Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 6/2019 du 23 janvier 2019 Numéro du rôle : 6714 En cause : le recours en annulation de l'article 3 de la loi du 27 janvier 2017 modifiant la loi du 22 mars 2001 instituant la garantie de revenus aux personnes âgées, intr La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...)"
Extrait de l'arrêt n° 6/2019 du 23 janvier 2019 Numéro du rôle : 6714 En cause : le recours en annulation de l'article 3 de la loi du 27 janvier 2017 modifiant la loi du 22 mars 2001 instituant la garantie de revenus aux personnes âgées, intr La Cour constitutionnelle, composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen(...) Uittreksel uit arrest nr. 6/2019 van 23 januari 2019 Rolnummer: 6714 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 3 van de wet van 27 januari 2017 tot wijziging van de wet van 22 maart 2001 tot instelling van een inkomensgarantie voor ou Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L. L(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 6/2019 du 23 janvier 2019 Uittreksel uit arrest nr. 6/2019 van 23 januari 2019
Numéro du rôle : 6714 Rolnummer: 6714
En cause : le recours en annulation de l'article 3 de la loi du 27 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 3 van de wet van 27
janvier 2017 modifiant la loi du 22 mars 2001 instituant la garantie januari 2017 tot wijziging van de wet van 22 maart 2001 tot instelling
de revenus aux personnes âgées, introduit par l'ASBL « Ligue des van een inkomensgarantie voor ouderen, ingesteld door de vzw « Ligue
Droits de l'Homme ». des Droits de l'Homme ».
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents F. Daoût et A. Alen, et des juges L. Lavrysen, samengesteld uit de voorzitters F. Daoût en A. Alen, en de rechters L.
J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, T. Giet, Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey,
R. Leysen et M. Pâques, assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée T. Giet, R. Leysen en M. Pâques, bijgestaan door de griffier P.-Y.
par le président F. Daoût, Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter F. Daoût,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest:
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 4 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 4 augustus
août 2017 et parvenue au greffe le 7 août 2017, l'ASBL « Ligue des 2017 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 7
Droits de l'Homme », assistée et représentée par Me A. Mechelynck, augustus 2017, heeft de vzw « Ligue des Droits de l'Homme »,
avocat au barreau de Bruxelles, a introduit un recours en annulation bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. A. Mechelynck, advocaat bij de
balie te Brussel, beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 3 van
de l'article 3 de la loi du 27 janvier 2017 modifiant la loi du 22 de wet van 27 januari 2017 tot wijziging van de wet van 22 maart 2001
mars 2001 instituant la garantie de revenus aux personnes âgées tot instelling van een inkomensgarantie voor ouderen (bekendgemaakt in
(publiée au Moniteur belge du 6 février 2017). het Belgisch Staatsblad van 6 februari 2017).
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
B.1. L'article 4 de la loi du 22 mars 2001 instituant la garantie de B.1. Artikel 4 van de wet van 22 maart 2001 tot instelling van een
revenus aux personnes âgées (ci-après : la loi du 22 mars 2001), tel inkomensgarantie voor ouderen (hierna: de wet van 22 maart 2001),
qu'il a été modifié par l'article 3 de la loi du 27 janvier 2017 zoals het is gewijzigd bij artikel 3 van de wet van 27 januari 2017 «
modifiant la loi du 22 mars 2001 instituant la garantie de revenus aux tot wijziging van de wet van 22 maart 2001 tot instelling van een
personnes âgées (ci-après : la loi du 27 janvier 2017) et tel qu'il inkomensgarantie voor ouderen » (hierna: de wet van 27 januari 2017)
est actuellement applicable, dispose : en zoals thans van toepassing, bepaalt:
« Le bénéficiaire de la garantie de revenus doit appartenir à une des « De gerechtigde op de inkomensgarantie moet tot één van de volgende
catégories de personnes suivantes : categorieën van personen behoren:
1° les personnes de nationalité belge ; 1° de personen die de Belgische nationaliteit bezitten;
2° les personnes qui tombent sous l'application du Règlement C.E.E. n° 2° de personen die onder toepassing vallen van de Verordening E.E.G.
1408/71 du 14 juin 1971 du Conseil des Communautés européennes relatif nr. 1408/71 van 14 juni 1971 van de Raad van de Europese
à l'application des régimes de sécurité sociale aux travailleurs Gemeenschappen betreffende de toepassing van de sociale
salariés, aux travailleurs non salariés ainsi qu'aux membres de leur zekerheidsregelingen op werknemers en zelfstandigen, alsmede op hun
famille, qui se déplacent à l'intérieur de la Communauté ou du gezinsleden, die zich binnen de Gemeenschap verplaatsen of van de
Règlement (CE) n° 883/2004 du Parlement européen et du Conseil du 29 Verordening (EG) nr. 883/2004 van het Europees Parlement en de Raad
avril 2004 portant sur la coordination des systèmes de sécurité van 29 april 2004 betreffende de coördinatie van de
sociale ; socialezekerheidsstelsels;
3° les apatrides qui tombent sous l'application de la Convention 3° de staatlozen die onder toepassing vallen van het Verdrag
relative au statut des apatrides, signée à New York le 28 septembre betreffende de status van staatlozen, ondertekend te New York op 28
1954 et approuvée par la loi du 12 mai 1960 ; september 1954 en goedgekeurd door de wet van 12 mei 1960;
4° les réfugiés visés à l'article 49 de la loi du 15 décembre 1980 sur 4° de vluchtelingen bedoeld in artikel 49 van de wet van 15 december
1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de
l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des vestiging en de verwijdering van vreemdelingen of de genieters van de
étrangers ou les bénéficiaires de la protection subsidiaire visés à subsidiaire beschermingsstatus bedoeld in artikel 49/2 van dezelfde
l'article 49/2 de la même loi du 15 décembre 1980 ; wet van 15 december 1980;
5° les ressortissants d'un pays avec lequel la Belgique a conclu en la 5° de onderdanen van een land waarmee België terzake een
matière une convention de réciprocité ou a reconnu l'existence d'une wederkerigheidsovereenkomst heeft gesloten of het bestaan van een
réciprocité de fait ; feitelijke wederkerigheid heeft erkend;
6° les personnes de nationalité étrangère visées par l'article 15bis 6° de personen van buitenlandse nationaliteit als bedoeld in artikel
et par le titre II, chapitre V de la loi du 15 décembre 1980 précitée, 15bis en in titel II, hoofdstuk V van de voormelde wet van 15 december
à la condition qu'un droit à une pension de retraite ou de survie, en 1980, op voorwaarde dat een recht op een rust- of overlevingspensioen
vertu d'un régime belge, soit ouvert ; krachtens een Belgische regeling werd geopend;
[...] [...]
8° les personnes de nationalité étrangère à la condition qu'un droit à 8° de personen van buitenlandse nationaliteit op voorwaarde dat een
une pension de retraite ou de survie, en vertu d'un régime belge, soit recht op een rust- of overlevingspensioen krachtens een Belgische
ouvert sur base d'une carrière minimale prouvée comme travailleur regeling werd geopend op basis van een bewezen minimale loopbaan als
salarié au sens de l'arrêté royal n° 50 du 24 octobre 1967 relatif à werknemer in de zin van het koninklijk besluit nr. 50 van 24 oktober
la pension de retraite et de survie des travailleurs salariés, comme 1967 betreffende het rust- en overlevingspensioen voor werknemers, als
indépendant au sens de l'arrêté royal n° 72 du 10 novembre 1967 zelfstandige in de zin van het koninklijk besluit nr. 72 van 10
relatif à la pension de retraite et de survie des travailleurs november 1967 betreffende het rust- en overlevingspensioen der
indépendants ou comme fonctionnaire en Belgique d'au moins 312 jours zelfstandigen of als ambtenaar in België van minstens 312 voltijdse
équivalents temps plein. dagequivalenten.
Le bénéficiaire de la garantie de revenus doit également avoir sa De gerechtigde op de inkomensgarantie moet bovendien zijn
résidence principale en Belgique et avoir eu sa résidence effective en hoofdverblijfplaats in België hebben en gedurende ten minste tien
Belgique pendant au moins dix ans, dont au moins cinq années jaar, waarvan ten minste vijf jaar ononderbroken, een werkelijk
ininterrompues. verblijf in België gehad hebben.
Pour l'application de la présente loi, la résidence effective en Belgique est déterminée au moyen des informations enregistrées et conservées pour le bénéficiaire dans le Registre national conformément à l'article 3, alinéa 1er, 5°, de la loi du 8 août 1983 précitée. Pour l'application de la présente loi, la personne de nationalité indéterminée est assimilée à l'apatride. Le Roi peut, dans les conditions qu'Il détermine, étendre l'application de la présente loi à d'autres catégories de personnes que celles visées à l'alinéa 1er, ayant leur résidence principale en Belgique. Sous la disposition de l'alinéa 1er, 4°, le présent article transpose Voor de toepassing van deze wet wordt dit werkelijk verblijf in België bepaald aan de hand van de informatie, overeenkomstig artikel 3, eerste lid, 5°, van de voormelde wet van 8 augustus 1983, voor de gerechtigde opgenomen en bewaard in het Rijksregister. Voor de toepassing van deze wet wordt de persoon met onbepaalde nationaliteit gelijkgesteld met de staatloze. De Koning kan de toepassing van deze wet, onder de door Hem bepaalde voorwaarden, uitbreiden tot andere categorieën van personen dan die bedoeld in het eerste lid, die hun hoofdverblijfplaats in België hebben. Dit artikel voorziet in de bepaling onder 4° van het eerste lid in de gedeeltelijke omzetting van de Richtlijn 2011/95/EU van het Europees
partiellement la Directive 2011/95/UE du 13 décembre 2011 du Parlement Parlement en de Raad van 13 december 2011 inzake normen voor de
européen et du Conseil concernant les normes relatives aux conditions erkenning van onderdanen van derde landen of staatlozen als personen
que doivent remplir les ressortissants des pays tiers ou les apatrides die internationale bescherming genieten, voor een uniforme status voor
pour pouvoir bénéficier d'une protection internationale, à un statut vluchtelingen of voor personen die in aanmerking komen voor
uniforme pour les réfugiés ou les personnes pouvant bénéficier de la subsidiaire bescherming, en voor de inhoud van de verleende
protection subsidiaire, et au contenu de cette protection, en ce qui bescherming, voor wat betreft de genieters van de subsidiaire
concerne les bénéficiaires de la protection subsidiaire visés à beschermingsstatus bedoeld in artikel 49/2 van dezelfde wet van 15
l'article 49/2 de la même loi du 15 décembre 1980 ». december 1980 ».
