Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 59/2018 du 17 mai 2018 Numéro du rôle : 6680 En cause : le recours en annulation des articles 97, 5°, et 98, 1°, de la loi du 18 décembre 2016 organisant la reconnaissance et l'encadrement du crowdfunding et portant des La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges L. Lavr(...)"
Extrait de l'arrêt n° 59/2018 du 17 mai 2018 Numéro du rôle : 6680 En cause : le recours en annulation des articles 97, 5°, et 98, 1°, de la loi du 18 décembre 2016 organisant la reconnaissance et l'encadrement du crowdfunding et portant des La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges L. Lavr(...) Uittreksel uit arrest nr. 59/2018 van 17 mei 2018 Rolnummer 6680 In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 97, 5°, en 98, 1°, van de wet van 18 december 2016 tot regeling van de erkenning en de afbakening van crowdfunding en houd Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 59/2018 du 17 mai 2018 Uittreksel uit arrest nr. 59/2018 van 17 mei 2018
Numéro du rôle : 6680 Rolnummer 6680
En cause : le recours en annulation des articles 97, 5°, et 98, 1°, de In zake : het beroep tot vernietiging van de artikelen 97, 5°, en 98,
la loi du 18 décembre 2016 organisant la reconnaissance et 1°, van de wet van 18 december 2016 tot regeling van de erkenning en
l'encadrement du crowdfunding et portant des dispositions diverses en de afbakening van crowdfunding en houdende diverse bepalingen inzake
matière de finances, introduit par la SPRL « Agem Jewels ». financiën, ingesteld door de bvba « Agem Jewels ».
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges L. samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de
Lavrysen, T. Merckx-Van Goey, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée rechters L. Lavrysen, T. Merckx-Van Goey, F. Daoût, T. Giet en R.
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen, Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 19 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 19 juni 2017
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 20 juni
juin 2017 et parvenue au greffe le 20 juin 2017, la SPRL « Agem Jewels 2017, heeft de bvba « Agem Jewels », bijgestaan en vertegenwoordigd
», assistée et représentée par Me J. Verbist, avocat à la Cour de door Mr. J. Verbist, advocaat bij het Hof van Cassatie, beroep tot
cassation, a introduit un recours en annulation des articles 97, 5°, vernietiging ingesteld van de artikelen 97, 5°, en 98, 1°, van de wet
et 98, 1°, de la loi du 18 décembre 2016 organisant la reconnaissance van 18 december 2016 tot regeling van de erkenning en de afbakening
et l'encadrement du crowdfunding et portant des dispositions diverses van crowdfunding en houdende diverse bepalingen inzake financiën
en matière de finances (publiée au Moniteur belge du 20 décembre 2016, (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 20 december 2016, derde
troisième édition). editie).
Le Conseil des ministres, assisté et représenté par Me B. Derveaux, De Ministerraad, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. B. Derveaux,
avocat au barreau de Bruxelles, a introduit un mémoire, la partie advocaat bij de balie te Brussel, heeft een memorie ingediend, de
requérante a introduit un mémoire en réponse et le Conseil des verzoekende partij heeft een memorie van antwoord ingediend en de
ministres a également introduit un mémoire en réplique. Ministerraad heeft ook een memorie van wederantwoord ingediend.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Quant aux dispositions attaquées et à leur contexte Ten aanzien van de bestreden bepalingen en de context ervan
B.1. Par la loi-programme du 10 août 2015, le législateur a établi B.1. Bij de programmawet van 10 augustus 2015 heeft de wetgever voor
pour la première fois le « Régime Diamant ». het eerst het zogenaamde « Diamant Stelsel » vastgesteld.
B.2.1. Par ce régime fiscal particulier, le législateur entendait en B.2.1. De wetgever beoogde met dat bijzondere fiscale stelsel ten
premier lieu élaborer pour le secteur diamantaire un « cadre fiscal eerste een werkbaar en eenvoudig controleerbaar fiscaal kader voor de
viable et simple de contrôle » destiné à garantir la correcte diamantsector uit te werken dat de correcte belastingheffing moet
perception de l'impôt (Doc. parl., Chambre, 2014-2015, DOC 54-1125/001, pp. 69-70). waarborgen (Parl. St., Kamer, 2014-2015, DOC 54-1125/001, pp. 69-70).
Même si l'administration fiscale utilisait déjà des normes spéciales Hoewel de fiscale administratie reeds bijzondere controlenormen
de contrôle, qui avaient été appliquées depuis 1996 au secteur hanteerde, die sinds 1996 algemeen werden toegepast in de
diamantaire (ce que l'on a appelé le « Plan Fiscal »), le législateur diamantsector (het zogenaamde « Fiscaal Plan »), oordeelde de wetgever
a estimé qu'un régime forfaitaire plus simple était néanmoins
recommandé pour le secteur du diamant (Doc. parl., Chambre, 2014-2015, dat een eenvoudiger forfaitair stelsel voor de diamantsector toch
DOC 54-1125/001, p. 72). Il a estimé que ce régime était nécessaire aangewezen was (Parl. St., Kamer, 2014-2015, DOC 54-1125/001, p. 72).
pour remédier aux problèmes de contrôle et aux discussions concernant Hij achtte dat stelsel noodzakelijk om de controleproblemen en
les impôts sur les revenus dans le secteur diamantaire, en ce qui discussies met betrekking tot de inkomstenbelastingen in de
concerne en particulier la détermination du résultat imposable (Doc. diamantsector, in het bijzonder wat het bepalen van het belastbaar
parl., Chambre, 2014-2015, DOC 54-1125/001, pp. 69-70). Ces resultaat betreft, te verhelpen (Parl. St., Kamer, 2014-2015, DOC
difficultés sont liées à la nature du diamant brut et aux méthodes de 54-1125/001, pp. 69-70). Die moeilijkheden houden verband met de aard
travail dans le secteur. D'une part, il est difficile de tracer van de ruwe diamant en de werkwijzen binnen de sector. Enerzijds, is
physiquement le stock pierre par pierre et, d'autre part, la het moeilijk de voorraad fysiek steen per steen op te volgen en,
valorisation des stocks, en raison de l'unicité de chaque diamant et anderzijds, is de voorraadwaardering, ten gevolge van de uniciteit van
de l'absence de « prix au comptant », est difficile et délicate (Doc. elke diamant en het ontbreken van « spotprijzen », moeilijk en
parl., Chambre, 2014-2015, DOC 54-1125/001, p. 69). delicaat (Parl. St., Kamer, 2014-2015, DOC 54-1125/001, p 69).
B.2.2. En deuxième lieu, le législateur a souhaité mettre en oeuvre un B.2.2. Ten tweede beoogde de wetgever een helder en rechtszeker kader
cadre clair et propre à offrir la sécurité juridique qui part du tot stand te brengen dat uitgaat van het principe dat elke
principe que tout commerçant en diamants doit payer sa « fair share of diamanthandelaar zijn « fair share of taxes » dient te betalen (Parl.
taxes » (part équitable d'impôt) (Doc. parl., Chambre, 2014-2015, DOC
54-1125/001, p. 70) et, en troisième lieu, il entendait obtenir avec St., Kamer, 2014-2015, DOC 54-1125/001, p. 70), en ten derde wenste
ce régime un effet budgétaire favorable pour les pouvoirs publics hij met het stelsel een voor de overheid gunstig budgettair effect te
(Doc. parl., Chambre, 2014-2015, DOC 54-1125/001, pp. 69-70). verkrijgen (Parl. St., Kamer, 2014-2015, DOC 54-1125/001, pp. 69-70).
