Extrait de l'arrêt n° 78/2016 du 25 mai 2016 Numéros du rôle : 6214, 6236 et 6240 En cause : les recours en annulation totale ou partielle de la section 6 du chapitre IX du (...) La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges J.-(...) | Uittreksel uit arrest nr. 78/2016 van 25 mei 2016 Rolnummers : 6214, 6236 en 6240 In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van afdeling 6 van hoofdst(...) Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 78/2016 du 25 mai 2016 | Uittreksel uit arrest nr. 78/2016 van 25 mei 2016 |
Numéros du rôle : 6214, 6236 et 6240 | Rolnummers : 6214, 6236 en 6240 |
En cause : les recours en annulation totale ou partielle de la section | In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van |
6 (Dispositions relatives aux taxes sur les mâts, pylônes et antennes) | afdeling 6 (Bepalingen betreffende de belastingen op masten, pylonen |
du chapitre IX du décret-programme de la Région wallonne du 12 | en antennen) van hoofdstuk IX van het programmadecreet van het Waalse |
décembre 2014 « portant des mesures diverses liées au budget en | Gewest van 12 december 2014 « houdende verschillende maatregelen |
matière de calamité naturelle, de sécurité routière, de travaux | betreffende de begroting inzake natuurrampen, verkeersveiligheid, |
publics, d'énergie, de logement, d'environnement, d'aménagement du | openbare werken, energie, huisvesting, leefmilieu, ruimtelijke |
territoire, de bien-être animal, d'agriculture et de fiscalité », | ordening, dierenwelzijn, landbouw en fiscaliteit », alsook, in de zaak |
ainsi que, dans l'affaire n° 6214 du rôle, de l'article de base 36 01 | met rolnummer 6214, van basisartikel 36 01 90 van de |
90 de la division organique 17 du secteur I du titre I du tableau | organisatieafdeling 17 van sector I van titel I van de tabel als |
annexé au décret du 11 décembre 2014 contenant le budget des recettes | bijlage bij het decreet van 11 december 2014 houdende de algemene |
de la Région wallonne pour l'année budgétaire 2015, introduits par la | ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het begrotingsjaar |
SA de droit public « Belgacom », par la SA « Mobistar » et par la SA « | 2015, ingesteld door de nv van publiek recht « Belgacom », door de nv |
BASE Company ». | « Mobistar » en door de nv « BASE Company ». |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges | samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de |
J.-P. Snappe, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul et R. Leysen, | rechters J.-P. Snappe, E. Derycke, T. MerckxVan Goey, P. Nihoul en R. |
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. | Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder |
Spreutels, | voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet des recours et procédure | I. Onderwerp van de beroepen en rechtspleging |
a. Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le | a. Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 29 mei |
2015 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 2 juni | |
29 mai 2015 et parvenue au greffe le 2 juin 2015, la SA de droit | 2015, heeft de nv van publiek recht « Belgacom », bijgestaan en |
public « Belgacom », assistée et représentée par Me H. De Bauw, Me B. | vertegenwoordigd door Mr. H. De Bauw, Mr. B. Martel en Mr. B. |
Martel et Me B. Lombaert, avocats au barreau de Bruxelles, a introduit | Lombaert, advocaten bij de balie te Brussel, beroep tot vernietiging |
un recours en annulation des articles 144 à 151 du décret-programme de | ingesteld van de artikelen 144 tot 151 van het programmadecreet van |
la Région wallonne du 12 décembre 2014 « portant des mesures diverses | het Waalse Gewest van 12 december 2014 « houdende verschillende |
liées au budget en matière de calamité naturelle, de sécurité | maatregelen betreffende de begroting inzake natuurrampen, |
