← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 99/2017 du 19 juillet 2017 Numéro du rôle : 6487 En cause :
les questions préjudicielles concernant l'article 2bis de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale
du 23 juillet 1992 relative au précompte immobilier, p La
Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges J.-(...)"
Extrait de l'arrêt n° 99/2017 du 19 juillet 2017 Numéro du rôle : 6487 En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 2bis de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 relative au précompte immobilier, p La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges J.-(...) | Uittreksel uit arrest nr. 99/2017 van 19 juli 2017 Rolnummer : 6487 In zake : de prejudiciële vragen over artikel 2bis van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992 betreffende de onroerende voorheffing, gesteld Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 99/2017 du 19 juillet 2017 | Uittreksel uit arrest nr. 99/2017 van 19 juli 2017 |
Numéro du rôle : 6487 | Rolnummer : 6487 |
En cause : les questions préjudicielles concernant l'article 2bis de | In zake : de prejudiciële vragen over artikel 2bis van de ordonnantie |
l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 | van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992 betreffende |
relative au précompte immobilier, posées par la Cour d'appel de Bruxelles. | de onroerende voorheffing, gesteld door het Hof van Beroep te Brussel. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges | samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de |
J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, P. Nihoul et R. Leysen, | rechters J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, P. Nihoul en R. |
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. | Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder |
Spreutels, | voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet des questions préjudicielles et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging |
Par arrêt du 12 novembre 2015 en cause de la Société de Développement | Bij arrest van 12 november 2015 in zake de Gewestelijke |
Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest | |
pour la Région de Bruxelles-Capitale (SDRB) contre l'Etat belge, dont | (GOMB) tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie van |
l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 28 juillet 2016, la | het Hof is ingekomen op 28 juli 2016, heeft het Hof van Beroep te |
Cour d'appel de Bruxelles a posé les questions préjudicielles | Brussel de volgende prejudiciële vragen gesteld : |
suivantes : « 1. L'article 2bis de l'ordonnance du 23 juillet 1992 relative au | « 1. Schendt artikel 2bis van de ordonnantie van 23 juli 1992 |
précompte immobilier, tel que modifié par l'article 3 de l'ordonnance | betreffende de onroerende voorheffing, zoals gewijzigd bij artikel 3 |
du 13 avril 1995, viole-t-il l'article 23, al. 3, 3° de la | van de ordonnantie van 13 april 1995, artikel 23, derde lid, 3°, van |
de Grondwet, in zoverre die bepaling, teneinde het recht op een | |
Constitution, en ce que cette disposition, en vue d'assurer le droit à | behoorlijke huisvesting te verzekeren maar in tegenspraak met dat |
un logement décent mais à l'encontre de cet objectif, empêche la SDRB, | doel, de GOMB, die een wettelijke opdracht inzake stadsvernieuwing en |
qui exerce une mission légale de rénovation urbaine et de construction | de bouw van nieuwe woningen uitvoert, verhindert de vrijstelling of de |
de logements neufs, de bénéficier de l'exonération ou de la remise du | kwijtschelding te genieten van de onroerende voorheffing in verband |
précompte immobilier afférent à des immeubles improductifs destinés à | met improductieve onroerende goederen die moeten worden afgebroken met |
être démolis en vue de la construction d'immeubles destinés à | het oog op het bouwen van onroerende goederen die bestemd zijn voor de |
l'exécution de cette mission ? | uitvoering van die opdracht ? |
2. L'article 2bis de l'ordonnance du 23 juillet 1992 relative au | 2. Schendt artikel 2bis van de ordonnantie van 23 juli 1992 |
précompte immobilier, tel que modifié par l'article 3 de l'ordonnance | betreffende de onroerende voorheffing, zoals gewijzigd bij artikel 3 |
