← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 120/2017 du 12 octobre 2017 Numéro du rôle : 6562 En cause :
la question préjudicielle relative à l'article 40bis, § 2, 2°, de la loi du 15 décembre 1980 sur
l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'él La
Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...)"
| Extrait de l'arrêt n° 120/2017 du 12 octobre 2017 Numéro du rôle : 6562 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 40bis, § 2, 2°, de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'él La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...) | Uittreksel uit arrest nr. 120/2017 van 12 oktober 2017 Rolnummer 6562 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 40bis, § 2, 2°, van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) |
|---|---|
| COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
| Extrait de l'arrêt n° 120/2017 du 12 octobre 2017 | Uittreksel uit arrest nr. 120/2017 van 12 oktober 2017 |
| Numéro du rôle : 6562 | Rolnummer 6562 |
| En cause : la question préjudicielle relative à l'article 40bis, § 2, | In zake : de prejudiciële vraag over artikel 40bis, § 2, 2°, van de |
| 2°, de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le | wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, |
| séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers, tel que cet | het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, zoals |
| article a été remplacé par l'article 8 de la loi du 8 juillet 2011, | dat artikel werd vervangen bij artikel 8 van de wet van 8 juli 2011, |
| posée par le Conseil du contentieux des étrangers. | gesteld door de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. |
| La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
| composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. | samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de |
| Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. | rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. |
| Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée | Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. |
| du greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. Spreutels, | Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, |
| après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
| I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
| Par arrêt n° 165 122 du 31 mars 2016 en cause de B.N. contre l'Etat | Bij arrest nr. 165 122 van 31 maart 2016 in zake B.N. tegen de |
| Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is | |
| belge, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 19 | ingekomen op 19 december 2016, heeft de Raad voor |
| décembre 2016, le Conseil du contentieux des étrangers a posé la question préjudicielle suivante : | Vreemdelingenbetwistingen de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
| « L'article 40bis, § 2, alinéa 1er, 2° de la loi du 15 décembre 1980 | « Schendt artikel 40bis, § 2, eerste lid, 2°, van de wet van 15 |
| lu conjointement avec l'article 40ter de cette même loi, viole-t-il | december 1980, in samenhang gelezen met artikel 40ter van diezelfde |
| les articles 10 et 11 de la Constitution lus en combinaison ou non | wet, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang |
| avec l'article 8 CEDH en ce sens qu'il impose au ressortissant | gelezen met artikel 8 van het EVRM, in die zin dat het aan de |
| étranger, ayant conclu une cohabitation légale conformément à | buitenlandse onderdaan die overeenkomstig artikel 1476, § 1, van het |
| l'article 1476, § 1er, du Code civil, de prouver le caractère stable | Burgerlijk Wetboek een wettelijke samenwoning is aangegaan, de |
| et durable de la relation afin d'être considéré comme membre de | verplichting oplegt het stabiele en duurzame karakter van de relatie |
| famille du ressortissant belge, charge de la preuve qui n'existe pas | te bewijzen om als familielid van de Belgische onderdaan te worden |
| pour l'étranger marié à un ressortissant belge ou pour l'étranger lié | beschouwd, bewijslast die niet bestaat voor de vreemdeling die met een |
| à un Belge par un partenariat enregistré considéré comme équivalent à | Belgische onderdaan is gehuwd of voor de vreemdeling die met een Belg |
| is verbonden door een geregistreerd partnerschap dat als gelijkwaardig | |
| met een huwelijk in België wordt beschouwd, rekening houdend met de | |
| un mariage en Belgique, étant tenu compte de l'entrée en vigueur le 3 | inwerkingtreding, op 3 oktober 2013, van de wet aangenomen op 2 juni |
| octobre 2013 de la loi adoptée le 2 juin 2013 en vue de la lutte | 2013 met het oog op de strijd tegen de schijnhuwelijken en de |
| contre les mariages de complaisance et les cohabitations légales de | schijnwettelijke samenwoningen, en in het bijzonder van artikel |
| complaisance, et en particulier de l'article 1476bis du Code civil, | 1476bis van het Burgerlijk Wetboek, bepaling die vergelijkbaar is met |
| qui consiste en une disposition similaire à celle de l'article 146bis | artikel 146bis van hetzelfde Wetboek, dat op de huwelijken van |
| du même Code applicable aux mariages ? ». | toepassing is ? ». |
| (...) | (...) |
| III. En droit | III. In rechte |
| (...) | (...) |
| B.1.1. La juridiction a quo demande si l'article 40bis, § 2, alinéa 1er, | B.1.1. Het verwijzende rechtscollege vraagt of artikel 40bis, § 2, |
| 2°, de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le | eerste lid, 2°, van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang |
| séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers (ci-après : la | tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van |
| loi du 15 décembre 1980), combiné avec l'article 40ter de cette même | vreemdelingen (hierna : de wet van 15 december 1980), in samenhang |
| gelezen met artikel 40ter van diezelfde wet, bestaanbaar is met de | |
| loi, est compatible avec les articles 10, 11 et 191 de la | artikelen 10, 11 en 191 van de Grondwet, al dan niet in samenhang |
| Constitution, combinés ou non avec l'article 8 de la Convention | gelezen met artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de |
| européenne des droits de l'homme, en ce que le ressortissant étranger | mens, in zoverre de buitenlandse onderdaan met wie een Belg |
| avec qui un Belge a conclu un partenariat enregistré conformément à | overeenkomstig een wet een geregistreerd partnerschap heeft gesloten, |
| une loi n'est considéré comme un membre de la famille de ce | enkel als familielid van die Belgische onderdaan wordt beschouwd |
| ressortissant belge que lorsqu'il prouve le caractère stable et | wanneer hij het stabiele en duurzame karakter van hun relatie bewijst, |
| durable de leur relation, alors qu'une telle charge de la preuve ne | terwijl een dergelijke bewijslast niet geldt voor de vreemdeling die |
| s'applique pas à l'étranger, marié à un Belge ou à l'étranger lié à un | met een Belg is gehuwd of voor de vreemdeling die met een Belg is |
| Belge par un partenariat enregistré équivalent à un mariage en | verbonden door een geregistreerd partnerschap dat gelijkwaardig is met |
| Belgique. | een huwelijk in België. |
| B.1.2. Il ressort de la question préjudicielle et de la décision de | B.1.2. Uit de prejudiciële vraag en de verwijzingsbeslissing blijkt |
| renvoi que la partie requérante devant le juge a quo et sa partenaire | dat de verzoekende partij voor de verwijzende rechter en haar |
| belge ont fait, le 27 mars 2015, une déclaration de cohabitation | Belgische partner op 27 maart 2015 een verklaring van wettelijke |
| légale conformément à l'article 1476, § 1er, du Code civil, laquelle | samenwoning hebben afgelegd overeenkomstig artikel 1476, § 1, van het |
| aurait été actée par l'officier de l'état civil, selon la partie | Burgerlijk Wetboek, waarvan de ambtenaar van de burgerlijke stand |
| requérante, après enquête demandée par l'officier de l'état civil, | volgens de verzoekende partij akte zou hebben genomen, nadat de |
| conformément à l'article 1476quater du Code civil tel qu'il a été | ambtenaar van de burgerlijke stand, overeenkomstig artikel 1476quater |
