Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 47/2019 du 19 mars 2019 Numéro du rôle : 7020 En cause : le recours en annulation des mots « du directeur du banc d'épreuves » dans l'article 19, § 2, de la loi du 8 juillet 2018 portant des dispositions diverses su La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges J.-P. Snapp(...)"
Extrait de l'arrêt n° 47/2019 du 19 mars 2019 Numéro du rôle : 7020 En cause : le recours en annulation des mots « du directeur du banc d'épreuves » dans l'article 19, § 2, de la loi du 8 juillet 2018 portant des dispositions diverses su La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges J.-P. Snapp(...) Uittreksel uit arrest nr. 47/2019 van 19 maart 2019 Rolnummer 7020 In zake : het beroep tot vernietiging van de woorden « de bestuurder van de proefbank » in artikel 19, § 2, van de wet van 8 juli 2018 houdende bepalingen inzake de proef Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters J.-P(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 47/2019 du 19 mars 2019 Uittreksel uit arrest nr. 47/2019 van 19 maart 2019
Numéro du rôle : 7020 Rolnummer 7020
En cause : le recours en annulation des mots « du directeur du banc In zake : het beroep tot vernietiging van de woorden « de bestuurder
d'épreuves » dans l'article 19, § 2, de la loi du 8 juillet 2018 van de proefbank » in artikel 19, § 2, van de wet van 8 juli 2018
portant des dispositions diverses sur le banc d'épreuves des armes à houdende bepalingen inzake de proefbank voor vuurwapens, alsook van
feu, ainsi que de l'article 8 de la même loi, introduit par Jean-Luc Stassen. artikel 8 van dezelfde wet, ingesteld door Jean-Luc Stassen.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges J.-P. samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters
Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, R. Leysen et M. Pâques, J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, R. Leysen en M. Pâques,
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président F. bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van
Daoût, voorzitter F. Daoût,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 8 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 8 oktober
octobre 2018 et parvenue au greffe le 11 octobre 2018, Jean-Luc 2018 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 11
oktober 2018, heeft Jean-Luc Stassen, bijgestaan en vertegenwoordigd
Stassen, assisté et représenté par Me E. Lemmens, avocat au barreau de door Mr. E. Lemmens, advocaat bij de balie te Luik, een beroep tot
Liège, a introduit un recours en annulation des mots « du directeur du vernietiging ingesteld van de woorden « de bestuurder van de proefbank
banc d'épreuves » dans l'article 19, § 2, de la loi du 8 juillet 2018 » in artikel 19, § 2, van de wet van 8 juli 2018 houdende bepalingen
portant des dispositions diverses sur le banc d'épreuves des armes à
feu, ainsi que de l'article 8 de la même loi (publiée au Moniteur inzake de proefbank voor vuurwapens, alsook van artikel 8 van dezelfde
belge du 17 juillet 2018). wet (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 17 juli 2018).
Par requête séparée, la partie requérante demandait également la Bij afzonderlijk verzoekschrift vorderde de verzoekende partij
eveneens de schorsing van dezelfde wetsbepalingen. Bij het arrest nr.
suspension des mêmes dispositions légales. Par l'arrêt n° 183/2018 du 183/2018 van 19 december 2018, bekendgemaakt in het Belgisch
19 décembre 2018, publié au Moniteur belge du 24 décembre 2018, la Staatsblad van 24 december 2018, heeft het Hof artikel 19, § 2, van de
Cour a suspendu l'article 19, § 2, de la loi du 8 juillet 2018 portant wet van 8 juli 2018 houdende bepalingen inzake de proefbank voor
des dispositions diverses sur le banc d'épreuves des armes à feu, en vuurwapens geschorst, in zoverre het betrekking heeft op de directeur
ce qu'il vise le directeur du banc d'épreuves des armes à feu sans van de proefbank voor vuurwapens zonder in een adequate
prévoir de disposition transitoire adéquate. overgangsbepaling te voorzien.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Quant aux dispositions attaquées Ten aanzien van de bestreden bepalingen
B.1. La partie requérante demande l'annulation des mots « du directeur B.1. De verzoekende partij vordert de vernietiging van de woorden « de
du banc d'épreuves » figurant dans l'article 19, § 2, de la loi du 8 bestuurder van de proefbank » in artikel 19, § 2, van de wet van 8
juillet 2018 portant des dispositions diverses sur le banc d'épreuves juli 2018 houdende bepalingen inzake de proefbank voor vuurwapens
des armes à feu (ci-après : la loi du 8 juillet 2018) et, pour autant (hierna : de wet van 8 juli 2018) en, voor zover als nodig, van
que de besoin, de l'article 8 de la même loi. artikel 8 van dezelfde wet.