routière, de travaux publics, d'énergie, de logement, d'environnement, | verkeersveiligheid, openbare werken, energie, huisvesting, leefmilieu, |
d'aménagement du territoire, de bien-être animal, d'agriculture et de | ruimtelijke ordening, dierenwelzijn, landbouw en fiscaliteit » |
fiscalité » (publié au Moniteur belge du 29 décembre 2014, deuxième | (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 29 december 2014, tweede |
édition), ainsi que de l'article de base 36 01 90 de la division | editie), alsook van basisartikel 36 01 90 van de organisatieafdeling |
organique 17 du secteur I du titre I du tableau annexé au décret du 11 | 17 van sector I van titel I van de tabel als bijlage bij het decreet |
décembre 2014 contenant le budget des recettes de la Région wallonne | van 11 december 2014 houdende de algemene ontvangstenbegroting van het |
pour l'année budgétaire 2015 (publié au Moniteur belge du 19 décembre | Waalse Gewest voor het begrotingsjaar 2015 (bekendgemaakt in het |
2014, deuxième édition). | Belgisch Staatsblad van 19 december 2014, tweede editie). |
b. Par requêtes adressées à la Cour par lettres recommandées à la | b. Bij verzoekschriften die aan het Hof zijn toegezonden bij op 26 |
poste le 26 juin 2015 et parvenues au greffe le 29 juin 2015, des | juni 2015 ter post aangetekende brieven en ter griffie zijn ingekomen |
recours en annulation des articles 144 à 148 et 150 du | op 29 juni 2015, zijn beroepen tot vernietiging ingesteld van de |
décret-programme du 12 décembre 2014 précité et des articles 144 à | artikelen 144 tot 148 en 150 van het voormelde programmadecreet van 12 |
148, 150 et 151 du même décret-programme ont été introduits | december 2014 en van de artikelen 144 tot 148, 150 en 151 van |
respectivement par la SA « Mobistar », assistée et représentée par Me | hetzelfde programmadecreet door respectievelijk de nv « Mobistar », |
bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. X. Thiebaut, advocaat bij de | |
X. Thiebaut, avocat au barreau de Liège, et la SA « BASE Company », | balie te Luik, en de nv « BASE Company », bijgestaan en |
assistée et représentée par Me A. Verheyden et Me S. Champagne, | vertegenwoordigd door Mr. A. Verheyden en Mr. S. Champagne, advocaten |
avocats au barreau de Bruxelles, et Me W. Derijcke, avocat à la Cour | bij de balie te Brussel, en Mr. W. Derijcke, advocaat bij het Hof van |
de cassation. | Cassatie. |
Ces affaires, inscrites sous les numéros 6214, 6236 et 6240 du rôle de | Die zaken, ingeschreven onder de nummers 6214, 6236 en 6240 van de rol |
la Cour, ont été jointes. | van het Hof, werden samengevoegd. |
(...) | (...) |
II. En droit | II. In rechte |
(...) | (...) |
Quant aux dispositions attaquées et à leur contexte | Ten aanzien van de bestreden bepalingen en de context ervan |
B.1.1. Les recours en annulation ont pour objet, en tout ou en partie, | B.1.1. De beroepen tot vernietiging betreffen, geheel of gedeeltelijk, |
les articles 144 à 151 du décret-programme de la Région wallonne du 12 | de artikelen 144 tot 151 van het programmadecreet van het Waalse |
décembre 2014 « portant des mesures diverses liées au budget en | Gewest van 12 december 2014 « houdende verschillende maatregelen |
matière de calamité naturelle, de sécurité routière, de travaux | betreffende de begroting inzake natuurrampen, verkeersveiligheid, |
publics, d'énergie, de logement, d'environnement, d'aménagement du | openbare werken, energie, huisvesting, leefmilieu, ruimtelijke |
territoire, de bien-être animal, d'agriculture et de fiscalité », qui | ordening, dierenwelzijn, landbouw en fiscaliteit », die deel uitmaken |
font partie de la section 6 intitulée « Dispositions relatives aux | van afdeling 6, die het opschrift « Bepalingen betreffende de |
taxes sur les mâts, pylônes et antennes » du chapitre IX intitulé « | belastingen op masten, pylonen en antennen » draagt, van hoofdstuk IX, |