| modifié par l'article 10 de la loi du 2 juin 2013. | van het Burgerlijk Wetboek, zoals gewijzigd bij artikel 10 van de wet |
| van 2 juni 2013, een onderzoek had aangevraagd. | |
| B.1.3. Il ressort également de la décision de renvoi que la demande de | B.1.3. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt eveneens dat de aanvraag |
| regroupement familial fondée sur les articles 40bis, § 2, alinéa 1er, | voor gezinshereniging op basis van de artikelen 40bis, § 2, eerste |
| 2°, et 40ter de la loi du 15 décembre 1980 date du 2 juin 2015 et a | lid, 2°, en 40ter van de wet van 15 december 1980 werd gedaan op 2 |
| été rejetée le 16 novembre 2015 parce qu'il n'était pas satisfait aux | juni 2015 en werd verworpen op 16 november 2015, omdat niet was |
| exigences prévues par ces dispositions. La Cour doit donc se prononcer | voldaan aan de vereisten voorzien in die bepalingen. Aldus dient het |
| sur les dispositions en cause telles qu'elles étaient applicables | Hof zich uit te spreken over de in het geding zijnde bepalingen, zoals |
| avant leur modification par la loi du 4 mai 2016. | ze van toepassing waren vóór de wijziging ervan bij de wet van 4 mei 2016. |
| B.2.1. Aux termes de l'article 40bis, § 4, de la loi du 15 décembre | B.2.1. Luidens artikel 40bis, § 4, van de wet van 15 december 1980 |
| 1980, les membres de la famille d'un citoyen de l'Union visés au | |
| paragraphe 2 du même article ont le droit, sous certaines conditions, | hebben de in paragraaf 2 van hetzelfde artikel bedoelde familieleden |
| d'accompagner ou de rejoindre le citoyen de l'Union visé à l'article | van een burger van de Unie onder bepaalde voorwaarden het recht om de |
| 40, § 4, alinéa 1er, 1°, 2° et 3°, de cette même loi, pour une période | in artikel 40, § 4, eerste lid, 1°, 2° en 3°, van diezelfde wet |
| de plus de trois mois. | bedoelde burger van de Unie te begeleiden of zich bij hem te voegen |
| B.2.2. L'article 40bis, § 2, de la loi du 15 décembre 1980, tel qu'il était applicable dans l'affaire soumise au juge a quo, disposait : « Sont considérés comme membres de [la] famille du citoyen de l'Union : 1° le conjoint ou l'étranger avec lequel il est lié par un partenariat enregistré considéré comme équivalent à un mariage en Belgique, qui l'accompagne ou le rejoint; 2° le partenaire auquel le citoyen de l'Union est lié par un partenariat enregistré conformément à une loi, et qui l'accompagne ou le rejoint. Les partenaires doivent répondre aux conditions suivantes : a) prouver qu'ils entretiennent une relation de partenariat durable et stable dûment établie. Le caractère durable et stable de cette relation est démontré : | voor een periode van meer dan drie maanden. B.2.2. Artikel 40bis, § 2, van de wet van 15 december 1980, zoals het van toepassing was in de zaak voor de verwijzende rechter, bepaalde : « Als familielid van de burger van de Unie worden beschouwd : 1° de echtgenoot of de vreemdeling waarmee een geregistreerd partnerschap werd gesloten dat beschouwd wordt als zijnde gelijkwaardig met het huwelijk in België, die hem begeleidt of zich bij hem voegt; 2° de partner, die hem begeleidt of zich bij hem voegt, met wie de burger van de Unie overeenkomstig een wet een geregistreerd partnerschap heeft gesloten. De partners moeten aan de volgende voorwaarden voldoen : a) bewijzen een naar behoren geattesteerde duurzame en stabiele partnerrelatie te onderhouden. Het duurzaam en stabiel karakter van deze relatie is aangetoond : |
| - si les partenaires prouvent qu'ils ont cohabité en Belgique ou dans | - indien de partners bewijzen gedurende minstens één jaar, voorafgaand |
| un autre pays de manière ininterrompue pendant au moins un an avant la | aan de aanvraag, onafgebroken in België of een ander land te hebben |
| demande; | samengewoond; |
| - ou bien si les partenaires prouvent qu'ils se connaissent depuis au | - ofwel indien de partners bewijzen dat zij elkaar sedert ten minste |
| moins deux ans précédant la demande et qu'ils fournissent la preuve | twee jaar, voorafgaand aan de aanvraag, kennen en het bewijs leveren |
| qu'ils ont entretenu des contacts réguliers par téléphone, par | dat zij regelmatig, telefonisch, via briefwisseling of elektronische |
| courrier ordinaire ou électronique, et qu'ils se sont rencontrés trois | berichten met elkaar contact onderhielden en dat zij elkaar in de twee |
| fois durant les deux années précédant la demande et que ces rencontres | jaar voorafgaand aan de aanvraag drie maal ontmoet hebben en dat deze |
| comportent au total 45 jours ou davantage; | ontmoetingen in totaal 45 of meer dagen betreffen; |
| - ou bien si les partenaires ont un enfant commun; | - ofwel indien de partners een gemeenschappelijk kind hebben; |
| b) venir vivre ensemble; | b) met elkaar komen samenleven; |
| c) être tous les deux âgés de plus de vingt et un ans; | c) beiden ouder zijn dan eenentwintig jaar; |
| d) être célibataires et ne pas avoir une relation de partenariat | d) ongehuwd zijn en geen duurzame en stabiele partnerrelatie hebben |
| durable et stable avec une autre personne; | met een andere persoon; |
| e) ne pas être une des personnes visées aux articles 161 à 163 du Code | e) geen personen zijn bedoeld in artikelen 161 tot 163 van het |
| civil; | Burgerlijk Wetboek; |
| f) n'avoir fait ni l'un ni l'autre l'objet d'une décision sur la base | f) ten aanzien van geen van beiden een beslissing werd genomen op |
| de l'article 167 du Code civil, et ce, pour autant que la décision ou | grond van artikel 167 van het Burgerlijk Wetboek en dit voor zover de |
| la nullité ait été coulée en force de chose jugée. | beslissing kracht van gewijsde heeft verkregen; |
| 3° les descendants et les descendants de son conjoint ou partenaire | 3° de bloedverwanten in neergaande lijn alsmede die van de echtgenoot |
| visé au 1° ou 2°, âgés de moins de vingt et un ans ou qui sont à leur | of partner als bedoeld onder 1° of 2°, beneden de leeftijd van |
| charge, qui les accompagnent ou les rejoignent, pour autant que | eenentwintig jaar of die te hunnen laste zijn, die hen begeleiden of |
| l'étranger rejoint, son conjoint ou le partenaire enregistré visé en | zich bij hen voegen, voor zover de vreemdeling die vervoegd wordt, |
| ait le droit de garde et, en cas de garde partagée, à la condition que | zijn echtgenoot of de bedoelde geregistreerde partner over het recht |
| van bewaring beschikt en, indien het recht van bewaring wordt gedeeld, | |
| l'autre titulaire du droit de garde ait donné son accord; | op voorwaarde dat de andere houder van het recht van bewaring zijn |
| toestemming heeft gegeven; | |
| 4° les ascendants et les ascendants de son conjoint ou partenaire visé | 4° de bloedverwanten in opgaande lijn, alsmede die van de echtgenoot |
| au 1° ou 2°, qui sont à leur charge, qui les accompagnent ou les | of partner als bedoeld onder 1° of 2°, die te hunnen laste zijn, die |
| rejoignent. | hen begeleiden of zich bij hen voegen; |
| 5° le père ou la mère d'un citoyen de l'Union européenne mineur d'âge | 5° de vader of de moeder van een minderjarige burger van de Europese |
| visé à l'article 40, § 4, alinéa 1er, 2° pour autant que ce dernier | Unie, bedoeld in artikel 40, § 4, eerste lid, 2°, voor zover de |
| soit à sa charge et qu'il en ait effectivement la garde. | laatstgenoemde te zijnen laste is en daadwerkelijk over het hoederecht |
| Le Roi fixe, par arrêté délibéré en Conseil des Ministres, les cas | beschikt. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de |
| dans lesquels un partenariat enregistré sur la base d'une loi | Ministerraad, de gevallen waarbij een partnerschap dat geregistreerd |
| étrangère doit être considéré comme équivalent à un mariage en | werd op basis van een vreemde wet, moet beschouwd worden als zijnde |
| Belgique ». | gelijkwaardig met een huwelijk in België ». |
| B.2.3. L'article 40ter de la loi du 15 décembre 1980, tel qu'il était | B.2.3. Artikel 40ter van de wet van 15 december 1980, zoals het van |
| applicable dans l'affaire soumise au juge a quo, disposait : | toepassing was in de zaak voor de verwijzende rechter, bepaalde : |
| « Les dispositions du présent chapitre sont applicables aux membres de | « De bepalingen van dit hoofdstuk zijn van toepassing op de |
