Extrait de l'arrêt n£SD 99/2018 du 19 juillet 2018 Numéro du rôle : 6624 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 8, alinéa 2, et 23, alinéa 4, première phrase, de la loi du 8 juin 2006 réglant des activités économiques et i La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges L. Lavr(...) | Uittreksel uit arrest nr. 99/2018 van 19 juli 2018 Rolnummer 6624 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 8, tweede lid, en 23, vierde lid, eerste zin, van de wet van 8 juni 2006 houdende regeling van economische en individue Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n£SD 99/2018 du 19 juillet 2018 | Uittreksel uit arrest nr. 99/2018 van 19 juli 2018 |
Numéro du rôle : 6624 | Rolnummer 6624 |
En cause : la question préjudicielle relative aux articles 8, alinéa | In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 8, tweede |
2, et 23, alinéa 4, première phrase, de la loi du 8 juin 2006 réglant | lid, en 23, vierde lid, eerste zin, van de wet van 8 juni 2006 |
des activités économiques et individuelles avec des armes, posée par | houdende regeling van economische en individuele activiteiten met |
la Cour d'appel de Liège. | wapens, gesteld door het Hof van Beroep te Luik. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges L. | samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de |
Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et R. Leysen, | rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en R. |
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. | Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder |
Spreutels, | voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
Par arrêt du 22 février 2017 en cause du ministère public contre T.L., | Bij arrest van 22 februari 2017 in zake het openbaar ministerie tegen |
dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 24 février | T.L., waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 24 |
2017, la Cour d'appel de Liège a posé la question préjudicielle | februari 2017, heeft het Hof van Beroep te Luik de volgende |
suivante : | prejudiciële vraag gesteld : |
« Schenden de artikelen 8, tweede lid, en 23, in fine, van de wet van | |
« Les articles 8, alinéa 2, et 23, in fine, de la loi du 8 juin 2006 | 8 juni 2006 houdende regeling van economische en individuele |
réglant des activités économiques et individuelles avec des armes | |
violent-ils les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec | activiteiten met wapens de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in |
l'article 16 de la Constitution et l'article 1 du Premier Protocole | samenhang gelezen met artikel 16 van de Grondwet en artikel 1 van het |
additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme, en ce | Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten |
van de mens, in zoverre zij toestaan dat zaken die toebehoren aan | |
qu'ils permettent que soient confisquées des choses appartenant à des | derden te goeder trouw die niet bij het misdrijf betrokken zijn, in |
tiers de bonne foi qui ne sont pas impliqués dans l'infraction, dès | beslag worden genomen, aangezien zij niet voorzien in de teruggave aan |
lors qu'ils ne prévoient pas la restitution à ces personnes des choses | die personen van de in beslag genomen zaken en evenmin voorzien in de |
confisquées et ne prévoient pas la convocation de ces personnes afin | oproeping van die personen opdat zij zich kunnen uitspreken over de |
qu'elles puissent s'exprimer sur la confiscation obligatoire alors | verplichte verbeurdverklaring, terwijl daarentegen artikel 43bis van |
qu'au contraire, l'article 43bis du Code pénal - selon les modalités | het Strafwetboek - volgens de nadere regels die zijn vastgesteld in |
qui ont été fixées dans l'arrêté royal du 9 août 1991 - prévoit des | het koninklijk besluit van 9 augustus 1991 - voorziet in specifieke |
règles de restitution spécifiques pour les avantages patrimoniaux | regels van teruggave voor vermogensvoordelen die rechtstreeks uit het |
tirés directement de l'infraction, pour les biens et valeurs de | misdrijf zijn verkregen, voor de goederen en waarden die in de plaats |
substitution ou pour les revenus de ces avantages investis, que des | ervan zijn gesteld of voor de inkomsten uit de belegde voordelen, die |
tiers, intervenants ou non, revendiquent ? ». | derden, al dan niet tussenkomende partijen, opeisen ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. L'article 8, alinéas 1er et 2, de la loi du 8 juin 2006 réglant | B.1. Artikel 8, eerste en tweede lid, van de wet van 8 juni 2006 |
des activités économiques et individuelles avec des armes dispose : | houdende regeling van economische en individuele activiteiten met |
« Nul ne peut fabriquer, réparer, exposer en vente, vendre, céder ou | wapens bepaalt : « Niemand mag verboden wapens vervaardigen, herstellen, te koop |