B.2.1. L'article 19, § 2, attaqué, relève des dispositions finales, B.2.1. Het bestreden artikel 19, § 2, maakt deel uit van de
contenues dans le chapitre 6 de la loi du 8 juillet 2018. Il dispose : slotbepalingen, die in hoofdstuk 6 van de wet van 8 juli 2018 zijn
vervat. Het bepaalt :
« Il est mis fin de plein droit aux mandats du directeur du banc « Aan de mandaten van de bestuurder [lees : directeur] van de
d'épreuves, du président, du vice-président et des syndics de la proefbank, de voorzitter, de ondervoorzitter en de wapenmeesters van
commission administrative qui sont en fonction lors de l'entrée en de bestuurscommissie die bij de inwerkingtreding van deze wet in
vigueur de la présente loi. functie zijn, wordt van rechtswege een einde gesteld.
Ils continuent à exercer leur mandat jusqu'à ce qu'il soit pourvu à Zij oefenen hun mandaat verder uit tot er is voorzien in hun
leur remplacement ». vervanging ».
B.2.2. L'article 8 de la loi attaquée compte parmi les dispositions B.2.2. Artikel 8 van de bestreden wet maakt deel uit van de bepalingen
relatives au directeur du banc d'épreuves, qui sont contenues dans le chapitre 3 de cette même loi : met betrekking tot de directeur van de proefbank, die in hoofdstuk 3 van diezelfde wet zijn vervat :
« CHAPITRE 3. - Le directeur « HOOFDSTUK 3. - De directeur

Art. 7.Le directeur du banc d'épreuves est nommé par le Roi, et peut

Art. 7.De directeur van de proefbank wordt benoemd door de Koning, en

être démis par Lui. kan door Hem worden ontslagen.
Le Roi fixe la procédure de nomination, d'évaluation, de suspension et De Koning bepaalt de procedure van de benoeming, de evaluatie, de
de la fin du mandat du directeur. schorsing en de beëindiging van het mandaat van de directeur.

Art. 8.Le directeur est nommé pour une période de six ans. Le mandat

Art. 8.De directeur wordt benoemd voor een periode van zes jaar. Het

est renouvelable après un avis favorable du Conseil d'administration. mandaat is hernieuwbaar na een gunstig advies van de Raad van Bestuur.

Art. 9.Le directeur est responsable de la gestion journalière du banc

Art. 9.De directeur staat in voor het dagelijks bestuur van de

d'épreuves et pose toutes les actions nécessaires ou utiles pour proefbank en stelt alle handelingen die nodig of dienstig zijn voor de
l'exécution de ses missions, et peut à cet effet conclure des uitvoering van zijn opdrachten, en kan hiertoe verbintenissen
engagements. afsluiten.
Le directeur est soumis au contrôle du Conseil d'administration ». De directeur staat onder toezicht van de Raad van Bestuur ».
B.2.3. D'après l'article 20 de la loi du 8 juillet 2018, celle-ci B.2.3. Volgens artikel 20 van de wet van 8 juli 2018 treedt zij in
entre en vigueur le 1er janvier 2019, sauf si le Roi fixe une date werking op 1 januari 2019, tenzij de Koning een eerdere datum van
d'entrée en vigueur antérieure. inwerkingtreding bepaalt.
B.3.1. Par la loi du 8 juillet 2018, le législateur entendait B.3.1. Bij de wet van 8 juli 2018 wou de wetgever het verouderde
remplacer le cadre obsolète établi par la loi du 24 mai 1888 « portant karakter dat werd vastgesteld door de wet van 24 mei 1888 « houdende
réglementation de la situation du banc d'épreuves des armes à feu regeling van den toestand der proefbank voor vuurwapens gevestigd te
établi à Liège » (ci-après : la loi du 24 mai 1888), au moyen d'une Luik » (hierna : de wet van 24 mei 1888), vervangen door middel van
révision complète et profonde de ce cadre réglementaire, en revoyant een volledige, grondige herziening van dat regelgevend kader, waarbij
la structure de gestion et l'organisation d'une manière qui bénéficie de beheersstructuur en de organisatie worden herzien op een manier die
au fonctionnement interne du banc d'épreuves, à son fonctionnement de interne werking van de proefbank, de werking ervan ten aanzien van
vis-à-vis des tiers et à la prestation de services du banc (Doc. derden en de dienstverlening van de bank ten goede komt (Parl. St.,
parl., Chambre, 2017-2018, DOC 54-3111/001, p. 4). Kamer, 2017-2018, DOC 54-3111/001, p. 4).