| la famille d'un Belge, pour autant qu'il s'agisse : | familieleden van een Belg, voor zover het betreft : |
| - de membres de la famille mentionnés à l'article 40bis, § 2, alinéa 1er, | - de familieleden vermeld in artikel 40bis, § 2, eerste lid, 1° tot |
| 1° à 3°, qui accompagnent ou rejoignent le Belge; | 3°, die de Belg begeleiden of zich bij hem voegen; |
| - de membres de la famille mentionnés à l'article 40bis, § 2, alinéa 1er, | - de familieleden vermeld in artikel 40bis, § 2, eerste lid, 4° die de |
| 4°, qui sont les père et mère d'un Belge mineur, qui établissent leur | ouders zijn van een minderjarige Belg, die hun identiteit aantonen met |
| identité au moyen d'un document d'identité et qui accompagnent ou | een identiteitsdocument. en die de Belg begeleiden of zich bij hem |
| rejoignent le Belge. | voegen. |
| En ce qui concerne les membres de la famille visés à l'article 40bis, | Voor wat betreft de in artikel 40bis, § 2, eerste lid, 1° tot 3° |
| § 2, alinéa 1er, 1° à 3°, le ressortissant belge doit démontrer : | bedoelde familieleden moet de Belgische onderdaan aantonen : |
| - qu'il dispose de moyens de subsistance stables, suffisants et | - dat hij over stabiele, toereikende en regelmatige bestaansmiddelen |
| réguliers. Cette condition est réputée remplie lorsque les moyens de | beschikt. Aan die voorwaarde wordt geacht voldaan te zijn indien de |
| subsistance sont au moins équivalents à cent vingt pour cent du | bestaansmiddelen ten minste gelijk zijn aan honderd twintig procent |
| montant visé à l'article 14, § 1er, 3°, de la loi du 26 mai 2002 | van het bedrag bedoeld in artikel 14, § 1, 3° van de wet van 26 mei |
| concernant le droit à l'intégration sociale. L'évaluation de ces | 2002 betreffende het recht op maatschappelijke integratie. Bij het |
| moyens de subsistance : | beoordelen van deze bestaansmiddelen : |
| 1° tient compte de leur nature et de leur régularité; | 1° wordt rekening gehouden met hun aard en regelmatigheid; |
| 2° ne tient pas compte des moyens provenant de régimes d'assistance | 2° worden de middelen verkregen uit de aanvullende bijstandsstelsels, |
| complémentaires, à savoir le revenu d'intégration et le supplément | met name het leefloon en de aanvullende gezinsbijslagen, alsook de |
| d'allocations familiales, ni de l'aide sociale financière et des | financiële maatschappelijke dienstverlening en de gezinsbijslagen niet |
| allocations familiales; | in aanmerking genomen; |
| 3° ne tient pas compte des allocations d'attente ni de l'allocation de | 3° worden de wachtuitkering en de overbruggingsuitkering niet in |
| transition et tient uniquement compte de l'allocation de chômage pour | aanmerking genomen en wordt de werkloosheidsuitkering enkel in |
| autant que le conjoint ou le partenaire concerné puisse prouver qu'il | aanmerking genomen voor zover de betrokken echtgenoot of partner kan |
| cherche activement du travail. | bewijzen dat hij actief werk zoekt; |
| - qu'il dispose d'un logement décent qui lui permet de recevoir le ou | - dat hij over behoorlijke huisvesting beschikt die toelaat het |
| les membres de sa famille qui demandent à le rejoindre et qui remplit | familielid of de familieleden, die gevraagd heeft of hebben om zich |
| les conditions posées à un bien immeuble donné en location à titre de | bij hem te komen voegen, te herbergen en die voldoet aan de |
| voorwaarden die gesteld worden aan een onroerend goed dat wordt | |
| résidence principale comme prévu à l'article 2 du Livre III, Titre | verhuurd als hoofdverblijfplaats zoals bepaald in het artikel 2 van |
| VIII, Chapitre II, Section 2 du Code civil, et qu'il dispose d'une assurance maladie couvrant les risques en Belgique pour lui-même et les membres de sa famille. Le Roi détermine, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, la manière dont le ressortissant belge apporte la preuve que le bien immeuble remplit les conditions requises. Lorsqu'un certificat de non-empêchement à mariage a été délivré, il ne sera pas procédé à une nouvelle enquête à l'occasion de l'examen d'une demande de regroupement familial fondée sur le mariage célébré suite à la délivrance de ce certificat, sauf si de nouveaux éléments se présentent. En ce qui concerne les personnes visées à l'article 40bis, § 2, alinéa 1er, 1°, les conjoints ou partenaires doivent tous deux être âgés de plus de vingt et un ans. Aux conditions mentionnées à l'article 42ter et à l'article 42quater, | Boek III, Titel VIII, Hoofdstuk II, Afdeling 2 van het Burgerlijk Wetboek en over een ziektekostenverzekering beschikt die de risico's in België voor hem en zijn familieleden dekt. De Koning bepaalt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad, de wijze waarop de Belgische onderdaan bewijst dat het onroerend goed voldoet aan de gestelde voorwaarden. Als een attest van geen huwelijksbeletsel werd afgeleverd, zal er naar aanleiding van een onderzoek van een aanvraag tot gezinshereniging gebaseerd op het voltrokken huwelijk waarvoor het attest werd afgeleverd, niet worden overgegaan tot een nieuw onderzoek, tenzij er zich nieuwe elementen voordoen. Voor wat betreft de in artikel 40bis, § 2, eerste lid, 1° bedoelde personen, dienen beide echtgenoten of partners ouder te zijn dan eenentwintig jaar. Onder de voorwaarden vermeld in artikel 42ter en artikel 42quater kan |
| il peut également être mis fin au séjour du membre de la famille d'un | voor het familielid van een Belg eveneens een einde worden gesteld aan |
| Belge lorsque les conditions prévues à l'alinéa 2 ne sont plus | het verblijf wanneer niet meer is voldaan aan de in het tweede lid |
| remplies ». | vastgestelde voorwaarden ». |
| B.3.1. La question préjudicielle concerne la condition fixée à | B.3.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op de voorwaarde bepaald |
| l'article 40bis, § 2, alinéa 1er, 2°, a), de la loi du 15 décembre | in artikel 40bis, § 2, eerste lid, 2°, a), van de wet van 15 december |
| 1980, en particulier depuis l'entrée en vigueur de la loi précitée du | 1980, in het bijzonder sinds de inwerkingtreding van de voormelde wet |
| 2 juin 2013 et, spécialement, de l'article 1476bis du Code civil qui a | van 2 juni 2013 en inzonderheid van artikel 1476bis van het Burgerlijk |
| Wetboek, dat een bepaling heeft ingevoegd die vergelijkbaar is met die | |
| inséré une disposition similaire à celle de l'article 146bis du même | van artikel 146bis van hetzelfde Wetboek dat op de huwelijken van |
| Code applicable aux mariages. | toepassing is. |
| B.3.2. L'article 1476bis du Code civil, tel qu'il a été inséré par | B.3.2. Artikel 1476bis van het Burgerlijk Wetboek, zoals ingevoegd bij |
| l'article 8 de la loi du 2 juin 2013 « modifiant le Code civil, la loi | artikel 8 van de wet van 2 juni 2013 « tot wijziging van het |
| du 31 décembre 1851 sur les consulats et la juridiction consulaire, le | Burgerlijk Wetboek, de wet van 31 december 1851 met betrekking tot de |
| consulaten en de consulaire rechtsmacht, het Strafwetboek, het | |
| Code pénal, le Code judiciaire et la loi du 15 décembre 1980 sur | Gerechtelijk Wetboek en de wet van 15 december 1980 betreffende de |
| l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des | toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de |
| étrangers, en vue de la lutte contre les mariages de complaisance et | verwijdering van vreemdelingen, met het oog op de strijd tegen de |
| les cohabitations légales de complaisance », dispose : | schijnhuwelijken en de schijnwettelijke samenwoningen », bepaalt : |
| « Il n'y a pas de cohabitation légale lorsque, bien que la volonté des | « Er is geen wettelijke samenwoning wanneer, ondanks de geuite wil van |
| parties de cohabiter légalement ait été exprimée, il ressort d'une | beide partijen om wettelijk samen te wonen, uit een geheel van |
| combinaison de circonstances que l'intention d'au moins une des | omstandigheden blijkt dat de intentie van minstens een van beide |
| partijen kennelijk enkel gericht is op het bekomen van een | |
| parties vise manifestement uniquement à l'obtention d'un avantage en | verblijfsrechtelijk voordeel dat is verbonden aan de staat van |
