Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 152/2018 du 8 novembre 2018 Numéro du rôle : 6748 En cause : le recours en annulation de l'article V.8 du décret de la Communauté flamande du 16 juin 2017 relatif à l'enseignement XXVII, introduit par l'ASBL « Provinciaa La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges J.-P. Snapp(...)"
Extrait de l'arrêt n° 152/2018 du 8 novembre 2018 Numéro du rôle : 6748 En cause : le recours en annulation de l'article V.8 du décret de la Communauté flamande du 16 juin 2017 relatif à l'enseignement XXVII, introduit par l'ASBL « Provinciaa La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges J.-P. Snapp(...) Uittreksel uit arrest nr. 152/2018 van 8 november 2018 Rolnummer 6748 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel V.8 van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 16 juni 2017 betreffende het onderwijs XXVII, ingesteld door de vzw « P Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters J.-P(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 152/2018 du 8 novembre 2018 Uittreksel uit arrest nr. 152/2018 van 8 november 2018
Numéro du rôle : 6748 Rolnummer 6748
En cause : le recours en annulation de l'article V.8 du décret de la In zake : het beroep tot vernietiging van artikel V.8 van het decreet
Communauté flamande du 16 juin 2017 relatif à l'enseignement XXVII, van de Vlaamse Gemeenschap van 16 juni 2017 betreffende het onderwijs
introduit par l'ASBL « Provinciaal Onderwijs Vlaanderen » et la régie XXVII, ingesteld door de vzw « Provinciaal Onderwijs Vlaanderen » en
provinciale autonome « Provinciaal Onderwijs Antwerpen ». het autonoom provinciebedrijf « Provinciaal Onderwijs Antwerpen ».
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents A. Alen et F. Daoût, et des juges J.-P. samengesteld uit de voorzitters A. Alen en F. Daoût, en de rechters
Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, R. Leysen et M. Pâques, assistée du J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, R. Leysen en M. Pâques,
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 19 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 19 oktober
octobre 2017 et parvenue au greffe le 20 octobre 2017, un recours en 2017 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 20
annulation de l'article V.8 du décret de la Communauté flamande du 16 oktober 2017, is beroep tot vernietiging ingesteld van artikel V.8 van
juin 2017 relatif à l'enseignement XXVII (publié au Moniteur belge du het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 16 juni 2017 betreffende
18 août 2017, seconde édition) a été introduit par l'ASBL « het onderwijs XXVII (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 18
augustus 2017, tweede editie) door de vzw « Provinciaal Onderwijs
Provinciaal Onderwijs Vlaanderen » et la régie provinciale autonome « Vlaanderen » en het autonoom provinciebedrijf « Provinciaal Onderwijs
Provinciaal Onderwijs Antwerpen », assistées et représentées par Me J. Antwerpen », bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. J. Deridder,
Deridder, avocat au barreau d'Anvers. advocaat bij de balie te Antwerpen.
De Vlaamse Regering, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. F. Judo
en Mr. T. Souverijns, advocaten bij de balie te Brussel, heeft een
memorie ingediend, de verzoekende partijen hebben een memorie van
antwoord ingediend en de Vlaamse Regering heeft ook een memorie van
wederantwoord ingediend.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Quant à la disposition attaquée Ten aanzien van de bestreden bepaling
B.1.1. Les parties requérantes demandent l'annulation de l'article V.8 B.1.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van artikel
du décret de la Communauté flamande du 16 juin 2017 relatif à V.8 van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 16 juni 2017
l'enseignement XXVII, qui modifie l'article 97 du décret du 15 juin betreffende het onderwijs XXVII, dat artikel 97 van het decreet van 15
2007 relatif à l'éducation des adultes. juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs wijzigt.
B.1.2. Dans sa version applicable avant l'entrée en vigueur de la B.1.2. In de versie ervan zoals van toepassing vóór de
disposition attaquée, l'article 97 du décret du 15 juin 2007 relatif à inwerkingtreding van de bestreden bepaling, bepaalt artikel 97 van het
l'éducation des adultes dispose : decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs :
« § 1er. Un centre d'éducation des adultes agréé est admissible au « § 1. Een erkend Centrum voor Volwassenenonderwijs komt voor de
financement ou aux subventions pour l'année scolaire n/n+1, à financiering of subsidiëring voor het schooljaar n/n+1 in aanmerking
condition que le centre d'éducation des adultes ait atteint, pendant wanneer het Centrum voor Volwassenenonderwijs tijdens de
la période de référence allant du 1er avril n-1 au 31 mars n inclus, referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n ten minste 120
au moins 120 000 heures de cours/apprenant. 000 lesurencursist heeft behaald.
§ 2. Sans préjudice de l'application du paragraphe 1er, un centre § 2. Met behoud van de toepassing van paragraaf 1, komt een erkend
d'éducation des adultes est admissible au financement ou aux Centrum voor Volwassenenonderwijs in aanmerking voor de financiering
subventions des formations des disciplines visées à l'article 8, s'il of subsidiëring van de opleidingen uit de studiegebieden, vermeld in
a, au moment de l'adhésion à la structure de coopération telle que artikel 8, als op het moment van toetreding tot het
visée aux articles 4 et 50, § 1er, du décret du 30 avril 2009 relatif samenwerkingsverband zoals vermeld in artikel 4 en artikel 50, § 1,
à l'enseignement secondaire après secondaire et l'enseignement van het decreet van 30 april 2009 betreffende het secundair na
supérieur professionnel HBO 5, atteint pour ces formations au moins 60 secundair onderwijs en het hoger beroepsonderwijs, tijdens de
000 heures de cours/apprenant pendant la période de référence referteperiode voorafgaand aan die toetreding, voor die opleidingen
précédant cette adhésion. samen ten minste 60 000 lesurencursist heeft behaald.
§ 3. Par dérogation au paragraphe 1er, un centre d'éducation des § 3. In afwijking van paragraaf 1 komt een Centrum voor
adultes dont l'implantation principale est située dans la région Volwassenenonderwijs waarvan de hoofdvestigingsplaats in het
bilingue de Bruxelles-Capitale ou dans une des communes du ' Vlaamse tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad, of in de rand- en
Rand ' et de la frontière linguistique, est admissible au financement taalgrensgemeenten ligt, in aanmerking voor financiering of
ou aux subventions pour l'année scolaire n/n+1, à condition que le subsidiëring voor het schooljaar n/n+1 op voorwaarde dat het Centrum
centre d'éducation des adultes ait atteint, pendant la période de voor Volwassenenonderwijs tijdens de referteperiode van 1 april n-1
référence allant du 1er avril n-1 au 31 mars n inclus, au moins 60 000 tot en met 31 maart n ten minste 60 000 lesurencursist heeft behaald.
heures de cours/apprenant.
§ 4. [...] § 4. [...]
§ 5. Un centre d'éducation des adultes ayant compétence d'enseignement § 5. Een Centrum voor Volwassenenonderwijs met onderwijsbevoegdheid
pour une formation de l'enseignement secondaire des adultes qui est voor een opleiding van het secundair volwassenenonderwijs dat erkend
agréé via la procédure visée à l'article 61, § 2, n'est admissible au is via de procedure, vermeld in artikel 61, § 2, komt alleen in
financement ou aux subventions qu'à condition qu'il ait atteint, aanmerking voor financiering of subsidiëring als het tijdens de
pendant la période de référence 1er avril n-1 - 31 mars n, au moins referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n ten minste 360
360 000 heures de cours/apprenant. 000 lesurencursist heeft behaald.
§ 6. Si, dans la période de référence 1er avril n-1 - 31 mars n, un § 6. Als in de referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n
centre d'éducation des adultes ne remplit plus les conditions visées niet langer voldaan wordt aan de voorwaarden, vermeld in paragraaf 1,
aux § § 1er, 3 et 4, le financement ou le subventionnement de la subdivision structurelle ou des subdivisions structurelles en question, telles que visées au paragraphe 1er, dudit centre d'éducation des adultes en question est progressivement supprimé jusqu'à zéro à partir de l'année n. Les apprenants inscrits auprès du centre d'éducation des adultes au moment où la suppression progressive est décidée, doivent avoir la possibilité d'achever complètement et dans un délai normal la formation entamée. Par délai normal, il y a lieu de comprendre un délai ininterrompu et sans recommencement d'un module. La suppression progressive jusqu'à zéro doit être réalisée endéans une période de trois années scolaires. 3 en 4, wordt de financiering of de subsidiëring van het structuuronderdeel of de structuuronderdelen in kwestie, zoals vermeld in paragraaf 1, van het Centrum voor Volwassenenonderwijs in kwestie afgebouwd tot nul vanaf het jaar n. De cursisten, ingeschreven in het Centrum voor Volwassenenonderwijs op het ogenblik dat beslist wordt tot afbouw, moeten de aangevatte opleiding volledig en binnen een normaal tijdsbestek kunnen beëindigen. Met een normaal tijdsbestek wordt bedoeld zonder onderbreking en zonder herhaling van een module. De afbouw tot nul moet gerealiseerd worden binnen een periode van drie schooljaren.
