la section 2 (« Du partage judiciaire ») du chapitre | de werkzaamheden ») van afdeling 2 (« Gerechtelijke verdeling ») van |
| VI (« Des partages et licitations ») du livre IV (« Procédures | hoofdstuk VI (« Verdeling en veiling van onverdeelde goederen ») van |
| particulières ») du Code judiciaire. | boek IV (« Bijzondere rechtsplegingen ») van het Gerechtelijk Wetboek. |
| B.2. Les questions préjudicielles partent du constat que le | B.2. De prejudiciële vragen vertrekken van de vaststelling dat de |
| notaire-liquidateur (première question préjudicielle) et le tribunal | notaris-vereffenaar (eerste prejudiciële vraag) en de familierechtbank |
| de la famille (seconde question préjudicielle) ne disposent d'aucun | (tweede prejudiciële vraag) niet over enige beoordelingsbevoegdheid |
| pouvoir d'appréciation pour décider une vente de gré à gré, au lieu | beschikken om tot een verkoop uit de hand te beslissen, in plaats van |
| d'une vente publique de l'immeuble, lorsqu'un des copropriétaires est | een openbare verkoop van het onroerend goed, wanneer één van de |
| absent ou refuse de donner son accord à une vente de gré à gré. | mede-eigenaars afwezig is of weigert in te stemmen met een verkoop uit |
| B.3. Le juge a quo demande à la Cour de contrôler les dispositions en | de hand. B.3. De verwijzende rechter vraagt het Hof de in het geding zijnde |
| cause au regard des articles 10 et 11 de la Constitution, lus ou non | bepalingen te toetsen aan de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al |
| en combinaison avec d'autres dispositions conventionnelles telle la | dan niet in samenhang gelezen met andere verdragsbepalingen zoals het |
| Convention européenne des droits de l'homme. Il n'indique toutefois | Europees Verdrag voor de rechten van de mens. Hij wijst echter geen |
| pas de disposition précise. La Cour ne peut donc contrôler les | precieze bepaling aan. Het Hof kan de in het geding zijnde bepalingen |
| dispositions en cause qu'au regard des articles 10 et 11 de la Constitution. Afin de pouvoir exercer ce contrôle, les questions préjudicielles doivent préciser quelles catégories de personnes sont comparées. Ces catégories doivent à tout le moins ressortir de la motivation du jugement de renvoi. Si tel n'est pas le cas, la Cour ne peut pas juger si le principe d'égalité et de non-discrimination est violé. La première question préjudicielle ne précise pas quelles catégories de personnes sont comparées entre elles. Le jugement de renvoi n'apporte aucune précision à ce sujet. La première question préjudicielle est dès lors irrecevable. B.4. La seconde question préjudicielle compare le régime de la vente | bijgevolg enkel toetsen aan de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Om die toetsing te kunnen uitoefenen, moeten de prejudiciële vragen verduidelijken welke categorieën van personen met elkaar worden vergeleken. Minstens moeten die categorieën blijken uit de motivering van het verwijzingsvonnis. Als dat niet het geval is, kan het Hof niet oordelen of het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden. De eerste prejudiciële vraag preciseert niet welke categorieën van personen met elkaar worden vergeleken. Het verwijzingsvonnis biedt geen verduidelijking op dat punt. De eerste prejudiciële vraag is derhalve niet ontvankelijk. B.4. De tweede prejudiciële vraag vergelijkt de regeling van de |
| d'un immeuble visé à l'article 1224 du Code judiciaire au régime de la vente d'un immeuble visé à l'article 1193bis du même Code. La première disposition ne permet pas au juge, dans le droit commun de la liquidation-partage, d'autoriser la vente de gré à gré d'un immeuble à la demande d'un copropriétaire. La seconde disposition offre par contre au juge la possibilité d'autoriser pareille vente dans l'hypothèse d'une succession comprenant un immeuble sur lequel une personne protégée possède des droits, si l'intérêt de cette personne l'exige. La question préjudicielle compare donc la situation de l'intéressé à | verkoop van een onroerend goed, bedoeld in artikel 1224 van het Gerechtelijk Wetboek, met de regeling van de verkoop van een onroerend goed, bedoeld in artikel 1193bis van hetzelfde Wetboek. De eerste bepaling biedt de rechter, in het gemeen recht van de vereffening-verdeling, niet de mogelijkheid om op verzoek van een mede-eigenaar de verkoop uit de hand van een onroerend goed toe te staan. De tweede bepaling biedt de rechter wel de mogelijkheid om een dergelijke verkoop toe te staan in het geval van een nalatenschap die een onroerend goed omvat waarin een beschermde persoon rechten heeft, indien het belang van die persoon dat vereist. De prejudiciële vraag vergelijkt dus de situatie van een |
