← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 101/2018 du 19 juillet 2018 Numéro du rôle : 6659 En cause :
le recours en annulation des mots « et à la zone d'extension de parc résidentiel » dans (...)"
Extrait de l'arrêt n° 101/2018 du 19 juillet 2018 Numéro du rôle : 6659 En cause : le recours en annulation des mots « et à la zone d'extension de parc résidentiel » dans (...) | Uittreksel uit arrest nr. 101/2018 van 19 juli 2018 Rolnummer 6659 In zake : het beroep tot vernietiging van de woorden « en op het uitbreidingsgebied van het verblijfspark » in artikel D.II.63, eerste lid, 3°, vervat in artikel 1 van het dec Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 101/2018 du 19 juillet 2018 | Uittreksel uit arrest nr. 101/2018 van 19 juli 2018 |
Numéro du rôle : 6659 | Rolnummer 6659 |
En cause : le recours en annulation des mots « et à la zone | In zake : het beroep tot vernietiging van de woorden « en op het |
d'extension de parc résidentiel » dans l'article D.II.63, alinéa 1er, | uitbreidingsgebied van het verblijfspark » in artikel D.II.63, eerste |
3°, contenu dans l'article 1er du décret de la Région wallonne du 20 | lid, 3°, vervat in artikel 1 van het decreet van het Waalse Gewest van |
juillet 2016 « abrogeant le décret du 24 avril 2014 abrogeant les | 20 juli 2016 « tot opheffing van het decreet van 24 april 2014 tot |
articles 1er à 128 et 129quater à 184 du Code wallon de l'Aménagement | opheffing van de artikelen 1 tot 128 en 129quater tot 184 van het |
du Territoire, de l'Urbanisme, du Patrimoine et de l'Energie, | Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw, Patrimonium en |
abrogeant les articles 1er à 128 et 129quater à 184 du Code wallon de | Energie, tot opheffing van de artikelen 1 tot 128 en 129quater tot 184 |
l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine et | van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en |
formant le Code du Développement territorial », introduit par Didier | Patrimonium en tot vorming van het Wetboek van Ruimtelijke |
Sante et autres. | Ontwikkeling », ingesteld door Didier Sante en anderen. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges L. | samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de |
Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et R. Leysen, | rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en R. |
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. | Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder |
Spreutels, | voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet du recours et procédure | I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging |
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 11 | Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 11 mei 2017 |
mai 2017 et parvenue au greffe le 12 mai 2017, un recours en | ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 12 mei |
annulation des mots « et à la zone d'extension de parc résidentiel » | 2017, is beroep tot vernietiging ingesteld van de woorden « en op het |
dans l'article D.II.63, alinéa 1er, 3°, contenu dans l'article 1er du | uitbreidingsgebied van het verblijfspark » in artikel D.II.63, eerste |
décret de la Région wallonne du 20 juillet 2016 « abrogeant le décret | lid, 3°, vervat in artikel 1 van het decreet van het Waalse Gewest van |
du 24 avril 2014 abrogeant les articles 1er à 128 et 129quater à 184 | 20 juli 2016 « tot opheffing van het decreet van 24 april 2014 tot |
du Code wallon de l'Aménagement du Territoire, | opheffing van de artikelen 1 tot 128 en 129quater tot 184 van het |
de l'Urbanisme, du Patrimoine et de l'Energie, abrogeant les articles | Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw, Patrimonium en |
1er à 128 et 129quater à 184 du Code wallon de l'Aménagement du | Energie, tot opheffing van de artikelen 1 tot 128 en 129quater tot 184 |
Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine et formant le Code du | van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en |
Patrimonium en tot vorming van het Wetboek van Ruimtelijke | |
Développement territorial » (publié au Moniteur belge du 14 novembre | Ontwikkeling » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 14 |
2016), a été introduit par Didier Sante, Michel Cornesse, Didier | november 2016), door Didier Sante, Michel Cornesse, Didier Cornesse en |
Cornesse et Etienne Cornesse, assistés et représentés par Me S. | Etienne Cornesse, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. S. Leprince, |
Leprince, avocat au barreau de Namur. | advocaat bij de balie te Namen. |
(...) | (...) |
II. En droit | II. In rechte |
(...) | (...) |
Quant à la disposition attaquée et à son contexte | Ten aanzien van de bestreden bepaling en de context ervan |
B.1.1. Les parties requérantes demandent l'annulation des termes « et | B.1.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van de woorden |
à la zone d'extension de parc résidentiel » inscrits dans l'article | « en op het uitbreidingsgebied van het verblijfspark » opgenomen in |
D.II.63, alinéa 1er, 3°, contenu dans l'article 1er du décret de la | artikel D.II.63, eerste lid, 3°, vervat in artikel 1 van het decreet |
Région wallonne du 20 juillet 2016 « abrogeant le décret du 24 avril | van het Waalse Gewest van 20 juli 2016 « tot opheffing van het decreet |
van 24 april 2014 tot opheffing van de artikelen 1 tot 128 en | |
2014 abrogeant les articles 1er à 128 et 129quater à 184 du Code | 129quater tot 184 van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, |
wallon de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme, du Patrimoine | Stedenbouw, Patrimonium en Energie, tot opheffing van de artikelen 1 |
et de l'Energie, abrogeant les articles 1er à 128 et 129quater à 184 | tot 128 en 129quater tot 184 van het Waalse Wetboek van Ruimtelijke |
du Code wallon de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du | Ordening, Stedenbouw en Patrimonium en tot vorming van het Wetboek van |
Patrimoine et formant le Code du Développement territorial ». | Ruimtelijke Ontwikkeling ». |
La disposition attaquée énonce : | De bestreden bepaling luidt : |
« Dans les plans de secteur en vigueur à la date d'entrée en vigueur | « In de gewestplannen die in werking waren op datum van |
du Code, sont d'application : | inwerkingtreding van dit Wetboek, blijven van toepassing : |
[...] | [...] |
3° à la zone d'extension d'habitat et à la zone d'extension d'habitat | 3° op het uitbreidingsgebied van het woongebied en op het |
woonuitbreidingsgebied met een landelijk karakter en op het | |
à caractère rural et à la zone d'extension de parc résidentiel, la | uitbreidingsgebied van het verblijfspark, het in artikel D.II.42 |
prescription visée à l'article D.II.42; ». | bedoelde voorschrift; ». |
B.1.2. L'article D.II.42, non attaqué, du même décret règle le régime applicable à la zone d'aménagement communal concerté (ci-après : ZACC) auquel ressortissent les zones d'extension de parc résidentiel figurant dans plusieurs plans de secteur avant l'entrée en vigueur du Code du Développement territorial (ci-après : CoDT). Cet article dispose : « De la zone d'aménagement communal concerté. § 1er. La zone d'aménagement communal concerté est destinée à toute | B.1.2. Artikel D.II.42 van hetzelfde decreet, dat niet wordt bestreden, bepaalt de regeling die van toepassing is op het gebied waarvan de inrichting door de gemeente aan een overlegprocedure onderworpen is, waaronder de uitbreidingsgebieden van het verblijfspark vallen die vóór de inwerkingtreding van het Wetboek van Ruimtelijke Ontwikkeling (hierna : WRO) in verscheidene gewestplannen waren opgenomen. Dat artikel bepaalt : « Gebieden waarvan de inrichting door de gemeente aan een overlegprocedure onderworpen is. § 1. Gebieden waarvan de inrichting door de gemeente aan een overlegprocedure onderworpen is zijn bedoeld voor elke bestemming, |
affectation déterminée : | bepaald : |
1° soit en fonction de la localisation, du voisinage, de la proximité | 1° ofwel in functie van de ligging, de buurt, de nabijheid van |
de zones d'initiatives privilégiées visées à D.V.14, de la proximité | bevoorrechte initiatiefgebieden bedoeld in artikel D.V.14, de |
aux pôles urbains et ruraux, de la performance des réseaux de | nabijheid van stedelijke en landelijke kernen, de performantie van de |
communication et de distribution, des coûts induits par l'urbanisation | communicatie- en distributienetwerken, de kosten die de |
verstedelijking op korte, middellange en lange termijn met zich | |
à court, à moyen et à long terme, ainsi que des besoins de la commune | meebrengen, alsook de behoeften van de gemeente en de bestemming van |
et de l'affectation donnée à tout ou partie de toute zone | het geheel of deel van een gebied waarvan de inrichting door de |
d'aménagement communal concerté située sur le territoire communal | gemeente onderworpen is aan een overleg, en dat zich bevindt op het |
concerné et sur les territoires communaux limitrophes si elle existe; | betrokken gemeentelijk grondgebied en op de aangrenzende gemeentelijke |
grondgebieden, indien bestaand; | |
2° soit en fonction des indications du schéma de développement | 2° ofwel in functie van de aanwijzingen van het (meer)gemeentelijk |
pluricommunal ou communal. | ontwikkelingsplan. |
§ 2. La mise en oeuvre de tout ou partie de la zone est subordonnée à | § 2. De ontsluiting van een gebied of een gebiedsdeel wordt |
l'adoption par le conseil communal, soit d'initiative, soit dans le | ondergeschikt gemaakt aan de aanneming, door de gemeenteraad, ofwel op |
