← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 80/2017 du 15 juin 2017 Numéro du rôle : 6637 En cause : la
question préjudicielle relative aux articles 63, 165 et 167 du Code civil, posée par le Tribunal de première
instance de Namur, division Namur, tribunal de la f La Cour constitutionnelle, composée
des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...)"
| Extrait de l'arrêt n° 80/2017 du 15 juin 2017 Numéro du rôle : 6637 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 63, 165 et 167 du Code civil, posée par le Tribunal de première instance de Namur, division Namur, tribunal de la f La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. (...) | Uittreksel uit arrest nr. 80/2017 van 15 juni 2017 Rolnummer 6637 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 63, 165 en 167 van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Namen, afdeling Namen, familiere Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) |
|---|---|
| COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
| Extrait de l'arrêt n° 80/2017 du 15 juin 2017 | Uittreksel uit arrest nr. 80/2017 van 15 juni 2017 |
| Numéro du rôle : 6637 | Rolnummer 6637 |
| En cause : la question préjudicielle relative aux articles 63, 165 et | In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 63, 165 en |
| 167 du Code civil, posée par le Tribunal de première instance de | 167 van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste |
| Namur, division Namur, tribunal de la famille. | aanleg Namen, afdeling Namen, familierechtbank. |
| La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
| composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. | samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de |
| Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, E. Derycke et F. Daoût, assistée du | rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Moerman, E. Derycke en F. Daoût, |
| greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. Spreutels, | bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, |
| après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
| I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
| Par jugement du 1er mars 2017 en cause de Emmanuelle Levecq et Aziz | Bij vonnis van 1 maart 2017 in zake Emmanuelle Levecq en Aziz Midar |
| Midar contre l'officier de l'état civil de la ville d'Andenne, dont | tegen de ambtenaar van de burgerlijke stand van de stad Andenne, |
| l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 8 mars 2017, le | waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 8 maart |
| Tribunal de première instance de Namur, division Namur, tribunal de la | 2017, heeft de Rechtbank van eerste aanleg Namen, afdeling Namen, |
| famille, a posé la question préjudicielle suivante : | familierechtbank, de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
| « Les articles 63, 165 et 167 du Code civil, pris isolément ou | « Schenden de artikelen 63, 165 en 167 van het Burgerlijk Wetboek, |
| ensemble, en ce qu'ils impliquent selon l'interprétation qui leur est | afzonderlijk genomen of met elkaar in samenhang gelezen, in zoverre |
| donnée par la Cour d'appel de Liège dont question ci-avant, que le | zij, volgens de bovenvermelde interpretatie die eraan wordt gegeven |
| door het Hof van Beroep te Luik, impliceren dat het beroep bedoeld in | |
| recours visé à l'article 167 du Code civil doit être déclaré sans | artikel 167 van het Burgerlijk Wetboek zonder voorwerp moet worden |
| objet dans l'hypothèse où il est certes exercé dans le délai d'un mois | verklaard in de hypothese dat het weliswaar wordt uitgeoefend binnen |
| de la notification de la décision de refus de célébration de | de maand na de kennisgeving van de weigeringsbeslissing van de |
| l'Officier de l'état civil mais au-delà du délai originaire de | ambtenaar van de burgerlijke stand om het huwelijk te voltrekken maar |
| célébration du mariage de 6 mois et 14 jours, ne violent-ils pas | na de oorspronkelijke termijn van 6 maanden en 14 dagen om het |
| notamment les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non | huwelijk te voltrekken, niet met name de artikelen 10 en 11 van de |
| Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met andere, supranationale | |
| avec d'autres dispositions légales supranationales telle la Convention | wetsbepalingen, zoals het Europees Verdrag voor de rechten van de mens |
| européenne des droits de l'homme et notamment l'article 12 de cette | en met name artikel 12 van dat laatste, omdat zij (1) het |
| dernière, pour (1) constituer une entrave au droit du mariage et (2) | huwelijksrecht belemmeren en (2) het daadwerkelijke karakter van het |
| wettelijk bepaalde gerechtelijke beroep nuanceren, aangezien zij, in | |
| nuancer l'effectivité du recours judiciaire légalement prévu, dès lors | die interpretatie, een feitelijke en juridische inkorting impliceren |
| qu'ils impliquent, tels qu'interprétés, une réduction de fait et de | van de beroepstermijn, die wordt teruggebracht tot de laatste dag van |
| droit du délai de recours, ramené au dernier jour du délai originaire | de oorspronkelijke termijn voor het voltrekken van het huwelijk (van 6 |
| de célébration (de 6 mois et 14 jours) et non au dernier jour du délai | maanden en 14 dagen) en niet tot de laatste dag van de termijn van één |
| d'un mois, le tout sauf à considérer que, conscients ou devant l'être | maand, dat alles tenzij wordt beschouwd dat, waarbij zij zich bewust |
| des délais, les candidats au mariage doivent soit (1) saisir en amont | zijn of moeten zijn van de termijnen, de huwelijkskandidaten ofwel (1) |
| le Procureur du Roi d'une demande de prolongation, l'expiration du | vooraf aan de procureur des Konings een verzoek tot verlenging moeten |
| délai de 6 mois et 14 jours durant l'expiration du délai de recours | richten, waarbij het verstrijken van de termijn van 6 maanden en 14 |
| d'un mois constituant des raisons graves, soit (2) qu'en cas de refus | dagen voordat de beroepstermijn van één maand is verstreken een |
| de la célébration du mariage décidée par l'Officier de l'état civil, | gewichtige reden vormt, ofwel (2) dat, indien de ambtenaar van de |
| et depuis cette date, le délai originaire de célébration de mariage | burgerlijke stand beslist de voltrekking van het huwelijk te weigeren, |
| est suspendu, sans qu'aucune demande de prolongation ne doive être | en vanaf die datum, de oorspronkelijke termijn voor het voltrekken van |
| het huwelijk wordt opgeschort, zonder dat enig verzoek tot verlenging | |
| exigée, ce qui rendrait sans objet le prescrit de l'article 165, § 3, | moet worden geëist, wat het voorschrift van artikel 165, § 3, eerste |
| alinéa 1er du Code civil ? ». | lid, van het Burgerlijk Wetboek, zonder voorwerp zou maken ? ». |
| Le 22 mars 2017, en application de l'article 72, alinéa 1er, de la loi | Op 22 maart 2017 hebben de rechters-verslaggevers J.-P. Moerman en A. |
| Alen, met toepassing van artikel 72, eerste lid, van de bijzondere wet | |
| spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, les | van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, het Hof ervan in kennis |
| juges-rapporteurs J.-P. Moerman et A. Alen ont informé la Cour qu'ils | gesteld dat zij ertoe zouden kunnen worden gebracht voor te stellen |
| pourraient être amenés à proposer de mettre fin à l'examen de | het onderzoek van de zaak af te doen met een arrest gewezen op |