| matière de séjour, lié au statut de cohabitant légal ». | wettelijk samenwonende ». |
| B.3.3. Dans l'exposé des motifs des articles 1475bis à 1476quater du | B.3.3. In de memorie van toelichting bij de artikelen 1476bis tot |
| Code civil, il est indiqué : | 1476quater van het Burgerlijk Wetboek is vermeld : |
| « La secrétaire d'Etat souligne que le projet de loi constitue une | « De staatssecretaris benadrukt dat het wetsontwerp een reële |
| réelle avancée, non seulement dans la lutte contre les mariages de | vooruitgang betekent, niet alleen in de strijd tegen de |
| complaisance, mais aussi et surtout dans la lutte contre les | |
| cohabitations légales de complaisance. L'inégalité de traitement entre | schijnhuwelijken maar ook en vooral in de strijd tegen de |
| le mariage et la cohabitation légale qui, jusqu'à présent, ouvrait la | schijnwettelijke samenwoning. De ongelijke behandeling tussen het |
| porte aux abus, est supprimée. Dorénavant, dans les deux cas, une | huwelijk en de wettelijke samenwoning die tot op heden aanleiding gaf |
| enquête préventive est possible. L'on évite ainsi que la cohabitation | tot misbruiken wordt weggewerkt. Voortaan is in beide gevallen een |
| légale ne soit une alternative trop facile pour obtenir un droit de | preventief onderzoek mogelijk. Zo wordt vermeden dat de wettelijke |
| samenwoning een al te gemakkelijk alternatief is om een verblijfsrecht | |
| séjour en cas de refus du mariage » (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, | te verkrijgen wanneer het huwelijk wordt geweigerd » (Parl. St., |
| DOC 53-2673/006, p. 7). | Kamer, 2012-2013, DOC 53-2673/006, p. 7). |
| B.3.4. L'article 146bis du Code civil dispose : | B.3.4. Artikel 146bis van het Burgerlijk Wetboek bepaalt : |
| « Il n'y a pas de mariage lorsque, bien que les consentements formels | « Er is geen huwelijk wanneer, ondanks de gegeven formele |
| toestemmingen tot het huwelijk, uit een geheel van omstandigheden | |
| aient été donnés en vue de celui-ci, il ressort d'une combinaison de | blijkt dat de intentie van minstens één van de echtgenoten kennelijk |
| circonstances que l'intention de l'un au moins des époux n'est | niet is gericht op het totstandbrengen van een duurzame |
| manifestement pas la création d'une communauté de vie durable, mais | levensgemeenschap, maar enkel op het bekomen van een |
| vise uniquement l'obtention d'un avantage en matière de séjour, lié au | verblijfsrechtelijk voordeel dat is verbonden aan de staat van gehuwde |
| statut d'époux ». | ». |
| B.4.1. La loi du 15 décembre 1980 a été modifiée, en ce qui concerne | B.4.1. De wet van 15 december 1980 werd inzake gezinshereniging |
| le regroupement familial, par la loi du 8 juillet 2011. Il ressort des | gewijzigd door de wet van 8 juli 2011. Uit de parlementaire |
| travaux préparatoires de la loi du 8 juillet 2011 que le législateur | voorbereiding van de wet van 8 juli 2011 blijkt dat de wetgever wenste |
| souhaitait intervenir contre les abus engendrés par la possibilité de | op te treden tegen misbruiken van de mogelijkheid tot gezinshereniging |
| regroupement familial sur la base d'une déclaration de cohabitation | via een verklaring van wettelijke samenwoning (Parl. St., Kamer, |
| légale (Doc. parl., Chambre, 2010-2011, DOC 53-0443/001, p. 3). Il | 2010-2011, DOC 53-0443/001, p. 3). Daarbij viseerde hij de « |
| visait par-là les « contrats simulés de vie commune » (Doc. parl., | schijnsamenlevingsovereenkomsten » (Parl. St., Kamer, 2010-2011, DOC |
| Chambre, 2010-2011, DOC 53-0443/018, p. 8). Les développements de la | 53-0443/018, p. 8). De toelichting bij het wetsvoorstel vermeldde |
| proposition de loi indiquaient à ce sujet : | daaromtrent : |
| « Si nous souhaitons maintenir la viabilité de notre société et donner | « Om onze samenleving leefbaar te houden en om nieuwkomers alle kansen |
| toutes leurs chances aux nouveaux arrivants dans notre société, il est | |
| essentiel d'intervenir à différents niveaux. Ainsi, dans le | te bieden in onze maatschappij is het belangrijk dat op diverse |
| prolongement des mesures déjà prises à l'encontre des mariages blancs, | vlakken maatregelen genomen worden. Na de reeds genomen maatregelen |
| les pouvoirs publics devraient consacrer une attention accrue aux | tegen schijnhuwelijken moet de overheid dus ook meer aandacht besteden |
| contrats de vie commune conclus abusivement dans le but d'obtenir un | aan de misbruiken van de samenlevingscontracten met als doel een |
| titre de séjour » (Doc. parl., Chambre, 2010-2011, DOC 53-0443/001, p. | verblijfsvergunning te bekomen » (Parl. St., Kamer, 2010-2011, DOC |
| 4). | 53-0443/001, p. 4). |
| Au cours des débats de la commission compétente de la Chambre des | Tijdens de bespreking in de bevoegde commissie van de Kamer van |
| représentants, un orateur a considéré que « les cohabitations de | volksvertegenwoordigers was een spreker van oordeel dat « |
| complaisance constituent un problème majeur » (Doc. parl., Chambre, | schijnsamenwoning een ernstig knelpunt [vormt] » (Parl. St., Kamer, |
| 2010-2011, DOC 53-0443/018, p. 12). Un autre a admis que la | 2010-2011, DOC 53-0443/018, p. 12). Een andere spreker erkende dat de |
| cohabitation légale « prête facilement le flanc aux abus, ce qui | wettelijke samenwoning « makkelijk aanleiding geeft tot misbruik, wat |
| engendre d'importants flux migratoires vers la Belgique » (ibid., p. 22). | grote migratiestromen naar België op gang brengt » (ibid., p. 22). |
| B.4.2. Pour remédier à cet état de choses, un membre de la Chambre des | B.4.2. Om dit te verhelpen stelde een lid van de Kamer van |
| représentants a proposé de limiter la possibilité de regroupement | volksvertegenwoordigers voor om de mogelijkheid tot gezinshereniging |
| familial aux personnes mariées et d'en exclure les cohabitants légaux | te beperken tot gehuwden, en wettelijk samenwonenden hiervan uit te |
| (Doc. parl., Chambre, 2010-2011, DOC 53-0595/001). Cette proposition a | sluiten (Parl. St., Kamer, 2010-2011, DOC 53-0595/001). Dat voorstel |
| toutefois été rejetée comme étant « excessive » (Doc. parl., Chambre, | werd evenwel verworpen als zijnde « overdreven » (Parl. St., Kamer, |
| 2010-2011, DOC 53-0443/018, p. 24). Un membre a déclaré à ce sujet : | 2010-2011, DOC 53-0443/018, p. 24). Een lid verklaarde dienaangaande : |
| « L'intervenante partage la préoccupation de [...] au sujet des | « De spreekster deelt de bezorgdheid van [...] aangaande de |
| cohabitations de complaisance, mais s'étonne qu'elle veuille supprimer | schijnsamenwoning, maar is verwonderd dat zij de wettelijke |
| la cohabitation légale, ou, à tout le moins, abroger les avantages | samenwoning wil afschaffen, of op zijn minst de eraan gekoppelde |
| relatifs au droit d'établissement. Pareille mesure poserait, en effet, | voordelen inzake vestiging wil opheffen. Een dergelijke maatregel zou |
| problème, lorsqu'un homosexuel établi en Belgique ne pourrait plus | inderdaad als neveneffect hebben dat een in België verblijvende |
| former un couple avec un homosexuel ougandais, pour ne choisir que cet | homoseksueel niet langer een paar zou kunnen vormen met, bijvoorbeeld, |
| exemple. Se déclarant favorable au maintien de la cohabitation légale en droit belge, elle déposera un amendement en ce sens » (ibid., p. 23). B.4.3. Ce membre a dès lors déposé un amendement tendant à obliger les partenaires qui veulent bénéficier du regroupement familial à répondre à un certain nombre de conditions qui prouvent qu'ils entretiennent une relation durable et stable, dûment établie. Pour ce faire, ils devaient démontrer une cohabitation ininterrompue d'un an en Belgique ou à l'étranger, démontrer avoir eu des contacts réguliers pendant | een Oegandese homoseksueel. Aangezien de spreekster wil dat de wettelijke samenwoning in het Belgische recht wordt gehandhaafd, zal zij een amendement in die zin indienen » (ibid., p. 23). B.4.3. Bijgevolg diende het lid in kwestie een amendement in dat ertoe strekte de partners die voor gezinshereniging in aanmerking willen komen, te verplichten aan een aantal voorwaarden te voldoen die het bewijs leveren dat ze een naar behoren geattesteerde duurzame en stabiele relatie onderhouden. Daartoe dienden ze aan te tonen dat ze een jaar lang ononderbroken in België of in het buitenland samenwonen, dat ze gedurende meer dan twee jaar regelmatig contact hebben gehad of |