du 13 avril 1995 viole-t-il les articles 10, 11 et 172 de la | van de ordonnantie van 13 april 1995, de artikelen 10, 11 en 172 van |
Constitution en ce qu'il traite de la même manière des contribuables | de Grondwet in zoverre het belastingplichtigen die zich in wezenlijk |
qui sont dans des situations essentiellement différentes, à savoir | verschillende situaties bevinden, op dezelfde wijze behandelt, |
d'une part, les personnes morales de droit public dont les | namelijk, enerzijds, de publiekrechtelijke rechtspersonen wier |
investissements immobiliers sont définis par leur objet social fixé | investeringen in onroerend goed worden bepaald door hun bij besluit |
par arrêté et s'inscrivent dans une perspective de rénovation urbaine | vastgesteld maatschappelijk doel en passen in een perspectief van |
et de réhabilitation de l'habitat, et d'autre part, les personnes qui | stadsvernieuwing en rehabilitatie van het wonen, en, anderzijds, de |
ne sont pas investies de pareille mission publique ? ». | personen die geen dergelijke openbare opdracht hebben ? ». |
(...) | (...) |
III. En droit | III. In rechte |
(...) | (...) |
Quant à la disposition en cause | Ten aanzien van de in het geding zijnde bepaling |
B.1.1. Les questions préjudicielles portent sur l'article 2bis de | B.1.1. De prejudiciële vragen hebben betrekking op artikel 2bis van de |
l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du 23 juillet 1992 | ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van 23 juli 1992 |
relative au précompte immobilier, inséré par l'article 3 de | betreffende de onroerende voorheffing, ingevoegd bij artikel 3 van de |
l'ordonnance du 13 avril 1995, qui dispose : | ordonnantie van 13 april 1995, dat bepaalt : |
« Par dérogation à l'article 257, 4°, du Code des impôts sur les | « In afwijking van artikel 257, 4° van het Wetboek van de |
Inkomstenbelastingen 1992 wordt op het grondgebied van het Brussels | |
revenus 1992, une remise ou modération proportionnelle du précompte | Hoofdstedelijk Gewest slechts een kwijtschelding of proportionele |
immobilier sur le territoire de la Région de Bruxelles-Capitale n'est | vermindering van de onroerende voorheffing verleend onder de volgende |
accordée qu'aux conditions suivantes : | voorwaarden : |
1° qu'il s'agisse d'un bien immobilier bâti, non meublé, resté | 1° dat het een gebouwd onroerend goed betreft dat niet gemeubileerd is |
totalement inoccupé et improductif de revenus pendant au moins nonante | en dat in de loop van het jaar gedurende ten minste negentig dagen |
jours dans le courant de l'année; | niet in gebruik is genomen en geen inkomsten heeft opgebracht; |
2° que l'immeuble visé au 1° soit ou bien déclaré insalubre mais | 2° dat het onder 1° bedoelde gebouw hetzij ongezond maar verbeterbaar |
améliorable au sens de l'article 6 de l'arrêté de l'Exécutif de la | is verklaard, in de zin van artikel 6 van het besluit van de Brusselse |
Région de Bruxelles-Capitale du 29 mars 1990 relatif à l'octroi de | Hoofdstedelijke Executieve van 29 maart 1990 betreffende de toekenning |
primes pour la rénovation d'habitations au bénéfice des personnes | van toelagen voor de renovatie van woningen aan natuurlijke personen, |
physiques ou bien soit déclaré insalubre mais améliorable par le | |
conseil communal en vertu de l'article 119 de la nouvelle loi | hetzij door de gemeenteraad, krachtens artikel 119 van de nieuwe |
communale ou par le bourgmestre en vertu des articles 133 et 135 de | gemeentewet, of door de burgemeester, krachtens de artikelen 133 en |
cette même loi; | 135 van dezelfde wet, ongezond maar verbeterbaar is verklaard; |
3° que cet immeuble, après travaux, réponde aux normes minimales | 3° dat het gebouw na de werkzaamheden voldoet aan de minimale |
d'habitabilité prévues à l'article 6 de ce même arrêté; | bewoonbaarheidsnormen, omschreven in artikel 6 van hetzelfde besluit; |