| la vente d'un immeuble dans une procédure de liquidation-partage de | belanghebbende bij de verkoop van een onroerend goed in een procedure |
| droit commun à la situation d'un intéressé à la vente d'un immeuble | van gemeenrechtelijke vereffening-verdeling met de situatie van een |
| sur lequel une personne protégée possède des droits. Dans la première | belanghebbende bij de verkoop van een onroerend goed waarin een |
| situation, le juge ne peut pas se prononcer sur la question de savoir | beschermde persoon rechten heeft. Terwijl in de eerste situatie de |
| s'il est opportun de vendre un immeuble de gré à gré ou d'autoriser | rechter zich niet kan uitspreken over de vraag of het opportuun is een |
| pareille vente, ce qui implique nécessairement l'organisation d'une | onroerend goed uit de hand te verkopen dan wel een dergelijke verkoop |
| vente publique dans tous les cas, tandis qu'il dispose dans la seconde | toe te staan, hetgeen noodzakelijkerwijs impliceert dat in alle |
| situation de ce pouvoir d'appréciation. | gevallen een openbare verkoop wordt georganiseerd, beschikt hij in de |
| La seconde question préjudicielle est recevable. | tweede situatie wel over die beoordelingsbevoegdheid. |
| B.5. Lorsque les questions préjudicielles ont été posées, l'article | De tweede prejudiciële vraag is ontvankelijk. |
| 1224 du Code judiciaire disposait : | B.5. Toen de prejudiciële vragen werden gesteld, bepaalde artikel 1224 |
| van het Gerechtelijk Wetboek : | |
| « § 1er. S'il ressort soit d'un accord de toutes les parties, soit de | « § 1. Indien, ofwel uit een akkoord van alle partijen, ofwel uit het |
| l'avis du notaire-liquidateur fondé, le cas échéant, sur le rapport | advies van de notaris-vereffenaar, in voorkomend geval gesteund op het |
| déposé par l'expert, qu'il est impossible de partager commodément en | door de deskundige ingediende verslag, blijkt dat de gevoeglijke |
| nature, le notaire-liquidateur dresse, sauf en cas d'accord de toutes | verdeling in natura onmogelijk is, stelt de notaris-vereffenaar, |
| les parties quant à la vente de gré à gré conformément à l'article | behalve in geval van een akkoord van alle partijen omtrent de verkoop |
| 1214, § 1er, alinéa 2, le cahier des charges de la vente publique des immeubles non commodément partageables en nature et somme les parties par exploit d'huissier, par lettre recommandée ou contre accusé de réception daté, ainsi que leurs conseils par courrier ordinaire, télécopie ou courrier électronique, d'en prendre connaissance et de lui faire part, par écrit, de leurs contredits dans le mois suivant la sommation, sauf accord contraire de toutes les parties quant à ce délai. La sommation mentionne explicitement ce délai. Simultanément, le notaire-liquidateur fait sommation aux parties d'assister aux opérations de vente. | uit de hand overeenkomstig artikel 1214, § 1, tweede lid, de verkoopvoorwaarden van de openbare verkoping van de niet gevoeglijk in natura verdeelbare onroerende goederen op en maant hij de partijen bij gerechtsdeurwaardersexploot, bij aangetekende brief of tegen gedagtekend ontvangstbewijs, en hun raadslieden bij gewone brief, fax of elektronische post, aan hiervan kennis te nemen en hem hun bezwaren binnen een maand na de aanmaning tot kennisneming schriftelijk mee te delen, behoudens andersluidend akkoord van alle partijen betreffende die termijn. De aanmaning vermeldt uitdrukkelijk deze termijn. Gelijktijdig maant de notaris-vereffenaar de partijen aan om bij de verkoopsverrichtingen aanwezig te zijn. |
| § 2. En l'absence de contredits formulés par les parties conformément | § 2. Ingeval de partijen geen bezwaren overeenkomstig § 1 betreffende |
| au § 1er sur le principe de la vente, le notaire-liquidateur est | het beginsel van de verkoop hebben ingebracht, wordt de |
