← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 21/2019 du 7 février 2019 Numéro du rôle : 6856 En cause : la
question préjudicielle relative à l'article 335, § 3, du Code civil, posée par le tribunal de
la famille et de la jeunesse du Tribunal de première instan La
Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges J.-P. Snapp(...)"
| Extrait de l'arrêt n° 21/2019 du 7 février 2019 Numéro du rôle : 6856 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 335, § 3, du Code civil, posée par le tribunal de la famille et de la jeunesse du Tribunal de première instan La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges J.-P. Snapp(...) | Uittreksel uit arrest nr. 21/2019 van 7 februari 2019 Rolnummer 6856 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 335, § 3, van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de familie- en jeugdrechtbank van de Rechtbank van eerste aanleg Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters J.-P(...) |
|---|---|
| COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
| Extrait de l'arrêt n° 21/2019 du 7 février 2019 | Uittreksel uit arrest nr. 21/2019 van 7 februari 2019 |
| Numéro du rôle : 6856 | Rolnummer 6856 |
| En cause : la question préjudicielle relative à l'article 335, § 3, du | In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 335, § 3, van het |
| Code civil, posée par le tribunal de la famille et de la jeunesse du | Burgerlijk Wetboek, gesteld door de familie- en jeugdrechtbank van de |
| Tribunal de première instance de Flandre occidentale, division Bruges. | Rechtbank van eerste aanleg West-Vlaanderen, afdeling Brugge. |
| La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
| composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges J.-P. | samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters |
| Snappe, T. Merckx-Van Goey, T. Giet, R. Leysen et M. Pâques, assistée | J.-P. Snappe, T. Merckx-Van Goey, T. Giet, R. Leysen en M. Pâques, |
| du greffier F. Meersschaut, présidée par le président A. Alen, | bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, |
| après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
| I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
| Par jugement du 8 février 2018 en cause de S.I. contre N.D., dont | Bij vonnis van 8 februari 2018 in zake S.I. tegen N.D., waarvan de |
| l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 16 février 2018, le | expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 16 februari 2018, |
| tribunal de la famille et de la jeunesse du Tribunal de première | heeft de familie- en jeugdrechtbank van de Rechtbank van eerste aanleg |
| instance de Flandre occidentale, division Bruges, a posé la question | West-Vlaanderen, afdeling Brugge, de volgende prejudiciële vraag |
| préjudicielle suivante : | gesteld : |
| « L'article 335, § 3, du Code civil, combiné avec l'article 335, § 1, | « Schendt artikel 335, § 3, van het burgerlijk wetboek in samenhang |
| gelezen met artikel 335, § 1, lid 1 en 2 van het burgerlijk wetboek, | |
| alinéas 1er et 2, du Code civil, viole-t-il les articles 10 et 11 de | de artikelen 10 en 11 van de Grondwet en artikel 22bis van de |
| la Constitution et l'article 22bis de la Constitution, combinés avec | |
| les articles 8 et 14 de la Convention européenne des droits de | Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 8 en 14 van het |
| l'homme, en ce que l'article 335, § 3, du Code civil ne permet pas aux | Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre artikel 335, |
| § 3 van het burgerlijk wetboek niet toestaat dat kinderen van wie de | |
| enfants dont la filiation paternelle est établie tardivement, en cas | vaderlijke afstamming laattijdig komt vast te staan bij onenigheid |
| de désaccord entre les parents quant au nom de famille, de recevoir un | tussen de ouders over de familienaam geen dubbele familienaam in |
| double nom de famille par ordre alphabétique (ceux-ci conservant donc | alfabetische volgorde kunnen verkrijgen (en dus de familienaam van de |
| le nom de famille de la mère), alors que les enfants dont la filiation | moeder behouden) terwijl kinderen van wie de afstamming van |
| paternelle et la filiation maternelle sont établies simultanément, en | vaderszijde en de afstamming van moederszijde tegelijkertijd |
| cas de désaccord, reçoivent quant à eux automatiquement le double nom | vaststaan, bij onenigheid wel automatisch de dubbele familienaam in |
| de famille par ordre alphabétique ? ». | alfabetische volgorde verkrijgen ? ». |
| (...) | (...) |
| III. En droit | III. In rechte |
| (...) B.1.1. La question préjudicielle invite la Cour à se prononcer sur la | B.1.1. In de prejudiciële vraag wordt het Hof verzocht zich uit te |
| compatibilité avec les articles 10, 11 et 22bis de la Constitution, | spreken over de bestaanbaarheid, met de artikelen 10, 11 en 22bis van |
| lus en combinaison avec les articles 8 et 14 de la Convention | de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 8 en 14 van het |
| européenne des droits de l'homme, de l'article 335, § 3, alinéas 1er | Europees Verdrag voor de rechten van de mens, van artikel 335, § 3, |
| et 2, du Code civil, en ce que cette disposition ne prévoit pas, en | eerste en tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek, in zoverre die |
| cas de désaccord entre les parents quant au nom de famille, que les | bepaling niet erin voorziet dat de kinderen wier vaderlijke afstamming |
| enfants dont la filiation paternelle est établie après la filiation | komt vast te staan na de moederlijke afstamming, bij onenigheid tussen |
| maternelle se voient attribuer un double nom dans l'ordre | de ouders over de familienaam, een dubbele naam in alfabetische |
| alphabétique, alors que l'article 335, § 1er, alinéa 2, du même Code, | volgorde toegekend krijgen, terwijl artikel 335, § 1, tweede lid, van |
| prévoit, en cas de désaccord entre les parents quant au nom de | hetzelfde Wetboek wel in de toekenning van een dubbele naam in |
| famille, l'attribution d'un double nom dans l'ordre alphabétique pour | alfabetische volgorde voorziet voor de kinderen wier vaderlijke en |
| les enfants dont la filiation paternelle et la filiation maternelle | moederlijke afstamming gelijktijdig komt vast te staan indien de |
| sont établies simultanément. | ouders het oneens zijn over de familienaam. |