B.2.1. La loi du 22 mars 2001 remplace la loi du 1er avril 1969 B.2.1. De wet van 22 maart 2001 vervangt de wet van 1 april 1969 tot
instituant un revenu garanti aux personnes âgées. Tout comme cette instelling van een gewaarborgd inkomen voor bejaarden. Zoals die wet,
loi, qui accordait une allocation aux « personnes âgées qui se die een toelage verleende aan « noodlijdende ouden van dagen » (Parl.
trouvent dans le besoin » (Doc. parl., Chambre, S.E. 1968, n° 134/1, St., Kamer, B.Z. 1968, nr. 134/1, p. 3), beoogt de wet van 22 maart
p. 3), la loi du 22 mars 2001 entend « offrir aux personnes âgées une 2001 « een bescherming [te] bieden tegen armoede bij ouderen » (Parl.
protection contre la pauvreté » (Doc. parl., Sénat, 2000-2001, n° St., Senaat, 2000-2001, nr. 2-636/3, p. 2). Daartoe wordt een
2-636/3, p. 2). A cette fin, une aide financière est accordée aux financiële hulp toegekend aan ouderen die niet over voldoende
personnes âgées qui ne disposent pas de ressources suffisantes. bestaansmiddelen beschikken.
B.2.2. Le régime de la garantie de revenus aux personnes âgées B.2.2. In tegenstelling tot het stelsel van de pensioenen, is het
(ci-après : GRAPA), à la différence de celui des pensions, constitue stelsel van de inkomensgarantie voor ouderen (hierna: IGO) een
un régime résiduel qui assure un revenu minimum lorsque les ressources residuair stelsel, dat een minimuminkomen waarborgt indien de
de l'intéressé s'avèrent insuffisantes. Eu égard à cet objectif, il bestaansmiddelen van de betrokkene onvoldoende blijken te zijn. Gelet
est tenu compte, pour le calcul de la garantie de revenus, de toutes op die doelstelling wordt bij de berekening van de inkomensgarantie
les ressources et pensions, quelles qu'en soient la nature ou rekening gehouden met alle bestaansmiddelen en pensioenen, van welke
l'origine, dont disposent l'intéressé ou le conjoint ou cohabitant aard of oorsprong ook, waarover de betrokkene of de echtgenoot of de
wettelijk samenwonende waarmee hij dezelfde hoofdverblijfplaats deelt,
légal avec lequel il partage la même résidence principale, sauf les beschikken, behalve de door de Koning bepaalde uitzonderingen. Voor de
exceptions prévues par le Roi. Pour la personne qui vit en communauté persoon die in gemeenschap leeft of de hoofdverblijfplaats deelt met
ou qui partage la résidence principale avec des personnes autres que andere personen dan de echtgenoot of de wettelijk samenwonende, wordt
le conjoint ou le cohabitant légal, il est uniquement tenu compte des enkel rekening gehouden met de bestaansmiddelen en de pensioenen
ressources et des pensions dont le demandeur dispose personnellement. waarover de aanvrager persoonlijk beschikt. Wanneer de betrokkene aan
Lorsque l'intéressé satisfait aux conditions prévues à l'article 6, § de in artikel 6, § 2, bepaalde voorwaarden voldoet, wordt voor de
2, il est uniquement tenu compte, pour le calcul de la garantie de berekening van de inkomensgarantie enkel rekening gehouden met de
revenus, des ressources et des pensions dont il dispose bestaansmiddelen en de pensioenen waarover hij persoonlijk beschikt.
personnellement. Le Roi détermine les ressources dont il n'est pas De Koning bepaalt met welke bestaansmiddelen bij het vaststellen van
tenu compte lors de l'établissement de la garantie des revenus de inkomensgarantie geen rekening wordt gehouden (artikel 7, § 1, van
(article 7, § 1er, de la loi du 22 mars 2001, tel qu'il a été remplacé de wet van 22 maart 2001, zoals vervangen bij de wet van 8 december
par la loi du 8 décembre 2013). 2013).
B.3.1. L'octroi de la GRAPA était à l'origine limité par l'article 1er, B.3.1. Het voordeel van de IGO was oorspronkelijk bij artikel 1, § 2,
§ 2, de la loi du 1er avril 1969, aux Belges, aux réfugiés, aux van de wet van 1 april 1969 beperkt tot de Belgen, de vluchtelingen,
apatrides et aux ressortissants d'un pays avec lequel la Belgique a de staatlozen en de onderdanen van een land waarmee België een
conclu une convention de réciprocité ; le bénéficiaire devait en wederkerigheidsovereenkomst had afgesloten; bovendien moest de
outre, s'il n'était pas Belge, résider effectivement en Belgique, gerechtigde die geen Belg was, gedurende de laatste vijf jaar vóór de
pendant une durée de cinq ans avant la demande. aanvraag werkelijk in België hebben verbleven.
Par cette condition de résidence, « la preuve d'un attachement au pays Door die verblijfsvoorwaarde « wordt in hoofde van de niet-Belg het
qui lui garantit un revenu, est apportée par la personne qui n'est pas bewijs geleverd van een gehechtheid aan het land dat hem een inkomen
de nationalité belge » (Doc. parl., Chambre, S.E. 1968, n° 134/1, p. 5). waarborgt » (Parl. St., Kamer, B.Z. 1968, nr. 134/1, p. 5).
B.3.2. Le bénéfice de la GRAPA a ensuite été étendu, par la loi du 8 B.3.2. Het voordeel van de IGO werd vervolgens bij de wet van 8
août 1980, à « toute autre personne de nationalité étrangère à augustus 1980 uitgebreid tot « elk ander persoon van vreemde
condition qu'un droit à une pension de retraite ou de survie de nationaliteit op voorwaarde dat een recht op een rust- of
travailleur salarié soit ouvert en Belgique », cette extension overlevingspensioen van werknemer in België werd geopend », waarbij
répondant « aux recommandations de la Commission d'experts de die uitbreiding beantwoordde « aan de aanbeveling van de Commissie van
l'Organisation internationale du Travail au sujet de l'application par deskundigen van de Internationale Arbeidsorganisatie omtrent de
la Belgique de l'article 6, § 1er, b, de la Convention n° 97 toepassing voor België van artikel 6, § 1, b, van de Overeenkomst nr.
concernant les travailleurs migrants, ratifiée par la Belgique le 27 97 betreffende de migrerende arbeiders, door België bekrachtigd op 27
juillet 1953 » (Doc. parl., Chambre, 1979-1980, n° 323/1, p. 27). juli 1953 » (Parl. St., Kamer, 1979-1980, nr. 323/1, p. 27).
L'arrêté royal n° 417 du 16 juillet 1986 modifiant la loi du 1er avril Het koninklijk besluit nr. 417 van 16 juli 1986 tot wijziging van de
1969 instituant un revenu garanti aux personnes âgées a également wet van 1 april 1969 tot instelling van een gewaarborgd inkomen voor
étendu le bénéfice de la GRAPA aux ressortissants d'un Etat membre de bejaarden heeft het voordeel van de IGO eveneens uitgebreid tot de
la Communauté économique européenne (actuellement : l'Union onderdanen van een lidstaat van de Europese Economische Gemeenschap
européenne), et prévu que la condition de durée de résidence (thans: Europese Unie), en heeft bepaald dat de voorwaarde van
s'appliquait désormais de la même manière aux Belges qu'aux étrangers. verblijfsduur vanaf dan op dezelfde wijze zou gelden voor Belgen én voor vreemdelingen.
B.3.3. Le bénéfice de la GRAPA a ensuite été étendu par la loi du 20 B.3.3. Het voordeel van de IGO werd vervolgens bij de wet van 20 juli
juillet 1991 aux personnes de nationalité étrangère en faveur 1991 uitgebreid tot de personen van vreemde nationaliteit ten gunste
desquelles un droit à une pension de retraite ou de survie de van wie een recht op een rust- of overlevingspensioen van zelfstandige
travailleur indépendant - et non plus seulement de travailleur salarié - en niet langer enkel van werknemer - in België werd geopend, waarbij
- est ouvert en Belgique, cette extension étant justifiée pour « des die uitbreiding werd verantwoord om « billijkheidsredenen » (Parl.
raisons d'équité » (Doc. parl., Sénat, 1990-1991, n° 1374/1, p. 22), St., Senaat, 1990-1991, nr. 1374/1, p. 22), terwijl de voorwaarde van
tandis que la condition de durée de résidence était supprimée afin de verblijfsduur werd afgeschaft om de regeling conform te maken aan het
rendre le régime conforme au droit communautaire (ibid., p. 21). gemeenschapsrecht (ibid., p. 21).
B.3.4. L'extension progressive du champ d'application personnel du B.3.4. De geleidelijke uitbreiding van het personele toepassingsgebied
régime de la GRAPA s'est faite dans une double perspective : van het stelsel van de IGO werd vanuit een tweevoudig perspectief
satisfaire aux exigences nées des engagements internationaux de la doorgevoerd: voldoen aan de vereisten die voortvloeien uit de
Belgique tout en imposant un lien avec le pays et en maintenant un internationale verbintenissen van België en de vereiste opleggen dat
men een band moet hebben met het land alsmede gelijke tred moet houden
certain parallélisme avec le régime du minimum de moyens d'existence, met het stelsel van het bestaansminimum, met dat van de
celui des allocations aux personnes handicapées et celui des tegemoetkomingen aan personen met een handicap en met dat van de
prestations familiales garanties. gewaarborgde gezinsbijslag.