B.2.3.1. L'article 68 de la loi-programme du 10 août 2015 disposait, B.2.3.1. Artikel 68 van de programmawet van 10 augustus 2015, vóór de
avant sa modification par l'article 95 de la loi attaquée du 18 wijziging ervan bij artikel 95 van de bestreden wet van 18 december
décembre 2016 organisant la reconnaissance et l'encadrement du 2016 tot regeling van de erkenning en de afbakening van crowdfunding
crowdfunding et portant des dispositions diverses en matière de en houdende diverse bepalingen inzake financiën, bepaalde :
finances : « § 1er. Sous réserve des dérogations visées au présent chapitre, les « § 1. Onder voorbehoud van de in dit hoofdstuk omschreven afwijkingen
dispositions du Code des impôts sur les revenus 1992 s'appliquent aux zijn de bepalingen van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992
commerçants en diamants enregistrés. van toepassing op de geregistreerde diamanthandelaars.
Par dérogation aux articles 23, § 2, 24 à 26, 41 à 80, 185, 190bis, In afwijking van de artikelen 23, § 2, 24 tot 26, 41 tot 80, 185,
193bis à 201, 205/1 à 207, 228, 233, alinéa 1er, 235 à 240bis et 536 190bis, 193bis tot 201, 205/1 tot 207, 228, 233, eerste lid, 235 tot
du Code des impôts sur les revenus 1992, le résultat imposable du 240bis en 536 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, wordt
commerce de diamants des commerçants en diamants enregistrés est, het belastbaar resultaat van de diamanthandel van de geregistreerde
exclusivement pour la détermination du bénéfice net issu du commerce diamanthandelaars, uitsluitend voor de vaststelling van de nettowinst
de diamants, fixé de manière forfaitaire sur la base de leur chiffre voortkomend uit de diamanthandel, forfaitair vastgesteld op basis van
d'affaires issu du commerce de diamants. de omzet uit die diamanthandel.
Le régime qui détermine le résultat imposable forfaitaire pour le Het stelsel dat het forfaitair belastbaar resultaat voor de
commerce de diamants est appelé le ' Régime Diamant '. diamanthandel bepaalt, wordt het ' Diamant Stelsel ' genoemd.
§ 2. En ce qui concerne un commerçant en diamants enregistré qui § 2. Wat een geregistreerd diamanthandelaar betreft die ruwe diamanten
commercialise des diamants bruts provenant de l'exploitation propre verhandelt die voortkomen uit de eigen uitbating van een diamantmijn
d'une mine de diamants ou d'une zone d'extraction alluviale propre de of eigen winning van alluviale diamant, of die als verbonden
diamants, ou qui, en tant que société liée dans le sens de l'article
11 du Code des sociétés, appartient à un groupe de sociétés à vennootschap in de zin van artikel 11 van het Wetboek Vennootschappen
l'intérieur duquel se trouve l'exploitation d'une mine de diamants ou deel uitmaakt van een vennootschapsgroep waarbinnen zich de uitbating
d'une zone d'extraction alluviale de diamants et qui intervient dans van een diamantmijn of de winning van alluviale diamant situeert en
la commercialisation sur le marché de ces diamants extraits, au moyen die tussenkomt bij de verhandeling naar de markt toe van deze gewonnen
de ventes de diamants en nom propre, le Régime Diamant relatif aux diamant door middel van diamantverkopen in eigen naam, geldt de
ventes de ces diamants extraits par lui-même ou à l'intérieur du toepassing van het Diamant Stelsel met betrekking tot de verkopen van
groupe de sociétés, ne s'applique que si ce commerçant en diamants deze zelf, of binnen de vennootschapsgroep, gewonnen diamant, enkel
enregistré opte pour ce régime au moment de l'introduction de sa indien deze geregistreerde diamanthandelaar voor dit stelsel opteert
déclaration d'impôt. bij het indienen van zijn fiscale aangifte.
Une telle option vaut pour une période fixe de trois exercices Een dergelijke optie geldt voor een vaste termijn van drie
d'imposition successifs. opeenvolgende aanslagjaren.
§ 3. Si le bénéfice net comptable de la période imposable, pour cause § 3. Indien de boekhoudkundig vastgestelde nettowinst van het
belastbaar tijdperk om redenen van diefstal, faillissement van een
de vol, faillite d'un client ou faillite du commerçant en diamants klant of faillissement van de betrokken diamanthandelaar minder
concerné est inférieur au bénéfice net déterminé de manière bedraagt dan de forfaitair vastgestelde nettowinst in toepassing van
forfaitaire par application de l'article 70, le résultat imposable artikel 70, zal het belastbaar resultaat voor het betreffende
pour l'exercice fiscal concerné est déterminé en appliquant les belastbare tijdperk vastgesteld worden met toepassing van de
dispositions du Code des impôts sur les revenus 1992, sans application bepalingen van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, zonder
du Régime Diamant ». toepassing van het Diamant Stelsel ».
B.2.3.2. L'article 70 de la loi-programme du 10 août 2015 disposait, B.2.3.2. Artikel 70 van de programmawet van 10 augustus 2015, vóór de
avant sa modification par l'article 97 de la loi attaquée : wijziging ervan bij artikel 97 van de bestreden wet, bepaalde :
« § 1er. Pour le commerçant en diamants enregistré, l'application du « § 1. Voor de geregistreerde diamanthandelaar houdt de toepassing van
Régime Diamant implique que le résultat imposable issu du commerce de het Diamant Stelsel in dat het belastbaar resultaat behaald uit de
diamants est déterminé à 0,55 p.c. du chiffre d'affaires issu du diamanthandel vastgesteld wordt op 0,55 pct. van de omzet uit de
commerce de diamants. diamanthandel.
§ 2. En ce qui concerne la détermination du résultat imposable d'une § 2. Wat de vaststelling van het belastbaar resultaat van een
société, ou d'un établissement belge, le montant ainsi déterminé est, vennootschap betreft, of van een Belgische inrichting, wordt het aldus
le cas échéant, augmenté avec la différence positive entre la vastgestelde bedrag desgevallend verhoogd met het positieve verschil
rémunération de référence définie au présent paragraphe pour un tussen de in deze paragraaf voor een bedrijfsleider vooropgestelde
dirigeant d'entreprise et la rémunération de dirigeant d'entreprise la referentiebezoldiging en de ten laste van het belastbaar tijdperk
plus élevée au sein de la société ou de l'établissement belge, reprise genomen hoogste bedrijfsleidersbezoldiging van de vennootschap of van
dans les charges de la période imposable. de Belgische inrichting.