| l'affaire par un arrêt rendu sur procédure préliminaire. | voorafgaande rechtspleging. |
| (...) | (...) |
| III. En droit | III. In rechte |
| (...) | (...) |
| B.1. Le juge a quo pose la question préjudicielle suivante : | B.1. De verwijzende rechter stelt de volgende prejudiciële vraag : |
| « Les articles 63, 165 et 167 du Code civil, pris isolément ou | « Schenden de artikelen 63, 165 en 167 van het Burgerlijk Wetboek, |
| ensemble, en ce qu'ils impliquent selon l'interprétation qui leur est | afzonderlijk genomen of met elkaar in samenhang gelezen, in zoverre |
| donnée par la Cour d'appel de Liège dont question ci-avant, que le | zij, volgens de bovenvermelde interpretatie die eraan wordt gegeven |
| door het Hof van Beroep te Luik, impliceren dat het beroep bedoeld in | |
| recours visé à l'article 167 du Code civil doit être déclaré sans | artikel 167 van het Burgerlijk Wetboek zonder voorwerp moet worden |
| objet dans l'hypothèse où il est certes exercé dans le délai d'un mois | verklaard in de hypothese dat het weliswaar wordt uitgeoefend binnen |
| de la notification de la décision de refus de célébration de | de maand na de kennisgeving van de weigeringsbeslissing van de |
| l'Officier de l'état civil mais au-delà du délai originaire de | ambtenaar van de burgerlijke stand om het huwelijk te voltrekken maar |
| célébration du mariage de 6 mois et 14 jours, ne violent-ils pas | na de oorspronkelijke termijn van 6 maanden en 14 dagen om het |
| notamment les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non | huwelijk te voltrekken, niet met name de artikelen 10 en 11 van de |
| Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met andere, supranationale | |
| avec d'autres dispositions légales supranationales telle la Convention | wetsbepalingen, zoals het Europees Verdrag voor de rechten van de mens |
| européenne des droits de l'homme et notamment l'article 12 de cette | en met name artikel 12 van dat laatste, omdat zij (1) het |
| dernière, pour (1) constituer une entrave au droit du mariage et (2) | huwelijksrecht belemmeren en (2) het daadwerkelijke karakter van het |
| wettelijk bepaalde gerechtelijke beroep nuanceren, aangezien zij, in | |
| nuancer l'effectivité du recours judiciaire légalement prévu, dès lors | die interpretatie, een feitelijke en juridische inkorting impliceren |
| qu'ils impliquent, tels qu'interprétés, une réduction de fait et de | van de beroepstermijn, die wordt teruggebracht tot de laatste dag van |
| droit du délai de recours, ramené au dernier jour du délai originaire | de oorspronkelijke termijn voor het voltrekken van het huwelijk (van 6 |
| de célébration (de 6 mois et 14 jours) et non au dernier jour du délai | maanden en 14 dagen) en niet tot de laatste dag van de termijn van één |
| d'un mois, le tout sauf à considérer que, conscients ou devant l'être | maand, dat alles tenzij wordt beschouwd dat, waarbij zij zich bewust |
| des délais, les candidats au mariage doivent soit (1) saisir en amont | zijn of moeten zijn van de termijnen, de huwelijkskandidaten ofwel (1) |
| le Procureur du Roi d'une demande de prolongation, l'expiration du | vooraf aan de procureur des Konings een verzoek tot verlenging moeten |
| délai de 6 mois et 14 jours durant l'expiration du délai de recours | richten, waarbij het verstrijken van de termijn van 6 maanden en 14 |
| d'un mois constituant des raisons graves, soit (2) qu'en cas de refus | dagen voordat de beroepstermijn van één maand is verstreken een |
| de la célébration du mariage décidée par l'Officier de l'état civil, | gewichtige reden vormt, ofwel (2) dat, indien de ambtenaar van de |
| et depuis cette date, le délai originaire de célébration de mariage | burgerlijke stand beslist de voltrekking van het huwelijk te weigeren, |
| est suspendu, sans qu'aucune demande de prolongation ne doive être | en vanaf die datum, de oorspronkelijke termijn voor het voltrekken van |
| het huwelijk wordt opgeschort, zonder dat enig verzoek tot verlenging | |
| exigée, ce qui rendrait sans objet le prescrit de l'article 165, § 3, | moet worden geëist, wat het voorschrift van artikel 165, § 3, eerste |
| alinéa 1er du Code civil ? ». | lid, van het Burgerlijk Wetboek, zonder voorwerp zou maken ? ». |
| B.2. Les articles 63, 165 et 167 du Code civil disposent : | B.2. De artikelen 63, 165 en 167 van het Burgerlijk Wetboek bepalen : |
| « Art. 63.§ 1er. Ceux qui désirent contracter mariage sont tenus d'en |
« Art. 63.§ 1. Zij die een huwelijk willen aangaan, moeten daarvan |
| faire la déclaration, moyennant le dépôt des documents visés à | onder voorlegging van de in artikel 64 bedoelde documenten, aangifte |
| l'article 64, à l'officier de l'état civil de la commune où l'un des | doen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar |
| futurs époux est inscrit dans les registres de la population, le | een van de aanstaande echtgenoten zijn inschrijving in het |
| registre des étrangers ou le registre d'attente à la date de | bevolkings-, vreemdelingen- of wachtregister heeft op de datum van de |
| l'établissement de l'acte de déclaration. | opmaak van de akte van aangifte. |
| [...] | [...] |
| § 2. La déclaration est faite par l'un des futurs époux ou par les | § 2. De aangifte gebeurt door één der aanstaande echtgenoten of door |
| deux. | beiden. |
| L'officier de l'état civil dresse acte de cette déclaration dans le | De ambtenaar van de burgerlijke stand maakt van deze aangifte een akte |
| mois de la délivrance de l'accusé de réception visé à l'article 64, § | op binnen een maand na de afgifte van het in artikel 64, § 1, eerste |
| lid, bedoelde bericht van ontvangst, behalve indien hij twijfels heeft | |
| 1er, alinéa 1er, sauf s'il a des doutes sur la validité ou | over de geldigheid of echtheid van de in artikel 64 bedoelde |
| l'authenticité des documents remis visés à l'article 64. Dans ce cas, | overgelegde documenten. In dat geval geeft hij hiervan kennis aan de |
| il en informe les futurs époux et il se prononce sur la validité ou | aanstaande echtgenoten en spreekt hij zich ten laatste drie maanden na |
| l'authenticité des documents remis et décide si l'acte peut être | de afgifte van het in artikel 64, § 1, eerste lid, bedoelde bericht |
| établi, au plus tard trois mois après la délivrance de l'accusé de | van ontvangst uit over de geldigheid of echtheid van de overgelegde |
| réception visé à l'article 64, § 1er, alinéa 1er. S'il n'a pas pris de | documenten en over het opmaken van de akte. Indien hij binnen deze |
| décision dans ce délai, l'officier de l'état civil doit établir l'acte sans délai. | termijn geen beslissing heeft genomen, dient de ambtenaar van de |
| Il est inscrit dans un registre unique déposé à la fin de chaque année | burgerlijke stand onverwijld de akte op te maken. |
| Zij wordt ingeschreven in een enkel register dat op het einde van | |
| au greffe du Tribunal de première instance. | ieder jaar wordt neergelegd op de griffie van de rechtbank van eerste aanleg. |
| [...] ». | [...] ». |
| « Art. 165.§ 1er. Le mariage ne peut être célébré avant le 14e jour |
« Art. 165.§ 1. Het huwelijk mag niet worden voltrokken vóór de 14e |
| qui suit la date de l'établissement de l'acte de déclaration de | dag na de datum van opmaak van de akte van aangifte van het huwelijk, |
| mariage, visé à l'article 63. | zoals bedoeld in artikel 63. |
