Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 138/2018 du 11 octobre 2018 Numéro du rôle : 6932 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 18 de la loi du 13 juillet 1987 relative aux redevances radio et télévision, tel qu'il a été modifié par l'artic La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...)"
Extrait de l'arrêt n° 138/2018 du 11 octobre 2018 Numéro du rôle : 6932 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 18 de la loi du 13 juillet 1987 relative aux redevances radio et télévision, tel qu'il a été modifié par l'artic La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...) Uittreksel uit arrest nr. 138/2018 van 11 oktober 2018 Rolnummer 6932 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 18 van de wet van 13 juli 1987 betreffende het kijk- en luistergeld, zoals gewijzigd bij artikel 19, 1°, van het decreet van he Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 138/2018 du 11 octobre 2018 Uittreksel uit arrest nr. 138/2018 van 11 oktober 2018
Numéro du rôle : 6932 Rolnummer 6932
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 18 de la loi In zake : de prejudiciële vraag over artikel 18 van de wet van 13 juli
du 13 juillet 1987 relative aux redevances radio et télévision, tel 1987 betreffende het kijk- en luistergeld, zoals gewijzigd bij artikel
qu'il a été modifié par l'article 19, 1°, du décret de la Région 19, 1°, van het decreet van het Waalse Gewest van 27 maart 2003 en
wallonne du 27 mars 2003 et avant son remplacement par l'article 10 du vóór de vervanging ervan bij artikel 10 van het decreet van het Waalse
décret de la Région wallonne du 19 septembre 2013, posée par la Cour d'appel de Liège. Gewest van 19 september 2013, gesteld door het Hof van Beroep te Luik.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L.
J.-P. Moerman, P. Nihoul, T. Giet et J. Moerman, assistée du greffier Lavrysen, J.-P. Moerman, P. Nihoul, T. Giet en J. Moerman, bijgestaan
F. Meersschaut, présidée par le président F. Daoût, door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt du 20 avril 2018 en cause de Anaëlle Tramasure contre la Bij arrest van 20 april 2018 in zake Anaëlle Tramasure tegen het
Région wallonne, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour Waalse Gewest, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is
le 25 mai 2018, la Cour d'appel de Liège a posé la question ingekomen op 25 mei 2018, heeft het Hof van Beroep te Luik de volgende
préjudicielle suivante : prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 18 de la loi du 13 juillet 1987 relative aux redevances « Schendt artikel 18 van de wet van 13 juli 1987 betreffende het kijk-
radio et télévision, tel que modifié par l'article 19, 1°, du décret en luistergeld, zoals gewijzigd bij artikel 19, 1°, van het decreet
du 27 mars 2003 et avant son remplacement par l'article 10 du décret van 27 maart 2003 en vóór de vervanging ervan bij artikel 10 van het
du 19 septembre 2013, viole-t-il les articles 10 et 11 de la decreet van 19 september 2013, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet,
Constitution lus en combinaison avec l'article 6 de la Convention de in samenhang gelezen met artikel 6 van het Verdrag tot bescherming van
sauvegarde des droits de l'homme et des libertés fondamentales en ce de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, in zoverre het de
qu'il ne permet pas au tribunal de première instance ou à la cour rechtbank van eerste aanleg of het hof van beroep niet de mogelijkheid
d'appel d'assortir d'un sursis la sanction prévue par cette biedt de in die bepaling bedoelde sanctie met uitstel gepaard te doen
disposition alors que le contrevenant pourrait en obtenir le bénéfice gaan, terwijl de overtreder het voordeel ervan zou kunnen verkrijgen
s'il comparaissait devant le tribunal de police en raison des mêmes indien hij wegens dezelfde feiten voor de politierechtbank verscheen,
faits, pour se voir infliger les sanctions pénales prévues par l'article 25 de la loi ? ». teneinde de in artikel 25 van de wet bedoelde strafsancties opgelegd te krijgen ? ».
Le 7 juin 2018, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la loi Op 7 juni 2018 hebben de rechters-verslaggevers J.-P. Moerman en J.