| plus de deux ans ou démontrer avoir un enfant commun (Doc. parl., | dat ze een gemeenschappelijk kind hebben (Parl. St., Kamer, 2010-2011, |
| Chambre, 2010-2011, DOC 53-0443/018, p. 63). Cet amendement était | DOC 53-0443/018, p. 63). Dat amendement werd als volgt verantwoord : |
| justifié comme suit : « Le contrat de vie commune est de plus en plus souvent utilisé | « Het samenlevingscontract wordt steeds vaker misbruikt sinds het een |
| abusivement depuis qu'il peut procurer un avantage en matière de | verblijfsrechtelijk voordeel kan opleveren. Na het verschijnsel van de |
| séjour. Après le phénomène des mariages de complaisance, on est de | schijnhuwelijken worden we steeds vaker geconfronteerd met de |
| plus en plus souvent confronté aux cohabitations de complaisance, dans | schijnsamenwoonst, louter voor het verblijfsrechtelijk voordeel. |
| le seul but d'obtenir un avantage en matière de séjour. | |
| Le présent amendement renforce les conditions d'utilisation du canal | Dit amendement legt strengere voorwaarden op voor het gebruik van het |
| de la cohabitation dans la procédure d'obtention d'un permis de séjour | kanaal van de samenwoonst in het verkrijgen van een |
| » (Doc. parl., Chambre, 2010-2011, DOC 53-0443/002, p. 5). | verblijfsvergunning » (Parl. St., Kamer, 2010-2011, DOC 53-0443/002, |
| L'amendement précité concernait deux étrangers liés par un partenariat | p. 5). Het voormelde amendement betrof twee vreemdelingen die door middel van |
| légalement enregistré. Ensuite, des amendements similaires ont été | een wettelijk geregistreerd partnerschap verbonden zijn. Vervolgens |
| déposés concernant les Belges et les citoyens de l'Union européenne | werden gelijkaardige amendementen ingediend met betrekking tot Belgen |
| (voir Doc. parl., Chambre, 2010-2011, DOC 53-0443/018, p. 131). | en EU-onderdanen (zie Parl. St., Kamer, 2010-2011, DOC 53-0443/018, p. 131). |
| B.4.4. Ces amendements, et un amendement ultérieur qui les remplaçait | B.4.4. Die amendementen, en een later amendement dat ze verving (Parl. |
| (Doc. parl., Chambre, 2010-2011, DOC 53-0443/014), prévoyaient qu'afin | St., Kamer, 2010-2011, DOC 53-0443/014), voorzagen erin dat, teneinde |
| d'apporter la preuve du caractère durable et stable de leur relation, | het stabiele en duurzame karakter van hun relatie aan te tonen, de |
| la personne qui fait naître le droit au regroupement familial devait | persoon die een recht op gezinshereniging doet ontstaan ten aanzien |
| van zijn partner een verbintenis tot tenlasteneming dient te | |
| signer un engagement de prise en charge vis-à-vis de son partenaire, | ondertekenen, behoudens in het geval dat ze een gemeenschappelijk kind |
| sauf si les partenaires avaient un enfant commun. La section de | hebben. De afdeling wetgeving van de Raad van State merkte hieromtrent |
| législation du Conseil d'Etat a observé à ce propos que « ce type | op dat « met een dergelijke verbintenis tot tenlasteneming, voor een |
| d'engagement de prise en charge, d'une durée de trois ans, n'est pas | periode van drie jaar, het duurzame en stabiele karakter van de |
| de nature à permettre d'établir le caractère durable et stable de la | partnerrelatie, [...] niet [kan] worden geattesteerd » (advies nr. |
| relation de partenariat » (avis n° 49.356/4 du 4 avril 2011, Doc. | 49.356/4 van 4 april 2011, Parl. St., Kamer, 2010-2011, DOC |
| parl., Chambre, 2010-2011, DOC 53-0443/015, p. 7). Un amendement a dès | 53-0443/015, p. 7). Daarop werd een amendement ingediend, dat tot de |
| lors été introduit, qui a conduit à la disposition attaquée et qui a | in het geding zijnde bepaling heeft geleid, dat die voorwaarde heeft |
| supprimé cette condition. Cet amendement est justifié comme suit : | geschrapt. Dat amendement werd als volgt verantwoord : |
| « Le Conseil d'Etat indique que l'engagement de prise en charge n'est | « De Raad van State geeft aan dat met een verbintenis tot |
| pas de nature à permettre d'établir le caractère durable et stable de | tenlasteneming het duurzame en stabiele karakter van de partnerrelatie |
| niet zou kunnen worden geattesteerd. | |
| la relation de partenariat. | Het klopt dat de indieners deze tenlasteneming in de vreemdelingenwet |
| Il est exact que nous souhaitions insérer cette prise en charge dans | wilden invoegen als controle-instrument wanneer het een aanvraag tot |
| la loi sur les étrangers à titre d'instrument de contrôle en cas de | gezinshereniging betrof voor mensen met een wettelijk geregistreerd |
| demande de regroupement familial pour des personnes liées par un | partnerschap. Na diverse maatregelen tegen de schijnhuwelijken en na |
| partenariat enregistré. Après l'adoption de plusieurs mesures contre | de invoeging van de mogelijkheid om een verblijfsvergunning te bekomen |
| les mariages de complaisance et l'adjonction, par la loi du 15 | op basis van samenwoonst door de wet van 15 september 2006, wordt |
| septembre 2006, de la possibilité d'obtenir un permis de séjour sur la | echter vaak misbruik gemaakt van deze mogelijkheid om een |
| base d'une cohabitation, on observe toutefois qu'il est souvent | verblijfrecht in ons land te bekomen. |
| recouru à cette possibilité de façon abusive pour obtenir un droit de | De redenering van de Raad van State komt trouwens heel merkwaardig |
| séjour en Belgique. | |
| Le raisonnement du Conseil d'Etat est d'ailleurs très curieux. | |
| L'article 1477 du Code civil dispose en effet très clairement que les | over. Het artikel 1477 B.W. stelt immers zeer duidelijk dat de |
| cohabitants légaux ont bien des obligations mutuelles, y compris en ce | wettelijk samenwonenden wel degelijk verplichtingen tegenover elkaar |
| qui concerne les dettes contractées par chacun d'eux. L'obligation | hebben, ook voor wat betreft de schulden die elk van hen zouden |
| relative au remboursement éventuel des frais par les partenaires | opbouwen. De verplichting tot de eventuele terugbetaling van kosten |
| continue dès lors à s'appliquer sans restriction en vertu de cette | door partners blijft dus onverminderd bestaan in hoofde van deze |
| disposition du Code civil. | bepaling uit het burgerlijk wetboek. |
| Quoi qu'il en soit, nous souhaitons tenir compte des observations | Hoe dan ook willen de indieners tegemoet komen aan de opmerkingen rond |
| concernant la prise en charge et la référence explicite à cette | de tenlasteneming en werd deze expliciete verwijzing naar deze |
| obligation a dès lors été supprimée du texte proposé » (Doc. parl., | verplichting dan ook geschrapt in de voorgestelde tekst » (Parl. St., |
| Chambre, 2010-2011, DOC 53-0443/16, pp. 33-34). | Kamer, 2010-2011, DOC 53-0443/16, pp. 33-34). |
| B.5.1. Par son arrêt n° 43/2015 du 26 mars 2015, la Cour a jugé que | B.5.1. Bij zijn arrest nr. 43/2015 van 26 maart 2015 heeft het Hof |
| l'article 40bis, § 2, alinéa 1er, 2°, alinéa 2, a), de la loi du 15 | geoordeeld dat artikel 40bis, § 2, eerste lid, 2°, tweede lid, a), van |
| décembre 1980, tel qu'il a été remplacé par l'article 8 de la loi du 8 | de wet van 15 december 1980, zoals vervangen bij artikel 8 van de wet |
| juillet 2011, combiné avec l'article 40ter de la loi du 15 décembre | van 8 juli 2011, in samenhang gelezen met artikel 40ter van de wet van |
| 1980, tel qu'il a été remplacé par l'article 9 de la loi du 8 juillet | 15 december 1980, zoals vervangen bij artikel 9 van de wet van 8 juli |
| 2011, ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés | 2011, geen schending inhoudt van de artikelen 10 en 11 van de |