| B.1.2. L'article 335 du Code civil dispose : | B.1.2. Artikel 335 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt : |
| « § 1er. L'enfant dont la filiation paternelle et la filiation | « § 1. Het kind wiens afstamming van vaderszijde en afstamming van |
| maternelle sont établies simultanément porte soit le nom de son père, | moederszijde tegelijkertijd komen vast te staan draagt ofwel de naam |
| soit le nom de sa mère, soit leurs deux noms accolés dans l'ordre | van zijn vader, ofwel de naam van zijn moeder, ofwel één die |
| choisi par eux dans la limite d'un nom pour chacun d'eux. | samengesteld is uit hun twee namen, in de door hen gekozen volgorde |
| Les père et mère choisissent le nom de l'enfant lors de la déclaration de naissance. L'officier de l'état civil prend acte de ce choix. En cas de désaccord, l'enfant porte les noms du père et de la mère accolés par ordre alphabétique dans la limite d'un nom pour chacun d'eux. Lorsque le père et la mère, ou l'un d'entre eux, portent un double nom, la partie du nom transmise à l'enfant est choisie par l'intéressé. En l'absence de choix, la partie du double nom transmise est déterminée selon l'ordre alphabétique. Le refus d'effectuer un choix est considéré comme un cas de désaccord. Lorsque les père et mère déclarent conjointement la naissance de l'enfant, l'officier de l'état civil constate le nom choisi par eux ou le désaccord entre eux, conformément à l'alinéa 2. Si le père ou la mère déclare seul la naissance de l'enfant, il ou elle déclare à l'officier de l'état civil le nom choisi par eux ou le désaccord entre eux. | met niet meer dan één naam voor elk van hen. De ouders kiezen de naam van het kind op het ogenblik van de aangifte van de geboorte. De ambtenaar van de burgerlijke stand neemt akte van deze keuze. In geval van onenigheid draagt het kind de naam van de vader en de naam van de moeder naast elkaar in alfabetische volgorde met niet meer dan één naam voor elk van hen. Wanneer de vader en de moeder, of een van hen, een dubbele naam dragen, kiest de betrokkene het deel van de naam dat aan het kind wordt doorgegeven. Bij afwezigheid van keuze wordt het deel van de dubbele naam dat wordt doorgegeven bepaald op basis van de alfabetische volgorde. De weigering om een keuze te maken wordt beschouwd als een geval van onenigheid. Indien de ouders samen de geboorte van het kind aangeven, stelt de ambtenaar van de burgerlijke stand, overeenkomstig het tweede lid, de door de ouders gekozen naam of de onenigheid tussen de ouders, vast. Indien een ouder alleen de geboorte van het kind aangeeft, geeft deze de door de ouders gekozen naam of de onenigheid tussen de ouders aan de ambtenaar van de burgerlijke stand aan. |
| § 2. L'enfant dont seule la filiation maternelle est établie, porte le | § 2. Het kind wiens afstamming alleen van moederszijde vaststaat, |
| nom de sa mère. | draagt de naam van zijn moeder. |
| L'enfant dont seule la filiation paternelle est établie, porte le nom | Het kind wiens afstamming alleen van vaderszijde vaststaat, draagt de |
| de son père. | naam van zijn vader. |
| § 3. Si la filiation paternelle est établie après la filiation maternelle, aucune modification n'est apportée au nom de l'enfant. Il en va de même si la filiation maternelle est établie après la filiation paternelle. Toutefois, les père et mère ensemble, ou l'un d'eux si l'autre est décédé peuvent déclarer, dans un acte dressé par l'officier de l'état civil, que l'enfant portera soit le nom de la personne à l'égard de laquelle la filiation est établie en second lieu, soit leurs deux noms accolés dans l'ordre choisi par eux dans la limite d'un nom pour chacun d'eux. Cette déclaration est faite dans un délai d'un an à dater de la reconnaissance ou du jour où une décision établissant la filiation paternelle ou maternelle est coulée en force de chose jugée et avant la majorité ou l'émancipation de l'enfant. Le délai d'un an prend cours le jour suivant la notification ou la signification visées aux | § 3. Indien de afstamming van vaderszijde komt vast te staan na de afstamming van moederszijde, blijft de naam van het kind onveranderd. Hetzelfde geldt indien de afstamming van moederszijde komt vast te staan na de afstamming van vaderszijde. Evenwel kunnen de ouders samen, of kan een van hen indien de andere overleden is, in een door de ambtenaar van de burgerlijke stand opgemaakte akte verklaren dat het kind ofwel de naam van de persoon ten aanzien van wie de afstamming als tweede komt vast te staan zal dragen, ofwel één die samengesteld is uit hun twee namen, in de door hen gekozen volgorde met niet meer dan één naam voor elk van hen. Deze verklaring wordt afgelegd binnen een termijn van één jaar te rekenen van de dag van de erkenning of van de dag waarop een beslissing die de afstamming van vaderszijde of van moederszijde vaststelt in kracht van gewijsde is gegaan, en voor de meerderjarigheid of de ontvoogding van het kind. De termijn van één jaar begint te lopen op de dag die volgt op de in de artikelen 313, § |
| articles 313, § 3, alinéa 2, 319bis, alinéa 2, ou 322, alinéa 2. | 3, tweede lid, 319bis, tweede lid, of 322, tweede lid, bedoelde |
| kennisgeving of betekening. | |
| En cas de modification de la filiation paternelle ou maternelle durant | Bij wijziging van de afstamming van vaderszijde of van moederszijde |
| la minorité de l'enfant en suite d'une action en contestation sur la | tijdens de minderjarigheid van het kind als gevolg van een vordering |
| tot betwisting van de afstamming op grond van de artikelen 312, § 2, | |
| base des articles 312, § 2, 318, § § 5 et 6, ou 330, § § 3 et 4, le | 318, § § 5 en 6, of 330, § § 3 en 4, neemt de rechter akte van de |
| juge acte le nouveau nom de l'enfant, choisi, le cas échéant, par les | nieuwe naam van het kind die in voorkomend geval door de ouders is |
| parents selon les règles énoncées au § 1er ou à l'article 335ter, § 1er. | gekozen, met inachtneming van de in § 1 of artikel 335ter bedoelde regels. |
| Mention de la déclaration visée à l'alinéa 2 ou du dispositif du | Van de in het tweede lid bedoelde verklaring of van het beschikkend |
| gedeelte van het in het vierde lid bedoelde vonnis wordt melding | |
| jugement visé à l'alinéa 4 est faite en marge de l'acte de naissance | gemaakt op de kant van de akte van geboorte en van de andere akten |