A la demande de l'autorité du centre concernée, le Gouvernement Op verzoek van het betrokken centrumbestuur kan de Vlaamse Regering,
flamand peut, après avis du Vlaamse Onderwijsraad, accorder à un na advies van de Vlaamse Onderwijsraad, voor een Centrum voor
centre d'éducation des adultes une dérogation à la norme de Volwassenenonderwijs een afwijking toestaan op de rationalisatienorm.
rationalisation. Le Gouvernement fixe le délai de validité de la De Vlaamse Regering bepaalt de periode waarvoor de afwijking geldt.
dérogation. A cette fin, l'autorité du centre envoie au plus tard le
15 avril de l'année scolaire précédente une demande motivée à Het centrumbestuur stuurt daarvoor uiterlijk op 15 april van het
voorafgaande schooljaar een gemotiveerde aanvraag aan de bevoegde
l'administration compétente. administratie.
§ 7. Si, au moment de l'adhésion à une structure de coopération, un § 7. Indien op het moment van de toetreding tot een
centre d'éducation des adultes ne remplit plus les conditions visées samenwerkingsverband een Centrum voor Volwassenenonderwijs niet langer
au paragraphe 2, le financement ou le subventionnement de la subdivision structurelle enseignement supérieur professionnel HBO 5 du centre d'éducation des adultes en question est progressivement supprimé jusqu'à zéro à partir de l'année scolaire suivante. Les apprenants inscrits auprès du centre d'éducation des adultes au moment où la suppression progressive visée à l'alinéa premier est décidée, doivent avoir la possibilité d'achever complètement et dans un délai normal la formation entamée. Par délai normal, il y a lieu de comprendre un délai ininterrompu et sans recommencement d'un module. La suppression progressive jusqu'à zéro doit être réalisée endéans une période de trois années scolaires. A la demande du centre d'éducation des adultes concerné, le Gouvernement flamand peut accorder une dérogation à la norme visée au paragraphe 2. Pour pouvoir faire usage de cette dérogation, le centre d'éducation des adultes doit avoir atteint, pendant la période de référence 2011-2012 ou 2012-2013, pour toutes les formations de la subdivision structurelle enseignement supérieur professionnel qu'il organise au moment de l'adhésion à la structure de coopération, la norme visée au paragraphe 2; de plus, le centre doit pouvoir démontrer de vouloir adhérer à une structure de coopération dont aucun autre voldoet aan de voorwaarden, vermeld in paragraaf 2, wordt de financiering of de subsidiëring van het structuuronderdeel hoger beroepsonderwijs van het Centrum voor Volwassenenonderwijs in kwestie afgebouwd tot nul vanaf het daaropvolgende schooljaar. De cursisten, ingeschreven in het Centrum voor Volwassenenonderwijs op het ogenblik dat beslist wordt tot afbouw, zoals vermeld in het eerste lid, moeten de aangevatte opleiding volledig en binnen een normaal tijdsbestek kunnen beëindigen. Met een normaal tijdsbestek wordt bedoeld zonder onderbreking en zonder herhaling van een module. De afbouw tot nul moet gerealiseerd worden binnen een periode van drie schooljaren. Op verzoek van het betrokken Centrum voor Volwassenonderwijs kan de Vlaamse Regering, een afwijking toestaan op de norm vermeld in paragraaf 2. Om van deze afwijking gebruik te kunnen maken moet het Centrum voor Volwassenenonderwijs voor alle opleidingen van het structuuronderdeel hoger beroepsonderwijs die het centrum organiseert bij toetreding tot het samenwerkingsverband, de in paragraaf 2 vermelde norm wel behaald hebben in de referteperiode 2011-2012 of 2012-2013 en moet het centrum kunnen aantonen toe te willen treden tot een samenwerkingsverband waarvan nog geen ander Centrum voor
centre d'éducation des adultes n'est membre jusqu'à présent. A cette Volwassenenonderwijs lid is. Het centrumbestuur stuurt daarvoor
fin, l'autorité du centre envoie au plus tard le 15 avril de l'année uiterlijk op 15 april van het voorafgaande schooljaar een gemotiveerde
scolaire précédente une demande motivée à l'administration compétente ». aanvraag aan de bevoegde administratie ».
B.1.3. L'article V.8, attaqué, du décret de la Communauté flamande du B.1.3. Het bestreden artikel V.8 van het decreet van de Vlaamse
16 juin 2017 relatif à l'enseignement XXVII modifie comme suit Gemeenschap van 16 juni 2017 betreffende het onderwijs XXVII wijzigt
l'article 97, précité, du décret du 15 juin 2007 relatif à l'éducation het voormelde artikel 97 van het decreet van 15 juni 2007 betreffende
des adultes : het volwassenenonderwijs als volgt :
« 1° le paragraphe 1er est remplacé par la disposition suivante : « 1° paragraaf 1 wordt vervangen door wat volgt :
' § 1er. Un centre d'éducation des adultes agréé ayant compétence ' § 1. Een erkend centrum voor volwassenenonderwijs met
d'enseignement pour les disciplines telles que visées à l'article 7 onderwijsbevoegdheid voor de studiegebieden als vermeld in artikel 7
est admissible au financement ou aux subventions pour l'année scolaire komt voor de financiering of subsidiëring voor het schooljaar n/n+1 in
n/n+1 lorsque le centre d'éducation des adultes satisfait à une des aanmerking wanneer het centrum voor volwassenenonderwijs aan één van
conditions suivantes : de volgende voorwaarden voldoet :
1° le centre d'éducation des adultes pour lequel une densité de la 1° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvoor een
population de plus de 300 habitants par km2 est prise en bevolkingsdichtheid van meer dan 300 inwoners per km2 wordt in
considération, a atteint, pendant la période de référence du 1er avril aanmerking genomen, heeft tijdens de referteperiode van 1 april n-1
n-1 au 31 mars n, au moins 700 000 heures de cours/apprenant dans tot en met 31 maart n ten minste 700 000 lesurencursist in het
l'enseignement secondaire des adultes. Dans ce chiffre ne sont pas secundair volwassenenonderwijs behaald, waarbij de lesurencursist die
comprises les heures de cours/apprenant qui ont, suivant la formule de volgens de formule van artikel 98, § 1, aan de basis hebben gelegen
l'article 98, § 1er, servi de base au calcul du transfert des van de berekening voor de overdracht van leraarsuren bij een
périodes/enseignant lors d'un transfert d'une ou plusieurs overheveling van een of meer structuuronderdelen op 1 september n naar
subdivisions structurelles à un autre centre au 1er septembre n; een ander centrum, niet meegerekend zijn;
2° le centre d'éducation des adultes pour lequel une densité de la 2° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvoor een
population de plus de 300 habitants par km2 est prise en bevolkingsdichtheid van meer dan 300 inwoners per km2 wordt in
considération, a atteint au 1er septembre n, au moins la somme de 700 aanmerking genomen, heeft op 1 september n ten minste de som van 700
000 heures de cours/apprenant dans l'enseignement secondaire des 000 lesurencursist in het secundair volwassenenonderwijs bereikt,
adultes dont une partie sont les heures de cours/apprenant qui ont été waarvan een deel de lesurencursist zijn die door het centrum tijdens
atteintes par le centre pendant la période de référence du 1er avril
n-1 au 31 mars n et une partie les heures de cours/apprenant qui ont, de referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n zijn behaald
suivant la formule de l'article 98, § 1er, servi de base au calcul du en een deel de lesurencursist die volgens de formule van artikel 98, §
transfert des périodes/enseignant lors d'un transfert d'une ou 1, aan de basis hebben gelegen van de berekening voor de overdracht
plusieurs subdivisions structurelles au 1er septembre n; van leraarsuren bij een overheveling van een of meer structuuronderdelen op 1 september n;
3° le centre d'éducation des adultes pour lequel une densité de la 3° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvoor een
population de 300 habitants ou moins par km2 est prise en bevolkingsdichtheid van 300 of minder inwoners per km2 wordt in
