← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 113/2019 du 18 juillet 2019 Numéro du rôle : 7019 En cause :
le recours en annulation du décret de la Région flamande du 30 mars 2018 portant modification de la loi
du 19 juin 1978 relative à la gestion du territoire de La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et
des juges L. Lavrysen(...)"
Extrait de l'arrêt n° 113/2019 du 18 juillet 2019 Numéro du rôle : 7019 En cause : le recours en annulation du décret de la Région flamande du 30 mars 2018 portant modification de la loi du 19 juin 1978 relative à la gestion du territoire de La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen(...) | Uittreksel uit arrest nr. 113/2019 van 18 juli 2019 Rolnummer 7019 In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Vlaamse Gewest van 30 maart 2018 houdende wijziging van de wet van 19 juni 1978 betreffende het beheer van het Li Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. L(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 113/2019 du 18 juillet 2019 | Uittreksel uit arrest nr. 113/2019 van 18 juli 2019 |
Numéro du rôle : 7019 | Rolnummer 7019 |
En cause : le recours en annulation du décret de la Région flamande du | In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Vlaamse |
30 mars 2018 portant modification de la loi du 19 juin 1978 relative à | Gewest van 30 maart 2018 houdende wijziging van de wet van 19 juni |
la gestion du territoire de la rive gauche de l'Escaut à hauteur | 1978 betreffende het beheer van het Linkerscheldeoevergebied ter |
d'Anvers et portant des mesures de gestion et d'exploitation du port | hoogte van Antwerpen en houdende maatregelen voor het beheer en de |
d'Anvers, introduit par Denis Malcorps et autres. | exploitatie van de haven van Antwerpen, ingesteld door Denis Malcorps en anderen. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges L. Lavrysen, | samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters L. |
T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet et J. Moerman, assistée du | Lavrysen, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet en J. Moerman, |
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen, | bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet du recours et procédure | I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging |
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 8 | Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 8 oktober |
octobre 2018 et parvenue au greffe le 9 octobre 2018, un recours en | 2018 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 9 |
oktober 2018, is beroep tot vernietiging ingesteld van het decreet van | |
annulation du décret de la Région flamande du 30 mars 2018 portant | het Vlaamse Gewest van 30 maart 2018 houdende wijziging van de wet van |
modification de la loi du 19 juin 1978 relative à la gestion du | 19 juni 1978 betreffende het beheer van het Linkerscheldeoevergebied |
territoire de la rive gauche de l'Escaut à hauteur d'Anvers et portant | ter hoogte van Antwerpen en houdende maatregelen voor het beheer en de |
des mesures de gestion et d'exploitation du port d'Anvers (publié au | exploitatie van de haven van Antwerpen (bekendgemaakt in het Belgisch |
Moniteur belge du 13 avril 2018) a été introduit par Denis Malcorps, | Staatsblad van 13 april 2018), door Denis Malcorps, Jan Creve, |
Jan Creve, Dieuwertje Dierick, Marina Apers, Kris De Smit et Dirk | Dieuwertje Dierick, Marina Apers, Kris De Smit en Dirk Bernaert, |
Bernaert, assistés et représentés par Me P. Vande Casteele, avocat au | bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. P. Vande Casteele, advocaat |
barreau d'Anvers. | bij de balie te Antwerpen. |
(...) | (...) |
II. En droit | II. In rechte |
(...) | (...) |
Quant aux dispositions attaquées | Ten aanzien van de bestreden bepalingen |
B.1. Les parties requérantes demandent l'annulation du décret de la | B.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van het decreet |
Région flamande du 30 mars 2018 portant modification de la loi du 19 | van het Vlaamse Gewest van 30 maart 2018 houdende wijziging van de wet |
juin 1978 relative à la gestion du territoire de la rive gauche de | van 19 juni 1978 betreffende het beheer van het |
Linkerscheldeoevergebied ter hoogte van Antwerpen en houdende | |
l'Escaut à hauteur d'Anvers et portant des mesures de gestion et | maatregelen voor het beheer en de exploitatie van de haven van |
d'exploitation du port d'Anvers (ci-après : le décret du 30 mars | Antwerpen (hierna : het decreet van 30 maart 2018). |
2018). B.2.1. Le décret du 30 mars 2018 vise à prévoir, dans la loi du 19 | B.2.1. Het decreet van 30 maart 2018 strekt ertoe te voorzien in « een |
juin 1978, « un fondement juridique spécifique pour la fixation d'une | specifieke rechtsgrond in de wet van 19 juni 1978 [...] voor het |
ligne de démarcation administrative objectivement motivée sur le | vastleggen van een objectief gemotiveerde bestuurlijke afbakeningslijn |
territoire de la rive gauche de l'Escaut pour la Régie portuaire | in het Linkerscheldeoevergebied voor het Havenbedrijf Antwerpen en de |
d'Anvers et pour la Société pour la politique portuaire, foncière et | Maatschappij voor het Haven-, Grond- en Industrialisatiebeleid » |
industrielle » (Doc. parl., Parlement flamand, 2017-2018, n° 1483/001, p. 2). | (Parl. St., Vlaams Parlement, 2017-2018, nr. 1483/001, p. 2). |
B.2.2. L'article 3 de la loi du 19 juin 1978 relative à la gestion du | B.2.2. Artikel 3 van de wet van 19 juni 1978 betreffende het beheer |
territoire de la rive gauche de l'Escaut à hauteur d'Anvers et portant | van het Linkerscheldeoevergebied ter hoogte van Antwerpen en houdende |
des mesures de gestion et d'exploitation du port d'Anvers (ci-après : | maatregelen voor het beheer en de exploitatie van de haven van |
la loi du 19 juin 1978) disposait, avant sa modification par le décret | Antwerpen (hierna : de wet van 19 juni 1978) bepaalde, vóór de |
attaqué : | wijziging ervan bij het bestreden decreet : |
« Dans la zone R.G.E., on distingue, outre les zones d'infrastructure | « In het L.S.O.-gebied wordt naast zones voor algemene infrastructuur, |
générale, les zones agricoles et vertes, une zone portuaire. Les | agrarische gebieden, woongebieden en groengebieden een havengebied |
limites et l'affectation de ces zones sont fixées par le Gouvernement | onderscheiden. De grenzen en de bestemming van deze zones worden |
flamand conformément [à] la législation sur l'aménagement du | vastgesteld door de Vlaamse regering overeenkomstig de wetgeving op de |
territoire. La Société et la Régie portuaire communale d'Anvers ne | ruimtelijke ordening. De Maatschappij en het Havenbedrijf Antwerpen |
sont [compétentes] que dans la région portuaire ». | zijn slechts bevoegd in het havengebied ». |
L'article 2 du décret attaqué du 30 mars 2018 a remplacé cette | Artikel 2 van het bestreden decreet van 30 maart 2018 heeft die |
disposition comme suit : | bepaling als volgt vervangen : |
« Sur le territoire de la rive gauche de l'Escaut se trouve une zone | « In het Linkerscheldeoevergebied bevindt zich een havengebied als |
portuaire telle que visée à l'article 2, 4°, du décret du 2 mars 1999 | vermeld in artikel 2, 4°, van het decreet van 2 maart 1999 houdende |
portant sur la politique et la gestion des ports maritimes. Le | |
Gouvernement flamand fixe les limites de cette zone portuaire. | het beleid en het beheer van de zeehavens. De Vlaamse Regering stelt |
Sur le territoire de la rive gauche de l'Escaut, la ' Havenbedrijf | de grenzen van dat havengebied vast. |
Antwerpen ' n'est compétente que dans la zone portuaire. | Het Havenbedrijf Antwerpen is in het Linkerscheldeoevergebied slechts |
Sur le territoire de la rive gauche de l'Escaut, la Société n'est | bevoegd in het havengebied. |
compétente que dans la zone portuaire, à l'exception de l'exercice du | De Maatschappij is in het Linkerscheldeoevergebied slechts bevoegd in |
droit de préemption, qui peut être exercé en application de l'article | het havengebied, met uitzondering van de uitoefening van het |