Mesures en matière fiscale ». | dat het opschrift « Maatregelen inzake fiscaliteit » draagt. |
Ces articles disposent : | Die artikelen bepalen : |
« Art. 144.Il est établi par la Région wallonne une taxe annuelle sur |
« Art. 144.Er wordt in het Waalse Gewest een jaarlijkse belasting |
les mâts, pylônes ou antennes affectés à la réalisation, directement | gevestigd op masten, pylonen of antennen bestemd voor de uitvoering, |
avec le public, d'une opération mobile de télécommunications par | rechtstreeks met het publiek, van een mobiele |
l'opérateur d'un réseau public de télécommunications. | telecommunicatieverrichting door de operator van een openbaar |
telecommunicatienet. | |
Art. 145.La taxe est due par l'opérateur du mât, pylône ou antenne au |
Art. 145.De belasting is verschuldigd door de operator van de mast, |
1er janvier de l'exercice d'imposition. | de pyloon of de antenne op 1 januari van het aanslagjaar. |
Si l'opérateur n'est pas le propriétaire du mât, pylône ou antenne, ce | Als de operator niet eigenaar is van de mast, de pyloon of de antenne, |
dernier est tenu solidairement au paiement de la taxe. | wordt hij hoofdelijk gehouden tot de betaling van de belasting. |
Art. 146.Le montant annuel de base de la taxe est fixé à 8.000 euros |
Art. 146.Het jaarlijks basisbedrag van de belasting wordt vastgesteld |
par site. Ce montant, est, à partir de l'exercice d'imposition 2015, | op 8.000 euro per site. Dit bedrag wordt, vanaf het aanslagjaar 2015, |
indexé selon la formule suivante : | geïndexeerd volgens de volgende formule : |
Montant indexé = montant de base * (indice des prix à la consommation | Geïndexeerd bedrag = Basisbedrag * (indexcijfer van de |
de janvier de l'exercice d'imposition/indice des prix à la | consumptieprijzen van de maand januari van het aanslagjaar/indexcijfer |
consommation de janvier 2014). | van de consumptieprijzen van de maand januari van 2014). |
On entend par site l'ensemble, indissociable sans travaux | Onder site wordt verstaan het geheel, onlosmakelijk verbonden zonder |
substantiels, formé par le mât, pylône ou antenne(s) et leurs | substantiële werkzaamheden, gevormd door de mast, de pyloon of de |
équipements connexes, qu'un ou plusieurs opérateurs ont installé. Les opérateurs qui partagent un site visé par la présente taxe sont tenus solidairement au paiement de la taxe. Le montant de la taxe est annulé pour un site installé, mais non exploité effectivement. Art. 147.Tout redevable de la taxe est tenu de déposer chaque année auprès de l'organe de taxation établi par le Gouvernement wallon, une déclaration établissant le nombre de sites installés, exploités, seul ou de manière partagée, par commune. |
antenne(n) en bijbehorende uitrustingen, die door één of verschillende operatoren zijn geïnstalleerd. De operatoren die een site bedoeld bij deze belasting gezamenlijk gebruiken, worden hoofdelijk gehouden tot de betaling van de belasting. Het bedrag van de belasting wordt geannuleerd in geval van een ingerichte site die effectief niet wordt gebruikt. Art. 147.Elke belastingplichtige moet jaarlijks aangifte doen bij het belastingsorgaan opgericht door de Waalse Regering, van het aantal sites die per gemeente alleen of gezamenlijk worden ingericht of gebruikt. |
Art. 148.La déclaration, la procédure de taxation, les délais |
Art. 148.De aangifte, de procedure tot aanslag, de aanslag- en |
d'imposition et d'exigibilité, le recouvrement et les voies de recours | opeisbaarheidstermijnen, de vordering en de beroepsmiddelen worden |
sont établis conformément au décret du 6 mai 1999 relatif à | opgesteld overeenkomstig het decreet van 6 mei 1999 betreffende de |
