← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 166/2016 du 22 décembre 2016 Numéro du rôle : 6282 En cause
: la question préjudicielle relative à l'article 3 du Code judiciaire, posée par le Tribunal de première
instance de Liège, division Huy. La Cour constitutio composée des présidents
J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snapp(...)"
| Extrait de l'arrêt n° 166/2016 du 22 décembre 2016 Numéro du rôle : 6282 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 3 du Code judiciaire, posée par le Tribunal de première instance de Liège, division Huy. La Cour constitutio composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snapp(...) | Uittreksel uit arrest nr. 166/2016 van 22 december 2016 Rolnummer 6282 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg Luik, afdeling Hoei. Het Grondwettelijk samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de rechters L. Lavrysen, A. Alen, J(...) |
|---|---|
| COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
| Extrait de l'arrêt n° 166/2016 du 22 décembre 2016 | Uittreksel uit arrest nr. 166/2016 van 22 december 2016 |
| Numéro du rôle : 6282 | Rolnummer 6282 |
| En cause : la question préjudicielle relative à l'article 3 du Code | In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 3 van het |
| judiciaire, posée par le Tribunal de première instance de Liège, | Gerechtelijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg |
| division Huy. | Luik, afdeling Hoei. |
| La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
| composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges L. | samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de |
| Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. | rechters L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. |
| Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée | Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. |
| du greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. Spreutels, | Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, |
| après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
| I. Objet de la question préjudicielle et procédure | I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging |
| Par jugement du 4 novembre 2015 en cause de Laurent Veckmans contre la | Bij vonnis van 4 november 2015 in zake Laurent Veckmans tegen de nv « |
| SA « EDF Luminus », dont l'expédition est parvenue au greffe de la | EDF Luminus », waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is |
| Cour le 6 novembre 2015, le Tribunal de première instance de Liège, | ingekomen op 6 november 2015, heeft de Rechtbank van eerste aanleg |
| division Huy, a posé la question préjudicielle suivante : | Luik, afdeling Hoei, de volgende prejudiciële vraag gesteld : |
| « L'article 3 du Code judiciaire viole-t-il les articles 10 et 11 de | « Schendt artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek de artikelen 10 en 11 |
| la Constitution en ce qu'il a pour effet qu'une loi modificative du | van de Grondwet in zoverre het tot gevolg heeft dat een wet die het |
| taux de ressort est immédiatement applicable aux jugements rendus | bedrag van de aanleg wijzigt, onmiddellijk van toepassing is op de |
| vonnissen die na de datum van inwerkingtreding van die wet zijn | |
| après la date d'entrée en vigueur de cette loi, sans qu'il soit tenu | gewezen, zonder dat rekening wordt gehouden met de datum van het |
| compte de la date d'introduction de l'affaire devant le premier juge | inleiden van de zaak voor de eerste rechter en/of met de datum van het |
| et/ou de la date d'introduction des demandes qui sont formulées devant | instellen van de vorderingen die voor hem zijn geformuleerd en die |
| lui et qui conditionnent le calcul de ce taux ? ». | bepalend zijn voor de berekening van dat bedrag ? ». |
| (...) | (...) |
| III. En droit | III. In rechte |
| (...) | (...) |
| B.1. L'article 3 du Code judiciaire dispose : | B.1. Artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek bepaalt : |
| « Les lois d'organisation judiciaire, de compétence et de procédure | « De wetten op de rechterlijke organisatie, de bevoegdheid en de |
| sont applicables aux procès en cours sans dessaisissement cependant de | rechtspleging zijn van toepassing op de hangende rechtsgedingen, |
| zonder dat die worden onttrokken aan de instantie van het gerecht | |
| la juridiction qui, à son degré, en avait été valablement saisie et | waarvoor zij op geldige wijze aanhangig zijn, en behoudens de |
| sauf les exceptions prévues par la loi ». | uitzonderingen bij de wet bepaald ». |