délai qui est imposé par le Gouvernement, du schéma d'orientation local, conforme à l'article D.II.11, et à son approbation par le Gouvernement. Toutefois, lorsque la mise en oeuvre de tout ou partie de la zone porte exclusivement sur une ou plusieurs affectations non destinées à l'urbanisation, le schéma bénéficie d'un contenu simplifié défini par le Gouvernement. A défaut pour les autorités communales de satisfaire dans le délai fixé à l'obligation visée à l'alinéa 1er, ainsi qu'en cas de refus du schéma d'orientation local soumis à son approbation, le Gouvernement peut s'y substituer pour adopter ou réviser le schéma d'orientation local. § 3. Les dérogations visées aux articles D.IV.6 à D.IV.13 sont applicables à toute zone ou partie de zone qu'elle soit ou non mise en oeuvre ». | zijn eigen initiatief ofwel binnen een hem door de Regering opgelegde termijn, van een lokaal beleidsontwikkelingsplan overeenkomstig artikel D.II.11 en aan de goedkeuring ervan door de Regering. Wanneer de ontsluiting van het gebied of een deel ervan uitsluitend betrekking heeft op één of meerdere bestemmingen die niet met bebouwing verband houden, wordt er voorzien in een vereenvoudigde inhoud, zoals bepaald door de Regering. Mocht de gemeentelijke overheid de verplichting, bedoeld in het eerste lid, niet binnen de vastgestelde termijn nakomen of mocht ze het haar ter goedkeuring voorgelegde lokaal beleidsontwikkelingsplan weigeren, dan kan de Regering in haar plaats treden om het lokaal beleidsontwikkelingsplan aan te nemen of te herzien. § 3. De afwijkingen bedoeld in de artikelen D.IV.6 tot D.IV.13 zijn van toepassing op elk gebied of gebiedsdeel, al dan niet ontsloten ». |
B.2. L'article D.II.63, alinéa 1er, 3°, du CoDT fait partie des | B.2. Artikel D.II.63, eerste lid, 3°, van het WRO maakt deel uit van |
dispositions transitoires relatives au schéma de développement | de overgangsbepalingen met betrekking tot het bij hetzelfde decreet |
régional instauré par le même décret, applicables notamment aux zones | ingestelde gewestelijk ontwikkelingsplan, die onder meer van |
d'extension de parc résidentiel figurant au plan de secteur avant | toepassing zijn op de uitbreidingsgebieden van het verblijfspark die |
l'entrée en vigueur du CoDT. | vóór de inwerkingtreding van het WRO in het gewestplan waren opgenomen. |
Quant à la compétence de la Cour | Ten aanzien van de bevoegdheid van het Hof |
B.3. Dans son mémoire en intervention, le Gouvernement de la Région de | B.3. In haar memorie van tussenkomst werpt de Brusselse |
Hoofdstedelijke Regering op dat het Hof onbevoegd is om zich uit te | |
Bruxelles-Capitale soulève l'incompétence de la Cour pour se prononcer | spreken over de procedure tot aanneming van het bestreden decreet. Zij |
sur la procédure d'adoption du décret attaqué. Il considère que la | gaat ervan uit dat het tweede onderdeel van het middel, afgeleid uit |
deuxième branche du moyen, prise de la violation de la directive | de schending van de richtlijn 2001/42/EG van het Europees Parlement en |
2001/42/CE du Parlement européen et du Conseil du 27 juin 2001 | de Raad van 27 juni 2001 betreffende de beoordeling van de gevolgen |
relative à l'évaluation des incidences de certains plans et programmes | voor het milieu van bepaalde plannen en programma's, niet is gericht |
sur l'environnement, n'est pas dirigée contre le contenu de la | tegen de inhoud van de bestreden bepaling maar tegen het feit dat de |
disposition attaquée mais contre le fait que les formalités préalables | aan de aanneming van de bestreden bepaling voorafgaande formaliteiten, |
à l'adoption de la disposition attaquée, prévues par la directive | waarin is voorzien bij de voormelde richtlijn, niet zouden zijn |
précitée, n'auraient pas été accomplies. | vervuld. |
B.4. En vertu des articles 142 de la Constitution et 1er de la loi | B.4. Krachtens artikel 142 van de Grondwet en artikel 1 van de |
spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, la Cour est | bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof is het Hof |
compétente pour statuer, par voie d'arrêt, sur les recours en | bevoegd om, bij wege van arrest, uitspraak te doen op de beroepen tot |
annulation de normes législatives pour violation des règles | vernietiging van wetskrachtige normen wegens schending van de regels |
répartitrices de compétence entre l'Etat fédéral, les communautés et | die de bevoegdheden verdelen tussen de federale Staat, de |
les régions, des articles du titre II (« Des Belges et de leurs droits | gemeenschappen en de gewesten, van de artikelen van titel II (« De |
») et des articles 143, § 1er, 170, 172 et 191 de la Constitution. | Belgen en hun rechten »), en van de artikelen 143, § 1, 170, 172 en |
191 van de Grondwet. | |
Il s'ensuit que la Cour est notamment compétente pour vérifier si le | Daaruit volgt dat het Hof met name bevoegd is om te onderzoeken of de |
législateur a méconnu les garanties contenues tant aux articles 10 et | wetgever de waarborgen vervat zowel in de artikelen 10 en 11 van de |
11 de la Constitution, relatifs au principe d'égalité et de | Grondwet in verband met het beginsel van gelijkheid en |
non-discrimination, qu'à son article 23, alinéa 3, 4°, qui reconnaît | niet-discriminatie, als in artikel 23, derde lid, 4°, ervan, dat het |
le droit à la protection d'un environnement sain. La Cour est | recht op de bescherming van een gezond leefmilieu erkent, heeft |
également compétente pour vérifier, lorsqu'elle contrôle des normes | geschonden. Het Hof is eveneens bevoegd om bij zijn toetsing van |
ayant force de loi au regard des normes de référence précitées, si les | wetskrachtige normen aan de voormelde referentienormen te onderzoeken |
dispositions soumises à son contrôle sont compatibles avec les normes | of de ter toetsing voorgelegde bepalingen bestaanbaar zijn met voor |
de droit international et les normes du droit européen qui lient la | België bindende normen van internationaal recht en van het recht van |
Belgique et dont la violation est invoquée en combinaison avec les | de Europese Unie waarvan de schending in samenhang met de voormelde |
dispositions constitutionnelles précitées, comme en l'espèce la | grondwetsbepalingen wordt aangevoerd, zoals te dezen de voormelde |
directive 2001/42/CE précitée et la Convention sur l'accès à | richtlijn 2001/42/EG en het Verdrag betreffende toegang tot |
l'information, la participation du public au processus décisionnel et | informatie, inspraak in besluitvorming en toegang tot de rechter |
l'accès à la justice en matière d'environnement, signée à Aarhus le 25 | inzake milieuaangelegenheden, ondertekend te Aarhus op 25 juni 1998 |
juin 1998 (ci-après : la Convention d'Aarhus). | (hierna : het Verdrag van Aarhus). |
B.5. Il ressort de la formulation de la requête que la deuxième | B.5. Uit het verzoekschrift blijkt dat in het tweede onderdeel van het |
branche du moyen invoque la violation de l'obligation de standstill | middel de schending wordt aangevoerd van de standstill-verplichting |
contenue dans l'article 23 de la Constitution, lu notamment en | vervat in artikel 23 van de Grondwet, onder meer in samenhang gelezen |
combinaison avec les articles 3 à 6 de la directive 2001/42/CE, en | met de artikelen 3 tot 6 van de richtlijn 2001/42/EG, in het bijzonder |
particulier parce que la disposition attaquée, en modifiant | omdat, door de bestemming van het uitbreidingsgebied van het |
l'affectation de la zone d'extension de parc résidentiel, aurait | verblijfspark te wijzigen, de bestreden bepaling in werkelijkheid zou |
procédé en réalité à une modification du « plan » de secteur sans | zijn overgegaan tot een wijziging van het « gewestplan » zonder de |
respecter les dispositions prévues par ladite directive pour ces | bepalingen in acht te nemen waarin bij de genoemde richtlijn is |
révisions, alors que les plans de secteur rentrent dans le champ | voorzien voor die herzieningen, terwijl de gewestplannen binnen de |
d'application de celle-ci. | werkingssfeer ervan vallen. |
Contrairement à ce que soutient le Gouvernement de la Région de | In tegenstelling tot hetgeen de Brusselse Hoofdstedelijke Regering |
Bruxelles-Capitale, cette critique est dirigée contre le contenu de la | betoogt, is die kritiek gericht tegen de inhoud van de bestreden |
disposition attaquée, de sorte que l'examen de sa compatibilité avec | bepaling, zodat het onderzoek van de bestaanbaarheid ervan met de |
les règles dont la violation est invoquée au moyen entre dans les | regels waarvan de schending in het middel wordt aangevoerd, onder de |
compétences de la Cour. | bevoegdheden van het Hof valt. |
B.6. L'exception d'incompétence est rejetée. | B.6. De exceptie van onbevoegdheid wordt verworpen. |
Quant à la recevabilité | Ten aanzien van de ontvankelijkheid |
B.7. Les parties requérantes sont toutes propriétaires ou | B.7. De verzoekende partijen zijn allen eigenaars of mede-eigenaars |
copropriétaires de terrains situés dans une zone d'extension de parc | van terreinen gelegen in een uitbreidingsgebied van het verblijfspark |
résidentiel reprise au plan de secteur de Liège, adopté par un arrêté | dat is opgenomen in het gewestplan van Luik, dat is aangenomen bij een |
de l'Exécutif régional wallon du 26 novembre 1987. Elles soutiennent | besluit van de Waalse Gewestexecutieve van 26 november 1987. Zij |
qu'alors que ces terrains étaient considérés, en vertu de l'article 6, | betogen dat terwijl die terreinen, krachtens artikel 6, § 1, tweede |
§ 1er, alinéa 2 (devenu l'article 6, § 2, alinéa 2, après modification | lid (dat artikel 6, § 2, tweede lid, is geworden na wijziging bij het |