L'exposé des motifs mentionne : De memorie van toelichting vermeldt :
« Alors que la loi de 1888 prescrit que le conseil d'administration du « Waar de wet van 1888 voorschrijft dat de bestuursraad van de
banc d'épreuves est composé d'un président et de six syndics, le proefbank bestaat uit een voorzitter en zes wapenmeesters, waarbij de
bourgmestre de Liège étant de droit président du conseil burgemeester van Luik ambtshalve voorzitter is van de bestuursraad,
d'administration, ce point a été entièrement révisé, vu le contexte wordt dit in het voorliggende wetsontwerp volledig herzien, gelet op
changeant. En outre, la loi de 1888 prescrit que le directeur du banc de veranderde context. Daarnaast schrijft de wet van 1888 voor dat de
d'épreuves soit nommé par le Roi, à partir d'une liste établie par les bestuurder van de proefbank wordt benoemd door de Koning, gekozen uit
fabricants d'armes. Cette règle est également abandonnée. een lijst opgemaakt door wapenfabrikanten. Ook van deze regel wordt
Le présent projet de loi propose une structure interne du banc afgestapt. In dit wetsontwerp wordt een volledig nieuwe interne structuur van de
d'épreuves entièrement nouvelle. Les organes du banc d'épreuves seront proefbank voorgesteld. De organen van de proefbank zullen een raad van
un conseil d'administration et un directeur. Le directeur ne fera pas bestuur en een directeur zijn. De directeur zal geen deel uitmaken van
partie du conseil d'administration. Il s'agit donc de deux organes de raad van bestuur. Het gaat dus om twee onderscheiden,
distincts et indépendants. onafhankelijke organen.
[...] [...]
Le directeur, qui sera chargé de la gestion journalière du banc De directeur, die zal instaan voor het dagelijks beheer van de
d'épreuves, sera nommé par le Roi. La procédure qui précède sa proefbank, zal worden benoemd door de Koning. De procedure die aan de
nomination sera encore déterminée par le Roi. Contrairement à ce qui benoeming voorafgaat wordt nog door de Koning bepaald. In
est le cas suivant les dispositions de la loi de 1888, la nomination tegenstelling tot wat het geval is onder de bepalingen van de wet van
du directeur sur la base d'une liste établie par les fabricants 1888 wordt de benoeming van de directeur op basis van een door de
d'armes, n'est donc pas retenue. Tout ceci vise à mieux pouvoir wapenfabrikanten opgestelde lijst, dus niet weerhouden. Dit alles om
garantir la transparence et l'indépendance dans le cadre de la de transparantie en onafhankelijkheid van de benoeming van de
nomination du directeur et du fonctionnement du banc d'épreuves en directeur en van de werking van de proefbank in het algemeen beter te
général » (ibid., pp. 5 et 6). kunnen garanderen » (ibid., pp. 5 en 6).
B.3.2. Les dispositions relatives au directeur ont été justifiées B.3.2. De bepalingen betreffende de directeur werden als volgt
comme suit : verantwoord :
« Contrairement à ce qui est le cas maintenant, le directeur du banc « De directeur van de proefbank zal, in tegenstelling tot wat nu het
d'épreuves ne sera plus nommé sur proposition de ce qu'on appelle les geval is, niet meer op voordracht van de zogenoemde wapenmeesters
worden benoemd. Wel zal het nog de Koning zijn die de volledige
maîtres d'armes. Mais ce sera encore le Roi qui règlera la procédure procedure bij uitvoeringsbesluit zal regelen, en zal de directeur door
complète par arrêté d'exécution, et pourra nommer et démettre le de Koning kunnen worden benoemd en ontslagen, maar het zal op een
directeur, toutefois, ce sera d'une manière à poser l'indépendance manier zijn die de onafhankelijkheid vooropstelt. Het mandaat van de
comme principe. Le mandat de 6 ans du directeur, pourra alors être directeur van 6 jaar zal slechts kunnen worden hernieuwd wanneer de
renouvelé quand le conseil d'administration donnera un avis favorable raad van bestuur een gunstig advies geeft voor deze hernieuwing. [...]
pour ce renouvellement. [...] » (ibid., p. 12). » (ibid., p. 12).