| B.2.1. Le juge a quo demande à la Cour si la disposition précitée est | B.2.1. De verwijzende rechter vraagt het Hof of de voormelde bepaling |
| compatible avec le principe d'égalité et de non-discrimination « en ce | bestaanbaar is met het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie « |
| in zoverre [zij] tot gevolg heeft dat een wet die het bedrag van de | |
| qu' [elle] a pour effet qu'une loi modificative du taux de ressort est | aanleg wijzigt, onmiddellijk van toepassing is op de vonnissen die na |
| immédiatement applicable aux jugements rendus après la date d'entrée | de datum van inwerkingtreding van die wet zijn gewezen, zonder dat |
| en vigueur de cette loi, sans qu'il soit tenu compte de la date | rekening wordt gehouden met de datum van het inleiden van de zaak voor |
| d'introduction de l'affaire devant le premier juge et/ou de la date | de eerste rechter en/of met de datum van het instellen van de |
| d'introduction des demandes qui sont formulées devant lui et qui | vorderingen die voor hem zijn geformuleerd en die bepalend zijn voor |
| conditionnent le calcul de ce taux ». | de berekening van dat bedrag ». |
| B.2.2. Il ressort du libellé de la question préjudicielle et de la | B.2.2. Uit de bewoordingen van de prejudiciële vraag en uit de |
| décision de renvoi que le juge est saisi de l'appel d'une décision | verwijzingsbeslissing blijkt dat bij de rechter hoger beroep is |
| ingesteld tegen een beslissing die door een vrederechter werd gewezen | |
| rendue par un juge de paix, le 4 septembre 2014, soit après l'entrée | op 4 september 2014, zijnde na de inwerkingtreding van de artikelen |
| en vigueur des articles 136 et 274 de la loi du 30 juillet 2013 | 136 en 274 van de wet van 30 juli 2013 betreffende de invoering van |
| portant création d'un tribunal de la famille et de la jeunesse. | |
| L'article 136 de la loi précitée, entrée en vigueur, aux termes de | een familie- en jeugdrechtbank. Artikel 136 van de voormelde wet, die |
| l'article 274 de la même loi, le 1er septembre 2014, a modifié le taux | luidens artikel 274 van dezelfde wet in werking is getreden op 1 |
| de ressort des décisions rendues en première instance, de sorte que, | september 2014, heeft het bedrag van de aanleg van de in eerste aanleg |
| gewezen beslissingen gewijzigd zodat, met toepassing van het voormelde | |
| par application de l'article 3 du Code judiciaire précité, l'appel du | artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek, het aan de verwijzende rechter |
| voorgelegde hoger beroep tegen het vonnis onontvankelijk is, aangezien | |
| jugement soumis au juge a quo est irrecevable, le montant de la | het bedrag van de vordering die het voorwerp uitmaakt van het hoger |
| demande qui fait l'objet de l'appel étant inférieur au nouveau taux de | beroep lager is dan het nieuwe bedrag van de aanleg. |
| ressort. Il résulterait de la combinaison, avec l'article 3 du Code judiciaire, | Uit de combinatie, met artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek, van de |
| des deux dispositions de la loi du 30 juillet 2013, qui, selon le juge | twee bepalingen van de wet van 30 juli 2013 die, volgens de |
| a quo, ne violent manifestement pas les articles 10 et 11 de la | verwijzende rechter, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet |
| Constitution, une différence de traitement entre les justiciables | klaarblijkelijk niet schenden, zou een verschil in behandeling tussen |
| selon qu'ils ont introduit, avant ou après le 1er septembre 2014, un | rechtzoekenden voortvloeien naargelang zij vóór of na 1 september 2014 |
| appel contre un jugement rendu par un juge de paix, dont l'enjeu est | hoger beroep hebben ingesteld tegen een door een vrederechter gewezen |
| inférieur à 1.860 euros. | vonnis waarvan de inzet lager is dan 1.860 euro. |
| B.2.3. La fixation du taux de ressort ne faisant pas l'objet de la | B.2.3. Aangezien de vaststelling van het bedrag van de aanleg niet het |
| question préjudicielle, tel qu'il a été circonscrit en B.2.2, c'est | voorwerp vormt van de prejudiciële vraag, zoals het is omschreven in |
| l'application immédiate du nouveau taux de ressort aux jugements | B.2.2, is het de onmiddellijke toepassing van het nieuwe bedrag van de |
| rendus au moment de l'entrée en vigueur de la loi nouvelle qui est la | aanleg op de vonnissen die zijn gewezen op het ogenblik van de |
| cause de la différence de traitement soumise au contrôle de la Cour. | inwerkingtreding van de nieuwe wet, die de oorzaak is van het verschil |
