Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 33/2018 du 22 mars 2018 Numéro du rôle : 6456 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 257, alinéa 1 er , 4°, du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il a été remplacé par l'article 2, 2 La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, des juges L. Lavryse(...)"
Extrait de l'arrêt n° 33/2018 du 22 mars 2018 Numéro du rôle : 6456 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 257, alinéa 1 er , 4°, du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il a été remplacé par l'article 2, 2 La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, des juges L. Lavryse(...) Uittreksel uit arrest nr. 33/2018 van 22 maart 2018 Rolnummer 6456 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 257, eerste lid, 4°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals vervangen bij artikel 2, 2°, van het decreet v Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 33/2018 du 22 mars 2018 Uittreksel uit arrest nr. 33/2018 van 22 maart 2018
Numéro du rôle : 6456 Rolnummer 6456
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 257, alinéa In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 257, eerste lid,
1er, 4°, du Code des impôts sur les revenus 1992, tel qu'il a été 4°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zoals vervangen
remplacé par l'article 2, 2°, du décret de la Région wallonne du 10 bij artikel 2, 2°, van het decreet van het Waalse Gewest van 10
décembre 2009 « d'équité fiscale et d'efficacité environnementale pour december 2009 « houdende fiscale billijkheid en milieuefficiëntie voor
le parc automobile et les maisons passives », posée par le Tribunal de het wagenpark en de passiefhuizen », gesteld door de Rechtbank van
première instance de Liège, division Liège. eerste aanleg Luik, afdeling Luik.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, des juges L. samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de
Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T.
P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, et, conformément à Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. Leysen, en,
l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour overeenkomstig artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989
constitutionnelle, du président émérite E. De Groot, assistée du op het Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter E. De Groot, bijgestaan
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels, door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 14 janvier 2016 en cause de la SA « Services Bij vonnis van 14 januari 2016 in zake de nv « Services Techniques
Techniques Balteau » contre l'Etat belge, dont l'expédition est Balteau » tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie
parvenue au greffe de la Cour le 21 juin 2016, le Tribunal de première van het Hof is ingekomen op 21 juni 2016, heeft de Rechtbank van
instance de Liège, division Liège, a posé la question préjudicielle eerste aanleg Luik, afdeling Luik, de volgende prejudiciële vraag
suivante : gesteld :
« L'article 257, [alinéa 1er,] 4°, du CIR 1992 tel que modifié par le « Schendt artikel 257, [eerste lid,] 4°, van het WIB 1992, zoals
décret wallon du 10 décembre 2009 d'équité fiscale et d'efficacité gewijzigd bij het Waalse decreet van 10 december 2009 houdende fiscale
gouvernementale [lire : d'efficacité environnementale] pour le parc billijkheid en milieuefficiëntie voor het wagenpark en de
automobile et les maisons passives viole-t-il les articles 10 et 11 de passiefhuizen, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet wanneer het
la Constitution lorsque l'immeuble a été inoccupé pendant plus de onroerend goed buiten de wil van de eigenaar gedurende meer dan twaalf
douze mois indépendamment de la volonté du propriétaire, en ce qu'il maanden heeft leeggestaan, in zoverre het twee eigenaars die zich in
traite de la même manière deux propriétaires se trouvant dans des verschillende situaties bevinden, op dezelfde wijze behandelt,
situations différentes, d'une part, celui qui a voulu rentabiliser son namelijk, enerzijds, diegene die zijn onroerend goed rendabel heeft
bien mais en a été empêché par des circonstances qui ne sont pas willen maken maar daarvan werd weerhouden door omstandigheden die geen
constitutives de force majeure ou des exceptions telle calamité, de overmacht uitmaken of door uitzonderingen zoals een ramp, overmacht,
force majeure, d'une procédure ou d'une enquête administrative ou een procedure of een administratief of gerechtelijk onderzoek waardoor
judiciaire empêchant la jouissance libre de l'immeuble et, d'autre het vrije genot van het onroerend goed wordt belet, en, anderzijds,
part, celui qui n'a même pas eu l'intention de rentabiliser son bien diegene die zelfs niet de bedoeling heeft gehad zijn onroerend goed
et l'a laissé se dégrader ? ». rendabel te maken en het heeft laten vervallen ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. L'article 257 du Code des impôts sur les revenus 1992 (ci-après B.1.1. Artikel 257 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992
: CIR 1992) fait partie de la section II (« Précompte immobilier ») du (hierna : WIB 1992) maakt deel uit van afdeling II (« Onroerende
chapitre premier (« Versement de l'impôt par voie de précomptes ») du voorheffing ») van hoofdstuk I (« Storting van de belasting door
titre VI (« Dispositions communes aux quatre impôts ») de ce Code. voorheffing ») van titel VI (« Aan de vier belastingen gemene
bepalingen ») van dat Wetboek.