Cette rémunération de référence est fixée en fonction du chiffre Deze vooropgestelde referentiebezoldiging wordt vastgesteld in functie
d'affaires issu du commerce de diamants et s'élève à : van de omzet uit de diamanthandel en bedraagt :
- 19.645 EUR pour un chiffre d'affaires jusqu'à un maximum de 1.620.720 EUR; - 19.645 EUR voor een omzet tot maximaal 1.620.720 EUR;
- 32.745 EUR pour un chiffre d'affaires de plus de 1.620.720 EUR - 32.745 EUR voor een omzet van meer dan 1.620.720 tot maximaal
jusqu'à un maximum de 8.103.595 EUR; 8.103.595 EUR;
- 49.110 EUR pour un chiffre d'affaires de plus de 8.103.595 EUR - 49.110 EUR voor een omzet van meer dan 8.103.595 EUR tot maximaal
jusqu'à un maximum de 16.207.190 EUR; 16.207.190 EUR;
- 65.485 EUR pour un chiffre d'affaires de plus de 16.207.190 EUR - 65.485 EUR voor een omzet van meer dan 16.207.190 EUR tot maximaal
jusqu'à un maximum de 32.414.380 EUR; 32.414.380 EUR;
- 81.855 EUR pour un chiffre d'affaires de plus de 32.414.380 EUR - 81.855 EUR voor een omzet van meer dan 32.414.380 EUR tot maximaal
jusqu'à un maximum de 48.621.570 EUR; 48.621.570 EUR;
- 98.225 EUR pour un chiffre d'affaires de plus de 48.621.570 EUR. - 98.225 EUR voor een omzet van meer dan 48.621.570 EUR.
Pour l'application du présent article, il faut entendre par ' Voor de toepassing van dit artikel wordt onder de term '
dirigeant d'entreprise ', la personne physique qui exerce une fonction bedrijfsleider ' verstaan de natuurlijke persoon die een functie
telle que visée à l'article 32, alinéa 1er, 1° ou 2°, du Code des uitoefent als vermeld in artikel 32, eerste lid, 1° of 2°, van het
impôts sur les revenus 1992. Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992.
Chaque commerçant en diamants enregistré, société belge ou Elke geregistreerde diamanthandelaar, vennootschap of Belgische
établissement belge, est considéré avoir un dirigeant d'entreprise de inrichting, wordt geacht een bedrijfsleider te hebben zodat bij elke
sorte que pour chaque commerçant en diamants enregistré, la différence geregistreerde diamanthandelaar eenmaal het positieve verschil tussen
positive entre la rémunération de référence et la rémunération portée de referentiebezoldiging en de ten laste van het belastbaar tijdperk
en charge de la période imposable est ajoutée une fois. genomen bezoldiging wordt toegevoegd.
Les dispositions de l'article 178, § 3, alinéa 1er, 2°, du Code des De bepalingen van artikel 178, § 3, eerste lid, 2°, van het Wetboek
impôts sur les revenus 1992 s'appliquent aux montants visés au présent van de inkomstenbelastingen 1992 zijn van toepassing op de in deze
paragraphe. paragraaf vermelde bedragen.
§ 3. Si le chiffre d'affaires est exprimé dans une autre devise que § 3. Indien het omzetcijfer is uitgedrukt in een andere munt dan de
l'euro, celle-ci est, pour l'application des § § 1er et 2, convertie euro, wordt deze voor de toepassing van § § 1 en 2 omgerekend tegen de
au cours de change moyen déterminé pour l'exercice fiscal concerné. gemiddelde wisselkoers vastgesteld voor het betreffende belastbare
§ 4. Pour l'application de l'impôt des personnes physiques, le tijdperk. § 4. Voor de toepassing van de personenbelasting, geldt het
résultat net déterminé conformément aux § § 1er et 2 constitue le overeenkomstig § § 1 en 2 vastgestelde netto resultaat als het netto
revenu professionnel net issu du commerce de diamants. Pour beroepsinkomen uit de diamanthandel. Voor de toepassing van de
l'application de l'impôt des sociétés, le résultat net déterminé vennootschapsbelasting, wordt [het] overeenkomstig § § 1 en 2
conformément aux § § 1er et 2 est repris dans le calcul de l'impôt vastgestelde netto resultaat opgenomen in de belastingberekening als
comme le bénéfice net issu du commerce de diamants. de netto winst die voortkomt uit de diamanthandel.
Pour l'application de l'impôt des non-résidents, le résultat net Voor de toepassing van de belasting van niet-inwoners geldt het
déterminé conformément aux § § 1er et 2 constitue le montant net des overeenkomstig § § 1 en 2 vastgestelde netto resultaat als het netto
revenus globalisables pour ce qui concerne le bénéfice net issu du bedrag van de samen te voegen inkomsten voor wat betreft de netto
commerce de diamants. winst uit de diamanthandel.
Les sociétés et établissements belges qui sont soumis au Régime Vennootschappen en Belgische inrichtingen die onderworpen zijn aan het
Diamant, sont exclus de l'application de la déduction pour capital à Diamant Stelsel, worden uitgesloten van de toepassing van de aftrek
risque et de la déduction pour capital à risque reportée. Ils ne voor risicokapitaal en van de aftrek van overgedragen aftrek voor
peuvent en outre pas porter des pertes reportables en déduction du risicokapitaal. Zij kunnen tevens geen overdraagbare verliezen in
résultat fiscal, sauf s'ils démontrent que ces pertes découlent mindering brengen van het belastbaar resultaat, tenzij zij aantonen
d'autres opérations que le commerce de diamants et que celles-ci sont dat deze verliezen voortkomen uit andere verrichtingen dan de
uniquement portées en déduction de la partie du résultat taxable qui diamanthandel en deze uitsluitend in mindering worden gebracht van het
n'est pas issu du commerce de diamants. gedeelte van het belastbaar resultaat dat niet voortkomt uit de
§ 5. En ce qui concerne les immobilisations visées à l'article 69, § 1er, diamanthandel. § 5. Wat de in artikel 69, § 1, eerste lid, 2°, a) en b), van het
alinéa 1er, 2°, a) et b), du Code des impôts sur les revenus 1992 qui Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, vermelde vaste activa
sont utilisées pour l'exercice du commerce de diamants, par dérogation betreft die worden gebruikt voor de diamanthandel, kan, in afwijking
à l'article 292bis du même Code, le crédit d'impôt visé aux articles van artikel 292bis van hetzelfde Wetboek, geen belastingkrediet als
289quater à 289novies de ce Code ne peut pas être imputé sur l'impôt bedoeld in de artikelen 289quater tot 289novies van dat Wetboek worden
des sociétés ou sur l'impôt des non-résidents auquel le commerçant en verrekend met de vennootschapsbelasting of met de belasting van
niet-inwoners waaraan de diamanthandelaar is onderworpen met
diamants est assujetti pour tout exercice d'imposition pour lequel le betrekking tot enig aanslagjaar waarvoor het Diamant Stelsel van
Régime Diamant est appliqué ». toepassing is ».