considération, a atteint, pendant la période de référence du 1er avril aanmerking genomen, heeft tijdens de referteperiode van 1 april n-1
n-1 au 31 mars n, au moins 360 000 heures de cours/apprenant dans tot en met 31 maart n ten minste 360 000 lesurencursist in het
l'enseignement secondaire des adultes. Dans ce chiffre ne sont pas secundair volwassenenonderwijs behaald, waarbij de lesurencursist die
comprises les heures de cours/apprenant qui ont, suivant la formule de volgens de formule van artikel 98, § 1, aan de basis hebben gelegen
l'article 98, § 1er, servi de base au calcul du transfert des van de berekening voor de overdracht van leraarsuren bij een
périodes/enseignant lors d'un transfert d'une ou plusieurs overheveling van een of meer structuuronderdelen op 1 september n naar
subdivisions structurelles à un autre centre au 1er septembre n; een ander centrum, niet meegerekend zijn;
4° le centre d'éducation des adultes pour lequel une densité de la 4° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvoor een
population de 300 habitants ou moins par km2 est prise en bevolkingsdichtheid van 300 of minder inwoners per km2 wordt in
considération, a atteint au 1er septembre n, au moins la somme de 360 aanmerking genomen, heeft op 1 september n ten minste de som van 360
000 heures de cours/apprenant dans l'enseignement secondaire des 000 lesurencursist in het secundair volwassenenonderwijs bereikt,
adultes, dont une partie sont les heures de cours/apprenant qui ont waarvan een deel de lesurencursist zijn die door het centrum tijdens
été atteintes par le centre pendant la période de référence du 1er
avril n-1 au 31 mars n et une partie les heures de cours/apprenant qui de referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n zijn behaald
ont, suivant la formule de l'article 98, § 1er, servi de base au en een deel de lesurencursist die volgens de formule van artikel 98, §
calcul du transfert des périodes/enseignant lors d'un transfert d'une 1, aan de basis hebben gelegen van de berekening voor de overdracht
ou plusieurs subdivisions structurelles au 1er septembre n; van leraarsuren bij een overheveling van een of meer
5° le centre d'éducation des adultes dont l'implantation principale structuuronderdelen op 1 september n;
est située au 1er janvier 2017 dans la région bilingue de 5° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvan de
Bruxelles-Capitale ou dans les communes périphériques et des communes hoofdvestigingsplaats op 1 januari 2017 in het tweetalige gebied
de la frontière linguistique ou dans les anciennes communes minières Brussel-Hoofdstad of in de rand- en taalgrensgemeenten of in de
Beringen, Genk, Houthalen-Helchteren, Heusden-Zolder et Maasmechelen, voormalige mijngemeente Beringen, Genk, Houthalen-Helchteren,
a atteint, pendant la période de référence du 1er avril n-1 au 31 mars Heusden-Zolder en Maasmechelen ligt, heeft tijdens de referteperiode
n au moins 525 000 heures de cours/apprenant. Dans ce chiffre ne sont van 1 april n-1 tot en met 31 maart n ten minste 525 000
pas comprises les heures de cours/apprenant qui ont, suivant la lesurencursist behaald, waarbij de lesurencursist die volgens de
formule de l'article 98, § 1er, servi de base au calcul du transfert formule van artikel 98, § 1, aan de basis hebben gelegen van de
des périodes/enseignant lors d'un transfert d'une ou plusieurs berekening voor de overdracht van leraarsuren bij een overheveling van
subdivisions structurelles à un autre centre au 1er septembre n; een of meer structuuronderdelen op 1 september n naar een ander
6° le centre d'éducation des adultes dont l'implantation principale centrum, niet meegerekend zijn;
est située au 1er janvier 2017 dans la région bilingue de 6° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvan de
Bruxelles-Capitale ou dans les communes périphériques et des communes hoofdvestigingsplaats op 1 januari 2017 in het tweetalige gebied
de la frontière linguistique ou dans les anciennes communes minières Brussel-Hoofdstad of in de rand- en taalgrensgemeenten of in de
Beringen, Genk, Houthalen-Helchteren, Heusden-Zolder et Maasmechelen, voormalige mijngemeente Beringen, Genk, Houthalen-Helchteren,
Heusden-Zolder en Maasmechelen ligt, heeft op 1 september n ten minste
a atteint au 1er septembre n au moins la somme de 525 000 heures de de som van 525 000 lesurencursist in het secundair
cours/apprenant dans l'enseignement secondaire des adultes, dont une volwassenenonderwijs bereikt, waarvan een deel de lesurencursist zijn
partie sont les heures de cours/apprenant qui ont été atteintes par le die door het centrum tijdens de referteperiode van 1 april n-1 tot en
centre pendant la période de référence du 1er avril n-1 au 31 mars n met 31 maart n zijn behaald en een deel de lesurencursist die volgens
et une partie les heures de cours/apprenant qui ont, suivant la
formule de l'article 98, § 1er, servi de base au calcul du transfert de formule van artikel 98, § 1, aan de basis hebben gelegen van de
des périodes/enseignant lors d'un transfert d'une ou plusieurs berekening voor de overdracht van leraarsuren bij een overheveling van
subdivisions structurelles au 1er septembre n; een of meer structuuronderdelen op 1 september n;
7° le centre d'éducation des adultes détient la compétence 7° het centrum voor volwassenenonderwijs heeft onderwijsbevoegdheid
d'enseignement pour au maximum une discipline comme prévue à l'article voor maximaal één studiegebied als vermeld in artikel 7 en heeft
7 et a atteint pendant la période de référence du 1er avril n-1 au 31 tijdens de referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n ten
mars n au moins 200 000 heures de cours/apprenant dans cette minste 200 000 lesurencursist in dit studiegebied behaald;
discipline; 8° le centre d'éducation des adultes détient compétence d'enseignement 8° het centrum voor volwassenenonderwijs heeft onderwijsbevoegdheid
pour au maximum une discipline comme prévue à l'article 7 et a atteint voor maximaal één studiegebied als vermeld in artikel 7 en heeft op 1
au 1er septembre n, au moins la somme de 200 000 heures de september n ten minste de som van 200 000 lesurencursist bereikt,
cours/apprenant, dont une partie sont les heures de cours/apprenant waarvan een deel de lesurencursist zijn die door het centrum tijdens
qui ont été atteintes par le centre, pendant la période de référence
du 1er avril n-1 au 31 mars n dans cette discipline et une partie les de referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n in dit
heures de cours/apprenant qui ont, suivant la formule de l'article 98, studiegebied zijn behaald en een deel de lesurencursist die volgens de
§ 1er, servi de base au calcul du transfert des périodes/enseignant formule van artikel 98, § 1, aan de basis hebben gelegen van de
lors d'un transfert d'une ou plusieurs subdivisions structurelles au 1er berekening voor de overdracht van leraarsuren bij een overheveling van
septembre n; een of meer structuuronderdelen op 1 september n;
9° le centre d'éducation des adultes détient la compétence 9° het centrum voor volwassenenonderwijs heeft onderwijsbevoegdheid
d'enseignement pour au maximum deux disciplines comme prévues à voor maximaal twee studiegebieden als vermeld in artikel 7, waarvan
l'article 7, dont une discipline pour laquelle aucun autre centre één studiegebied waarvoor op 1 februari 2017 geen enkel ander centrum
d'éducation des adultes ne détient compétence d'enseignement, et a voor volwassenenonderwijs onderwijsbevoegdheid heeft, en heeft tijdens
atteint pendant la période de référence du 1er avril n-1 au 31 mars n de referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n ten minste 200
au moins 200 000 heures de cours/apprenant dans une de ces 000 lesurencursist in één van deze studiegebieden behaald.