| présumé requis de poursuivre les opérations de vente. | notaris-vereffenaar geacht verzocht te zijn om de |
| verkoopsverrichtingen verder te zetten. | |
| Au jour indiqué pour l'adjudication, il est procédé à celle-ci à la | Op de dag bepaald voor de toewijzing, wordt daartoe overgegaan op |
| requête d'au moins une des parties. | verzoek van ten minste een van de partijen. |
| § 3. En cas de contredits formulés par les parties conformément au § 1er, | § 3. Indien de partijen overeenkomstig § 1 bezwaren hebben ingebracht, |
| soit sur le principe de la vente, soit sur les conditions de celle-ci, | hetzij over het principe van de verkoop, hetzij over de voorwaarden |
| le notaire-liquidateur agit conformément à l'article 1216. | ervan, handelt de notaris-vereffenaar overeenkomstig artikel 1216. |
| § 4. Si le tribunal constate que le partage commode en nature est | § 4. Indien de rechtbank vaststelt dat de gevoeglijke verdeling in |
| impossible, il ordonne la vente et fixe, le cas échéant, un nouveau | natura onmogelijk is, beveelt zij de verkoop en legt zij, in |
| délai pour l'adjudication. | voorkomend geval, een nieuwe termijn op voor de toewijzing. |
| [...] | [...] |
| S'il en est requis par au moins une des parties, le | Indien hij daartoe door ten minste een partij wordt verzocht, gaat de |
| notaire-liquidateur procède à la vente des immeubles conformément à ce | notaris-vereffenaar over tot de verkoop van de onroerende goederen op |
| qui est usité à l'égard des ventes publiques ordinaires d'immeubles et | de wijze die gebruikelijk is inzake gewone openbare verkoping van |
| conformément à l'article 1193, alinéas 2 à 7, ainsi que, le cas | onroerende goederen en overeenkomstig artikel 1193, tweede tot zevende |
| échéant, conformément aux articles 1186 à 1192 et à l'article 1193, | lid, en in voorkomend geval overeenkomstig de artikelen 1186 tot 1192 |
| alinéa 8. | en artikel 1193, achtste lid. |
| Le notaire-liquidateur fait sommation aux parties, par exploit | De notaris-vereffenaar maant bij gerechtsdeurwaardersexploot, bij |
| d'huissier, par lettre recommandée ou contre accusé de réception daté, | aangetekende brief of tegen gedagtekend ontvangstbewijs, de partijen |
| d'assister aux opérations de vente et en informe leurs conseils par | aan de werkzaamheden van de verkoop bij te wonen, en brengt hun |
| courrier ordinaire, télécopie ou courrier électronique. | raadslieden hiervan bij gewone brief, fax of elektronische post, op de |
| Au jour indiqué pour l'adjudication, il est procédé à celle-ci à la | hoogte. Op de dag bepaald voor de toewijzing wordt daartoe overgegaan op |
| requête d'au moins une des parties. | verzoek van ten minste een van de partijen. |
| Postérieurement à la vente, la procédure se poursuit conformément à | Na de verkoop worden de werkzaamheden voortgezet overeenkomstig |
| l'article 1223. | artikel 1223. |
| [...] ». | [...] ». |
| La disposition a été modifiée par la loi du 11 août 2017 « portant | De bepaling werd gewijzigd bij de wet van 11 augustus 2017 « houdende |
| insertion du Livre XX ' Insolvabilité des entreprises ', dans le Code | invoeging van het Boek XX ' Insolventie van ondernemingen ', in het |
| de droit économique, et portant insertion des définitions propres au | Wetboek van economisch recht, en houdende invoeging van de definities |
| livre XX, et des dispositions d'application au Livre XX, dans le Livre | eigen aan Boek XX en van de rechtshandhavingsbepalingen eigen aan Boek |
| I du Code de droit économique ». | XX in het Boek I van het Wetboek van economisch recht ». |
| Il appartient au juge a quo de déterminer si et, le cas échéant, dans | Het staat aan de verwijzende rechter te bepalen of en in voorkomend |
| quelle mesure ces modifications sont applicables au litige qui lui est | geval in welke mate die wijzigingen van toepassing zijn op het geschil |
| déféré. La Cour répond par conséquent aux questions préjudicielles | dat hem is voorgelegd. Het Hof antwoordt bijgevolg op de prejudiciële |
| telles qu'elles lui ont été posées. | vragen zoals zij aan het Hof zijn gesteld. |