9 également en dehors de la zone portuaire ». | voorkooprecht, dat met toepassing van artikel 9 ook buiten het |
havengebied kan worden uitgeoefend ». | |
B.2.3. L'article 4 de la loi du 19 juin 1978 disposait, avant sa | B.2.3. Artikel 4 van de wet van 19 juni 1978 bepaalde, vóór de |
modification par le décret attaqué : | wijziging ervan bij het bestreden decreet : |
« Par zones d'infrastructure générale, on comprend la voirie, les | « Onder zones voor algemene infrastructuur worden verstaan wegen, |
chemins de fer, les bandes de canalisation et d'autres aménagements, | spoorwegen, leidingstroken en andere voorzieningen, alsmede hun |
ainsi que leurs dépendances. Elles restent sous la compétence des | aanhorigheden. Zij blijven onder de bevoegdheid van de |
organes de l'autorité ou des organismes qui en sont légalement chargés | overheidsorganen of organismen die er wettelijk mede belast zijn ». |
». L'article 3 du décret attaqué du 30 mars 2018 a remplacé cette | Artikel 3 van het bestreden decreet van 30 maart 2018 heeft die |
disposition comme suit : | bepaling als volgt vervangen : |
« L'infrastructure générale sur le territoire de la rive gauche de | « De algemene infrastructuur in het Linkerscheldeoevergebied, meer |
l'Escaut, notamment les routes, les chemins de fer, les bandes de | bepaald de wegen, spoorwegen, leidingstroken en andere voorzieningen, |
canalisations et les autres structures, ainsi que leurs dépendances, | alsook de aanhorigheden ervan, blijven tot de bevoegdheid behoren van |
relèvent toujours de la compétence des organes publics ou des | de overheidsorganen of organisaties die er wettelijk mee belast zijn |
organisations légalement chargées en la matière ». | ». |
B.2.4. L'article 5 de la loi du 19 juin 1978 disposait, avant sa | B.2.4. Artikel 5 van de wet van 19 juni 1978 bepaalde, vóór de |
modification par le décret attaqué : | wijziging ervan bij het bestreden decreet : |
« La zone portuaire de la zone R.G.E. comprend : | « Het havengebied van het L.S.O.-gebied omvat : |
1° une zone maritime [...] | 1° een maritieme zone [...] |
2° une zone industrielle autour de la zone décrite au point 1°, | 2° een industriële zone omheen de in 1° beschreven zone die er een |
formant conjointement un ensemble spatial, fonctionnel et économique. | ruimtelijk, functioneel en economisch geheel mee vormt. |
Les limites des zones visées au présent article sont fixées | De grenzen tussen de in dit artikel genoemde zones worden vastgelegd |
conformément à la législation sur l'aménagement du territoire ». | overeenkomstig de wetgeving op de ruimtelijke ordening ». |
L'article 4 du décret attaqué du 30 mars 2018 a remplacé le dernier | Artikel 4 van het bestreden decreet van 30 maart 2018 heeft het |
alinéa de cette disposition comme suit : | laatste lid van die bepaling als volgt vervangen : |
« Les limites entre les zones visées au présent article, sont fixées | « De grenzen tussen de zones, vermeld in dit artikel, worden |
par le Gouvernement flamand après avis conforme du ' Havenbedrijf | vastgelegd door de Vlaamse Regering na eensluidend advies van het |
Antwerpen ' et de la Société ». | Havenbedrijf Antwerpen en de Maatschappij ». |
B.2.5. L'article 9 de la loi du 19 juin 1978 disposait, avant sa | B.2.5. Artikel 9 van de wet van 19 juni 1978 bepaalde, vóór de |
modification par le décret attaqué : | wijziging ervan bij het bestreden decreet : |
« Afin d'atteindre ses objectifs, la société acquiert les terrains de | « Tot verwezenlijking van haar doel verwerft de Maatschappij de |
gronden van het havengebied van het L.S.O.-gebied en maakt ze | |
la zone portuaire de la zone R.G.E. et les prépare à la construction. | bouwrijp. De gronden die reeds aan het Vlaamse Gewest toebehoren worden aan de |
Les terrains qui appartiennent déjà à la Région flamande sont | Maatschappij overgedragen, rekening houdend met de door derden |
transférés à la société, compte tenu des droits obtenus par des tiers. | verkregen rechten. De Vlaamse regering bepaalt de voorwaarden van deze |
Le Gouvernement flamand fixe les conditions de ce transfert ». | overdracht ». |
L'article 5 du décret attaqué du 30 mars 2018 a remplacé cette | Artikel 5 van het bestreden decreet van 30 maart 2018 heeft die |
disposition comme suit : | bepaling als volgt vervangen : |
« Pour la réalisation de son objectif, la Société peut acquérir des | « Voor de verwezenlijking van haar doel kan de Maatschappij gronden in |
terrains sur le territoire de la rive gauche de l'Escaut, dans les | het Linkerscheldeoevergebied verwerven binnen de grenzen die de |
limites fixées à cet effet par le Gouvernement flamand. Dans ces | Vlaamse Regering daarvoor heeft vastgesteld. Binnen die grenzen kan de |
limites, la Société peut appliquer un droit de préemption. La Société | Maatschappij daarvoor een voorkooprecht laten gelden. De Maatschappij |
peut préparer les terrains acquis à la construction, pour autant | kan de verworven gronden verder bouwrijp maken, voor zover ze zich |
qu'ils se trouvent dans les limites de la zone portuaire fixée par le | bevinden binnen de grenzen van het havengebied die de Vlaamse Regering |
Gouvernement flamand. Les terrains dans la zone portuaire [...] | heeft vastgesteld. De gronden in het havengebied die al aan het |
appartenant [déjà] à la Région flamande, sont transférés à la Société, | Vlaamse Gewest toebehoren, worden aan de Maatschappij overgedragen, |
compte tenu des droits acquis par des tiers. Le Gouvernement flamand | rekening houdend met de door derden verkregen rechten. De Vlaamse |
en fixe les modalités ». | Regering bepaalt de voorwaarden van die overdracht ». |
Quant à la recevabilité du recours en annulation | Ten aanzien van de ontvankelijkheid van het beroep |
B.3. Les parties requérantes invoquent uniquement des griefs contre | B.3. De verzoekende partijen voeren enkel grieven aan tegen de |
les articles 2, 4 et 5 du décret du 30 mars 2018. La Cour limite donc | artikelen 2, 4 en 5 van het decreet van 30 maart 2018. Het Hof beperkt |
son examen à ces dispositions. | zijn onderzoek bijgevolg tot die bepalingen. |
B.4.1. Le Gouvernement flamand et les parties intervenantes contestent | B.4.1. De Vlaamse Regering en de tussenkomende partijen betwisten de |
la recevabilité du recours, faute d'intérêt. Ils font valoir que les | ontvankelijkheid van het beroep bij ontstentenis van belang. Zij |
voeren aan dat de verzoekende partijen een verkeerde draagwijdte geven | |
parties requérantes donnent une portée erronée au décret attaqué. Ce | aan het bestreden decreet. Dat decreet zou immers louter strekken tot |
dernier tendrait en effet simplement à fixer une ligne de démarcation | het vastleggen van een bestuurlijke afbakeningslijn voor de |
administrative en ce qui concerne l'exercice de leurs compétences par | uitoefening van de bevoegdheden van organen die belast zijn met het |
les organes chargés de la gestion et de l'exploitation des zones | beheer en de exploitatie van de havengebieden. Gelet op die beperkte |
portuaires. Eu égard à cette portée limitée, les parties requérantes | draagwijdte zouden de verzoekende partijen niet rechtstreeks en |
ne pourraient être directement et défavorablement affectées. | ongunstig door het bestreden decreet kunnen worden geraakt. |
B.4.2. Lorsqu'une exception d'irrecevabilité concerne également la | B.4.2. Wanneer een exceptie van niet-ontvankelijkheid tevens |
betrekking heeft op de draagwijdte die aan de bestreden bepalingen | |
portée qu'il y a lieu de donner aux dispositions attaquées, l'examen | dient te worden gegeven, valt het onderzoek van de ontvankelijkheid |
de la recevabilité se confond avec celui du fond de l'affaire. | samen met dat van de grond van de zaak. |
B.5.1. Selon le Gouvernement flamand et les parties intervenantes, le | B.5.1. Volgens de Vlaamse Regering en de tussenkomende partijen is het |
moyen unique est partiellement irrecevable parce qu'il n'a pas fait | enige middel gedeeltelijk niet-ontvankelijk omdat het niet voldoende |