B.2.4. Le « Régime Diamant » visait à instaurer une détermination B.2.4. Het « Diamant Stelsel » strekte ertoe een forfaitaire
forfaitaire du résultat imposable du commerce de diamants, sur la base vaststelling van het belastbaar resultaat dat uit de verhandeling van
du chiffre d'affaires réalisé, sans exclure ou adapter l'application diamant voortvloeit, op basis van de gerealiseerde omzet in te
des autres règles relatives aux impôts sur les revenus. A cet égard, stellen, zonder dat de toepassing van de overige regels met betrekking
le législateur a eu recours à une moyenne du marché générale conforme tot de inkomstenbelastingen werd uitgesloten of aangepast. Daarbij
aux pratiques du marché, après déduction des dépenses et en tenant werd een marktconform algemeen marktgemiddelde, na aftrek van kosten
compte des déductions comptables et fiscales habituelles qui étaient en rekening houdend met de gebruikelijke boekhoudkundige en fiscale
exclues pour l'application du « Régime Diamant », comme base imposable aftrekken die voor de toepassing van het « Diamant Stelsel » werden
uitgesloten, gehanteerd als de belastbare basis voor de
pour les commerçants en diamants (Doc. parl., Chambre, 2014-2015, DOC diamanthandelaars (Parl. St., Kamer, 2014-2015, DOC 54-1125/001, p.
54-1125/001, p. 82). 82).
B.2.5. Pour le commerçant en diamants enregistré, le résultat B.2.5. Voor de geregistreerde diamanthandelaar werd initieel het
imposable avait été fixé à l'origine à 0,55 % du chiffre d'affaires belastbaar resultaat vastgesteld op 0,55 pct. van de omzet uit
issu du commerce de diamants. Cependant, le législateur visait diamanthandel. De wetgever beoogde evenwel ook onbillijke fiscale
également à éviter des conséquences fiscales inéquitables. C'est ainsi gevolgen te vermijden. Zo werd de toepassing van het forfaitair
qu'il a exclu l'application du régime forfaitaire si le bénéfice net stelsel uitgesloten indien de boekhoudkundig vastgestelde nettowinst
comptable était inférieur au bénéfice net déterminé forfaitairement, om redenen van diefstal, faillissement van een klant of faillissement
en raison d'un vol, de la faillite d'un client ou de la faillite du van de diamanthandelaar zelf, lager zou zijn dan de forfaitair
commerçant en diamants concerné. vastgestelde belastbare basis.
Cette exception a été expliquée dans les termes suivants au cours des Die uitzondering werd als volgt toegelicht in de parlementaire
travaux préparatoires : voorbereiding :
« Le paragraphe 3 tient compte d'un certain nombre de circonstances « Paragraaf 3 houdt rekening met een aantal buitengewone
extraordinaires qui peuvent avoir une influence sur la détermination omstandigheden die een invloed kunnen hebben op de bepaling van de
du bénéfice net du commerçant en diamants. Il en est ainsi dans les nettowinst van de diamanthandelaar. Het gaat om de gevallen waarin de
cas où le bénéfice net comptable serait inférieur à celui déterminé boekhoudkundige nettowinst minder zou bedragen dan het op basis van de
sur base du forfait calculé sur le chiffre d'affaires du diamant et ce, à la suite d'un des cas suivants limitativement énumérés: vol auprès du commerçant en diamants, faillite d'un client du commerçant en diamants ou faillite du commerçant concerné en son propre chef. Dans ces cas, il est justifié d'imposer le commerçant concerné sur base de son bénéfice comptable inférieur et non sur base d'un forfait supérieur qui ne tient compte que du chiffre d'affaires. En effet, les moyennes du secteur ne sont pas pertinentes pour ces entreprises en ce qui concerne une telle période imposable spécifique. Ce paragraphe est néanmoins seulement applicable si les circonstances limitativement énumérées sont la cause du résultat inférieur, ce qui, par exemple, n'est pas le cas si la perte occasionnée par un vol a été indemnisée de manière appropriée par un assureur. Si, à la suite de ce diamantomzet berekende forfait en dit ten gevolge van één van de volgende limitatief opgesomde gevallen : diefstal bij de diamanthandelaar, faillissement van een klant van de diamanthandelaar of faillissement van de betrokken handelaar in eigen persoon. In dergelijke gevallen is het gerechtvaardigd om de betrokken handelaar op basis van zijn lagere boekhoudkundige winst te belasten en niet op basis van een hoger forfait dat enkel rekening houdt met de omzet. Sectorgemiddelden zijn immers wat betreft een dergelijk specifiek belastbaar tijdperk niet relevant voor deze ondernemingen. Deze paragraaf is evenwel enkel van toepassing indien de limitatief opgesomde omstandigheden de oorzaak zijn van het mindere resultaat, wat, bijvoorbeeld, niet het geval is indien het verlies ten gevolge van een diefstal van diamanten passend vergoed werd door een
paragraphe, le Régime Diamant n'est pas appliqué, alors cela implique verzekeraar. Indien ten gevolge van deze paragraaf het Diamant Stelsel
que pour la période imposable concernée, le revenu imposable est niet wordt toegepast, dan impliceert dit dat voor het betreffende
déterminé avec application des règles normales du Code des impôts sur belastbare tijdperk het belastbaar inkomen wordt vastgesteld met
les revenus 1992, également en ce qui concerne le bénéfice net issu du toepassing van de gewone regels van het Wetboek van de
commerce de diamants » (Doc. parl., Chambre, 2014-2015, DOC inkomstenbelasting 1992, ook wat de netto winst uit de diamanthandel
54-1125/001, p. 80). betreft » (Parl. St., Kamer, 2014-2015, DOC 54-1125/001, p. 80).
Dans ce cas particulier, le résultat imposable serait donc établi pour In dat bijzondere geval zou het belastbaar resultaat voor het
la période imposable concernée conformément aux dispositions du Code desbetreffende belastbaar tijdperk dus worden vastgesteld
overeenkomstig de bepalingen van het Wetboek van de
des impôts sur les revenus 1992 sans application du « Régime Diamant inkomstenbelastingen 1992 zonder toepassing van het « Diamant Stelsel
». ».
B.2.6. En ce qui concerne l'entrée en vigueur du « Régime Diamant » B.2.6. Met betrekking tot de inwerkingtreding van het aldus
ainsi établi, l'article 72, alinéas 1er et 2, de la loi-programme du vastgestelde « Diamant Stelsel » bepaalde artikel 72, eerste en tweede
10 août 2015 disposait, avant sa modification par l'article 98 de la lid, van de programmawet van 10 augustus 2015, vóór de wijziging ervan
loi attaquée : bij artikel 98 van de bestreden wet :
« Les dispositions du présent chapitre entrent en vigueur à partir de « De bepalingen van dit hoofdstuk treden in werking vanaf aanslagjaar
l'exercice d'imposition 2016 à condition qu'il ressorte d'une décision 2016 op voorwaarde dat uit een beslissing genomen door de Europese
prise par la Commission européenne que le Régime Diamant visé au Commissie blijkt dat het in dit hoofdstuk bedoelde Diamant Stelsel
présent chapitre ne constitue pas une aide d'Etat incompatible visée à
l'article 107 du Traité sur le fonctionnement de l'Union européenne. geen onverenigbare staatssteun is als bedoeld in artikel 107 van het
Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie.