| ou non avec l'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme, en ce qu'il impose au ressortissant étranger, ayant conclu une cohabitation légale conformément à l'article 1476, § 1er, du Code civil, de prouver le caractère stable et durable de la relation afin d'être considéré, en vue d'un regroupement familial, comme un membre de la famille d'un ressortissant belge, charge de la preuve qui n'existe pas pour l'étranger marié à un ressortissant belge ou pour l'étranger lié à un Belge par un partenariat enregistré considéré comme équivalent à un mariage en Belgique. B.5.2. Dans la motivation de l'arrêt précité, la Cour a jugé que la différence de traitement entre les personnes mariées et les cohabitants légaux était justifiée, compte tenu notamment de l'existence de l'article 146bis du Code civil, qui vise à lutter contre les mariages de complaisance, alors qu'une telle disposition, au moment des faits, tels qu'ils s'étaient produits dans le litige soumis au juge a quo, n'existait pas pour la cohabitation légale. B.5.3. C'est à juste titre que le juge a quo observe que la situation | Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, in zoverre het aan de buitenlandse onderdaan die overeenkomstig artikel 1476, § 1, van het Burgerlijk Wetboek een wettelijke samenwoning is aangegaan, de verplichting oplegt het stabiele en duurzame karakter van de relatie te bewijzen om voor gezinshereniging als familielid van een Belgische onderdaan in aanmerking te komen, terwijl die bewijslast niet bestaat voor de vreemdeling die met een Belgische onderdaan is gehuwd of voor de vreemdeling die met een Belg is verbonden door een geregistreerd partnerschap dat als gelijkwaardig met een huwelijk in België wordt beschouwd. B.5.2. In de motivering van het voormelde arrest heeft het Hof geoordeeld dat het verschil in behandeling tussen gehuwden en wettelijk samenwonenden verantwoord was, mede rekening houdend met het bestaan van artikel 146bis van het Burgerlijk Wetboek, dat het tegengaan van schijnhuwelijken beoogt, terwijl een dergelijke bepaling, op het ogenblik van de feiten, zoals die zich hadden voorgedaan in het geschil voor de verwijzende rechter, niet bestond voor de wettelijke samenwoning. B.5.3. Terecht merkt de verwijzende rechter op dat de situatie in de |
| qui se présente dans l'affaire soumise à la Cour est différente, dès | voorliggende zaak anders is, nu inmiddels met de totstandkoming van |
| lors que, dans l'intervalle, depuis l'adoption de l'article 1476bis du | artikel 1476bis van het Burgerlijk Wetboek de wetgever ook het |
| Code civil, l'objectif du législateur consiste également à lutter | tegengaan van schijnsamenwoning betoogt. |
| contre la cohabitation de complaisance. | B.5.4. De ambtenaar van de burgerlijke stand is bijgevolg niet enkel |
| B.5.4. Par conséquent, l'officier de l'état civil n'est pas seulement | in staat de intenties na te gaan van twee personen die wensen te |
| en mesure de vérifier les intentions de deux personnes qui souhaitent | huwen. Sinds de inwerkingtreding van het voormelde artikel 1476bis van |
| se marier. Depuis l'entrée en vigueur de l'article 1476bis précité du | het Burgerlijk Wetboek geldt dat ook voor de wettelijke samenwoning. |
| Code civil, il en est de même en cas de cohabitation légale. Avant | Alvorens akte te nemen van de verklaring van wettelijke samenwoning |
| d'acter la déclaration de cohabitation légale, l'officier de l'état | kan de ambtenaar van de burgerlijke stand, bij twijfel, de melding van |
| civil peut, en cas de doute, surseoir à acter la déclaration afin de | de verklaring uitstellen teneinde bijkomend onderzoek te verrichten |
| procéder à une enquête complémentaire (article 1476quater du Code | (artikel 1476quater van het Burgerlijk Wetboek). De omzendbrief van 6 |
| civil). La circulaire du 6 septembre 2013 (Moniteur belge du 23 | september 2013 (Belgisch Staatsblad van 23 september 2013) inzake de |
| septembre 2013), relative à la loi du 2 juin 2013 précitée précise | voormelde wet van 2 juni 2013 preciseert in dat verband met name dat « |
| notamment à ce sujet que « le contrôle effectué par l'officier de | de door de ambtenaar van de burgerlijke stand uitgevoerde controle |
| l'état civil comporte aussi la vérification des intentions des futurs | [...] ook het nagaan [inhoudt] van de intenties van de aanstaande |
| cohabitants légaux » et indique comment vérifier les affirmations des | wettelijk samenwonenden » en hoe de beweringen moeten worden |
| parties qui soutiennent « qu'elles ont l'intention de poursuivre ou | gecontroleerd van de partijen die aangeven « de intentie te hebben om |
| commencer une relation de partenaire durable et stable et de | een duurzame en stabiele partnerrelatie verder te zetten of te |
| formaliser celle-ci ». | beginnen en deze te formaliseren ». |
| B.6.1. La question se pose de savoir si ce qui précède a pour | B.6.1. De vraag rijst of het bovenstaande tot gevolg heeft dat voor |
| conséquence que la différence de traitement établie entre les | |
| personnes mariées et les cohabitants légaux par les articles 40bis, § | het verschil in behandeling dat door de artikelen 40bis, § 2, en 40ter |
| 2, et 40ter de la loi du 15 décembre 1980 ne serait plus justifiée. | van de wet van 15 december 1980 wordt gemaakt tussen gehuwden en |
| wettelijk samenwonenden niet langer een verantwoording zou bestaan. | |
| B.6.2. Les articles 146bis et 1476bis du Code civil font partie des | B.6.2. De artikelen 146bis en 1476bis van het Burgerlijk Wetboek maken |
| dispositions du Code civil qui règlent les aspects de droit civil des | deel uit van de bepalingen in het Burgerlijk Wetboek die de |
| diverses formes de cohabitation entre personnes. Elles tendent à | burgerrechtelijke aspecten van de verschillende vormen van samenleving |
| empêcher que l'institution du mariage et l'institution de la | tussen personen regelen. Ze beogen te verhinderen dat de instituten |
| cohabitation légale soient détournées de leur objectif en empêchant un | van het huwelijk en de wettelijke samenwoning worden afgewend van hun |
| mariage ou une cohabitation légale s'il ressort d'un ensemble de | doel door de totstandkoming te verhinderen van een huwelijk of van een |
| circonstances que l'intention d'au moins une des deux parties est | wettelijke samenwoning indien uit een geheel van omstandigheden blijkt |
| manifestement uniquement d'obtenir un avantage en matière de séjour. | dat de intentie van minstens één van beide partijen kennelijk enkel |
| gericht is op het verkrijgen van een verblijfsrechtelijk voordeel. | |
| Les articles 40bis et 40ter de la loi du 15 décembre 1980 fixent en | De artikelen 40bis en 40ter van de wet van 15 december 1980 |
| revanche les conditions très spécifiques auxquelles les membres de la | daarentegen stellen de zeer specifieke voorwaarden vast waaraan de |
| famille d'un citoyen de l'Union ou d'un Belge doivent satisfaire pour | familieleden van een Unieburger of van een Belg moeten voldoen om voor |
| entrer en ligne de compte pour un séjour sur la base du regroupement | een verblijf op basis van gezinshereniging in aanmerking te komen. Aan |
| familial. Il doit être satisfait à ces conditions au moment de la | die voorwaarden moet voldaan zijn op het ogenblik van de aanvraag van |
| demande du titre de séjour. Pour le regroupement familial entre | de verblijfstitel. De artikelen stellen als voorwaarde voor |
| partenaires, ils prévoient la condition qu'il soit question d'un | gezinshereniging tussen partners dat er sprake is van een geldig |
| mariage valable ou d'une relation durable et stable dûment établie. | huwelijk of een naar behoren geattesteerde duurzame en stabiele |