| § 2. Le procureur du Roi près le tribunal de première instance de | § 2. De procureur des Konings bij de rechtbank van eerste aanleg van |
| l'arrondissement dans lequel les requérants ont l'intention de | het gerechtelijk arrondissement waarin de verzoekers voornemens zijn |
| contracter mariage, peut, pour raisons graves, dispenser de la | te huwen, kan, om gewichtige redenen vrijstelling verlenen van de |
| déclaration et de tout délai d'attente, et accorder une prolongation | aangifte en van elke wachttijd, en een verlenging van de in § 3 |
| du délai de six mois visé au § 3. | bedoelde termijn van zes maanden toestaan. |
| § 3. Si le mariage n'a pas été célébré dans les six mois à compter de | § 3. Indien het huwelijk niet is voltrokken binnen de zes maanden |
| l'expiration du délai de 14 jours visé au § 1er, il ne peut plus être | sinds het verstrijken van de in § 1 bedoelde termijn van 14 dagen, mag |
| célébré qu'après une nouvelle déclaration de mariage faite dans la | het niet meer worden voltrokken dan nadat een nieuwe aangifte van het |
| forme prévue à l'article 63. | huwelijk werd gedaan in de vorm zoals bepaald in artikel 63. |
| Lorsque l'officier de l'état civil refuse de célébrer le mariage, une | Ingeval de ambtenaar van de burgerlijke stand weigert het huwelijk te |
| prolongation de ce délai de six mois peut être demandée au juge qui se | voltrekken, kan de rechter die zich uitspreekt over het beroep tegen |
| prononce sur le recours contre le refus ». | deze weigering om een verlenging van deze termijn van zes maanden worden verzocht ». |
| « Art. 167.L'officier de l'état civil refuse de célébrer le mariage |
« Art. 167.De ambtenaar van de burgerlijke stand weigert het huwelijk |
| lorsqu'il apparaît qu'il n'est pas satisfait aux qualités et | te voltrekken wanneer blijkt dat niet is voldaan aan de hoedanigheden |
| conditions prescrites pour contracter mariage, ou s'il est d'avis que | en voorwaarden vereist om een huwelijk te mogen aangaan, of indien hij |
| la célébration est contraire aux principes de l'ordre public. | van oordeel is dat de voltrekking in strijd is met de beginselen van |
| de openbare orde. | |
| S'il existe une présomption sérieuse qu'il n'est pas satisfait aux | Indien er een ernstig vermoeden bestaat dat niet is voldaan aan de in |
| conditions visées à l'alinéa précédent, l'officier de l'état civil | het vorige lid gestelde voorwaarden kan de ambtenaar van de |
| peut surseoir à la célébration du mariage, le cas échéant après avoir | burgerlijke stand de voltrekking van het huwelijk uitstellen, na |
| recueilli l'avis du procureur du Roi de l'arrondissement judiciaire | eventueel het advies van de procureur des Konings van het gerechtelijk |
| dans lequel les requérants ont l'intention de contracter mariage, | arrondissement waarin de verzoekers voornemens zijn te huwen te hebben |
| pendant un délai de deux mois au plus à partir de la date de mariage | ingewonnen, gedurende ten hoogste twee maanden vanaf de door |
| choisie par les parties intéressées, afin de procéder à une enquête | belanghebbende partijen vooropgestelde huwelijksdatum, teneinde |
| complémentaire. Le procureur du Roi peut prolonger ce délai de trois | bijkomend onderzoek te verrichten. De procureur des Konings kan deze |
| mois au maximum. Dans ce cas, il en informe l'officier de l'état civil | termijn verlengen met een periode van hoogstens drie maanden. In dat |
| qui en informe les parties intéressées. | geval geeft hij daarvan kennis aan de ambtenaar van de burgerlijke |
| S'il n'a pas pris de décision définitive dans le délai prévu à | stand die de belanghebbende partijen ervan in kennis stelt. |
| l'alinéa précédent, l'officier de l'état civil doit célébrer le | Indien hij binnen de in vorig lid gestelde termijn nog geen |
| mariage sans délai, même dans les cas où le délai de six mois visé à l'article 165, § 3, est expiré. Dans le cas d'un refus visé à l'alinéa premier, l'officier de l'état civil notifie sans délai sa décision motivée aux parties intéressées. Une copie, accompagnée d'une copie de tous documents utiles en est, en même temps, transmise au procureur du Roi de l'arrondissement judiciaire dans lequel le refus a été exprimé et à l'Office des étrangers dans le cas où sa décision est motivée sur la base de | definitieve beslissing heeft genomen, dient de ambtenaar van de burgerlijke stand onverwijld het huwelijk te voltrekken, zelfs in die gevallen waar de in artikel 165, § 3 bedoelde termijn van zes maanden reeds is verstreken. In geval van een weigering zoals bedoeld in het eerste lid, brengt de ambtenaar van de burgerlijke stand zijn met redenen omklede beslissing zonder verwijl ter kennis van de belanghebbende partijen. Tezelfdertijd wordt een afschrift hiervan, samen met een kopie van alle nuttige documenten, overgezonden aan de procureur des Konings van het gerechtelijk arrondissement waarin de weigering plaatsvond en aan de Dienst Vreemdelingenzaken, in geval zijn beslissing gemotiveerd is |
| l'article 146bis. | op basis van artikel 146bis. |
| Si l'un des futurs époux ou les deux ne sont pas inscrits, au jour du | Indien één van de aanstaande echtgenoten of beiden op de dag van de |
| refus, dans les registres de la population, le registre des étrangers | weigering hun inschrijving in het bevolkings-, vreemdelingen- of |
| ou le registre d'attente de la commune, ou n'y ont pas leur résidence | wachtregister of hun actuele verblijfplaats niet hebben binnen de |
| actuelle, la décision de refus est également immédiatement notifiée à | gemeente, wordt de weigeringsbeslissing tevens onmiddellijk ter kennis |
| l'officier de l'état civil de la commune où ce futur époux ou ces | gebracht van de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente van |
| futurs époux sont inscrits dans l'un de ces registres ou ont leur | inschrijving in een van deze registers of van de actuele |
| verblijfplaats in België van deze aanstaande echtgenoot of | |
| résidence actuelle. | echtgenoten. |
| Le refus de l'officier de l'état civil de célébrer le mariage est | Tegen de weigering door de ambtenaar van de burgerlijke stand om het |
| susceptible de recours par les parties intéressées pendant un délai | huwelijk te voltrekken, kan door belanghebbende partijen binnen de |
| d'un mois suivant la notification de sa décision, devant le tribunal | maand na de kennisgeving van zijn beslissing beroep worden aangetekend |
| de la famille ». | bij de familierechtbank ». |
| B.3. Ces dispositions ont été introduites dans le Code civil par la | B.3. Die bepalingen zijn in het Burgerlijk Wetboek ingevoegd bij de |
| loi du 4 mai 1999 « modifiant certaines dispositions relatives au | wet van 4 mei 1999 « tot wijziging van een aantal bepalingen |
| mariage », entrée en vigueur le 1er janvier 2000, qui a modernisé | betreffende het huwelijk », in werking getreden op 1 januari 2000, die |
| bepaalde aan het huwelijk voorafgaande formaliteiten heeft | |
| certaines formalités préalables au mariage et renforcé le rôle actif | gemoderniseerd en de actieve en preventieve rol van de ambtenaren van |
| et préventif des officiers de l'état civil dans la lutte contre les | de burgerlijke stand in de strijd tegen schijnhuwelijken heeft |
| mariages simulés (Doc. parl., Sénat, 1998-1999, n° 1-512/4, pp. 9 et | versterkt (Parl. St., Senaat, 1998-1999, nr. 1-512/4, pp. 9 en 13; |