4° que le contribuable visé à l'article 251 du même code justifie d'une occupation ininterrompue de neuf années. Les interruptions de nonante jours au maximum sont considérées comme des occupations ininterrompues; 5° que le contribuable remette au directeur régional de l'administration des contributions directes compétent pour le lieu où est situé l'immeuble déclaré insalubre mais améliorable, une attestation délivrée par l'administration du logement de la Région de Bruxelles-Capitale ou par l'administration communale selon le cas ». | 4° dat de belastingplichtige, bedoeld in artikel 251 van hetzelfde wetboek een bewoning van het gebouw bewijst gedurende een ononderbroken periode van negen jaar. De onderbrekingen van maximaal negentig dagen worden beschouwd als ononderbroken bewoning; 5° dat de belastingplichtige aan de gewestelijke directeur van de administratie van de direkte belastingen, bevoegd voor de plaats waar het ongezond verklaard maar verbeterbaar gebouw is gelegen, een attest bezorgt dat al naargelang het geval door de administratie voor huisvesting van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of door het gemeentebestuur is uitgereikt ». B.1.2. Artikel 257, 4°, van het Wetboek van de inkomstenbelastingen |
B.1.2. L'article 257, 4°, du Code des impôts sur les revenus 1992 (CIR | 1992 (WIB 1992) bepaalt : |
1992) dispose : « Sur la demande de l'intéressé, il est accordé : | « Op aanvraag van de belanghebbende wordt verleend : |
[...] | [...] |
4° remise ou modération proportionnelle du précompte immobilier dans | 4° kwijtschelding of proportionele vermindering van de onroerende |
la mesure où le revenu cadastral imposable peut être réduit en vertu | voorheffing voor zover het belastbare kadastraal inkomen ingevolge |
de l'article 15 ». | artikel 15 kan worden verminderd ». |
B.1.3. Tel qu'il était applicable à l'exercice d'imposition en cause, | B.1.3. Zoals het op het in het geding zijnde aanslagjaar van |
l'article 15, § 1er, du même Code disposait : | toepassing was, bepaalde artikel 15, § 1, van hetzelfde Wetboek : |
« Le revenu cadastral est réduit dans une mesure proportionnelle à la | « Het kadastraal inkomen wordt proportioneel verminderd naar |
durée et à l'importance de l'improductivité, de l'absence de | verhouding tot de duur en de omvang van de onproduktiviteit, van het |
jouissance de revenus ou de la perte de ceux-ci : | ontbreken van het genot van inkomsten of van het verlies ervan : |
1° dans le cas où un immeuble bâti, non meublé, est resté totalement | 1° wanneer een niet gemeubileerd gebouwd onroerend goed in de loop van |
inoccupé et improductif de revenus pendant au moins 90 jours dans le | het jaar gedurende ten minste 90 dagen volstrekt niet in gebruik is |
courant de l'année; | genomen en volstrekt geen inkomsten heeft opgebracht; |
2° dans le cas où la totalité du matériel et de l'outillage, ou une | 2° wanneer materieel en outillage geheel, of voor een gedeelte dat ten |
partie de ceux-ci, représentant au moins 25 p.c. de leur revenu | minste 25 pct. van het kadastraal inkomen ervan vertegenwoordigt, in |
cadastral, est restée inactive pendant au moins 90 jours dans le courant de l'année; | het jaar gedurende ten minste 90 dagen buiten werking zijn gebleven; |
3° dans le cas où la totalité soit d'un immeuble, soit du matériel et | 3° wanneer een onroerend goed of materieel en outillage geheel, of |
de l'outillage, ou une partie de ceux-ci représentant au moins 25 p.c. | voor een gedeelte dat ten minste 25 pct. van het kadastraal inkomen |
de leur revenu cadastral respectif, est détruite ». | ervan vertegenwoordigt, zijn vernield ». |
Quant à la première question préjudicielle | Ten aanzien van de eerste prejudiciële vraag |
B.2. La Cour est invitée à examiner la compatibilité de l'article 2bis | B.2. Het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid van artikel 2bis van de |
de l'ordonnance du 23 juillet 1992 précitée avec l'article 23, alinéa | voormelde ordonnantie van 23 juli 1992 met artikel 23, derde lid, 3°, |
3, 3°, de la Constitution, en ce que les conditions qu'il fixe pour | van de Grondwet te onderzoeken, in zoverre de voorwaarden die erin |
l'obtention d'une remise ou d'une modération proportionnelle du | worden vastgesteld voor het verkrijgen van een kwijtschelding of |
précompte immobilier seraient impossibles à remplir par la Société de | proportionele vermindering van de onroerende voorheffing, onmogelijk |
te vervullen zouden zijn door de Gewestelijke | |
Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest | |
Développement pour la Région de Bruxelles-Capitale (ci-après : SDRB) | (hierna : GOMB) met betrekking tot de onroerende goederen die zij |