| et des autres actes concernant l'enfant. | betreffende het kind. |
| § 4. Si la filiation d'un enfant est modifiée alors que celui-ci a | § 4. Indien de afstamming van een kind wordt gewijzigd wanneer het de |
| atteint l'âge de la majorité, aucune modification n'est apportée à son | meerderjarige leeftijd heeft bereikt, wordt er zonder zijn instemming |
| nom sans son accord ». | geen verandering aan zijn naam aangebracht ». |
| B.2.1. L'article 335 du Code civil fait partie du chapitre relatif aux | B.2.1. Artikel 335 van het Burgerlijk Wetboek maakt deel uit van het |
| effets de la filiation. Il fixe de manière générale les règles | hoofdstuk met betrekking tot de gevolgen van de afstamming. Het stelt |
| relatives à l'attribution du nom considérée comme effet de la | op algemene wijze de regels van de naamgeving als gevolg van de |
| filiation. | afstamming vast. |
| Ces règles ont été modifiées de façon substantielle par la loi du 8 | Die regels werden ingrijpend gewijzigd bij de wet van 8 mei 2014 « tot |
| wijziging van het Burgerlijk Wetboek met het oog op de invoering van | |
| mai 2014 « modifiant le Code civil en vue d'instaurer l'égalité de | de gelijkheid tussen mannen en vrouwen bij de wijze van |
| l'homme et de la femme dans le mode de transmission du nom à l'enfant | naamsoverdracht aan het kind en aan de geadopteerde » (hierna : de wet |
| et à l'adopté » (ci-après : la loi du 8 mai 2014). Il ressort de | van 8 mei 2014). Uit het opschrift en de parlementaire voorbereiding |
| l'intitulé et des travaux préparatoires de cette loi que le | |
| législateur a voulu instaurer l'égalité de l'homme et de la femme dans | van die wet blijkt dat de wetgever de gelijkheid tussen mannen en |
| le mode de transmission du nom (Doc. parl., Chambre, 2013-2014, DOC | vrouwen bij de wijze van naamsoverdracht heeft willen invoeren (Parl. |
| 53-3145/001, p. 10). | St., Kamer, 2013-2014, DOC 53-3145/001, p. 10). |
| B.2.2. Pour atteindre cet objectif d'égalité entre les hommes et les | B.2.2. Om die doelstelling van gelijkheid tussen mannen en vrouwen te |
| femmes, le législateur a, dans l'article 335, § 1er, alinéa 1er, du | bereiken, heeft de wetgever in artikel 335, § 1, eerste lid, van het |
| Code civil, permis aux parents de choisir un double nom composé des | Burgerlijk Wetboek bepaald dat de ouders een dubbele naam kunnen |
| noms du père et de la mère dans l'ordre qu'ils déterminent ou d'opter | kiezen, bestaande uit de naam van de vader en de naam van de moeder in |
| de door hen bepaalde volgorde, of kunnen kiezen voor de naam van de | |
| pour le nom du père ou celui de la mère. | vader of voor die van de moeder. |
| Le législateur a donc opté pour l'autonomie de la volonté des parents, | De wetgever heeft dus gekozen voor de wilsautonomie van de ouders, |
| dans les limites fixées par la loi, plutôt que pour un système | binnen de door de wet bepaalde grenzen, veeleer dan voor een bij wet |
| d'attribution du nom fixé par la loi. Le législateur a limité le choix | vastgelegd systeem voor het toekennen van de naam. De wetgever heeft |
| des parents pour garantir « une unité de nom entre enfants nés des | de keuze van de ouders beperkt om te waarborgen dat « kinderen van |
| mêmes parents. Le nom ne peut donc varier au sein d'une même fratrie | dezelfde ouders dezelfde naam zullen dragen. De naam van broers en |
| zussen kan bijgevolg niet verschillen waardoor [de orde der families | |
| et l'ordre des familles se voit ainsi ménagé » (ibid., p. 14). | gevrijwaard kan blijven] » (ibid., p. 14). |
| B.2.3. Le législateur a aussi envisagé l'hypothèse du désaccord entre | B.2.3. De wetgever heeft ook het geval bekeken van de onenigheid |
| parents et de l'absence de choix. En pareil cas, l'article 335, § 1er, | tussen de ouders en van de afwezigheid van keuze. Zoals het was |
| alinéa 2, troisième phrase, du Code civil, tel qu'il fut remplacé par | vervangen bij artikel 2 van de wet van 8 mei 2014 bepaalde artikel |
| 335, § 1, tweede lid, derde zin, van het Burgerlijk Wetboek | |
| l'article 2 de la loi du 8 mai 2014, prévoyait au départ l'attribution | aanvankelijk dat in dat geval, voor de kinderen wier afstamming van |
| du nom du père pour les enfants dont la filiation paternelle et | vaders- en moederszijde tegelijkertijd is komen vast te staan, de naam |
| maternelle était établie simultanément. | van de vader wordt toegekend. |
| Par son arrêt n° 2/2016 du 14 janvier 2016, la Cour a annulé cette | Bij zijn arrest nr. 2/2016 van 14 januari 2016 heeft het Hof die |
| disposition : | bepaling vernietigd : |
| « B.8.5. Puisqu'il privilégie l'autonomie de la volonté des parents | « B.8.5. Nu hij voor de keuze van de familienaam de voorrang geeft aan |
| pour le choix du nom de famille, le législateur doit aussi déterminer | de wilsautonomie van de ouders, dient de wetgever ook de wijze te |
| la manière d'attribuer le nom de famille dans l'hypothèse où les | bepalen waarop de familienaam wordt toegekend voor het geval dat de |
| ouders het oneens zijn of geen keuze maken, ook al heeft hij voor het | |
| parents sont en désaccord ou n'opèrent pas de choix, même s'il a par | overige erop toegezien de gevallen van onenigheid te beperken door de |
| ailleurs veillé à limiter les cas de désaccord en permettant aux | ouders de mogelijkheid te bieden te kiezen voor de ene of de andere |
| parents d'opter pour l'un ou l'autre nom de famille ou pour les deux | familienaam of voor de twee namen in de door hen bepaalde volgorde. |
| noms dans l'ordre qu'ils déterminent. Il peut se justifier qu'il fixe | Het kan worden verantwoord dat hij zelf de naam vastlegt die het kind |
| lui-même le nom que portera l'enfant, lorsqu'il y a désaccord ou | zal dragen wanneer er onenigheid of afwezigheid van keuze is, veeleer |
| absence de choix, plutôt que d'accorder à cet égard un pouvoir | dan dienaangaande aan de rechter een beoordelingsbevoegdheid te |
| d'appréciation au juge. Il importe en effet en cette matière de fixer | verlenen. Het is immers in die aangelegenheid van belang de naam van |
| de manière simple, rapide et uniforme le nom d'un enfant dès sa | een kind vanaf zijn geboorte op een eenvoudige, snelle en eenvormige |
| naissance. L'article 7 de la Convention relative aux droits de | wijze te bepalen. Artikel 7 van het Verdrag inzake de rechten van het |