disciplines. Un centre d'éducation des adultes agréé ayant compétence Een erkend centrum voor volwassenenonderwijs met onderwijsbevoegdheid
d'enseignement pour seules les disciplines comme prévues à l'article 8 voor uitsluitend de studiegebieden, vermeld in artikel 8, en/of
et/ou seule la formation spécifique des enseignants est admissible au uitsluitend de specifieke lerarenopleiding komt voor de financiering
financement ou aux subventions pour l'année scolaire n/n+1 lorsque le of subsidiëring voor het schooljaar n/n+1 in aanmerking wanneer het
centre d'éducation des adultes a atteint, pendant la période de centrum voor volwassenenonderwijs tijdens de referteperiode van 1
référence du 1er avril n-1 au 31 mars n, au moins 120 000 heures de april n-1 tot en met 31 maart n ten minste 120 000 lesurencursist
cours/apprenant. '; heeft behaald. ';
2° le paragraphe 3 est abrogé; 2° paragraaf 3 wordt opgeheven;
3° dans le paragraphe 5, le membre de phrase ' qu'à condition qu'il 3° in paragraaf 5 wordt de zinsnede ' als het tijdens de
ait atteint, pendant la période de référence 1er avril n-1 - 31 mars referteperiode van 1 april n-1 tot en met 31 maart n ten minste 360
n, au moins 360 000 heures de cours/apprenant' est remplacé par les phrases suivantes : 000 lesurencursist heeft behaald ' vervangen door de volgende zinnen :
' qu'à condition de répondre à une des conditions suivantes : ' wanneer het aan één van de volgende voorwaarden voldoet :
1° le centre d'éducation des adultes pour lequel une densité de la 1° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvoor een
population de plus de 300 habitants par km2 est prise en bevolkingsdichtheid van meer dan 300 inwoners per km2 wordt in
considération, a atteint pendant la période de référence du 1er avril aanmerking genomen, heeft tijdens de referteperiode van 1 april n-1
n-1 au 31 mars n au moins 850 000 heures de cours/apprenant; tot en met 31 maart n ten minste 850 000 lesurencursist behaald;
2° le centre d'éducation des adultes pour lequel une densité de la 2° het centrum voor volwassenenonderwijs waarvoor een
population de 300 habitants ou moins par km2 est prise en bevolkingsdichtheid van 300 of minder inwoners per km2 wordt in
considération, a atteint pendant la période de référence du 1er avril aanmerking genomen, heeft tijdens de referteperiode van 1 april n-1
n-1 au 31 mars n au moins 360 000 heures de cours/apprenant. '; tot en met 31 maart-n ten minste 360 000 lesurencursist behaald. ';
4° le paragraphe 6 est remplacé par les dispositions suivantes : 4° paragraaf 6 wordt vervangen door wat volgt :
' § 6. Le non-respect des conditions prévues au paragraphe 1er dans ' § 6. Als in de referteperiodes van 1 april n-2 tot en met 31 maart n
les périodes de référence du 1er avril n-2 au 31 mars n'entraînera la niet langer voldaan wordt aan de voorwaarden, vermeld in paragraaf 1,
suppression progressive jusqu'à zéro à partir de l'année n de wordt de financiering of de subsidiëring van het structuuronderdeel of
l'attribution d'un financement ou de subventions à la subdivision de structuuronderdelen in kwestie, zoals vermeld in paragraaf 1, van
structurelle ou aux subdivisions structurelles en question au sens du het centrum voor volwassenenonderwijs in kwestie afgebouwd tot nul
paragraphe 1er, du centre d'éducation des adultes en question. vanaf het jaar n.
Tout centre n'ayant pas atteint la norme de rationalisation pendant Elk centrum dat de rationalisatienorm gedurende twee opeenvolgende
deux périodes de référence consécutives doit au 1er septembre de referteperiodes niet bereikt heeft, moet op 1 september van het
l'année scolaire suivante : daaropvolgende schooljaar :
1° soit fusionner avec un autre centre; 1° hetzij fusioneren met een andere centrum;
2° soit procéder à la suppression progressive tout en permettant aux 2° hetzij overgaan tot geleidelijke afbouw waarbij de cursisten,
apprenants inscrits dans le centre d'éducation des adultes au moment ingeschreven in het centrum voor volwassenenonderwijs op het moment
où la suppression progressive est décidée, d'achever complètement et dat beslist wordt tot afbouw, de aangevatte opleiding volledig en
dans un délai normal la formation entamée. Par délai normal, il faut binnen een normaal tijdsbestek moeten kunnen beëindigen. Met een
entendre un délai ininterrompu et sans recommencement d'un module. La normaal tijdsbestek wordt bedoeld zonder onderbreking en zonder
suppression progressive jusqu'à zéro doit être réalisée endéans une herhaling van een module. De afbouw tot nul moet gerealiseerd worden
période de trois années scolaires. ' ». binnen een periode van drie schooljaren. ' ».
Conformément à l'article V.13 du décret de la Communauté flamande du Krachtens artikel V.13 van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van
16 juin 2017 relatif à l'enseignement XXVII, l'article V.8, attaqué, 16 juni 2017 betreffende het onderwijs XXVII treedt het bestreden
entre en vigueur le 1er septembre 2019. artikel V.8 in werking op 1 september 2019.
B.2.1. L'article 97 du décret du 15 juin 2007 relatif à l'éducation B.2.1. Artikel 97 van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het
des adultes (ci-après : le décret du 15 juin 2007) fixe les « normes volwassenenonderwijs (hierna : het decreet van 15 juni 2007) bepaalt
de rationalisation » de l'enseignement pour adultes, c'est-à-dire la de « rationalisatienormen » voor het volwassenenonderwijs, zijnde de
norme qu'un centre d'enseignement pour adultes doit respecter pour norm waaraan een centrum voor volwassenenonderwijs moet voldoen om
continuer à bénéficier d'un financement ou d'un subventionnement voor verdere financiering of subsidiëring in aanmerking te komen
(article 2, 35°, du même décret). (artikel 2, 35°, van hetzelfde decreet).
B.2.2. Dans sa version applicable avant l'entrée en vigueur de la B.2.2. In de versie zoals van toepassing vóór de inwerkingtreding van
disposition attaquée, l'article 97, § 1er, du décret du 15 juin 2007 de bestreden bepaling, bepaalt artikel 97, § 1, van het decreet van 15
prévoit qu'un centre d'éducation des adultes agréé peut prétendre à un juni 2007 dat een erkend centrum voor volwassenenonderwijs voor
financement ou à un subventionnement lorsqu'il a atteint, pendant la financiering of subsidiëring in aanmerking komt wanneer het tijdens de
période de référence, au moins 120 000 heures de cours/apprenant. Les referteperiode ten minste 120 000 lesuren-cursist heeft behaald. Het
« heures de cours/apprenant » se définissent comme « le résultat de la begrip « lesuren-cursist » betreft « het resultaat van de
multiplication du nombre de périodes de cours d'un module par le vermenigvuldiging van het aantal lestijden van een module met het
nombre d'apprenants admissibles au financement ou aux subventions » aantal financierbare of subsidieerbare cursisten » (artikel 2, 27°,
(article 2, 27°, du même décret). L'article 97, § § 2 et 3, prévoit van hetzelfde decreet). Artikel 97, § § 2 en 3, voorziet in
par dérogation des normes de rationalisation inférieures. afwijkende, lagere rationalisatienormen.
Selon l'article 97, § 6, du décret du 15 juin 2007, lorsqu'un centre Artikel 97, § 6, van het decreet van 15 juni 2007 bepaalt dat, indien
d'éducation des adultes ne remplit plus ces normes de rationalisation in de referteperiode niet langer voldaan wordt aan die
durant la période de référence, le financement ou le subventionnement rationalisatienormen, de financiering of de subsidiëring van het
de la ou des « subdivisions structurelles » en question du centre structuuronderdeel of de structuuronderdelen in kwestie van het
d'éducation des adultes en question est progressivement supprimé betrokken centrum voor volwassenenonderwijs wordt afgebouwd tot nul.
jusqu'à zéro. Les apprenants inscrits doivent avoir la possibilité De ingeschreven cursisten moeten de aangevatte opleiding volledig en
d'achever complètement et dans un délai normal la formation entamée, binnen een normaal tijdsbestek kunnen beëindigen en de afbouw moet
et la suppression progressive jusqu'à zéro doit être réalisée sur une gerealiseerd zijn binnen een periode van drie schooljaren. Op verzoek
période de trois années scolaires. A la demande de la direction du van het betrokken centrumbestuur kan de Vlaamse Regering, na advies
centre concernée, le Gouvernement flamand peut, après avis du « Vlaams
Onderwijsraad » (le Conseil flamand de l'enseignement), accorder une van de Vlaamse Onderwijsraad, een afwijking toestaan op de
dérogation à la norme de rationalisation applicable. toepasselijke rationalisatienorm.