l'objet d'un exposé suffisamment clair. En toute hypothèse, le moyen | duidelijk zou zijn uiteengezet. In ieder geval zou het middel |
serait irrecevable en ce qu'il est pris de la violation d'arrêts du | niet-ontvankelijk zijn in zoverre daarin de schending wordt aangevoerd |
Conseil d'Etat et de la Cour de justice de l'Union européenne. | van arresten van de Raad van State en van het Hof van Justitie van de |
Europese Unie. | |
B.5.2. En vertu de l'article 142 de la Constitution et de l'article | B.5.2. Krachtens artikel 142 van de Grondwet en artikel 26, § 1, van |
26, § 1er, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour | de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof is het |
constitutionnelle, la Cour est compétente pour contrôler la conformité | Hof bevoegd om de overeenstemming te toetsen van wetskrachtige akten |
des actes à valeur législative aux règles répartitrices de compétences | met de regels die de bevoegdheden verdelen tussen de federale Staat, |
entre l'Etat fédéral, les communautés et les régions, ainsi que leur | de gemeenschappen en de gewesten, alsmede de bestaanbaarheid ervan met |
compatibilité avec les articles du titre II (« Des Belges et de leurs | de artikelen van titel II (« De Belgen en hun rechten ») en met de |
droits ») et avec les articles 143, § 1er, 170, 172 et 191 de la | artikelen 143, § 1, 170, 172 en 191 van de Grondwet. |
Constitution. | |
Ni l'article 26, § 1er, de la loi spéciale du 6 janvier 1989, adoptée | Noch artikel 26, § 1, van de bijzondere wet van 6 januari 1989, |
en exécution de l'article 142 de la Constitution, ni aucune autre | genomen ter uitvoering van artikel 142 van de Grondwet, noch enige |
disposition constitutionnelle ou législative ne confèrent à la Cour le | andere grondwets- of wetsbepaling verlenen aan het Hof de bevoegdheid |
pouvoir de statuer comme tel sur la compatibilité d'une disposition | om als dusdanig uitspraak te doen over de bestaanbaarheid van een |
législative avec une décision judiciaire. | wetskrachtige bepaling met een rechterlijke beslissing. |
B.5.3. Pour le surplus, la Cour examine le moyen en ce qu'il satisfait | B.5.3. Voor het overige onderzoekt het Hof het middel in zoverre het |
aux exigences de l'article 6 de la loi spéciale du 6 janvier 1989. | aan de vereisten van artikel 6 van de bijzondere wet van 6 januari |
En vertu de cette disposition, les moyens de la requête doivent faire | 1989 voldoet. Op grond van die bepaling moeten de middelen van het verzoekschrift |
connaître, parmi les règles dont la Cour garantit le respect, non | niet alleen te kennen geven welke van de regels waarvan het Hof de |
seulement celles qui seraient violées, mais aussi que les dispositions | naleving waarborgt, zouden zijn geschonden, maar ook welke de |
qui violeraient ces règles et exposer en quoi ces règles, auraient été | bepalingen zijn die deze regels zouden schenden, en uiteenzetten in |
transgressées par ces dispositions. | welk opzicht die regels door de bedoelde bepalingen zouden zijn |
Quant au fond | geschonden. |
B.6. Selon les parties requérantes, les dispositions attaquées portent | Ten gronde B.6. Volgens de verzoekende partijen doen de bestreden bepalingen |
atteinte aux articles 10, 11, 16 et 23 de la Constitution, lus ou non | afbreuk aan de artikelen 10, 11, 16 en 23 van de Grondwet, al dan niet |
en combinaison avec d'autres dispositions constitutionnelles, avec des | in samenhang gelezen met andere grondwetsbepalingen, |
dispositions conventionnelles, avec des directives et avec des | verdragsbepalingen, richtlijnen en algemene rechtsbeginselen. |
principes généraux du droit. | |
B.7. Les parties requérantes reprochent aux articles 2 et 4 du décret | B.7. De verzoekende partijen verwijten de artikelen 2 en 4 van het |
attaqué du 30 mars 2018 d'abroger, aux articles 3 et 4 de la loi du 19 | bestreden decreet van 30 maart 2018 dat zij in de gewijzigde artikelen |
juin 1978, la condition selon laquelle le Gouvernement flamand doit | 3 en 4 van de wet van 19 juni 1978 de voorwaarde opheffen dat de |
fixer les limites de la zone portuaire et des zones visées à | Vlaamse Regering de grenzen van het havengebied en van de daarin |
l'intérieur de celle-ci « conformément à la législation sur | bedoelde zones moet vaststellen « overeenkomstig de wetgeving op de |
l'aménagement du territoire ». Il serait ainsi porté atteinte aux | ruimtelijke ordening ». Aldus zou afbreuk worden gedaan aan de |
garanties relatives à la participation du public et à la consultation | waarborgen inzake inspraak van het publiek en raadpleging van de |
des instances environnementales compétentes, telles qu'elles sont | bevoegde milieu-instanties, zoals neergelegd in de aangevoerde referentienormen. |
contenues dans les normes de référence invoquées. | De afbreuk aan die waarborgen van inspraak en raadpleging zou een |
L'atteinte portée à ces garanties de participation et de consultation | schending inhouden van het beginsel van gelijkheid en |
impliquerait une violation du principe d'égalité et de | niet-discriminatie, in zoverre die waarborgen wel worden geboden door |
non-discrimination, en ce que le décret du 25 avril 2014 relatif au | het decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning en in |
permis d'environnement offre effectivement ces garanties et en ce que | |
l'article 3 du décret du 2 mars 1999 portant sur la politique et la | zoverre artikel 3 van het decreet van 2 maart 1999 « houdende het |
gestion des ports maritimes (ci-après : le décret du 2 mars 1999) | beleid en het beheer van de zeehavens » (hierna : het Havendecreet) |
requiert effectivement que les limites de la zone portuaire soient | wel vereist dat de grenzen van het havengebied worden vastgesteld « |
fixées « conformément à la législation sur l'aménagement du territoire | overeenkomstig de wetgeving op de ruimtelijke ordening ». Voorts zou |
». De plus, ceci constituerait un recul significatif de la protection | dit een aanzienlijke achteruitgang in de bescherming van een gezond |
d'un environnement sain, qui n'est pas justifié par un motif d'intérêt | leefmilieu uitmaken die niet verantwoord is door een doelstelling van |
général et qui est, partant, contraire à l'obligation de standstill, | algemeen belang, en die bijgevolg in strijd is met de |
garantie par l'article 23 de la Constitution. | standstill-verplichting die wordt gewaarborgd bij artikel 23 van de Grondwet. |
B.8.1. La différence de traitement entre certaines catégories de | B.8.1. Het verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van |
personnes qui découle de l'application de règles procédurales | personen dat voortvloeit uit de toepassing van verschillende |
différentes dans des circonstances différentes n'est pas | procedureregels in verschillende omstandigheden houdt op zich geen |
discriminatoire en soi. Il ne pourrait être question de discrimination | discriminatie in. Van discriminatie zou slechts sprake zijn indien het |
que si la différence de traitement qui découle de l'application de ces | verschil in behandeling dat voortvloeit uit de toepassing van die |
règles de procédure entraînait une limitation disproportionnée des | procedureregels een onevenredige beperking van de rechten van de |
droits des personnes concernées. | daarbij betrokken personen met zich zou meebrengen. |
B.8.2. L'article 23, alinéa 3, 4°, de la Constitution contient, en ce | B.8.2. Artikel 23, derde lid, 4°, van de Grondwet bevat inzake het |
qui concerne le droit à la protection d'un environnement sain, une | recht op de bescherming van een gezond leefmilieu een |
obligation de standstill qui interdit au législateur compétent de | standstill-verplichting die eraan in de weg staat dat de bevoegde |
réduire significativement le degré de protection offert par la | wetgever het beschermingsniveau dat wordt geboden door de van |
législation applicable, sans qu'existent pour ce faire des motifs | toepassing zijnde wetgeving, in aanzienlijke mate vermindert zonder |
d'intérêt général. | dat daarvoor redenen zijn die verband houden met het algemeen belang. |