La réalisation de cette condition fait l'objet d'un avis publié au De minister van Financiën maakt de vervulling van deze voorwaarde
Moniteur belge par le ministre des Finances ». bekend door een bericht in het Belgisch Staatsblad ».
B.3. Sans abandonner les objectifs mentionnés en B.2.1 et B.2.2, la B.3. Zonder de in B.2.1 en B.2.2 vermelde doelstellingen te hebben
loi attaquée modifie le « Régime Diamant » sur différents points, verlaten, wijzigt de bestreden wet het « Diamant Stelsel » op
notamment en vue d'assurer sa compatibilité avec les règles relatives verschillende punten, onder meer met het oog op de verenigbaarheid
aux aides d'Etat (Doc. parl., Chambre, 2016-2017, DOC 54-2072/004, p. ervan met de regels inzake staatssteun (Parl. St., Kamer, 2016-2017,
2). DOC 54-2072/004, p. 2).
L'article 68, § 1er, de la loi-programme du 10 août 2015, modifié par Artikel 68, § 1, van de programmawet van 10 augustus 2015, zoals
l'article 95, 1° et 2°, de la loi attaquée, dispose : gewijzigd bij artikel 95, 1° en 2°, van de bestreden wet, bepaalt :
« Sous réserve des dérogations visées au présent chapitre, les « Onder voorbehoud van de in dit hoofdstuk omschreven afwijkingen zijn
dispositions du Code des impôts sur les revenus 1992 s'appliquent aux de bepalingen van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 van
commerçants en diamants enregistrés. toepassing op de geregistreerde diamanthandelaars.
En ce qui concerne les commerçants en diamant [s] enregistrés, Met betrekking tot de geregistreerde diamanthandelaars wordt het
exclusivement en ce qui concerne le chiffre d'affaires issu du belastbaar resultaat van de diamanthandel, uitsluitend wat de omzet
commerce de diamants, par dérogation aux articles 23, § 2, 1°, 183 et uit de diamanthandel betreft, in afwijking van de artikelen 23, § 2,
235 du Code des impôts sur les revenus 1992, le résultat imposable du 1°, 183 en 235 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992,
commerce de diamants est calculé en tenant compte d'un prix de revient berekend met in aanmerking neming van een kostprijs van de verkochte
des diamants vendus qui est déterminé forfaitairement sur base du diamant die forfaitair wordt vastgesteld op basis van de omzet uit die
chiffre d'affaires issu du commerce de diamants. diamanthandel.
Le régime qui détermine le résultat imposable pour le commerce de Het stelsel dat het belastbaar resultaat voor de diamanthandel bepaalt
diamants sur base du coût de revient des diamants vendus déterminé de op basis van de forfaitair vastgestelde kostprijs van de verkochte
manière forfaitaire est appelé le ' Régime Diamant ' ». diamant, wordt het ' Diamant Stelsel ' genoemd ».
L'article 70, § 1er, de la loi-programme du 10 août 2015, modifié par Artikel 70, § 1, van de programmawet van 10 augustus 2015, zoals
l'article 97, 1°, de la loi attaquée, dispose : gewijzigd bij artikel 97, 1°, van de bestreden wet, bepaalt :
« Pour le commerçant en diamants enregistré, l'application du Régime « Voor de geregistreerde diamanthandelaar houdt de toepassing van het
Diamant implique que le résultat imposable issu du commerce de Diamant Stelsel in dat het belastbaar resultaat behaald uit de
diamants est déterminé en tenant compte d'un coût de revient des diamanthandel vastgesteld wordt met in aanmerking neming van een
diamants vendus équivalant à 97,9 p.c. du chiffre d'affaires issu du kostprijs van de verkochte diamant gelijk aan 97,9 pct. van de omzet
commerce de diamants ». uit de diamanthandel ».
Au lieu de la détermination forfaitaire du revenu imposable net, le In plaats van de forfaitaire bepaling van het netto belastbaar inkomen
législateur a introduit une marge brute déterminée de manière heeft de wetgever een forfaitair bepaalde brutomarge ingevoerd die
forfaitaire qui est elle aussi exprimée en fonction du chiffre eveneens wordt uitgedrukt op grond van de omzet uit de diamanthandel.
d'affaires issu du commerce du diamant. C'est ainsi que la
réglementation modifiée introduit, sur la base d'une étude Zo wordt bij de gewijzigde regeling op basis van een benchmarkstudie
comparative, une marge brute forfaitaire de 2,1 % pour déterminer le een forfaitaire brutomarge van 2,1 pct. ingesteld om voor de
résultat imposable brut à partir du chiffre d'affaires pour les geregistreerde diamanthandelaars het bruto belastbaar resultaat uit de
commerçants en diamants enregistrés. Le législateur a en outre estimé omzet vast te stellen. De wetgever heeft het bovendien noodzakelijk
nécessaire d'instaurer un seuil minimum (Doc. parl., Chambre, geacht een ondergrens in te bouwen (Parl. St., Kamer, 2016-2017, DOC
2016-2017, DOC 54-2072/004, p. 6). Plus précisément, il a prévu un 54-2072/004, p. 6). Meer bepaald wordt aanvullend voorzien in een
seuil minimum supplétif, c'est-à-dire un résultat net imposable ondergrens, namelijk een minimum netto belastbaar resultaat dat
minimum qui est fixé forfaitairement à 0,55 % du chiffre d'affaires forfaitair wordt vastgesteld op 0,55 pct. van de gerealiseerde omzet
réalisé (art. 70, § 6, de la loi-programme du 10 août 2015, inséré par (artikel 70, § 6, van de programmawet van 10 augustus 2015, ingevoegd
l'article 97, 5°, attaqué). Le législateur a ainsi voulu conserver,
comme mesure de protection (budgétaire) additionnelle, la systématique bij het bestreden artikel 97, 5°). De wetgever beoogde zo de
du « Régime Diamant » originaire, ce qui, selon lui, nécessitait systematiek van het oorspronkelijke « Diamant Stelsel » als een
également le maintien des exceptions existantes à l'application du additionele (budgettaire) bescherming te behouden, hetgeen volgens hem
régime en cas de circonstances extraordinaires (Doc. parl., Chambre, ook noopte tot het behoud van de bestaande uitzonderingen op de
toepassing van het stelsel bij buitengewone omstandigheden (Parl. St.,
2016-2017, DOC 54-2072/004, p. 6). Kamer, 2016-2017, DOC 54-2072/004, p. 6).