l'établissement, au recouvrement et au contentieux en matière de taxes régionales directes et à ses arrêtés d'exécution. Art. 149.Il est fait interdiction aux communes de lever une taxe ayant le même objet. Les règlements communaux portant sur une taxe ayant le même objet sont abrogés. Art. 150.§ 1er. Par dérogation à l'article 150, les communes peuvent établir une taxe additionnelle de maximum cent centimes additionnels à la taxe établie à l'article 145 frappant les mâts, pylônes ou antennes visés à l'article 145 établis principalement sur leur territoire. § 2. La taxe additionnelle ne peut être l'objet d'aucune réduction, exemption ou exception. |
vestiging, de invordering en de geschillen inzake de directe gewestelijke belastingen en de uitvoeringsbesluiten ervan. Art. 149.De gemeenten mogen geen belasting heffen met eenzelfde voorwerp. De gemeentelijke reglementen met betrekking tot een belasting met hetzelfde voorwerp worden opgeheven. Art. 150.§ 1. In afwijking van artikel 150 kunnen de gemeenten een aanvullende belasting vestigen van hoogstens honderd opcentiemen op de belasting gevestigd in artikel 0 op de masten, pylonen of antennen bedoeld in artikel 0 die voornamelijk op hun grondgebied worden opgesteld. § 2. De aanvullende belasting kan niet het voorwerp uitmaken van een vermindering, vrijstelling of uitzondering. |
Art. 151.§ 1er. Un pour cent du produit de la taxe additionnelle est |
Art. 151.§ 1. Een procent van de opbrengst van de aanvullende |
retenu à titre de frais administratifs avant attribution du solde aux | belasting wordt afgehouden voor administratieve kosten vóór de |
communes. | toewijzing van het saldo aan de gemeenten. |
§ 2. Le Gouvernement détermine les modalités particulières | § 2. De Regering bepaalt de bijzondere modaliteiten voor de toewijzing |
d'attribution du produit de la taxe additionnelle aux communes ». | van de opbrengst van de aanvullende belasting aan de gemeenten ». |
Conformément à l'article 158 de ce décret, ces articles sont entrés en | Overeenkomstig artikel 158 van dat decreet zijn die artikelen in |
vigueur le 1er janvier 2015. | werking getreden op 1 januari 2015. |
B.1.2. Le recours en annulation dans l'affaire n° 6214 a également | B.1.2. Het beroep tot vernietiging in de zaak nr. 6214 betreft ook |
pour objet l'article de base 36 01 90 de la division organique 17 du | basisartikel 36 01 90 van Organisatieafdeling 17 van de als bijlage |
bij het decreet van het Waalse Gewest van 11 december 2014 houdende de | |
algemene ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het | |
Budget des recettes de la Région wallonne pour l'année budgétaire 2015 | begrotingsjaar 2015 gevoegde Algemene Ontvangstenbegroting van het |
annexé au décret de la Région wallonne du 11 décembre 2014 contenant | Waalse Gewest voor het begrotingsjaar 2015, dat de belasting op |
le budget des recettes de la Région wallonne pour l'année budgétaire | masten, pylonen of antennen bestemd voor de uitvoering, rechtstreeks |
2015, qui vise la taxe sur les mâts, pylônes ou antennes affectés à la | |
réalisation, directement avec le public, d'une opération mobile de | met het publiek, van een mobiele telecommunicatieverrichting door de |
télécommunications par l'opérateur d'un réseau public de | operator van een openbaar telecommunicatienet beoogt en dat voorziet |
télécommunications et prévoit un budget de 21 882 milliers d'euros. | in een begroting van 21 882 000 euro. |
B.1.3. L'article 39 du décret de la Région wallonne du 17 décembre | B.1.3. Artikel 39 van het decreet van het Waalse Gewest van 17 |
2015 « contenant le budget des recettes de la Région wallonne pour | december 2015 « houdende de algemene ontvangstenbegroting van het |
l'année budgétaire 2016 » abroge l'article 149 du décret-programme de | Waalse Gewest voor het begrotingsjaar 2016 » heft artikel 149 van het |
la Région wallonne du 12 décembre 2014. | programmadecreet van het Waalse Gewest van 12 december 2014 op. |
L'article 40 de ce décret du 17 décembre 2015 remplace l'article 150 | Artikel 40 van dat decreet van 17 december 2015 vervangt artikel 150 |