par le décret du 30 avril 2009), comme des zones d'habitat, c'est-à-dire destinées à l'urbanisation, la disposition attaquée a pour effet de convertir la zone d'extension de parc résidentiel en ZACC, c'est-à-dire une zone non affectée a priori qui peut, ultérieurement, être convertie ou non en zone d'urbanisation. Le Gouvernement wallon conteste l'intérêt au recours des parties requérantes. Il considère que la disposition attaquée ne modifie pas l'affectation des zones d'extension de parc résidentiel, que ces zones seraient affectées à la réserve foncière et non à l'habitat et que, en soumettant les zones d'extension de parc résidentiel au régime des réserves foncières, la disposition attaquée ne ferait qu'exprimer d'une autre manière, par une mention expresse, ce qui résultait déjà | decreet van 30 april 2009), als woongebieden werden beschouwd, dat wil zeggen gebieden die voor bebouwing bestemd zijn, de bestreden bepaling tot gevolg heeft het uitbreidingsgebied van het verblijfspark om te zetten in gebied waarvan de inrichting door de gemeente aan een overlegprocedure onderworpen is, dat wil zeggen een gebied dat a priori geen bestemming heeft gekregen en dat later al dan niet in woongebied kan worden omgezet. De Waalse Regering betwist het belang van de verzoekende partijen bij het beroep. Zij gaat ervan uit dat de bestreden bepaling de bestemming van de uitbreidingsgebieden van het verblijfspark niet wijzigt, dat die gebieden voor de grondreserve en niet voor bewoning zouden zijn bestemd en dat, door de uitbreidingsgebieden van het verblijfspark aan de regeling van de grondreserves te onderwerpen, de bestreden bepaling niets anders zou doen dan op een andere wijze, door een uitdrukkelijke vermelding, datgene uit te drukken wat reeds voortvloeide uit artikel |
de l'article 6, § 2, alinéa 2, du décret du 27 novembre 1997. | 6, § 2, tweede lid, van het decreet van 27 november 1997. |
B.8. Etant donné que l'exception soulevée est étroitement liée à la | B.8. Aangezien de opgeworpen exceptie nauw samenhangt met de |
portée qu'il convient de donner à la disposition attaquée, l'examen de | draagwijdte die aan de bestreden bepaling dient te worden gegeven, |
l'exception coïncide avec celui du fond de l'affaire. | valt het onderzoek van de exceptie samen met dat van de grond van de zaak. |
Quant au fond | Ten gronde |
B.9. Les parties requérantes prennent un moyen unique de la violation, | B.9. De verzoekende partijen leiden een enig middel af uit de |
par l'article D.II.63, alinéa 1er, 3°, du CoDT, contenu dans l'article | schending, door artikel D.II.63, eerste lid, 3°, van het WRO, vervat |
in artikel 1 van het voormelde decreet van 20 juli 2016, van de | |
1er du décret du 20 juillet 2016 précité, des articles 10 et 11 de la | artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen |
Constitution, lus isolément ou en combinaison avec ses articles 16 et | met de artikelen 16 en 23 ervan, met artikel 1 van het Eerste |
23, avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à la | Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de |
Convention européenne des droits de l'homme, avec les principes de la | mens, met de beginselen van de scheiding der machten en met de |
séparation des pouvoirs et avec les articles 3 à 6 de la directive | artikelen 3 tot 6 van de richtlijn 2001/42/EG, en uit de schending van |
2001/42/CE, et de la violation des articles 7 et 8 de la Convention | de artikelen 7 en 8 van het Verdrag van Aarhus. |
d'Aarhus. En substance, les parties requérantes soutiennent que la disposition | In essentie betogen de verzoekende partijen dat de bestreden bepaling |
attaquée modifierait l'affectation des zones d'extension de parc | de bestemming zou wijzigen van de uitbreidingsgebieden van het |
résidentiel qui, aux termes de l'article 6, § 2, alinéa 2, du décret | verblijfspark, waarbij, luidens artikel 6, § 2, tweede lid, van het |
du 27 novembre 1997, aurait transformé ces zones en zones d'habitat. | decreet van 27 november 1997, die gebieden in woongebied zouden zijn |
Or, la disposition attaquée, en soumettant les zones d'extension de parc résidentiel au régime des ZACC, aurait modifié une affectation au plan de secteur, ce qui aurait nécessité, selon elles, l'application des procédures de consultation et d'enquête publique prévues antérieurement par le Code wallon de l'Aménagement du Territoire, de l'Urbanisme et du Patrimoine (ci-après : CWATUP) et aujourd'hui par les articles D.II.44 à D.II.49 du CoDT. Contrairement aux zones d'habitat qui sont réservées exclusivement à l'urbanisation, les ZACC ne reçoivent aucune destination prédéfinie et ne sont donc destinées a priori ni à l'urbanisation ni à la non-urbanisation. | omgezet. Door de uitbreidingsgebieden van het verblijfspark te onderwerpen aan de regeling van de gebieden waarvan de inrichting door de gemeente aan een overlegprocedure onderworpen is, zou de bestreden bepaling echter een bestemming in het gewestplan hebben gewijzigd, hetgeen, volgens hen, de toepassing zou hebben vereist van de procedures inzake raadpleging en openbaar onderzoek waarin voorheen was voorzien bij het Waalse Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium (hierna : WWROSP) en waarin thans is voorzien bij de artikelen D.II.44 tot D.II.49 van het WRO. In tegenstelling tot de woongebieden, die uitsluitend voor bebouwing zijn voorbehouden, krijgen de gebieden waarvan de inrichting door de gemeente aan een overlegprocedure onderworpen is geen enkele vooraf bepaalde bestemming en zijn zij a priori dus noch voor bebouwing, noch voor niet-bebouwing bestemd. |
Les articles 10 et 11 de la Constitution seraient violés dans la | De artikelen 10 en 11 van de Grondwet zouden zijn geschonden in |
mesure où les propriétaires de biens situés dans une zone d'extension | zoverre de eigenaars van goederen die gelegen zijn in een |
de parc résidentiel relevant désormais des ZACC ne bénéficieraient ni | uitbreidingsgebied van het verblijfspark dat voortaan onder de |
de l'aménagement réglementaire, ni d'aucune évaluation | gebieden valt waarvan de inrichting door de gemeente aan een |
environnementale des mesures de programmation, ni d'aucune | overlegprocedure onderworpen is, noch de reglementaire inrichting |
participation du public ni, enfin, des voies de recours offertes aux | zouden genieten, noch enige milieueffectenbeoordeling van de |
propriétaires de biens situés dans des zones soumises aux règles | programmeringsmaatregelen, noch enige inspraak, noch, tot slot, de |
prescrites lorsque le plan de secteur est modifié. Cette modification | beroepsmogelijkheden die worden geboden aan de eigenaars van goederen |
die zijn gelegen in gebieden die zijn onderworpen aan de | |
voorgeschreven regels wanneer het gewestplan wordt gewijzigd. Die | |
constituerait en outre une régression dans les garanties procédurales | wijziging zou bovendien een achteruitgang in de procedurele waarborgen |
et violerait ainsi l'obligation de standstill telle qu'elle est | vormen en zou aldus de standstill-verplichting zoals zij wordt |
garantie par l'article 23 de la Constitution. Enfin, cette | gewaarborgd bij artikel 23 van de Grondwet schenden. Tot slot zou die |
modification porterait une atteinte disproportionnée au droit de | wijziging op onevenredige wijze afbreuk doen aan het eigendomsrecht |
propriété des propriétaires de biens situés en zone d'extension de | van de eigenaars van goederen die zijn gelegen in een |
parc résidentiel. | uitbreidingsgebied van het verblijfspark. |
B.10.1. Avant son abrogation par l'article 2 du décret du 20 juillet | B.10.1. Vóór de opheffing ervan bij artikel 2 van het voormelde |
2016 précité, l'article 6 du décret de la Région wallonne du 27 | decreet van 20 juli 2016 bepaalde artikel 6 van het decreet van het |
novembre 1997 modifiant le Code wallon de l'Aménagement du Territoire, | Waalse Gewest van 27 november 1997 tot wijziging van het Waalse |
de l'Urbanisme et du Patrimoine, tel qu'il a été modifié par l'article | Wetboek van Ruimtelijke Ordening, Stedenbouw en Patrimonium, zoals |
1er du décret de la Région wallonne du 30 avril 2009, disposait : | gewijzigd bij artikel 1 van het decreet van het Waalse Gewest van 30 april 2009 : |
« [...] | « [...] |
§ 2. Dans les plans de secteur en vigueur, sont d'application : | § 2. In de geldende gewestplannen zijn de volgende voorschriften van |
1. à la zone d'habitat, la prescription visée à l'article 26; | toepassing : 1. op woongebieden, het voorschrift bedoeld in artikel 26; |
2. à la zone d'habitat à caractère rural, la prescription visée à | 2. op woongebieden met een landelijk karakter, het voorschrift bedoeld |
l'article 27; | in artikel 27; |
3. à la zone d'extension d'habitat et à la zone d'extension d'habitat | 3. op woonuitbreidingsgebieden en woonuitbreidingsgebieden met een |
à caractère rural, la prescription visée à l'article 33; | landelijk karakter, het voorschrift bedoeld in artikel 33; |
4. à la zone d'équipement communautaire et d'utilité publique, aux | 4. op gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare |
domaines militaires ainsi qu'aux autres zones d'équipement, de | nutsvoorzieningen, op militaire domeinen en op andere gebieden voor |
services publics et d'infrastructures, la prescription visée à | voorzieningen, openbare diensten en infrastructuren, het voorschrift |
l'article 28; | bedoeld in artikel 28; |
5. à la zone de loisirs et à la zone d'extension de loisirs, la prescription visée à l'article 29; 6. à la zone artisanale ou de petites et moyennes entreprises, à la zone d'extension d'artisanat ou de petites et moyennes entreprises, à la zone d'industrie de recherche, à la zone de services et à la zone d'extension de services, la prescription visée à l'article 30, alinéas 1er et 3; 7. à la zone industrielle, la prescription visée à l'article 30, alinéas 2 et 3; 8. à la zone d'extension d'industrie, la prescription visée à | 5. op recreatiegebieden en uitbreidingen van recreatiegebieden, het voorschrift bedoeld in artikel 29; 6. op gebieden voor ambachtelijke bedrijven of voor kleine en middelgrote ondernemingen, op uitbreidingen van gebieden voor ambachtelijke bedrijven of voor kleine en middelgrote ondernemingen, op gebieden van industriële ontwikkeling, op dienstverleningsgebieden en uitbreidingen van dienstverleningsgebieden, het voorschrift bedoeld in artikel 30, eerste en derde lid; 7. op industriegebieden, het voorschrift bedoeld in artikel 30, tweede en derde lid; 8. op uitbreidingen van industriegebieden, het voorschrift bedoeld in |