Moerman, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de bijzondere
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof ervan in
juges-rapporteurs J.-P. Moerman et J. Moerman ont informé la Cour kennis gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht voor te
qu'ils pourraient être amenés à proposer de mettre fin à l'examen de stellen het onderzoek van de zaak af te doen met een arrest gewezen op
l'affaire par un arrêt rendu sur procédure préliminaire. voorafgaande rechtspleging.
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. Avant sa modification par l'article 9 du décret wallon du 19 B.1.1. Vóór de wijziging ervan bij artikel 9 van het Waalse decreet
septembre 2013 portant des dispositions fiscales diverses, l'article van 19 september 2013 houdende verscheidene fiscale bepalingen
9, § 2, de la loi du 13 juillet 1987 disposait, dans sa version bepaalde artikel 9, § 2, van de wet van 13 juli 1987, in de in het
applicable en Région wallonne : « Quiconque devient détenteur d'un appareil de télévision doit déclarer cette détention dans les trente jours en fournissant au service désigné par le Gouvernement les renseignements suivants : son nom ou sa dénomination, son adresse, le cas échéant sa date de naissance et son numéro d'inscription au service indiqué, le nombre et le type d'appareils qu'il détient, ainsi que le lieu où ils sont installés. Le redevable doit payer la redevance dans le délai fixé par l'invitation à payer qui lui est adressée par le service désigné par le Gouvernement, sans que le délai de paiement puisse être inférieur à quinze jours. En l'absence de déclaration spontanée ou de réception d'une invitation à payer à l'expiration d'un délai d'un mois prenant cours à l'échéance du délai de déclaration spontanée visé à l'alinéa 1er, le redevable doit acquitter immédiatement et spontanément la redevance ». Waalse Gewest toepasselijke versie ervan : « Al wie houder wordt van een televisietoestel, moet binnen de dertig dagen aangeven dat hij dat toestel houdt door de dienst die door de Regering aangewezen is de volgende inlichtingen te verstrekken : zijn naam of benaming, zijn adres, in voorkomend geval zijn geboortedatum en zijn inschrijvingsnummer bij die dienst, het aantal en de aard van de gehouden toestellen, alsmede de plaats waar zij zijn opgesteld. De verschuldigde dient het kijkgeld te betalen binnen de termijn die is vastgelegd in de uitnodiging tot betalen die aan hem is gericht door de dienst die door de Regering aangewezen is, zonder dat die termijn minder mag bedragen dan dertig dagen. Indien er geen spontane aangifte is verricht noch een uitnodiging tot betalen is ontvangen na het verstrijken van een termijn van één maand die ingaat na het verstrijken van de termijn voor de spontane aangifte bedoeld in het eerste lid, dient de verschuldigde onmiddellijk en spontaan het kijkgeld te betalen ».
B.1.2. Avant son remplacement par l'article 10 du décret du 19 B.1.2. Vóór de vervanging ervan bij artikel 10 van het decreet van 19
septembre 2013, l'article 18 de la loi du 13 juillet 1987 disposait, september 2013 bepaalde artikel 18 van de wet van 13 juli 1987, in de
dans sa version applicable en Région wallonne : in het Waalse Gewest toepasselijke versie ervan :
« Nonobstant l'application des articles 25 et 26, le non-respect des « Niettegenstaande de toepassing van de artikelen 25 en 26 [geeft] de
obligations visées à l'article 9, [...] § 2, alinéas 1er et 3, [...] niet-naleving van de verplichtingen bedoeld in artikel 9, [...] § 2,
donne lieu au doublement de la redevance ». eerste en derde lid, [...] aanleiding tot een verdubbeling van het kijk- en luistergeld ».