B.4.1. Ainsi, jusqu'à l'entrée en vigueur de l'article 3 de la loi du B.4.1. Zo voorzag, tot de inwerkingtreding van artikel 3 van de wet
27 janvier 2017, la loi du 22 mars 2001 ne prévoyait aucune condition van 27 januari 2017, de wet van 22 maart 2001 niet in een algemene
générale relative à la durée de résidence effective des bénéficiaires voorwaarde met betrekking tot de duur van het werkelijke verblijf van
de la GRAPA en Belgique. Il était seulement requis d'avoir sa de IGO-gerechtigden in België. Het was alleen vereist zijn
résidence principale en Belgique. hoofdverblijfplaats in België te hebben.
B.4.2. En ce qui concerne la condition, dorénavant imposée par B.4.2. Wat betreft de voorwaarde, die voortaan bij artikel 3 van de
l'article 3 de la loi du 27 janvier 2017, sans distinction, à toutes wet van 27 januari 2017, zonder onderscheid, aan alle categorieën van
les catégories de bénéficiaires potentiels de la GRAPA, d'avoir résidé mogelijke IGO-gerechtigden is opgelegd om gedurende tien jaar, waarvan
en Belgique pendant dix ans, dont au moins cinq années ininterrompues, ten minste vijf jaar ononderbroken, in België te hebben verbleven,
les travaux préparatoires mentionnent : wordt in de parlementaire voorbereiding vermeld:
« Le but du présent projet de loi est d'ajouter aux conditions « Het opzet van voorliggend wetsontwerp is om aan de bestaande
d'octroi existantes une condition d'octroi supplémentaire de résidence toekenningsvoorwaarden een bijkomende toekenningsvoorwaarde van
effective en Belgique afin de renforcer le lien que le bénéficiaire werkelijk verblijf in België toe te voegen teneinde de band die de
doit avoir avec la Belgique et son système d'assistance sociale. gerechtigden met België en zijn stelsel van sociale bijstand dienen te
hebben, te versterken.
A cette fin, le présent projet de loi prévoit l'obligation pour les Hiervoor voorziet het voorliggend wetsontwerp in de verplichting voor
bénéficiaires de la garantie de revenus d'avoir eu une résidence de gerechtigden op de inkomensgarantie om gedurende tien jaar, waarvan
effective en Belgique pendant dix années, dont au moins cinq années ten minste vijf jaar ononderbroken, een werkelijk verblijf in België
ininterrompues. te hebben gehad.
[...] [...]
En effet, la mesure vise à contrôler l'évolution du coût de la De maatregel beoogt inderdaad het onder controle houden van de
kostenevolutie van de inkomensgarantie. De statistieken geven aan dat
garantie de revenus. Les statistiques montrent qu'en 10 ans, le coût in 10 jaar tijd, de kost van dit bijstandsstelsel is verdubbeld om
de ce régime d'assistance a doublé pour dépasser le demi-milliard jaarlijks een half miljard euro te overschrijden (in 2005,
d'euros par an (en 2005, dépense mensuelle de 21 420 518,93 euros et maandelijkse uitgave van 21 420 518,93 euro en in 2015, maandelijkse
en 2015, dépense mensuelle de 43 179 399,44 euros). Le nombre de uitgave van 43 179 399,44 euro). Het aantal gerechtigden is over een
bénéficiaires en 10 ans a augmenté d'environ 24 % (en 2005, 92 115 periode van 10 jaar gestegen met ongeveer 24 % (in 2005, 92 115
bénéficiaires et en 2015, 113 662 bénéficiaires). Cette évolution gerechtigden en in 2015 113 662 gerechtigden). Deze belangrijke
importante du coût est d'autant plus interpellante que les evolutie van de kosten is des te meer verontrustend aangezien de
revalorisations régulières des pensions minimums intervenues dans le regelmatige herwaarderingen van het minimumpensioen, die hebben
cadre de l'enveloppe bien-être permettent à un certain nombre de plaatsgevonden in het kader van de welvaartsenveloppe, een aantal
pensionnés de ne plus relever de la garantie de revenus. gepensioneerden toelaten om niet langer onder de inkomensgarantie te vallen.
[...] [...]
Pour toutes ces raisons, le présent projet de loi subordonne le Om al die redenen, laat dit wetsontwerp het ontvangen van een
bénéfice de la garantie de revenus à une condition de résidence en inkomstengarantie afhangen van een verblijfsvoorwaarde van 10 jaar in
Belgique de 10 années dont 5 années ininterrompues. L'on peut en effet België waarvan 5 jaar onafgebroken. Men kan inderdaad beschouwen dat
considérer qu'une personne qui a résidé au cours de sa vie, au moins een persoon [die] in de loop van zijn leven ten minste 10 jaar in
10 ans en Belgique, dont 5 ans ininterrompus, qu'il soit belge ou non België heeft gewoond, waarvan 5 jaar onafgebroken, Belg of niet, een
belge, peut démontrer d'un lien suffisamment significatif avec la voldoende sterke band kan aantonen met België wat het ontvangen van
Belgique justifiant le bénéfice d'une prestation sociale financée een sociale prestatie die uitsluitend is gefinancierd door belastingen
exclusivement par l'impôt » (Doc. parl., Chambre, 2016-2017, DOC 54-2141/001, pp. 4, 5 et 6). verantwoordt » (Parl. St., Kamer, 2016-2017, DOC 54-2141/001, pp. 4, 5 en 6).
Dans sa réponse à une question parlementaire n° 156, le ministre des In zijn antwoord op een parlementaire vraag nr. 156 heeft de minister
Pensions a encore précisé : van Pensioenen voorts gepreciseerd:
« L'objectif poursuivi par cet avant-projet de loi est de mettre fin à « De doelstelling die door dit voorontwerp van wet wordt nagestreefd,
bestaat erin een einde te stellen aan bepaalde misbruiken die gelinkt
certains abus liés à une forme de ' shopping social '. Notre pays doit zijn met een vorm van ' sociale shopping '. Ons land dient een hoog
garantir un haut niveau de protection à ses résidents, mais il est niveau aan bescherming te garanderen aan zijn inwoners, maar het is
inacceptable que certains viennent s'établir en Belgique dans le seul onaanvaardbaar dat bepaalde personen zich in België komen vestigen
but de profiter de ses avantages sociaux. enkel met de bedoeling om van zijn sociale voordelen te genieten.
Il est d'autant plus difficile de concevoir qu'une personne qui n'a Het is des te moeilijker te begrijpen dat een persoon die nooit in
jamais résidé, voire même jamais travaillé en Belgique, puisse België heeft gewoond of zelfs nooit in België heeft gewerkt, een
percevoir une allocation parfois plus élevée que la pension de uitkering kan krijgen die soms hoger ligt dan het pensioen van vele
nombreux indépendants ou salariés belges qui ont versé des cotisations Belgische zelfstandigen of werknemers die sociale bijdragen hebben
sociales durant toute leur carrière » (QRVA, Chambre, 2015-2016, betaald tijdens hun volledige loopbaan » (Vr. en Antw., Kamer,
54-089, 23 septembre 2016, p. 274). 2015-2016, 54-089, 23 september 2016, p. 274).
B.5. Le second moyen est pris de la violation de l'article 23 de la B.5. Het tweede middel is afgeleid uit de schending van artikel 23 van
Constitution. La partie requérante soutient que l'insertion, par de Grondwet. De verzoekende partij betoogt dat de invoeging, bij het
l'article 3 attaqué de la loi du 27 janvier 2017, d'une condition de bestreden artikel 3 van de wet van 27 januari 2017, van een voorwaarde
résidence effective en Belgique de dix ans, dont cinq années van een werkelijk verblijf in België van tien jaar, waarvan vijf jaar
ininterrompues, donnant droit au bénéfice de la GRAPA constitue un ononderbroken, die het recht op het voordeel van de IGO opent, een
recul significatif dans la protection du droit à la sécurité sociale,
à la protection de la santé et à l'aide sociale, médicale et aanzienlijke achteruitgang vormt in de bescherming van het bij artikel
juridique, garantie par l'article 23 de la Constitution. Ce recul ne 23 van de Grondwet gewaarborgde recht op sociale zekerheid,
bescherming van de gezondheid en sociale, geneeskundige en juridische
serait pas raisonnablement justifié par des motifs d'intérêt général. bijstand. Die achteruitgang zou niet redelijk worden verantwoord door
redenen van algemeen belang.
B.6.1. L'article 23 de la Constitution dispose que chacun a le droit B.6.1. Artikel 23 van de Grondwet bepaalt dat ieder het recht heeft om
de mener une vie conforme à la dignité humaine. A cette fin, les een menswaardig leven te leiden. Daartoe waarborgen de onderscheiden
différents législateurs garantissent, en tenant compte des obligations
correspondantes, les droits économiques, sociaux et culturels, et wetgevers, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de
déterminent les conditions de leur exercice. Ces droits comprennent economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden
notamment le droit à l'aide sociale, lequel est important en l'espèce. voor de uitoefening ervan bepalen. Die rechten omvatten onder meer het
L'article 23 de la Constitution ne précise pas ce qu'impliquent ces te dezen van belang zijnde recht op sociale bijstand. Artikel 23 van
droits dont seul le principe est exprimé, chaque législateur étant de Grondwet bepaalt niet wat die rechten, waarvan enkel het beginsel
chargé de les garantir, conformément à l'alinéa 2 de cet article, en wordt uitgedrukt, impliceren, waarbij elke wetgever ermee is belast
die rechten te waarborgen, overeenkomstig het tweede lid van dat
tenant compte des obligations correspondantes. artikel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten.
B.6.2. L'article 23 de la Constitution contient, en ce qui concerne le B.6.2. Artikel 23 van de Grondwet bevat inzake het recht op sociale
droit à l'aide sociale, une obligation de standstill, qui s'oppose à bijstand een standstill-verplichting die eraan in de weg staat dat de
ce que le législateur compétent réduise significativement le niveau de bevoegde wetgever het beschermingsniveau dat geboden wordt door de van
protection offert par la législation en vigueur, sans qu'existent pour toepassing zijnde wetgeving, in aanzienlijke mate vermindert zonder
ce faire des motifs liés à l'intérêt général. dat daarvoor redenen zijn die verband houden met het algemeen belang.