| B.6. Lorsque les questions préjudicielles ont été posées, l'article | B.6. Toen de prejudiciële vragen werden gesteld, bepaalde artikel |
| 1193bis du Code judiciaire disposait : | 1193bis van het Gerechtelijk Wetboek : |
| « Dans les cas prévus aux articles 1186 à 1189, les personnes qui ont qualité pour provoquer la vente publique des immeubles peuvent introduire, selon le cas, devant le juge de paix ou devant le tribunal de la famille, une demande d'autorisation de vente de gré à gré. L'autorisation est accordée si l'intérêt des personnes protégées par ces articles l'exige. L'autorisation doit indiquer expressément la raison pour laquelle la vente de gré à gré sert l'intérêt des personnes protégées. Le recours à cette forme de vente peut être subordonné à la fixation d'un prix minimum. La demande prévue à l'alinéa 1er est introduite par une requête motivée à laquelle est joint un projet d'acte de vente établi par un notaire. Le projet d'acte est joint à l'ordonnance ou au jugement d'autorisation. Les créanciers hypothécaires ou privilégiés inscrits ainsi que les personnes désignées par l'article 1187, alinéa 2, doivent être entendus ou dûment appelés par pli judiciaire notifié au moins cinq jours avant l'audience. Le juge de paix ou le tribunal peut ordonner la comparution des personnes qui seront parties à l'acte. La vente doit avoir lieu conformément au projet d'acte admis par le juge de paix ou le tribunal, en présence le cas échéant du subrogé tuteur, par le ministère du notaire commis par l'ordonnance ou le jugement d'autorisation. Le notaire annexe à l'acte de vente une copie conforme de l'ordonnance | « In de gevallen bedoeld in de artikelen 1186 tot 1189 kunnen de personen bevoegd om de openbare verkoping van de onroerende goederen te vorderen, naargelang van het geval, bij de vrederechter of bij de familierechtbank een aanvraag indienen tot machtiging om uit de hand te verkopen. De machtiging wordt verleend indien het belang van de door die artikelen beschermde personen zulks vereist. De machtiging moet uitdrukkelijk vermelden waarom de verkoop uit de hand het belang van de beschermde personen dient. Deze vorm van verkoop kan van de vaststelling van een minimum verkoopprijs afhankelijk worden gesteld. De in het eerste lid bedoelde aanvraag wordt ingediend bij een met redenen omkleed verzoekschrift waarbij een door een notaris opgemaakt ontwerp van verkoopakte wordt gevoegd. De ontwerp-akte wordt gevoegd bij de beschikking of bij het vonnis tot machtiging. De ingeschreven hypothecaire of bevoorrechte schuldeisers alsook de personen aangewezen in artikel 1187, tweede lid, moeten worden gehoord of behoorlijk worden opgeroepen bij gerechtsbrief ter kennis gebracht ten minste vijf dagen voor de zittingsdag. De vrederechter of de rechtbank kan de personen die bij de akte partij zullen zijn, bevelen te verschijnen. De verkoping moet overeenkomstig de door de vrederechter of de rechtbank aangenomen ontwerp-akte, in aanwezigheid, in voorkomend geval, van de toeziende voogd, geschieden door de ambtelijke tussenkomst van de notaris aangewezen in de beschikking of in het vonnis tot machtiging. De notaris voegt bij de verkoopakte een eensluidend verklaard |
| ou du jugement. Le titre de l'acquéreur se compose de l'acte sans | afschrift van de beschikking of het vonnis. De titel van de verkrijger |
| qu'il soit besoin d'y ajouter et de transcrire l'ordonnance ou le | bestaat uit de akte zonder dat vereist is de beschikking of het vonnis |
| jugement d'autorisation ». | tot machtiging er aan toe te voegen en over te schrijven ». |
| Cette disposition a été remplacée par l'article 28 de la loi précitée | Die bepaling is vervangen bij artikel 28 van de voormelde wet van 11 |
| du 11 août 2017. Cette modification n'a toutefois pas d'incidence sur | augustus 2017. Die wijziging heeft evenwel geen weerslag op de |
| la pertinence de la seconde question préjudicielle. | relevantie van de tweede prejudiciële vraag. |
| B.7. Aux termes de l'article 1193bis, alinéa 1er, du Code judiciaire, | B.7. Luidens artikel 1193bis, eerste lid, van het Gerechtelijk Wetboek |