| 13; Doc. parl., Chambre, 1998-1999, n° 1788/3, pp. 9, 13 et 14). | Parl. St., Kamer, 1998-1999, nr. 1788/3, pp. 9, 13 en 14). |
| B.4.1. L'article 165, §§ 1er et 3, alinéa 1er, du Code civil prévoit | B.4.1. Artikel 165, §§ 1 en 3, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek |
| que les futurs époux peuvent choisir le jour de la célébration de leur | bepaalt dat de toekomstige echtgenoten de dag van het voltrekken van |
| mariage, dans une période située entre, au plus tôt, le quatorzième | hun huwelijk kunnen kiezen binnen een periode gaande van, op zijn |
| jour qui suit la date de l'établissement de l'acte de déclaration, et | vroegst, de veertiende dag na de datum van opmaak van de akte van |
| au plus tard le dernier jour du délai de six mois à compter de | aangifte en, uiterlijk, de laatste dag van de termijn van zes maanden |
| l'expiration du délai de quatorze jours. | na het verstrijken van de termijn van veertien dagen. |
| Il en résulte que le délai de célébration du mariage est de six mois | Hieruit vloeit voort dat de termijn voor het voltrekken van het |
| maximum à partir du quatorzième jour qui suit la date de | huwelijk hoogstens zes maanden bedraagt vanaf de veertiende dag na de |
| l'établissement de l'acte de déclaration. A défaut de célébration du | datum van opmaak van de akte van aangifte. Indien het huwelijk niet |
| mariage dans ce délai, une nouvelle déclaration de mariage et la | binnen die termijn wordt voltrokken, zijn een nieuwe huwelijksaangifte |
| rédaction d'un nouvel acte de déclaration sont requis. | en de redactie van een nieuwe akte van aangifte vereist. |
| Le législateur a conçu le délai d'attente minimal de quatorze jours | De wetgever heeft de minimale wachttermijn van veertien dagen opgevat |
| comme un « moratoire » durant lequel l'officier de l'état civil peut | als een « moratorium » tijdens hetwelk de ambtenaar van de burgerlijke |
| recueillir les informations utiles et exercer son pouvoir de contrôle | stand de nuttige gegevens kan inzamelen en zijn controlebevoegdheid |
| (Doc. parl., Sénat, 1998-1999, n° 1-512/6, pp. 9 et 15). | kan uitoefenen (Parl. St., Senaat, 1998-1999, nr. 1-512/6, pp. 9 en |
| Lorsque l'officier de l'état civil refuse de célébrer le mariage, une | 15). Ingeval de ambtenaar van de burgerlijke stand weigert het huwelijk te |
| prolongation du délai maximum dans lequel le mariage doit être célébré | voltrekken, kan de rechter die zich uitspreekt over het beroep tegen |
| peut être demandée au juge qui se prononce sur le recours contre ce | die weigering, om een verlenging worden gevraagd van de maximale |
| termijn binnen welke het huwelijk dient te worden voltrokken (artikel | |
| refus (article 165, § 3, alinéa 2, du Code civil). Selon l'article | 165, § 3, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek). Volgens artikel |
| 167, dernier alinéa, du Code civil, le juge compétent pour connaître | 167, laatste lid, van het Burgerlijk Wetboek is de rechter die bevoegd |
| is om kennis te nemen van het beroep tegen de weigering om het | |
| du recours contre le refus de célébrer le mariage est le tribunal de | huwelijk te voltrekken, de familierechtbank, waarbij de |
| la famille, lequel peut être saisi d'un recours par les candidats au | kandidaat-gehuwden een beroep kunnen instellen binnen de termijn van |
| mariage dans le délai d'un mois suivant la notification de la décision | één maand na de kennisgeving van de beslissing tot weigering. |
| de refus. Une prolongation du même délai peut aussi être accordée par le | Een verlenging van dezelfde termijn kan eveneens worden toegekend door |
| procureur du Roi « pour raisons graves » en vertu de l'article 165, § | de procureur des Konings « om gewichtige redenen » krachtens artikel |
| 2, du Code civil. | 165, § 2, van het Burgerlijk Wetboek. |
| B.4.2. L'article 167, alinéa 1er, du Code civil prévoit que l'officier | B.4.2. Artikel 167, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat |
| de l'état civil doit refuser de célébrer le mariage lorsqu'il apparaît | de ambtenaar van de burgerlijke stand moet weigeren het huwelijk te |
| qu'il n'est pas satisfait aux qualités et conditions prescrites pour | voltrekken wanneer blijkt dat niet is voldaan aan de hoedanigheden en |
| contracter mariage ou s'il est d'avis que la célébration est contraire | voorwaarden vereist om een huwelijk te mogen aangaan of wanneer hij |
| van oordeel is dat de voltrekking in strijd is met de beginselen van | |
| aux principes de l'ordre public, notamment parce qu'il s'agirait d'un | de openbare orde, met name wanneer het zou gaan om een schijnhuwelijk |
| mariage simulé tel qu'il est défini à l'article 146bis du Code civil | zoals bepaald in artikel 146bis van het Burgerlijk Wetboek (Parl. St., |
| (Doc. parl., Sénat, 1998-1999, n° 1-512/6, p. 15). | Senaat, 1998-1999, nr. 1-512/6, p. 15). |
| S'il existe une présomption sérieuse que les conditions requises pour | Wanneer een ernstig vermoeden bestaat dat niet is voldaan aan de |
| se marier ne sont pas remplies, l'officier de l'état civil peut | voorwaarden om te huwen, kan de ambtenaar van de burgerlijke stand de |
| surseoir à la célébration du mariage pendant un délai de deux mois à | voltrekking van het huwelijk uitstellen gedurende een termijn van twee |
| partir de la date de mariage choisie par les futurs époux, afin de | maanden vanaf de door de toekomstige echtgenoten vooropgestelde |
| huwelijksdatum, teneinde bijkomend onderzoek te verrichten, krachtens | |
| procéder à une enquête complémentaire, en vertu de l'article 167, | artikel 167, tweede lid, van het Burgerlijk Wetboek. Volgens de |
| alinéa 2, du Code civil. Selon les travaux préparatoires, « le report | parlementaire voorbereiding moet « het uitstellen van het huwelijk |
| du mariage doit permettre à l'officier de l'état civil de procéder à | [...] het voor de ambtenaar van de burgerlijke stand mogelijk maken |
| une enquête complémentaire pour vérifier s'il s'agit d'un possible | bijkomend onderzoek te verrichten om na te gaan of het een mogelijk |
| mariage simulé (par exemple lorsque le délai prévu entre la | schijnhuwelijk betreft (b.v. wanneer de voorziene termijn tussen de |
| déclaration et la date de mariage prévue serait, autrement, trop | aangifte en de vooropgestelde huwelijksdatum anders te kort zou zijn) |
| court) » (Doc. parl., Sénat, 1998-1999, n° 1-512/4, p. 12; Doc. parl., | » (Parl. St., Senaat, 1998-1999, nr. 1-512/4, pp. 12-13; Parl. St., |
| Chambre, 1998-1999, n° 1788/3, p. 13). | Kamer, 1998-1999, nr. 1788/3, p. 13). |
| La loi du 2 juin 2013 « modifiant le Code civil, la loi du 31 décembre | De wet van 2 juni 2013 « tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek, de |
| 1851 sur les consulats et la juridiction consulaire, le Code pénal, le | wet van 31 december 1851 met betrekking tot de consulaten en de |
| consulaire rechtsmacht, het Strafwetboek, het Gerechtelijk Wetboek en | |
| Code judiciaire et la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au | de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het |
| territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers, | grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van |
| en vue de la lutte contre les mariages de complaisance et les | vreemdelingen, met het oog op de strijd tegen de schijnhuwelijken en |