| in behandeling dat ter toetsing aan het Hof wordt voorgelegd. | |
| B.3. L'article 3 du Code judiciaire consacre le principe général de | B.3. Artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek bevestigt het algemeen |
| droit de l'application immédiate des lois d'organisation judiciaire, | rechtsbeginsel van de onmiddellijke toepassing van de wetten op de |
| de compétence et de procédure. | rechterlijke organisatie, de bevoegdheid en de rechtspleging. |
| Etant donné que cette application immédiate ne vaut que « sauf les | Aangezien die onmiddellijke toepassing slechts geldt « behoudens de |
| exceptions prévues par la loi », cet article 3 ne peut en soi violer | uitzonderingen bij de wet bepaald », kan dat artikel 3 op zichzelf |
| les articles 10 et 11 de la Constitution. La différence de traitement | beschouwd de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet schenden. Het |
| par suite de l'application immédiate découle nécessairement de | verschil in behandeling als gevolg van de onmiddellijke toepassing |
| l'absence d'un régime légal prévoyant une dérogation à cette règle. | vloeit noodzakelijkerwijze voort uit het ontbreken van een wettelijke |
| regeling die in een afwijking van die regel voorziet. | |
| B.4. Il appartient en principe au législateur de régler l'entrée en | B.4. Het komt in beginsel de wetgever toe om de inwerkingtreding van |
| vigueur d'une loi nouvelle et de décider de prévoir ou non une | een nieuwe wet te regelen en uit te maken of hij al dan niet dient te |
| dérogation à la règle contenue dans l'article 3 du Code judiciaire. | voorzien in een afwijking van de regel die in artikel 3 van het |
| Les articles 10 et 11 de la Constitution ne sont violés que si la date | Gerechtelijk Wetboek is vervat. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet |
| d'entrée en vigueur établit une différence de traitement dépourvue de | zijn slechts geschonden indien het tijdstip van inwerkingtreding tot |
| justification raisonnable ou s'il est porté une atteinte | een verschil in behandeling leidt waarvoor geen redelijke |
| verantwoording bestaat of indien aan het vertrouwensbeginsel op | |
| disproportionnée au principe de confiance. | buitensporige wijze afbreuk wordt gedaan. |
| B.5. En l'espèce, l'article 274 de la loi du 30 juillet 2013 a fixé la | B.5. Te dezen heeft artikel 274 van de wet van 30 juli 2013 de datum |
| date d'entrée en vigueur de l'article 136, qui a modifié le taux de | van inwerkingtreding vastgesteld van artikel 136, dat onder meer het |
| ressort applicable notamment, selon l'article 617, alinéa 1er, du Code | bedrag van de aanleg heeft gewijzigd dat volgens artikel 617, eerste |
| lid, van het Gerechtelijk Wetboek van toepassing is op de door een | |
| judiciaire, aux jugements rendus par le juge de paix. Ainsi, par | vrederechter gewezen vonnissen. Aldus is, ingevolge de toepassing van |
| l'effet de l'application de l'article 3 du Code judiciaire, le nouveau | artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek, het nieuwe bedrag van de |
| taux de ressort s'applique à tous les jugements rendus par les juges | aanleg van toepassing op alle vonnissen die door de vrederechters zijn |
| de paix après le 1er septembre 2014. | gewezen na 1 september 2014. |
| B.6. Le législateur a pu légitimement considérer qu'il ne devait pas | B.6. De wetgever vermocht op rechtmatige wijze ervan uit te gaan dat |
| faire d'exception, en l'espèce, au principe de l'application immédiate | hij te dezen geen uitzondering diende te maken op het beginsel van de |
| des lois d'organisation judiciaire, de compétence et de procédure, tel | onmiddellijke toepassing van de wetten op de rechterlijke organisatie, |
| de bevoegdheid en de rechtspleging, zoals het is verankerd in artikel | |
| qu'il est consacré par l'article 3 du Code judiciaire et qui implique, | 3 van het Gerechtelijk Wetboek en dat, volgens een vaste rechtspraak, |
| impliceert dat, in geval van wijziging van de wetgeving inzake de | |
| selon une jurisprudence constante, que, en cas de modification de la | rechtsmiddelen, de wet die op de dag van de beslissing van kracht is, |
| législation relative aux voies de recours, c'est la loi en vigueur au | de rechtsmiddelen regelt die daartegen openstaan. |
| jour de la décision qui règle les voies de recours contre celle-ci. | Weliswaar heeft de onmiddellijke inwerkingtreding van de nieuwe wet, |
| Certes, l'entrée en vigueur immédiate de la loi nouvelle, dans | in de hypothese die de verwijzende rechter beoogt, tot gevolg dat het |