B.7.1. Au sujet de la compatibilité de la mesure attaquée avec B.7.1. In verband met de verenigbaarheid van de bestreden maatregel
l'obligation de standstill contenue dans l'article 23 de la met de standstill-verplichting vervat in artikel 23 van de Grondwet
Constitution, la section de législation du Conseil d'Etat a observé : heeft de afdeling wetgeving van de Raad van State opgemerkt:
« Sur la base de la législation actuelle, le droit à la GRAPA peut « Op grond van de bestaande wetgeving kan aan personen die hun
être octroyé à des personnes qui ont leur domicile principal en hoofdverblijfplaats in België hebben, maar nog niet een werkelijk
Belgique, mais qui ne peuvent pas encore démontrer une résidence verblijf in België gedurende ten minste tien jaar, waarvan ten minste
effective en Belgique pendant au moins dix ans, dont au moins cinq vijf jaar ononderbroken, kunnen aantonen, het recht op een IGO worden
années ininterrompues. La question se pose de savoir si la mesure toegekend. Vraag is of de thans ontworpen maatregel in vergelijking
actuellement en projet entraîne un recul significatif par rapport au met de huidige regeling een aanzienlijke achteruitgang inhoudt en, in
régime actuel et, le cas échéant, si ce recul significatif peut être voorkomend geval, of die aanzienlijke achteruitgang kan worden
justifié par des motifs d'intérêt général. verantwoord door redenen van algemeen belang.
Le Conseil d'Etat, section de législation, estime qu'un régime qui, Naar het oordeel van de Raad van State, afdeling Wetgeving, dient een
par rapport à la situation actuelle, a pour effet de priver un certain regeling die tot gevolg heeft dat een aantal ouderen, in vergelijking
nombre de personnes âgées du droit à la GRAPA tant qu'elles ne met de huidige situatie, geen recht zal hebben op een IGO tot wanneer
remplissent pas la condition de résidence de 10 ans, doit être aan de verblijfsvoorwaarde van 10 jaar is voldaan, als een maatregel
considéré comme une mesure marquant un recul significatif du niveau de te worden beschouwd die een aanzienlijke achteruitgang van het
protection. On peut donc se demander s'il se fonde sur un motif beschermingsniveau tot gevolg heeft. Vraag is dan of daarvoor een
d'intérêt général. L'exposé des motifs justifie sommairement le régime reden van algemeen belang voorhanden is. In de memorie van toelichting
en projet par le fait que ' [l]e but du présent projet de loi est wordt de ontworpen regeling summier verantwoord door te stellen dat '
d'ajouter aux conditions d'octroi existantes une condition d'octroi [h]et opzet van voorliggend wetsontwerp is om aan de bestaande
supplémentaire de résidence effective en Belgique afin de renforcer le toekenningsvoorwaarden een bijkomende toekenningsvoorwaarde van
lien que le bénéficiaire doit avoir avec la Belgique et son système werkelijk verblijf in België toe te voegen teneinde de band die de
d'assistance sociale '. Toutefois, pareille motivation n'est en soi gerechtigden met België en [zijn] stelsel van sociale bijstand dienen
pas suffisante pour pouvoir justifier le recul significatif te hebben, te versterken '. Een dergelijke redengeving volstaat
qu'entraîne la mesure en projet. Les auteurs du projet devront evenwel op zich niet om de aanzienlijke achteruitgang die de ontworpen
également démontrer que le renforcement visé du lien des bénéficiaires maatregel tot gevolg heeft, te kunnen verantwoorden. De stellers van
avec la Belgique et son système d'assistance sociale est lié à un het ontwerp zullen ook moeten aantonen dat de beoogde versterking van
motif d'intérêt général au sens de la jurisprudence de la Cour de band van de gerechtigden met België en [zijn] stelsel van sociale
constitutionnelle et, subsidiairement, qu'une résidence effective de bijstand verband houdt met een reden van algemeen belang in de zin van
dix ans en Belgique, à n'importe quel stade de la vie, constitue un de rechtspraak van het Grondwettelijk Hof en, in ondergeschikte orde,
dat een werkelijk verblijf van tien jaar in België, ongeacht in welke
critère pertinent pour démontrer ce lien (permanent). Cette fase van het leven, een pertinent criterium is om die (blijvende) band
justification plus large devra en outre être inscrite dans l'exposé aan te tonen. Die ruimere verantwoording dient bovendien te worden
des motifs » (Doc. parl., Chambre, DOC 54-2141/001, pp. 19 et 20). opgenomen in de memorie van toelichting » (Parl. St., Kamer, 2016-2017, DOC 54-2141/001, pp. 19 en 20).
B.7.2. En réponse à cette observation, les travaux préparatoires B.7.2. In antwoord op die opmerking wordt in de parlementaire
mentionnent : voorbereiding vermeld:
« En réponse à la remarque du Conseil d'Etat dans son avis n° « In antwoord op de opmerking van de Raad van State in zijn advies nr.
59.786/1/V du 16 août 2016 concernant la conformité de la mesure avec 59.786/1/V van 16 augustus 2016 betreffende de overeenstemming van de
l'article 23 de la Constitution, il convient de préciser ce qui suit. maatregel met artikel 23 van de Grondwet, moet het volgende worden
La mesure ne concerne que les conditions d'octroi de la garantie de verduidelijkt. De maatregel betreft enkel de toekenningsvoorwaarden van de
revenus. Une fois les conditions d'octroi remplies, il n'est apporté inkomensgarantie. Eens aan de toekenningsvoorwaarden wordt voldaan,
aucune modification quant au niveau de la prestation ni quant aux wordt er geen enkele wijziging aangebracht noch op het niveau van de
conditions de paiement. Cette mesure n'entraîne dès lors pas un recul prestatie, noch op het niveau van de betalingsvoorwaarden. Deze
maatregel houdt bijgevolg geen aanzienlijke achteruitgang in van het
significatif du niveau de protection. beschermingsniveau.
Par ailleurs, il faut noter que les personnes qui, le cas échéant, Verder moet er worden opgemerkt dat de personen die, in voorkomend
viendraient à ne plus pouvoir bénéficier de la garantie de revenus, geval, niet meer zouden kunnen genieten van de inkomensgarantie,
pourront toujours faire valoir leur droit à l'intégration sociale dans steeds hun recht zullen kunnen laten gelden op sociale integratie
le respect des conditions fixées par la loi du 26 mai 2002. conform de voorwaarden die zijn vastgelegd door de wet van 26 mei
Quand bien même l'on devrait considérer qu'il est question d'un recul 2002. Zelfs als men zou oordelen dat er sprake is van een aanzienlijke
significatif du niveau de protection, ce qui n'est pas le cas, ce achteruitgang van het beschermingsniveau, wat niet het geval is, is
recul est justifié par des considérations très fortes relevant de deze achteruitgang verantwoord door zeer sterke overwegingen van
l'intérêt général » (ibid., pp. 4 et 5). algemeen belang » (ibid., pp. 4 en 5).
B.8. L'article 1er, § 2, de la loi du 1er avril 1969 imposait au B.8. Bij artikel 1, § 2, van de wet van 1 april 1969 werd aan de
bénéficiaire, s'il n'était pas Belge, de résider effectivement en gerechtigde, indien hij geen Belg was, de verplichting opgelegd om
Belgique, pendant une durée de cinq années précédant la demande. gedurende vijf jaar vóór de aanvraag werkelijk in België te
L'article 43 de la loi du 20 juillet 1991 portant des dispositions verblijven. Bij artikel 43 van de wet van 20 juli 1991 houdende
sociales et diverses a supprimé cette condition de résidence pour tous sociale en diverse bepalingen is die verblijfsvoorwaarde voor alle
les bénéficiaires, pour les motifs suivants : gerechtigden om de volgende redenen opgeheven:
« Les modifications proposées visent à supprimer l'exigence d'une « De voorgestelde wijzigingen beogen de afschaffing voor de vereiste
durée de résidence préalable sur le territoire belge pour l'octroi du inzake voorafgaandelijk verblijf op Belgisch grondgebied voor de
minimum de moyens d'existence, des allocations aux handicapés, du toekenning van het bestaansminimum, de tegemoetkomingen aan
revenu garanti aux personnes âgées et des prestations familiales gehandicapten, het gewaarborgd inkomen voor bejaarden en de
garanties, afin de rendre ces régimes conformes avec le droit gewaarborgde gezinsbijslag met het doel om deze regimes conform te
communautaire. maken aan het communautair recht.
En effet, la Commission considère l'exigence en question comme une De Commissie meent inderdaad dat de betrokken vereiste een indirecte
discrimination indirecte non objectivement justifiée dans la mesure où discriminatie inhoudt die niet objectief wordt gerechtvaardigd en wel
la condition de résidence précédant l'ouverture du droit est beaucoup in de mate dat de voorwaarde van verblijf voorafgaand aan de toegang
plus difficile à remplir par les ressortissants des autres Etats tot het recht veel moeilijker kan vervuld worden door de onderdanen
membres que par les ressortissants belges » (Doc. parl., Sénat, van de andere lidstaten dan door de Belgische onderdanen » (Parl. St.,
1990-1991, n° 1374-1, pp. 21-22). Senaat, 1990-1991, nr. 1374-1, pp. 21-22).
Avant l'adoption de la disposition attaquée, la loi du 22 mars 2001, Vóór de aanneming van de bestreden bepaling, voorzag de wet van 22
qui a remplacé la loi du 1er avril 1969 instituant un revenu garanti maart 2001, die de wet van 1 april 1969 tot instelling van een
gewaarborgd inkomen voor bejaarden heeft vervangen, evenmin in een
aux personnes âgées, ne prévoyait pas non plus de condition relative à voorwaarde met betrekking tot de duur van het werkelijk verblijf van
la durée de la résidence effective des bénéficiaires en Belgique. de gerechtigden in België.