B.8.3. La possibilité de participation du public offre une garantie | B.8.3. De mogelijkheid tot inspraak van het publiek biedt een waarborg |
pour la sauvegarde du droit à la protection d'un environnement sain. | voor de vrijwaring van het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu. |
B.9.1. L'article 2, 4°, du décret du 2 mars 1999 définit la zone | B.9.1. Artikel 2, 4°, van het Havendecreet definieert het havengebied |
portuaire comme « tout port maritime et ses attenances dans la Région | als « elke zeehaven en aanhorigheden in het Vlaamse Gewest die een |
flamande qui constitue un ensemble spatial, économique et fonctionnel | ruimtelijk, economisch of functioneel geheel vormt ». Het havengebied |
». La zone portuaire d'Anvers est plus particulièrement définie comme | van Antwerpen wordt meer in het bijzonder omschreven als « de havens |
« les ports et les attenances situés sur la rive gauche et droite de | en aanhorigheden gelegen op de rechter- en linkeroever van de |
l'Escaut maritime à la hauteur du territoire de la ville d'Anvers, de | Zeeschelde ter hoogte van het grondgebied van de stad Antwerpen, van |
la commune de Beveren et de la commune de Zwijndrecht » (article 2, 5°). | de gemeente Beveren en van de gemeente Zwijndrecht » (artikel 2, 5°). |
En vertu de l'article 2, 1°, du décret du 2 mars 1999, la régie | Krachtens artikel 2, 1°, van het Havendecreet staat het havenbedrijf, |
portuaire, qui est une autorité de droit public, assure la gestion et | zijnde een publiekrechtelijke overheid, in voor het beheer en de |
l'exploitation des zones portuaires et elle est investie de | exploitatie van de havengebieden en is het belast met de |
compétences administratives portuaires. Ces compétences | havenbestuurlijke bevoegdheden. Die havenbestuurlijke bevoegdheden, |
administratives portuaires, qui sont limitées à la zone portuaire, | die zijn beperkt tot het havengebied, betreffen het beheer en de |
concernent la gestion et l'exploitation du domaine portuaire public et | exploitatie van het openbaar en privaat havendomein, de vaststelling |
privé, la fixation et la perception des droits de port, la fixation et | en de inning van de havengelden, de vaststelling en de organisatie van |
l'organisation des services portuaires publics et l'exercice de la | de openbare havendiensten en de uitoefening van de bijzondere |
police administrative particulière (article 2, 2°, du décret du 2 mars | administratieve politie (artikel 2, 2°, van het Havendecreet). |
1999). B.9.2. L'article 3, § 1er, du décret du 2 mars 1999 dispose que le | B.9.2. Artikel 3, § 1, van het Havendecreet bepaalt dat de Vlaamse |
Gouvernement flamand précise les limites des zones portuaires « | Regering nader de grenzen van de havengebieden vaststelt « |
conformément à la législation sur l'aménagement du territoire ». En ce | overeenkomstig de wetgeving op de ruimtelijke ordening ». Wat de |
qui concerne les ports maritimes en général, cette disposition dit : | zeehavens in het algemeen betreft, stelt die bepaling : |
« Les terrains délimités comme zone portuaire maritime dans les plans | « Voor de zeehavens gelden de in de gewestplannen of in gewestelijke |
de secteur ou dans les plans d'exécution spatiaux régionaux sont | ruimtelijke uitvoeringsplannen als zeehavengebied afgebakende |
d'application en ce qui concerne les ports maritimes ». | terreinen ». |
B.9.3. En ce qui concerne en particulier la zone portuaire d'Anvers, | B.9.3. Wat in het bijzonder het havengebied van Antwerpen betreft, |
l'article 3 de la loi du 19 juin 1978, tel qu'il a été remplacé par | bepaalde artikel 3 van de wet van 19 juni 1978, zoals het werd |
l'article 37, 2°, du décret du 2 mars 1999 et avant qu'il n'ait été | vervangen bij artikel 37, 2°, van het Havendecreet en voordat het werd |
remplacé par l'article 2 du décret attaqué, disposait : | vervangen bij artikel 2 van het bestreden decreet : |
« Dans la zone R.G.E., on distingue, outre les zones d'infrastructure | « In het L.S.O.-gebied wordt naast zones voor algemene infrastructuur, |
générale, les zones agricoles et vertes, une zone portuaire. Les | agrarische gebieden, woongebieden en groengebieden een havengebied |
limites et l'affectation de ces zones sont fixées par le Gouvernement | onderscheiden. De grenzen en de bestemming van deze zones worden |
flamand conformément [à] la législation sur l'aménagement du | vastgesteld door de Vlaamse regering overeenkomstig de wetgeving op de |
territoire. La Société [pour la politique portuaire, foncière et | ruimtelijke ordening. De Maatschappij [voor het haven-, grond- en |
industrielle de la rive gauche de l'Escaut] et la Régie portuaire | industrialisatiebeleid van het Linkerscheldeoevergebied] en het |
communale d'Anvers ne sont [compétentes] que dans la région portuaire | Havenbedrijf Antwerpen zijn slechts bevoegd in het havengebied ». |
». B.9.4. En exécution de ces dispositions, le Gouvernement flamand a, | B.9.4. Ter uitvoering van die bepalingen heeft de Vlaamse Regering bij |
par son arrêté du 24 octobre 2014, fixé définitivement le plan | besluit van 24 oktober 2014 het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan |
d'exécution spatial régional « Afbakening zeehavengebied Antwerpen, | « Afbakening zeehavengebied Antwerpen, havenontwikkeling Linkeroever » |
havenontwikkeling linkeroever ». Ce plan d'exécution spatial a été | definitief vastgesteld. Dat ruimtelijk uitvoeringsplan werd bij het |
suspendu par l'arrêt du Conseil d'Etat n° 233.000 du 20 novembre 2015 | arrest van de Raad van State nr. 233.000 van 20 november 2015 |
et a ensuite été annulé partiellement par l'arrêt n° 236.837 du 20 | geschorst en vervolgens bij het arrest nr. 236.837 van 20 december |
2016 gedeeltelijk vernietigd, nadat het Hof van Justitie van de | |
décembre 2016 après que, par son arrêt du 21 juillet 2016 (C-387/15 et | Europese Unie bij het arrest van 21 juli 2016 (C-387/15 en C-388/15) |
C-388/15), la Cour de justice de l'Union européenne a répondu à une | een door de Raad van State gestelde prejudiciële vraag als volgt had |
question préjudicielle posée par le Conseil d'Etat : | beantwoord : |
« L'article 6, paragraphe 3, de la directive 92/43/CEE du Conseil, du | |
21 mai 1992, concernant la conservation des habitats naturels ainsi | « Artikel 6, lid 3, van richtlijn 92/43/EEG van de Raad van 21 mei |
que de la faune et de la flore sauvages, doit être interprété en ce | 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde |
sens que des mesures qui sont comprises dans un plan ou dans un projet | flora en fauna moet aldus worden uitgelegd dat maatregelen die zijn |
qui n'est pas directement lié ou nécessaire à la gestion d'un site | opgenomen in een plan of project dat niet direct verband houdt met of |
d'importance communautaire, et qui prévoient, avant que se produisent | nodig is voor het beheer van een gebied van communautair belang, en |
des effets négatifs sur un type d'habitat naturel présent sur | die erin voorzien dat, voordat zich negatieve gevolgen voordoen voor |
celui-ci, le développement futur d'une aire de ce type, mais dont | een aldaar voorkomend type natuurlijke habitat, er een toekomstig |
l'achèvement interviendra postérieurement à l'évaluation de | areaal van dat type wordt ontwikkeld, waarvan de ontwikkeling evenwel |
l'importance de l'atteinte éventuellement portée aux caractéristiques | zal worden voltooid na de beoordeling van de significantie van de |
naturelles dudit site, ne peuvent être prises en considération lors de | mogelijke aantasting van de natuurlijke kenmerken van dit gebied, niet |
cette évaluation. De telles mesures ne pourraient, le cas échéant, | in aanmerking kunnen worden genomen bij die beoordeling. Dergelijke |
être qualifiées de ' mesures compensatoires ' au sens du paragraphe 4 | maatregelen kunnen in voorkomend geval slechts als ' compenserende |
de cet article que s'il était satisfait aux conditions qui y sont | maatregelen ' in de zin van artikel 6, lid 4, worden aangemerkt |
énoncées ». | wanneer is voldaan aan de daarin gestelde voorwaarden ». |