B.2.3. La disposition attaquée augmente la norme de rationalisation B.2.3. Bij de bestreden bepaling wordt de rationalisatienorm, zoals
prévue par l'article 97, § 1er, du décret du 15 juin 2007. Cette norme daarin is voorzien in artikel 97, § 1, van het decreet van 15 juni
est ainsi fixée à 700 000 heures de cours/apprenant dans le cas des 2007, verhoogd. Aldus wordt die norm bepaald op 700 000
lesuren-cursist voor de centra waarvoor een bevolkingsdichtheid van
centres pour lesquels une densité de la population de plus de 300 meer dan 300 inwoners per km2 in aanmerking wordt genomen (1° en 2°)
habitants par km2 est prise en considération (1° et 2°), et à 360 000 en op 360 000 lesuren-cursist voor de centra waarvoor een
heures de cours/apprenant dans le cas des centres pour lesquels une
densité de la population de moins de 300 habitants par km2 est prise bevolkingsdichtheid van minder dan 300 inwoners per km2 in aanmerking
en considération (3° et 4°). De plus, différentes normes inférieures wordt genomen (3° en 4°). Voorts wordt voorzien in verschillende
sont prévues par dérogation (5° à 9°). Le centre doit atteindre la afwijkende lagere normen (5° tot 9°). De toepasselijke
norme de rationalisation applicable soit en générant lui-même rationalisatienorm moet door het centrum worden behaald, hetzij door
suffisamment d'heures de cours/apprenant, soit grâce au transfert zelf voldoende lesuren-cursist te genereren, hetzij met behulp van de
d'une ou de plusieurs « subdivisions structurelles », c'est-à-dire des overheveling van één of meer zogenaamde « structuuronderdelen »,
disciplines, provenant d'un autre centre. Dans ce dernier cas, les zijnde studiegebieden, van een ander centrum. In dat laatste geval
périodes/enseignant transférées sont converties en heures de worden de overgedragen leraarsuren omgerekend naar lesuren-cursist en
cours/apprenant et ajoutées aux heures de cours/apprenant que le opgeteld bij de lesuren-cursist die het ontvangende centrum zelf heeft
centre bénéficiaire a lui-même générées. gegenereerd.
L'article 97, § 6, du décret du 15 juin 2007, tel qu'il est remplacé Artikel 97, § 6, van het decreet van 15 juni 2007, zoals vervangen bij
par la disposition attaquée, prévoit que si le centre n'a pas atteint de bestreden bepaling, bepaalt dat, indien het centrum de
la norme de rationalisation pendant deux périodes de référence rationalisatienorm gedurende twee opeenvolgende referteperiodes niet
consécutives, le financement ou le subventionnement de la ou des « heeft behaald, de financiering of de subsidiëring van het
subdivisions structurelles » en question est supprimé progressivement structuuronderdeel of de structuuronderdelen in kwestie wordt
jusqu'à zéro. La possibilité de demander une dérogation à la norme de afgebouwd tot nul. De mogelijkheid om een afwijking van de
rationalisation est abrogée. rationalisatienorm te vragen, wordt opgeheven.
Dès le 1er septembre 2019 - la date d'entrée en vigueur de la Vanaf 1 september 2019, de datum van de inwerkingtreding van de
disposition attaquée - tout centre n'ayant pas atteint la norme de bestreden bepaling, beschikt elk centrum dat gedurende twee
rationalisation pendant deux périodes de référence consécutives opeenvolgende referteperiodes de rationalisatienorm niet heeft
dispose de deux possibilités à partir du 1er septembre de l'année behaald, vanaf 1 september van het daaropvolgende schooljaar over twee
scolaire qui suit. D'une part, le centre peut fusionner avec un autre mogelijkheden. Enerzijds kan het centrum fusioneren met een ander
centre, c'est-à-dire procéder à « la réunion en un seul centre de deux centrum, zijnde « de samenvoeging tot één centrum van twee of meer
ou plusieurs centres » (article 2, 15°, du même décret). Une telle centra » (artikel 2, 15°, van hetzelfde decreet). Een dergelijke fusie
fusion s'effectue soit par la réunion, en un seul établissement, de vindt plaats, hetzij door samenvoeging tot één instelling van twee of
deux ou plusieurs établissements qui sont supprimés simultanément, meer instellingen die gelijktijdig worden afgeschaft, hetzij door
soit par la réunion de deux ou plusieurs établissements, où un des samenvoeging van twee of meer instellingen waarbij één blijft bestaan
établissements continue à exister en absorbant l'autre, ce qui die de andere opslorpt, en heeft tot gevolg dat er nog slechts één
implique qu'il ne subsiste qu'un seul pouvoir organisateur et un seul
directeur (article 66 du même décret). D'autre part, le centre peut inrichtende macht en één directeur is (artikel 66 van hetzelfde
procéder à sa suppression progressive, qui est réalisée par la decreet). Anderzijds kan het centrum overgaan tot afbouw, hetgeen
fermeture progressive de toutes les « subdivisions structurelles ». geschiedt door de geleidelijke sluiting van alle structuuronderdelen.
Cette suppression progressive doit être effectuée sur une période de Die afbouw moet worden gerealiseerd binnen een periode van drie
trois années scolaires, les étudiants inscrits devant avoir la schooljaren, waarbij de ingeschreven studenten de aangevatte opleiding
possibilité d'achever complètement et dans un délai normal la volledig en binnen een normaal tijdsbestek, zijnde zonder onderbreking
formation entamée, c'est-à-dire sans interruption et sans en zonder herhaling van een module, moeten kunnen beëindigen.
recommencement d'un module.
B.2.4. La disposition attaquée a été commentée comme suit dans B.2.4. De bestreden bepaling wordt in de memorie van toelichting als
l'exposé des motifs : volgt toegelicht :
« Pour renforcer l'efficacité et la visibilité de l'enseignement pour « Om de slagkracht en zichtbaarheid van het volwassenenonderwijs en de
adultes et pour utiliser les moyens de façon plus rationnelle, il est
souhaitable de réaliser des économies d'échelle dans l'enseignement rationele aanwending van de middelen te verhogen, is een schaalgrootte
pour adultes. Un élargissement d'échelle permettra aux centres de voor het volwassenenonderwijs wenselijk. Een verhoging van de
garantir encore mieux la qualité de fonctionnement dans le futur. Les schaalgrootte zal de centra in staat stellen om in de toekomst nog
objectifs qui seront atteints en augmentant la taille des centres beter een kwaliteitsvolle werking te garanderen. Met het vormen van
d'enseignement pour adultes sont les suivants : grotere eenheden CVO worden de volgende doelstellingen bereikt :
- renforcer la visibilité de l'enseignement pour adultes; - zichtbaarheid van het volwassenenonderwijs vergroten;
- répondre au mieux aux besoins et préoccupations de l'apprenant; - maximaal inspelen op de noden en behoeften van de cursist;
- offrir des parcours complets aux apprenants; - cursisten volledige trajecten aanbieden;
- mieux satisfaire les besoins des groupes cibles spécifiques; - noden van de specifieke doelgroepen beter invullen;
- employer les infrastructures avec davantage d'efficacité; - infrastructuur efficiënter benutten;
- augmenter et améliorer les chances de professionnalisation et de polyvalence du personnel; - intégrer des tâches logistiques et administratives et une gestion financière rationnelle. Ces objectifs sont clairs, légitimes et dans l'intérêt de l'apprenant. La mesure ne vise pas à réduire l'offre, mais au contraire à l'élargir. Le but est de disposer de centres suffisamment grands qui, dans l'intérêt des apprenants, pourront proposer une offre rationnelle de parcours complets répartis de manière équilibrée entre les différentes implantations, sans concurrence mutuelle. Des centres moins nombreux, disposant chacun d'une capacité renforcée, seront plus à même de présenter une offre transparente à des apprenants potentiels, y compris à des groupes cibles, afin de conclure des collaborations avec des partenaires essentiels tels que les ' Huizen van het Nederlands ' (Maisons du néerlandais), le ' Vlaamse Dienst voor Arbeidsvemiddeling ' (l'Office flamand de l'emploi et de la formation professionnelle, VDAB) et les communes. A partir du 1er septembre 2019, tout centre d'enseignement pour adultes ayant compétence d'enseignement pour plusieurs disciplines devra avoir atteint une norme de rationalisation plus élevée dans l'enseignement secondaire pour adultes pour pouvoir bénéficier d'un financement ou d'un subventionnement. Les centres ne doivent pas nécessairement avoir atteint eux-mêmes ces normes au cours de la période de référence précédente. Il est également possible que, par transfert, un centre ait reçu d'un autre centre des périodes/enseignant qui, en étant ajoutées aux heures de cours/apprenant dispensées en interne, suffisent pour atteindre la norme de rationalisation. - kansen professionalisering en inzetbaarheid personeel vergroten en verbeteren; - integratie van logistieke en administratieve taken en een rationeel financieel beheer. Die doelstellingen zijn duidelijk, [legitiem] en in het belang van de cursist. De maatregel beoogt het aanbod niet te verminderen maar is er integendeel op gericht het te vergroten. Het is de bedoeling om voldoende grote centra te hebben die, in het belang van de cursisten, een rationeel aanbod met volledige trajecten kunnen doen dat evenwichtig verspreid is over verschillende vestigingsplaatsen zonder onderlinge concurrentie. Minder centra die elk meer slagkracht hebben zullen beter in staat zijn een transparant aanbod bij potentiële cursisten, inbegrepen doelgroepen, bekend te maken, om samenwerking aan te gaan met essentiële partners zoals de Huizen van het Nederlands, de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) en gemeenten. Vanaf 1 september 2019 zal een centrum voor volwassenenonderwijs dat onderwijsbevoegdheid bezit voor meerdere studiegebieden een hogere rationalisatienorm in het secundair volwassenenonderwijs moeten bereikt hebben om in aanmerking te komen voor financiering of subsidiëring. De centra moeten deze normen niet noodzakelijk zelf tijdens de voorafgaande referteperiode behaald hebben. Het is ook mogelijk dat via de overheveling een centrum van een ander centrum leraarsuren heeft ontvangen die opgeteld bij de eigen gepresteerde lesurencursist voldoende zijn om de rationalisatienorm te behalen.