B.3.3. L'article 19, § 2, attaqué, a été introduit par la voie de B.3.3. Het bestreden artikel 19, § 2, is ingevoerd door middel van het
l'amendement n° 1, justifié comme suit : amendement nr. 1, dat als volgt werd verantwoord :
« Le projet de loi relatif au banc d'épreuves des armes à feu modifie « Het wetsontwerp betreffende de proefbank voor vuurwapens bepaalt een
la composition du conseil d'administration. Un nouveau directeur devra nieuwe samenstelling voor de raad van bestuur en, op grond van een
être nommé sur la base d'un arrêté d'exécution de l'article 7. Tous uitvoeringsbesluit van artikel 7, zal een nieuwe directeur moeten
les mandats devront donc être redistribués. worden benoemd. Alle mandaten worden dus opnieuw ingevuld.
Il convient de garantir la continuité et d'éviter au maximum Er moet voor continuïteit worden gezorgd en discussies en betwistingen
l'apparition de discussions et de contestations avec les mandataires met de huidige mandaathouders moeten zo veel als mogelijk worden
actuels » (Doc. parl., Chambre, 2017-2018, DOC 54-3111/002, p. 2). vermeden » (Parl. St., Kamer, 2017-2018, DOC 54-3111/002, p. 2).
Cet amendement a été adopté à l'unanimité au sein de la commission Dat amendement werd eenparig aangenomen in de bevoegde commissie
compétente (Doc. parl., Chambre, 2017-2018, DOC 54-3111/003, p. 11). (Parl. St., Kamer, 2017-2018, DOC 54-3111/003, p. 11).
B.4. Het eerste middel is afgeleid uit de schending van de artikelen
B.4. Le premier moyen est pris de la violation des articles 10 et 11 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het beginsel van de
scheiding der machten.
de la Constitution, combinés avec le principe de la séparation des pouvoirs. De verzoekende partij preciseert dat zij haar functie van directeur
La partie requérante précise qu'elle tient sa fonction de directeur du van de proefbank niet uitoefent krachtens een mandaat, maar door een
banc d'épreuves non pas d'un mandat, mais d'une nomination par le Roi benoeming door de Koning op grond van het koninklijk besluit van 10
en vertu de l'arrêté royal du 10 février 2004 « nommant le Directeur februari 2004 « houdende benoeming van de Directeur van de Proefbank
du Banc d'épreuves des armes à feu » (publié au Moniteur belge du 5 voor vuurwapens » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 5
mars 2004). maart 2004).
Elle soutient que l'article 19, § 2, de la loi du 8 juillet 2018 met Zij voert aan dat het bestreden artikel 19, § 2, van de wet van 8 juli
fin de plein droit à son emploi, alors qu'il s'agirait d'une décision 2018 van rechtswege een einde maakt aan haar betrekking, hetgeen een
relevant exclusivement de la compétence du pouvoir exécutif. Une beslissing zou zijn die uitsluitend onder de bevoegdheid van de
différence de traitement serait ainsi établie entre, d'une part, les uitvoerende macht ressorteert. Aldus zou een verschil in behandeling
fonctionnaires statutaires nommés par le Roi, le pouvoir exécutif worden ingevoerd tussen, enerzijds, de door de Koning benoemde
décidant de mettre fin à leurs fonctions ou de les sanctionner au statutaire ambtenaren, voor wie het de uitvoerende macht is die
terme d'une procédure spécifique dans le respect des garanties beslist om een einde te maken aan hun functies of om hen te bestraffen
procédurales applicables et, d'autre part, la partie requérante na afloop van een specifieke procedure met inachtneming van de van
elle-même, à la fonction de laquelle une norme législative met fin, toepassing zijnde procedurele waarborgen, en, anderzijds, de
verzoekende partij zelf, aan wier functie een einde wordt gemaakt door
indépendamment de toute procédure quelconque, alors que le législateur een wetskrachtige norm, los van enige procedure, terwijl de wetgever
ne serait pas compétent pour ce faire. onbevoegd zou zijn om zulks te doen.
La partie requérante soutient également que si l'objectif du De verzoekende partij voert eveneens aan dat, indien het doel van de
législateur était de garantir la continuité de l'institution et wetgever erin bestond de continuïteit van de instelling te waarborgen
d'éviter les risques de contestation, des mesures transitoires en risico's van betwisting te vermijden, overgangsmaatregelen hadden
auraient dû être adoptées afin de prévoir son maintien au poste de moeten worden aangenomen teneinde erin te voorzien dat zij haar
directeur du banc d'épreuves jusqu'à ce qu'elle n'occupe plus cette functie van directeur van de proefbank zou behouden totdat zij die
fonction. functie niet meer bekleedt.