transporter des armes prohibées, en tenir en dépôt, en détenir ou en | stellen, verkopen, overdragen of vervoeren, opslaan, voorhanden hebben |
être porteur. | of dragen. |
En cas d'infraction à l'alinéa précédent, les armes seront saisies, | In geval van inbreuk op het vorige lid worden de wapens in beslag |
confisquées et détruites, même si elles n'appartiennent pas au | genomen, verbeurd verklaard en vernietigd, zelfs indien zij niet aan |
condamné ». | de veroordeelde toebehoren ». |
Avant sa modification par l'article 19 de la loi 7 janvier 2018 | Vóór de wijziging ervan bij artikel 19 van de wet van 7 januari 2018 |
modifiant la loi du 8 juin 2006 réglant des activités économiques et | tot wijziging van de wet van 8 juni 2006 houdende regeling van |
individuelles avec des armes et le Code civil, l'article 23, alinéa 4, | economische en individuele activiteiten met wapens en van het |
de cette loi disposait : | Burgerlijk Wetboek, bepaalde artikel 23, vierde lid, van die wet : |
« Sans préjudice de l'application de l'article 8, alinéa 2, la | « Onverminderd de toepassing van artikel 8, tweede lid, wordt de |
confiscation est prononcée conformément à l'article 42 du Code pénal. | verbeurdverklaring uitgesproken overeenkomstig artikel 42 van het |
Toutefois, en cas d'infraction aux dispositions réglementaires prises | Strafwetboek. Het staat de rechter evenwel vrij ze niet uit te spreken |
en vertu de l'article 35, 7°, le juge peut ne pas la prononcer ». | in geval van inbreuk op de krachtens artikel 35, 7°, genomen |
B.2. Le juge a quo interroge la Cour sur la compatibilité de l'article | reglementaire bepalingen ». B.2. De verwijzende rechter stelt het Hof een vraag over de |
8, alinéa 2, et de l'article 23, alinéa 4, tels qu'ils sont cités en | bestaanbaarheid van artikel 8, tweede lid, en van artikel 23, vierde |
B.1, de la loi du 8 juin 2006 avec les articles 10 et 11 de la | lid, zoals geciteerd in B.1, van de wet van 8 juni 2006 met de |
Constitution, combinés avec l'article 16 de la Constitution et avec | artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel |
l'article 1 du Premier Protocole additionnel à la Convention | 16 van de Grondwet en met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol |
européenne des droits de l'homme, en ce qu'ils permettent que soient | bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre zij |
confisquées des choses appartenant à des tiers de bonne foi qui ne | toestaan dat zaken die toebehoren aan derden te goeder trouw die niet |
sont pas impliqués dans l'infraction, dès lors qu'ils ne prévoient pas | bij het misdrijf betrokken zijn, worden verbeurdverklaard, aangezien |
zij niet voorzien in de teruggave aan die personen van de | |
la restitution à ces personnes des choses confisquées et ne prévoient | verbeurdverklaarde zaken en evenmin voorzien in de oproeping van die |
pas la convocation de ces personnes afin qu'elles puissent s'exprimer | personen opdat zij zich zouden kunnen uitspreken over de verplichte |
sur la confiscation obligatoire alors qu'au contraire, l'article 43bis | verbeurdverklaring, terwijl daarentegen artikel 43bis van het |
du Code pénal - selon les modalités qui ont été fixées dans l'arrêté | Strafwetboek - volgens de nadere regels die zijn vastgesteld in het |
royal du 9 août 1991 réglant le délai et les modalités du recours des | koninklijk besluit van 9 augustus 1991 tot vaststelling van de termijn |
waarbinnen en de wijze waarop een rechtsmiddel kan worden aangewend | |
door derden die beweren recht te hebben op een verbeurdverklaarde zaak | |
tiers prétendant droit sur une chose confisquée - prévoit des règles | - voorziet in specifieke regels van teruggave voor vermogensvoordelen |
de restitution spécifiques pour les avantages patrimoniaux tirés | die rechtstreeks uit het misdrijf zijn verkregen, voor de goederen en |
directement de l'infraction, pour les biens et valeurs de substitution | waarden die in de plaats ervan zijn gesteld of voor de inkomsten uit |
ou pour les revenus de ces avantages investis, que des tiers, | die belegde voordelen, die derden, al dan niet tussenkomende partijen, |
intervenants ou non, revendiquent. | opeisen. |
B.3. Les articles 42, 43 et 43bis du Code pénal disposent : | B.3. De artikelen 42, 43 en 43bis van het Strafwetboek bepalen : |
« Art. 42.La confiscation spéciale s'applique : |
« Art. 42.Bijzondere verbeurdverklaring wordt toegepast : |
1° Aux choses formant l'objet de l'infraction et à celles qui ont | 1° Op de zaken die het voorwerp van het misdrijf uitmaken, en op die |
servi ou qui ont été destinées à la commettre, quand la propriété en | welke gediend hebben of bestemd waren tot het plegen van het misdrijf, |