| l'enfant dispose, à cet égard, que l'enfant est enregistré aussitôt sa | kind bepaalt dienaangaande dat het kind onmiddellijk na de geboorte |
| naissance et a dès celle-ci le droit à un nom. | wordt ingeschreven en vanaf de geboorte het recht op een naam heeft. |
| B.8.6. La disposition attaquée traite, cependant, de manière | B.8.6. Personen die zich in soortgelijke situaties bevinden, namelijk |
| différente des personnes se trouvant dans des situations similaires, à | de vader en de moeder van een kind, worden door de bestreden bepaling |
| savoir les pères et les mères d'un enfant, dès lors qu'en cas de | echter verschillend behandeld aangezien in geval van onenigheid tussen |
| désaccord entre parents ou en cas d'absence de choix, l'enfant porte | de ouders of in geval van afwezigheid van keuze, het kind verplicht de |
| obligatoirement le seul nom de son père. Les mères sont ainsi traitées | naam van de vader alleen draagt. In hun recht om hun familienaam over |
| autrement que les pères dans leur droit de transmettre leur nom de | te dragen aan hun kind worden de moeders aldus anders behandeld dan de |
| famille à leur enfant. | vaders. |
| B.8.7. La différence de traitement contenue dans la disposition | B.8.7. Het verschil in behandeling vervat in de bestreden bepaling is |
| attaquée est fondée sur le critère du sexe des parents. Seules des | gegrond op het criterium van het geslacht van de ouders. Alleen zeer |
| considérations très fortes peuvent justifier une différence de | sterke overwegingen kunnen een verschil in behandeling verantwoorden |
| traitement exclusivement fondée sur le sexe. | dat uitsluitend op het geslacht is gegrond. |
| Il ressort des travaux préparatoires cités en B.2 que le législateur a | Uit de in B.2 aangehaalde parlementaire voorbereiding blijkt dat de |
| justifié le choix du nom du père par la tradition et par la volonté de | wetgever de keuze voor de naam van de vader heeft verantwoord door de |
| faire aboutir la réforme de manière progressive. Ni la tradition, ni | traditie en de wil om de hervorming geleidelijk tot een goed einde te |
| la volonté d'avancer progressivement ne peuvent être tenues pour des | brengen. Noch de traditie, noch de wil om geleidelijk vooruitgang te |
| considérations très fortes justifiant une différence entre les pères | boeken kunnen worden geacht zeer sterke overwegingen te zijn die een |
| et les mères lorsqu'il y a désaccord entre parents ou absence de | verschil tussen de vaders en de moeders verantwoorden wanneer er |
| choix, alors que l'objectif de la loi est de réaliser l'égalité entre | onenigheid tussen de ouders of afwezigheid van keuze is, terwijl de |
| doelstelling van de wet erin bestaat de gelijkheid van mannen en | |
| les hommes et les femmes. Par ailleurs, la disposition attaquée peut | vrouwen te verwezenlijken. De bestreden bepaling kan overigens tot |
| avoir pour effet de donner ainsi un droit de veto au père d'un enfant | gevolg hebben dat aan de vader van een kind een vetorecht gegeven |
| dans l'hypothèse où la mère de l'enfant manifeste la volonté de donner | wordt in het geval dat de moeder van het kind de wil te kennen geeft |
| à cet enfant son propre nom ou un double nom et où le père n'est pas | aan dat kind haar eigen naam of een dubbele naam te geven en de vader |
| d'accord avec ce choix. | het met die keuze niet eens is. |
| B.9. L'article 335, § 1er, alinéa 2, troisième phrase, du Code civil, | B.9. Artikel 335, § 1, tweede lid, derde zin, van het Burgerlijk |
| tel qu'il a été remplacé par l'article 2 de la loi du 8 mai 2014, | Wetboek, zoals vervangen bij artikel 2 van de wet van 8 mei 2014, |
| viole les articles 10, 11 et 11bis, alinéa 1er, de la Constitution et | schendt de artikelen 10, 11 en 11bis, eerste lid, van de Grondwet en |
| doit être annulé. | dient derhalve te worden vernietigd. |
| Afin d'éviter une insécurité juridique, en particulier vu la nécessité | Teneinde rechtsonzekerheid te vermijden, inzonderheid gelet op de |
| de déterminer le nom de l'enfant dès sa naissance, et afin de | noodzaak om de naam van het kind vanaf zijn geboorte te bepalen, en om |
| permettre au législateur d'adopter une nouvelle réglementation, il y a | de wetgever toe te laten een nieuwe regeling aan te nemen, dienen de |
| lieu de maintenir les effets de la disposition annulée jusqu'au 31 | gevolgen van de vernietigde bepaling tot 31 december 2016 te worden |
| décembre 2016 ». | gehandhaafd ». |
| B.2.4. A la suite de cet arrêt, le législateur a, par la loi du 25 | B.2.4. Ingevolge dat arrest heeft de wetgever bij de wet van 25 |
| décembre 2016 « modifiant les articles 335 et 335ter du Code civil | december 2016 « tot wijziging van de artikelen 335 en 335ter van het |
| relatifs au mode de transmission du nom à l'enfant », prévu un nouveau | Burgerlijk Wetboek betreffende de wijze van naamsoverdracht aan het |
| régime en cas de désaccord entre les parents ou en cas d'absence de | kind » voorzien in een nieuwe regeling bij onenigheid tussen de ouders |
| choix, pour les enfants dont la filiation paternelle et maternelle est | of bij afwezigheid van een keuze, voor de kinderen wier afstamming van |
| vaders- en moederszijde tegelijkertijd is komen vast te staan. | |
| établie simultanément. Conformément au texte actuel de l'article 335, | Overeenkomstig het huidige artikel 335, § 1, tweede lid, van het |
| § 1er, alinéa 2, du Code civil, l'enfant porte dans ce cas les noms du | Burgerlijk Wetboek draagt het kind in dat geval de naam van de vader |
| père et de la mère accolés par ordre alphabétique, dans la limite d'un | en de naam van de moeder naast elkaar in alfabetische volgorde met |
| nom pour chacun d'eux. | niet meer dan één naam voor elk van hen. |
| B.3.1. L'article 335, § 3, en cause, du Code civil, tel qu'il a été | B.3.1. Het in het geding zijnde artikel 335, § 3, van het Burgerlijk |
| remplacé par l'article 2 de la loi du 8 mai 2014, règle les | Wetboek, zoals vervangen bij artikel 2 van de wet van 8 mei 2014, |
| conséquences de la modification de la filiation d'une personne sur son | regelt de gevolgen van de wijziging van de afstamming van een persoon |
| nom. Comme cela a également été souligné lors des travaux | voor zijn naam. Zoals ook benadrukt tijdens de parlementaire |