du décret-programme de la Région wallonne du 12 décembre 2014 par la | van het programmadecreet van het Waalse Gewest van 12 december 2014 |
disposition suivante : | door de volgende bepaling : |
« § 1er. Les communes peuvent établir une taxe additionnelle à la taxe | « § 1. De gemeenten kunnen een aanvullende belasting vestigen op de |
établie à l'article 144 frappant les mâts, pylônes ou antennes établis | belasting gevestigd in artikel 144 op de masten, pylonen of antennen |
principalement sur leur territoire. | die voornamelijk op hun grondgebied worden opgesteld. |
§ 2. La taxe additionnelle ne peut être l'objet d'aucune réduction, | § 2. De aanvullende belasting kan niet het voorwerp uitmaken van een |
exemption ou exception ». | vermindering, vrijstelling of uitzondering ». |
Conformément aux articles 49 et 50 du décret, ces articles 39 et 40 | Overeenkomstig de artikelen 49 en 50 van het decreet treden die |
entrent en vigueur le 1er janvier 2016. | artikelen 39 en 40 in werking op 1 januari 2016. |
B.1.4. Dès lors que les modifications apportées au décret attaqué | B.1.4. Aangezien de wijzigingen aangebracht in het bestreden decreet |
n'ont pas d'effet rétroactif, la Cour ne doit pas les prendre en | geen terugwerkende kracht hebben, dient het Hof geen rekening ermee te |
compte dans l'examen des recours en annulation. | houden bij het onderzoek van de beroepen tot vernietiging. |
B.2. Il ressort des travaux préparatoires du décret-programme du 12 | B.2. Uit de parlementaire voorbereiding van het programmadecreet van |
décembre 2014 que les dispositions attaquées visent à « pérenniser » | 12 december 2014 blijkt dat de bestreden bepalingen ertoe strekken de |
la taxe sur les mâts, pylônes et antennes. | belasting op masten, pylonen en antennen te « bestendigen ». |
Selon l'exposé des motifs : | In de memorie van toelichting is uiteengezet : |
« Les mesures envisagées consistent à effectuer certaines | « De geplande maatregelen bestaan erin bepaalde technische wijzigingen |
modifications techniques suite à la sixième réforme de l'Etat, à | uit te voeren ingevolge de zesde Staatshervorming, de ecomalus voor de |
supprimer l'éco malus pour les véhicules des personnes physiques et à | voertuigen van natuurlijke personen af te schaffen en sommige |
pérenniser certains régimes mis en place lors d'exercices budgétaires | regelingen die tijdens voorgaande begrotingsjaren zijn ingevoerd, te |
antérieurs » (Doc. parl., Parlement wallon, 2014-2015, n° 63/1, p. 2). | bestendigen » (Parl. St., Waals Parlement, 2014-2015, nr. 63/1, p. 2). |
« Ces dispositions pérennisent [le] régime mis en place en matière de | « Die bepalingen bestendigen [de] regeling die inzake belastingen op |
taxes sur les mâts, pylônes et antennes par le décret du 11 décembre | masten, pylonen en antennen is ingevoerd bij het decreet van 11 |
2013 contenant le budget des recettes de la Région wallonne pour | december 2013 houdende de algemene ontvangstenbegroting van het Waalse |
l'année budgétaire 2014 » (ibid., p. 22). | Gewest voor het begrotingsjaar 2014 » (ibid., p. 22). |
B.3.1. Les dispositions attaquées sont, en effet, identiques aux | B.3.1. De bestreden bepalingen zijn immers identiek aan de artikelen |
articles 37 à 44 du décret de la Région wallonne du 11 décembre 2013 | 37 tot 44 van het decreet van het Waalse Gewest van 11 december 2013 |
contenant le budget des recettes de la Région wallonne pour l'année | houdende de algemene ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor |
budgétaire 2014. | het begrotingsjaar 2014. |
B.3.2. Il ressort des travaux préparatoires de ce décret que les | B.3.2. Uit de parlementaire voorbereiding van dat decreet volgt dat de |
articles 37 à 44 avaient pour objectif de faire bénéficier les | artikelen 37 tot 44 tot doel hadden de gemeenten het bedrag te laten |