| l'hypothèse visée par le juge a quo, a pour conséquence que l'appel | hoger beroep niet ontvankelijk is ratione summae, terwijl het dat wel |
| n'est pas recevable ratione summae alors qu'il l'aurait été si le | zou zijn geweest indien het vonnis waartegen hoger beroep is |
| jugement dont appel avait été prononcé avant l'entrée en vigueur du | ingesteld, was uitgesproken vóór de inwerkingtreding van het nieuwe |
| nouveau taux de ressort. | bedrag van de aanleg. |
| Ce constat ne suffit toutefois pas pour conclure à une violation des | Die vaststelling kan evenwel niet volstaan om tot een schending van de |
| articles 10 et 11 de la Constitution. A peine de rendre impossible | artikelen 10 en 11 van de Grondwet te besluiten. Elke wetswijziging |
| toute modification législative, il ne peut être considéré qu'une | zou onmogelijk worden indien zou worden aangenomen dat een nieuwe |
| disposition nouvelle viole les articles 10 et 11 de la Constitution | bepaling de artikelen 10 en 11 van de Grondwet zou schenden om de |
| par cela seul qu'elle modifie les conditions d'application de la | enkele reden dat zij de toepassingsvoorwaarden van de vroegere |
| législation ancienne ou pour le seul motif qu'elle déjouerait les | wetgeving wijzigt, om de enkele reden dat zij de berekeningen in de |
| war zou sturen van diegenen die op de vroegere situatie zijn | |
| calculs de ceux qui se sont fiés à la situation ancienne ou qu'elle | voortgegaan of om de enkele reden dat zij de verwachtingen van een |
| déjouerait les attentes d'une partie à un procès. | partij in een rechtsgeding zou dwarsbomen. |
| En ne dérogeant pas à la réglementation contenue dans l'article 3 du | Door niet af te wijken van de in artikel 3 van het Gerechtelijk |
| Code judiciaire, le législateur n'a pas porté atteinte aux attentes | Wetboek vervatte regeling, heeft de wetgever geen afbreuk gedaan aan |
| légitimes d'une catégorie de justiciables. Dans les litiges civils, il | rechtmatige verwachtingen van een categorie van rechtzoekenden. In |
| n'existe aucun principe général garantissant le droit à un double | burgerrechtelijke geschillen bestaat geen algemeen beginsel dat het |
| degré de juridiction et la modification du taux de ressort telle | recht op een dubbele aanleg waarborgt en de wijziging van het bedrag |
| qu'elle résulte de l'article 617 du Code judiciaire, modifié par | van de aanleg zoals zij volgt uit artikel 617 van het Gerechtelijk |
| l'article 136 de la loi du 30 juillet 2013, s'applique à tous les | Wetboek, gewijzigd bij artikel 136 van de wet van 30 juli 2013, geldt |
| jugements rendus par les juges de paix dont le montant est inférieur à | voor alle door vrederechters gewezen vonnissen waarvan het bedrag |
| 1.860 euros. | lager is dan 1.860 euro. |
| B.7. La question préjudicielle appelle une réponse négative. | B.7. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord. |
| Par ces motifs, | Om die redenen, |
| la Cour | het Hof |
| dit pour droit : | zegt voor recht : |
| L'article 3 du Code judiciaire ne viole pas les articles 10 et 11 de | Artikel 3 van het Gerechtelijk Wetboek schendt de artikelen 10 en 11 |
| la Constitution en ce qu'il a pour effet qu'une loi modificative du | van de Grondwet niet in zoverre het tot gevolg heeft dat een wet die |
| taux de ressort est immédiatement applicable aux jugements rendus par | het bedrag van de aanleg wijzigt, onmiddellijk van toepassing is op de |
| vonnissen die na de datum van inwerkingtreding van die wet door een | |
| un juge de paix après la date d'entrée en vigueur de cette loi, sans | vrederechter zijn gewezen, zonder dat rekening wordt gehouden met de |
| qu'il soit tenu compte de la date d'introduction de l'affaire devant | datum van het inleiden van de zaak voor de eerste rechter of met de |
| le premier juge ou de la date d'introduction des demandes qui sont | datum van het instellen van de vorderingen die voor hem zijn |
| formulées devant lui et qui conditionnent le calcul de ce taux. | geformuleerd en die bepalend zijn voor de berekening van dat bedrag. |
| Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, | Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel |
| conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur | 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, |
| la Cour constitutionnelle, le 22 décembre 2016. | op 22 december 2016. |
| Le greffier, | De griffier, |
| F. Meersschaut | F. Meersschaut |
| Le président, | De voorzitter, |
| J. Spreutels | J. Spreutels |