| cohabitations légales de complaisance » a modifié l'article 167, | de schijnwettelijke samenwoningen » heeft artikel 167, tweede lid, van |
| alinéa 2, du Code civil pour donner la possibilité au procureur du Roi | het Burgerlijk Wetboek gewijzigd om de procureur des Konings de |
| de prolonger d'un nouveau délai de trois mois le délai initial de | mogelijkheid te bieden de oorspronkelijke termijn van uitstel van twee |
| surséance de deux mois décidé par l'officier de l'état civil. Selon | maanden waartoe de ambtenaar van de burgerlijke stand heeft beslist, |
| te verlengen met een nieuwe termijn van drie maanden. Volgens de | |
| les travaux préparatoires, la faculté pour le procureur du Roi de | parlementaire voorbereiding is de mogelijkheid voor de procureur des |
| porter le délai de surséance à cinq mois maximum a été motivée par la | Konings om de termijn van uitstel op hoogstens vijf maanden te |
| volonté de « donner suffisamment de temps au procureur du Roi pour | brengen, gemotiveerd door de wil om « de procureur des Konings |
| procéder à une enquête et formuler son avis » (Doc. parl., Chambre, | voldoende tijd te geven om zijn onderzoek te voeren en zijn advies te |
| 2012-2013, DOC 53- 2673/001, p. 6), la pratique ayant démontré que « | formuleren » (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2673/001, p. 6), |
| le délai de deux mois s'est souvent avéré insuffisant pour pouvoir | daar de praktijk heeft aangetoond dat « de termijn van twee maanden |
| effectuer une enquête approfondie et fournir un avis motivé » (ibid., | vaak onvoldoende is om een degelijk onderzoek te kunnen voeren en een |
| p. 9). | onderbouwd advies te geven » (ibid., p. 9). |
| B.5. Par son arrêt n° 35/2017 du 16 mars 2017, la Cour a jugé : | B.5. Bij zijn arrest nr. 35/2017 van 16 maart 2017 heeft het Hof |
| « B.4.1. La Cour est invitée à examiner la compatibilité des articles | geoordeeld : « B.4.1. Het Hof wordt verzocht de bestaanbaarheid na te gaan van de |
| 63, 165 et 167 du Code civil, pris ensemble ou séparément, avec ' les | artikelen 63, 165 en 167 van het Burgerlijk Wetboek, afzonderlijk |
| articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non avec d'autres | genomen of met elkaar in samenhang gelezen, met ' de artikelen 10 en |
| 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met andere | |
| dispositions légales supranationales telle la Convention européenne | supranationale wetsbepalingen, zoals het Europees Verdrag voor de |
| des droits de l'homme et notamment l'article 12 de cette dernière ', | rechten van de mens en met name artikel 12 van dat laatste ', in |
| en ce que ces dispositions feraient dépendre l'effectivité du recours | zoverre die bepalingen het daadwerkelijke karakter van het beroep |
| contre la décision de refus de l'officier de l'état civil de célébrer | tegen de beslissing van de ambtenaar van de burgerlijke stand om de |
| le mariage de la date de mariage choisie par les candidats au mariage | voltrekking van het huwelijk te weigeren, doen afhangen van de door de |
| ' et/ou ' de l'existence d'une surséance de deux mois, éventuellement prolongée de trois mois, et constitueraient ainsi une entrave au droit au mariage, en contraignant les candidats au mariage à la réintroduction quasi systématique d'une déclaration de mariage. Il est également demandé à la Cour d'examiner si les dispositions en cause ne violent pas ces mêmes dispositions en privant les candidats au mariage qui font l'objet d'une décision de surséance, du droit effectif d'obtenir une prolongation judiciaire du délai de célébration du mariage, lorsque le délai initial était déjà expiré au moment de la notification de la décision de refus de célébrer le mariage. | huwelijkskandidaten gekozen huwelijksdatum ' en/of ' van het bestaan van een uitstel van twee maanden, eventueel verlengd met drie maanden, en aldus een belemmering van het huwelijksrecht zouden vormen, door de huwelijkskandidaten ertoe te verplichten vrijwel stelselmatig opnieuw een aangifte van het huwelijk te doen. Het Hof wordt eveneens verzocht na te gaan of de in het geding zijnde bepalingen diezelfde bepalingen niet schenden door de huwelijkskandidaten die het voorwerp uitmaken van een beslissing tot uitstel het daadwerkelijke recht te ontzeggen om een gerechtelijke verlenging van de termijn voor het voltrekken van het huwelijk te verkrijgen wanneer de oorspronkelijke termijn reeds was verstreken op het ogenblik van de kennisgeving van de beslissing om de voltrekking van het huwelijk te weigeren. |
| B.4.2. Il ressort de la formulation des questions préjudicielles et de | B.4.2. Uit de formulering van de prejudiciële vragen en de motivering |
| la motivation des décisions de renvoi que les litiges au fond portent | van de verwijzingsbeslissingen blijkt dat de geschillen ten gronde |
| sur une situation dans laquelle, successivement, l'officier de l'état | betrekking hebben op een situatie waarin, opeenvolgend, de ambtenaar |
| civil a sursis à la célébration du mariage pendant un délai de deux | van de burgerlijke stand de voltrekking van het huwelijk heeft |
| mois (article 167, alinéa 2, du Code civil), le procureur du Roi a | uitgesteld gedurende een termijn van twee maanden (artikel 167, tweede |
| prolongé ce délai de trois mois supplémentaires (article 167, alinéa | lid, van het Burgerlijk Wetboek), de procureur des Konings die termijn |
| heeft verlengd met drie extra maanden (artikel 167, tweede lid, van | |
| 2, du Code civil), l'officier de l'état civil a refusé de célébrer le | het Burgerlijk Wetboek), de ambtenaar van de burgerlijke stand heeft |
| geweigerd het huwelijk te voltrekken na het verstrijken van de termijn | |
| mariage à l'expiration du délai de surséance (article 167, alinéa 4) | van uitstel (artikel 167, vierde lid) en, ten slotte, de |
| et, enfin, les candidats au mariage ont introduit un recours contre la | kandidaat-gehuwden tegen de beslissing tot weigering een beroep hebben |
| décision de refus devant le tribunal de la famille, dans le délai de | ingesteld voor de familierechtbank, binnen de beroepstermijn (artikel |
| recours (article 167, dernier alinéa). Les litiges au fond ont pour | 167, laatste lid). De geschillen ten gronde vertonen de bijzonderheid |
| particularité que la décision de refus de l'officier de l'état civil | dat van de beslissing tot weigering van de ambtenaar van de |
| de célébrer le mariage a été notifiée aux candidats au mariage à une | burgerlijke stand om het huwelijk te voltrekken, aan de |
| date à laquelle le délai de six mois et quatorze jours pour célébrer | kandidaat-gehuwden kennis is gegeven op een datum nadat de termijn van |
| zes maanden en veertien dagen om het huwelijk te voltrekken, reeds was | |
| le mariage était déjà écoulé (article 165, § 3, alinéa 1er). | verstreken (artikel 165, § 3, eerste lid). |
| La Cour limite son examen à cette hypothèse. | Het Hof beperkt zijn onderzoek tot die hypothese. |
| B.4.3. Il ressort des motifs des décisions de renvoi que le juge a quo | B.4.3. Uit de motieven van de verwijzingsbeslissingen blijkt dat de |
| interroge la Cour à propos des conséquences du dépassement du délai de | verwijzende rechter het Hof ondervraagt over de gevolgen van het |
| six mois et quatorze jours pour célébrer le mariage visé à l'article | overschrijden van de termijn van zes maanden en veertien dagen voor |