relativement aux immeubles qu'elle acquiert en vue de les démolir et | verwerft teneinde ze af te breken en in de plaats ervan nieuwe |
de reconstruire des logements neufs à leur place. | woningen herop te bouwen. |
B.3.1. L'article 23, alinéa 3, 3°, de la Constitution dispose : | B.3.1. Artikel 23, derde lid, 3°, van de Grondwet bepaalt : |
« Chacun a le droit de mener une vie conforme à la dignité humaine. | « Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden. |
A cette fin, la loi, le décret ou la règle visée à l'article 134 | Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde |
garantissent, en tenant compte des obligations correspondantes, les | regel, rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de |
droits économiques, sociaux et culturels, et déterminent les | economische, sociale en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden |
conditions de leur exercice. | voor de uitoefening bepalen. |
Ces droits comprennent notamment : | Die rechten omvatten inzonderheid : |
[...] | [...] |
3° le droit à un logement décent ». | 3° het recht op een behoorlijke huisvesting ». |
B.3.2. La disposition précitée charge les législateurs compétents, en | B.3.2. Bij de voormelde bepaling worden de bevoegde wetgevers, te |
l'espèce les législateurs régionaux, de garantir le droit à un | dezen de gewestwetgevers, ermee belast het recht op een behoorlijke |
logement décent. Il relève du pouvoir d'appréciation de chaque | huisvesting te waarborgen. Het behoort tot de beoordelingsbevoegdheid |
législateur de déterminer les mesures qu'il estime adéquates et | van elke wetgever de maatregelen te bepalen die hij adequaat en |
opportunes pour réaliser cet objectif. | opportuun acht om dat doel te verwezenlijken. |
B.4. Considérant la remise ou la modération proportionnelle du | |
précompte immobilier pour les immeubles bâtis non meublés prévue par | |
l'article 257, 4°, du CIR 1992 précité comme l'un des facteurs qui ont | B.4. Door de in het voormelde artikel 257, 4°, van het WIB 1992 |
contribué à la spéculation immobilière sur le territoire de la Région | bedoelde kwijtschelding of proportionele vermindering van de |
onroerende voorheffing voor de gebouwde onroerende goederen die niet | |
gemeubileerd zijn, te beschouwen als een van de factoren die de | |
vastgoedspeculatie op het grondgebied van het Brusselse | |
de Bruxelles-Capitale « avec ses effets néfastes pour les habitants | Hoofdstedelijke Gewest in de hand hebben gewerkt « met nefaste |
tels que l'augmentation des loyers, la taudisation et l'abandon | gevolgen voor de inwoners zoals onder andere de verhoging van de |
d'habitat » (Doc. parl., Conseil de la Région de BruxellesCapitale, | huurprijzen, de verkrotting en leegstand van de woningen » (Parl. St., |
1993-1994, A-319/1, p. 1), le législateur ordonnanciel, faisant usage | Brusselse Hoofdstedelijke Raad, 1993-1994, A-319/1, p. 1), heeft de |
de sa compétence en matière de précompte immobilier, a limité la | ordonnantiegever, gebruikmakend van zijn bevoegdheid inzake onroerende |
remise ou la modération proportionnelle de celui-ci aux immeubles qui | voorheffing, de kwijtschelding of proportionele vermindering ervan |
ont été déclarés insalubres mais améliorables et qui, à l'issue des | beperkt tot de panden die ongezond maar verbeterbaar zijn verklaard en |
travaux de rénovation, satisferont aux normes minimales en matière | die na de renovatiewerkzaamheden aan de minimale bewoonbaarheidsnormen |
d'habitabilité. | zullen voldoen. |
Cette restriction vise non seulement à lutter contre la taudisation, | |
mais elle entend aussi inciter « un nombre important de propriétaires | Die beperking beoogt niet alleen de verkrotting tegen te gaan, zij wil |
à mettre en location plus rapidement leurs immeubles et appartements » | ook « een groot aantal eigenaars ertoe aanzetten om hun gebouwen en |
(ibid., p. 2). En ce sens, la disposition en cause doit être | appartementen sneller te huur te zetten » (ibid., p. 2). In die zin |
considérée « comme un moyen mis en oeuvre afin d'atteindre un but | moet de in het geding zijnde bepaling worden beschouwd « als een |
inséré lors de la dernière réforme constitutionnelle, à savoir le | middel dat wordt uitgewerkt om een doelstelling te bereiken die bij de |
laatste grondwetsherziening werd ingevoerd, met name het recht op een | |