| préparatoires, le régime mis en place par la disposition en cause est | voorbereiding, is de bij de in het geding zijnde bepaling ingevoerde |
| calqué « sur le régime actuellement en vigueur, compte tenu du | regeling « overgenomen van de regeling die momenteel van kracht is, |
| principe de l'égalité de droits instaurée entre parties » et en | rekening houdende met het gelijkheidsprincipe tussen de partijen » en |
| insérant le « principe de l'autonomie de la volonté, dans les limites | met « invoeging van het beginsel van de wilsautonomie binnen de door |
| fixées par la loi » (Doc. parl., Chambre, 2013-2014, DOC 53-3145/001, | de wet bepaalde grenzen » (Parl. St., Kamer, 2013-2014, DOC |
| pp. 14 et 19-20). | 53-3145/001, pp. 14 en 19-20). |
| B.3.2. La disposition attaquée prévoit donc que lorsque la filiation | B.3.2. Aldus voorziet de in het geding zijnde bepaling erin dat, |
| wanneer de afstamming van het kind ten aanzien van een van beide | |
| de l'enfant est établie vis-à-vis de l'un des deux parents après la | ouders komt vast te staan na de afstamming ten aanzien van de andere |
| filiation vis-à-vis de l'autre parent, le nom demeure en principe | ouder, de naam in beginsel ongewijzigd blijft. De wetgever heeft |
| inchangé. Le législateur a toutefois maintenu la possibilité, qui | evenwel de mogelijkheid behouden, die reeds was neergelegd in het |
| était déjà inscrite dans l'ancien article 335, § 3, alinéa 2, du Code | vroegere artikel 335, § 3, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek, om |
| civil, d'encore modifier le nom de l'enfant, en optant soit pour le | alsnog de naam van het kind te wijzigen, door te kiezen hetzij voor de |
| nom de la personne à l'égard de laquelle la filiation est établie en | naam van de persoon ten aanzien van wie de afstamming als tweede komt |
| second lieu, soit pour un double nom. Ce changement de nom nécessite | vast te staan, hetzij voor een dubbele naam. Voor die naamswijziging |
| qu'une déclaration soit faite auprès de l'officier de l'état civil par | dient een verklaring bij de ambtenaar van de burgerlijke stand te |
| les deux parents conjointement, ou par l'un d'eux si l'autre est | worden afgelegd door de beide ouders samen, of door een van hen |
| décédé, dans un délai d'un an à dater de la reconnaissance ou du jour | wanneer de andere overleden is, en dit binnen een termijn van één jaar |
| te rekenen van de dag van de erkenning of van de dag waarop een | |
| où une décision établissant la filiation paternelle ou maternelle est | beslissing die de afstamming van vaderszijde of van moederszijde |
| coulée en force de chose jugée et avant la majorité ou l'émancipation | vaststelt in kracht van gewijsde is gegaan, en vóór de |
| de l'enfant. | meerderjarigheid of de ontvoogding van het kind. |
| B.4. La question préjudicielle invite à comparer la situation d'un | B.4. De prejudiciële vraag noopt tot een vergelijking van de situatie |
| enfant à l'égard duquel la filiation paternelle et la filiation | van een kind wiens vaderlijke en moederlijke afstamming gelijktijdig |
| maternelle sont établies simultanément, avec la situation d'un enfant | komt vast te staan, met de situatie van een kind wiens afstamming ten |
| à l'égard duquel la filiation vis-à-vis de l'un des deux parents est | aanzien van een van beide ouders is komen vast te staan na de |
| établie après la filiation vis-à-vis de l'autre parent. En cas de | afstamming ten aanzien van de andere ouder. De eerste categorie |
| désaccord entre les parents sur le choix du nom, la première catégorie se voit attribuer le double nom par ordre alphabétique. Dans ce cas, la deuxième catégorie conserve le nom du parent vis-à-vis duquel la filiation a été établie en premier lieu, étant donné que le changement de nom requiert une déclaration commune des parents devant l'officier de l'état civil. B.5. Contrairement à ce que soutient le Conseil des ministres, les catégories de personnes visées dans la question préjudicielle sont suffisamment comparables, dans la mesure où il s'agit dans les deux cas d'un enfant dont les parents ne s'accordent pas sur l'attribution du nom. B.6. L'attribution d'un nom de famille repose principalement sur des considérations d'utilité sociale. Elle est, contrairement à l'attribution du prénom, déterminée par la loi. Celle-ci vise, d'une part, à déterminer le nom de famille de manière simple, rapide et uniforme et, d'autre part, à conférer à ce nom de famille une certaine fixité. B.7.1. Contrairement au droit de porter un nom, celui de donner son nom de famille à son enfant ne peut être considéré comme un droit fondamental. En matière de réglementation de l'attribution du nom, le | verkrijgt, bij onenigheid tussen de ouders over de naam, de dubbele naam in alfabetische volgorde. De tweede categorie behoudt in dat geval de naam van de ouder ten aanzien van wie de afstamming eerst is komen vast te staan, nu de naamswijziging een gemeenschappelijke verklaring van de ouders bij de ambtenaar van de burgerlijke stand vereist. B.5. In tegenstelling tot wat de Ministerraad aanvoert, zijn de in de prejudiciële vraag beoogde categorieën van personen voldoende vergelijkbaar, in zoverre het in beide gevallen een kind betreft wiens ouders het oneens zijn over de naamgeving. B.6. De toekenning van een familienaam berust in hoofdzaak op overwegingen van sociaal nut. In tegenstelling tot de toekenning van de voornaam wordt zij door de wet bepaald. Die wet strekt ertoe, enerzijds, de familienaam op een eenvoudige, snelle en eenvormige wijze te bepalen en, anderzijds, aan die familienaam een zekere onveranderlijkheid te geven. B.7.1. Anders dan het recht om een naam te dragen, kan het recht om zijn familienaam aan zijn kind te geven niet als een grondrecht worden beschouwd. Wat de regeling van de naamgeving betreft, beschikt de |
| législateur dispose par conséquent d'un pouvoir d'appréciation étendu, | wetgever derhalve over een ruime beoordelingsbevoegdheid, voor zover |
| pour autant qu'il respecte le principe d'égalité et de | hij het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie, in samenhang |
| non-discrimination, lu en combinaison avec le droit au respect de la | gelezen met het recht op eerbiediging van het privé- en gezinsleven, |
| vie privée et familiale. | in acht neemt. |