Dès lors, en subordonnant toutes les catégories de bénéficiaires de la Door alle categorieën van IGO-gerechtigden, zonder enig onderscheid,
GRAPA, sans aucune distinction, à une condition de résidence effective te onderwerpen aan een voorwaarde van werkelijk verblijf in België
en Belgique de dix ans dont cinq années ininterrompues, l'article 3, gedurende tien jaar, waarvan vijf jaar zonder onderbreking, heeft het
attaqué, de la loi du 27 janvier 2017 a pour effet de priver un bestreden artikel 3 van de wet van 27 januari 2017 derhalve tot gevolg
certain nombre de personnes âgées susceptibles de relever de toutes dat een aantal ouderen, die tot alle in die bepaling beoogde
les catégories visées par cette disposition du droit à la GRAPA, tant categorieën kunnen behoren, het recht op de IGO wordt ontzegd tot
que celles-ci ne remplissent pas la condition de résidence de dix ans. wanneer zij aan de verblijfsvoorwaarde van tien jaar voldoen. Die
Cette condition de résidence constitue un recul significatif du niveau verblijfsvoorwaarde vormt een aanzienlijke vermindering van het niveau
de protection en matière d'aide sociale. van bescherming inzake maatschappelijke dienstverlening.
Même si, en réponse à la remarque du Conseil d'Etat, les travaux Ook al wordt, als antwoord op de opmerking van de Raad van State, in
préparatoires cités en B.7.2 mentionnent que la disposition attaquée de in B.7.2 aangehaalde parlementaire voorbereiding vermeld dat de
ne modifie ni le montant ni les conditions du paiement de la GRAPA et bestreden bepaling noch het bedrag, noch de betalingsvoorwaarden van
que les personnes qui viendraient à ne plus pouvoir bénéficier de la GRAPA pourront faire valoir leur droit à l'intégration sociale, la constatation qu'une nouvelle condition d'octroi en matière de résidence effective est imposée suffit pour considérer que cette condition représente, à l'égard des personnes ne pouvant pas démontrer une telle résidence effective, un recul significatif par rapport au niveau de protection qui existait précédemment. B.9.1. Ainsi qu'il ressort des travaux préparatoires cités en B.4.2, l'instauration de la condition de résidence effective de dix ans dont au moins cinq années ininterrompues vise à renforcer le lien que les bénéficiaires doivent avoir avec la Belgique et son système d'aide sociale. Cette obligation de résidence devrait permettre de maîtriser de IGO wijzigt en dat de personen die niet langer het voordeel van de IGO zouden kunnen genieten, hun recht op maatschappelijke integratie zullen kunnen laten gelden, volstaat de vaststelling dat een nieuwe toekenningsvoorwaarde inzake werkelijk verblijf wordt opgelegd om te oordelen dat die voorwaarde, ten aanzien van de personen die een dergelijk werkelijk verblijf niet kunnen aantonen, een aanzienlijke achteruitgang betekent van het daarvoor bestaande beschermingsniveau. B.9.1. Zoals blijkt uit de in B.4.2 vermelde parlementaire voorbereiding strekt het instellen van de voorwaarde van tien jaar werkelijk verblijf, waarvan ten minste vijf jaar zonder onderbreking, ertoe de band die de gerechtigden met België en zijn stelsel van maatschappelijke dienstverlening dienen te hebben, te versterken. Die verblijfsverplichting zou het mogelijk moeten maken om de
l'évolution du coût de la GRAPA parce que le coût de ce système kostenevolutie van de IGO onder controle te houden, omdat de kost voor
d'assistance aurait doublé en dix ans. Par ailleurs, l'objectif dit bijstandsstelsel in tien jaar tijd zou zijn verdubbeld. Overigens
poursuivi est de mettre fin à certains abus de la part de personnes is het de bedoeling om komaf te maken met bepaalde misbruiken vanwege
qui viennent s'établir en Belgique dans le seul but de profiter de ces personen die zich in België komen vestigen enkel met de bedoeling om
avantages sociaux. Enfin, le législateur veut éviter qu'une personne die sociale voordelen te genieten. Ten slotte wil de wetgever
qui n'a jamais résidé voire jamais travaillé en Belgique puisse vermijden dat een persoon die nooit in België heeft gewoond of er
percevoir une allocation supérieure à la pension de Belges qui ont zelfs nooit heeft gewerkt, een uitkering kan krijgen die meer bedraagt
payé des cotisations sociales durant toute leur carrière dan die van Belgen die gedurende hun volledige beroepsloopbaan sociale
professionnelle. bijdragen hebben betaald.
B.9.2. Aux termes de l'article 4, alinéa 1er, de la loi du 22 mars B.9.2. Om IGO-gerechtigd te zijn dient de aanvrager volgens artikel 4,
2001, pour être bénéficiaire de la GRAPA, le demandeur doit, en eerste lid, van de wet van 22 maart 2001 in de eerste plaats te
premier lieu, appartenir à une des catégories de personnes citées. behoren tot een van de vermelde categorieën van personen. Naast de
Outre les personnes de nationalité belge (article 4, alinéa 1er, 1°), personen die de Belgische nationaliteit bezitten (artikel 4, eerste
certaines catégories d'étrangers entrent en considération, sur la base lid, 1°) komen bepaalde categorieën van vreemdelingen in aanmerking op
de conventions internationales que la Belgique a conclues (article 4, grond van internationale verbintenissen die België heeft aangegaan
alinéa 1er, 2° jusqu'à 4°) ou sur la base de la réciprocité (article (artikel 4, eerste lid, 2° tot 4°) of op grond van wederkerigheid
4, alinéa 1er, 5°). (artikel 4, eerste lid, 5°).
Les autres catégories d'étrangers n'entrent en considération qu'à De andere categorieën van vreemdelingen komen slechts in aanmerking op
condition qu'un droit à une pension de retraite ou de survie ait été voorwaarde dat een recht op een rust- of overlevingspensioen krachtens
ouvert, en vertu d'un régime belge. Pour les personnes visées à een Belgische regeling werd geopend. Voor de personen bedoeld in
l'article 4, alinéa 1er, 6°, de la loi du 22 mars 2001, il ne s'agit artikel 4, eerste lid, 6°, van de wet van 22 maart 2001 gaat het
en outre que de résidents de longue durée. En ce qui concerne les bovendien enkel om langdurig ingezetenen. Voor de vreemdelingen
étrangers visés à l'article 4, alinéa 1er, 8°, de cette même loi, une bedoeld in artikel 4, eerste lid, 8°, van die wet geldt als bijkomende
condition supplémentaire s'applique, à savoir qu'un droit à la pension voorwaarde dat het pensioen is geopend op basis van een bewezen
ait été ouvert sur la base d'une carrière minimale prouvée de 312 minimale loopbaan in België van 312 voltijdse dagequivalenten als
jours équivalents temps plein effectuée en Belgique, comme travailleur
salarié, indépendant ou fonctionnaire. werknemer, zelfstandige of ambtenaar.
B.9.3. L'article 4, alinéa 2, de la loi du 22 mars 2001 requiert en B.9.3. Artikel 4, tweede lid, van de wet van 22 maart 2001 vereist
outre - ce que la partie requérante ne conteste pas - que le daarnaast - wat niet door de verzoekende partij wordt betwist - dat de
bénéficiaire de la GRAPA ait sa résidence principale en Belgique. IGO-gerechtigde zijn hoofdverblijfplaats moet hebben in België.
Selon l'article 2, 4°, de la loi précitée, la notion de « résidence Volgens artikel 2, 4°, van de voormelde wet dient het begrip «
principale » doit être interprétée au sens de l'article 3 de la loi du hoofdverblijfplaats » te worden opgevat zoals het voorkomt in artikel
19 juillet 1991 relative aux registres de la population et aux cartes 3 van de wet van 19 juli 1991 « betreffende de bevolkingsregisters, de
d'identité, aux cartes d'étranger et aux documents de séjour et identiteitskaarten, de vreemdelingenkaarten en de verblijfsdocumenten
modifiant la loi du 8 août 1983 organisant un Registre national des en tot wijziging van de wet van 8 augustus 1983 tot regeling van een
personnes physiques (ci-après : la loi du 19 juillet 1991). Rijksregister van de natuurlijke personen ».
Aux termes de l'article 3 de la loi du 19 juillet 1991, la résidence Volgens artikel 3 van de wet van 19 juli 1991 is de
principale est soit le lieu où vivent habituellement les membres d'un
ménage composé de plusieurs personnes unies ou non par des liens de hoofdverblijfplaats de plaats waar de leden van een huishouden dat uit
parenté, soit le lieu où vit habituellement une personne isolée, et le verscheidene personen is samengesteld gewoonlijk leven, ongeacht of
Roi fixe les règles complémentaires permettant de déterminer la die personen al dan niet door verwantschap verbonden zijn, of de
résidence principale et l'adresse de référence. plaats waar een alleenstaande gewoonlijk leeft, en stelt de Koning de
aanvullende regels vast voor het bepalen van het hoofdverblijf en het
referentieadres.
L'article 16 de l'arrêté royal du 16 juillet 1992 relatif aux Artikel 16 van het koninklijk besluit van 16 juli 1992 betreffende de
registres de la population et au registre des étrangers dispose : bevolkingsregisters en het vreemdelingenregister bepaalt:
« § 1er. La détermination de la résidence principale se fonde sur une « § 1. De bepaling van de hoofdverblijfplaats is gebaseerd op een
situation de fait, c'est-à-dire la constatation d'un séjour effectif feitelijke situatie, dat wil zeggen de vaststelling van een effectief
dans une commune durant la plus grande partie de l'année. verblijf in een gemeente gedurende het grootste deel van het jaar.
Cette constatation s'effectue sur la base de différents éléments, Deze vaststelling gebeurt op basis van verschillende elementen, met
notamment le lieu que rejoint l'intéressé après ses occupations name de plaats waarheen de betrokkene gaat na zijn beroepsbezigheden,
professionnelles, le lieu de fréquentation scolaire des enfants, le de plaats waar de kinderen naar school gaan, de arbeidsplaats, het
lieu de travail, les consommations énergétiques et les frais de energieverbruik en de telefoonkosten, het gewone verblijf van de
téléphone, le séjour habituel du conjoint ou des autres membres du ménage. echtgenoot of van andere leden van het huishouden.
§ 2. [...] § 2. [...]