B.4.1. L'article 97, 5°, de la loi attaquée insère un paragraphe 6 B.4.1. Artikel 97, 5°, van de bestreden wet voegt in artikel 70 van de
dans l'article 70 de la loi-programme du 10 août 2015 qui dispose : programmawet van 10 augustus 2015 een paragraaf 6 in, die bepaalt :
« Le revenu professionnel net imposable du commerce de diamant « Het netto belastbaar beroepsinkomen inzake de diamanthandel
déterminé en application de cet article est toujours au minimum égal à vastgesteld met toepassing van dit artikel bedraagt steeds minimaal
0,55 p.c. du chiffre d'affaires issu du commerce de diamants, le cas 0,55 pct. van de omzet uit de diamanthandel, desgevallend verhoogd met
échéant augmenté de la différence positive déterminée dans le § 5, het positieve verschil bepaald in § 5, eerste lid van dit artikel.
alinéa 1er, du présent article. Dit minimumbedrag aan netto belastbaar inkomen kan niet worden
Ce montant minimum de revenu net imposable ne peut pas être réduit par verminderd door de aftrek voor risicokapitaal, de aftrek van
la déduction pour capital à risque, la déduction de la déduction pour overgedragen aftrek voor risicokapitaal of de aftrek van vorige verliezen.
capital à risque reportée ou la déduction de pertes reportées. De vereiste gesteld in deze paragraaf is niet van toepassing indien de
L'exigence reprise dans le présent paragraphe n'est pas applicable si boekhoudkundig vastgestelde nettowinst van het belastbaar tijdperk om
le bénéfice net comptable de la période imposable est inférieur à 0,55 redenen van diefstal, faillissement van een klant of faillissement van
p.c. du chiffre d'affaires issu du commerce de diamants pour cause de de betrokken geregistreerde diamanthandelaar minder bedraagt dan 0,55
vol, faillite d'un client ou faillite du commerçant en diamants
enregistré concerné ». pct. van de omzet uit de diamanthandel ».
B.4.2. L'article 98, 1°, de la loi attaquée modifie l'article 72, B.4.2. Artikel 98, 1°, van de bestreden wet wijzigt artikel 72, eerste
alinéa 1er, de la loi-programme du 10 août 2015 de la manière suivante lid, van de programmawet van 10 augustus 2015 als volgt :
: « Les dispositions du présent chapitre entrent en vigueur à partir de « De bepalingen van dit hoofdstuk treden in werking vanaf aanslagjaar
l'exercice d'imposition 2017 ». 2017 ».
Quant au premier moyen Ten aanzien van het eerste middel
B.5. Le premier moyen est pris de la violation de l'article 16 de la B.5. Het eerste middel is afgeleid uit de schending van artikel 16 van
Constitution, lu en combinaison avec l'article 1 du Premier Protocole de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste
additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme et avec Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de
le principe de la non-rétroactivité. La partie requérante poursuit mens en met het beginsel van niet-retroactiviteit. De verzoekende
l'annulation de l'article 98, 1°, de la loi attaquée au motif qu'il partij vordert de vernietiging van artikel 98, 1°, van de bestreden
aurait pour effet d'introduire rétroactivement le « Régime Diamant ». wet omdat het tot gevolg zou hebben dat het « Diamant Stelsel » met
terugwerkende kracht wordt ingesteld.
B.6.1. L'article 16 de la Constitution dispose : B.6.1. Artikel 16 van de Grondwet bepaalt :
« Nul ne peut être privé de sa propriété que pour cause d'utilité « Niemand kan van zijn eigendom worden ontzet dan ten algemenen nutte,
publique, dans les cas et de la manière établis par la loi, et in de gevallen en op de wijze bij de wet bepaald en tegen billijke en
moyennant une juste et préalable indemnité ». voorafgaande schadeloosstelling ».
L'article 1 du Premier Protocole additionnel à la Convention Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag
européenne des droits de l'homme dispose : « Toute personne physique ou morale a droit au respect de ses biens. Nul ne peut être privé de sa propriété que pour cause d'utilité publique et dans les conditions prévues par la loi et les principes généraux du droit international. Les dispositions précédentes ne portent pas atteinte au droit que possèdent les Etats de mettre en vigueur les lois qu'ils jugent nécessaires pour réglementer l'usage des biens conformément à l'intérêt général ou pour assurer le paiement des impôts ou d'autres contributions ou des amendes ». Cette disposition de droit international ayant une portée analogue à voor de rechten van de mens bepaalt : « Alle natuurlijke of rechtspersonen hebben recht op het ongestoord genot van hun eigendom. Niemand zal van zijn eigendom worden beroofd behalve in het algemeen belang en met inachtneming van de voorwaarden neergelegd in de wet en in de algemene beginselen van het internationaal recht. De voorgaande bepalingen zullen echter op geen enkele wijze het recht aantasten dat een Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren ». Aangezien die internationaalrechtelijke bepaling een draagwijdte heeft
celle de l'article 16 de la Constitution, les garanties qu'elle die analoog is met die van artikel 16 van de Grondwet, vormen de erin
contient forment un ensemble indissociable avec celles qui sont vervatte waarborgen een onlosmakelijk geheel met diegene die zijn
inscrites dans cette disposition constitutionnelle, de sorte que la ingeschreven in die grondwetsbepaling, zodat het Hof, bij zijn
Cour en tient compte lors de son contrôle des dispositions attaquées. toetsing van de bestreden bepalingen, rekening houdt met de eerstgenoemde.
B.6.2. L'article 1 du Premier Protocole additionnel offre une B.6.2. Artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol biedt niet alleen
protection non seulement contre une expropriation ou une privation de bescherming tegen een onteigening of een eigendomsberoving (eerste
propriété (premier alinéa, deuxième phrase) mais également contre alinea, tweede zin), maar ook tegen elke verstoring van het genot van
toute ingérence dans le droit au respect des biens (premier alinéa, eigendom (eerste alinea, eerste zin). Een belasting of een andere
première phrase). Un impôt ou une autre contribution constituent, en heffing houdt in beginsel een inmenging in het recht op ongestoord
principe, une ingérence dans le droit au respect des biens. genot van de eigendom in.
En outre, aux termes de l'article 1 du Premier Protocole additionnel, la protection du droit de propriété « ne [porte] pas atteinte au droit que possèdent les Etats de mettre en vigueur les lois qu'ils jugent nécessaires pour réglementer l'usage des biens conformément à l'intérêt général ou pour assurer le paiement des impôts ou d'autres contributions ou des amendes ». L'ingérence dans le droit au respect des biens n'est compatible avec ce droit que si elle est raisonnablement proportionnée au but poursuivi, c'est-à-dire si elle ne rompt pas le juste équilibre entre les exigences de l'intérêt général et celles de la protection de ce droit. Même si le législateur fiscal dispose d'une large marge d'appréciation, un impôt viole dès lors ce droit s'il fait peser sur le contribuable une charge excessive ou porte fondamentalement Bovendien vermeldt artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol dat de bescherming van het eigendomsrecht « echter op geen enkele wijze het recht [aantast] dat een Staat heeft om die wetten toe te passen welke hij noodzakelijk oordeelt om toezicht uit te oefenen op het gebruik van eigendom in overeenstemming met het algemeen belang of om de betaling van belastingen of andere heffingen en boeten te verzekeren ». De inmenging in het recht op het ongestoord genot van de eigendom is enkel verenigbaar met dat recht indien ze een redelijk verband van evenredigheid heeft tot het nagestreefde doel, dit wil zeggen indien ze het billijke evenwicht tussen de vereisten van het algemeen belang en die van de bescherming van dat recht niet verbreekt. Ofschoon de fiscale wetgever over een ruime beoordelingsmarge beschikt, schendt een belasting bijgevolg dat recht, indien ze op de belastingplichtige een overdreven last doet wegen of fundamenteel afbreuk doet aan zijn
atteinte à sa situation financière (CEDH, 31 janvier 2006, Dukmedjian financiële situatie (EHRM, 31 januari 2006, Dukmedjian t. Frankrijk, §
c. France, § § 52-58; décision, 15 décembre 2009, Tardieu de Maleissye § 52-58; beslissing, 15 december 2009, Tardieu de Maleissye e.a. t.
e.a. c. France; 16 mars 2010, Di Belmonte c. Italie, § § 38 à 40). Frankrijk; 16 maart 2010, Di Belmonte t. Italië, § § 38-40).