droit à un logement décent » (Doc. parl., Conseil de la Région de | gepaste woning » (Parl. St., Brusselse Hoofdstedelijke Raad, |
Bruxelles-Capitale, 1993-1994, A-319/2, p. 3). | 1993-1994, A-319/2, p. 3). |
B.5. La SDRB est un organisme de droit public doté de la personnalité | B.5. De GOMB is een publiekrechtelijke instelling met |
juridique dont les missions sont fixées par l'ordonnance du 20 mai | rechtspersoonlijkheid waarvan de taken worden vastgesteld bij de |
1999 relative à la Société de Développement pour la Région de | ordonnantie van 20 mei 1999 betreffende de Gewestelijke |
Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. | |
Bruxelles-Capitale. En vertu de l'article 3 de cette ordonnance, elle | Krachtens artikel 3 van die ordonnantie « vervult [zij] opdrachten |
« accomplit des missions de développement économique et de rénovation | inzake economische ontwikkeling en stadsvernieuwing op het grondgebied |
urbaine sur le territoire de la Région ». En matière de rénovation | van het Gewest ». Inzake stadsvernieuwing kan zij onder meer, « binnen |
urbaine, elle peut notamment, « dans la mesure de ses disponibilités | de perken van haar financiële mogelijkheden [,] [...] woningen en |
financières, [produire] des logements et des immeubles à caractère | gebouwen [oprichten] met een ambachtelijke, commerciële, |
artisanal, commercial, communautaire ou de service qui seraient | gemeenschappelijke of dienstverlenende functie die noodzakelijk is |
nécessaires au sein d'un ensemble d'habitations » (article 5, § 1er). | binnen een complex van woningen » (artikel 5, § 1). In dat kader is |
Dans ce cadre, l'objectif est de réaliser « du logement dit ' moyen ', | het doel « de bouw van ' middelgrote ' woningen, meer bepaald, |
c'est-à-dire ouvert aux personnes qui n'ont pas accès au logement | woningen die ter beschikking worden gesteld van personen die geen |
social mais dont les revenus ne sont pas à ce point élevés qu'ils leur | sociale woning kunnen verkrijgen maar van wie het inkomen niet groot |
permettent d'accéder aisément à des logements adaptés et de qualité | genoeg is om op de privémarkt gemakkelijk aangepaste en |
sur le marché privé » (Doc. parl., Conseil de la Région de | kwaliteitsvolle woningen te verwerven » (Parl. St., Brusselse |
Bruxelles-Capitale, 1998-1999, A-309/1, p. 4). | Hoofdstedelijke Raad, 1998-1999, A-309/1, p. 4). |
L'article 22, § 1er, de la même ordonnance précise que « la SDRB est | In artikel 22, § 1, van dezelfde ordonnantie wordt gepreciseerd dat « |
soumise au pouvoir de contrôle du Gouvernement ». En vertu de | de GOMB is onderworpen aan de controlebevoegdheid van de Regering ». |
l'article 20, § 2, « le Gouvernement octroie des subsides à la SDRB | Krachtens artikel 20, § 2, kent « de Regering [...] aan de GOMB |
pour la réalisation de sa mission de rénovation urbaine visée à | subsidies toe voor de financiering van haar in artikel 5, § 1, |
l'article 5, § 1er ». | bedoelde opdracht inzake stadsvernieuwing ». |
B.6.1. Tant la limitation des remises et modérations proportionnelles | B.6.1. Zowel de bij de in het geding zijnde bepaling ingevoerde |
du précompte immobilier établie par la disposition en cause que la | beperking van de kwijtscheldingen en proportionele verminderingen van |
création de la SDRB et l'octroi à celle-ci de moyens financiers en vue | de onroerende voorheffing als de oprichting van de GOMB en de |
de mener à bien des projets de rénovation urbaine sont des mesures | toekenning van financiële middelen aan die instelling teneinde |
projecten inzake stadsvernieuwing tot een goed einde te brengen, zijn | |
prises par le législateur ordonnanciel en vue de se conformer à | maatregelen die door de ordonnantiegever zijn genomen om zich te |
l'obligation que lui impose l'article 23, alinéa 3, 3°, de la | conformeren aan de verplichting die hem bij artikel 23, derde lid, 3°, |
Constitution en matière de droit au logement décent. Par la limitation | van de Grondwet inzake het recht op behoorlijke huisvesting wordt |
de la remise ou modération du précompte immobilier, le législateur | opgelegd. Door de kwijtschelding of vermindering van de onroerende |
entend inciter les propriétaires à éviter les comportements de | voorheffing te beperken, wil de wetgever eigenaars ertoe aanzetten |
gedragingen inzake vastgoedspeculatie te vermijden, hun goederen te | |