| 165, § 3, alinéa 1er, du Code civil, sur le sort à réserver au recours | het voltrekken van het huwelijk bedoeld in artikel 165, § 3, eerste |
| lid, van het Burgerlijk Wetboek, voor de behandeling van het beroep | |
| dat tegen de beslissing tot weigering is ingesteld, krachtens artikel | |
| formé contre la décision de refus, en vertu de l'article 167, dernier | 167, laatste lid, van hetzelfde Wetboek, en voor de behandeling van |
| alinéa, du même Code, et à la demande de prolongation du délai de six | het verzoek om een verlenging van de termijn van zes maanden bedoeld |
| mois visée à l'article 165, § 3, alinéa 2, du même Code, en cas de | in artikel 165, § 3, tweede lid, van hetzelfde Wetboek wanneer de |
| surséance à la célébration du mariage, en vertu de l'article 167, | voltrekking van het huwelijk wordt uitgesteld krachtens artikel 167, |
| alinéa 2, du même Code. | tweede lid, van hetzelfde Wetboek. |
| De prejudiciële vragen hebben niet rechtstreeks betrekking op artikel | |
| L'article 63 du Code civil, qui concerne la déclaration de mariage, | 63 van het Burgerlijk Wetboek, dat de huwelijksaangifte betreft. |
| n'est pas directement concerné pas les questions préjudicielles. | |
| La Cour limite par conséquent son examen aux articles 165, § 3, et | Het Hof beperkt zijn onderzoek derhalve tot de artikelen 165, § 3, en |
| 167, alinéas 2 et 6, du Code civil. | 167, tweede en zesde lid, van het Burgerlijk Wetboek. |
| B.4.4. Il ressort par ailleurs des motifs des décisions de renvoi que | B.4.4. Uit de motieven van de verwijzingsbeslissingen blijkt daarnaast |
| le juge a quo compare la situation de candidats au mariage qui ont | |
| choisi de se marier à une date proche du point de départ du délai de | dat de verwijzende rechter de situatie van de kandidaat-gehuwden die |
| six mois et quatorze jours pour célébrer le mariage, d'une part, et | ervoor hebben gekozen te huwen op een datum kort na het aanvangspunt |
| celle des candidats au mariage qui choisissent de se marier à une date | van de termijn van zes maanden en veertien dagen voor het voltrekken |
| éloignée du point de départ du même délai, d'autre part. Les questions préjudicielles invitent la Cour à se prononcer sur une éventuelle discrimination, en ce que la seconde catégorie de personnes serait privée, sans justification objective et raisonnable, d'un accès effectif au tribunal de la famille, dans les circonstances décrites en B.4.2, à la fois pour contester la décision de refus et pour demander une prolongation du délai de célébration du mariage. La question préjudicielle doit ainsi être interprétée en ce sens que la Cour est interrogée sur la compatibilité des dispositions en cause avec les | van het huwelijk, enerzijds, vergelijkt met die van de kandidaat-gehuwden die ervoor kiezen te huwen op een datum die ver verwijderd is van het aanvangspunt van diezelfde termijn, anderzijds. Met de prejudiciële vragen wordt het Hof verzocht zich uit te spreken over een eventuele discriminatie, in zoverre die tweede categorie van personen zonder objectieve en redelijke verantwoording een daadwerkelijke toegang tot de familierechtbank zou worden ontzegd, in de in B.4.2 omschreven omstandigheden, zowel om de beslissing tot weigering te betwisten als om een verlenging van de termijn voor het voltrekken van het huwelijk aan te vragen. De prejudiciële vraag dient aldus zo te worden begrepen dat het Hof wordt ondervraagd over de bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepalingen met de |
| articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec le droit d'accès | artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met het recht |
| au juge, garanti par l'article 13 de la Constitution et par l'article | op toegang tot de rechter, zoals gewaarborgd door artikel 13 van de |
| 6 de la Convention européenne des droits de l'homme, et avec le droit | Grondwet en artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de |
| au mariage, garanti par l'article 12 de la même Convention. B.5.1. Le droit d'accès au juge, qui constitue un aspect du droit à un procès équitable, peut être soumis à des conditions de recevabilité, notamment en ce qui concerne l'introduction d'une voie de recours. Ces conditions ne peuvent cependant aboutir à restreindre le droit de manière telle que celui-ci s'en trouve atteint dans sa substance même. Tel serait le cas si les restrictions imposées ne tendaient pas vers un but légitime et s'il n'existait pas un rapport raisonnable de proportionnalité entre les moyens employés et le but visé. | mens, en met het recht om te huwen gewaarborgd bij artikel 12 van hetzelfde Verdrag. B.5.1. Het recht op toegang tot de rechter, dat een onderdeel is van het recht op een eerlijk proces, kan worden onderworpen aan ontvankelijkheidsvoorwaarden, met name wat betreft het instellen van een rechtsmiddel. Die voorwaarden mogen echter niet ertoe leiden dat het recht op zodanige wijze wordt beperkt dat de kern ervan wordt aangetast. Dit zou het geval zijn wanneer de beperkingen geen wettig doel nastreven of indien er geen redelijk verband van evenredigheid bestaat tussen de aangewende middelen en het nagestreefde doel. De verenigbaarheid van die beperkingen met het recht op toegang tot |
| La compatibilité de ces limitations avec le droit d'accès à un | een rechterlijke instantie hangt af van de bijzonderheden van de in |
| tribunal dépend des particularités de la procédure en cause et | het geding zijnde procedure en wordt beoordeeld in het licht van het |
| s'apprécie au regard de l'ensemble du procès (CEDH, 24 février 2009, | proces in zijn geheel (EHRM, 24 februari 2009, L'Erablière t. België, |
| L'Erablière c. Belgique, § 36; 29 mars 2011, R.T.B.F. c. Belgique, § | § 36; 29 maart 2011, R.T.B.F. t. België, § 69, 18 oktober 2016, |
| 69; 18 octobre 2016, Miessen c. Belgique, § 64). | Miessen t. België, § 64). |
| B.5.2. Plus particulièrement, les règles relatives aux formalités et | B.5.2. Meer in het bijzonder zijn de regels betreffende de |
| délais fixés pour former un recours visent à assurer une bonne | vormvoorschriften en termijnen om beroep in te stellen gericht op een |
| administration de la justice et à écarter les risques d'insécurité | goede rechtsbedeling en het weren van de risico's van |
| juridique. Toutefois, ces règles ne peuvent empêcher les justiciables | rechtsonzekerheid. Die regels mogen de rechtzoekenden echter niet |
| de se prévaloir des voies de recours disponibles. | verhinderen de beschikbare rechtsmiddelen te doen gelden. |
| De surcroît, ' les tribunaux doivent, en appliquant des règles de | Bovendien ' dienen de rechtbanken, door de procedureregels toe te |
| procédure, éviter à la fois un excès de formalisme qui porterait | passen, zowel een overdreven formalisme dat afbreuk zou doen aan het |
| atteinte à l'équité de la procédure, et une souplesse excessive qui | eerlijke karakter van de procedure, als een buitensporige soepelheid |
| aboutirait à supprimer les conditions de procédure établies par la loi | die zou leiden tot het afschaffen van de bij de wet vastgestelde |
| procedurele vereisten, te vermijden ' (EHRM, 26 juli 2007, Walchli t. | |
| ' (CEDH, 26 juillet 2007, Walchli c. France, § 29; 25 mai 2004, Kadlec | Frankrijk, § 29; 25 mei 2004, Kadlec en anderen t. Tsjechische |
| et autres c. République tchèque, § 26). ' En effet, le droit d'accès à | Republiek, § 26). ' Het recht op toegang tot een rechter wordt immers |