communes du montant de la taxe régionale sur les mâts, pylônes ou | genieten van de gewestbelasting op masten, pylonen of antennen bestemd |
antennes affectés à la réalisation, directement avec le public, d'une | voor de uitvoering, rechtstreeks met het publiek, van een mobiele |
opération mobile de télécommunications par l'opérateur d'un réseau | telecommunicatieverrichting door de operator van een openbaar |
public de télécommunications. | telecommunicatienet. |
Dans son exposé, le ministre des Pouvoirs locaux et de la Ville | In zijn uiteenzetting preciseerde de minister van Plaatselijke |
précisait, en effet : | Besturen en de Stad immers : |
« A partir de 2014, l'enveloppe octroyée au Fonds des communes sera | « Vanaf 2014 zullen de aan het Gemeentefonds toegekende kredieten |
complétée d'une part communale de la recette liée à la taxation | worden aangevuld met een gemeentelijk deel van de ontvangsten |
annuelle, par la Région wallonne, des éoliennes et des mâts, pylônes | verbonden met de jaarlijkse belasting, door het Waalse Gewest, van |
ou antennes affectés à la réalisation, directement avec le public, | windmolens en masten, pylonen of antennen bestemd voor de uitvoering, |
d'une opération mobile de télécommunications par l'opérateur d'un | rechtstreeks met het publiek, van een mobiele |
réseau public de télécommunications. Pour rappel, conformément au principe de l'autonomie fiscale reconnue aux communes par l'article 170, § 4 de la Constitution, qui dispose que ' l'agglomération, la fédération des communes et la commune disposent d'une compétence fiscale autonome, sauf lorsque la loi a déterminé ou détermine ultérieurement les exceptions dont la nécessité est démontrée ', les communes lèvent aujourd'hui une taxe sur les mâts, pylônes affectés à un système global de communication mobile (G.S.M) ou tout autre système d'émission et/ou de réception de signaux de communication mobile. Cette taxe est par ailleurs reprise dans la nomenclature des taxes autorisées par la circulaire budgétaire et un taux maximum recommandé y est renseigné. Cependant, un contentieux important s'est développé au fil des années; on dénombre en effet de nombreux dossiers de contentieux en la matière, tant devant les juridictions civiles qu'administratives et les décisions qui en découlent sont majoritairement défavorables aux pouvoirs locaux. Cette situation n'est partant pas favorable aux finances communales (charges financières pour traitement des réclamations et contentieux judiciaire, dégrèvement, charges | telecommunicatieverrichting door de operator van een openbaar telecommunicatienet. Ter herinnering : overeenkomstig het beginsel van de fiscale autonomie die aan de gemeenten is toegekend bij artikel 170, § 4, van de Grondwet, dat bepaalt dat de agglomeratie, de federatie van gemeenten en de gemeente over een autonome fiscale bevoegdheid beschikken, behoudens wanneer de wet uitzonderingen heeft bepaald of nadien bepaalt waarvan de noodzakelijkheid wordt aangetoond, heffen de gemeenten thans een belasting op masten, pylonen bestemd voor een globaal systeem van mobiele communicatie (G.S.M.) of elk ander systeem van uitzending en/of ontvangst van mobielecommunicatiesignalen. Die belasting is daarenboven opgenomen in de inventaris van de belastingen die zijn toegestaan bij de omzendbrief over de begroting en een aanbevolen maximumtarief is daarin vermeld. In de loop der jaren heeft zich echter een belangrijk contentieux ontwikkeld; men telt in die aangelegenheid immers talrijke geschillendossiers, zowel voor de burgerlijke als de administratieve rechtscolleges, en de meerderheid van de beslissingen die eruit voortvloeien, zijn nadelig voor de lokale besturen. Die situatie is bijgevolg niet gunstig voor de gemeentelijke financiën (financiële lasten voor de behandeling van de bezwaarschriften en het gerechtelijk contentieux, ontheffing, intrestlasten bij de terugbetaling van de |