B.5.1. Le personnel d'un service public est, en principe, placé à B.5.1. De verhouding tussen het personeel van een openbare dienst en
die dienst is in principe van publiekrechtelijke aard en dat personeel
l'égard de celui-ci dans une relation de droit public et se trouve, wordt bijgevolg geacht onder de toepassing te vallen van de algemene
dès lors, réputé soumis aux principes généraux qui gouvernent la principes die de rechtspositie van vastbenoemde ambtenaren regelen.
situation juridique des agents statutaires. Il ne pourrait en être Dat zou alleen anders kunnen zijn indien met zekerheid zou vaststaan,
autrement que s'il était établi de manière certaine, par des éléments door met elkaar overeenstemmende gegevens, dat het door een
concordants, qu'il est lié à ce service par contrat (C.E., 13 juillet overeenkomst met die dienst is verbonden (RvSt, 13 juli 1979, nr.
1979, n° 19.754; 24 janvier 2001, n° 92.580; 4 mars 2016, n° 234.035). 19.754; 24 januari 2001, nr. 92.580; 4 maart 2016, nr. 234.035).
B.5.2. En l'espèce, l'article 3 de la loi du 24 mai 1888 dispose que « B.5.2. Te dezen bepaalt artikel 3 van de wet van 24 mei 1888 dat « de
le directeur est nommé par le Roi sur la présentation d'une liste de bestuurder wordt benoemd door den Koning uit eene lijst van drie
trois candidats ». Il ressort du règlement général du banc d'épreuves candidaten ». Uit het algemeen reglement der te Luik gevestigde
des armes à feu établi à Liège, approuvé par l'arrêté royal du 30 juin wapenproefbank, goedgekeurd bij het koninklijk besluit van 30 juni
1924 « portant règlement général du banc d'épreuves des armes à feu 1924 « houdende algemeen reglement der te Luik gevestigde
établi à Liège », que le directeur du banc d'épreuves a rang de wapenproefbank », blijkt dat de directeur van de proefbank rang heeft
directeur à l'administration centrale du ministère de l'Industrie et van directeur bij het hoofdbestuur van het ministerie van Nijverheid
du Travail, qu'il peut, après quinze années de fonction, sur en Arbeid, dat hij, na vijftien jaar functie, op voordracht van de
proposition du ministre de l'Industrie, du Travail et de la Prévoyance minister van Nijverheid, Arbeid en Maatschappelijke Voorzorg, met de
sociale, être assimilé aux directeurs généraux, que son traitement directeurs-generaal kan worden gelijkgesteld, dat zijn jaarwedde «
annuel « est fixé au maximum du traitement d'un directeur de gelijk [is] aan het maximum van de wedde van een directeur bij het
l'administration centrale », que ce traitement « ne peut en aucune hoofdbestuur », dat die wedde « in geen geval, noch rechtstreeks, noch
façon, directement ou indirectement, être modifié par décision de la onrechtstreeks, gewijzigd [mag] worden door een beslissing van de
commission administrative » et qu'il est « lié aux fluctuations de bestuurscommissie » en dat zij « de schommelingen [ondergaat] van het
l'indice général des prix de détail du Royaume, conformément aux algemeen indexcijfer der kleinhandelsprijzen van het Rijk,
modalités fixées par la loi du 12 avril 1960 unifiant les divers overeenkomstig de modaliteiten bepaald bij de wet van 12 april 1960
tot eenmaking van de verschillende stelsels van koppeling aan het
régimes de liaison à l'indice des prix de détail ». indexcijfer der kleinhandelsprijzen ».
B.6.1. Il ressort des travaux préparatoires cités en B.3 que le B.6.1. Uit de in B.3 aangehaalde parlementaire voorbereiding blijkt
législateur entendait procéder à une révision complète et profonde de dat de wetgever een volledige en grondige herziening beoogde van de
la loi relative au banc d'épreuves des armes à feu, devenue obsolète, verouderde wet met betrekking tot de proefbank voor vuurwapens, met
notamment par une révision de la structure de gestion et de name door een herziening van de beheersstructuur en van de organisatie
l'organisation de l'institution. van de instelling.