§ 3. La seule intention manifestée par un personne de fixer sa § 3. Het volstaat niet dat iemand enkel de bedoeling uit om zijn
résidence principale dans un lieu donné ou la présentation d'un titre
de propriété ou d'un contrat de location ou de tout autre titre hoofdverblijfplaats op een gegeven plaats te vestigen of een
d'occupation ne sont pas suffisantes pour justifier dans le chef de eigendomstitel, een huurcontract of elk ander bewijs van bewoning
l'administration communale concernée l'inscription à titre de voorlegt om voor het betrokken gemeentebestuur de inschrijving als
résidence principale ». hoofdverblijfplaats te rechtvaardigen ».
Il ressort de ce qui précède que pour qu'une personne ait sa résidence Uit het bovenstaande blijkt dat opdat een persoon zijn
principale en Belgique, il ne suffit pas que sa résidence y soit hoofdverblijfplaats heeft in België, het niet volstaat dat hij daar
enregistrée, encore faut-il que le centre réel de ses intérêts y soit een geregistreerde woonplaats heeft, maar vereist wordt dat het
établi, ce qui doit notamment ressortir de la durée et de la werkelijke centrum van zijn belangen daar gevestigd is, wat onder meer
continuité de la présence sur le territoire, ainsi que de la situation moet blijken uit de duur en de continuïteit op het grondgebied, alsook
familiale et des liens familiaux. uit de gezinssituatie en de familiebanden.
B.9.4. Abstraction faite de la loi du 22 mars 2001, il convient en B.9.4. Los van de wet van 22 maart 2001 dient bovendien erop te worden
outre d'attirer l'attention sur le fait que, lorsqu'un étranger veut gewezen dat wanneer een vreemdeling een verblijfsrecht in België wil
obtenir un droit de séjour en Belgique, il ne peut en principe pas verkrijgen, hij in beginsel niet ten laste mag vallen van de overheid
tomber à charge des autorités et il doit disposer de moyens suffisants en over voldoende middelen moet beschikken om in zijn onderhoud en
pour gagner sa vie et pourvoir à son logement, sans faire appel aux zijn huisvesting te voorzien, zonder een beroep te doen op de sociale
structures sociales de l'Etat membre d'accueil. voorzieningen van het gastland.
B.9.5. La condition de dix ans au moins de résidence effective en B.9.5. De door de bestreden bepaling ingevoerde verblijfsvoorwaarde
Belgique, dont au moins cinq années ininterrompues, instaurée par la van ten minste tien jaar werkelijk verblijf in België, waarvan ten
disposition attaquée, et les conditions exposées en B.9.2 et en B.9.3 minste vijf jaar ononderbroken, is cumulatief met de in B.9.2 en B.9.3
sont cumulatives. vermelde vereisten.
B.9.6. Eu égard au caractère non contributif du régime de la GRAPA, B.9.6. Gelet op het niet-contributieve karakter van het stelsel van de
IGO, dat uitsluitend met belastinggeld wordt gefinancierd, vermag de
financé exclusivement par l'impôt, le législateur peut en subordonner wetgever het voordeel ervan afhankelijk te stellen van het bestaan van
le bénéfice à l'existence d'un lien suffisant avec la Belgique. La een voldoende sterke band met België. Het streven naar het beheersen
recherche de la maîtrise des coûts budgétaires de la GRAPA constitue van de budgettaire kosten van de IGO vormt bovendien een legitieme
en outre un objectif légitime. Pour apprécier la disposition attaquée, doelstelling. Bij de beoordeling van de bestreden bepaling dient
il convient toutefois de tenir également compte du fait que la GRAPA echter ook ermee rekening te worden gehouden dat de IGO een
est une prestation minimale qui ne peut être octroyée qu'aux personnes minimumvoorziening is, die slechts aan de mindergegoeden kan worden
défavorisées. toegekend.
B.9.7. On n'aperçoit pas en quoi la condition d'une résidence B.9.7. Er valt niet in te zien in welk opzicht de voorwaarde van een
effective d'au moins dix ans en Belgique, dont au moins cinq années werkelijk verblijf van ten minste tien jaar in België, waarvan ten
minste vijf jaar ononderbroken, in om het even welke fase van het
ininterrompues, à n'importe quel stade de la vie du bénéficiaire de la leven van de IGO-gerechtigde, een voldoende band met België en zijn
GRAPA, démontre un lien suffisant avec la Belgique et son système sociale stelsel aantoont, toelaat « sociale shopping » tegen te gaan
social, permet de lutter contre le shopping social ou démontre que le of aantoont dat de gerechtigde met zijn activiteit heeft bijgedragen
bénéficiaire a contribué au financement de la sécurité sociale par son aan de financiering van de sociale zekerheid, zoals de wetgever het
activité, comme le souhaitait le législateur. On ne voit pas non plus wenste. Het blijkt evenmin in welk opzicht de ontstentenis van de
en quoi l'absence de la condition de résidence attaquée expliquerait à bestreden verblijfsvoorwaarde de verklaring zou vormen voor de
elle seule l'augmentation du coût budgétaire de la GRAPA, les travaux verhoging van de budgettaire kosten van de IGO, aangezien in de
préparatoires faisant également référence à d'autres facteurs comme, parlementaire voorbereiding ook wordt verwezen naar andere factoren
par exemple, le vieillissement de la population ou les modifications zoals bijvoorbeeld de vergrijzing van de bevolking of de wijzigingen
de la législation sur les pensions. in de pensioenwetgeving.
B.9.8. Dès lors, le recul significatif du niveau de protection offert, B.9.8. Bijgevolg wordt de door de bestreden bepaling veroorzaakte
aanzienlijke vermindering van het geboden beschermingsniveau niet
engendré par la disposition attaquée, n'est pas justifié par des verantwoord door redenen die verband houden met het algemeen belang.
motifs d'intérêt général. B.10.1. Daarbij komt nog dat te dezen rekening moet worden gehouden
B.10.1. A cela s'ajoute encore qu'en l'espèce, il convient de tenir met de door de verzoekende partij in het eerste middel aangevoerde
compte du règlement (CE) n° 883/2004 du Parlement européen et du verordening (EG) nr. 883/2004 van het Europees Parlement en de Raad
Conseil du 29 avril 2004 portant sur la coordination des systèmes de van 29 april 2004 betreffende de coördinatie van de
sécurité sociale, invoqué par la partie requérante dans le premier socialezekerheidsstelsels.
moyen. B.10.2. Le Conseil des ministres fait valoir que le règlement (CE) n° B.10.2. De Ministerraad voert aan dat de verordening (EG) nr. 883/2004
883/2004 n'est pas applicable à la GRAPA puisqu'en vertu de son niet van toepassing is op de IGO, gelet op het feit dat die
article 3, paragraphe 5, ce règlement ne s'applique pas à l'« verordening, krachtens artikel 3, lid 5, ervan, niet van toepassing is
assistance sociale et médicale ». op « sociale en medische bijstand ».
Il ressort des travaux préparatoires de la loi attaquée que le Uit de parlementaire voorbereiding van de bestreden wet blijkt dat ook
législateur a lui aussi considéré que le règlement (CE) n° 883/2004 de wetgever ervan is uitgegaan dat de verordening (EG) nr. 883/2004
n'est pas applicable à la GRAPA. niet van toepassing is op de IGO.
Lors de la discussion au sein de la commission compétente, un membre Tijdens de bespreking in de bevoegde commissie merkte een lid van de
de la Chambre des représentants a fait l'observation suivante : Kamer van volksvertegenwoordigers op:
« Le projet de loi à l'examen est contraire aux articles 4 et 5 du « Het wetsontwerp is strijdig met de artikelen 4 en 5 van verordening
règlement (CE) n° 883/2004 du Parlement européen et du Conseil du 29 (EG) nr. 883/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april
avril 2004 portant sur la coordination des systèmes de sécurité 2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels.
sociale. Selon une jurisprudence cohérente de la Cour de Justice de Volgens een consistente rechtspraak van het Hof van Justitie van de
l'Union européenne, une résidence dans un pays donné de l'UE doit être Europese Unie moet bij de beoordeling van het recht op een uitkering
assimilée à une résidence, dans un autre Etat membre de l'UE dans le een verblijf in een welbepaald land van de EU worden gelijkgesteld met
cadre de l'évaluation du droit à une allocation, ce qui n'est pas le een verblijf in een andere EU-lidstaat, wat in het wetsontwerp niet
cas dans le projet de loi à l'examen : seule une résidence en Belgique het geval is: enkel een verblijf in België van tien jaar, waarvan vijf
de 10 années dont 5 années ininterrompues donne droit à l'octroi de la jaar ononderbroken, geeft aanleiding tot de toekenning van de IGO,
GRAPA, alors qu'une résidence dans un autre Etat membre de l'UE n'est terwijl een verblijf in een andere EU-lidstaat niet met een verblijf
pas assimilée à une résidence en Belgique » (Doc. parl., Chambre, in België wordt gelijkgesteld » (Parl. St., Kamer, 2016-2017, DOC
2016-2017, DOC 54-2141/002, p. 8). 54-2141/002, p. 8).
Le ministre compétent a répondu qu'« une distinction claire doit être De bevoegde minister antwoordde dat « een duidelijk onderscheid moet
faite entre la sécurité sociale et l'assistance sociale » et il a worden gemaakt tussen sociale zekerheid en sociale bijstand » en
ajouté : voegde eraan toe:
« L'annexe au règlement n° 883/2004 exclut la GRAPA de son champ « De bijlage bij de verordening nr. 883/2004 sluit de IGO uit van het
toepassingsveld ervan. De argumenten die mevrouw [...] put uit de
d'application. L'argumentation que tire Mme [...] des articles 4 et 5 artikelen 4 en 5 van deze verordening zijn dus niet relevant » (ibid.,
de ce même règlement n'est donc pas pertinente » (ibid., p. 10). p. 10).