B.7. Une règle de droit fiscal ne peut être qualifiée de rétroactive que si elle s'applique à des faits, actes et situations qui étaient définitifs au moment où elle est entrée en vigueur. En matière d'impôts sur les revenus, la dette d'impôt naît définitivement à la date de clôture de la période au cours de laquelle les revenus qui constituent la base d'imposition ont été acquis. Par conséquent, toutes les modifications qui ont été apportées aux dispositions régissant l'impôt sur les revenus avant la fin de la période imposable peuvent être appliquées sans qu'elles puissent être réputées avoir un effet rétroactif. B.8. Les revenus acquis par les commerçants en diamants enregistrés sont soumis aux dispositions législatives en matière d'impôts sur les revenus, soit l'impôt des personnes physiques, soit l'impôt des sociétés, mais ces deux impôts sont toutefois régis pour ces commerçants par un régime particulier, le « Régime Diamant », en ce qui concerne la détermination du résultat imposable pour une période imposable. Les mesures de ce régime forfaitaire spécial figurent dans la B.7. Een fiscaalrechtelijke regel kan slechts als retroactief worden gekwalificeerd wanneer hij van toepassing is op feiten, handelingen en toestanden die definitief waren voltrokken op het ogenblik dat hij in werking is getreden. Inzake inkomstenbelastingen ontstaat de belastingschuld definitief op de datum van afsluiting van de periode waarin de inkomsten verworven zijn die de belastingbasis uitmaken. Bijgevolg kunnen alle wijzigingen die vóór het einde van het belastbare tijdperk in de inkomstenbelastingen werden ingevoerd worden toegepast zonder dat zij geacht kunnen worden een retroactief karakter te hebben. B.8. De verworven inkomsten van geregistreerde diamanthandelaars zijn onderworpen aan de wettelijke bepalingen inzake de inkomstenbelastingen, hetzij de personenbelasting, hetzij de vennootschapsbelasting, maar die respectieve belastingen worden voor die handelaars, wat de vaststelling van het belastbaar resultaat voor een belastbaar tijdperk betreft, echter beheerst door een bijzondere regeling, het « Diamant Stelsel ». De maatregelen van dat bijzonder forfaitair stelsel zijn opgenomen in
loi-programme du 10 août 2015 et dans la loi attaquée du 18 décembre de programmawet van 10 augustus 2015 en de bestreden wet van 18
2016. december 2016.
Ces mesures ont été publiées au Moniteur belge du 18 août 2015 pour la Die maatregelen werden bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van
loi-programme et dans celui du 20 décembre 2016 pour la loi attaquée. respectievelijk 18 augustus 2015 en 20 december 2016. Zij zijn, gelet
Eu égard au fait que le « Régime Diamant » est entré en vigueur à op het feit dat het « Diamant Stelsel » in werking is getreden vanaf
partir de l'exercice d'imposition 2017, elles sont applicables aux revenus acquis pendant la période imposable qui est rattachée à l'exercice d'imposition 2017. En ce qui concerne l'impôt des personnes physiques, la période imposable normale coïncide avec l'année qui précède celle dont le millésime désigne l'exercice d'imposition. En ce qui concerne l'impôt des sociétés, ce n'est pas toujours le cas. La période imposable coïncide soit avec l'année qui précède celle dont le millésime désigne l'exercice d'imposition, lorsqu'il n'existe pas de comptabilité ou que la comptabilité est tenue par année civile, soit avec l'exercice comptable - quelle que soit sa durée - clôturé pendant l'année dont le het aanslagjaar 2017, van toepassing op de inkomsten verkregen tijdens het belastbare tijdperk dat verbonden is met het aanslagjaar 2017. Voor de personenbelasting valt het normale belastbare tijdperk samen met het jaar dat voorafgaat aan het jaar dat verwijst naar het aanslagjaar. Voor de vennootschapsbelasting is dat niet altijd het geval. Het belastbare tijdperk valt samen met ofwel het jaar dat voorafgaat aan het jaar waarnaar het aanslagjaar is genoemd, als er geen boekhouding is, of als de boekhouding volgens het burgerlijk jaar wordt gehouden, ofwel het boekjaar - wat ook de duur ervan is - dat
millésime désigne l'exercice d'imposition, si la comptabilité n'est afgesloten werd tijdens het jaar waarnaar het aanslagjaar is genoemd,
pas clôturée le 31 décembre, soit avec l'exercice comptable qui als de boekhouding niet werd afgesloten op 31 december, ofwel het
précède l'année dont le millésime désigne l'exercice d'imposition, boekjaar dat voorafgaat aan het jaar waarnaar het aanslagjaar is
lorsque cet exercice comptable - inférieur ou supérieur à 12 mois - genoemd, als dat boekjaar - van minder of meer dan 12 maanden - wordt
est clôturé le 31 décembre. beëindigd op 31 december.