l'article 34; | artikel 34; |
9. à la zone d'extraction, la prescription visée à l'article 32; | 9. op ontginningsgebieden, het voorschrift bedoeld in artikel 32; |
10. à la zone d'extension d'extraction, la prescription visée à | 10. op uitbreidingen van ontginningsgebieden, het voorschrift bedoeld |
l'article 32; | in artikel 32; |
11. à la zone rurale et à la zone agricole, la prescription visée à | 11. op landelijke gebieden en landbouwgebieden, het voorschrift |
l'article 35; | bedoeld in artikel 35; |
12. à la zone forestière, la prescription visée à l'article 36; | 12. op bosgebieden, het voorschrift bedoeld in artikel 36; |
13. à la zone d'espaces verts et à la zone tampon, la prescription | 13. op groengebieden en bufferzones, het voorschrift bedoeld in |
visée à l'article 37; | artikel 37; |
14. à la zone naturelle et à la zone naturelle d'intérêt scientifique, | 14. op natuurgebieden en natuurgebieden van wetenschappelijk belang, |
la prescription visée à l'article 38; | het voorschrift bedoeld in artikel 38; |
15. à la zone de parc, la prescription visée à l'article 39; | 15. op parkgebieden, het voorschrift bedoeld in artikel 39; |
16. aux zones et sites d'intérêt culturel, historique ou esthétique, | 16. in gebieden en landschappen van cultureel, historisch of |
le périmètre d'intérêt culturel, historique ou esthétique visé à l'article 40, 4°; | esthetisch belang, de oppervlakte bedoeld in artikel 40, 4°; |
17. à la zone d'intérêt paysager, le périmètre d'intérêt paysager visé | 17. in landschappelijk waardevolle gebieden, de oppervlakte bedoeld in |
à l'article 40, 3°; | artikel 40, 3°; |
18. à la zone de captage et au point de captage, le périmètre de | 18. in waterwinningsgebieden en op waterwinningsplaatsen, de |
prévention de captage visé à l'article 40, 9°; | waterwinningspreventie-omvang, bedoeld in artikel 40, 9°; |
19. à la zone de réservation et de servitude, le périmètre de | 19. in reservatie- en erfdienstbaarheidsgebieden, de oppervlakte |
réservation visé à l'article 40, 6°; | bedoeld in artikel 40, 6°; |
20. à la zone inondable, le périmètre visé à l'article 40, 5°. | 20. in overstromingsgebieden, de oppervlakte bedoeld in artikel 40, |
Aux autres zones, indications supplémentaires ou surimpressions | 5°. |
figurant dans les plans de secteur en vigueur, sont d'application les | Andere gebieden, bijkomende aanduidingen of overdrukken in de geldende |
prescriptions relatives à la destination correspondant à la teinte de | gewestplannen zijn onderworpen aan de voorschriften betreffende de |
fond inscrite sur le plan. | bestemming die overeenstemt met de achtergrondkleur van het plan. |
[...] ». | [...] ». |
B.10.2. Avant l'entrée en vigueur du décret du 27 novembre 1997, les | B.10.2. Vóór de inwerkingtreding van het decreet van 27 november 1997, |
articles 167, 170 et 171 du CWATUP disposaient : | bepaalden de artikelen 167, 170 en 171 van het WWROSP : |
« Art. 167.De la division du territoire en zones. |
« Art. 167.Indeling in gebieden. |
Le territoire visé à l'article 166 comporte : | De in artikel 166 bedoelde grond wordt ingedeeld in : |
1. des zones d'habitat; | 1. woongebieden; |
[...] | [...] |
Les zones d'habitat peuvent être divisées en : | De woongebieden kunnen worden onderverdeeld in : |
1.0. Zones d'habitat; | 1.0. Woongebieden; |
1.1. Zones d'extension d'habitat; | 1.1. Woonuitbreidingsgebieden; |
1.2. En outre, le plan peut comporter en surimpression aux zones | 1.2. Bovendien kan het plan, in overdruk over voornoemde gebieden de |
précitées des indications supplémentaires visant : | volgende nadere aanwijzingen bevatten : |
1.2.1. les densités, il peut être distingué : | 1.2.1. de dichtheid, waarbij kunnen worden onderscheiden : |
1.2.1.1. des zones à forte densité; | 1.2.1.1. gebieden met grote dichtheid; |
1.2.1.2. des zones à moyenne densité; | 1.2.1.2. gebieden met middelgrote dichtheid; |
1.2.1.3. des zones à faible densité; | 1.2.1.3. gebieden met geringe dichtheid; |
1.2.1.4. des parcs résidentiels; | 1.2.1.4. woonparken; |
1.2.2. des zones d'habitat à caractère rural; | 1.2.2. woongebieden met een landelijk karakter; |
1.2.3. l'intérêt culturel, historique ou esthétique de la zone. | 1.2.3. de culturele, historische en/of esthetische waarde van het gebied. |
[...] | [...] |
Art. 170. | Art. 170. |
1. Des zones d'habitat. 1.0. Les zones d'habitat sont les zones destinées à la résidence ainsi qu'aux activités de commerce, de service, d'artisanat et de petite industrie, pour autant qu'elles ne doivent pas être isolées dans une zone prévue à cet effet pour des raisons de bon aménagement, aux espaces verts, aux établissements socio-culturels, aux équipements de service public, aux équipements touristiques, aux exploitations agricoles. Ces installations, établissements et équipements ne peuvent toutefois être autorisés que pour autant qu'ils soient compatibles avec le voisinage immédiat. 1.1. Les zones d'extension d'habitat sont réservées exclusivement à la construction groupée d'habitations tant que l'autorité compétente ne s'est pas prononcée sur l'aménagement de la zone et que, selon le cas, soit ladite autorité n'ait pas pris de décision d'engagement des dépenses relatives aux équipements, soit que ces derniers n'aient pas | 1. De woongebieden. 1.0. De woongebieden zijn bestemd voor wonen, alsmede voor handel, dienstverlening, ambacht en kleinbedrijf voor zover deze taken van bedrijf om redenen van goede ruimtelijke ordening niet in een daartoe aangewezen gebied moeten worden afgezonderd, voor groene ruimten, voor sociaal-culturele inrichtingen, voor openbare nutsvoorzieningen, voor toeristische voorzieningen, voor agrarische bedrijven. Deze bedrijven, voorzieningen en inrichtingen mogen echter maar worden toegestaan voor zover ze verenigbaar zijn met de onmiddellijke omgeving. 1.1. De woonuitbreidingsgebieden zijn uitsluitend bestemd voor groepswoningbouw zolang de bevoegde overheid over de ordening van het gebied niet heeft beslist, en zolang, volgens het geval, ofwel die overheid geen besluit tot vastlegging van de uitgaven voor de voorzieningen heeft genomen, ofwel omtrent deze voorzieningen geen met |
fait l'objet d'un engagement accompagné de garantie de la part du promoteur. | waarborgen omklede verbintenis is aangegaan door de promotor. |
Art. 171. | Art. 171. |
1.2. Les zones d'habitat peuvent faire l'objet des indications | 1.2. Aangaande de woongebieden kunnen de volgende nadere aanwijzingen |
supplémentaires suivantes : | worden gegeven : |
1.2.1. les densités : | 1.2.1. de woningdichtheid : |
On entend par densité d'une zone délimitée au plan, le nombre de | Onder woningdichtheid van een op het plan begrensd gebied wordt het |
logements par hectare : | aantal woningen per hectare verstaan : |
1.2.1.1. les zones à forte densité sont celles dont la densité moyenne | 1.2.1.1. de gebieden met grote dichtheid zijn die waar de gemiddelde |
est d'au moins 25 logements par hectare; | dichtheid ten minste 25 woningen per hectare bedraagt; |
1.2.1.2. les zones à moyenne densité sont celles dont la densité | 1.2.1.2. de gebieden met middelgrote dichtheid zijn die waar de |
moyenne se situe entre 15 et 25 logements par hectare; | gemiddelde dichtheid begrepen is tussen 15 en 25 woningen per hectare; |
1.2.1.3. les zones à faible densité sont celles dont la densité | 1.2.1.3. de gebieden met geringe dichtheid zijn die waar de gemiddelde |
moyenne ne dépasse pas 15 logements par hectare; | dichtheid 15 woningen per hectare niet overschrijdt; |
1.2.1.4. les parcs résidentiels sont les zones dont la densité moyenne | 1.2.1.4. de woonparken zijn gebieden waarin de gemiddelde |
est faible et à forte proportion d'espaces verts; | woningdichtheid gering is en de groene ruimten een verhoudingsgewijs |
grote oppervlakte beslaan; | |
1.2.2. les zones d'habitat à caractère rural sont destinées à recevoir | 1.2.2. de woongebieden met een landelijk karakter zijn bestemd voor |
l'habitat en général ainsi que les exploitations agricoles; | woningbouw in het algemeen en tevens voor landbouwbedrijven; |
1.2.3. les zones et sites d'intérêt culturel, historique ou | 1.2.3. de gebieden en plaatsen van culturele, historische en/of |
esthétique; dans ces zones, la modification de la situation existante | esthetische waarde. In deze gebieden wordt de wijziging van de |
est subordonnée à des conditions particulières résultant de l'intérêt | bestaande toestand onderworpen aan bijzondere voorwaarden, gegrond op |
de la conservation ». | de wenselijkheid van het behoud ». |
B.10.3. L'article D.II.62 du CoDT dispose : | B.10.3. Artikel D.II.62 van het WRO bepaalt : |
« Les zones suivantes inscrites dans les plans de secteur sont | « De in de gewestplannen opgenomen volgende gebieden worden op de |
validées à la date d'entrée en vigueur de leur inscription dans | datum van inwerkingtreding van hun opname in laatstgenoemde plannen |
lesdits plans : | bekrachtigd : |
1° les zones d'extension d'habitat à caractère rural; | 1° de woonuitbreidingsgebieden met een landelijk karakter; |
2° les zones d'extension d'équipement communautaire et de service | 2° de uitbreidingsgebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare |
public; | nutsvoorzieningen; |
3° les zones d'extension de loisirs comprenant les zones d'extension | 3° de recreatieuitbreidingsgebieden die de |
de loisirs, les zones d'extension de loisirs avec séjour, les zones | recreatieuitbreidingsgebieden, de recreatieuitbreidingsgebieden met |