[...] [...]
L'accord de gouvernement flamand de 2014 annonce une réforme de Het Vlaamse regeerakkoord van 2014 stelt een hervorming van het
l'enseignement pour adultes optant pour des économies d'échelle et un volwassenenonderwijs in het vooruitzicht waarbij gekozen wordt voor
mécanisme de financement incitant les établissements à une utilisation schaalvergroting en een financieringsmechanisme dat aanbieders noopt
rationnelle des moyens. Le 25 mars 2016, le Gouvernement flamand a tot een rationele aanwending van de middelen. Op 25 maart 2016 keurde
approuvé la note de réflexion ' Volwassenenonderwijs als de Vlaamse Regering de conceptnota ' Volwassenenonderwijs als
kansenonderwijs. Kansen op leren, integreren en kwalificeren, een kansenonderwijs. Kansen op leren, integreren en kwalificeren, een
leven lang ' [L'enseignement pour adultes comme enseignement de la leven lang ' goed waarin voorzien is dat deze hervorming trapsgewijs
seconde chance, celle de l'apprentissage, de l'intégration et de la wordt gerealiseerd om de sector de nodige tijd te geven zich hierop te
qualification, une vie durant], qui prévoit une réalisation
progressive de cette réforme afin de laisser au secteur le temps de organiseren. Een eerste stap betrof de aanpassing van de
s'organiser. La première étape consista à adapter la procédure de programmatieprocedure waardoor de fusies van centra voor
programmation afin que les fusions de centres d'enseignement pour volwassenenonderwijs niet langer gebonden zijn aan een werkingsgebied.
adultes ne soient plus liées à une zone d'action. La fixation de
nouvelles normes de rationalisation pour les centres d'enseignement Met het vastleggen van nieuwe rationalisatienormen voor de centra voor
pour adultes constitue l'étape suivante. Ces normes de rationalisation volwassenenonderwijs wordt een volgende stap gezet. Deze
sont fixées dans le projet de décret à l'examen, mais elles rationalisatienormen worden in het voorliggend ontwerp van decreet
n'entreront en vigueur que le 1er septembre 2019 afin que les centres vastgelegd maar treden pas in werking op 1 september 2019 zodat de
aient suffisamment de temps pour atteindre ces normes en procédant à centra voldoende tijd hebben om deze normen te halen door middel van
des fusions et/ou à des transferts. fusies en/of overhevelingen.
[...] [...]
A l'heure actuelle, les centres d'enseignement pour adultes sont Momenteel geldt voor de centra voor volwassenenonderwijs een
soumis à une norme de rationalisation de 120 000 heures de rationalisatienorm van 120 000 lesurencursist. Centra voor
cours/apprenant. Les centres d'enseignement pour adultes dont
l'implantation principale se situe dans la région bilingue de volwassenenonderwijs waarvan de hoofdvestigingsplaats in het
Bruxelles-Capitale ou dans les communes de la périphérie bruxelloise tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad of in de rand- en
et de la frontière linguistique doivent atteindre au moins 60 000 taalgrensgemeenten ligt, moeten ten minste 60 000 lesurencursist
heures de cours/apprenant. Pour renforcer l'efficacité et la behalen. Om de slagkracht en zichtbaarheid van het
visibilité de l'enseignement pour adultes et pour utiliser les moyens
de façon plus rationnelle, il est souhaitable de réaliser des volwassenenonderwijs en de rationele aanwending van de middelen te
économies d'échelle substantielles. Les centres seront ainsi plus à verhogen, is een substantiële schaalgrootte wenselijk. Dit moet de
même de répondre au mieux aux besoins et préoccupations des centra beter in staat stellen om maximaal te kunnen inspelen op de
apprenants. Cet élargissement d'échelle permettra aux centres de noden en behoeften van de cursisten. Hierdoor zullen centra in de
garantir encore mieux la qualité de fonctionnement dans le futur : toekomst nog beter een kwaliteitsvolle werking kunnen garanderen :
offrir des parcours complets aux apprenants, privilégier la cursisten volledige trajecten te bieden, in te zetten op samenwerking
collaboration pour des groupes cibles spécifiques, employer les voor specifieke doelgroepen, infrastructuur efficiënter te benutten,
infrastructures avec davantage d'efficacité, offrir au personnel meer kansen inzake professionalisering en inzetbaarheid te bieden aan
davantage d'opportunités en matière de professionnalisation et de het personeel, door integratie van logistieke en administratieve taken
polyvalence, augmenter la capacité de gestion par l'intégration de en een efficiënt en rationeel financieel beheer en management de
tâches logistiques et administratives et par une gestion financière et
un management efficaces et rationnels. bestuurskracht te verhogen.
[...] [...]
La possibilité de déroger à la norme de rationalisation sur demande De mogelijkheid tot het vragen van een gemotiveerde afwijking van de
motivée est remplacée par un règlement sans charge administrative pour rationalisatienorm wordt vervangen door een regeling zonder
les centres. Lorsqu'un centre n'atteint pas la norme de administratieve last voor de centra. Voor een centrum dat gedurende
rationalisation durant deux périodes de référence consécutives, il lui twee opeenvolgende referteperiodes de rationalisatienorm niet bereikt,
reste à partir du 1er septembre de l'année scolaire qui suit deux resten vanaf 1 september vanaf het daaropvolgende schooljaar twee
solutions : soit la fusion, soit la suppression progressive " (Doc. alternatieven: ofwel fusie, ofwel afbouw » (Parl. St., Vlaams
parl., Parlement flamand, 2016-2017, n° 1146/1, pp. 10-11 et 29-32). Parlement, 2016-2017, nr. 1146/1, pp. 10-11 en 29-32).
B.2.5. L'article 20 du décret du 16 mars 2018 « modifiant le statut B.2.5. Bij artikel 20 van het decreet van 16 maart 2018 « tot
des membres du personnel des centres d'éducation des adultes et wijziging van de rechtspositie van het personeel van de centra voor
volwassenenonderwijs en tot wijziging van het financieringsluik van
modifiant le volet financier du décret du 15 juin 2007 relatif à het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs »
l'éducation des adultes » a apporté les modifications suivantes à
l'article 97 du décret du 15 juin 2007, tel qu'il est modifié par la worden de volgende wijzigingen aangebracht aan artikel 97 van het
disposition attaquée : decreet van 15 juni 2007, zoals gewijzigd bij de bestreden bepaling :
« 1° dans le paragraphe 1er, le membre de phrase ' la période de « 1° in paragraaf 1 en 5 wordt de zinsnede ' referteperiode van 1
référence allant du 1er avril n-1 au 31 mars n inclus ' et le april n-1 tot en met 31 maart n ' telkens vervangen door de zinsnede '
paragraphe 5 ' la période de référence 1er avril n-1 - 31 mars n '
sont remplacés chaque fois par le membre de phrase ' la période de
référence du 1er janvier n-1 au 31 décembre n-1 '; referteperiode van 1 januari n-1 tot en met 31 december n-1 ';
2° dans le paragraphe 6, alinéa 1er, le membre de phrase ' période de 2° in paragraaf 6, eerste lid, wordt de zinsnede ' referteperiodes van
référence 1er avril n-2 - 31 mars n ' est remplacé par le membre de 1 april n-2 tot en met 31 maart n ' vervangen door de zinsnede '
phrase ' période de référence du 1er janvier n-2 au 31 décembre n-1 ' referteperiodes van 1 januari n-2 tot en met 31 december n-1 ' ».