| B.6.3. Selon l'article 40ter, § 2, de la loi du 15 décembre 1980, dans le cadre de l'examen d'une demande de regroupement familial fondée sur un mariage célébré à la suite de la délivrance d'un certificat de non-empêchement à mariage, il n'est pas procédé à une nouvelle enquête, sauf en présence d'éléments nouveaux. Lorsqu'il a introduit cette disposition par la loi du 2 juin 2013, le législateur n'a pas prévu de règlement comparable pour la cohabitation légale. Il n'a dès lors pas dispensé d'un nouvel examen les autorités chargées d'examiner une demande de regroupement familial fondée sur une cohabitation légale, contrairement à ce qui est le cas pour un mariage célébré. B.6.4. Pour les personnes mariées, l'existence d'un mariage régulier suffit, tandis que les cohabitants doivent fournir la preuve d'une relation durable et stable dûment établie avec leur partenaire. Par conséquent, outre l'exigence formelle en vertu de laquelle la cohabitation doit être dûment établie, il faut que cette cohabitation soit également durable et stable. | relatie. B.6.3. Volgens artikel 40ter, § 2, van de wet van 15 december 1980 wordt er naar aanleiding van het onderzoek van een aanvraag tot gezinshereniging, gebaseerd op een voltrokken huwelijk, waarvoor een attest van geen huwelijksbeletsel werd afgeleverd, geen nieuw onderzoek uitgevoerd, tenzij er nieuwe gegevens zijn. Bij de invoering van die bepaling door de wet van 2 juni 2013 heeft de wetgever geen vergelijkbare regeling ingevoerd voor de wettelijke samenwoning. Aldus heeft hij de overheden die belast zijn met het onderzoek van een aanvraag tot gezinshereniging op basis van een wettelijke samenwoning, in tegenstelling tot wat bij een voltrokken huwelijk het geval is, niet vrijgesteld van een nieuw onderzoek. B.6.4. Terwijl voor gehuwden het bestaan van een geldig huwelijk volstaat, dienen de samenwonenden het bewijs voor te leggen van een naar behoren geattesteerde duurzame en stabiele partnerrelatie. Bijgevolg is er niet enkel de formele vereiste krachtens welke de samenwoning naar behoren geattesteerd moet zijn, maar die samenwoning dient tevens duurzaam en stabiel te zijn. |
| B.7.1. En droit belge, la cohabitation légale n'est pas assimilée au | B.7.1. In het Belgische recht is de wettelijke samenwoning niet |
| mariage. Les deux formes de vie commune diffèrent non seulement | gelijkgesteld met het huwelijk. Beide samenlevingsvormen verschillen |
| fondamentalement en ce qui concerne la manière dont elles sont | niet enkel fundamenteel wat de totstandkoming en de beëindiging ervan |
| contractées et se terminent. La situation juridique dans laquelle se | betreft. De juridische toestand waarin de echtgenoten, enerzijds, en |
| trouvent les personnes mariées, d'une part, et les cohabitants légaux, | de wettelijk samenwonenden, anderzijds, zich bevinden, verschilt ook |
| d'autre part, diffère également en ce qui concerne leurs devoirs | wat hun persoonlijke verplichtingen jegens elkaar en hun |
| personnels mutuels et en ce qui concerne leur situation patrimoniale. | vermogensrechtelijke toestand betreft. |
| B.7.2. Les dispositions du Code civil qui visent à lutter contre la | B.7.2. De bepalingen van het Burgerlijk Wetboek die de strijd tegen |
| cohabitation de complaisance sont en grande partie inspirées par les | schijnsamenwoning beogen zijn grotendeels geïnspireerd door de |
| dispositions qui visent à lutter contre les mariages de complaisance. | bepalingen die beogen schijnhuwelijken tegen te gaan. Die keuze heeft |
| Ce choix n'a toutefois pas pour conséquence que le législateur soit | evenwel niet tot gevolg dat de wetgever ertoe gehouden is om wettelijk |
| tenu de traiter les cohabitants légaux comme des personnes mariées | samenwonenden zoals gehuwden te behandelen wanneer hij de voorwaarden |
| lorsqu'il fixe les conditions du regroupement familial. | voor gezinshereniging vaststelt. |
| B.8.1. Ainsi qu'il est dit en B.4, le législateur souhaitait, par les | B.8.1. Zoals in B.4 is vermeld, wenste de wetgever met de in het |
| dispositions en cause, lutter contre les abus commis dans le cadre de | geding zijnde bepalingen op te treden tegen misbruiken begaan bij |
| la cohabitation de complaisance afin d'obtenir un titre de séjour. | schijnsamenwoning teneinde een verblijfstitel te bekomen. |
| Ainsi qu'il est dit en B.5.4, l'officier de l'état civil doit, dans le | Zoals in B.5.4 is vermeld, dient de ambtenaar van de burgerlijke stand |
| cadre de la déclaration de cohabitation légale, examiner si les | bij het afleggen van een verklaring tot wettelijke samenwoning na te |
| intéressés ont l'intention de contracter ou de poursuivre une relation | gaan of de betrokkenen de intentie hebben om een duurzame en stabiele |
| durable et stable. Il n'est pas exclu qu'après l'établissement de la | relatie aan te gaan of verder te zetten. Het is niet uitgesloten dat |
| cohabitation légale, dans le cadre de l'examen de la demande de | na de totstandkoming van de wettelijke samenwoning, bij het onderzoek |
| regroupement familial, il s'avère que le partenariat n'est en réalité | van de aanvraag tot gezinshereniging, blijkt dat de partnerrelatie in |
| pas durable et stable. Il convient d'observer à cet égard que les | werkelijkheid niet duurzaam en stabiel is. In dat verband dient erop |
| obligations de cohabitation et de fidélité imposées aux époux par | te worden gewezen dat de verplichtingen tot samenwoning en getrouwheid |
| l'article 213 du Code civil ne s'appliquent pas aux cohabitants | die door artikel 213 van het Burgerlijk Wetboek worden opgelegd aan |
| légaux. | gehuwden niet gelden voor wettelijk samenwonenden. |
| A la lumière de l'objectif poursuivi par le législateur, il est | In het licht van de door de wetgever nagestreefde doelstelling is het |
| pertinent d'exiger non seulement que le partenariat soit enregistré | derhalve pertinent om niet enkel te vereisen dat het partnerschap |
| légalement, mais également qu'il soit prouvé que la relation est | wettelijk is geregistreerd, doch tevens dat het bewijs wordt geleverd |
| durable et stable lors de la demande de regroupement familial. | dat de relatie duurzaam en stabiel is op het ogenblik van de aanvraag |
| tot gezinshereniging. | |
| B.8.2. Aux termes de la disposition en cause, le caractère durable et | B.8.2. Luidens de in het geding zijnde bepaling is het duurzaam en |
| stable de cette relation est démontré dans trois cas : (1) si les | stabiel karakter van de partnerrelatie aangetoond in drie gevallen : |
| partenaires prouvent qu'ils ont cohabité pendant au moins un an avant | (1) indien de partners bewijzen dat zij gedurende minstens één jaar, |
| la demande; (2) si les partenaires prouvent qu'ils se connaissent | voorafgaand aan de aanvraag, hebben samengewoond; (2) indien zij |
| depuis au moins deux ans précédant la demande et qu'ils fournissent la | bewijzen dat zij elkaar sedert ten minste twee jaar, voorafgaand aan |
| de aanvraag, kennen en het bewijs leveren dat zij regelmatig, | |
| preuve qu'ils ont entretenu des contacts réguliers par téléphone, par | telefonisch, via briefwisseling of elektronische berichten met elkaar |
| courrier ordinaire ou électronique, et qu'ils se sont rencontrés trois | contact onderhielden en dat zij elkaar in de twee jaar voorafgaand aan |
| fois durant les deux années précédant la demande et que ces rencontres | de aanvraag driemaal ontmoet hebben en dat deze ontmoetingen in totaal |
| comportent au total 45 jours ou davantage; (3) si les partenaires ont | 45 of meer dagen betreffen; (3) indien de partners een |
| un enfant commun. | gemeenschappelijk kind hebben. |
| B.8.3. Ces trois cas, dont le respect ne doit pas être contrôlé dans | B.8.3. Die drie gevallen, waarvan de naleving niet dient te worden |
| le cadre de l'article 1476bis du Code civil, offrent à la personne | gecontroleerd in het kader van artikel 1476bis van het Burgerlijk |
| étrangère qui souhaite obtenir un droit de séjour dans le cadre du | Wetboek, geven de vreemdeling die een verblijfsrecht in het kader van |
| regroupement familial et à son partenaire qu'elle souhaite rejoindre suffisamment de possibilités pour démontrer que leur relation est durable et stable. Les conditions que les dispositions en cause imposent aux partenaires qui cohabitent légalement ne peuvent dès lors être considérées comme disproportionnées par rapport aux objectifs poursuivis par le législateur. B.9.1. Le fait que l'article 1476bis du Code civil vise aussi à lutter contre les abus dans le cadre de la cohabitation de complaisance ne prive pas les dispositions en cause de leur justification. | gezinshereniging wil verkrijgen en de partner bij wie hij zich wil voegen, voldoende mogelijkheden om aan te tonen dat hun partnerrelatie duurzaam en stabiel is. Aldus kunnen de voorwaarden, die door de in het geding zijnde bepalingen worden gesteld aan de wettelijk samenwonende partners, niet als onevenredig met de door de wetgever nagestreefde doelstellingen worden beschouwd. B.9.1. Het feit dat ook artikel 1476bis van het Burgerlijk Wetboek het tegengaan van misbruiken bij de totstandkoming van schijnsamenwoning beoogt, ontneemt de in het geding zijnde bepalingen hun verantwoording niet. B.9.2. De personen die een verklaring van wettelijke samenwoning |