appartient au condamné; | wanneer zij eigendom van de veroordeelde zijn; |
2° Aux choses qui ont été produites par l'infraction; | 2° Op de zaken die uit het misdrijf voortkomen; |
3° Aux avantages patrimoniaux tirés directement de l'infraction, aux | 3° Op de vermogensvoordelen die rechtstreeks uit het misdrijf zijn |
biens et valeurs qui leur ont été substitués et aux revenus de ces | verkregen, op de goederen en waarden die in de plaats ervan zijn |
avantages investis. | gesteld en op de inkomsten uit de belegde voordelen. |
Art. 43.La confiscation spéciale s'appliquant aux choses visées aux 1° et 2° de l'article 42 sera toujours prononcée pour crime ou délit. Elle ne sera prononcée pour contravention que dans les cas déterminés par la loi. Art. 43bis.La confiscation spéciale s'appliquant aux choses visées à l'article 42, 3°, pourra toujours être prononcée par le juge, mais uniquement dans la mesure où elle est requise par écrit par le procureur du Roi. Si ces choses ne peuvent être trouvées dans le patrimoine du condamné, le juge procédera à leur évaluation monétaire et la confiscation portera sur une somme d'argent qui leur sera équivalente. Lorsque les choses confisquées appartiennent à la partie civile, elles lui seront restituées. Les choses confisquées lui seront de même attribuées lorsque le juge en aura prononcé la confiscation pour le motif qu'elles constituent des biens ou des valeurs substitués par le condamné à des choses appartenant à la partie civile ou parce qu'elles constituent l'équivalent de telles choses au sens de l'alinéa 2 du présent article. Tout autre tiers prétendant droit sur la chose confisquée pourra faire valoir ce droit dans un délai et selon des modalités déterminées par le Roi. La confiscation spéciale des biens immobiliers doit ou peut être prononcée par le juge, selon la base juridique applicable, mais uniquement dans la mesure où elle a été requise par écrit par le ministère public. La réquisition écrite du ministère public tendant à la confiscation d'un bien immobilier qui n'a pas été saisi pénalement conformément aux formalités applicables est, sous peine d'irrecevabilité, inscrite gratuitement en marge du dernier titre transcrit ou du jugement visé à |
Art. 43.Bij misdaad of wanbedrijf wordt bijzondere verbeurdverklaring toepasselijk op de zaken bedoeld in artikel 42, 1° en 2° altijd uitgesproken. Bij overtreding wordt zij slechts uitgesproken in de gevallen bij de wet bepaald. Art. 43bis.Bijzondere verbeurdverklaring toepasselijk op de zaken bedoeld in artikel 42, 3°, kan door de rechter in elk geval worden uitgesproken, maar slechts voor zover zij door de procureur des Konings schriftelijk wordt gevorderd. Indien de zaken niet kunnen worden gevonden in het vermogen van de veroordeelde, raamt de rechter de geldwaarde ervan en heeft de verbeurdverklaring betrekking op een daarmee overeenstemmend bedrag. Ingeval de verbeurdverklaarde zaken aan de burgerlijke partij toebehoren, zullen zij aan haar worden teruggegeven. De verbeurdverklaarde zaken zullen haar eveneens worden toegewezen ingeval de rechter de verbeurdverklaring uitgesproken heeft omwille van het feit dat zij goederen en waarden vormen die door de veroordeelde in de plaats gesteld zijn van de zaken die toebehoren aan de burgerlijke partij of omdat zij het equivalent vormen van zulke zaken in de zin van het tweede lid van dit artikel. Iedere andere derde die beweert recht te hebben op de verbeurdverklaarde zaak, zal dit recht kunnen laten gelden binnen een termijn en volgens modaliteiten bepaald door de Koning. De bijzondere verbeurdverklaring van de onroerende goederen moet of kan, naargelang de rechtsgrond die dit bepaalt, door de rechter worden uitgesproken, maar slechts voor zover zij door het openbaar ministerie schriftelijk werd gevorderd. De schriftelijke vordering van het openbaar ministerie strekkende tot de verbeurdverklaring van een onroerend goed, dat niet strafrechtelijk in beslag is genomen overeenkomstig de toepasselijke vormvoorschriften, wordt op straffe van onontvankelijkheid kosteloos ingeschreven op de kant van de laatst overgeschreven akte of het vonnis bedoeld in artikel 1, eerste en tweede lid, van de hypotheekwet |
l'article 1er, alinéas 1er et 2, de la loi hypothécaire du 16 décembre | van 16 december 1851. Het openbaar ministerie voegt een bewijs van de |
1851. Le ministère public joint une preuve de la mention marginale au | kantmelding bij het strafdossier voor de sluiting van de debatten. Het |
dossier répressif avant la clôture des débats. Le ministère public | openbaar ministerie vordert de kosteloze doorhaling van de |
demande, s'il y a lieu, la radiation gratuite de la mention marginale. | kantmelding, als daartoe grond bestaat. |