| B.7.2. La Cour européenne des droits de l'homme a jugé : | B.7.2. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft geoordeeld : |
| « L'article 8 de la Convention ne contient pas de disposition | « Artikel 8 van het Verdrag [bevat] geen uitdrukkelijke bepaling |
| explicite en matière de nom, mais [...] en tant que moyen déterminant | inzake de naam, maar [...] als bepalend middel tot identificatie van |
| d'identification personnelle (Johansson c. Finlande, n° 10163/02, § | |
| 37, 6 septembre 2007, et Daróczy c. Hongrie, n° 44378/05, § 26, 1er | een persoon (Johansson t. Finland, nr. 10163/02, § 37, 6 september |
| juillet 2008) et de rattachement à une famille, le nom d'une personne | 2007, en Daróczy t. Hongarije, nr. 44378/05, § 26, 1 juli 2008) en tot |
| n'en concerne pas moins la vie privée et familiale de celle-ci. Que | uitdrukking van een band met een gezin, [betreft] de naam van een |
| l'Etat et la société aient intérêt à en réglementer l'usage ne suffit | persoon niettemin zijn of haar privéleven en gezinsleven [...]. Dat de |
| pas pour exclure la question du nom des personnes du domaine de la vie | Staat en de samenleving belang erbij hebben het gebruik ervan te |
| regelen volstaat niet om de kwestie van de naam van personen uit te | |
| sluiten van het domein van het privé- en gezinsleven, in die zin | |
| privée et familiale, conçue comme englobant, dans une certaine mesure, | opgevat dat het in zekere mate het recht van het individu om met zijn |
| le droit pour l'individu de nouer des relations avec ses semblables | naasten betrekkingen aan te knopen omvat (Burghartz, voormeld, § 24; |
| (Burghartz, précité, § 24; Stjerna, précité, § 37; Ünal Tekeli, | Stjerna, voormeld, § 37; Ünal Tekeli, voormeld, § 42, EHRM 2004-X; |
| précité, § 42, CEDH 2004-X; Losonci Rose et Rose c. Suisse, n° 664/06, | Losonci Rose en Rose t. Zwitserland, nr. 664/06, § 26, 9 november |
| § 26, 9 novembre 2010; Garnaga c. Ukraine, n° 20390/07, § 36, 16 mai | 2010; Garnaga t. Oekraïne, nr. 20390/07, § 36, 16 mei 2013) » (EHRM, 7 |
| 2013) » (CEDH, 7 janvier 2014, Cusan et Fazzo c. Italie, § 55). | januari 2014, Cusan en Fazzo t. Italië, § 55). |
| B.7.3. Même si le droit de donner son nom de famille ne peut être | B.7.3. Ook al kan het recht om zijn familienaam te geven niet als een |
| considéré comme un droit fondamental, les parents ont quand même un | grondrecht worden beschouwd, toch hebben de ouders een duidelijk en |
| intérêt clair et personnel à intervenir dans le processus de | persoonlijk belang erbij om zeggenschap te hebben in het proces om de |
| détermination du nom de famille de leur enfant. | familienaam van hun kind te bepalen. |
| B.8.1. La Cour s'est déjà prononcée à plusieurs reprises sur la | B.8.1. Het Hof heeft zich reeds meermaals uitgesproken over de |
| compatibilité, avec les articles 10 et 11 de la Constitution, de | bestaanbaarheid, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van |
| l'article 335, § 3, du Code civil, tel qu'il était applicable avant | artikel 335, § 3, van het Burgerlijk Wetboek, zoals het van toepassing |
| son remplacement par l'article 2 de la loi du 8 mai 2014. Comme dans | was vóór de vervanging ervan bij artikel 2 van de wet van 8 mei 2014. |
| sa version actuelle, cette disposition prévoyait que lorsque la | Zoals in de huidige versie ervan voorzag die bepaling erin dat, |
| filiation paternelle est établie après la filiation maternelle, le nom | wanneer de afstamming van vaderszijde komt vast te staan na de |
| de l'enfant demeure en principe inchangé, sauf si les parents font | afstamming van moederszijde, de naam van het kind in beginsel |
| tous deux, ou l'un d'eux si l'autre parent est décédé, une déclaration | onveranderd blijft, behoudens wanneer de ouders samen, of een van hen |
| indien de andere overleden is, een verklaring tot naamswijziging | |
| de changement de nom auprès de l'officier de l'état civil. | afleggen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. |
| Par son arrêt n° 64/96 du 7 novembre 1996, la Cour a jugé, en ce qui | Bij zijn arrest nr. 64/96 van 7 november 1996 heeft het Hof met |
| concerne l'ancien article 335, § 3, du Code civil : | betrekking tot het toenmalige artikel 335, § 3, van het Burgerlijk |
| Wetboek geoordeeld : | |
| « B.3.2. Il ressort des travaux préparatoires de la disposition en | « B.3.2. Uit de parlementaire voorbereiding van de in het geding |
| cause que le législateur a considéré que la modification du nom de | zijnde bepaling blijkt dat de wetgever heeft overwogen dat de |
| l'enfant dont la filiation paternelle a été établie après la filiation | wijziging van de naam van het kind wiens afstamming van vaderszijde na |
| maternelle peut être contraire à ses intérêts (Doc. parl., Chambre, | die van moederszijde wordt vastgesteld, strijdig kan zijn met het |
| 1983-1984, n° 305/1, pp. 17-18, et Doc. parl., Sénat, 1984-1985, n° | belang van dat kind (Gedr. St., Kamer, 1983-1984, nr. 305/1, pp. |
| 904-2, pp. 125-126). Sur la base de cette considération, il a disposé | 17-18, en Gedr. St., Senaat, 1984-1985, nr. 904-2, pp. 125-126). Op |
| que le nom de l'enfant dont la filiation maternelle est déjà établie | grond daarvan heeft hij bepaald dat de naam van het kind wiens |
| reste en principe inchangé lorsque la filiation paternelle est établie | afstamming reeds van moederszijde vaststaat, in beginsel onveranderd |
| à son tour. Le législateur a néanmoins prévu la possibilité de | blijft wanneer nadien de afstamming van vaderszijde komt vast te |
| procéder à un changement de nom, moyennant une déclaration devant | staan. De wetgever heeft niettemin voorzien in de mogelijkheid om een |
| naamswijziging door te voeren, door het afleggen van een verklaring | |
| l'officier de l'état civil. | voor de ambtenaar van de burgerlijke stand. |
| B.3.3. Le législateur, usant du pouvoir d'appréciation qui lui | B.3.3. Gebruik makend van de hem toekomende beoordelingsbevoegdheid, |
| appartient, a, en matière de filiation, réglé l'attribution du nom en | heeft de wetgever in het raam van de afstamming de naamgeving geregeld |
| ayant égard, à la fois, à l'utilité sociale d'assurer à ce nom une | met inachtneming van zowel het sociale nut om aan die naam een zekere |
| certaine fixité et à l'intérêt de celui qui le porte. | onveranderlijkheid te geven als het belang van degene die de naam |