». Ces modifications, qui ont seulement pour effet de fixer différemment Die wijzigingen, die louter tot gevolg hebben dat de referteperiode
la période de référence, n'ont pas d'incidence sur l'examen de la anders wordt vastgesteld, hebben geen weerslag op het onderzoek van de
disposition attaquée. bestreden bepaling.
Quant au fond Ten gronde
B.3. Les parties requérantes prennent un moyen unique de la violation, B.3. De verzoekende partijen voeren in het enige middel een schending
par la disposition attaquée, des articles 10, 11, 24, § § 1er et 4, et aan, door de bestreden bepaling, van de artikelen 10, 11, 24, § § 1 en
27 de la Constitution. 4, en 27 van de Grondwet.
B.4.1. Le Gouvernement flamand objecte que le moyen est irrecevable B.4.1. De Vlaamse Regering werpt op dat het middel onontvankelijk is,
puisque le grief qu'il invoque ne trouverait pas son origine dans la nu de daarin aangevoerde grief zijn oorsprong niet zou vinden in de
disposition attaquée, mais dans « l'absence d'un décret spécifique bestreden bepaling, doch wel « in het ontbreken van een specifiek
offrant aux provinces, par analogie à ce qui s'applique aux communes, decreet dat, naar analogie met wat het geval is voor de gemeenten, aan
un fondement juridique pour opérer des fusions ». de provincies een rechtsgrond biedt om fusies aan te gaan ».
B.4.2. Il ressort de l'exposé du moyen que la critique formulée par B.4.2. Uit de uiteenzetting van het middel blijkt dat de kritiek van
les parties requérantes est dirigée contre l'identité de traitement de verzoekende partijen gericht is tegen de gelijke behandeling van de
entre les centres provinciaux d'enseignement pour adultes et les provinciale centra voor volwassenenonderwijs en de andere centra voor
autres centres d'enseignement pour adultes, en ce que l'obligation de volwassenenonderwijs, in zoverre aan alle centra de verplichting wordt
fusionner avec un autre centre est imposée à tous les centres s'ils opgelegd om te fusioneren met een ander centrum indien zij de
n'atteignent pas la norme de rationalisation applicable, alors que les toepasselijke rationalisatienorm niet behalen, terwijl de provinciale
centres provinciaux ne pourraient pas procéder à une fusion, faute de centra - bij gebrek aan rechtsgrond daartoe - niet tot een fusie
base légale les y autorisant. La disposition attaquée porterait ainsi zouden kunnen overgaan. De bestreden bepaling zou aldus op
une atteinte discriminatoire à la liberté d'enseignement et à la discriminerende wijze afbreuk doen aan de vrijheid van onderwijs en de
liberté d'association garanties par les dispositions vrijheid van vereniging, zoals gewaarborgd bij de in het middel
constitutionnelles invoquées dans le moyen. aangevoerde grondwetsbepalingen.
Ce grief découle effectivement de la disposition en cause, à savoir le Die grief vloeit wel degelijk voort uit de in het geding zijnde
bepaling, namelijk uit het nieuwe artikel 97, § 6, van het decreet van
nouvel article 97, § 6, du décret du 15 juin 2007, qui impose sans 15 juni 2007, dat de verplichting om te fusioneren dan wel af te
distinction à tous les centres d'enseignement pour adultes bouwen zonder onderscheid oplegt aan alle centra voor
l'obligation de fusionner ou de fermer progressivement. volwassenenonderwijs.
B.4.3. La Cour limite son examen à cette disposition. B.4.3. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die bepaling.
B.5.1. L'article 27 de la Constitution dispose : B.5.1. Artikel 27 van de Grondwet bepaalt :
« Les Belges ont le droit de s'associer; ce droit ne peut être soumis « De Belgen hebben het recht van vereniging; dit recht kan niet aan
à aucune mesure préventive ». enige preventieve maatregel worden onderworpen ».
B.5.2. L'article 27 de la Constitution a pour but de garantir la B.5.2. Artikel 27 van de Grondwet heeft tot doel de oprichting van
création d'associations privées et la participation à leurs activités; private verenigingen en de deelname aan hun activiteiten te
il ne vise pas les provinces.
Le moyen n'est pas fondé en ce qu'il est pris de la violation de waarborgen; het heeft geen betrekking op de provincies.
l'article 27 de la Constitution. B.6.1. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. Ce principe s'oppose, par ailleurs, à ce que soient traitées de manière identique, sans qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure critiquée, sont essentiellement différentes. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant In zoverre in het middel de schending wordt aangevoerd van artikel 27 van de Grondwet, is het niet gegrond. B.6.1. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Dat beginsel verzet er zich overigens tegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de aangevochten maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld
compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel
nature des principes en cause; le principe d'égalité et de en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van
non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat
de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende
et le but visé. middelen en het beoogde doel.
B.6.2. L'article 24, § 4, de la Constitution dispose : B.6.2. Artikel 24, § 4, van de Grondwet bepaalt :
« Tous les élèves ou étudiants, parents, membres du personnel et « Alle leerlingen of studenten, ouders, personeelsleden en
établissements d'enseignement sont égaux devant la loi ou le décret. onderwijsinstellingen zijn gelijk voor de wet of het decreet. De wet
La loi et le décret prennent en compte les différences objectives, en het decreet houden rekening met objectieve verschillen, waaronder
notamment les caractéristiques propres à chaque pouvoir organisateur, de eigen karakteristieken van iedere inrichtende macht, die een
qui justifient un traitement approprié ». aangepaste behandeling verantwoorden ».
Cette disposition énonce, dans le domaine de l'enseignement, le Die bepaling vestigt, op het vlak van onderwijs, het beginsel van
principe d'égalité et de non-discrimination qui se déduit des articles gelijkheid en niet-discriminatie dat is afgeleid uit de artikelen 10
10 et 11 de la Constitution. en 11 van de Grondwet.
B.6.3. L'article 24, § 1er, alinéa 1er, de la Constitution dispose : B.6.3. Artikel 24, § 1, eerste lid, van de Grondwet bepaalt :
« L'enseignement est libre; toute mesure préventive est interdite; « Het onderwijs is vrij; elke preventieve maatregel is verboden; [...]
[...] ». ».
B.6.4. La liberté de l'enseignement garantie par l'article 24, § 1er, B.6.4. De bij artikel 24, § 1, van de Grondwet gewaarborgde vrijheid
de la Constitution implique que des personnes privées puissent, sans van onderwijs impliceert voor privépersonen de mogelijkheid om, zonder
autorisation préalable et sous réserve du respect des libertés et
droits fondamentaux, organiser et faire dispenser un enseignement voorafgaande toestemming en onder voorbehoud van de inachtneming van
selon leur propre conception, tant en ce qui concerne la forme de cet de fundamentele rechten en vrijheden, naar eigen inzicht onderwijs in
enseignement qu'en ce qui concerne son contenu, par exemple en créant te richten en te laten verstrekken, zowel naar de vorm als naar de
des écoles dont la spécificité réside dans des conceptions déterminées inhoud, bijvoorbeeld door scholen op te richten die hun eigenheid
d'ordre pédagogique ou éducatif. vinden in bepaalde pedagogische of onderwijskundige opvattingen.
Cette liberté n'empêche toutefois pas que le législateur compétent Die vrijheid belet evenwel niet dat de bevoegde wetgever, teneinde de
prenne, en vue d'assurer la qualité et l'équivalence de l'enseignement kwaliteit en de gelijkwaardigheid te verzekeren van het verplichte
obligatoire ou de l'enseignement dispensé au moyen des deniers onderwijs of van het onderwijs dat met overheidsmiddelen wordt
publics, des mesures qui soient applicables de manière générale aux verstrekt, maatregelen vermag te nemen die op de onderwijsinstellingen
établissements d'enseignement, indépendamment de la spécificité de in het algemeen van toepassing zijn, ongeacht de eigenheid van het
l'enseignement dispensé par ceux-ci. door hen verstrekte onderwijs.
B.6.5. La liberté d'enseignement définie à l'article 24, § 1er, de la B.6.5. De in artikel 24, § 1, van de Grondwet gedefinieerde vrijheid
Constitution suppose que les pouvoirs organisateurs qui ne relèvent van onderwijs veronderstelt dat de inrichtende machten die niet
pas directement de la communauté puissent, sous certaines conditions, rechtstreeks van de gemeenschap afhangen, onder bepaalde voorwaarden
prétendre à des subventions à charge de celle-ci. aanspraak kunnen maken op subsidiëring vanwege de gemeenschap.