Le juge diminue au besoin le montant des avantages patrimoniaux visés | De rechter vermindert zo nodig het bedrag van de in artikel 42, 3°, |
à l'article 42, 3°, ou de l'évaluation monétaire visée à l'alinéa 2 | bedoelde vermogensvoordelen of van de in het tweede lid bedoelde |
afin de ne pas soumettre le condamné à une peine déraisonnablement | geldwaarde om de veroordeelde geen onredelijk zware straf op te leggen |
lourde ». | ». |
B.4.1. Il ressort des motifs de la décision de renvoi et du libellé de | B.4.1. Uit de motivering van de verwijzingsbeslissing en uit de |
la question préjudicielle que le juge a quo doit se prononcer sur la | bewoordingen van de prejudiciële vraag blijkt dat de verwijzende |
confiscation d'un véhicule qui a servi à commettre une infraction | rechter zich moet uitspreken over de verbeurdverklaring van een |
visée par l'article 8, alinéa 1er, de la loi du 8 juin 2006, mais qui | voertuig dat heeft gediend om een misdrijf zoals bedoeld in artikel 8, |
appartiendrait à un tiers de bonne foi non impliqué dans l'infraction. | eerste lid, van de wet van 8 juni 2006 te plegen, maar dat zou |
toebehoren aan een derde te goeder trouw die niet bij het misdrijf | |
C'est au juge a quo qu'il appartient d'établir et de qualifier les | betrokken is. Het komt de verwijzende rechter toe de feiten die aan |
faits qui lui sont soumis et de déterminer les normes applicables au | hem worden voorgelegd vast te stellen en te kwalificeren en de normen |
litige. | te bepalen die op het geschil van toepassing zijn. |
B.4.2. Le véhicule confisqué sur la base de l'article 8 de la loi du 8 | B.4.2. Een voertuig dat op grond van artikel 8 van de wet van 8 juni |
juin 2006 est considéré comme une arme prohibée en application de | 2006 is verbeurdverklaard, wordt als een verboden wapen beschouwd met |
l'article 3, § 1er, 17°, de cette loi qui disposait, avant sa | toepassing van artikel 3, § 1, 17°, van die wet, dat, vóór de |
modification par l'article 3 de la loi du 7 janvier 2018 précitée : | wijziging ervan bij artikel 3 van de voormelde wet van 7 januari 2018, bepaalde : |
« Art. 3.§ 1er. Sont réputées armes prohibées : |
« Artikel 3.§ 1. Als verboden wapens worden beschouwd : |
[...] | [...] |
17° les objets et les substances qui ne sont pas conçus comme arme, | 17° voorwerpen en stoffen die niet als wapen zijn ontworpen, maar |
mais dont il apparaît clairement, étant donné les circonstances | waarvan, gegeven de concrete omstandigheden, duidelijk is dat degene |
concrètes, que celui qui les détient, porte ou transporte entend | die ze voorhanden heeft, draagt of vervoert, ze wenst te gebruiken |
manifestement les utiliser aux fins de menacer ou de blesser | voor het toebrengen van lichamelijk letsel aan of het bedreigen van |
physiquement des personnes ». | personen ». |
La Cour limite son examen à cette catégorie d'armes prohibées, | Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die categorie van verboden wapens, |
lesquelles sont des armes non pas par nature, mais uniquement en | die niet van nature wapens zijn, maar enkel wegens de omstandigheden |
raison des circonstances dans lesquelles elles ont été utilisées. | waarin zij zijn gebruikt. |
B.5.1. En vertu des articles 42, 1°, et 43 du Code pénal, les choses | B.5.1. Krachtens de artikelen 42, 1°, en 43 van het Strafwetboek |
qui ont servi ou qui ont été destinées à commettre l'infraction ne | worden zaken welke gediend hebben of bestemd waren tot het plegen van |
sont confisquées que lorsqu'elles sont la propriété de la personne | het misdrijf, slechts verbeurdverklaard wanneer zij eigendom van de |
condamnée. | veroordeelde zijn. |
En vertu des articles 42, 3°, et 43bis du Code pénal, les avantages | Krachtens de artikelen 42, 3°, en 43bis van het Strafwetboek kunnen |
patrimoniaux tirés directement de l'infraction, ainsi que les biens et | vermogensvoordelen die rechtstreeks uit het misdrijf zijn verkregen, |
valeurs de substitution et les revenus des avantages investis, peuvent | alsook de goederen en waarden die in de plaats ervan zijn gesteld en |
être confisqués, même s'ils appartiennent à un tiers qui n'est pas | de inkomsten uit de belegde voordelen, worden verbeurdverklaard, zelfs |
impliqué dans l'infraction pour laquelle l'auteur est condamné (Cass., | indien zij toebehoren aan een derde die niet is betrokken bij het |
29 mai 2001, Pas., 2001, n° 316). | misdrijf waarvoor de dader wordt veroordeeld (Cass., 29 mei 2001, Arr. |
Cass., 2001, nr. 316). | |
B.5.2. Lorsque les choses qui sont confisquées en application des | B.5.2. Indien de zaken die met toepassing van de artikelen 42, 3°, en |
articles 42, 3°, et 43bis du Code pénal appartiennent à des tiers, | 43bis van het Strafwetboek worden verbeurdverklaard, aan derden |
elles doivent être restituées en application de l'article 43bis, | toebehoren, dienen zij, met toepassing van artikel 43bis, derde en |