| Il n'est pas déraisonnable de prévoir que, lorsque l'enfant porte le | draagt. Het is niet onredelijk te bepalen dat, wanneer het kind de naam van |
| nom de sa mère parce que la filiation maternelle a été d'abord | zijn moeder draagt omdat de afstamming van moederszijde eerst werd |
| établie, la substitution à ce nom de celui du père n'est possible qu'à | vastgesteld, de vervanging van die naam door die van de vader enkel |
| la condition que tant le père que la mère, ou l'un d'eux si l'autre | nog mogelijk is op voorwaarde dat zowel de vader als de moeder, of een |
| est décédé, fassent une déclaration à cet effet auprès de l'officier | van hen indien de andere overleden is, daartoe een verklaring afleggen |
| de l'état civil. Le législateur a pu partir du principe que les | bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. De wetgever mocht ervan |
| parents sont le mieux placés pour apprécier l'intérêt de l'enfant, | uitgaan dat de ouders het best het belang van het kind kunnen |
| beoordelen, tot diens meerderjarigheid of ontvoogding. Het is evenmin | |
| jusqu'à la majorité ou l'émancipation de celui-ci. Il n'est pas | onredelijk dat de wetgever, rekening houdend met het maatschappelijk |
| déraisonnable non plus, compte tenu de l'utilité sociale de la fixité | nut van de bestendigheid van de naam, erin heeft voorzien dat in geval |
| du nom, que le législateur ait prévu qu'en cas de désaccord (entre le | van onenigheid (tussen de vader en de moeder) de reeds aan het kind |
| père et la mère), le nom attribué à l'enfant sera maintenu, plutôt que | toegekende naam onveranderd zou blijven, veeleer dan de rechter te |
| d'accorder un pouvoir d'appréciation au juge. | laten oordelen. |
| B.4. Il n'apparaît pas qu'en adoptant les dispositions de l'article | B.4. Er blijkt niet dat de wetgever met de bepalingen van artikel 335, |
| 335, § 3, alinéa 1er, du Code civil, le législateur ait pris une | § 3, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek een maatregel zou hebben |
| mesure qui ne reposerait pas sur un critère objectif et qui ne serait | genomen die niet aan een objectief criterium zou beantwoorden en die |
| pas adéquate. Il n'apparaît pas davantage que les droits des | niet adequaat zou zijn. Er blijkt evenmin dat op onevenredige wijze de |
| intéressés soient affectés de manière disproportionnée ». | rechten van de betrokkenen zouden worden aangetast ». |
| La Cour a statué dans le même sens dans ses arrêts n° 79/95 du 28 | Het Hof heeft in dezelfde zin geoordeeld bij zijn arresten nrs. 79/95 |
| novembre 1995, 68/97 du 6 novembre 1997, 82/2004 du 12 mai 2004 et | van 28 november 1995, 68/97 van 6 november 1997, 82/2004 van 12 mei |
| 114/2010 du 21 octobre 2010. Dans son arrêt n° 82/2004, la Cour ajoute | 2004 en 114/2010 van 21 oktober 2010. In zijn arrest nr. 82/2004 |
| à cet égard : | vermeldt het Hof daarbij nog : |
| « B.6. Les effets de la règle en cause risquent d'autant moins d'être | « B.6. De gevolgen van de in het geding zijnde regel kunnen des te |
| disproportionnés que la loi du 15 mai 1987 relative aux noms et | minder onevenredig zijn daar de wet van 15 mei 1987 betreffende de |
| namen en voornamen het mogelijk maakt een naamsverandering te | |
| prénoms permet d'obtenir un changement de nom et que l'autorité de qui | verkrijgen en daar de overheid die met die verandering belast is, niet |
| ce changement dépend ne pourrait manquer de considérer comme sérieuse | anders zou kunnen dan het verzoek dat iemand tot haar richt om de naam |
| la demande que quelqu'un lui ferait de porter le nom de son père ». | van zijn vader te dragen, als ernstig te beschouwen ». |
| Par son arrêt n° 50/2017 du 27 avril 2017, la Cour a également jugé | Bij zijn arrest nr. 50/2017 van 27 april 2017 heeft het Hof eveneens |
| que ce choix du législateur « n'est pas déraisonnable, le législateur | geoordeeld dat die keuze van de wetgever « niet onredelijk [is], daar |
| ayant pu estimer que les deux parents sont les mieux placés pour | de wetgever vermocht ervan uit te gaan dat beide ouders het meest |
| apprécier l'intérêt de l'enfant ». | geschikt zijn om het belang van het kind te beoordelen ». |
| B.8.2. Les motifs qui ont amené la Cour à juger dans le sens indiqué | B.8.2. De redenen die het Hof ertoe gebracht hebben in de hiervoor |
| vermelde zin te oordelen, gelden eveneens voor het huidige artikel | |
| ci-avant sont également valables pour l'actuel article 335, § 3, | 335, § 3, eerste en tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek, dat - |
| alinéas 1er et 2, du Code civil, qui prévoit, comme dans sa version | zoals in de vorige versie ervan - bepaalt dat de naam van het kind in |
| précédente, que le nom de l'enfant demeure en principe inchangé en cas | beginsel ongewijzigd blijft bij een latere vaststelling van de |
| d'établissement ultérieur de la filiation vis-à-vis de l'un des deux | afstamming ten aanzien van een van beide ouders, tenzij indien de |
| parents, sauf si les parents font une déclaration conjointe de | ouders een gezamenlijke verklaring tot naamswijziging afleggen bij de |
| changement de nom auprès de l'officier de l'état civil. Etant donné la | ambtenaar van de burgerlijke stand. Gelet op de keuzevrijheid die de |
| liberté de choix dont les parents bénéficient aujourd'hui en vertu de | ouders thans krachtens artikel 335, § 1, van het Burgerlijk Wetboek |
| l'article 335, § 1er, du Code civil, pour attribuer le nom de la mère, | hebben om de naam van de moeder, die van de vader of een dubbele naam |
| celui du père ou un double nom, le législateur a explicitement prévu | toe te kennen, heeft de wetgever uitdrukkelijk voorzien dat die |
| que ce régime s'applique en cas d'établissement ultérieur de la | regeling zowel bij een latere afstamming van moederszijde als bij een |
| filiation tant maternelle que paternelle. | latere vaststelling van vaderszijde geldt. |
| B.8.3. Le fait que la législation relative à l'attribution du nom a | B.8.3. Het feit dat de wetgeving inzake de naamgeving sedert die |
| été modifiée depuis cette jurisprudence récente, le législateur ayant | vroegere rechtspraak is gewijzigd, waarbij de wetgever bij |
| privilégié, en cas d'établissement simultané de la filiation | gelijktijdige vaststelling van de vaderlijke en de moederlijk |