B.10.3. En vertu de son article 2, le règlement (CE) n° 883/2004 B.10.3. Krachtens artikel 2 ervan is de verordening (EG) nr. 883/2004
s'applique aux « ressortissants de l'un des Etats membres, aux van toepassing op « onderdanen van een lidstaat, staatlozen en
apatrides et aux réfugiés résidant dans un Etat membre qui sont ou ont vluchtelingen, die in een van de lidstaten wonen, en op wie de
été soumis à la législation d'un ou de plusieurs Etats membres, ainsi wetgeving van een of meer lidstaten van toepassing is of geweest is,
qu'aux membres de leur famille et à leurs survivants » ainsi qu'aux « alsmede op hun gezinsleden en hun nabestaanden », evenals op « de
survivants des personnes qui ont été soumises à la législation d'un ou
de plusieurs Etats membres, quelle que soit la nationalité de ces nabestaanden van de personen op wie de wetgeving van een of meer
personnes, lorsque leurs survivants sont des ressortissants de l'un lidstaten van toepassing is geweest, ongeacht de nationaliteit van die
des Etats membres ou bien des apatrides ou des réfugiés résidant dans personen, indien hun nabestaanden onderdanen van één van de lidstaten,
l'un des Etats membres ». staatlozen of vluchtelingen zijn die in één van de lidstaten wonen ».
B.10.4. Bien que le règlement prévoie en son article 3, paragraphe 5, B.10.4. Hoewel artikel 3, lid 5, a), bepaalt dat de verordening niet
a), qu'il ne s'applique pas à « l'assistance sociale et médicale », il van toepassing is op « sociale en medische bijstand », bepaalt artikel
dispose en son article 3, paragraphe 3 : 3, lid 3:
« Le présent règlement s'applique également aux prestations spéciales « Deze verordening is tevens van toepassing op bijzondere, niet op
en espèces à caractère non contributif visées à l'article 70 ». premie- of bijdragebetaling berustende prestaties, als bedoeld in artikel 70 ».
B.10.5. L'article 70 du règlement (CE) n° 883/2004 dispose : B.10.5. Artikel 70 van de verordening (EG) nr. 883/2004 bepaalt:
« 1. Le présent article s'applique aux prestations spéciales en « 1. Dit artikel is van toepassing op bijzondere, niet op premie- of
espèces à caractère non contributif relevant d'une législation qui, de bijdragebetaling berustende prestaties waarop wetgeving van toepassing
par son champ d'application personnel, ses objectifs et/ou ses is die, wegens haar personele werkingssfeer, doelstellingen en/of de
conditions d'éligibilité, possède les caractéristiques à la fois de la voorwaarden voor het ingaan van een recht, kenmerken heeft van zowel
législation en matière de sécurité sociale visée à l'article 3, de in artikel 3, lid 1, bedoelde socialezekerheidswetgeving als van de
paragraphe 1, et d'une assistance sociale. bijstand.
2. Aux fins du présent chapitre, on entend par ' prestations spéciales 2. Voor de toepassing van dit hoofdstuk wordt onder ' bijzondere, niet
en espèces à caractère non contributif ' les prestations op premie- of bijdragebetaling berustende prestaties ' verstaan
a) qui sont destinées : prestaties die: a) bedoeld zijn:
i) soit à couvrir à titre complémentaire, subsidiaire ou de i) voor de extra, aanvullende of bijkomende dekking van de
remplacement, les risques correspondant aux branches de sécurité gebeurtenissen in de in artikel 3, lid 1, vermelde takken van de
sociale visées à l'article 3, paragraphe 1, et à garantir aux sociale zekerheid en om de betrokken personen een minimum voor
intéressés un revenu minimum de subsistance eu égard à l'environnement levensonderhoud te garanderen in verhouding tot de economische en
économique et social dans l'Etat membre concerné ; sociale situatie van de betrokken lidstaat; of
ii) soit uniquement à assurer la protection spécifique des personnes ii) om uitsluitend personen met een handicap een bijzondere
handicapées, étroitement liées à l'environnement social de ces bescherming te bieden, die nauw aansluit bij hun sociale
personnes dans l'Etat membre concerné ; omstandigheden in de betrokken lidstaat;
et en
b) qui sont financées exclusivement par des contributions fiscales b) uitsluitend worden gefinancierd door de verplichte belastingen ter
obligatoires destinées à couvrir des dépenses publiques générales et dekking van de algemene openbare uitgaven en waarvoor de voorwaarden
dont les conditions d'attribution et modalités de calcul ne sont pas voor de toekenning en berekening niet afhankelijk zijn van de betaling
fonction d'une quelconque contribution pour ce qui concerne leurs van enige premie of bijdrage door de betrokkene. Prestaties ter
bénéficiaires. Les prestations versées à titre de complément d'une aanvulling van op premie- of bijdragebetaling berustende prestaties
prestation contributive ne sont toutefois pas considérées, pour ce mogen evenwel niet alleen om die reden als op premie- of
seul motif, comme des prestations contributives ; bijdragebetaling berustende prestaties worden beschouwd;
et en
c) qui sont énumérées à l'annexe X. c) opgenomen zijn in bijlage X.
3. L'article 7 et les autres chapitres du présent titre ne 3. Artikel 7 en de andere hoofdstukken van titel III zijn niet van
s'appliquent pas aux prestations visées au paragraphe 2 du présent toepassing op de in lid 2 van dit artikel bedoelde prestaties.
article. 4. Les prestations visées au paragraphe 2 sont octroyées exclusivement 4. De in lid 2 bedoelde uitkeringen zullen uitsluitend worden
dans l'Etat membre dans lequel l'intéressé réside et conformément à sa toegekend door de lidstaat waarin de betreffende persoon woont,
législation. Ces prestations sont servies par l'institution du lieu de overeenkomstig de wetgeving van deze staat. Deze prestaties worden
résidence et à sa charge ». verstrekt door, en voor rekening van, het orgaan van de woonplaats ».
B.10.6. L'annexe X (« Prestations spéciales en espèces à caractère non B.10.6. Bijlage X (« Bijzondere, niet op premie- of bijdragebetaling
contributif (article 70, paragraphe 2, c)) ») à laquelle il est fait berustende prestaties (artikel 70, lid 2, c)) »), waarnaar wordt
référence dans l'article 70 du règlement (CE) n° 883/2004, mentionne verwezen in artikel 70 van de verordening (EG) nr. 883/2004, vermeldt
sous l'intitulé « BELGIQUE » : onder de hoofding « BELGIE »:
« a) Allocation de remplacement de revenus (loi du 27 février 1987). « a) Inkomensvervangende tegemoetkoming (Wet van 27 februari 1987).
b) Revenu garanti aux personnes âgées (loi du 22 mars 2001) ». b) Inkomensgarantie voor ouderen (Wet van 22 maart 2001) ».
B.10.7. Il résulte de ce qui précède que le règlement (CE) n° 883/2004 B.10.7. Uit het voorgaande volgt dat de verordening (EG) nr. 883/2004
s'applique effectivement à la GRAPA, à tout le moins pour les wel degelijk van toepassing is op de IGO, althans voor de categorieën
catégories de personnes mentionnées à l'article 1er de ce règlement. van personen vermeld in artikel 1 van die verordening.
B.10.8. En vertu de l'article 70, paragraphe 3, du règlement (CE) n° B.10.8. Krachtens artikel 70, lid 3, van de verordening (EG) nr.
833/2004, l'article 7 et les autres chapitres du titre III du 883/2004 zijn artikel 7 en de andere hoofdstukken van titel III niet
règlement ne s'appliquent pas aux prestations spéciales en espèces à van toepassing op de bijzondere, niet op premie- of bijdragebetaling
caractère non contributif. berustende prestaties.
B.10.9. La Cour de justice de l'Union européenne a jugé en la matière B.10.9. Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft ter zake
: geoordeeld:
« 48. A cet égard, il convient de rappeler, en premier lieu, que « 48. In dit verband dient in de eerste plaats in herinnering te
l'article 3 du règlement n° 883/2004 définit le champ d'application worden gebracht dat artikel 3 van verordening nr. 883/2004 de
matériel de ce règlement en énonçant expressément, à son paragraphe 3, materiële werkingssfeer van deze verordening omschrijft en daarbij in
que ledit règlement ' s'applique également aux prestations spéciales lid 3 ervan uitdrukkelijk bepaalt dat zij ' tevens van toepassing [is]
op bijzondere, niet op premie- of bijdragebetaling berustende
en espèces à caractère non contributif visées à l'article 70 [dudit prestaties, als bedoeld in artikel 70 [van die verordening] '.
règlement] '. 49. Dès lors, il ressort clairement du libellé de l'article 3 du 49. Uit de bewoordingen van artikel 3 van verordening nr. 883/2004
règlement n° 883/2004 que ce règlement s'applique aux prestations volgt dus duidelijk dat deze verordening van toepassing is op
spéciales en espèces à caractère non contributif. bijzondere niet op premie- of bijdragebetaling berustende prestaties.
50. En second lieu, il convient de préciser que l'article 70 du 50. In de tweede plaats bepaalt artikel 70, lid 3, van verordening nr.
règlement n° 883/2004 prévoit à son paragraphe 3 que l'article 7 du 883/2004 dat artikel 7 ervan, dat de opheffing van de regels inzake de
règlement n° 883/2004, régissant la levée des clauses de résidences, woonplaats regelt, en de andere hoofdstukken van titel III van deze
et les autres chapitres du titre III de ce règlement, consacré aux verordening, die verschillende categorieën uitkeringen betreft, niet
différentes catégories de prestations, ne s'appliquent pas aux van toepassing zijn op bijzondere, niet op premie- of bijdragebetaling
prestations spéciales en espèces à caractère non contributif. berustende prestaties.
51. S'il est donc vrai que l'article 70, paragraphe 3, du règlement n° 51. Hoewel dus artikel 70, lid 3, van verordening nr. 883/2004, als
883/2004 rend, exceptionnellement, inapplicables auxdites prestations uitzondering, bepaalde voorschriften van deze verordening
certaines dispositions de ce règlement, l'article 4 de celui-ci ne niet-toepasselijk verklaart op die prestaties, is artikel 4 niet een
figure pas au nombre de ces dispositions. van die voorschriften.
52. Enfin, l'interprétation selon laquelle l'article 4 du règlement n° 52. Ten slotte beantwoordt de uitlegging volgens welke artikel 4 van
883/2004 s'appliquerait aux prestations spéciales en espèces à verordening nr. 883/2004 van toepassing is op bijzondere, niet op
caractère non contributif correspond à l'intention du législateur de premie- of bijdragebetaling berustende prestaties, aan de bedoeling
l'Union, ainsi que cela ressort du considérant 3 du règlement n° van de wetgever van de Unie, zoals blijkt uit de derde overweging van
1247/92, qui a modifié le règlement n° 1408/71 pour y insérer des de considerans van verordening nr. 1247/92, waarbij verordening nr.
dispositions relatives aux prestations de ce type afin de tenir compte 1408/71 is gewijzigd om daarin bepalingen op te nemen inzake dit type
de la jurisprudence à cet égard. prestaties teneinde rekening te houden met de rechtspraak daarover.