B.6.2. L'article 19, § 2, de la loi du 8 juillet 2018, met fin de B.6.2. Artikel 19, § 2, van de wet van 8 juli 2018 maakt van
plein droit au « mandat » du directeur, dès l'entrée en vigueur de rechtswege een einde aan het « mandaat » van de directeur, vanaf de
ladite loi, à savoir le 1er janvier 2019, ou à une date antérieure à inwerkingtreding van die wet, namelijk op 1 januari 2019, of op een
fixer par le Roi, mais prévoit que le directeur continuera à exercer eerdere datum die door de Koning moet worden bepaald, maar voorziet
son « mandat » jusqu'à ce qu'il soit pourvu à son remplacement selon erin dat de directeur zijn « mandaat » zal blijven uitoefenen totdat
les règles prescrites par les articles 7 et 8 de la loi. in zijn vervanging is voorzien volgens de bij de artikelen 7 en 8 van
Cette disposition met fin à l'emploi de la partie requérante au 1er de wet voorgeschreven regels. Bij die bepaling wordt de betrekking van de verzoekende partij
janvier 2019 ou à une date antérieure à fixer par le Roi. La partie beëindigd op 1 januari 2019 of op een eerdere datum die door de Koning
requérante est cependant maintenue dans la fonction de directeur moet worden bepaald. De verzoekende partij wordt evenwel in de functie
jusqu'à la désignation du titulaire du mandat de directeur, selon les van directeur gehandhaafd tot de aanwijzing van de titularis van het
règles établies aux articles 7 et 8 de la même loi. mandaat van directeur volgens de in de artikelen 7 en 8 van dezelfde
wet vastgestelde regels.
B.7.1. A peine de rendre impossible toute modification législative ou B.7.1. Elke wetswijziging of het uitvaardigen van een volledig nieuwe
toute réglementation entièrement nouvelle, il ne peut être soutenu regeling zou onmogelijk worden, mocht worden aangenomen dat een nieuwe
qu'une disposition nouvelle serait contraire aux articles 10 et 11 de bepaling in strijd zou zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet
la Constitution par cela seul qu'elle modifie les conditions om de enkele reden dat zij de toepassingsvoorwaarden van de vroegere
d'application de la législation ancienne. wetgeving wijzigt.
B.7.2. Si le législateur estime qu'un changement de politique B.7.2. Indien de wetgever een beleidswijziging noodzakelijk acht,
s'impose, il peut décider de lui donner un effet immédiat et, en vermag hij te oordelen dat die beleidswijziging met onmiddellijke
principe, il n'est pas tenu de prévoir un régime transitoire. Les ingang moet worden doorgevoerd en is hij, in beginsel, niet ertoe
articles 10 et 11 de la Constitution ne sont violés que si l'absence gehouden in een overgangsregeling te voorzien. De artikelen 10 en 11
d'une mesure transitoire entraîne une différence de traitement qui van de Grondwet zijn slechts geschonden indien de ontstentenis van een
n'est pas susceptible de justification raisonnable ou s'il est porté overgangsmaatregel leidt tot een verschil in behandeling waarvoor geen
une atteinte excessive au principe de la confiance légitime. Ce principe est étroitement lié au principe de la sécurité juridique, qui interdit au législateur de porter atteinte, sans justification objective et raisonnable, à l'intérêt que possèdent les sujets de droit d'être en mesure de prévoir les conséquences juridiques de leurs actes. B.8. En l'espèce, il s'agit d'un organisme d'intérêt public. Le législateur a donc pu décider de régler lui-même une matière qu'il a attribuée au Roi et que la Constitution ne Lui a pas réservée, en prévoyant de remplacer le régime de nomination du directeur du banc d'épreuves, jusqu'alors en vigueur, par un système de mandat de six ans renouvelable, selon la procédure à fixer par un arrêté royal d'exécution. Il s'ensuit que le moyen n'est pas fondé en ce qu'il est dirigé contre redelijke verantwoording bestaat of indien aan het vertrouwensbeginsel op buitensporige wijze afbreuk wordt gedaan. Dit beginsel is nauw verbonden met het rechtszekerheidsbeginsel, dat de wetgever verbiedt om zonder objectieve en redelijke verantwoording afbreuk te doen aan het belang van de rechtsonderhorigen om in staat te zijn de rechtsgevolgen van hun handelingen te voorzien. B.8. Te dezen gaat het om een instelling van openbaar nut. De wetgever vermocht derhalve te beslissen een aangelegenheid die hij aan de Koning heeft opgedragen en die Hem niet door de Grondwet is voorbehouden, zelf te regelen, door te voorzien in het vervangen van de tot dan van kracht zijnde regeling inzake de benoeming van de directeur van de proefbank door een systeem met een hernieuwbaar mandaat van zes jaar, volgens de procedure die bij een koninklijk uitvoeringsbesluit moet worden vastgesteld. Daaruit volgt dat het middel niet gegrond is in zoverre het tegen
l'article 8 de la loi du 8 juillet 2018. artikel 8 van de wet van 8 juli 2018 is gericht.