d'intérêts lors du remboursement des taxes, ...). | belastingen, ...). |
Quant à la Région wallonne, en vertu de l'article 170, § 2 de la | Krachtens artikel 170, § 2, van de Grondwet beschikt het Waalse Gewest |
Constitution, elle dispose d'une compétence fiscale propre identique. | over een identieke eigen fiscale bevoegdheid. Het is dus, los van zijn |
Elle est donc compétente, indépendamment de sa compétence matérielle, | materiële bevoegdheid, bevoegd om elke belasting in te stellen, onder |
pour instaurer toute taxe, sous réserve des restrictions établies par | voorbehoud van de beperkingen ingesteld bij de Grondwet, de bijzondere |
la Constitution, la loi spéciale de financement des communautés et des | wet betreffende de financiering van de gemeenschappen en de gewesten, |
régions et les lois prises en application de celles-ci. | en de met toepassing daarvan aangenomen wetten. |
Jusque récemment, une incertitude subsistait quant à la possibilité | Tot voor kort bleef er een onzekerheid bestaan over de mogelijkheid |
que laissaient les articles 97 et 98 de la loi du 21 mars 1991 portant | die de artikelen 97 en 98 van de wet van 21 maart 1991 betreffende de |
réforme de certaines entreprises publiques économiques, qui instaurent | hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, die precies een |
précisément une telle restriction en matière de télécommunications, de | dergelijke beperking inzake telecommunicatie instellen, lieten om de |
taxer les antennes utilisées par les opérateurs de réseau de | antennen te belasten die worden gebruikt door de operatoren van |
téléphonie mobile. La Cour constitutionnelle, dans son arrêt 2011/189, | mobilofonienetten. Het Grondwettelijk Hof heeft, in zijn arrest |
a néanmoins dit pour droit que l'article 98, § 2, de la loi du 21 mars | 2011/189, niettemin voor recht gezegd voor recht dat artikel 98, § 2, |
1991 portant réforme de certaines entreprises publiques économiques ' | van de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige |
n'interdit pas aux communes de taxer, pour des motifs budgétaires ou | economische overheidsbedrijven ' de gemeenten niet verbiedt de |
autres, l'activité économique des opérateurs de télécommunications qui | economische activiteit van de telecomoperatoren die op het grondgebied |
se matérialise sur le territoire de la commune par la présence sur le | van de gemeente verwezenlijkt wordt door de aanwezigheid op publiek of |
domaine public ou privé de pylônes, mâts ou antennes GSM affectés à | privaat domein van gsm-masten, -pylonen of -antennes die voor die |
activiteit worden aangewend, te belasten om budgettaire of andere | |
cette activité. '. Les communes peuvent donc en principe établir de | redenen '. De gemeenten kunnen in beginsel dus dergelijke belastingen |
telles taxes. La Cour de cassation a dans quatre arrêts du 30 mars | vestigen. Het Hof van Cassatie heeft de lering van het arrest van het |
2012 fait sien l'enseignement de l'arrêt de la Cour constitutionnelle. | Grondwettelijk Hof in vier arresten van 30 maart 2012 tot de zijne gemaakt. |
Ces arrêts s'appliquent par analogie à la Région wallonne. | Die arresten zijn bij analogie van toepassing op het Waalse Gewest. |
Soucieux de garantir des recettes stables en faveur des Communes, le | De Regering, die stabiele ontvangsten ten gunste van de gemeenten wil |
Gouvernement s'est prononcé au cours de ses travaux budgétaires quant | waarborgen, heeft zich in de loop van haar begrotingswerkzaamheden |
à l'avenir de cette taxation contestée. Dès l'année budgétaire 2014, | uitgesproken over de toekomst van die betwiste belastingheffing. Vanaf |
het begrotingsjaar 2014 zal het bijgevolg erom gaan een gewestelijke | |
il s'agira dès lors de lever une taxe régionale sur les mâts, pylônes | belasting te heffen op masten, pylonen of antennen bestemd voor de |