alinéas 3 et 4, du Code pénal. | vierde lid, van het Strafwetboek, te worden teruggegeven. |
Lorsque celui à qui les choses appartiennent est partie civile au | Indien degene aan wie de zaken toebehoren, burgerlijke partij is in |
procès pénal, le juge prononcera d'office la restitution (article | het strafproces, zal de rechter de teruggave ambtshalve uitspreken |
43bis, alinéa 3). Lorsque le tiers prétendant droit sur la chose | (artikel 43bis, derde lid). Indien de derde die beweert recht te |
confisquée ne s'est pas constitué partie civile, il doit faire valoir | hebben op de verbeurdverklaarde zaak zich geen burgerlijke partij |
heeft gesteld, dient hij zijn rechten te laten gelden binnen de | |
ses droits dans le délai et selon les modalités déterminés par le Roi | termijn en volgens de modaliteiten bepaald door de Koning (artikel |
(article 43bis, alinéa 4). | 43bis, vierde lid). |
L'article 43bis, alinéa 4, du Code pénal a été exécuté par l'arrêté | Artikel 43bis, vierde lid, van het Strafwetboek werd uitgevoerd door |
royal du 9 août 1991 précité. | het voormelde koninklijk besluit van 9 augustus 1991. |
B.6. L'article 8, alinéa 2, de la loi du 8 juin 2006 prévoit, en cas | B.6. Artikel 8, tweede lid, van de wet van 8 juni 2006 bepaalt, in |
d'infraction à l'alinéa 1er, la saisie, la confiscation et la | geval van inbreuk op het eerste lid, dat de wapens in beslag worden |
destruction des armes, même si elles n'appartiennent pas au condamné. | genomen, verbeurdverklaard en vernietigd, zelfs indien zij niet aan de |
veroordeelde toebehoren. | |
B.7. La loi du 8 juin 2006 ne contient aucune disposition qui prévoit | B.7. De wet van 8 juni 2006 bevat geen enkele bepaling die voorziet in |
la restitution de choses confisquées en application de son article 8, | de teruggave van zaken die zijn verbeurdverklaard met toepassing van |
alinéa 2, lorsque celles-ci appartiennent à des tiers. Cette loi ne | artikel 8, tweede lid, wanneer die aan derden toebehoren. Die wet |
prévoit pas non plus la convocation de ces personnes afin qu'elles | voorziet evenmin in de oproeping van die personen opdat zij zich |
puissent s'exprimer sur la confiscation obligatoire. | kunnen uitspreken over de verplichte verbeurdverklaring. |
B.8. Les articles 42, 3°, et 43bis du Code pénal, cités en B.3, | B.8. De in B.3 geciteerde artikelen 42, 3°, en 43bis van het |
s'appliquent aux avantages patrimoniaux tirés de l'infraction. | Strafwetboek zijn van toepassing op vermogensvoordelen die uit het |
L'article 8, alinéa 2, de la loi du 8 juin 2006 s'applique quant à lui | misdrijf zijn verkregen. Artikel 8, tweede lid, van de wet van 8 juni |
aux armes qui ont fait l'objet d'une infraction à l'alinéa 1er de cet | 2006 is zijnerzijds van toepassing op wapens die het voorwerp hebben |
article et, en ce sens, la confiscation visée par cette disposition | uitgemaakt van een inbreuk op het eerste lid van dat artikel en in die |
zin komt de door die bepaling beoogde verbeurdverklaring overeen met | |
correspond à la confiscation visée par les articles 42, 1°, et 43 du | de in de artikelen 42, 1°, en 43 van het Strafwetboek beoogde |
Code pénal. | verbeurdverklaring. |
B.9. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas | B.9. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit |
qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de | dat een verschil in behandeling tussen categorieën van personen wordt |
personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et | ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust |
qu'elle soit raisonnablement justifiée. | en het redelijk verantwoord is. |
L'existence d'une telle justification doit s'apprécier compte tenu du | Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld |
but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la nature des | rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel |
principes en cause; le principe d'égalité et de non-discrimination est | en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van |
violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas de rapport raisonnable | gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat |
de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. | er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de |
aangewende middelen en het beoogde doel. | |
B.10. Dans son arrêt n° 154/2007 du 19 décembre 2007, la Cour a relevé | B.10. In zijn arrest nr. 154/2007 van 19 december 2007 heeft het Hof |
que la loi du 8 juin 2006 a notamment pour objectif de transposer | erop gewezen dat de wet van 8 juni 2006 onder meer tot doel heeft de |
partiellement la directive 91/477/CEE du Conseil du 18 juin 1991 | richtlijn 91/477/EEG van de Raad van 18 juni 1991 inzake de controle |