| dans certains cas, les personnes qui ont qualité pour provoquer la vente publique de l'immeuble peuvent introduire devant le juge compétent une demande d'autorisation de vendre de gré à gré. Cette autorisation n'est accordée que si l'intérêt des personnes protégées l'exige. Il s'agit entre autres de l'intérêt d'un mineur, d'un présumé absent, d'une personne protégée qui, en vertu de l'article 492/1 du Code civil, a été déclarée incapable d'aliéner des immeubles, d'une personne internée par application de la loi sur la défense sociale ou d'une personne impliquée dans une succession vacante ou acceptée sous bénéfice d'inventaire. B.8. Par l'article 1193bis, le législateur entendait rendre possible, dans l'intérêt des personnes protégées, la vente de gré à gré d'un | kunnen, in bepaalde gevallen, de personen bevoegd om de openbare verkoping van het onroerend goed te vorderen, bij de bevoegde rechter een aanvraag indienen tot machtiging om uit de hand te verkopen. Die machtiging wordt slechts verleend indien het belang van de beschermde personen zulks vereist. Het betreft met name het belang van een minderjarige, een vermoedelijk afwezige, een beschermde persoon die krachtens artikel 492/1 van het Burgerlijk Wetboek onbekwaam is verklaard om onroerende goederen te vervreemden, een persoon die geïnterneerd is met toepassing van de wet tot bescherming van de maatschappij, of een persoon die betrokken is in een onbeheerde of onder voorrecht van boedelbeschrijving aanvaarde nalatenschap. B.8. Met artikel 1193bis wenste de wetgever, in het belang van de beschermde personen, de verkoop uit de hand van een onroerend goed |
| immeuble, notamment « lorsqu'un prix supérieur à celui qui peut être | mogelijk te maken, met name « wanneer een hogere verkoopprijs dan deze |
| escompté en cas de vente publique est offert » (Doc. parl., Chambre, | die te verwachten is bij een openbare verkoop geboden wordt » (Parl. |
| 1980-1981, n° 704/3, p. 2). Le juge est investi de la mission d'autoriser de telles ventes, à la demande du représentant légal de la personne incapable, du curateur à succession vacante, des héritiers bénéficiaires ou des autres copropriétaires, et moyennant le respect de certaines garanties. Ainsi, l'article 1193bis prévoit en son deuxième alinéa que le recours à la vente de gré à gré peut être subordonné à la fixation d'un prix minimum. Il prévoit par ailleurs en son troisième alinéa que la demande doit être introduite par une requête motivée à laquelle est joint un projet d'acte de vente établi par un notaire ainsi qu'un rapport d'expertise. Le sixième alinéa précise que si le juge fait droit à la requête, la vente doit avoir lieu conformément au projet d'acte qu'il a admis. B.9. Lorsque, dans le cadre d'une liquidation-partage judiciaire comprenant un ou plusieurs immeubles, il est impossible de partager commodément en nature, le principe consacré par le législateur est | St., Kamer, 1980-1981, nr. 704/3, p. 2). De rechter is belast met de opdracht om dergelijke verkopen toe te staan, op verzoek van de wettelijke vertegenwoordiger van de onbekwame persoon, van de curator van de onbeheerde nalatenschap, van de begunstigde erfgenamen of van de andere mede-eigenaars, en mits bepaalde waarborgen in acht worden genomen. Zo bepaalt artikel 1193bis in het tweede lid ervan dat de verkoop uit de hand van de vaststelling van een minimumverkoopprijs afhankelijk kan worden gesteld. Het bepaalt daarenboven in het derde lid ervan dat de aanvraag moet worden ingediend bij een met redenen omkleed verzoekschrift waarbij een door een notaris opgemaakt ontwerp van verkoopakte, alsook een schattingsverslag wordt gevoegd. Het zesde lid preciseert dat indien de rechter het verzoekschrift inwilligt, de verkoop dient te geschieden overeenkomstig de ontwerpakte die hij heeft aangenomen. B.9. Wanneer, in het kader van een gerechtelijke vereffening-verdeling die een of meer onroerende goederen omvat, de gevoeglijke verdeling in natura onmogelijk is, is het door de wetgever verankerde beginsel dat |
| celui de la vente publique (article 1224, § 1er, du Code judiciaire). | van de openbare verkoop (artikel 1224, § 1, van het Gerechtelijk Wetboek). |
| Ce n'est qu'en cas d'accord de l'ensemble des parties que la vente | Het is slechts in geval van akkoord van alle partijen dat de verkoop |
| peut avoir lieu de gré à gré. Cette possibilité est visée aux articles | uit de hand kan plaatshebben. Die mogelijkheid wordt beoogd in de |