B.1.3. Avant son abrogation par l'article 11 du décret du 19 septembre B.1.3. Vóór de opheffing ervan bij artikel 11 van het decreet van 19
2013, l'article 25 de la loi du 13 juillet 1987 disposait, dans sa september 2013 bepaalde artikel 25 van de wet van 13 juli 1987, in de
version applicable en Région wallonne : in het Waalse Gewest toepasselijke versie ervan :
« Les infractions aux articles de la présente loi, à l'exception de « De overtredingen op de artikelen van deze wet, met uitzondering van
l'article 12, et aux arrêtés pris en exécution de ceux-ci, sont punies artikel 12, en op de besluiten die ter uitvoering ervan zijn genomen,
d'une amende de 26 à 500 euros, sans préjudice du doublement de la redevance télévision prévu en application de l'article 18. Les tribunaux de police connaissent des infractions prévues à l'alinéa 1er. Les dispositions du livre Ier du Code pénal, y compris le chapitre VII et l'article 85, sont applicables aux infractions visées à l'alinéa 1er. Une copie gratuite, à usage administratif, du jugement passé en force de chose jugée sera envoyée d'office au service désigné par le Gouvernement ». B.2. La Cour est invitée à statuer sur la compatibilité de l'article worden met een geldboete bestraft van 26 tot en met 500 euro, onverminderd de verdubbeling van het kijkgeld bepaald in toepassing van artikel 18. De politierechtbanken nemen kennis van de overtredingen bepaald in het eerste lid. De bepalingen van boek I van het Strafwetboek, met inbegrip van hoofdstuk VII en van artikel 85, zijn van toepassing op de overtredingen bedoeld in het eerste lid. Een voor bestuurlijke doeleinden opgesteld kosteloos afschrift van het in kracht van gewijsde overgegane vonnis wordt van ambtswege aan de dienst die door de Regering aangewezen is, gericht ». B.2. Het Hof wordt verzocht zich uit te spreken over de
18 de la loi du 13 juillet 1987 avec les articles 10 et 11 de la bestaanbaarheid van artikel 18 van de wet van 13 juli 1987 met de
Constitution, lus en combinaison avec l'article 6 de la Convention artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 6
européenne des droits de l'homme, en ce que cette disposition van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre die
législative ne permet pas au tribunal de première instance ou à la wetsbepaling de rechtbank van eerste aanleg of het hof van beroep niet
cour d'appel d'assortir d'un sursis la sanction qu'elle prévoit pour de mogelijkheid biedt de in die bepaling bedoelde sanctie met uitstel
le détenteur d'un appareil de télévision qui n'a ni déclaré gepaard te doen gaan voor de houder van een televisietoestel die niet
spontanément cette détention ni acquitté spontanément la redevance, spontaan aangifte heeft gedaan van het bezit ervan, noch het kijk- en
alors que cette personne aurait pu, si elle avait été poursuivie pour luistergeld spontaan heeft betaald, terwijl die persoon, indien hij
les mêmes omissions devant le tribunal de police en exécution de voor dezelfde verzuimen voor de politierechtbank werd vervolgd ter
l'article 25 de la loi du 13 juillet 1987, solliciter et obtenir le uitvoering van artikel 25 van de wet van 13 juli 1987, het uitstel van
sursis à l'exécution de la peine prévue par cette disposition en de tenuitvoerlegging van de straf waarin die bepaling voorziet met
application de l'article 8 de la loi du 29 juin 1964 concernant la toepassing van artikel 8 van de wet van 29 juni 1964 betreffende de
suspension, le sursis et la probation. opschorting, het uitstel en de probatie zou hebben kunnen aanvragen en
B.3. Une mesure constitue une sanction pénale au sens de l'article 6, verkrijgen. B.3. Een maatregel is een strafsanctie in de zin van artikel 6, lid 1,
paragraphe 1, de la Convention européenne des droits de l'homme si van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, indien hij
elle a un caractère pénal selon sa qualification en droit interne ou volgens de internrechtelijke kwalificatie een strafrechtelijk karakter
s'il ressort de la nature de l'infraction, à savoir la portée générale heeft, of indien uit de aard van het strafbaar feit, namelijk de
et le caractère préventif et répressif de la sanction, qu'il s'agit algemene draagwijdte en het preventieve en repressieve doel van de
bestraffing, blijkt dat het om een strafsanctie gaat, of nog indien
d'une sanction pénale ou encore s'il ressort de la nature et de la uit de aard en de ernst van de sanctie die de betrokkene ondergaat,
sévérité de la sanction subie par l'intéressé qu'elle a un caractère blijkt dat hij een bestraffend en daardoor ontradend karakter heeft
punitif et donc dissuasif (CEDH, grande chambre, 15 novembre 2016, A (EHRM, grote kamer, 15 november 2016, A en B t. Noorwegen, §§ 105-107;
et B c. Norvège, §§ 105-107; grande chambre, 10 février 2009, grote kamer, 10 februari 2009, Zolotoukhine t. Rusland, § 53; grote
Zolotoukhine c. Russie, § 53; grande chambre, 23 novembre 2006, kamer, 23 november 2006, Jussila t. Finland, §§ 30-31).