relative au contrôle de l'acquisition et de la détention d'armes et de | op de verwerving en het voorhanden hebben van wapens gedeeltelijk om |
permettre à la Belgique de participer à la lutte contre le trafic | te zetten en België in staat te stellen deel te nemen aan de strijd |
d'armes en assurant la traçabilité de toutes les armes et en | tegen de wapenhandel door de opspoorbaarheid van alle wapens te |
sécurisant le marché des armes (Doc. parl., Chambre, 2005-2006, DOC | verzekeren en de wapenmarkt te beveiligen (Parl. St., Kamer, |
51-2263/001, p. 3). | 2005-2006, DOC 51-2263/001, p. 3). |
B.11.1. La différence de traitement en cause repose sur un critère | B.11.1. Het in het geding zijnde verschil in behandeling berust op een |
objectif, à savoir la nature des infractions. | objectief criterium, namelijk de aard van de misdrijven. |
B.11.2. Au regard des objectifs décrits en B.9, le critère de | B.11.2. Het criterium van onderscheid is pertinent in het licht van de |
distinction est pertinent. En effet, la confiscation d'une arme | in B.9 beschreven doelstellingen. De verbeurdverklaring van een |
prohibée, même si elle n'appartient pas au condamné, peut se justifier | verboden wapen, zelfs indien het niet aan de veroordeelde toebehoort, |
par la lutte contre le trafic d'armes et par le fait qu'une arme | kan worden verantwoord door de strijd tegen de wapenhandel en door het |
prohibée doit en principe être détruite, en application de l'article 8 | feit dat een verboden wapen in principe moet worden vernietigd, met |
de la loi du 8 juin 2006. | toepassing van artikel 8 van de wet van 8 juni 2006. |
B.12.1. La Cour doit encore examiner si, pour les armes visées par | B.12.1. Er moet nog worden onderzocht of, voor de wapens bedoeld in |
l'article 3, § 1er, 17°, de la loi du 8 juin 2006, tel qu'il était | artikel 3, § 1, 17°, van de wet van 8 juni 2006, vóór de wijziging |
applicable avant sa modification par l'article 3 de la loi du 7 | ervan bij artikel 3 van de voormelde wet van 7 januari 2018, die |
janvier 2018 précitée, la mesure ne porte pas une atteinte | maatregel niet op onevenredige wijze afbreuk doet aan de rechten van |
disproportionnée aux droits des personnes étrangères à l'infraction. | de personen die niets met het misdrijf te maken hebben. |
Comme il est dit en B.4.2, l'arme prohibée qui a été confisquée dans | Zoals is vermeld in B.4.2, is het verboden wapen dat in de |
la présente affaire est un véhicule qui n'est pas, par nature, une | voorliggende zaak is verbeurdverklaard een voertuig dat, van nature, |
arme prohibée, mais qui l'est devenu en raison des circonstances dans | geen verboden wapen is, maar dat is geworden door de omstandigheden |
lesquelles il a été utilisé. Il résulte par ailleurs de la décision de | waarin het is gebruikt. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt overigens |
renvoi que le juge a quo a décidé que ce véhicule ne doit pas être | dat de verwijzende rechter heeft beslist dat dit voertuig niet moet |
détruit. | worden vernietigd. |
B.12.2. Le principe fondamental de la personnalité des peines requiert | B.12.2. Het fundamentele beginsel van het persoonlijke karakter van de |
qu'une peine ne soit imposée qu'à celui qui a commis l'infraction ou | straffen vereist dat een straf slechts kan worden opgelegd aan degene |
qui y a participé (CEDH, 29 août 1997, A.P., M.P. et T.P. c. Suisse, § | die het misdrijf heeft gepleegd of eraan heeft deelgenomen (EHRM, 29 |
48). | augustus 1997, A.P., M.P. en T.P. t. Zwitserland, § 48). |
Ce principe est enfreint lorsqu'une sanction pénale est infligée à un | Dat beginsel wordt geschonden indien een strafsanctie wordt opgelegd |
tiers qui ne peut pas être rendu responsable de l'infraction. Le | aan een derde die niet verantwoordelijk kan worden gesteld voor het |
principe de la personnalité des peines s'applique également aux peines | misdrijf. Het beginsel van het persoonlijke karakter van de straffen |
accessoires. | is eveneens van toepassing op bijkomende straffen. |
B.12.3. La confiscation d'un véhicule qui a servi à commettre une | B.12.3. De verbeurdverklaring van een voertuig, dat heeft gediend om |
infraction visée par l'article 8, alinéa 1er, de la loi du 8 juin | een misdrijf bedoeld in artikel 8, eerste lid, van de wet van 8 juni |
2006, mais qui appartiendrait à un tiers de bonne foi non impliqué | 2006 te plegen maar dat zou toebehoren aan een derde te goeder trouw |
dans l'infraction, n'atteint pas l'auteur de l'infraction, mais un | die niet betrokken is bij het misdrijf, treft niet de dader van het |
tiers innocent, même si, formellement, la confiscation est prononcée à | misdrijf, maar een onschuldige derde, zelfs indien de |