Par son arrêt précité du 20 décembre 2016, le Conseil d'Etat a ensuite | De Raad van State heeft vervolgens bij het voormelde arrest van 20 |
jugé : | december 2016 geoordeeld : |
« 8.6. Eu égard, toutefois, à la réponse donnée par la Cour de justice | « 8.6. Gelet evenwel op het [...] antwoord van het Hof van Justitie |
de l'Union européenne à la question préjudicielle, les prescriptions | van de Europese Unie op de [...] prejudiciële vraag, kunnen de [...] |
urbanistiques ne peuvent nullement être considérées comme des mesures | stedenbouwkundige voorschriften geenszins als |
de conservation, dès lors qu'une partie de la zone Natura 2000 | instandhoudingsmaatregelen worden beschouwd, nu een deel van het |
disparaît. Elles ne peuvent, le cas échéant, être qualifiées de ' | Natura-2000-gebied verloren gaat. Zij kunnen in voorkomend geval |
mesures compensatoires ' au sens de l'article 6, paragraphe 4, de la | slechts als ' compenserende maatregelen ' in de zin van artikel 6, |
directive relative ' habitats ' que s'il est satisfait aux conditions | vierde lid, van de Habitatrichtlijn, worden aangemerkt, wanneer aan de |
qui y sont énoncées. | daarin gestelde voorwaarden is voldaan. |
8.7. La conclusion est donc qu'en adoptant le plan d'exécution spatial | 8.7. Het besluit is dan ook dat de Vlaamse regering met het |
régional, le Gouvernement flamand n'a respecté ni la procédure ni les | |
conditions d'application prévues par l'article 6, paragraphe 4, de la | gewestelijk RUP de procedure en de toepassingsvoorwaarden vermeld in |
directive ' habitats ' et par l'article 36ter, § 5, du décret sur la | artikel 6, lid 4, van de Habitatrichtlijn en artikel 36ter, § 5, van |
conservation de la nature ". | het decreet Natuurbehoud heeft miskend ". |
Le Conseil d'Etat a dès lors annulé l'arrêté du Gouvernement flamand | Bijgevolg heeft de Raad van State het besluit van de Vlaamse Regering |
du 24 octobre 2014, « en ce qu'il fixe définitivement le plan | van 24 oktober 2014 vernietigd « in zoverre dit het gewestelijk |
d'exécution spatial régional ' Afbakening zeehavengebied Antwerpen, | ruimtelijk uitvoeringsplan ' Afbakening zeehavengebied Antwerpen, |
havenontwikkeling Linkeroever ', à l'exclusion de la partie ouest du ' | havenontwikkeling Linkeroever ' definitief vaststelt, met uitsluiting |
Logistiek park Waasland ', qui se situe à Beveren, entre la voie | van het westelijk deel van het ' Logistiek park Waasland ', gelegen te |
rapide Kust-Antwerpen (N49), la Verrebroekstraat, Havinkbeek et la | Beveren tussen de expressweg Kust-Antwerpen (N49), de |
Paardenkerkhofstraat ». | Verrebroekstraat, Havinkbeek en Paardenkerkhofstraat ». |
B.9.5. A la suite de cet arrêt d'annulation, le décret attaqué du 30 | B.9.5. Na dat vernietigingsarrest werd het bestreden decreet van 30 |
mars 2018 a été adopté afin que soit prévu, dans la loi du 19 juin | maart 2018 aangenomen, teneinde in de wet van 19 juni 1978 te voorzien |
1978, un fondement juridique spécifique habilitant le Gouvernement | in een specifieke rechtsgrond voor de Vlaamse Regering voor het |
flamand à fixer les limites de la zone portuaire d'Anvers et des zones | vaststellen van de grenzen van het havengebied Antwerpen en van de |
situées à l'intérieur de celle-ci, sans devoir, pour ce faire, | zones in dat havengebied, zonder dat zij daarvoor eerst opnieuw het |
parcourir d'abord à nouveau toute la procédure d'élaboration d'un plan | volledige traject voor de opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan |
d'exécution spatial. | moet doorlopen. |
L'article 2 du décret attaqué du 30 mars 2018, qui remplace l'article | Aldus voorziet artikel 2 van het bestreden decreet van 30 maart 2018, |
3 de la loi du 19 juin 1978, habilite donc le Gouvernement flamand à | dat artikel 3 van de wet van 19 juni 1978 vervangt, in een machtiging |
fixer les limites de la zone portuaire sur le territoire de la rive | aan de Vlaamse Regering om de grenzen van het havengebied in het |
gauche de l'Escaut et abroge la condition selon laquelle ces limites | linkerscheldeoevergebied vast te stellen en heft het de voorwaarde op |
sont fixées « conformément à la législation sur l'aménagement du | dat die vaststelling gebeurt « in overeenstemming met de wetgeving op |
de ruimtelijke ordening ». In soortgelijke zin wordt de Vlaamse | |
territoire ». Dans un sens analogue, l'article 4 du décret attaqué, | Regering bij artikel 4 van het bestreden decreet, dat het laatste lid |
qui remplace le dernier alinéa de l'article 5 de la loi du 19 juin | van artikel 5 van de wet van 19 juni 1978 vervangt, gemachtigd om de |
1978, habilite le Gouvernement flamand à fixer les limites de la zone | |
maritime et de la zone industrielle au sein de la zone portuaire, sans | grenzen van de maritieme en de industriële zone binnen het havengebied |
que ces limites doivent être fixées « conformément à la législation | vast te stellen, zonder dat vereist wordt dat dit gebeurt « in |
sur l'aménagement du territoire ». Pour la fixation des limites de ces | overeenstemming met de wetgeving op de ruimtelijke ordening ». Voor de |
zones, un avis conforme de la régie portuaire d'Anvers et de la | vaststelling van de grenzen van die zones is wel een eensluidend |
Société pour la politique portuaire, foncière et industrielle de la | advies van het Havenbedrijf Antwerpen en van de Maatschappij voor het |
rive gauche de l'Escaut (ci-après : la Société RGE) est toutefois requis. Au cours des travaux préparatoires, ces modifications ont été justifiées comme suit : « En l'absence d'une ligne de démarcation de la zone portuaire maritime sur la rive gauche de l'Escaut, à laquelle sont attachées des compétences et des tâches relevant de la régie portuaire d'Anvers et de la Société RGE, l'une et l'autre sont actuellement confrontées à un vide juridique en ce qui concerne l'exercice de ces tâches et de ces compétences, alors que d'un point de vue spatial, des possibilités existent déjà quant au développement d'activités portuaires et industrielles, sur la base du plan d'exécution spatial régional ' | haven-, grond- en industrialisatiebeleid van het Linkerscheldeoevergebied (hierna : de Maatschappij LSO) vereist. Die wijzigingen werden tijdens de parlementaire voorbereiding als volgt verantwoord : « De afwezigheid van een afbakeningslijn voor het zeehavengebied op de Linkerscheldeoever, waar bevoegdheden en taken voor havenbedrijf Antwerpen en [de Maatschappij LSO] aan gekoppeld zijn, betekent dat beide zich momenteel voor de uitoefeningen van die taken en bevoegdheden in een juridisch vacuüm bevinden, terwijl er ruimtelijk gezien wel al mogelijkheden zijn voor de ontwikkeling van haven- en |
Waaslandhaven fase 1 en omgeving '. Ce vide, combiné avec la situation | industriële activiteiten op basis van het GRUP ' Waaslandhaven fase 1 |
en omgeving '. Dat vacuüm, in combinatie met de specifieke | |
(de gestion) spécifique sur la rive gauche de l'Escaut justifie dès | (beheers)situatie op de Linkerscheldeoever, rechtvaardigt dan ook een |
lors une dérogation à l'article 3, § 1er, du décret portuaire. Cette | afwijking van artikel 3, § 1, van het Havendecreet. Door middel van |
disposition, qui remplace l'article 3 de la loi du 19 juin 1978 ' | die bepaling, die artikel 3 van de wet van 19 juni 1978 betreffende |
relative à la gestion du territoire de la rive gauche de l'Escaut à | het beheer van het Linkerscheldeoevergebied ter hoogte van Antwerpen |
hauteur d'Anvers et portant des mesures de gestion et d'exploitation | en houdende maatregelen voor het beheer en de exploitatie van de haven |
du port d'Anvers ', offre spécifiquement au Gouvernement flamand la | van Antwerpen vervangt, wordt aan de Vlaamse Regering specifiek de |
possibilité de délimiter formellement la zone portuaire sur la rive | mogelijkheid geboden om alsnog formeel een afbakeningslijn voor het |
gauche de l'Escaut, sans devoir d'abord, pour ce faire, parcourir à | havengebied op de Linkerscheldeoever vast te leggen zonder daarvoor |
nouveau toute la procédure d'élaboration d'un plan d'exécution spatial | eerst opnieuw het volledige traject voor de opmaak van een GRUP te |