Jussila c. Finlande, §§ 30-31).
Le « doublement de la redevance » prévu à l'article 18 de la loi du 13 De « verdubbeling van het kijk- en luistergeld » waarin artikel 18 van
juillet 1987 a pour objet de prévenir et de sanctionner les omissions de wet van 13 juli 1987 voorziet, heeft tot doel de verzuimen begaan
commises par tous les détenteurs d'un appareil de télévision qui ne door alle houders van een televisietoestel die de in artikel 9, § 2,
respectent pas les obligations énoncées à l'article 9, § 2, de la même van dezelfde wet opgelegde verplichtingen niet naleven, te voorkomen
loi. Il a donc un caractère répressif et est de nature pénale au sens en te bestraffen. Zij heeft dus een repressief karakter en is
de l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme. strafrechtelijk in de zin van artikel 6 van het Europees Verdrag voor
B.4. Contrairement au détenteur d'un appareil de télévision poursuivi de rechten van de mens. B.4. In tegenstelling tot de houder van een televisietoestel die
devant le tribunal de police en raison de ces omissions, celui qui, en wegens die verzuimen voor de politierechtbank wordt vervolgd, kan de
application de l'article 569, alinéa 1er, 32°, du Code judiciaire, persoon die, met toepassing van artikel 569, eerste lid, 32°, van het
conteste le « doublement de la redevance » devant le tribunal civil ne Gerechtelijk Wetboek, de « verdubbeling van het kijk- en luistergeld »
peut solliciter et obtenir un sursis à l'exécution de cette sanction puisqu'un sursis à l'exécution d'une peine ne peut, en vertu de la loi du 29 juin 1964, être ordonné que par une juridiction pénale. B.5.1. Sous la réserve qu'il ne peut prendre une mesure manifestement déraisonnable, le législateur démocratiquement élu peut vouloir déterminer lui-même la politique répressive et limiter ainsi le pouvoir d'appréciation du juge. Le législateur a toutefois opté à diverses reprises pour l'individualisation des peines, notamment en autorisant le juge à accorder des mesures de sursis. B.5.2. Il appartient au législateur d'apprécier s'il est souhaitable voor de burgerlijke rechtbank betwist, geen uitstel van de tenuitvoerlegging van die sanctie aanvragen en verkrijgen, aangezien een uitstel van de tenuitvoerlegging van een straf krachtens de wet van 29 juni 1964 enkel door een strafgerecht kan worden bevolen. B.5.1. Onder voorbehoud dat hij geen maatregel mag nemen die kennelijk onredelijk is, vermag de democratisch gekozen wetgever het repressief beleid zelf vast te stellen en aldus de beoordelingsvrijheid van de rechter te beperken. De wetgever heeft evenwel meermaals geopteerd voor de individualisering van straffen, met name door de rechter toe te staan maatregelen tot uitstel toe te kennen. B.5.2. Het staat aan de wetgever te oordelen of het wenselijk is de
de contraindre le juge à la sévérité quand une infraction nuit rechter te dwingen tot gestrengheid wanneer een inbreuk inzonderheid
particulièrement à l'intérêt général. Cette sévérité peut notamment het algemeen belang schaadt. Die gestrengheid kan met name betrekking
porter sur les mesures de sursis. hebben op de maatregelen tot uitstel.