| un tribunal se trouve atteint lorsque sa réglementation cesse de | aangetast wanneer de reglementering ervan niet langer de |
| servir les buts de la sécurité juridique et de la bonne administration | doelstellingen van de rechtszekerheid en de behoorlijke rechtsbedeling |
| de la justice et constitue une sorte de barrière qui empêche le | dient en een soort van hinderpaal vormt die de rechtzoekende |
| justiciable de voir son litige tranché au fond par la juridiction | verhindert zijn geschil ten gronde door het bevoegde rechtscollege |
| compétente ' (CEDH, 24 mai 2011, Sabri Gunes c. Turquie, § 58; 13 | beslecht te zien ' (EHRM, 24 mei 2011, Sabri Gunes t. Turkije, § 58; |
| janvier 2011, Evaggelou c. Grèce, § 19; 18 octobre 2016, Miessen c. | 13 januari 2011, Evaggelou t. Griekenland, § 19; 18 oktober 2016, |
| Belgique, § 66). | Miessen t. België, § 66). |
| Le droit d'accès au juge est notamment violé s'il est imposé à une | Het recht op toegang tot de rechter is met name geschonden indien aan |
| partie au procès un formalisme excessif sous la forme d'un délai dont | een procespartij een excessief formalisme wordt opgelegd in de vorm |
| le respect est tributaire de circonstances échappant à son pouvoir | van een termijn waarvan de inachtneming afhankelijk is van |
| (CEDH, 22 juillet 2010, Melis c. Grèce, §§ 27-28). B.6. La Cour examine, en règle, les dispositions en cause dans l'interprétation qu'en donne le juge a quo. B.7.1. Dans l'interprétation retenue par le juge a quo, le recours contre la décision de refus devrait être considéré comme dépourvu d'objet, dans les circonstances décrites en B.4.2, au motif que le délai de célébration du mariage serait dépassé et qu'une nouvelle déclaration de mariage serait nécessaire. La demande de prolongation du délai de célébration du mariage formulée dans le cadre du recours | omstandigheden buiten zijn wil (EHRM, 22 juli 2010, Melis t. Griekenland, §§ 27-28). B.6. In de regel onderzoekt het Hof de in het geding zijnde bepaling in de interpretatie die de verwijzende rechter eraan geeft. B.7.1. In de door de verwijzende rechter gekozen interpretatie zou het beroep tegen de beslissing tot weigering zonder voorwerp moeten worden beschouwd, in de in B.4.2 omschreven omstandigheden, omdat de termijn voor het voltrekken van het huwelijk zou zijn verstreken en een nieuwe huwelijksaangifte vereist zou zijn. Het verzoek om de termijn voor het voltrekken van het huwelijk te verlengen, geformuleerd in het kader van het beroep, zou evenmin kunnen worden ingewilligd, aangezien het |
| ne pourrait pas non plus être accueillie, dès lors qu'elle serait | zou zijn ingediend na het verstrijken van de oorspronkelijke termijn. |
| introduite après l'expiration du délai originaire. | B.7.2. De kandidaat-gehuwden hebben, in geval van uitstel, evenwel |
| B.7.2. Le respect du délai de célébration du mariage échappe toutefois | geen vat op de naleving van de termijn voor het voltrekken van het |
| à la maîtrise des candidats au mariage, en cas de surséance. En effet, | huwelijk. Immers, hoe verder de door de kandidaat-gehuwden gekozen |
| plus les candidats au mariage ont choisi une date éloignée du point de | datum verwijderd is van het aanvangspunt van de termijn van zes |
| départ du délai de six mois et quatorze jours visé à l'article 165, § | maanden en veertien dagen bedoeld in artikel 165, § 3, eerste lid, van |
| 3, alinéa 1er, du Code civil et plus le délai de surséance est long, | het Burgerlijk Wetboek en hoe langer de termijn van uitstel is, hoe |
| plus les chances sont élevées que la décision de refus intervienne à | groter de kans is dat de weigeringsbeslissing valt op een ogenblik dat |
| un moment où le délai de célébration du mariage est dépassé, dès lors | de termijn voor het voltrekken van het huwelijk is verstreken, |
| que le délai de surséance prend cours à partir de la date de mariage | aangezien de termijn van uitstel aanvangt vanaf de door de toekomstige |
| choisie par les futurs époux et qu'il peut durer jusqu'à cinq mois, | echtgenoten gekozen huwelijksdatum en tot vijf maanden kan bedragen, |
| soit un délai fort proche du délai de six mois pour célébrer le | namelijk een termijn die nauw aanleunt bij de termijn van zes maanden |
| mariage. | voor het voltrekken van het huwelijk. |
| Les candidats au mariage ne maîtrisent ni la décision de surseoir à la | De kandidaat-gehuwden hebben geen vat op de beslissing om de |
| célébration du mariage, ni le délai de cette surséance, tandis que | voltrekking van het huwelijk uit te stellen, noch op de termijn van |
| l'article 165, §§ 1er et 3, alinéa 1er, du Code civil leur donne la | dat uitstel, terwijl artikel 165, § 1 en § 3, eerste lid, van het |
| possibilité de choisir la date de leur mariage. | Burgerlijk Wetboek hun de mogelijkheid biedt de datum van hun huwelijk |
| Partant, dans cette interprétation, les dispositions en cause privent | te kiezen. In die interpretatie ontzeggen de in het geding zijnde bepalingen op |
| de manière disproportionnée les candidats qui ont choisi de se marier | onevenredige wijze de kandidaten die ervoor hebben gekozen om te huwen |
| à une date éloignée du point de départ du délai de six mois et | op een datum die ver verwijderd is van het aanvangspunt van de termijn |
| quatorze jours mentionné à l'article 165, § 3, alinéa 1er, du Code | van zes maanden en veertien dagen vermeld in artikel 165, § 3, eerste |
| civil, d'un accès effectif au tribunal de la famille, dans les | lid, van het Burgerlijk Wetboek, bijgevolg een daadwerkelijke toegang |
| circonstances décrites en B.4.2. | tot de familierechtbank, in de in B.4.2 omschreven omstandigheden. |
| B.8. Dans cette interprétation, les questions préjudicielles appellent | B.8. In die interpretatie dienen de prejudiciële vragen bevestigend te |
| une réponse affirmative. | worden beantwoord. |
| B.9. Les articles 165, § 3, et 167, alinéas 2 et 6, du Code civil | B.9. De artikelen 165, § 3, en 167, tweede en zesde lid, van het |
| peuvent toutefois être interprétés autrement. | Burgerlijk Wetboek kunnen evenwel anders worden geïnterpreteerd. |
| B.10.1. Les dispositions en cause n'indiquent en effet pas les | B.10.1. De in het geding zijnde bepalingen geven immers niet de |
| conséquences du dépassement du délai de six mois et quatorze jours sur | gevolgen aan van de overschrijding van de termijn van zes maanden en |
| le sort à réserver au recours contre la décision de refus et à la | veertien dagen voor de behandeling van het beroep tegen de beslissing |
| demande de prolongation judiciaire de ce délai formulée dans le cadre de ce recours. Les dispositions en cause peuvent être interprétées en ce sens que lorsque l'officier de l'état civil et, le cas échéant, le procureur du Roi décident de surseoir au mariage le délai maximum pour célébrer le mariage est prorogé d'office jusqu'à ce que l'officier de l'état civil accepte de célébrer le mariage ou, s'il refuse, jusqu'à ce que le juge saisi valablement d'un recours contre cette décision se prononce sur l'action et, le cas échéant, sur une prorogation du délai précité. | tot weigering en voor het verzoek om de gerechtelijke verlenging van die termijn geformuleerd in het kader van dat beroep. De in het geding zijnde bepalingen kunnen zo worden geïnterpreteerd dat, ingeval de ambtenaar van de burgerlijke stand en in voorkomend geval de procureur des Konings, tot uitstel van het huwelijk beslissen de maximale termijn voor het voltrekken van het huwelijk ambtshalve wordt verlengd tot de ambtenaar van de burgerlijke stand aanvaardt om het huwelijk te voltrekken of, indien hij dat weigert, tot de rechter bij wie geldig een beroep tegen die beslissing is ingesteld, zich uitspreekt over de vordering en in voorkomend geval over een verlenging van de voormelde termijn. |