spéculation immobilière, à entretenir leurs biens et à les mettre en | onderhouden en ze te verhuren. Door de oprichting en de financiering |
location. Par la création et le financement de la SDRB, le législateur | van de GOMB wil de ordonnantiegever het Brusselse Hoofdstedelijke |
ordonnanciel entend doter la Région de Bruxelles-Capitale d'un outil | Gewest een hulpmiddel toekennen om met name nieuwe woningen te bouwen. |
de réalisation, notamment, de logements neufs. | B.6.2. Het behoort tot de beoordelingsbevoegdheid van de |
B.6.2. Il relève du pouvoir d'appréciation du législateur ordonnanciel | ordonnantiegever te beslissen over de maatregelen die hij, |
de décider des mesures à adopter, en faisant usage des compétences qui | gebruikmakend van de bevoegdheden die hem toekomen, moet nemen |
lui reviennent, afin de garantir le droit au logement décent sur le | teneinde het recht op behoorlijke huisvesting op het grondgebied van |
territoire de la Région. Il peut, à cette fin, adopter des mesures | het Gewest te waarborgen. Daartoe kan hij fiscale maatregelen nemen |
fiscales visant à encourager certains comportements chez les | die ertoe strekken bepaalde gedragingen bij private eigenaars aan te |
propriétaires privés et à stimuler par ailleurs, par le biais d'un | moedigen en daarenboven, via een openbare operator, |
opérateur public, la construction de logements neufs. Il lui revient | de bouw van nieuwe woningen te stimuleren. In dat kader komt het hem |
dans ce cadre de juger de la nécessité et de l'opportunité, en prenant | toe te oordelen over de noodzaak en de opportuniteit, rekening houdend |
en considération les objectifs et les effets de sa politique en | met de doelstellingen en de gevolgen van zijn beleid in fiscale zaken, |
om te voorzien in een mogelijkheid tot kwijtschelding of vermindering | |
matière fiscale, de prévoir une possibilité de remise ou de modération | van de onroerende voorheffing voor de onroerende goederen die door de |
du précompte immobilier sur les immeubles acquis par la SDRB en vue de | GOMB zijn verworven teneinde ze af te breken en in de plaats ervan |
nieuwe woningen te bouwen. | |
leur démolition et de la construction de logements neufs à leur place. | B.7.1. Uit de loutere vaststelling dat de GOMB, wanneer zij ongezonde |
B.7.1. Il ne saurait être déduit de la seule constatation que la SDRB, | panden aankoopt om ze af te breken, geen fiscale maatregel kan |
lorsqu'elle acquiert des immeubles insalubres en vue de leur | genieten die ertoe strekt het renoveren en het op de huurmarkt brengen |
démolition, ne peut bénéficier d'une mesure fiscale visant à | van woningen aan te moedigen, kan niet worden afgeleid dat die |
encourager la rénovation et la mise sur le marché locatif de logements | |
que cette mesure ne serait pas compatible avec l'article 23, alinéa 3, | maatregel niet bestaanbaar zou zijn met artikel 23, derde lid, 3°, van |
3°, de la Constitution. | de Grondwet. |
B.7.2. A cet égard, il n'est pas exigé que les subsides octroyés par les autorités régionales bruxelloises soient expressément majorés du montant des précomptes immobiliers dus par la SDRB sur les immeubles insalubres qu'elle acquiert en vue de les démolir, durant la période nécessaire à l'obtention des autorisations requises à cette fin. Il revient aux autorités régionales bruxelloises de déterminer le montant des subsides qui doivent être accordés à la SDRB de manière générale pour chaque projet, compte tenu, entre autres, des charges grevant les biens qu'elle doit acquérir pour mener à bien ses missions. B.8. Pour le surplus, les difficultés d'obtention des attestations visées au 5° de la disposition en cause, invoquées par la SDRB, sont des questions qui relèvent de l'application concrète de la disposition et qui échappent en conséquence à la compétence de la Cour. B.9. La première question préjudicielle appelle une réponse négative. Quant à la seconde question préjudicielle | B.7.2. In dat verband wordt niet vereist dat de door de Brusselse gewestelijke overheden toegekende subsidies uitdrukkelijk moeten worden verhoogd met het bedrag van de onroerende voorheffingen die de GOMB verschuldigd is voor de ongezonde panden die zij verwerft om ze af te breken, tijdens de periode die noodzakelijk is voor het