Tel qu'il a été modifié par l'article 2, 2°, du décret de la Région Zoals gewijzigd bij artikel 2, 2°, van het decreet van het Waalse
wallonne du 10 décembre 2009 « d'équité fiscale et d'efficacité Gewest van 10 december 2009 « houdende fiscale billijkheid en
environnementale pour le parc automobile et les maisons passives », milieuefficiëntie voor het wagenpark en de passiefhuizen », bepaalt
l'article 257, alinéa 1er, 4°, du CIR 1992 dispose : artikel 257, eerste lid, 4°, van het WIB 1992 :
« Sur la demande de l'intéressé, il est accordé : « Op aanvraag van de belanghebbende wordt verleend :
[...] [...]
4° remise ou modération du précompte immobilier dans une mesure 4° kwijtschelding of verlaging van de onroerende voorheffing in
proportionnelle à la durée et à l'importance de l'inoccupation, de verhouding tot de duur en de omvang van de leegstand, inactiviteit of
l'inactivité ou de l'improductivité du bien immeuble : improductiviteit van het onroerend goed :
a) dans le cas où un bien immobilier bâti, non meublé, est resté
inoccupé et improductif pendant au moins 180 jours dans le courant de a) indien een niet ingericht bebouwd onroerend goed minstens 180 dagen
l'année; in de loop van het jaar onbezet en improductief is gebleven;
b) dans le cas où la totalité du matériel et de l'outillage, ou une b) indien het geheel van het materieel en de outillage, of een deel
partie de ceux-ci représentant au moins 25 p.c. de leur revenu hiervan dat minstens 25 % van het kadastraal inkomen ervan
cadastral, est restée inactive pendant 90 jours dans le courant de vertegenwoordigt, gedurende 90 dagen in de loop van het jaar inactief
l'année; is gebleven;
c) dans le cas où la totalité soit d'un bien immobilier bâti, soit du c) indien het geheel van hetzij een bebouwd onroerend goed, hetzij van
matériel et de l'outillage, ou une partie de ceux-ci représentant au moins 25 p.c. de leur revenu cadastral respectif, est détruite. Les conditions de réduction doivent s'apprécier par parcelle cadastrale ou par partie de parcelle cadastrale lorsqu'une telle partie forme, soit une habitation séparée, soit un département ou une division de production ou d'activité susceptibles de fonctionner ou d'être considérés séparément, soit une entité dissociable des autres biens ou parties formant la parcelle et susceptible d'être cadastrée séparément. L'improductivité doit revêtir un caractère involontaire. La seule mise simultanée en location et en vente du bien par le contribuable n'établit pas suffisamment l'improductivité. A partir du moment où il n'a plus été fait usage du bien depuis plus de douze mois, compte tenu de l'année d'imposition précédente, la remise ou la réduction proportionnelle du a) ci-avant ne peut plus être accordée dans la mesure où la période d'inoccupation dépasse douze mois, sauf dans le cas d'un immeuble dont le contribuable ne peut exercer les droits réels pour cause de calamité, de force majeure, d'une procédure ou d'une enquête administrative ou judiciaire empêchant la jouissance libre de l'immeuble, jusqu'au jour où disparaissent ces circonstances entravant la jouissance libre de l'immeuble. Est notamment considéré comme tel, l'immeuble qui constitue un logement non améliorable, au sens de l'article 1er, 14°, du Code wallon du Logement, reconnu comme tel par un délégué du Ministre du Logement ou par un arrêté du bourgmestre ». het materieel en de outillage, of een deel hiervan dat minstens 25 % van het respectieve kadastraal inkomen ervan vertegenwoordigt, vernietigd