régional. Cette ligne de démarcation ne porte nullement atteinte aux | doorlopen. Die afbakeningslijn doet op geen enkele wijze afbreuk aan |
affectations spatiales qui sont en vigueur sur le territoire de la | de ruimtelijke bestemmingen die van kracht zijn in het |
rive gauche de l'Escaut. L'article 3 de la loi précitée du 19 juin | Linkerscheldeoevergebied. In artikel 3 van de voormelde wet van 19 |
1978 ne doit donc plus comporter, outre la mention de la zone | juni 1978 hoeft naast het havengebied dan ook geen specifieke |
portuaire, la mention spécifique des autres zones et affectations sur | vermelding van de andere zones en bestemmingen in het |
le territoire de la rive gauche de l'Escaut » (Doc. parl., Parlement | Linkerscheldeoevergebied meer te worden opgenomen » (Parl. St., Vlaams |
flamand, 2017-2018, n° 1483/001, p. 3). | Parlement, 2017-2018, nr. 1483/001, p. 3). |
Le législateur décrétal a également précisé que cette disposition « ne | De decreetgever verduidelijkte verder dat die bepaling « enkel de |
concerne que la fixation de la ligne de démarcation au sein de | vastlegging van de afbakeningslijn [betreft], waarbinnen men de |
laquelle les compétences attribuées peuvent être exercées. En ce qui | toegewezen bevoegdheden kan uitoefenen. Bij de uitoefening van die |
concerne l'exercice de ces compétences, il faudra toujours tenir | bevoegdheden zal men nog steeds rekening moeten houden met ruimtelijke |
compte des affectations spatiales qui sont et restent applicables sur | bestemmingen die van toepassing zijn en blijven op basis van het |
la base du plan de secteur et du plan d'exécution spatial » (Doc. | gewestplan en ruimtelijk uitvoeringsplan » (Parl. St., Vlaams |
parl., Parlement flamand, 2017-2018, n° 1483/002, p. 4). | Parlement, 2017-2018, nr. 1483/002, p. 4). |
B.10. La Cour doit vérifier si, en habilitant le Gouvernement flamand, | B.10. Het Hof dient te beoordelen of de decreetgever, door bij de |
par les articles 2 et 4 du décret attaqué du 30 mars 2018, à fixer les | artikelen 2 en 4 van het bestreden decreet van 30 maart 2018 de |
limites de la zone portuaire et des zones visées à l'intérieur de | Vlaamse Regering te machtigen om de grenzen van het havengebied en de |
celle-ci, sans devoir, pour ce faire, établir un nouveau plan | daarin bedoelde zones vast te leggen zonder dat zij daarvoor een nieuw |
d'exécution spatial régional, le législateur décrétal a porté atteinte | gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan moet vaststellen, afbreuk heeft |
aux garanties relatives à la participation du public concerné et à la | gedaan aan de waarborgen inzake inspraak van het betrokken publiek en |
consultation des instances environnementales compétentes et, partant, | raadpleging van de bevoegde milieu-instanties, en dienvolgens aan de |
à l'obligation de standstill contenue dans l'article 23 de la | standstill-verplichting van artikel 23 van de Grondwet. |
Constitution. | |
B.11.1. La délimitation des ports relève de la compétence des régions | B.11.1. De begrenzing van de havens behoort tot de bevoegdheid van de |
en matière de gestion des ports. La délimitation de la zone portuaire | gewesten inzake het beheer van de havens. De afbakening van het |
tend à déterminer la compétence territoriale de la régie portuaire | havengebied strekt ertoe de territoriale bevoegdheid van het |
d'Anvers et de la Société RGE. | Havenbedrijf Antwerpen en van de Maatschappij LSO te bepalen. |
La régie portuaire d'Anvers ne peut donc exercer les « compétences | Aldus kan het Havenbedrijf Antwerpen slechts binnen dat havengebied de |
administratives portuaires » visées à l'article 2, 2°, du décret | in artikel 2, 2°, van het Havendecreet vermelde « havenbestuurlijke |
portuaire que dans cette zone portuaire. Comme il est dit en B.9.1, | bevoegdheden » uitoefenen. Zoals in B.9.1 is vermeld, betreffen die |
ces compétences concernent la gestion et l'exploitation du domaine | bevoegdheden het beheer en de exploitatie van het openbaar en privaat |
portuaire public et privé, la fixation et la perception des droits de | havendomein, de vaststelling en de inning van de havengelden, de |
port, la fixation et l'organisation des services portuaires publics et | |
l'exercice de la police administrative particulière. Dans le cadre de | vaststelling en de organisatie van de openbare havendiensten en de |
ces compétences, la régie portuaire d'Anvers peut constituer des | uitoefening van de bijzondere administratieve politie. Binnen het |
droits réels sur les biens appartenant au domaine public, acquérir | kader van die bevoegdheden kan het Havenbedrijf Antwerpen zakelijke |
tous les biens mobiliers et immobiliers nécessaires, exproprier des | rechten vestigen op openbare domeingoederen, alle nodige roerende en |
biens immobiliers, exécuter des travaux nécessaires à l'aménagement et | onroerende goederen verwerven, onroerende goederen onteigenen, werken |
à l'exploitation de la zone portuaire, exercer des droits de | uitvoeren die nodig zijn voor de aanleg en de exploitatie van het |
préemption sur des propriétés privées situées dans la zone portuaire | havengebied, voorkooprechten uitoefenen op private eigendommen gelegen |
et accorder des concessions (articles 9 et suiv. du décret portuaire). | in het havengebied en concessies verlenen (artikelen 9 e.v. van het |
La Société RGE est quant à elle compétente pour assurer la politique | Havendecreet). |
foncière dans la zone portuaire, la politique industrielle de la zone | Voorts is de Maatschappij LSO bevoegd voor het grondbeleid binnen het |
industrielle située dans la zone portuaire et la planification de la | havengebied, voor het industrialisatiebeleid van de industriële zone |
politique subrégionale relative au développement ultérieur et par | gelegen binnen het havengebied en voor het uitstippelen van het |
phases de la zone portuaire dans la zone RGE (article 8, alinéa 1er, | subregionale beleid inzake de verdere ontwikkeling en fasering van het |
de la loi du 19 juin 1978). Dans les limites des compétences qui lui sont attribuées, la Société RGE a les mêmes droits et obligations que la régie portuaire d'Anvers en ce qui concerne le droit de préemption, le subventionnement des voies internes de désenclavement et de leurs dépendances, et les remblais de terrain (article 8, alinéa 2, de la même loi). B.11.2. Ainsi qu'il a été souligné à plusieurs reprises lors des travaux préparatoires relatifs aux dispositions attaquées, ces dernières dispositions ne portent pas atteinte aux affectations spatiales qui sont en vigueur en vertu du plan de secteur et du plan d'exécution spatial. Ces dispositions ne portent pas atteinte non plus à l'obligation, pour la régie portuaire d'Anvers et pour la Société RGE, lorsqu'elles exercent leurs compétences, de tenir compte de ces affectations et de respecter la réglementation applicable, qui garantit, le cas échéant, la participation du public et la consultation des instances environnementales compétentes. B.11.3. L'illégalité constatée par le Conseil d'Etat dans son arrêt n° | havengebied (artikel 8, eerste lid, van de wet van 19 juni 1978). Binnen de grenzen van de haar toegekende bevoegdheden, heeft de Maatschappij LSO dezelfde rechten en plichten als het Havenbedrijf Antwerpen inzake voorkooprecht, subsidiëring van interne ontsluitingswegen met hun aanhorigheden en ophoging van terreinen (artikel 8, tweede lid, van dezelfde wet). B.11.2. Zoals meermaals door de decreetgever werd benadrukt tijdens de parlementaire voorbereiding van de bestreden bepalingen, doen die bepalingen geen afbreuk aan de ruimtelijke bestemmingen die van kracht zijn op grond van het gewestplan en het ruimtelijk uitvoeringsplan. Evenmin doen die bepalingen afbreuk aan de verplichting voor het Havenbedrijf Antwerpen en de Maatschappij LSO om bij de uitoefening van hun bevoegdheden rekening te houden met die bestemmingen en de toepasselijke regelgeving in acht te nemen, waarbij in voorkomend geval de inspraak van het publiek en de raadpleging van de bevoegde milieu-instanties worden gewaarborgd. |