53. En vertu du considérant 7, ces prestations devraient être 53. Volgens de zevende overweging van die considerans zouden deze
octroyées uniquement en conformité avec la législation de l'Etat prestaties uitsluitend conform de wetgeving van het land van de
membre sur le territoire duquel la personne concernée ou les membres woonplaats van de betrokkene of van zijn of haar gezinsleden moeten
de sa famille résident, en totalisant, selon les nécessités, les worden toegekend, waar nodig met inaanmerkingneming van de tijdvakken
périodes de résidence accomplies sur le territoire de tout autre Etat van wonen vervuld in een andere lidstaat en zonder dat er sprake is
membre et en l'absence de toute discrimination sur le fondement de la van enige discriminatie op grond van nationaliteit.
nationalité. 54. La disposition particulière que le législateur de l'Union a ainsi 54. De bijzondere bepaling die de Uniewetgever aldus middels
introduite dans le règlement n° 1408/71 au moyen du règlement n° verordening nr. 1247/92 heeft ingevoegd in verordening nr. 1408/71,
1247/92 est donc caractérisée par la non- exportabilité des kenmerkt zich dus door de niet-exporteerbaarheid van de bijzondere,
prestations spéciales en espèces à caractère non contributif en niet op premie- of bijdragebetaling berustende prestaties als
contrepartie d'une égalité de traitement dans l'Etat de résidence » tegenwicht voor gelijke behandeling in de woonstaat » (HvJ, grote
(CJUE, grande chambre, 11 novembre 2014, C-333/13, Elisabeta Dano kamer, 11 november 2014, C-333/13, Elisabeta Dano e.a.).
e.a.). B.10.10. Il apparaît que les dispositions du règlement (CE) n° B.10.10. Daaruit blijkt dat de andere bepalingen van de verordening
883/2004, autres que celles qui sont explicitement prévues par (EG) nr. 883/2004 dan die welke uitdrukkelijk worden vermeld in
l'article 70, paragraphe 3, sont applicables aux prestations spéciales artikel 70, lid 3, van toepassing zijn op de bijzondere, niet op
en espèces à caractère non contributif, dont relève la GRAPA, en vertu premie- of bijdragebetaling berustende prestaties, waartoe de IGO,
de l'annexe X du règlement. krachtens bijlage X bij de verordening, behoort.
B.10.11. L'article 6 du règlement (CE) n° 883/2004 dispose : B.10.11. Artikel 6 van de verordening (EG) nr. 883/2004 bepaalt:
« A moins que le présent règlement n'en dispose autrement, « Tenzij in deze verordening anders is bepaald, houdt het bevoegde
l'institution compétente d'un Etat membre dont la législation orgaan van een lidstaat waarvan de wetgeving:
subordonne : - l'acquisition, le maintien, la durée ou le recouvrement du droit aux - het verkrijgen, het behoud, de duur of het herstel van het recht op
prestations, - l'admission au bénéfice d'une législation, - l'accès à l'assurance obligatoire, facultative continuée ou volontaire, ou la dispense de ladite assurance, à l'accomplissement de périodes d'assurance, d'emploi, d'activité non salariée ou de résidence tient compte, dans la mesure nécessaire, des périodes d'assurance, d'emploi, d'activité non salariée ou de résidence accomplies sous la législation de tout autre Etat membre, comme s'il s'agissait de périodes accomplies sous la législation prestaties, - de toepassing van een wetgeving, of - de toegang tot of de ontheffing van de verplichte, vrijwillig voortgezette of vrijwillige verzekering, afhankelijk stelt van de vervulling van tijdvakken van verzekering, van werkzaamheden in loondienst, van werkzaamheden anders dan in loondienst of van wonen, voor zover nodig, rekening met de overeenkomstig de wetgeving van een andere lidstaat vervulde tijdvakken van verzekering, van werkzaamheden in loondienst, van werkzaamheden anders dan in loondienst of van wonen, alsof die tijdvakken overeenkomstig de door dat orgaan toegepaste wetgeving zijn
qu'elle applique ». vervuld ».
B.10.12. L'article 6, précité, du règlement (CE) n° 883/2004 concerne B.10.12. Het voormelde artikel 6 van de verordening (EG) nr. 883/2004
le principe de l'« addition des périodes », ce qui suppose notamment betreft het beginsel van de « samentelling van de tijdvakken », wat
que, lorsque l'octroi d'un droit à une prestation est subordonné à met name inhoudt dat wanneer de toekenning van een recht op een
l'accomplissement de périodes données de résidence, les périodes de prestatie afhankelijk wordt gemaakt van het vervullen van bepaalde
résidence accomplies dans un autre Etat membre de l'Union européenne tijdvakken van wonen, de tijdvakken van wonen vervuld in een andere
doivent être prises en considération. lidstaat van de Europese Unie in aanmerking moeten worden genomen.
B.10.13. La disposition attaquée subordonne l'octroi de la GRAPA à la B.10.13. De bestreden bepaling maakt de toekenning van de IGO
condition d'avoir eu une résidence effective en Belgique pendant au afhankelijk van de voorwaarde een werkelijk verblijf in België te
moins dix ans, dont au moins cinq années ininterrompues. Cette hebben gehad gedurende ten minste tien jaar, waarvan ten minste vijf
résidence effective en Belgique est déterminée au moyen des jaar ononderbroken. Dat werkelijk verblijf in België wordt bepaald aan
informations enregistrées dans le Registre national. de hand van de informatie opgenomen in het Rijksregister.
La disposition attaquée modifie l'article 4 de la loi du 22 mars 2001, De bestreden bepaling wijzigt artikel 4 van de wet van 22 maart 2001
en ce sens que la condition de résidence précitée, figurant aux in die zin dat de voormelde verblijfsvoorwaarde, opgenomen in het
alinéas 2 et 3 de cet article, s'applique à toutes les catégories de tweede en het derde lid van dat artikel, geldt voor alle in het eerste
bénéficiaires mentionnées à l'alinéa 1er de cet article, dont relèvent lid van dat artikel vermelde categorieën van gerechtigden, waartoe de
les personnes qui ressortissent au champ d'application du règlement personen behoren die onder het toepassingsgebied van de verordening
(CE) n° 883/2004. (EG) nr. 883/2004 vallen.
La disposition attaquée n'est pas compatible non plus avec l'article 6 Doordat de bestreden bepaling, zonder onderscheid naar gelang van de
du règlement (CE) n° 883/2004, en ce que, sans opérer de distinction gerechtigden, de in een andere lidstaat van de Europese Unie vervulde
selon les bénéficiaires, elle ne prend pas en considération les tijdvakken van wonen niet in aanmerking neemt, is zij evenmin
périodes de résidence accomplies dans un autre Etat membre de l'Union bestaanbaar met artikel 6 van de verordening (EG) nr. 883/2004 en kan
européenne et elle ne peut pas justifier, à cet égard non plus, le zij in dat opzicht evenmin de aanzienlijke vermindering van het
recul significatif du niveau de protection. beschermingsniveau verantwoorden.
B.11. Le second moyen et le premier moyen, en sa seconde branche, sont B.11. Het tweede middel en het eerste middel, in zijn tweede
fondés. Dès lors que le premier moyen, en ses autres branches, ne peut onderdeel, zijn gegrond. Aangezien het eerste middel, in zijn overige
conduire à une annulation plus étendue, il n'y a pas lieu d'examiner onderdelen, niet tot een ruimere vernietiging kan leiden, dienen die
celles-ci. onderdelen niet te worden onderzocht.
B.12. Dans l'article 4, alinéa 2, de la loi du 22 mars 2001, tel qu'il B.12. In artikel 4, tweede lid, van de wet van 22 maart 2001, zoals
a été inséré par l'article 3, 2°, de la loi du 27 janvier 2017, les ingevoegd door artikel 3, 2°, van de wet van 27 januari 2017 dienen de
termes « avoir eu sa résidence effective en Belgique pendant au moins woorden « en gedurende ten minste tien jaar, waarvan ten minste vijf
dix ans, dont au moins cinq années ininterrompues » doivent être jaar ononderbroken, een werkelijk verblijf in België gehad hebben » te
annulés. worden vernietigd.
Par corollaire, l'article 4, alinéa 3, de la loi du 22 mars 2001, tel Daarmee samenhangend dient ook artikel 4, derde lid, van de wet van 22
qu'il a été inséré par l'article 3, 2°, de la loi du 27 janvier 2017, maart 2001, zoals ingevoegd door artikel 3, 2°, van de wet van 27
doit également être annulé. januari 2017 te worden vernietigd.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
annule : vernietigt:
- dans l'article 4, alinéa 2, de la loi du 22 mars 2001 instituant la - in artikel 4, tweede lid, van de wet van 22 maart 2001 tot
garantie de revenus aux personnes âgées, tel qu'il a été inséré par instelling van een inkomensgarantie voor ouderen, zoals ingevoegd door
l'article 3, 2°, de la loi du 27 janvier 2017, les mots « avoir eu sa artikel 3, 2°, van de wet van 27 januari 2017, de woorden « en
résidence effective en Belgique pendant au moins dix ans, dont au gedurende ten minste tien jaar, waarvan ten minste vijf jaar
moins cinq années ininterrompues » ; ononderbroken, een werkelijk verblijf in België gehad hebben »;
- l'article 4, alinéa 3, de la loi du 22 mars 2001 précitée, tel qu'il - artikel 4, derde lid, van de voormelde wet van 22 maart 2001, zoals
a été inséré par l'article 3, 2°, de la loi du 27 janvier 2017. ingevoegd door artikel 3, 2°, van de wet van 27 januari 2017.
Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits,
allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op
1989 sur la Cour constitutionnelle, le 23 janvier 2019. het Grondwettelijk Hof, op 23 januari 2019.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
F. Daoût F. Daoût
^