Le droit aux subventions est limité, d'une part, par la possibilité Het recht op subsidiëring wordt beperkt, enerzijds, door de
pour la communauté de lier celles-ci à des exigences tenant à mogelijkheid voor de gemeenschap om de subsidies te verbinden aan
vereisten die te maken hebben met het algemeen belang, onder andere
l'intérêt général, entre autres celles d'un enseignement de qualité, die van een kwaliteitsonderwijs, de inachtneming van normen in verband
du respect de normes de population scolaire et d'une égalité d'accès à l'enseignement, et, d'autre part, par la nécessité de répartir les moyens financiers disponibles entre les diverses missions de la communauté. La liberté d'enseignement connaît dès lors des limites et n'empêche pas que le législateur décrétal impose des conditions de financement et d'octroi de subventions qui restreignent l'exercice de cette liberté. De telles mesures ne sauraient être considérées en tant que telles comme une atteinte à la liberté d'enseignement. Il en irait autrement s'il devait apparaître que les limitations concrètes qu'elles apportent à cette liberté ne sont pas adéquates à l'objectif poursuivi ou sont disproportionnées par rapport à celui-ci. B.6.6. Une disposition qui concerne des normes de rationalisation destinées à l'enseignement pour adultes touche à l'organisation de l'enseignement. B.7. Les parties requérantes ne font pas valoir que la mesure met de schoolbevolking en de gelijke toegang tot het onderwijs en, anderzijds, door de noodzaak om de beschikbare financiële middelen te verdelen onder de verschillende opdrachten van de gemeenschap. De vrijheid van onderwijs kent bijgevolg beperkingen en verhindert niet dat de decreetgever voorwaarden van financiering en subsidiëring oplegt die de uitoefening van die vrijheid beperken. Dergelijke maatregelen kunnen als dusdanig niet worden beschouwd als een inbreuk op de vrijheid van onderwijs. Dit zou wel het geval zijn wanneer zou blijken dat de concrete beperkingen die daardoor aan die vrijheid worden gesteld, niet adequaat of onevenredig zouden zijn ten aanzien van het nagestreefde doel. B.6.6. Een bepaling die rationaliseringsnormen voor het volwassenenonderwijs betreft, behoort tot de inrichting van het onderwijs. B.7. De verzoekende partijen voeren niet aan dat de bestreden
attaquée, qui oblige un centre d'enseignement pour adultes n'ayant pas maatregel, die een centrum voor volwassenenonderwijs dat de
atteint la norme de rationalisation à fusionner ou à fermer rationalisatienorm niet behaalt ertoe verplicht te fusioneren dan wel
progressivement, porte atteinte, en tant que telle, à la liberté af te bouwen, als dusdanig afbreuk doet aan de vrijheid van onderwijs,
d'enseignement garantie par l'article 24, § 1er, de la Constitution. zoals gewaarborgd bij artikel 24, § 1, van de Grondwet.
La Cour doit vérifier si l'identité de traitement décrite en B.4.2 est Het Hof dient te beoordelen of de in B.4.2 bedoelde gelijke
raisonnablement justifiée. behandeling redelijk verantwoord is.
B.8.1. Il ressort des travaux préparatoires cités en B.2.4 que la mesure attaquée vise à accroître les économies d'échelle dans l'enseignement pour adultes afin de garantir une meilleure qualité de fonctionnement et une utilisation plus rationnelle des moyens. La disposition attaquée, qui oblige un centre d'enseignement pour adultes à fusionner ou à fermer progressivement s'il ne respecte pas la norme renforcée de rationalisation pendant deux années de référence consécutives, est pertinente pour atteindre cet objectif légitime. B.8.2. Par rapport à cet objectif d'un élargissement d'échelle dans l'enseignement pour adultes, les centres provinciaux d'enseignement pour adultes ne se trouvent pas dans une situation qui diffère fondamentalement de celle des autres centres d'enseignement pour adultes. Contrairement à ce que soutiennent les parties requérantes, il n'est en effet pas impossible ou exagérément difficile pour les B.8.1. Uit de in B.2.4 vermelde parlementaire voorbereiding blijkt dat de bestreden maatregel ertoe strekt de schaalgrootte voor het volwassenenonderwijs te verhogen, teneinde een meer kwaliteitsvolle werking en een rationelere aanwending van de middelen te bewerkstelligen. De bestreden bepaling, die een centrum voor volwassenenonderwijs dat gedurende twee opeenvolgende refertejaren de verhoogde rationalisatienorm niet behaalt ertoe verplicht te fusioneren dan wel af te bouwen, is pertinent om dat wettige doel te bereiken. B.8.2. Ten aanzien van die doelstelling om een schaalvergroting in het volwassenenonderwijs te verwezenlijken, bevinden de provinciale centra voor volwassenenonderwijs zich niet in een situatie die wezenlijk verschilt van die van de andere centra voor volwassenenonderwijs. In tegenstelling tot wat de verzoekende partijen beweren, is het immers
centres provinciaux d'enseignement pour adultes de fusionner avec niet onmogelijk of overdreven moeilijk voor de provinciale centra voor
d'autres centres d'enseignement pour adultes afin d'atteindre les volwassenenonderwijs om te fusioneren met andere centra voor
normes de rationalisation. volwassenenonderwijs teneinde de rationalisatienormen te behalen.
Il suffit de constater en l'espèce que la seconde partie requérante, Het volstaat ter zake vast te stellen dat de tweede verzoekende
en sa qualité de centre provincial d'enseignement pour adultes, a partij, in haar hoedanigheid van provinciaal centrum voor
adopté la forme juridique d'une régie provinciale autonome et qu'elle volwassenenonderwijs, de rechtsvorm van een autonoom provinciebedrijf
peut, par le biais de cette personne morale, opérer des fusions avec heeft aangenomen en via die rechtspersoon fusies met andere centra
d'autres centres d'enseignement pour adultes. voor volwassenenonderwijs kan aangaan.
En outre, il ressort des données que la ministre compétente a fournies au Parlement flamand, en réponse à une question parlementaire relative aux économies d'échelle réalisées dans l'enseignement pour adultes, que plusieurs centres provinciaux ont déjà fusionné (Parlement flamand, 2017-2018, question écrite n° 29 du 5 octobre 2017). De plus, les centres provinciaux d'enseignement pour adultes ne doivent pas nécessairement générer eux-mêmes la totalité du nombre requis d'heures de cours/apprenant. Comme tous les centres d'enseignement pour adultes, ils peuvent également atteindre les normes de rationalisation en accueillant une ou plusieurs « subdivisions structurelles » d'un autre centre. Les périodes/enseignant cédées lors d'un tel transfert sont converties en heures de cours/apprenant et ajoutées aux heures de cours/apprenant que le centre bénéficiaire a lui-même générées. B.8.3. Etant donné que, par rapport à l'objectif poursuivi par la mesure attaquée, qui est de réaliser des économies d'échelle dans l'enseignement pour adultes, les centres provinciaux d'enseignement pour adultes ne se trouvent pas dans une situation essentiellement différente de celle des autres centres d'enseignement pour adultes, l'identité de traitement dont ils font l'objet n'est donc pas sans justification raisonnable. B.9. Le moyen unique n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 8 novembre 2018. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président, Bovendien blijkt uit de gegevens die de bevoegde minister aan het Vlaams Parlement heeft verstrekt in antwoord op een parlementaire vraag inzake de schaalvergroting binnen het volwassenenonderwijs, dat verscheidene provinciale centra reeds fusies zijn aangegaan (Vlaams Parlement, 2017-2018, schriftelijke vraag nr. 29 van 5 oktober 2017). Daarenboven dienen de provinciale centra voor volwassenenonderwijs het vereiste aantal lesuren-cursist niet noodzakelijk volledig zelf te genereren. Zoals alle centra voor volwassenenonderwijs kunnen zij de rationalisatienormen eveneens behalen door een of meer structuuronderdelen van een ander centrum te ontvangen. De bij een dergelijke overheveling overgedragen leraarsuren worden omgerekend naar lesuren-cursist en opgeteld bij de lesuren-cursist die het ontvangende centrum zelf heeft gegenereerd. B.8.3. Aangezien de provinciale centra voor volwassenenonderwijs zich, ten aanzien van de doelstelling van de bestreden maatregel om een schaalvergroting in het volwassenenonderwijs te verwezenlijken, niet in een situatie bevinden die wezenlijk verschilt van die van de andere centra voor volwassenonderwijs, is de gelijke behandeling waarvan zij het voorwerp uitmaken dan ook niet zonder redelijke verantwoording. B.9. Het enige middel is niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 8 november 2018. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter,
A. Alen A. Alen
^