236.837 du 20 décembre 2016, qui a abouti à l'annulation partielle du | B.11.3. De door de Raad van State bij het arrest nr. 236.837 van 20 |
december 2016 vastgestelde onwettigheid, die aanleiding heeft gegeven | |
tot de gedeeltelijke vernietiging van het gewestelijk ruimtelijk | |
plan d'exécution spatial régional « Afbakening zeehavengebied | uitvoeringsplan « Afbakening zeehavengebied Antwerpen, |
Antwerpen, havenontwikkeling Linkeroever », portait sur les prescriptions urbanistiques qui figuraient dans ce plan d'exécution spatial régional. L'autorité de chose jugée attachée à cet arrêt n'empêche pas que la matière qui était réglée par l'acte illégal fasse l'objet d'une nouvelle réglementation sans qu'il soit porté atteinte à des décisions de justice définitives. Pour les mêmes raisons, le législateur décrétal n'est pas davantage empêché de modifier la façon de délimiter la zone portuaire, le Gouvernement flamand étant habilité à fixer cette ligne de démarcation sans devoir établir un nouveau plan d'exécution spatial régional. B.11.4. Les dispositions attaquées n'ont dès lors pas la portée que leur donnent les parties requérantes et ne font pas naître la différence de traitement dénoncée. Elles ne portent en particulier pas atteinte aux affectations spatiales en vigueur et la régie portuaire d'Anvers et la Société RGE doivent, lorsqu'elles exercent leurs compétences, respecter ces affectations, ainsi que la réglementation applicable. B.12. Dès lors que le moyen, en ce qu'il est dirigé contre | havenontwikkeling Linkeroever », betrof de stedenbouwkundige voorschriften die waren opgenomen in dat ruimtelijk uitvoeringsplan. Het gezag van gewijsde verbonden aan dat arrest verhindert niet dat de aangelegenheid die door de onwettige akte was geregeld, het voorwerp uitmaakt van een nieuwe regeling, zonder dat definitieve rechterlijke beslissingen in het gedrang worden gebracht. Om dezelfde redenen wordt de decreetgever niet verhinderd om de wijze van afbakening van het havengebied te wijzigen, waarbij de Vlaamse Regering wordt gemachtigd om die afbakeningslijn vast te leggen zonder een nieuw gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan te moeten vaststellen. B.11.4. De bestreden bepalingen hebben derhalve niet de draagwijdte die de verzoekende partijen eraan geven en doen het aangevoerde verschil in behandeling niet ontstaan. Met name doen de bestreden bepalingen geen afbreuk aan de geldende ruimtelijke bestemmingen en dienen het Havenbedrijf Antwerpen en de Maatschappij LSO die bestemmingen en de toepasselijke regelgeving in acht te nemen bij de uitoefening van hun bevoegdheden. B.12. Aangezien het middel, in zoverre het is gericht tegen de |
l'habilitation du Gouvernement flamand à fixer les limites de la zone | machtiging aan de Vlaamse Regering om de grenzen van het havengebied |
portuaire et celles des zones situées au sein de cette zone portuaire, | en de grenzen van de zones in dat havengebied vast te stellen, berust |
repose sur une interprétation erronée des dispositions attaquées, il | op een verkeerde lezing van de bestreden bepalingen, is het niet |
n'est pas fondé. | gegrond. |
B.13. Les parties requérantes contestent par ailleurs l'extension des | B.13. De verzoekende partijen betwisten voorts de uitbreiding van de |
compétences de la Société RGE, telles qu'elles sont prévues aux | bevoegdheden van de Maatschappij LSO, zoals daarin is voorzien in de |
articles 2 et 9, modifiés, de la loi du 19 juin 1978. Elles visent | gewijzigde artikelen 2 en 9 van de wet van 19 juni 1978. Meer in het |
plus particulièrement l'extension du droit de préemption de la Société | |
RGE à tous les terrains situés sur le territoire de la rive gauche de | bijzonder viseren zij de uitbreiding van het voorkooprecht van de |
l'Escaut, alors que ce droit de préemption était auparavant limité aux | Maatschappij tot alle gronden in het linkerscheldeoevergebied, terwijl |
« terrains de la zone portuaire du territoire de la rive gauche de | dat voorkooprecht voordien beperkt was tot « gronden van het |
l'Escaut ». Elles contestent en outre l'habilitation de la Société RGE | havengebied van het [linkerscheldeoevergebied] ». Voorts betwisten zij |
à préparer à la construction les terrains acquis qui se situent dans | de machtiging aan de Maatschappij LSO om de verworven gronden die zich |
la zone portuaire. | in het havengebied bevinden « bouwrijp » te maken. |
L'extension du droit de préemption de la Société RGE entraînerait un | Die uitbreiding van het voorkooprecht van de Maatschappij LSO zou |
recul de la protection d'un environnement sain, qui n'est pas justifié | leiden tot een achteruitgang in de bescherming van een gezond |
par un but d'intérêt général. De plus, l'habilitation à préparer à la | leefmilieu die niet verantwoord is door een doel van algemeen belang. |
construction les terrains acquis dans la zone portuaire constituerait | Voorts zou de machtiging om de in het havengebied verworven gronden « |
une habilitation décrétale à accomplir des actes soumis à permis. Dès | bouwrijp » te maken, een decretale machtiging uitmaken om |
lors que la société RGE serait ainsi dispensée de l'obligation de | vergunningsplichtige handelingen te stellen. Doordat de Maatschappij |
demander un permis, il serait porté atteinte aux garanties relatives à | LSO aldus zou worden vrijgesteld van de verplichting om een vergunning |
la participation du public et à la consultation des instances | aan te vragen, zou afbreuk worden gedaan aan de waarborgen inzake |
environnementales compétentes. Partant, les dispositions attaquées | inspraak van het publiek en raadpleging van de bevoegde |
porteraient atteinte à l'obligation de standstill, telle qu'elle est | milieu-instanties. Bijgevolg zouden de bestreden bepalingen afbreuk |
garantie par l'article 23 de la Constitution. | doen aan de standstill-verplichting, zoals gewaarborgd bij artikel 23 |
van de Grondwet. | |
B.14.1. Comme il a été exposé ci-dessus, la société RGE est compétente | B.14.1. Zoals hierboven is uiteengezet, is de Maatschappij LSO bevoegd |
pour assurer la politique foncière et la politique industrielle dans | voor het grond- en industrialisatiebeleid inzake het havengebied in |
la zone portuaire située sur le territoire de la rive gauche de | |
l'Escaut, ainsi que pour assurer la politique subrégionale relative au | het linkerscheldeoevergebied, evenals voor het subregionale beleid |
développement ultérieur et par phases de la zone portuaire (article 8, | inzake de verdere ontwikkeling en fasering van dat havengebied |
alinéa 1er, de la loi du 19 juin 1978). | (artikel 8, eerste lid, van de wet van 19 juni 1978). |
Dans les limites de ces compétences, la société RGE a les mêmes droits | Binnen de grenzen van die bevoegdheden, heeft de Maatschappij LSO |
et obligations que la régie portuaire d'Anvers en matière de droit de | dezelfde rechten en plichten als het Havenbedrijf Antwerpen inzake |
préemption, de subventionnement des voies internes de désenclavement | voorkooprecht, subsidiëring van interne ontsluitingswegen met hun |
et de leurs dépendances, ainsi que les remblais de terrain (article 8, | aanhorigheden en ophoging van terreinen (artikel 8, tweede lid, van de |
alinéa 2, de la loi du 19 juin 1978). Ainsi, la Société RGE dispose, | wet van 19 juni 1978). Aldus beschikt de Maatschappij, zoals het |
tout comme la régie portuaire, sur la base de l'article 12 du décret | Havenbedrijf Antwerpen op grond van artikel 12 van het Havendecreet, |
portuaire, d'un droit de préemption sur des propriétés immobilières | over een recht van voorkoop op private onroerende eigendommen in het |