is. De verminderingsvoorwaarden worden per kadastraal perceel of per gedeelte van kadastraal perceel vastgelegd wanneer een dergelijk gedeelte hetzij een aparte woning, hetzij een productie- of activiteitsdepartement of -afdeling vormt die apart kunnen werken of apart in aanmerking genomen kunnen worden, hetzij een entiteit die gescheiden kan worden van de overige goederen of gedeelten waaruit het perceel bestaat en die apart gekadastreerd kan worden. De improductiviteit moet van onvrijwillige aard zijn. Alleen het feit dat het goed tegelijkertijd te huur en te koop aangeboden wordt door de belastingplichtige stelt de improductiviteit niet voldoende vast. Vanaf het tijdstip waarop het goed sinds meer dan twaalf maanden niet meer in gebruik is, kan, rekening houdend met het vorige aanslagjaar, de evenredige vermindering of verlaging bedoeld in a) hierboven niet meer toegekend worden voor zover de leegstandperiode twaalf maanden overschrijdt, behalve in het geval van een onroerend goed waarop de belastingplichtige de zakelijke rechten niet kan uitoefenen wegens ramp, overmacht, een procedure of een administratief of gerechtelijk onderzoek waardoor het vrije genot van het onroerend goed belet wordt, tot de dag waarop die omstandigheden die het vrije genot van het onroerend goed belemmeren verdwijnen. Als dusdanig wordt beschouwd een onroerend goed dat onverbeterbaar is in de zin van artikel 1, 14°, van de Waalse huisvestingscode, als dusdanig erkend door een afgevaardigde van de Minister van Huisvesting of bij een besluit van de burgemeester ».
B.1.2. Entré en vigueur le 23 décembre 2009, l'article 2, 2°, du B.1.2. Artikel 2, 2°, van het decreet van 10 december 2009, dat op 23
décret du 10 décembre 2009 est applicable depuis l'exercice december 2009 in werking is getreden, is toepasselijk sedert het
d'imposition 2009 (article 4 du décret du 10 décembre 2009). aanslagjaar 2009 (artikel 4 van het decreet van 10 december 2009).
Quant à la recevabilité de la question préjudicielle Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de prejudiciële vraag
B.2. Il ressort des termes de la question préjudicielle que celle-ci B.2. Uit de bewoordingen van de prejudiciële vraag blijkt dat die
porte sur la compatibilité, avec les articles 10 et 11 de la betrekking heeft op de bestaanbaarheid, met de artikelen 10 en 11 van
Constitution, d'un traitement identique de deux catégories de de Grondwet, van een identieke behandeling van twee categorieën van
personnes. personen.
B.3.1. Les articles 10 et 11 de la Constitution n'excluent pas que des B.3.1. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet sluiten niet uit dat
catégories de personnes se trouvant dans des situations categorieën van personen die zich in wezenlijk verschillende situaties
essentiellement différentes soient traitées de la même manière, pour bevinden, op identieke wijze worden behandeld, voor zover daarvoor een
autant qu'une justification raisonnable existe à cet égard. redelijke verantwoording bestaat.
B.3.2. L'examen de la compatibilité d'une disposition législative avec B.3.2. Het onderzoek van de bestaanbaarheid van een wetsbepaling met
le principe d'égalité et de non-discrimination suppose notamment het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie houdt met name de
l'identification précise de deux catégories de personnes qui font nauwkeurige identificatie in van twee categorieën van personen die het
l'objet d'un traitement identique. voorwerp van een identieke behandeling uitmaken.