verkrijgen van de daartoe vereiste vergunningen. Het komt de Brusselse gewestelijke overheden toe het bedrag te bepalen van de subsidies die op algemene wijze voor elk project aan de GOMB moeten worden toegekend, onder meer rekening houdend met de lasten die worden geheven op de goederen die zij moet verwerven om haar opdrachten tot een goed einde te brengen. B.8. Voor het overige zijn de door de GOMB aangevoerde moeilijkheden inzake het verkrijgen van de in het 5° van de in het geding zijnde bepaling bedoelde attesten aangelegenheden die onder de concrete toepassing van de bepaling ressorteren en die bijgevolg buiten de bevoegdheid van het Hof vallen. B.9. De eerste prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. Ten aanzien van de tweede prejudiciële vraag |
B.10. La Cour est invitée à examiner la compatibilité de l'article | B.10. Het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid van artikel 2bis van |
2bis de l'ordonnance du 23 juillet 1992 en cause avec le principe | de in het geding zijnde ordonnantie van 23 juli 1992 met het door de |
d'égalité et de non-discrimination garanti par les articles 10, 11 et | artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet gewaarborgde beginsel van |
172 de la Constitution en ce qu'il traite de la même manière tous les redevables du précompte immobilier, en les soumettant aux mêmes conditions pour obtenir une remise ou une modération du précompte pour improductivité, sans avoir égard à la mission spécifique de rénovation urbaine et de réhabilitation de l'habitat confiée par les autorités publiques à la SDRB. B.11. Le principe d'égalité et de non-discrimination n'exclut pas qu'une différence de traitement soit établie entre des catégories de personnes, pour autant qu'elle repose sur un critère objectif et qu'elle soit raisonnablement justifiée. Ce principe s'oppose, par ailleurs, à ce que soient traitées de manière identique, sans qu'apparaisse une justification raisonnable, des catégories de personnes se trouvant dans des situations qui, au regard de la mesure considérée, sont essentiellement différentes. L'existence d'une telle justification doit s'apprécier en tenant | gelijkheid en niet-discriminatie te onderzoeken, in zoverre het alle schuldenaars van de onroerende voorheffing op dezelfde wijze behandelt, door hen aan dezelfde voorwaarden te onderwerpen om een kwijtschelding of vermindering van de voorheffing wegens improductiviteit te verkrijgen, zonder rekening te houden met de specifieke opdracht inzake stadsvernieuwing en rehabilitatie van het wonen die door de overheid aan de GOMB is toevertrouwd. B.11. Het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie sluit niet uit dat een verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van personen wordt ingesteld, voor zover dat verschil op een objectief criterium berust en het redelijk verantwoord is. Dat beginsel verzet er zich overigens tegen dat categorieën van personen, die zich ten aanzien van de in het geding zijnde maatregel in wezenlijk verschillende situaties bevinden, op identieke wijze worden behandeld, zonder dat daarvoor een redelijke verantwoording bestaat. Het bestaan van een dergelijke verantwoording moet worden beoordeeld |
compte du but et des effets de la mesure critiquée ainsi que de la | rekening houdend met het doel en de gevolgen van de betwiste maatregel |
nature des principes en cause; le principe d'égalité et de | en met de aard van de ter zake geldende beginselen; het beginsel van |
non-discrimination est violé lorsqu'il est établi qu'il n'existe pas | gelijkheid en niet-discriminatie is geschonden wanneer vaststaat dat |
de rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés | geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende |
et le but visé. | middelen en het beoogde doel. |