B.9. La Cour doit toutefois examiner si, en mettant fin de plein droit B.9. Het Hof dient evenwel te onderzoeken of de wetgever, door van
à l'emploi de la partie requérante, compte tenu de l'objectif qu'il rechtswege een einde te maken aan de betrekking van de verzoekende
entendait poursuivre, le législateur n'a pas porté atteinte de manière partij, rekening houdend met het doel dat hij wou nastreven, niet op
déraisonnable aux droits de l'intéressé, en ne prévoyant aucune onredelijke wijze afbreuk heeft gedaan aan de rechten van de
disposition transitoire. betrokkene, door niet in een overgangsbepaling te voorzien.
B.10.1. En l'espèce, l'article 19, § 2, attaqué, est justifié par le B.10.1. Te dezen wordt het bestreden artikel 19, § 2, enkel
seul souci de garantir la continuité et d'éviter au maximum verantwoord door de bekommernis om de continuïteit te waarborgen en
l'apparition de discussions et de contestations avec les mandataires discussies en betwistingen met de huidige mandaathouders zoveel
actuels. mogelijk te vermijden.
En tant qu'agent statutaire, la partie requérante doit admettre que sa Als statutair ambtenaar dient de verzoekende partij te aanvaarden dat
fonction ou des éléments de son statut puissent être modifiés haar ambt of elementen van haar statuut eenzijdig kunnen worden
unilatéralement, par application de la « loi du changement ». Elle gewijzigd met toepassing van de « wet van de veranderlijkheid ». Zij
peut toutefois s'attendre, dans le cas de la modification ou de la kan evenwel, in het geval van de wijziging of de afschaffing van haar
suppression de sa fonction, à ce que des dispositions transitoires ambt, verwachten dat adequate overgangsbepalingen worden aangenomen
adéquates soient prises, comme, le cas échéant, le transfert dans une zoals, in voorkomend geval, de overplaatsing naar een andere functie,
autre fonction, un autre service ou une autre institution, afin de een andere dienst of een andere instelling, teneinde rekening te
tenir compte du caractère permanent de l'emploi, qui constitue une houden met het vaste karakter van de betrekking, dat een wezenlijk
kenmerk van het statutair ambt is.
caractéristique substantielle de la fonction statutaire. Door de maatregel die van rechtswege een einde maakt aan de betrekking
En faisant entrer en vigueur, au 1er janvier 2019 ou à une date van de directeur van de proefbank, in werking te laten treden op 1
antérieure à fixer par le Roi, la mesure qui met fin de plein droit à januari 2019, of op een eerdere datum die door de Koning moet worden
l'emploi du directeur du banc d'épreuves, le législateur a pris une bepaald, heeft de wetgever een maatregel genomen die ernstige gevolgen
mesure qui a des conséquences graves pour l'intéressé, sans prévoir de heeft voor de betrokkene, zonder in een adequate overgangsmaatregel te
mesure transitoire adéquate et sans invoquer un motif impérieux voorzien en zonder dat een dwingende reden van algemeen belang wordt
d'intérêt général pour justifier le défaut de celle-ci. aangevoerd om de ontstentenis ervan te verantwoorden.