| 1209, § 3, 1214, § 1er, alinéa 2, et 1224, § 1er, du Code judiciaire. | artikelen 1209, § 3, 1214, § 1, tweede lid, en 1224, § 1, van het Gerechtelijk Wetboek. |
| Les articles 1209, § 3, alinéa 4, et 1214, § 1er, alinéa 4, prévoient | De artikelen 1209, § 3, vierde lid, en 1214, § 1, vierde lid, bepalen |
| qu'en cas de vente de gré à gré, celle-ci a lieu, le cas échéant, | dat in geval van verkoop uit de hand, die in voorkomend geval |
| conformément à l'article 1193bis. | plaatsheeft overeenkomstig artikel 1193bis. |
| B.10. La mention de l'article 1193bis dans les articles 1209, § 3, | B.10. De vermelding van artikel 1193bis in de artikelen 1209, § 3, |
| alinéa 4, et 1214, § 1er, alinéa 4, du Code judiciaire implique que | vierde lid, en 1214, § 1, vierde lid, van het Gerechtelijk Wetboek |
| les garanties prévues à l'article 1193bis s'appliquent également dans | impliceert dat de waarborgen waarin is voorzien in artikel 1193bis ook |
| l'hypothèse d'une liquidation-partage judiciaire dans laquelle une | van toepassing zijn in het geval van een gerechtelijke |
| personne protégée a des droits. | vereffening-verdeling waarin een beschermde persoon rechten heeft. |
| B.11.1. La mise en oeuvre, dans un tel contexte, de l'article 1193bis | B.11.1. De inwerkingstelling, in een dergelijke context, van artikel |
| du Code judiciaire ne se conçoit toutefois que lorsque l'ensemble des | 1193bis van het Gerechtelijk Wetboek is echter slechts denkbaar |
| indivisaires sont d'accord sur la vente de gré à gré de l'immeuble. | wanneer alle mede-eigenaars akkoord gaan met de verkoop uit de hand |
| L'article 1193bis ne permet pas au juge, en cas d'absence ou de | van het onroerend goed. Artikel 1193bis laat de rechter niet toe, |
| récalcitrance de l'un des indivisaires, de suppléer à l'absence ou au | ingeval een van de mede-eigenaars afwezig of weigerachtig is, diens |
| refus de celui-ci et d'ordonner qu'il soit procédé à une vente de gré à gré, quand bien même il estimerait qu'une vente de gré à gré servirait mieux les intérêts de la personne protégée. B.11.2. Aussi, dans l'hypothèse telle que celle visée par le juge a quo, qui est celle d'une succession comportant un ou plusieurs immeubles et dans laquelle une personne protégée aurait des droits, le juge ne pourrait pas ordonner la vente de gré à gré du bien en l'absence d'accord de l'ensemble des indivisaires sur une telle vente, seule la vente publique de l'immeuble étant envisageable. B.12. Il résulte de ce qui précède que la différence de traitement dénoncée par le juge a quo est inexistante. B.13. La seconde question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, la Cour | afwezigheid of weigering te ondervangen en te bevelen dat wordt overgegaan tot een verkoop uit de hand, zelfs indien hij van mening zou zijn dat een verkoop uit de hand de belangen van de beschermde persoon beter zou dienen. B.11.2. In het geval zoals beoogd door de verwijzende rechter, namelijk dat van een nalatenschap die een of meer onroerende goederen omvat en waarin een beschermde persoon rechten zou hebben, zou de rechter bijgevolg de verkoop uit de hand van het goed niet kunnen bevelen bij ontstentenis van akkoord van alle mede-eigenaars met een dergelijke verkoop, waarbij alleen de openbare verkoop van het onroerend goed denkbaar is. B.12. Uit het voorgaande volgt dat het door de verwijzende rechter aangeklaagde verschil in behandeling onbestaande is. B.13. De tweede prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof |
| dit pour droit : | zegt voor recht : |
| - La première question préjudicielle est irrecevable. | - De eerste prejudiciële vraag is niet ontvankelijk. |
| - L'article 1224 du Code judiciaire ne viole pas les articles 10 et 11 | - Artikel 1224 van het Gerechtelijk Wetboek schendt de artikelen 10 en |
| de la Constitution. | 11 van de Grondwet niet. |
| Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
| conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
| la Cour constitutionnelle, le 16 mai 2019. | op 16 mei 2019. |
| Le greffier, | De griffier, |
| P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
| Le président, | De voorzitter, |
| F. Daoût | F. Daoût |