charge de l'auteur condamné. | verbeurdverklaring formeel lastens de veroordeelde dader wordt |
uitgesproken. | |
B.12.4. L'article 8, alinéa 2, de la loi du 8 juin 2006 dispose que | B.12.4. Artikel 8, tweede lid, van de wet van 8 juni 2006 bepaalt dat |
l'arme sera confisquée même si elle n'appartient pas au condamné, | het wapen zal worden verbeurdverklaard zelfs indien het niet aan de |
indépendamment de la bonne foi du tiers à qui appartient l'objet | veroordeelde toebehoort, ongeacht de goede trouw en de betrokkenheid |
utilisé comme arme et de son implication dans l'infraction. Dans cette | bij het misdrijf van de derde aan wie het als wapen gebruikte voorwerp |
toebehoort. In die mate is die bepaling niet bestaanbaar met de | |
mesure, cette disposition n'est pas compatible avec les articles 10 et | artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het |
beginsel van het persoonlijke karakter van de straffen. | |
11 de la Constitution, combinés avec le principe de la personnalité | B.13.1. In zoverre de derde te goeder trouw bovendien niet over de |
des peines. B.13.1. Dans la mesure où le tiers de bonne foi ne disposerait pas, en | mogelijkheid zou beschikken om de teruggave te verkrijgen van de |
outre, de la possibilité d'obtenir la restitution des choses | verbeurdverklaarde zaken die aan hem toebehoren, maakt de |
confisquées qui lui appartiennent, la confiscation constitue également | verbeurdverklaring tevens een eigendomsberoving zonder vergoeding uit |
une privation de propriété sans compensation et n'est pas compatible | en is zij niet bestaanbaar met artikel 16 van de Grondwet, in |
avec l'article 16 de la Constitution, combiné avec l'article 1 du | samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij |
Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme. | het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. |
B.13.2. Le Conseil des ministres soutient que les dispositions en | B.13.2. De Ministerraad voert aan dat de in het geding zijnde |
cause peuvent faire l'objet d'une interprétation conforme à la | bepalingen grondwetsconform kunnen worden geïnterpreteerd. Artikel 23, |
Constitution. L'article 23, alinéa 4, de la loi du 8 juin 2006, tel | vierde lid, van de wet van 8 juni 2006, zoals geciteerd in B.1, |
qu'il est cité en B.1, renvoie expressément à l'article 42 du Code | verwijst uitdrukkelijk naar artikel 42 van het Strafwetboek. Volgens |
pénal. Selon le Conseil des ministres, ce renvoi emporterait | de Ministerraad zou die verwijzing noodzakelijkerwijs een verwijzing |
nécessairement le renvoi à l'article 43bis du même Code, qui prévoit | inhouden naar artikel 43bis van hetzelfde Wetboek, dat voorziet in een |
un mécanisme de restitution. Cet article concernerait toutes les | mechanisme van teruggave. Dat artikel zou betrekking hebben op alle |
confiscations spéciales de biens appartenant à un tiers et pas | bijzondere verbeurdverklaringen van goederen die toebehoren aan een |
uniquement celle que prévoit l'article 42, 3°, du Code pénal. | derde, en niet alleen op die waarin artikel 42, 3°, van het |
Strafwetboek voorziet. | |
B.13.3. Comme il est dit en B.5.2, l'article 43bis ne s'applique | B.13.3. Zoals is vermeld in B.5.2, is artikel 43bis enkel van |
toepassing op zaken die worden verbeurdverklaard krachtens de | |
qu'aux choses qui sont confisquées en vertu des articles 42, 3°, et | artikelen 42, 3°, en 43bis van het Strafwetboek. Het kan bijgevolg |
43bis du Code pénal. Il ne peut dès lors pas être appliqué aux choses | niet worden toegepast op zaken die worden verbeurdverklaard krachtens |
qui sont confisquées en vertu de l'article 8, alinéa 2, de la loi du 8 | artikel 8, tweede lid, van de wet van 8 juni 2006, ook al verwijst |
juin 2006, même si l'article 23, alinéa 4, de cette loi, tel qu'il est | artikel 23, vierde lid, van die wet, zoals geciteerd in B.1, |
cité en B.1, renvoie expressément à l'article 42 du Code pénal. | uitdrukkelijk naar artikel 42 van het Strafwetboek. De interpretatie |
L'interprétation donnée par le Conseil des ministres ne peut donc pas | van de Ministerraad kan dus niet in aanmerking worden genomen. |
être retenue. B.14. En vertu de l'article 5ter du titre préliminaire du Code de | B.14. Krachtens artikel 5ter van de voorafgaande titel van het Wetboek |
procédure pénale, tout tiers intéressé qui peut faire valoir des | van strafvordering dient elke belanghebbende derde die rechten kan |
droits sur les choses visées aux articles 42, 1° et 3°, 43bis, | doen gelden op de zaken bedoeld in de artikelen 42, 1° en 3°, 43bis, |
43quater ou 505 du Code pénal doit être informé de la fixation de | 43quater of 505 van het Strafwetboek, op de hoogte te worden gebracht |
l'audience devant la juridiction qui jugera sur le fond de l'affaire. | van de rechtsdag voor het gerecht dat zal vonnissen over de grond van |