privées, situées dans la zone portuaire. Le décret du 25 mai 2007 portant harmonisation des procédures relatives aux droits de préemption s'applique lorsque le droit de préemption est mis en oeuvre. De plus, la Société RGE peut préparer à la construction les terrains acquis, pour autant qu'ils se situent dans les limites de la zone portuaire fixées par le Gouvernement flamand. B.14.2. En vertu de l'article 2, 1°, du décret du 25 mai 2007 précité, le droit de préemption est le « droit d'acheter une parcelle proposée à la vente, au même prix et aux mêmes conditions, par priorité sur le candidat acheteur ». Les articles 2 et 5 du décret attaqué du 30 mars 2018, qui ont remplacé les articles 3 et 9 de la loi du 19 juin 1978, ont étendu ce droit de préemption accordé à la Société RGE de la zone portuaire située sur le territoire de la rive gauche de l'Escaut à l'ensemble du territoire de la rive gauche de l'Escaut. La compétence de la Société RGE qui permet à celle-ci de préparer à la construction les terrains acquis reste toutefois limitée aux terrains situés dans la zone portuaire. Lors des travaux préparatoires, il a été dit, à ce sujet : « Les compétences de la Régie portuaire d'Anvers et de la [Société RGE] se confine [nt], en principe, aux limites de la zone portuaire qui sont fixées dans l'arrêté du Gouvernement flamand qui sera élaboré en exécution de l'article 3. Du fait de l'annulation partielle du plan d'exécution spatial régional, le plan de secteur qui avait été élaboré en 1978 est toutefois de nouveau applicable. Dans ce plan, une partie du territoire de la rive gauche de l'Escaut est affectée comme zone d'extension portuaire. Dès lors qu'il ne s'agit pas d'une zone portuaire, la régie portuaire ne peut donc certainement pas exercer de compétences sur ce terrain. Les objectifs de la [Société RGE] justifient toutefois le fait que cette société se voie aussi conférer la compétence limitée d'exercer un droit de préemption qui vise à pouvoir préserver une éventuelle extension portuaire sur le territoire de la rive gauche de l'Escaut, jusqu'à ce que toute la clarté soit faite sur ce point. La possibilité pour la [Société RGE] d'exercer ce droit de préemption sur le territoire de la rive gauche de l'Escaut en dehors des limites de la zone portuaire est dès lors explicitement reprise afin de sauvegarder l'éventuelle extension portuaire » (Doc. parl., Parlement flamand, 2017-2018, n° 1483/001, pp. 3-4). B.15.1. Il ressort de cet exposé fait lors des travaux préparatoires que l'extension du droit de préemption en faveur de la Société RGE l'ensemble du territoire de la rive gauche de l'Escaut vise à préserver une éventuelle extension portuaire. Il ressort cependant tout autant des travaux préparatoires que les autres compétences de la Société RGE, tout comme celles de la régie portuaire d'Anvers, restent confinées aux limites de la zone portuaire. Tel est notamment le cas en ce qui concerne la compétence de la Société RGE qui permet à cette dernière de préparer à la construction les terrains acquis, qui ne s'exerce que dans les limites de la zone portuaire, comme le prévoyait déjà l'article 9 de la loi du 19 juin 1978 avant sa modification par le décret attaqué. Contrairement à ce que les parties requérantes allèguent, cette compétence qui permet de préparer à la construction des terrains acquis dans la zone portuaire ne porte pas atteinte à la réglementation applicable en matière d'aménagement du territoire et de protection de l'environnement. En ce que la préparation à la construction de ces terrains comprend l'accomplissement d'actes soumis à permis, la Société RGE doit demander les permis requis, les procédures applicables garantissant la participation du public et la consultation des instances environnementales compétentes. B.15.2. Il découle de ce qui précède que les dispositions attaquées n'ont pas la portée que leur donnent les parties requérantes. Elles ne font donc pas naître la différence de traitement dénoncée et n'entraînent pas le recul allégué du niveau de protection existant en matière de protection d'un environnement sain. B.16. Le moyen, en ce qu'il est dirigé contre l'extension des compétences de la Société RGE, n'est dès lors pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 18 juillet 2019. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président, | havengebied. Het decreet van 25 mei 2007 houdende de harmonisering van de procedures van voorkooprechten is van toepassing wanneer dat voorkooprecht wordt uitgeoefend. Voorts kan de Maatschappij de verworven gronden bouwrijp maken, voor zover ze zich binnen de door de Vlaamse Regering vastgestelde grenzen van het havengebied bevinden. B.14.2. Krachtens artikel 2, 1°, van het voormelde decreet van 25 mei 2007 is het voorkooprecht het « recht om een perceel dat te koop wordt aangeboden, voor dezelfde prijs en onder dezelfde modaliteiten, bij voorrang op de kandidaat-koper aan te kopen ». Bij de artikelen 2 en 5 van het bestreden decreet van 30 maart 2018, die de artikelen 3 en 9 van de wet van 19 juni 1978 hebben vervangen, is dat voorkooprecht voor de Maatschappij LSO uitgebreid van het havengebied in het linkerscheldeoevergebied tot het gehele linkerscheldeoevergebied. De bevoegdheid van de Maatschappij LSO om de verworven gronden bouwrijp te maken, is wel beperkt gebleven tot de gronden gelegen in het havengebied. Tijdens de parlementaire voorbereiding werd ter zake gesteld : « De bevoegdheden van het Havenbedrijf Antwerpen en de [Maatschappij LSO] zijn in principe beperkt tot de grenzen van het havengebied die worden vastgelegd in het besluit van de Vlaamse Regering dat zal worden opgemaakt ter uitvoering van artikel 3. Door de gedeeltelijke vernietiging van het GRUP is het gewestplan uit 1978 echter ook weer van kracht. Daarin wordt een deel van het Linkerscheldeoevergebied als havenuitbreidingsgebied bestemd. Aangezien het niet om havengebied gaat, kan het havenbedrijf op dat terrein zeker geen bevoegdheden uitoefenen. Door de doelstellingen van de [Maatschappij LSO] valt het evenwel te verantwoorden dat die maatschappij ook de beperkte bevoegdheid krijgt om een voorkooprecht uit te oefenen dat erop gericht is om een eventuele havenuitbreiding in het Linkerscheldeoevergebied te kunnen vrijwaren tot daarover volledige duidelijkheid bestaat. De mogelijkheid voor de [Maatschappij LSO] om dat voorkooprecht uit te oefenen in het Linkerscheldeoevergebied buiten de grenzen van het havengebied, wordt dan ook expliciet opgenomen met het oog op het vrijwaren van de eventuele havenuitbreiding » (Parl. St., Vlaams Parlement, 2017-2018, nr. 1483/001, pp. 3-4). B.15.1. Uit die toelichting tijdens de parlementaire voorbereiding blijkt dat de uitbreiding van het voorkooprecht voor de Maatschappij LSO tot het gehele linkerscheldeoevergebied ertoe strekt een eventuele havenuitbreiding te vrijwaren. Uit die parlementaire voorbereiding blijkt echter evenzeer dat de overige bevoegdheden van de Maatschappij LSO, net zoals die van het Havenbedrijf Antwerpen, beperkt blijven tot de grenzen van het havengebied. Dit is onder meer het geval voor de bevoegdheid van de Maatschappij LSO om de verworven gronden « bouwrijp » te maken, die - zoals daarin reeds was voorzien in artikel 9 van de wet van 19 juni 1978 vóór de wijziging ervan bij het bestreden decreet - beperkt blijft tot het havengebied. In tegenstelling tot wat de verzoekende partijen beweren, doet die bevoegdheid om de in het havengebied verworven gronden « bouwrijp » te maken bovendien geen afbreuk aan de toepasselijke regelgeving inzake ruimtelijke ordening en bescherming van het leefmilieu. In zoverre het « bouwrijp » maken van die gronden vergunningsplichtige handelingen omvat, dient de Maatschappij LSO de vereiste vergunningen aan te vragen, waarbij de toepasselijke procedures de inspraak van het publiek en de raadpleging van de bevoegde milieu-instanties waarborgen. B.15.2. Uit hetgeen voorafgaat volgt dat de bestreden bepalingen niet de draagwijdte hebben die de verzoekende partijen eraan geven. Bijgevolg doen die bepalingen het aangevoerde verschil in behandeling en de aangevoerde achteruitgang in het bestaande beschermingsniveau inzake de bescherming van een gezond leefmilieu niet ontstaan. B.16. Het middel, in zoverre het is gericht tegen de uitbreiding van de bevoegdheden van de Maatschappij LSO, is dienvolgens niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 18 juli 2019. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, |
A. Alen | A. Alen |