La Cour ne pourrait censurer pareil choix que si celui-ci était Het Hof zou een dergelijke keuze alleen kunnen afkeuren indien die
manifestement déraisonnable ou si la disposition en cause avait pour kennelijk onredelijk zou zijn of indien de in het geding zijnde
effet de priver une catégorie de justiciables du droit à un procès bepaling ertoe zou leiden aan een categorie van rechtsonderhorigen het
équitable devant une juridiction impartiale et indépendante, garanti recht op een eerlijk proces voor een onafhankelijke en onpartijdige
par l'article 6, paragraphe 1, de la Convention européenne des droits instantie, zoals gewaarborgd bij artikel 6, lid 1, van het Europees
de l'homme. Verdrag voor de rechten van de mens, te ontzeggen.
B.6.1. Le sursis à l'exécution des peines a pour objectif de réduire B.6.1. Het uitstel van de tenuitvoerlegging van de straffen heeft tot
les inconvénients inhérents à l'exécution des peines et de ne pas doel de nadelen die inherent zijn aan de tenuitvoerlegging van de
compromettre la réinsertion du condamné. Il peut être ordonné à propos straffen, te beperken en de re-integratie van de veroordeelde niet in
het gedrang te brengen. Het kan worden bevolen met betrekking tot
de peines d'amende. Il ressort en outre de l'article 157, § 1er, de la geldboeten. Bovendien blijkt uit artikel 157, § 1, van de
loi coordonnée le 14 juillet 1994 relative à l'assurance obligatoire gecoördineerde wet van 14 juli 1994 betreffende de verplichte
soins de santé et indemnités, remplacé par l'article 2 de la loi du 19 verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, vervangen
décembre 2008 « portant modification de l'article 157 de la loi bij artikel 2 van de wet van 19 december 2008 « tot wijziging van
relative à l'assurance obligatoire soins de santé et indemnités, artikel 157 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor
coordonnée le 14 juillet 1994 » et modifié par l'article 5, 1°, de la geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994
loi du 29 mars 2012 portant des dispositions diverses (II), que le » en gewijzigd bij artikel 5, 1°, van de wet van 29 maart 2012
sursis n'est pas considéré par le législateur comme incompatible avec houdende diverse bepalingen (II), dat het uitstel door de wetgever
une amende imposée par une autorité autre qu'une juridiction pénale. niet onverenigbaar wordt geacht met een geldboete die wordt opgelegd
door een andere overheid dan een strafgerecht.
Sans doute le régime du « doublement de la redevance » diffère-t-il en De regeling van de « verdubbeling van het kijk- en luistergeld »
divers éléments de celui des sanctions pénales prévues par la loi du verschilt in diverse bestanddelen van die van de bij de wet van 13
13 juillet 1987 ou de celui des sanctions administratives prévues en juli 1987 voorgeschreven strafrechtelijke sancties of van de regeling
d'autres matières, qu'il s'agisse de la formulation différente de van de in andere aangelegenheden voorgeschreven administratieve
l'exigence de l'élément moral, de la possibilité de cumuler des sancties, ongeacht of het gaat om de verschillende formulering van de
amendes administratives, du mode de fixation des peines ou de vereiste van het morele bestanddeel, om de mogelijkheid
administratieve geldboeten samen te voegen, om de wijze van
l'application de décimes additionnels. S'il est vrai que de telles vaststelling van de straffen of om de toepassing van opdeciemen.
différences peuvent être pertinentes pour justifier l'application de Dergelijke verschillen kunnen weliswaar relevant zijn om de toepassing
règles spécifiques dans certains domaines, elles ne le sont pas dans van specifieke regels op bepaalde gebieden te verantwoorden, maar ze
zijn dat niet op het gebied dat het voorwerp uitmaakt van de
celui qui fait l'objet de la question préjudicielle : en effet, qu'il prejudiciële vraag : ongeacht of het uitstel wordt verleend door de
soit accordé par le tribunal correctionnel ou par une autre correctionele rechtbank of door een ander rechtscollege, zoals de
juridiction, telle que le tribunal civil, le sursis peut inciter le burgerlijke rechtbank, kan het de veroordeelde ertoe aanzetten zijn
condamné à s'amender, par la menace d'exécuter, s'il venait à gedrag te wijzigen, door de dreiging om, indien hij zou recidiveren,
récidiver, la condamnation au paiement d'une amende. de veroordeling tot de betaling van een geldboete uit te voeren.