L'article 19, § 2, alinéa 2, de la loi du 8 juillet 2018 maintient la Bij artikel 19, § 2, tweede lid, van de wet van 8 juli 2018 wordt de
partie requérante en fonction jusqu'à la désignation de son verzoekende partij in functie gehouden tot de aanwijzing van haar
remplaçant. Cette disposition est destinée à garantir la continuité du vervanger. Die bepaling is bestemd om de continuïteit van de openbare
service public, mais ne constitue pas, pour la partie requérante, une dienst te verzekeren, maar vormt voor de verzoekende partij geen
mesure transitoire adéquate eu égard au caractère permanent de adequate overgangsmaatregel, gelet op het vaste karakter van de
l'emploi, qui constitue une caractéristique substantielle de la betrekking, dat een wezenlijk kenmerk is van het statutair ambt. Zij
fonction statutaire. Elle ne remédie donc pas à l'absence d'une mesure transitoire adéquate. B.10.2. L'article 19, § 2, attaqué, présente dès lors une lacune en ce qu'il met fin à l'emploi du directeur du banc d'épreuves des armes à feu en fonction, sans prévoir de mesure transitoire adéquate à son égard. Partant, l'instauration du nouveau régime n'est pas suffisamment prévisible et porte atteinte aux attentes légitimes de la partie requérante. verhelpt de ontstentenis van een adequate overgangsmaatregel dus niet. B.10.2. Het bestreden artikel 19, § 2, vertoont bijgevolg een lacune in zoverre daarin een einde wordt gemaakt aan de betrekking van de in functie zijnde directeur van de proefbank voor vuurwapens, zonder te zijnen aanzien in een adequate overgangsmaatregel te voorzien. De invoering van de nieuwe regeling is bijgevolg niet voldoende voorzienbaar en doet afbreuk aan de rechtmatige verwachtingen van de verzoekende partij. B.11. Het eerste middel dat is afgeleid uit de schending van de
B.11. Le premier moyen, pris de la violation des articles 10 et 11 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het
la Constitution, combinés avec le principe de la sécurité juridique et beginsel van rechtszekerheid en van gewettigd vertrouwen, is gegrond,
de la confiance légitime, est fondé, mais uniquement dans la mesure maar enkel in de in B.10.2 gepreciseerde mate.
précisée au B.10.2. B.12. Un second moyen est pris de la violation des articles 10, 11 et B.12. Een tweede middel is afgeleid uit de schending van de artikelen
13 de la Constitution, lus en combinaison avec les articles 6 et 13 de 10, 11 en 13 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 6
la Convention européenne des droits de l'homme. en 13 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens.
D'après la partie requérante, l'adoption d'une norme législative en Volgens de verzoekende partij zou het aannemen van een wetskrachtige
lieu et place d'une norme réglementaire aurait pour effet de la priver norm in plaats van een reglementaire norm tot gevolg hebben dat haar
du droit à un recours effectif, dès lors que ce n'est pas le Conseil het recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel wordt ontzegd, omdat niet
d'Etat, mais bien la Cour qui est seule compétente pour contrôler la de Raad van State maar enkel het Hof bevoegd is om de regelmatigheid
régularité de la décision prise à son encontre. La partie requérante van de tegen haar genomen beslissing te toetsen. Aldus zou aan de
serait ainsi privée de tout un pan des garanties procédurales que les verzoekende partij een groot aantal procedurele waarborgen worden
autorités sont tenues de respecter lorsqu'elles adoptent des sanctions ontzegd die de overheden in acht dienen te nemen wanneer zij sancties
à l'encontre d'un fonctionnaire. tegen een ambtenaar aanneemt.
B.13. Compte tenu de l'annulation de l'article 19, § 2, attaqué, dans B.13. Gelet op de vernietiging van het bestreden artikel 19, § 2, in
la mesure précisée en B.10.2, la loi n'a plus pour effet de mettre fin de in B.10.2 gepreciseerde mate, heeft de wet niet langer tot gevolg
à la fonction du directeur du banc d'épreuves des armes à feu, de dat een einde wordt gemaakt aan de functie van de directeur van de
sorte que le second moyen, qui porte sur le contrôle juridictionnel proefbank voor vuurwapens, zodat het tweede middel, dat verband houdt
d'une décision de nature législative qui, par hypothèse, n'a pu sortir met de jurisdictionele toetsing van een beslissing van wetgevende aard
ses effets, ne doit pas être examiné. die per definitie geen gevolgen heeft kunnen hebben, niet moet worden onderzocht.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
- annule l'article 19, § 2, de la loi du 8 juillet 2018 portant des - vernietigt artikel 19, § 2, van de wet van 8 juli 2018 houdende
dispositions diverses sur le banc d'épreuves des armes à feu en ce bepalingen inzake de proefbank voor vuurwapens in zoverre het
qu'il vise le directeur du banc d'épreuves des armes à feu sans betrekking heeft op de directeur van de proefbank voor vuurwapens
prévoir de disposition transitoire adéquate; zonder in een adequate overgangsbepaling te voorzien;
- rejette le recours pour le surplus. - verwerpt het beroep voor het overige.
Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits,
allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op
1989 sur la Cour constitutionnelle, le 19 mars 2019. het Grondwettelijk Hof, op 19 maart 2019.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
F. Daoût F. Daoût
^