B.4. En l'espèce, il ressort à suffisance des termes de la question B.4. Te dezen blijkt voldoende uit de bewoordingen van de prejudiciële
préjudicielle et des motifs de la décision de renvoi que la Cour est invitée à statuer sur la constitutionnalité du traitement identique de deux catégories de redevables du précompte immobilier qui sont propriétaires d'un bien immobilier bâti, non meublé, sis sur le territoire de la Région wallonne et resté inoccupé et improductif pendant une période supérieure à douze mois durant laquelle ces propriétaires ont pu exercer les droits réels relatifs à leur bien : d'une part, les propriétaires qui ont voulu rendre leur bien productif et entrepris des démarches dans ce sens, et, d'autre part, les propriétaires qui n'ont pas voulu rendre leur bien productif. La question préjudicielle est recevable. Quant à la réponse à la question préjudicielle B.5. Il ressort des motifs de la décision de renvoi que la Cour est vraag en uit de motieven van de verwijzingsbeslissing dat het Hof wordt verzocht zich uit te spreken over de grondwettigheid van de identieke behandeling van twee categorieën van schuldenaars van de onroerende voorheffing die eigenaar zijn van een niet-ingericht bebouwd onroerend goed dat op het grondgebied van het Waalse Gewest is gelegen en dat leegstaand en improductief is gebleven gedurende een periode van meer dan twaalf maanden tijdens welke die eigenaars de zakelijke rechten met betrekking tot hun goed hebben kunnen uitoefenen : enerzijds, de eigenaars die hun goed productief hebben willen maken en stappen in die zin hebben ondernomen, en, anderzijds, de eigenaars die hun goed niet productief hebben willen maken. De prejudiciële vraag is ontvankelijk. Ten aanzien van het antwoord op de prejudiciële vraag B.5. Uit de motieven van de verwijzingsbeslissing blijkt dat het Hof wordt verzocht zich uit te spreken over de bestaanbaarheid, met de
invitée à statuer sur la compatibilité, avec les articles 10 et 11 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van artikel 257, eerste lid, 4°,
la Constitution, de l'article 257, alinéa 1er, 4°, alinéa 4, du CIR vierde lid, van het WIB 1992, zoals van toepassing op het grondgebied
1992, tel qu'il est applicable sur le territoire de la Région wallonne, en ce qu'il réserverait un traitement identique aux deux catégories de propriétaires décrites en B.4. B.6. Il apparaît cependant que la disposition en cause ne traite pas le propriétaire d'un immeuble inoccupé et improductif qui veut rendre son bien immobilier bâti productif et entreprend des démarches dans ce sens, de la même manière que le propriétaire d'un bien qui n'a pas cette volonté. Ce dernier ne peut en effet obtenir une remise ou une modération du précompte immobilier, même si son bien est inoccupé pendant au moins cent quatre-vingts jours durant l'année d'imposition, puisque, par van het Waalse Gewest, in zoverre het een identieke behandeling aan de twee in B.4 beschreven categorieën van eigenaars zou voorbehouden. B.6. Het blijkt evenwel dat de in het geding zijnde bepaling de eigenaar van een leegstaand en improductief onroerend goed die zijn bebouwd onroerend goed productief wenst te maken en stappen in die zin onderneemt, niet op dezelfde wijze behandelt als de eigenaar van een goed die dat niet wenst te doen. Die laatste kan immers geen kwijtschelding of vermindering van de onroerende voorheffing verkrijgen, zelfs indien zijn goed gedurende minstens 180 dagen tijdens het aanslagjaar leegstaat, aangezien de
hypothèse, l'improductivité de son bien ne présente pas un « caractère improductiviteit van zijn goed per definitie niet van « onvrijwillige
involontaire » (article 257, alinéa 1er, 4°, alinéa 3, du CIR 1992). aard » is (artikel 257, eerste lid, 4°, derde lid, van het WIB). De in
La disposition en cause ne lui est donc même pas applicable et diffère het geding zijnde bepaling is dus zelfs niet van toepassing op hem en
fondamentalement des règles décrétales qui étaient en cause dans verschilt fundamenteel van de decretale regeling die in het geding was
l'arrêt n° 155/2003, du 26 novembre 2003, mentionné par le juge a quo. in het door de verwijzende rechter vermelde arrest nr. 155/2003 van 26
L'identité de traitement dénoncée par la question préjudicielle november 2003. De in de prejudiciële vraag aangeklaagde identieke behandeling bestaat
n'existe pas. niet.
B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
L'article 257, alinéa 1er, 4°, alinéa 4, du Code des impôts sur les Artikel 257, eerste lid, 4°, vierde lid, van het Wetboek van de
revenus 1992, tel qu'il a été modifié par l'article 2, 2°, du décret inkomstenbelastingen 1992, zoals gewijzigd bij artikel 2, 2°, van het
de la Région wallonne du 10 décembre 2009 « d'équité fiscale et decreet van het Waalse Gewest van 10 december 2009 « houdende fiscale
d'efficacité environnementale pour le parc automobile et les maisons billijkheid en milieuefficiëntie voor het wagenpark en de
passives », ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution. passiefhuizen », schendt de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 22 mars 2018. op 22 maart 2018.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
J. Spreutels J. Spreutels
^