B.9. Il résulte de ce qui précède que le « Régime Diamant » n'impose B.9. Uit het voorgaande volgt dat het « Diamant Stelsel » niet met
pas avec effet rétroactif de charges aux commerçants en diamants terugwerkende kracht lasten oplegt aan de geregistreerde
enregistrés. Par conséquent, la disposition attaquée ne viole pas diamanthandelaars. De bestreden bepaling schendt bijgevolg niet
l'article 16 de la Constitution, lu en combinaison avec l'article 1 du Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme et avec le principe de la non-rétroactivité. Le premier moyen n'est pas fondé. Quant au second moyen B.10. La partie requérante prend un second moyen de la violation des articles 10, 11 et 16 de la Constitution, combinés avec l'article 1 du Premier Protocole additionnel à la Convention européenne des droits de l'homme, en ce que l'article 97, 5°, de la loi attaquée ne prévoit pas que l'application du revenu imposable net minimum établi forfaitairement est exclue en cas d'incendie ou de problèmes de livraison. B.11.1. Il ressort de ce qui est dit en B.2.1 et B.2.2 que le « Régime Diamant » poursuit des objectifs légitimes qui relèvent de l'intérêt général. B.11.2. Compte tenu de l'objectif poursuivi par le législateur consistant à remédier aux problèmes d'évaluation et de contrôle mentionnés en B.2.1 et à sa volonté mentionnée en B.2.2 de percevoir une contribution fiscale juste des commerçants en diamant, le législateur pouvait raisonnablement introduire le « Régime Diamant », dans le cadre duquel le but et les effets de ce régime visent à fixer forfaitairement le résultat imposable issu du commerce des diamants par dérogation à la fixation comptable des bénéfices. B.11.3. Le législateur pouvait, à cet égard, estimer qu'une marge brute prise en compte forfaitairement de 2,1 % du chiffre d'affaires issu du commerce des diamants est adéquate dès lors que cette règle repose sur des motifs raisonnables, à savoir les moyennes sectorielles. Eu égard à l'objectif budgétaire mentionné en B.3 et à la volonté mentionnée en B.2.2 d'obtenir une contribution juste des commerçants en diamant, le législateur pouvait en outre limiter l'effet des frais déductibles sur cette marge bénéficiaire brute et, donc, introduire en principe un résultat imposable net minimum de 0,55 % du chiffre d'affaires issu du commerce du diamant en tant que seuil minimum. Ce minimum est fondé sur les moyennes sectorielles et le législateur a prévu une mesure d'adoucissement de cette règle en cas de circonstances extraordinaires. B.11.4. Il ressort de ce qui précède que le « Régime Diamant », en particulier la détermination forfaitaire du résultat imposable net minimum, maintient un juste équilibre entre les exigences de l'intérêt général et celles de la protection du droit en cause et, par conséquent, n'impose pas de charges financières excessives aux commerçants en diamants enregistrés. B.12. Le législateur a prévu à l'article 97, 5°, de la loi attaquée que ce seuil minimum du « Régime Diamant » ne s'applique pas si le bénéfice net comptable est inférieur au forfait calculé sur la base du chiffre d'affaires relatif au commerce de diamants à la suite d'un vol du stock de diamants chez le commerçant, de la faillite d'un client du commerçant ou de la faillite du commerçant concerné, sous la réserve qu'un assureur verse une indemnité au commerçant. Cette non-application ne s'applique cependant pas en cas d'incendie ou de problèmes de livraison. B.13.1. Eu égard aux particularités spécifiques du commerce international du diamant brut, comme par exemple la situation socio-économique des pays d'extraction, il n'est pas dénué de justification raisonnable que les moyennes sectorielles sur lesquelles le seuil minimum du régime forfaitaire est fondé restent pertinentes en cas de problèmes de livraison. B.13.2. A la lumière des caractéristiques physiques du diamant, en particulier du point de feu et de fusion de celui-ci, et de la circonstance qu'un commerçant en diamants enregistré normalement prudent et prévoyant équipe correctement ses bâtiments et prend toutes les autres mesures destinées à protéger ses biens contre l'incendie, le législateur pouvait raisonnablement estimer qu'un stock de diamants ne sera pas nécessairement perdu dans un incendie, de sorte que les moyennes sectorielles sur lesquelles le seuil minimum est fondé restent pertinentes. B.13.3. En conséquence, la disposition attaquée ne viole pas les normes invoquées. B.14. Le second moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 17 mai 2018. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président, artikel 16 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en met het beginsel van niet-retroactiviteit. Het eerste middel is niet gegrond. Ten aanzien van het tweede middel B.10. De verzoekende partij leidt een tweede middel af uit de schending van de artikelen 10, 11 en 16 van de Grondwet, in samenhang gelezen met artikel 1 van het Eerste Aanvullend Protocol bij het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, doordat artikel 97, 5°, van de bestreden wet niet voorziet in de uitsluiting van de toepassing van het forfaitair vastgesteld minimum netto belastbaar inkomen in geval van brand of leveringsproblemen. B.11.1. Uit hetgeen in B.2.1 en B.2.2 is vermeld, blijkt dat het « Diamant Stelsel » legitieme doelstellingen nastreeft die onder het algemeen belang vallen. B.11.2. Rekening houdend met de door de wetgever nagestreefde doelstelling om de in B.2.1 vermelde waarderings- en controleproblematiek te verhelpen en met zijn in B.2.2 vermelde streven naar een eerlijke belastingbijdrage van diamanthandelaars, vermocht de wetgever redelijkerwijs het zogenaamde « Diamant Stelsel » in te stellen waarbij de opzet en de uitwerking ervan gericht zijn op de forfaitaire vaststelling van het belastbaar resultaat uit de diamanthandel in afwijking van de boekhoudkundige bepaling van de winst. B.11.3. De wetgever vermocht daarbij ervan uit te gaan dat een forfaitair in aanmerking te nemen brutomarge van 2,1 pct. van de omzet uit de diamanthandel passend is daar die regel steunt op redelijke gronden, namelijk sectorgemiddelden. Gelet op de in B.3 vermelde budgettaire doelstelling en het in B.2.2 vermelde streven naar een eerlijke belastingbijdrage van diamanthandelaars, vermocht hij bovendien de impact van aftrekbare kosten op die bruto winstmarge te beperken en dus in beginsel een minimum netto belastbaar resultaat van 0,55 pct. van de omzet uit de diamanthandel als een ondergrens in te stellen. Die ondergrens steunt op sectorgemiddelden en de wetgever heeft bij buitengewone omstandigheden in een verzachting van die regel voorzien. B.11.4. Uit hetgeen voorafgaat, blijkt dat het « Diamant Stelsel », in het bijzonder de forfaitaire vaststelling van het minimaal netto belastbaar resultaat, een billijk evenwicht tussen de vereisten van het algemeen belang en die van de bescherming van het in het geding zijnde recht behoudt en derhalve geen overdreven financiële lasten aan de geregistreerde diamanthandelaars oplegt. B.12. Bij artikel 97, 5°, van de bestreden wet heeft de wetgever bepaald dat die ondergrens van het « Diamant Stelsel » niet wordt toegepast indien de boekhoudkundig vastgestelde nettowinst lager is dan het op basis van de diamantomzet berekende forfait ten gevolge van een diefstal van de diamantvoorraad bij de diamanthandelaar, het faillissement van een klant van de handelaar of diens eigen faillissement, behoudens indien een verzekeraar een vergoeding aan de handelaar toekent. Die niet-toepassing geldt echter niet in geval van brand of leveringsproblemen. B.13.1. Gelet op de specifieke eigenheden van de internationale handel in ruwe diamant zoals bijvoorbeeld de sociaaleconomische toestand in de landen van oorsprong, is het niet zonder redelijke verantwoording dat de sectorgemiddelden waarop de ondergrens van het forfaitair stelsel steunt, relevant blijven bij leveringsproblemen. B.13.2. In het licht van de fysische kenmerken van diamant, in het bijzonder het brand- en smeltpunt ervan, en het gegeven dat een normaal voorzichtig en vooruitziend geregistreerd diamanthandelaar zijn gebouwen behoorlijk uitrust, en alle andere maatregelen neemt met het oog op de bescherming van zijn goederen tegen brand, kon de wetgever redelijkerwijs oordelen dat een diamantvoorraad bij een brand niet noodzakelijk verloren is gegaan, zodat de sectorgemiddelden waarop de ondergrens steunt relevant blijven. B.13.3. Bijgevolg schendt de bestreden bepaling de aangevoerde normen niet. B.14. Het tweede middel is niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 17 mei 2018. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter,
A. Alen A. Alen
^