d'extension de zone de loisirs avec séjour, les zones d'extension de | verblijf, de uitbreidingsgebieden van recreatiegebieden met verblijf, |
récréation et de séjour et les zones d'extension de récréation; | de ontspannings- en verblijfuitbreidingsgebieden en de |
ontspanningsuitbreidingsgebieden omvatten; | |
4° les zones d'extension d'artisanat ou de petites et moyennes | 4° de uitbreidingsgebieden voor ambachtelijke bedrijven of kleine en |
entreprises; | middelgrote ondernemingen; |
5° les zones d'industrie de recherche comprenant les zones d'industrie | 5° de gebieden voor industriële ontwikkeling die de gebieden voor |
de recherche et la zone industrielle de recherche du Sart-Tilman; | industriële ontwikkeling en het gebied voor industriële ontwikkeling |
van Sart-Tilman omvatten; | |
6° les zones d'extension de service; | 6° de dienstuitbreidingsgebieden; |
7° les zones d'extension d'industrie comprenant les zones d'extension | 7° de industrie-uitbreidingsgebieden die de |
d'industrie, la zone d'extension d'industrie ' BD ', la zone | industrie-uitbreidingsgebieden, het industrie-uitbreidingsgebied ' BD |
', het thermale industrie-uitbreidingsgebied, het | |
d'extension d'industrie thermale, la zone d'extension d'industrie de | industrie-uitbreidingsgebied van het onderzoekscentrum Sart-Tilman, |
recherche du Sart-Tilman, la zone d'extension d'industrie ' GE '; | het industrie-uitbreidingsgebied ' GE ' omvatten; |
8° les zones d'extension de parc résidentiel ». | 8° de uitbreidingsgebieden van verblijfsparken ». |
B.10.4. Il ressort de l'article D.II.62 précité, qui n'est pas attaqué | B.10.4. Uit het voormelde artikel D.II.62, dat door de verzoekende |
par les parties requérantes, que les zones d'extension de parc | partijen niet wordt bestreden, blijkt dat de vóór de inwerkingtreding |
résidentiel inscrites dans les plans de secteur avant l'entrée en | van het WRO in de gewestplannen opgenomen uitbreidingsgebieden van het |
vigueur du CoDT ont été validées avec effet rétroactif. Cette | verblijfspark met terugwerkende kracht geldig zijn verklaard. Die |
disposition comme la disposition attaquée (B.2) font partie des | bepaling alsook de bestreden bepaling (B.2) maken deel uit van de |
dispositions transitoires. | overgangsbepalingen. |
B.11. En ce qui concerne l'article D.II.62, les travaux préparatoires | B.11. Wat artikel D.II.62 betreft, vermeldt de parlementaire |
indiquent : | voorbereiding : |
« La disposition proposée est [calquée] sur l'actuel article 6, § 1er, | « De voorgestelde bepaling is [opgesteld naar het model] van het |
du décret du 27 novembre 1997, disposition non codifiée dans le | huidige artikel 6, § 1, van het decreet van 27 november 1997, bepaling |
die niet is gecodificeerd in het WWROSP. | |
CWATUP. | Het neemt de gebieden over die geldig zijn verklaard bij het decreet |
Il reprend les zones validées par le décret du 30 avril 2009. Il | van 30 april 2009. Het gaat om de in verschillende gewestplannen |
s'agit des zones inscrites dans différents plans de secteur qui | opgenomen gebieden die niet voorkwamen in de nomenclatuur van het |
n'étaient pas dans la nomenclature de l'arrêté royal du 28 décembre | koninklijk besluit van 28 december 1972 betreffende de inrichting en |
1972 relatif à la présentation et à la mise en oeuvre des projets de | de toepassing van de ontwerp-gewestplannen en gewestplannen. |
plan et des plans de secteur. | |
De ce fait, ces prescriptions spécifiques n'avaient pas été soumises à | Daardoor waren die specifieke voorschriften niet onderworpen geworden |
l'avis de la section de législation du Conseil d'Etat, fragilisant ces | aan het advies van de afdeling wetgeving van de Raad van State, wat |
plans dont la légalité pouvait à tout moment être soulevée devant les | die plannen verzwakt, waarvan de wettigheid op elk ogenblik voor de |
juridictions sur la base de l'article 159 de la Constitution. | rechterlijke instanties kon worden opgeworpen op grond van artikel 159 |
La Cour constitutionnelle a validé ce décret du 30 avril 2009 (C.C., | van de Grondwet. Het Grondwettelijk Hof heeft dat decreet van 30 april 2009 geldig |
n° 131/2010, 18 novembre 2010; C.C., n° 139/2010, 16 décembre 2010) » | verklaard (GwH, nr. 131/2010, 18 november 2010; GwH, nr. 139/2010, 16 |
(Doc. parl., Parlement wallon, 2015-2016, n° 307-1, p. 36). | december 2010) » (Parl. St., Waals Parlement, 2015-2016, nr. 307-1, p. |
Quant à l'article D.II.63, alinéa 1er, les travaux préparatoires | 36). Ten aanzien van artikel D.II.63, eerste lid, wordt in de parlementaire |
indiquent : | voorbereiding vermeld : |
« Cet article reprend la nouvelle nomenclature des plans de secteur | « Dat artikel neemt de nieuwe nomenclatuur van de gewestplannen over, |
issue pour l'essentiel du décret du 27 novembre 1997. Il s'agissait | die in hoofdzaak afkomstig is uit het decreet van 27 november 1997. |
Het ging erom het lot ingevolge de op 1 maart 1998 in werking getreden | |
d'indiquer le sort des anciennes zones inscrites dans les 23 plans de | hervorming aan te geven van de vroegere gebieden die in de 23 Waalse |
secteur wallons suite à la réforme entrée en vigueur le 1er mars 1998. | gewestplannen zijn opgenomen. Bij het ontworpen artikel wordt dat |
L'article en projet adapte bien entendu cet article en fonction des | artikel uiteraard aangepast, rekening houdend met de overwogen |
modifications envisagées. | wijzigingen. |
En ce qui concerne le 3° applicable aux anciennes zones d'extension | Wat het 3° betreft, dat van toepassing is op de vroegere |
d'habitat et zones d'extension d'habitat à caractère rural et zone | woonuitbreidingsgebieden, woonuitbreidingsgebieden met een landelijk |
d'extension de parc résidentiel, le texte en projet prévoit les | karakter en uitbreidingsgebieden van het verblijfspark, wordt in de |
conditions dans lesquelles celles qui ont été mises en oeuvre au sens | ontworpen tekst voorzien in de voorwaarden waaronder die gebieden |
welke zijn ingericht in de zin van artikel 12bis van het decreet van | |
de l'article 12bis du décret du 27 novembre 1997 restent des ZACC. | 27 november 1997 gebieden blijven waarvan de inrichting door de |
gemeente aan een overlegprocedure onderworpen is. In artikel D.II.63, | |
L'article D.II.63, 3°, combine donc les articles 6, § 2, 3°, et 12bis | 3°, worden dus de artikelen 6, § 2, 3°, en 12bis van het voormelde |
du décret précité. | decreet gecombineerd. |
[...] | [...] |
Il va de soi que le zonage, les tracés ou périmètres | Het spreekt vanzelf dat de zonering, de tracés of omtrekken van |
d'infrastructures, les périmètres ou les prescriptions supplémentaires | infrastructuren, de omtrekken of de bijkomende voorschriften die in de |
inscrites aux plans de secteur en vigueur le restent » (ibid.). | geldende gewestplannen zijn opgenomen, dat blijven » (ibid.). |
B.12. Les parties requérantes soutiennent qu'en soumettant au régime des ZACC les zones d'extension de parc résidentiel inscrites au plan de secteur avant l'adoption du CoDT, l'article D.II.63, alinéa 1er, 3°, aurait modifié leur affectation, à savoir celle d'être des zones d'habitat destinées à l'urbanisation. Or, d'une part, pareille modification du plan de secteur doit être précédée des procédures prévues naguère par le CWATUP et aujourd'hui par le CoDT, ce qui n'a pas été le cas en l'espèce et, d'autre part, le régime même des ZACC mettrait les propriétaires d'un terrain situé dans une ZACC dans une situation plus défavorable notamment parce que leur terrain pourrait aussi bien être destiné à l'urbanisation que non, parce que la procédure d'urbanisation d'une ZACC est plus lourde que celle d'une non-urbanisation et enfin, parce qu'ils n'auraient pas le droit d'initier la mise en oeuvre de la ZACC alors que précédemment ils pouvaient déposer des demandes de permis d'urbanisme pour leurs terrains. Le Gouvernement wallon soutient à titre principal que le présupposé des parties requérantes est erroné. Il considère que la disposition attaquée n'a pas modifié le zonage prévu par l'article 2, § 1er, de | B.12. De verzoekende partijen betogen dat door de uitbreidingsgebieden van het verblijfspark die vóór de aanneming van het WRO in het gewestplan waren opgenomen, te onderwerpen aan de regeling van de gebieden waarvan de inrichting door de gemeente aan een overlegprocedure onderworpen is, artikel D.II.63, eerste lid, 3°, hun bestemming zou hebben gewijzigd, namelijk woongebied dat bestemd is voor bebouwing. Maar, enerzijds, dient een dergelijke wijziging van het gewestplan te worden voorafgegaan door de procedures waarin vroeger was voorzien bij het WWROSP en thans is voorzien bij het WRO, hetgeen te dezen niet het geval is geweest en, anderzijds, zou de regeling zelf van de gebieden waarvan de inrichting door de gemeente aan een overlegprocedure onderworpen is, de eigenaars van een in een dergelijk gebied gelegen terrein in een ongunstigere situatie brengen, met name omdat hun terrein zowel niet als wel voor bebouwing bestemd zou kunnen zijn, omdat de procedure van bebouwing van een gebied waarvan de inrichting door de gemeente aan een overlegprocedure onderworpen is, zwaarder is dan die van een niet-bebouwing en, tot slot, omdat zij niet het recht zouden hebben de inrichting aan te vatten van het gebied waarvan de inrichting door de gemeente aan een overlegprocedure onderworpen is, terwijl zij voorheen aanvragen voor stedenbouwkundige vergunningen voor hun terreinen konden indienen. De Waalse Regering betoogt in hoofdorde dat het uitgangspunt van de verzoekende partijen verkeerd is. Zij gaat ervan uit dat de bestreden bepaling de zonering die is voorzien bij artikel 2, § 1, van het |
l'arrêté de l'Exécutif régional wallon du 26 novembre 1987 établissant | besluit van de Waalse Gewestexecutieve van 26 november 1987 tot |