Si la loi du 29 juin 1964 n'est pas applicable, il appartient au Indien de wet van 29 juni 1964 niet van toepassing is, komt het aan de
législateur de déterminer en la matière les conditions auxquelles un wetgever toe ter zake te bepalen onder welke voorwaarden een uitstel,
sursis, de même éventuellement qu'un sursis probatoire, peut être net zoals eventueel een probatie-uitstel, kan worden verleend en de
ordonné et de fixer les conditions et la procédure de son retrait. voorwaarden en de rechtspleging volgens welke dat uitstel kan worden
ingetrokken, vast te stellen.
B.6.2. Il résulte de ce qui précède que l'article 18 de la loi du 13 B.6.2. Uit hetgeen voorafgaat, vloeit voort dat artikel 18 van de wet
juillet 1987 n'est pas compatible avec les articles 10 et 11 de la van 13 juli 1987, in zoverre het het de burgerlijke rechtbank niet
Constitution en ce qu'il ne permet pas au tribunal civil d'accorder le mogelijk maakt het voordeel van het uitstel te verlenen aan de eerste
bénéfice du sursis au premier contrevenant visé en B.2. in B.2 bedoelde overtreder, niet bestaanbaar is met de artikelen 10 en
B.6.3. Ce constat d'inconstitutionnalité partielle n'a toutefois pas 11 van de Grondwet. B.6.3. Die vaststelling van gedeeltelijke ongrondwettigheid heeft
pour conséquence que cette disposition ne pourrait plus, dans echter niet tot gevolg dat die bepaling, in afwachting van een
l'attente d'une intervention législative, être appliquée par les optreden van de wetgever, niet meer zou kunnen worden toegepast door
juridictions lorsque celles-ci constatent que les infractions sont de rechtsinstanties wanneer zij vaststellen dat de overtredingen
établies, que le montant de l'amende n'est pas disproportionné à la vaststaan, dat het bedrag van de geldboete niet onevenredig is met de
gravité de l'infraction et qu'il n'y aurait pas eu lieu d'accorder un ernst van de overtreding en dat er geen reden zou zijn geweest om
sursis même si cette mesure avait été prévue par la loi. uitstel te verlenen zelfs indien de wet in die maatregel had voorzien.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
En ce qu'il ne permet pas au tribunal civil d'assortir d'un sursis le In zoverre het de burgerlijke rechtbank niet toelaat de in dat artikel
« doublement de la redevance » qu'il prévoit, l'article 18 de la loi voorgeschreven « verdubbeling van het kijk- en luistergeld » gepaard
te laten gaan met uitstel, schendt artikel 18 van de wet van 13 juli
du 13 juillet 1987 relative aux redevances radio et télévision, tel 1987 betreffende het kijk- en luistergeld, zoals gewijzigd bij artikel
qu'il a été modifié par l'article 19, 1°, du décret de la Région 19, 1°, van het decreet van het Waalse Gewest van 27 maart 2003 en
wallonne du 27 mars 2003 et avant son remplacement par l'article 10 du vóór de vervanging ervan bij artikel 10 van het decreet van het Waalse
décret de la Région wallonne du 19 septembre 2013 viole les articles Gewest van 19 september 2013 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in
10 et 11 de la Constitution, lus en combinaison avec l'article 6 de la samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de
Convention européenne des droits de l'homme. rechten van de mens.
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 11 octobre 2018. op 11 oktober 2018.
Le greffier, De griffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
Le président, De voorzitter,
F. Daoût F. Daoût
^