Cette disposition ne s'applique toutefois pas aux tiers intéressés qui | de zaak. Die bepaling is evenwel niet van toepassing op belanghebbende derden |
peuvent faire valoir des droits sur les choses qui sont susceptibles | die rechten kunnen doen gelden op de zaken die krachtens artikel 8, |
d'être confisquées en vertu de l'article 8, alinéa 2, de la loi du 8 | tweede lid, van de wet van 8 juni 2006 kunnen worden |
juin 2006. | verbeurdverklaard. |
Etant donné que la confiscation visée à l'article 8, alinéa 2, de la | |
loi du 8 juin 2006 peut être prononcée sans que le tiers de bonne foi | Daar de in artikel 8, tweede lid, van de wet van 8 juni 2006 bedoelde |
à qui les choses appartiennent ait la possibilité de s'exprimer devant | verbeurdverklaring kan worden uitgesproken zonder dat de derde te |
goeder trouw aan wie de zaken toebehoren, in de mogelijkheid wordt | |
gesteld om zich voor de strafrechter uit te spreken over de eventuele | |
le juge pénal sur la confiscation éventuelle, cette disposition n'est | verbeurdverklaring, is die bepaling niet bestaanbaar met de artikelen |
pas compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés | 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het algemeen |
avec le principe général des droits de la défense. | beginsel van recht van verdediging. |
B.15. En ce qu'il concerne des objets visés par l'article 3, § 1er, | B.15. In zoverre het betrekking heeft op voorwerpen bedoeld in artikel |
17°, de la loi du 8 juin 2006, - tel qu'il était applicable avant sa | 3, § 1, 17°, van de wet van 8 juni 2006, - zoals het van toepassing |
modification par l'article 3 de la loi du 7 janvier 2018 -, qui ont | was vóór de wijziging ervan bij artikel 3 van de wet van 7 januari |
servi à commettre une infraction visée par l'article 8, alinéa 1er, de | 2018 -, die hebben gediend om een misdrijf bedoeld in artikel 8, |
la loi du 8 juin 2006, mais qui appartiendraient à des tiers de bonne | eerste lid, van de wet van 8 juni 2006 te plegen, maar die zouden |
foi qui ne sont pas impliqués dans l'infraction, l'article 8, alinéa | toebehoren aan derden te goeder trouw die niet bij het misdrijf |
2, de la loi du 8 juin 2006 n'est pas compatible avec les articles 10 | betrokken zijn, is artikel 8, tweede lid, van de wet van 8 juni 2006 |
et 11 de la Constitution. | niet bestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
B.16. La question préjudicielle appelle une réponse affirmative. | B.16. De prejudiciële vraag dient bevestigend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 8, alinéa 2, et l'article 23, alinéa 4, de la loi du 8 juin | Artikel 8, tweede lid, en artikel 23, vierde lid, van de wet van 8 |
2006 réglant des activités économiques et individuelles avec des | juni 2006 houdende regeling van economische en individuele |
armes, tel qu'il était applicable avant sa modification par l'article | activiteiten met wapens, zoals het van toepassing was vóór de |
19 de la loi du 7 janvier 2018 modifiant la loi du 8 juin 2006 réglant | wijziging ervan bij artikel 19 van de wet van 7 januari 2018 tot |
des activités économiques et individuelles avec des armes et le Code | wijziging van de wet van 8 juni 2006 houdende regeling van economische |
en individuele activiteiten met wapens en van het Burgerlijk Wetboek, | |
civil, violent les articles 10 et 11 de la Constitution en ce qu'ils | schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre zij toestaan |
permettent que soient confisqués des objets visés par l'article 3, § 1er, | dat voorwerpen bedoeld in artikel 3, § 1, 17°, van de voormelde wet |
17°, de la loi du 8 juin 2006 précitée - tel qu'il était applicable | van 8 juni 2006 - zoals het van toepassing was vóór de wijziging ervan |
avant sa modification par l'article 3 de la loi du 7 janvier 2018 -, | bij artikel 3 van de wet van 7 januari 2018 - die toebehoren aan |
appartenant à des tiers de bonne foi qui ne sont pas impliqués dans | derden te goeder trouw die niet bij het misdrijf betrokken zijn, |
l'infraction, en ce qu'ils ne prévoient pas la restitution à ces | worden verbeurdverklaard, in zoverre zij niet voorzien in de teruggave |
personnes des objets confisqués et en ce qu'ils ne prévoient pas la | aan die personen van de verbeurdverklaarde voorwerpen en in zoverre |
convocation de ces personnes afin qu'elles puissent s'exprimer sur la | zij niet voorzien in de oproeping van die personen opdat zij zich |
confiscation éventuelle. | zouden kunnen uitspreken over de eventuele verbeurdverklaring. |
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
la Cour constitutionnelle, le 19 juillet 2018. | op 19 juli 2018. |
Le greffier, Le président, | De griffier, De voorzitter, |
P.-Y. Dutilleux J. Spreutels | P.-Y. Dutilleux J. Spreutels |