le plan de secteur de Liège, où sont situés les terrains des parties | aanneming van het gewestplan van Luik, waar de terreinen van de |
requérantes. | verzoekende partijen gelegen zijn, niet heeft gewijzigd. |
B.13.1. L'article 2, § 1er, de l'arrêté de l'Exécutif régional wallon | B.13.1. Artikel 2, § 1, van het besluit van de Waalse Gewestexecutieve |
du 26 novembre 1987 établissant le plan de secteur de Liège dispose : | van 26 november 1987 tot vaststelling van het gewestplan van Luik bepaalt : |
« [...] | « [...] |
6.4.2. Les zones d'extension des parcs résidentiels sont destinées à | 6.4.2. De uitbreidingsgebieden van verblijfsparken zijn bestemd voor |
la réalisation de nouvelles zones de parcs résidentiels, pour autant | de verwezenlijking van nieuwe verblijfsparkgebieden, voor zover de |
que l'autorité compétente se soit prononcée préalablement sur un | bevoegde overheid vooraf heeft beslist over een leidend schema op |
schéma-directeur à l'initiative soit de la commune, soit du ou des | initiatief van ofwel de gemeente, ofwel de eigenaar of eigenaars van |
propriétaires des parcelles comprises dans la zone. | de in het gebied gelegen percelen. |
La délivrance du permis de lotir et/ou de bâtir est subordonnée à la | Het uitreiken van de verkavelingsvergunning en/of de bouwvergunning is |
production, par le promoteur, de garanties relatives à la réalisation | afhankelijk gesteld van het verstrekken, door de promotor, van |
des équipements. | waarborgen met betrekking tot de aanleg van de voorzieningen. |
[...] ». | [...] ». |
B.13.2. La disposition précitée doit être lue en combinaison avec les | B.13.2. De voormelde bepaling moet worden gelezen in samenhang met de |
articles 167, 170 et 171 du CWATUP, cités en B.10.2, ainsi qu'avec la | in B.10.2 aangehaalde artikelen 167, 170 en 171 van het WWROSP, alsook |
définition de la zone d'extension d'habitat contenue dans l'article | met de definitie van het woonuitbreidingsgebied vervat in artikel |
5.1.1 de l'arrêté royal du 28 décembre 1972 relatif à la présentation | 5.1.1 van het koninklijk besluit van 28 december 1972 betreffende de |
et à la mise en oeuvre des projets de plans et des plans de secteur, | inrichting en de toepassing van de ontwerp-gewestplannen en |
qui dispose : | gewestplannen, dat bepaalt : |
« Les zones d'extension de l'habitat sont réservées exclusivement à la | « De woonuitbreidingsgebieden zijn uitsluitend bestemd voor |
construction groupée d'habitations tant que l'autorité compétente ne | groepswoningbouw zolang de bevoegde overheid over de ordening van het |
s'est pas prononcée sur l'aménagement de la zone et que, selon le cas, | gebied niet heeft beslist, en zolang, volgens het geval, ofwel die |
soit ladite autorité n'a pas pris de décision d'engagement des | overheid geen besluit tot vastlegging van de uitgaven voor de |
dépenses relatives aux équipements, soit que ces derniers n'ont pas | voorzieningen heeft genomen, ofwel omtrent deze voorzieningen geen met |
fait l'objet d'un engagement accompagné de garantie de la part du | waarborgen omklede verbintenis is aangegaan door de promotor ». |
promoteur ». Il résulte de l'ensemble de ces dispositions que les zones d'extension | Uit het geheel van die bepalingen volgt dat de uitbreidingsgebieden |
de parc résidentiel ne sont pas des zones d'habitat au sens strict | van het verblijfspark geen woongebieden in de strikte zin zijn maar |
mais des zones d'extension d'habitat sur lesquelles s'inscrit en | woonuitbreidingsgebieden waarop in overdruk de nadere aanduiding « |
surimpression l'indication supplémentaire de parc résidentiel (à | woonpark » is aangebracht (namelijk « gebieden waarin de gemiddelde |
savoir « des zones dont la densité moyenne est faible et à forte | woningdichtheid gering is en de groene ruimten een verhoudingsgewijs |
proportion d'espaces verts ») et dont la destination correspond à la | grote oppervlakte beslaan ») en waarvan de bestemming overeenstemt met |
teinte de fond, au sens de destination principale, inscrite sur le | de achtergrondkleur, in de zin van hoofdbestemming, die op het plan is |
plan pour les zones d'extension d'habitat. | aangebracht voor de woonuitbreidingsgebieden. |
B.13.3. Ainsi, la disposition attaquée, en raison de l'effet | B.13.3. Aldus neemt de bestreden bepaling, vanwege de terugwerkende |
rétroactif qui découle de l'article D.II.62, 8°, du CoDT, article non | kracht die voortvloeit uit artikel D.II.62, 8°, van het WRO, artikel |
attaqué par les parties requérantes, ne fait que reproduire les règles | dat door de verzoekende partijen niet wordt bestreden, enkel de reeds |
de zonage préexistantes. Ceci est confirmé par les travaux | voordien bestaande zoneringsregels over. Dat wordt bevestigd in de |
préparatoires du décret du 30 avril 2009 précité selon lesquels la | parlementaire voorbereiding van het voormelde decreet van 30 april |
portée du décret n'est pas de revoir un plan de secteur (Doc. parl., | 2009, volgens welke de draagwijdte van het decreet niet erin bestaat |
een gewestplan te herzien (Parl. St., Waals Parlement, 2008-2009, nr. | |
Parlement wallon, 2008-2009, n° 981-1, p. 3) mais de maintenir un | 981-1, p. 3) maar ertoe strekt een gebiedsindeling te behouden die |
zonage identique à celui contenu dans le plan de secteur dont la | identiek is aan die welke in het gewestplan is opgenomen en waarvan de |
légalité était contestée, le vice allégué étant, en l'espèce, | wettigheid werd betwist, waarbij het aangevoerde gebrek te dezen de |
l'omission de la consultation de la section de législation du Conseil | niet-raadpleging is van de afdeling wetgeving van de Raad van State |
d'Etat lors de l'adoption par l'Exécutif régional wallon du plan de | bij de aanneming van het gewestplan van Luik door de Waalse |
secteur de Liège. | Gewestexecutieve. |
B.14. Les parties requérantes reprochent à la disposition attaquée de | B.14. De verzoekende partijen klagen aan dat de bestreden bepaling aan |
ne pas offrir aux justiciables les garanties qui entourent la | de rechtzoekenden niet de waarborgen biedt die zijn verbonden aan de |
procédure de modification des plans de secteur dont le législateur | procedure tot wijziging van de gewestplannen, waarvan de decreetgever |
décrétal valide, par ailleurs, des dispositions (telles l'enquête | overigens bepalingen geldig verklaart (zoals het openbaar onderzoek, |
publique, l'étude d'incidences et la possibilité de contester la | het milieueffectrapport en de mogelijkheid om de wettigheid van de |
légalité de la modification). De telles garanties leur auraient été offertes si la disposition attaquée avait modifié le plan de secteur de Liège, ce qui impliquait la mise en oeuvre des procédures que la disposition attaquée cherche précisément à éviter en ne modifiant pas le zonage initial. B.15. La mise en oeuvre d'une ZACC nécessite que la commune adopte un schéma d'orientation local, lequel peut effectivement décider de ne pas affecter à l'habitat une zone de réserve foncière, en ce compris une ancienne zone d'extension de parc résidentiel. La différence de traitement dénoncée par les parties requérantes | wijziging te betwisten). Dergelijke waarborgen zouden hun zijn geboden indien de bestreden bepaling het gewestplan van Luik had gewijzigd, hetgeen de toepassing van procedures inhield die de bestreden bepaling net beoogt te vermijden door de oorspronkelijke gebiedsindeling niet te wijzigen. B.15. De ontsluiting van een gebied waarvan de inrichting door de gemeente aan een overlegprocedure onderworpen is, vereist dat de gemeente een lokaal beleidsontwikkelingsplan aanneemt, waarbij daadwerkelijk kan worden beslist een gebied van de grondreserve, met inbegrip van een voormalig uitbreidingsgebied van het verblijfspark, niet voor bewoning te bestemmen. Het door de verzoekende partijen aangeklaagde verschil in behandeling |
trouve toutefois une justification raisonnable au regard de l'objectif | vindt echter een redelijke verantwoording ten opzichte van de door de |
prioritaire recherché par le législateur décrétal, à savoir la lutte | decreetgever nagestreefde prioritaire doelstelling, namelijk de strijd |
contre l'étalement urbain qui s'inscrit dans la perspective de | tegen de stadsuitbreiding die past in een duurzame |
développement durable pour l'aménagement des quartiers d'habitat. | ontwikkelingsdoelstelling voor de inrichting van woonwijken. |
A ce sujet, les travaux préparatoires indiquent : | In dat verband wordt in de parlementaire voorbereiding aangegeven : |
« Priorité est donnée à la dynamisation des coeurs de villes et de | « Voorrang wordt gegeven aan het dynamisch maken van de centra van |
villages, la rénovation des quartiers existants en y appliquant une | steden en dorpen, het vernieuwen van bestaande wijken door er een |
densité proportionnée et raisonnée et en recyclant les terrains autant | evenredige en doordachte dichtheid toe te passen en door terreinen |
que possible. Vient, en complément, la création de nouveaux quartiers | zoveel mogelijk te hergebruiken. Als aanvulling komt de oprichting van |
urbains et ruraux, à la création des villes nouvelles en extension des | nieuwe stedelijke en landelijke wijken bovenop de oprichting van |
pôles existants. L'évolution démographique impose de compléter l'offre | nieuwe steden als uitbreiding van de bestaande polen. De demografische |
en logement par des espaces dédiés à l'activité économique, en ce | evolutie verplicht ertoe het woningaanbod aan te vullen met ruimten |
compris l'activité agricole et sylvicole, aux services, aux | die gewijd zijn aan economische activiteit, met inbegrip van landbouw- |
en bosbouwactiviteit, aan diensten, aan socioculturele voorzieningen, | |
équipements socioculturels, à l'agriculture et de développer une | aan landbouw, en een beheerste mobiliteit te ontwikkelen, waarbij |