B.12.1. Les conditions imposées par la disposition en cause pour l'obtention d'une remise ou d'une modération du précompte immobilier afférent à un bien inoccupé et improductif sont pertinentes pour atteindre les objectifs du législateur ordonnanciel consistant à prévenir la taudisation et à encourager la rénovation et la mise en location des immeubles destinés au logement. En effet, en limitant la remise ou la modération du précompte pour improductivité aux hypothèses dans lesquelles le propriétaire entreprend des travaux en vue de rendre l'immeuble conforme aux normes d'habitabilité immédiatement après une période d'occupation, le législateur ordonnanciel encourage les propriétaires à rénover et à mettre les biens destinés au logement en location avant que leur dégradation ne devienne irrémédiable. B.12.2. Au regard de ces objectifs, un organisme de droit public chargé d'une mission de rénovation urbaine tel que la SDRB ne se | B.12.1. De bij de in het geding zijnde bepaling opgelegde voorwaarden voor het verkrijgen van een kwijtschelding of vermindering van de onroerende voorheffing in verband met een onbewoond en improductief goed zijn relevant om de doelstellingen van de ordonnantiegever te bereiken die erin bestaan verkrotting te voorkomen en het renoveren en verhuren van voor huisvesting bestemde onroerende goederen aan te moedigen. Door de kwijtschelding of vermindering van de voorheffing wegens improductiviteit te beperken tot de gevallen waarin de eigenaar werken onderneemt om het onroerend goed onmiddellijk na een periode van bewoning in overeenstemming te brengen met de bewoonbaarheidsnormen, moedigt de ordonnantiegever eigenaars immers aan om de voor huisvesting bestemde goederen te renoveren en te verhuren vooraleer het verval ervan onherstelbaar wordt. B.12.2. Ten aanzien van die doelstellingen bevindt een met een opdracht inzake stadsvernieuwing belaste publiekrechtelijke instelling |
trouve pas dans une situation essentiellement différente de celle | zoals de GOMB zich niet in een situatie die wezenlijk verschilt van |
d'autres propriétaires d'immeubles insalubres, dès lors que ceux-ci | die van andere eigenaars van ongezonde panden, aangezien die private |
peuvent être des opérateurs immobiliers privés ayant également acquis | vastgoedbeheerders kunnen zijn die die goederen ook hebben aangekocht |
ces biens en vue de les démolir pour construire des logements neufs à | om ze af te breken teneinde nieuwe woningen in de plaats ervan te |
leur place. | bouwen. |
Même si le législateur ordonnanciel peut adopter des dispositions | Ook al kan de ordonnantiegever fiscale bepalingen aannemen die ook dat |
fiscales favorisant également ce type d'opération, le respect des | soort van werkzaamheid bevorderen, toch legt de inachtneming van de |
articles 10, 11 et 172 de la Constitution ne lui impose pas, compte | artikelen 10, 11 en 172 van de Grondwet hem niet de verplichting op, |
tenu de son pouvoir d'appréciation tant en matière de politique | rekening houdend met zijn beoordelingsbevoegdheid inzake zowel fiscaal |
fiscale qu'en matière de politique du logement, de traiter la SDRB | als huisvestingsbeleid, om de GOMB anders te behandelen dan de andere |
différemment des autres redevables du précompte immobilier sur les | schuldenaars van de onroerende voorheffing op goederen die op het |
biens sis sur le territoire de la Région de Bruxelles-Capitale. | grondgebied van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest zijn gelegen. |
B.13. Pour le surplus, il ressort de la réponse à la première question | B.13. Voor het overige blijkt uit het antwoord op de eerste |
préjudicielle que la disposition en cause n'entraîne pas de | prejudiciële vraag dat de in het geding zijnde bepaling geen |
conséquence disproportionnée pour la SDRB. | onevenredig gevolg voor de GOMB met zich meebrengt. |
B.14. La seconde question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.14. De tweede prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
dit pour droit : | zegt voor recht : |
L'article 2bis de l'ordonnance de la Région de Bruxelles-Capitale du | Artikel 2bis van de ordonnantie van het Brusselse Hoofdstedelijke |
23 juillet 1992 relative au précompte immobilier, inséré par l'article | Gewest van 23 juli 1992 betreffende de onroerende voorheffing, |
3 de l'ordonnance du 13 avril 1995, ne viole pas les articles 10, 11, | ingevoegd bij artikel 3 van de ordonnantie van 13 april 1995, schendt |
23, alinéa 3, 3°, et 172 de la Constitution. | de artikelen 10, 11, 23, derde lid, 3°, en 172 van de Grondwet niet. |
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
la Cour constitutionnelle, le 19 juillet 2017. | op 19 juli 2017. |
Le greffier, | De griffier, |
P.-Y. Dutilleux | P.-Y. Dutilleux |
Le président, | De voorzitter, |
J. Spreutels | J. Spreutels |