| B.9.2. Les personnes qui font une déclaration de cohabitation légale | afleggen met louter de bedoeling een verblijfsstatuut te verkrijgen, |
| dans le seul but d'obtenir un statut de séjour abusent tant de | maken misbruik van zowel het burgerrechtelijk instituut van de |
| l'institution de droit civil de la cohabitation légale que de la | wettelijke samenwoning als van de procedure voor gezinshereniging. |
| procédure de regroupement familial. L'article 1476bis du Code civil | Terwijl artikel 1476bis van het Burgerlijk Wetboek dat misbruik beoogt |
| vise à lutter contre cet abus au niveau de l'enregistrement de la | tegen te gaan op het niveau van de registratie van de wettelijke |
| cohabitation légale en sondant les intentions des intéressés, tandis | samenwoning door te peilen naar de intenties van de betrokkenen, |
| que la disposition en cause vise un examen de la durabilité et de la | beoogt de in het geding zijnde bepaling een onderzoek naar de |
| stabilité réelles de la cohabitation dans le cadre de la | werkelijke duurzaamheid en de stabiliteit van de samenwoning in het |
| réglementation concernant le séjour. | kader van de verblijfsreglementering. |
| B.9.3. Les deux contrôles sont effectués par des administrations | B.9.3. Beide controles worden uitgevoerd door onderscheiden |
| distinctes, à savoir l'officier de l'état civil et l'Office des | administraties, te weten de ambtenaar van de burgerlijke stand en de |
| étrangers. Les deux procédures ont également des effets juridiques | Dienst Vreemdelingenzaken. Beide procedures hebben ook onderscheiden |
| distincts : le contrôle visé aux articles 1476bis et 1476quater du | rechtsgevolgen : terwijl de controle bedoeld in de artikelen 1476bis |
| Code civil peut aboutir à un refus d'acter la déclaration de | en 1476quater van het Burgerlijk Wetboek kan leiden tot een weigering |
| cohabitation légale dans le registre de la population et à des | om melding te maken van de verklaring van wettelijke samenwoning in |
| sanctions pénales tandis que le contrôle visé dans la disposition en | het bevolkingsregister en tot strafsancties, leidt de controle bedoeld |
| cause aboutit au refus d'octroyer un titre de séjour sur la base du | in de in het geding zijnde bepaling tot de weigering om een |
| regroupement familial. | verblijfstitel toe te kennen op grond van gezinshereniging. |
| Il s'agit de procédures complémentaires qui se renforcent | Het gaat om complementaire procedures die elkaar versterken, aangezien |
| mutuellement, étant donné que les articles 63, § § 3 et 4, 167, 1476, | de artikelen 63, § § 3 en 4, 167, 1476, § 1, vierde lid, en 1476quater |
| § 1er, alinéa 4, et 1476quater du Code civil, ainsi que la circulaire | van het Burgerlijk Wetboek, alsook de omzendbrief van 17 september |
| du 17 septembre 2013 « relative à l'échange d'informations entre les | 2013 « betreffende de gegevensuitwisseling tussen de ambtenaren van de |
| officiers de l'état civil et l'Office des Etrangers à l'occasion d'une | burgerlijke stand en de Dienst Vreemdelingenzaken ter gelegenheid van |
| déclaration de mariage ou d'une déclaration de cohabitation légale | een huwelijksaangifte of een verklaring van een wettelijke samenwoning |
| van een vreemdeling in illegaal of precair verblijf » (Belgisch | |
| d'un étranger en séjour illégal ou précaire » (Moniteur belge du 23 | Staatsblad van 23 september 2013) in dit kader voorzien in een |
| septembre 2013) prévoient dans ce cadre un échange de données entre | uitwisseling van gegevens tussen de ambtenaren van de burgerlijke |
| les officiers de l'état civil et l'Office des étrangers. | stand en de Dienst Vreemdelingenzaken. |
| B.9.4. Enfin, il convient de relever que la différence de traitement | B.9.4. Ten slotte dient erop te worden gewezen dat het verschil in |
| au sujet de laquelle la Cour est interrogée est la conséquence du | behandeling waarover het Hof wordt ondervraagd het gevolg is van de |
| choix que font les partenaires en faveur de l'une ou de l'autre forme | keuze die partners maken voor de ene of de andere samenlevingsvorm. De |
| de cohabitation. Le législateur a pu raisonnablement considérer que | wetgever heeft redelijkerwijze kunnen oordelen dat de samenwonende |
| les partenaires cohabitants qui choisissent de s'unir par la | partners die ervoor kiezen door de wettelijke samenwoning en niet door |
| cohabitation légale et non par le mariage connaissent les avantages et | het huwelijk te worden verbonden, de voor- en nadelen van de ene en de |
| les inconvénients des diverses formes de cohabitation et acceptent les | andere samenlevingsvorm kennen en de juridische gevolgen van hun keuze |
| conséquences juridiques de leur choix. | aanvaarden. |
| B.10. La disposition en cause n'a par conséquent pas d'effets qui | B.10. De in het geding zijnde bepaling heeft geen gevolgen die |
| soient disproportionnés par rapport à l'objectif poursuivi et elle est | onevenredig zijn met het nagestreefde doel en is bestaanbaar met de |
| compatible avec les articles 10 et 11 de la Constitution. | artikelen 10 en 11 van de Grondwet. |
| B.11. La lecture combinée de ces dispositions constitutionnelles et de | |
| l'article 8 de la Convention européenne des droits de l'homme ne | B.11. De combinatie van die grondwetsbepalingen met artikel 8 van het |
| conduit pas à une autre conclusion. En effet, cette disposition | Europees Verdrag voor de rechten van de mens is niet van die aard dat |
| conventionnelle internationale ne comporte aucune obligation générale | ze tot een ander resultaat leidt. Uit die internationale |
| d'accorder un droit de séjour à une personne étrangère qui fait une | verdragsbepaling vloeit immers geen algemene verplichting voort om een |
| déclaration de cohabitation légale avec une personne de nationalité | vreemdeling die een verklaring van wettelijke samenwoning met een Belg |
| belge (cf. CEDH, 28 mai 1985, Abdulaziz, Cabales et Balkandali c. | aflegt, een verblijfsrecht toe te kennen (vgl. EHRM, 28 mei 1985, |
| Royaume Uni, § 68) et n'empêche pas que le regroupement familial soit | Abdulaziz, Cabales en Balkandali t. Verenigd Koninkrijk, § 68) en |
| soumis à des conditions. | belet niet dat de gezinshereniging aan voorwaarden wordt onderworpen. |
| Eu égard à ce qui précède, l'ingérence dans la vie privée et familiale | Gelet op hetgeen voorafgaat, is de inmenging in het privé- en |
| de l'étranger concerné qui découle de la disposition en cause est | gezinsleven van de betrokken vreemdeling, die voortvloeit uit de in |
| raisonnablement justifiée. | het geding zijnde bepaling, redelijk verantwoord. |
| B.12. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.12. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
| Par ces motifs, | Om die redenen, |
| la Cour | het Hof |
| dit pour droit : | zegt voor recht : |
| L'article 40bis, § 2, alinéa 1er, 2°, de la loi du 15 décembre 1980 | Artikel 40bis, § 2, eerste lid, 2°, van de wet van 15 december 1980 |
| sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement | betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging |
| des étrangers, lu conjointement avec l'article 40ter de la même loi, | en de verwijdering van vreemdelingen, in samenhang gelezen met artikel |
| ne viole pas les articles 10 et 11 de la Constitution lus en | 40ter van dezelfde wet, schendt niet de artikelen 10 en 11 van de |
| combinaison ou non avec l'article 8 de la Convention européenne des | Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met artikel 8 van het |
| droits de l'homme. | Europees Verdrag voor de rechten van de mens. |
| Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
| conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
| la Cour constitutionnelle, le 12 octobre 2017. | op 12 oktober 2017. |
| Le greffier, | De griffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| Le président, | De voorzitter, |
| J. Spreutels | J. Spreutels |