| B.10.2. Les dispositions en cause, dans cette interprétation, | B.10.2. In die interpretatie stemmen de in het geding zijnde |
| correspondent à l'intention du législateur, qui a indiqué lors des | bepalingen overeen met de wil van de wetgever, die tijdens de |
| travaux préparatoires que la faculté pour le juge saisi du recours | parlementaire voorbereiding heeft aangegeven dat de mogelijkheid, voor |
| contre la décision de refus de prolonger le délai de six mois | de rechter bij wie het beroep tegen de weigeringsbeslissing is |
| permettait ' d'éviter, par ce biais, que les parties doivent, une | ingesteld, om de termijn van zes maanden te verlengen, kon ' voorkomen |
| deuxième fois, faire une déclaration ' (Doc. parl., Sénat, 1998-1999, | dat partijen voor een tweede maal een aangifte dienen te doen ' (Parl. |
| n° 512/4, p. 12). | St., Senaat, 1998-1999, nr. 1-512/4, p. 12). |
| Pour le surplus, les dispositions en cause ainsi interprétées | Voor het overige komen de in het geding zijnde bepalingen, aldus |
| rencontrent l'objectif d'éviter de pénaliser les candidats au mariage | geïnterpreteerd, tegemoet aan het doel om te vermijden dat de |
| kandidaat-gehuwden in geval van uitstel worden bestraft, dat eveneens | |
| en cas de surséance, qui est également à la base de l'article 167, | ten grondslag ligt aan artikel 167, derde lid, van het Burgerlijk |
| alinéa 3, du Code civil. En vertu de cette disposition, lorsque | Wetboek. Krachtens die bepaling moet de ambtenaar van de burgerlijke |
| l'officier de l'état civil n'a pas pris de décision refusant ou | stand, wanneer hij geen beslissing heeft genomen waarbij de |
| accordant la célébration du mariage dans le délai de surséance de cinq | voltrekking van het huwelijk wordt geweigerd of toegestaan binnen de |
| mois maximum prévu à l'article 167, alinéa 2, du même Code, celui-ci | termijn van uitstel van hoogstens vijf maanden bepaald in artikel 167, |
| doit célébrer le mariage sans délai, ' même dans les cas où le délai | tweede lid, van hetzelfde Wetboek, het huwelijk onverwijld voltrekken, |
| de six mois visé à l'article 165, § 3, est expiré '. De la même | ' zelfs in die gevallen waar de in artikel 165, § 3 bedoelde termijn |
| manière, les candidats au mariage doivent disposer d'un accès effectif | van zes maanden reeds is verstreken '. Op dezelfde wijze moeten de |
| au tribunal de la famille afin de contester la décision de refus de | kandidaat-gehuwden beschikken over een daadwerkelijke toegang tot de |
| célébrer leur mariage consécutive à une décision de surséance, même | familierechtbank teneinde de beslissing waarbij de voltrekking van hun |
| lorsque le délai de célébration du mariage est dépassé pour des | huwelijk wordt geweigerd, volgend op een beslissing tot uitstel, te |
| raisons indépendantes de leur volonté. | betwisten, zelfs wanneer de termijn voor het voltrekken van het |
| huwelijk is overschreden om redenen onafhankelijk van hun wil. | |
| B.11. Dans cette interprétation, les questions préjudicielles | B.11. In die interpretatie dienen de prejudiciële vragen ontkennend te |
| appellent une réponse négative. | worden beantwoord. |
| B.12. Le contrôle au regard des articles 10 et 11 de la Constitution, | B.12. De toetsing aan de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in |
| combinés avec l'article 12 de la Convention européenne des droits de | samenhang gelezen met artikel 12 van het Europees Verdrag voor de |
| l'homme, ne conduit pas à une autre conclusion ». | rechten van de mens, leidt niet tot een andere conclusie ». |
| B.6. Pour les mêmes motifs que ceux de l'arrêt précité, la question | B.6. Om dezelfde motieven als die van het voormelde arrest, dient de |
| préjudicielle appelle une réponse identique. | prejudiciële vraag op identieke wijze te worden beantwoord. |
| Par ces motifs, | Om die redenen, |
| la Cour | het Hof |
| dit pour droit : | zegt voor recht : |
| - Les articles 165, § 3 et 167, alinéas 2 et 6, du Code civil violent | - De artikelen 165, § 3, en 167, tweede en zesde lid, van het |
| les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec le droit | Burgerlijk Wetboek schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in |
| d'accès au juge, dans l'interprétation selon laquelle, lorsque | samenhang gelezen met het recht op toegang tot de rechter, in de |
| interpretatie dat, wanneer de ambtenaar van de burgerlijke stand en in | |
| l'officier de l'état civil et, le cas échéant, le procureur du Roi | voorkomend geval de procureur des Konings tot uitstel van het huwelijk |
| décident de surseoir au mariage, que l'officier de l'état civil refuse | beslissen, de ambtenaar van de burgerlijke stand vervolgens weigert om |
| ensuite de célébrer le mariage et que cette décision est notifiée | het huwelijk te voltrekken en van die beslissing kennis wordt gegeven |
| après l'expiration du délai maximum dans lequel le mariage doit être | nadat de maximale termijn binnen welke het huwelijk moet worden |
| célébré, le recours valablement introduit contre cette décision est | voltrokken is verstreken, het beroep dat geldig tegen die beslissing |
| considéré comme étant sans objet et une prorogation de ce délai ne | wordt ingesteld als zonder voorwerp wordt beschouwd en geen verlenging |
| peut plus être accordée. | van die termijn meer kan worden toegestaan. |
| - Les mêmes dispositions ne violent pas les articles 10 et 11 de la | - Dezelfde bepalingen schenden niet de artikelen 10 en 11 van de |
| Constitution, combinés avec le droit d'accès au juge, dans | Grondwet, in samenhang gelezen met het recht op toegang tot de |
| l'interprétation selon laquelle, lorsque l'officier de l'état civil | rechter, in de interpretatie dat, wanneer de ambtenaar van de |
| et, le cas échéant, le procureur du Roi décident de surseoir au | burgerlijke stand en in voorkomend geval de procureur des Konings tot |
| mariage, le délai maximum pour célébrer le mariage est prorogé | uitstel van het huwelijk beslissen, de maximale termijn voor het |
| d'office jusqu'à ce que l'officier de l'état civil accepte de célébrer | voltrekken van het huwelijk ambtshalve wordt verlengd tot de ambtenaar |
| van de burgerlijke stand aanvaardt om het huwelijk te voltrekken of, | |
| le mariage ou, s'il refuse, jusqu'à ce que le juge saisi valablement | indien hij dat weigert, tot de rechter bij wie geldig een beroep tegen |
| d'un recours contre cette décision se prononce sur l'action et, le cas | die beslissing is ingesteld, zich uitspreekt over de vordering en in |
| échéant, sur une prorogation du délai précité. | voorkomend geval over een verlenging van de voormelde termijn. |
| Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
| conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
| la Cour constitutionnelle, le 15 juin 2017. | op 15 juni 2017. |
| Le greffier, | De griffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| Le président, | De voorzitter, |
| J. Spreutels | J. Spreutels |