| paternelle et maternelle, l'autonomie de la volonté des parents, tout | afstamming voorrang heeft gegeven aan de wilsautonomie van de ouders, |
| en prévoyant qu'en cas de désaccord, l'enfant se verrait attribuer un | doch in geval van onenigheid heeft bepaald dat het kind een dubbele |
| double nom dans l'ordre alphabétique, ne permet pas d'aboutir à une | naam in alfabetische volgorde toegekend krijgt, leidt niet tot een |
| autre conclusion. Dans ce cas, le désaccord sur l'attribution du nom | ander besluit. In dat geval doet de onenigheid over de naamgeving zich |
| immers voor op het ogenblik dat aan het kind nog geen naam werd | |
| se produit en effet au moment où l'enfant ne s'est vu attribuer encore | toegekend. Het is in die aangelegenheid van belang de naam van een |
| aucun nom. Il importe en cette matière de fixer de manière simple, | kind vanaf zijn geboorte op een eenvoudige, snelle en eenvormige wijze |
| rapide et uniforme le nom d'un enfant dès sa naissance. L'article 7 de | te bepalen. Artikel 7 van het Verdrag inzake de rechten van het kind |
| la Convention relative aux droits de l'enfant dispose, à cet égard, | bepaalt dienaangaande dat het kind onmiddellijk na de geboorte wordt |
| que l'enfant est enregistré aussitôt sa naissance et a dès celle-ci le droit à un nom. | ingeschreven en vanaf de geboorte het recht op een naam heeft. |
| Il peut dès lors se justifier qu'en cas de désaccord entre les parents | Het kan dan ook worden verantwoord dat de wetgever, bij onenigheid |
| sur le nom de l'enfant au moment où l'enfant ne s'est vu attribuer | tussen de ouders inzake de naam van het kind op het ogenblik dat nog |
| encore aucun nom, le législateur ait défini lui-même le nom que | geen naam is toegekend, zelf de naam heeft vastgesteld die het kind |
| l'enfant portera. Compte tenu de l'objectif, poursuivi par la loi du 8 | zal dragen. Rekening houdend met het bij de wet van 8 mei 2014 |
| mai 2014, d'instaurer l'égalité de l'homme et de la femme dans le mode | nagestreefde doel van gelijkheid tussen mannen en vrouwen bij de wijze |
| de transmission du nom, et vu l'arrêt n° 2/2016 cité en B.2.3, le | van naamsoverdracht en met het in B.2.3 vermelde arrest nr. 2/2016, |
| législateur pouvait prévoir qu'en pareil cas, l'enfant se verrait | vermocht de wetgever erin te voorzien dat het kind in dat geval de |
| attribuer le double nom dans l'ordre alphabétique. | dubbele naam in alfabetische volgorde krijgt toegekend. |
| B.8.4. Il n'en va pas de même pour l'enfant dont la filiation est | B.8.4. Anders is het voor het kind wiens afstamming eerst ten aanzien |
| établie en premier lieu vis-à-vis de l'un des deux parents, et | van een van beide ouders vaststaat en pas nadien ten aanzien van de |
| seulement ultérieurement vis-à-vis de l'autre parent. Dans ce cas, | andere ouder komt vast te staan. In dat geval werd aan het kind reeds |
| l'enfant s'est déjà vu attribuer le nom du premier parent et le | de naam van de eerste ouder toegekend en doet de onenigheid over de |
| désaccord sur le nom n'intervient qu'ultérieurement, lorsque la | naam zich slechts later voor, wanneer de afstamming ten aanzien van de |
| filiation est établie vis-à-vis du second parent. Dans ce cas, | tweede ouder wordt vastgesteld. Het kind kan in dat geval reeds |
| l'enfant peut avoir déjà porté depuis longtemps le nom du parent | geruime tijd de naam hebben gedragen van de ouder ten aanzien van wie |
| vis-à-vis duquel la filiation a été établie en premier lieu. Il est | de afstamming eerst werd vastgesteld. Het is redelijk verantwoord dat |
| raisonnablement justifié, compte tenu de l'utilité sociale de la | de wetgever, rekening houdend met het maatschappelijk nut van de |
| fixité du nom et de l'intérêt de l'enfant, que le législateur ait | bestendigheid van de naam en met het belang van het kind, erin heeft |
| prévu que, dans ce cas, le nom déjà attribué ne puisse être modifié qu'avec l'accord des deux parents, qui peuvent ensemble être considérés comme étant les mieux placés pour pouvoir apprécier l'intérêt de l'enfant, si bien que ce nom demeure inchangé en cas de désaccord. D'ailleurs, la disposition en cause s'applique de manière égale à la mère et au père. Ils sont donc traités de manière égale par la disposition attaquée dans leur droit de transmettre leur nom de famille à leur enfant. Compte tenu de ce qui précède, la différence de traitement mentionnée dans la question préjudicielle n'est pas dénuée de justification raisonnable. B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative. Par ces motifs, la Cour | voorzien dat de reeds toegekende naam in dat geval slechts kan worden gewijzigd met instemming van beide ouders, die samen het meest geschikt kunnen worden geacht om het belang van het kind te kunnen beoordelen, zodat die naam bij onenigheid onveranderd blijft. Overigens is de in het geding zijnde bepaling op gelijke wijze op de moeder en de vader van toepassing. In hun recht om hun familienaam over te dragen aan hun kind worden zij door de in het geding zijnde bepaling dan ook gelijk behandeld. Rekening houdend hetgeen voorafgaat, is het in de prejudiciële vraag vermelde verschil in behandeling niet zonder redelijke verantwoording. B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof |
| dit pour droit : | zegt voor recht : |
| L'article 335, § 3, alinéas 1er et 2, du Code civil, lu en combinaison | Artikel 335, § 3, eerste en tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek, in |
| avec l'article 335, § 1er, alinéas 1er et 2, du même Code, ne viole | samenhang gelezen met artikel 335, § 1, eerste en tweede lid, van |
| pas les articles 10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec | hetzelfde Wetboek, schendt niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, |
| les articles 8 et 14 de la Convention européenne des droits de | in samenhang gelezen met de artikelen 8 en 14 van het Europees Verdrag |
| l'homme. | voor de rechten van de mens. |
| Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, | Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel |
| conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
| la Cour constitutionnelle, le 7 février 2019. | op 7 februari 2019. |
| Le greffier, | De griffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| Le président, | De voorzitter, |
| A. Alen | A. Alen |