mobilité maîtrisée tout en prenant en compte le patrimoine bâti et non | rekening wordt gehouden met het bebouwde en onbebouwde patrimonium » |
bâti » (Doc. parl., Parlement wallon, 2015-2016, n° 307-1, p. 5). | (Parl. St., Waals Parlement, 2015-2016, nr. 307-1, p. 5). |
B.16.1. La compatibilité du décret du 20 juillet 2016 avec l'article | B.16.1. De bestaanbaarheid van het decreet van 20 juli 2016 met |
23 de la Constitution, les dispositions conventionnelles visées par le | artikel 23 van de Grondwet, de in het middel bedoelde |
moyen et l'obligation de standstill a été examinée au cours des | verdragsbepalingen en de standstill-verplichting is tijdens de |
travaux préparatoires du décret : | parlementaire voorbereiding van het decreet onderzocht : |
« Toute réforme qui touche au cadre de vie doit également se | « Elke hervorming die de leefomgeving raakt, moet ook worden |
confronter à la question du respect du principe de standstill qui | geconfronteerd met de kwestie van de inachtneming van het |
découle du droit à la protection d'un environnement sain consacré par | standstill-beginsel dat voortvloeit uit het recht op de bescherming |
l'article 23, alinéa 3, 4° de la Constitution. En d'autres termes, il revient au législateur de ne pas adopter des mesures décrétales ou réglementaires qui constituent un recul sensible dans le niveau de protection de l'environnement sauf s'il existe des motifs d'intérêt général. L'examen du respect de l'obligation de standstill doit s'évaluer de façon globale et non mesure par mesure. Une jurisprudence récente du Conseil d'Etat privilégie en effet une approche globale pour estimer dans quelle mesure une réforme est conforme à cette obligation de standstill. [...] Enfin, si un recul sensible existe, il n'est inconstitutionnel que s'il ne peut être justifié pour des motifs d'intérêt général. La réforme du CoDT vise globalement à maintenir un niveau de protection de l'environnement actuellement en vigueur avec le CWATUP. | van een gezond leefmilieu dat is verankerd in artikel 23, derde lid, 4°, van de Grondwet. Het komt met andere woorden de wetgever toe geen decretale of verordenende maatregelen te nemen die een aanzienlijke achteruitgang vormen in het niveau van bescherming van het leefmilieu, behalve indien er redenen van algemeen belang bestaan. Het onderzoek van de inachtneming van de standstill-verplichting moet op algemene wijze worden beoordeeld en niet voor elke maatregel afzonderlijk. In recente rechtspraak van de Raad van State wordt immers de voorrang gegeven aan een algemene benadering om te beoordelen in welke mate een hervorming met die standstill-verplichting in overeenstemming is. [...] Tot slot, indien er een aanzienlijke achteruitgang bestaat, is die slechts ongrondwettig indien hij niet kan worden verantwoord om redenen van algemeen belang. De hervorming van het WRO strekt in het algemeen ertoe een niveau van bescherming van het leefmilieu te handhaven dat thans van toepassing is met het WWROSP. |
[...] | [...] |
Le projet de réforme propose également une série | In het ontwerp van hervorming wordt ook een reeks van procedurele |
d'adaptations/modifications procédurales en vue de renforcer le niveau | aanpassingen/wijzigingen voorgesteld teneinde het niveau van |
de protection de l'environnement. Citons : | bescherming van het leefmilieu te versterken. Vermelden we : |
- la fluidification des procédures de révision du plan de secteur et | - de versnelling van de procedures tot herziening van het gewestplan |
en het opnemen van twee nieuwe gebieden in het gewestplan in de plaats | |
l'inscription de deux nouvelles zones au plan de secteur en lieu et | van de urbanisatie- en ER-omtrekken (met de procedurele waarborgen die |
place des périmètres u et ER (avec les garanties procédurales liées à | verbonden zijn aan de procedure tot herziening van het gewestplan en |
la procédure de révision du plan de secteur et les prescriptions | de daarop betrekking hebbende beschermende voorschriften met |
protectrices à valeur réglementaire y relatives); | regelgevende waarde); |
[...] | [...] |
Enfin, si certains estiment que la réforme du CoDT est à l'origine | Tot slot, indien sommigen van mening zijn dat de hervorming van het |
WRO aan de oorsprong ligt van een aanzienlijke achteruitgang van het | |
d'un recul sensible du niveau de protection de l'environnement, quod | niveau van bescherming van het leefmilieu, quod non, zou niet kunnen |
non, il ne pourrait être contesté que celui-ci est justifié par des | worden betwist dat die wordt verantwoord door redenen van algemeen |
motifs d'intérêt général en tant que réponse à apporter aux enjeux | belang als antwoord dat dient te worden geboden op de demografische, |
démographiques, économiques, sociaux, de mobilité, de santé et | economische en sociale uitdagingen en de uitdagingen op het vlak van |
environnementaux : | mobiliteit, gezondheid en leefmilieu : |
1. Comme précisé en introduction, la réforme du CoDT entend poursuivre | 1. Zoals in de inleiding gepreciseerd, worden met de hervorming van |
deux objectifs d'intérêt général à savoir : la lutte contre | het WRO twee doelstellingen van algemeen belang nagestreefd, namelijk |
l'étalement urbain et le redéploiement économique » (Doc. parl., | : de strijd tegen stadsuitbreiding en de heropleving van de economie » |
Parlement wallon, 2015-2016, n° 307-1, pp. 13-14). | (Parl. St., Waals Parlement, 2015-2016, nr. 307-1, pp. 13-14). |
B.16.2. L'article 23 de la Constitution implique, en ce qui concerne le droit à la protection d'un environnement sain, une obligation de standstill qui s'oppose à ce que le législateur compétent réduise significativement le niveau de protection offert par la législation en vigueur sans qu'existent pour ce faire des motifs liés à l'intérêt général. B.17. Avant l'entrée en vigueur du décret du 27 novembre 1997, la tenue d'une enquête publique était prévue pour la révision totale ou partielle de chaque plan de secteur opérée par un arrêté du Gouvernement wallon. La disposition attaquée n'a pas pour objet de réviser un plan de secteur en particulier en vue de modifier l'affectation principale d'une zone mais entend, en précisant que les | B.16.2. Artikel 23 van de Grondwet impliceert inzake het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu een standstill-verplichting, die eraan in de weg staat dat de bevoegde wetgever het beschermingsniveau dat wordt geboden door de van toepassing zijnde wetgeving in aanzienlijke mate vermindert, zonder dat daarvoor redenen zijn die verband houden met het algemeen belang. B.17. Vóór de inwerkingtreding van het decreet van 27 november 1997 was een openbaar onderzoek vereist voor de gehele of gedeeltelijke herziening van een gewestplan, doorgevoerd bij een besluit van de Waalse Regering. De bestreden bepaling heeft niet tot doel een bepaald gewestplan te herzien om de hoofdbestemming van een gebied te wijzigen, maar strekt ertoe, door te preciseren dat de uitbreidingsgebieden van het verblijfspark onder de regeling vallen |
zones d'extension de parc résidentiel relèvent du régime des réserves | van de grondreserves, namelijk de gebieden waarvan de inrichting door |
foncières, à savoir des ZACC, exprimer de manière expresse ce qui | de gemeente aan een overlegprocedure onderworpen is, datgene wat |
integraal het gevolg was van artikel 6, § 2, tweede lid, van het | |
résultait intégralement de l'article 6, § 2, alinéa 2, du décret du 27 | decreet van 27 november 1997, met zoveel woorden tot uitdrukking te |
novembre 1997. La portée restreinte de cette disposition, qui ne porte | brengen. Door de beperkte draagwijdte van die bepaling, die geen |
pas une atteinte substantielle à la destination principale de la zone, | wezenlijke afbreuk doet aan de hoofdbestemming van het gebied, was het |
ne nécessitait pas de prévoir cette garantie procédurale spécifique. A | niet vereist om in die specifieke procedurele waarborg te voorzien. In |
cet égard, l'article 3, § 3, de la directive 2001/42/CE dispose : | dat verband bepaalt artikel 3, lid 3, van de richtlijn 2001/42/EG : |
« Les plans et programmes visés au paragraphe 2 qui déterminent | « Voor in lid 2 bedoelde plannen en programma's die het gebruik |
l'utilisation de petites zones au niveau local et des modifications | bepalen van kleine gebieden op lokaal niveau en voor kleine |
mineures des plans et programmes visés au paragraphe 2 ne sont | wijzigingen van in lid 2 bedoelde plannen en programma's is een |
obligatoirement soumis à une évaluation environnementale que lorsque | milieubeoordeling alleen dan verplicht wanneer de lidstaten bepalen |
les Etats membres établissent qu'ils sont susceptibles d'avoir des | |
incidences notables sur l'environnement ». | dat zij aanzienlijke milieueffecten kunnen hebben ». |
Enfin, l'article 7 de la Convention d'Aarhus réserve aux Etats membres | Tot slot behoudt artikel 7 van het Verdrag van Aarhus aan de lidstaten |
une large marge d'appréciation en matière de participation du public | een ruime beoordelingsmarge voor inzake inspraak wat de plannen van aanleg betreft. |
en ce qui concerne les plans d'aménagement du territoire. | Voorts dient opgemerkt te worden dat, in tegenstelling tot hetgeen de |
Il convient encore d'observer que, contrairement à ce que soutiennent | verzoekende partijen betogen, artikel D.II.12, § 1, tweede lid, van |
les parties requérantes, l'article D.II.12, § 1er, alinéa 2, du CoDT | het WRO elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die houder is van |
permet à toute personne physique ou morale titulaire d'un droit réel | een zakelijk recht op een of meer percelen van meer dan twee hectare |
portant sur une ou plusieurs parcelles de plus de deux hectares de | de mogelijkheid biedt de gemeenteraad een voorontwerp van lokaal |
proposer au conseil communal un avant-projet de schéma d'orientation | beleidsontwikkelingsplan voor te stellen, dat een voorwaarde is voor |
local, lequel conditionne la mise en oeuvre de la ZACC. | de ontsluiting van het gebied waarvan de inrichting door de gemeente |
Par ailleurs, au cas où le schéma d'orientation visé à l'article | aan een overlegprocedure onderworpen is. |
D.II.42 du CoDT pourrait avoir des incidences notables sur | Overigens, ingeval het in artikel D.II.42 van het WRO bedoelde |
beleidsontwikkelingsplan aanzienlijke milieueffecten zou kunnen hebben | |
l'environnement, comme il est prévu à l'article 3 de la directive | zoals bedoeld in artikel 3 van de richtlijn 2001/42/EG zou een |
2001/42/CE, il conviendrait d'établir au préalable un rapport sur les | voorafgaande milieubeoordeling moeten worden uitgevoerd, |
incidences environnementales, conformément à l'article D.II.12, § 2, du CoDT et aux autres dispositions qui visent à transposer la directive précitée en Région wallonne. Quant à la possibilité qu'avaient les parties requérantes de déposer des demandes de permis pour leurs terrains qui n'étaient appréciées qu'au regard du bon aménagement des lieux, cette possibilité résultait de l'illégalité de l'arrêté du 26 novembre 1987 précité, leurs terrains devant dès lors être considérés comme non affectés. Il résulte de l'ensemble de ces éléments que la disposition attaquée n'entraîne pas un recul significatif du droit à la protection à un environnement sain. | overeenkomstig artikel D.II.12, § 2, van het WRO en de overige bepalingen die beogen de voormelde richtlijn in het Waalse Gewest om te zetten. De mogelijkheid die de verzoekende partijen hadden om aanvragen voor vergunningen voor hun terreinen in te dienen die slechts werden beoordeeld ten aanzien van de goede plaatselijke ruimtelijke ordening, was het gevolg van de onwettigheid van het voormelde besluit van 26 november 1987, waarbij hun terreinen bijgevolg als zonder bestemming dienden te worden beschouwd. Uit al die elementen volgt dat de bestreden bepaling geen aanzienlijke achteruitgang van het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu met zich meebrengt. |
B.18. Les parties requérantes invoquent encore l'atteinte au droit de | B.18. De verzoekende partijen voeren voorts de aantasting aan van het |
propriété tel qu'il est garanti par l'article 16 de la Constitution lu | eigendomsrecht zoals het is gewaarborgd bij artikel 16 van de |
en combinaison avec l'article 1er du Premier Protocole additionnel à | Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend |
la Convention européenne des droits de l'homme. | Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. |
B.19.1. L'article 16 de la Constitution dispose que nul ne peut être | B.19.1. Artikel 16 van de Grondwet bepaalt dat niemand van zijn |
privé de sa propriété pour cause d'utilité publique que dans les cas | eigendom kan worden ontzet dan ten algemenen nutte, in de gevallen en |
et de la manière établis par la loi, et moyennant une juste et | op de wijze bij de wet bepaald en tegen billijke en voorafgaande |
préalable indemnité. | schadeloosstelling. |
B.19.2. L'article 1er du Premier Protocole additionnel à la Convention | B.19.2. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees |
européenne des droits de l'homme offre non seulement une protection | Verdrag voor de rechten van de mens biedt niet alleen bescherming |
contre une expropriation ou une privation de propriété (premier | tegen onteigening of eigendomsberoving (eerste alinea, tweede zin) |
alinéa, deuxième phrase) mais également contre une ingérence dans le | maar ook tegen inmenging in het recht op het ongestoord genot van |
droit au respect des biens (premier alinéa, première phrase) et contre | eigendom (eerste alinea, eerste zin) en tegen toezicht op het gebruik |
une réglementation de l'usage des biens (deuxième alinéa). | van eigendom (tweede alinea). |
B.19.3. En ce que l'article 16 de la Constitution et l'article 1er du | B.19.3. In zoverre artikel 16 van de Grondwet en artikel 1 van het |
Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de | Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten |
l'homme protègent le droit de propriété, les garanties qu'ils | van de mens het eigendomsrecht beschermen, vormen de waarborgen die |
contiennent forment un ensemble indissociable, de sorte que la Cour | zij bevatten een onlosmakelijk geheel, zodat het Hof bij zijn toetsing |
doit tenir compte, lors de son contrôle au regard de l'article 16 de | aan artikel 16 van de Grondwet rekening dient te houden met de ruimere |
la Constitution, de la protection plus large offerte par l'article 1er | bescherming die wordt geboden door artikel 1 van dat Protocol. |
de ce Protocole. | |
Toute ingérence dans l'exercice du droit de propriété doit réaliser un | Elke inmenging in het eigendomsrecht moet een billijk evenwicht |
juste équilibre entre les impératifs de l'intérêt général et ceux de | vertonen tussen de vereisten van het algemeen belang en die van de |
la protection du droit au respect des biens. Il faut qu'existe un | bescherming van het recht op het ongestoord genot van de eigendom. Er |
rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et | moet een redelijk verband van evenredigheid bestaan tussen de |
le but poursuivi. | aangewende middelen en het nagestreefde doel. |
B.20. L'article 1er du Premier Protocole additionnel ne garantit pas | B.20. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol houdt geen recht in |
le droit d'acquérir des biens (CEDH, 13 juin 1979, Marckx c. Belgique, § 50; 28 septembre 2004, Kopecky c. Slovaquie, § 35). Dans certaines circonstances, des attentes fondées relatives à la réalisation de futurs titres de propriété peuvent certes relever de la protection de la disposition conventionnelle précitée. Cela implique toutefois qu'il soit question d'un titre ayant force obligatoire et qu'il existe une base suffisante en droit national avant qu'un justiciable puisse invoquer une espérance légitime. Le simple espoir d'obtenir la jouissance d'un droit de propriété ne constitue pas pareille espérance légitime (CEDH, 28 septembre 2004, Kopecky c. Slovaquie, § 35). B.21. En affectant les zones d'extension de parc résidentiel au régime des réserves foncières, la mesure attaquée répond aux objectifs d'intérêt général en matière d'aménagement du territoire recherchés par le législateur décrétal rappelés ci-dessus. Il en résulte aussi qu'il n'est pas porté atteinte aux attentes légitimes des propriétaires d'un terrain en zone d'extension de parc résidentiel et que ces derniers ne peuvent prétendre à une application de l'article D.VI.38 du CoDT. Pour le surplus, la validation des zones d'extension de parc résidentiel et leur soumission rétroactive au régime de mise en oeuvre défini par le CWATUP puis par le CoDT ne résultent pas de la disposition attaquée par les parties requérantes mais de l'article D.II.62 du CoDT dont les parties requérantes ne remettent pas en cause la constitutionnalité. Enfin, en ce qui concerne l'absence de recours au Conseil d'Etat contre l'inscription dans le décret du statut reconnu aux zones d'extension de parc résidentiel, la disposition attaquée ne modifiant pas de manière substantielle la destination de la zone, il n'y a pas lieu de comparer la situation des parties requérantes avec celle des propriétaires de terrains qui subissent une modification du plan de secteur par la voie réglementaire. B.22. Le moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 19 juillet 2018. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président, | om eigendom te verwerven (EHRM, 13 juni 1979, Marckx t. België, § 50; 28 september 2004, Kopecky t. Slovakije, § 35). Weliswaar kunnen in bepaalde omstandigheden gefundeerde verwachtingen met betrekking tot de verwezenlijking van toekomstige eigendomstitels onder de bescherming van de voormelde verdragsbepaling vallen. Dat veronderstelt evenwel dat er sprake is van een rechtens afdwingbare titel en dat een voldoende basis bestaat in het nationaal recht alvorens een rechtsonderhorige zich op een legitieme verwachting kan beroepen. De loutere hoop om het genot van eigendom te verkrijgen, maakt geen dergelijke legitieme verwachting uit (EHRM, 28 september 2004, Kopecky t. Slovakije, § 35). B.21. Door de uitbreidingsgebieden van het verblijfspark te bestemmen voor de regeling van de grondreserves, beantwoordt de bestreden bepaling aan de eerder vermelde door de decreetgever nagestreefde doelstellingen van algemeen belang inzake ruimtelijke ordening. Daaruit volgt ook dat geen afbreuk wordt gedaan aan de gewettigde verwachtingen van de eigenaars van een terrein in een uitbreidingsgebied van het verblijfspark en dat die laatsten geen aanspraak kunnen maken op een toepassing van artikel D.VI.38 van het WRO. Voor het overige zijn de geldigverklaring van de uitbreidingsgebieden van het verblijfspark en hun retroactieve onderwerping aan de bij het WWROSP en vervolgens bij het WRO bepaalde regeling van ontsluiting niet het gevolg van de door de verzoekende partijen bestreden bepaling maar van artikel D.II.62 van het WRO, waarvan de verzoekende partijen de grondwettigheid niet in het geding brengen. Tot slot, wat de ontstentenis betreft van beroep bij de Raad van State tegen de opneming in het decreet van het statuut dat is toegekend aan de uitbreidingsgebieden van het verblijfspark, dient, aangezien de bestreden bepaling de bestemming van het gebied niet wezenlijk wijzigt, de situatie van de verzoekende partijen niet te worden vergeleken met die van de eigenaars van terreinen die een wijziging van het gewestplan via de reglementaire weg ondergaan. B.22. Het middel is niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 19 juli 2018. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter, |
J. Spreutels | J. Spreutels |