ou antennes affectés à la réalisation d'une opération mobile de | uitvoering van een mobiele telecommunicatieverrichting door de |
télécommunications par l'opérateur d'un réseau public de | operator van een openbaar telecommunicatienet waarvan de opbrengst, |
télécommunications dont le bénéfice reviendra en partie à l'ensemble | dankzij specifieke dotaties en verhogingen van het Gemeentefonds, |
des communes grâce à des dotations spécifiques et des majorations du | gedeeltelijk aan alle gemeenten zal toekomen. |
Fonds des communes. Les communes, qui abandonneront la taxation locale des antennes GSM, | De gemeenten, die van de plaatselijke belastingheffing op gsm-antennen |
ne subiront ainsi aucune perte de recettes à la suite de cet abandon | afstand zullen doen, zullen aldus geen verlies van ontvangsten lijden |
de la taxe communale. | ingevolge die afstand van de gemeentelijke belasting. |
Le présent projet de décret instaure une taxe sur les mâts, pylônes ou | Het onderhavige ontwerp van decreet stelt een belasting in op masten, |
antennes affectés à la réalisation d'une opération mobile de | pylonen of antennen bestemd voor de uitvoering van een mobiele |
télécommunications par l'opérateur d'un réseau public de | telecommunicatieverrichting door de operator van een openbaar |
télécommunications, qui en constituent la matière imposable. | telecommunicatienet, die de belastbare materie ervan vormen. |
[...] | [...] |
Enfin, les communes pourront établir une taxe additionnelle à la taxe | Ten slotte zullen de gemeenten een aanvullende belasting op de |
régionale, de sorte que les taxes similaires qu'elles lèvent | gewestelijke belasting kunnen vestigen, zodat de soortgelijke |
actuellement seront abolies. | belastingen die zij thans heffen, zullen worden afgeschaft. |
Le nombre de sites d'émissions soumis à la taxe est estimé à 3 000 en | Het aantal zendplaatsen dat aan de belasting is onderworpen, wordt in |
Région wallonne, de sorte que le législateur escompte une recette | het Waalse Gewest op 3000 geschat, zodat de decreetgever een initiële |
initiale de 24 000 000 euros, qui rend possible, dès 2014, la | ontvangst van 24 000 000 euro verwacht, die vanaf 2014 de verhoging |
majoration du Fonds des communes telle que prévue par ce projet de | van het Gemeentefonds zoals gepland in dit ontwerp van decreet, |
décret » (Doc. parl., Parlement wallon, 2013-2014, Doc. 4 - V a, Doc. | mogelijk maakt » (Parl. St., Waals Parlement, 2013-2014, Doc. 4 - V a, |
4 - V bcd, n° 1, Annexe 5, pp. 3 à 5). | Doc. 4 - V bcd, nr. 1, Bijlage 5, pp. 3 tot 5). |
Lors de la séance plénière, le ministre des Pouvoirs locaux avait | Tijdens de plenaire vergadering had de minister van Plaatselijke |
justifié la taxe litigieuse comme suit : | Besturen de betwiste belasting als volgt verantwoord : |
« Je conclurai en vous parlant - et j'espère ne pas avoir été trop | « Tot besluit zal ik u spreken - en ik hoop niet te lang aan het woord |
long - de cette fameuse taxe sur les pylônes GSM. D'abord, un mot de | te zijn geweest - over die fameuze belasting op de gsm-pylonen. Eerst |
contexte. A l'heure actuelle, je n'ai rien inventé, les communes | een beetje context. Thans, ik heb niets uitgevonden, heffen de |
prélèvent des taxes sur les mâts, pylônes GSM. Cette taxe est | gemeenten belastingen op gsm-masten, -pylonen. Die belasting is |
d'ailleurs reprise, et vous le savez, dans la nomenclature des taxes | trouwens opgenomen, dat weet u, in de inventaris van de belastingen |
autorisées par la circulaire budgétaire. | die zijn toegestaan bij de omzendbrief over de begroting. |
On dénombre aujourd'hui 186 communes, [...] qui ont adopté un | Men telt thans 186 gemeenten [...] die een belastingreglement hebben |
règlement taxe. Le budget estimé pour 2013 s'élève à un peu plus de 4 millions d'euros, tant les communes sont fatiguées d'aller en contentieux - ce qui coûte très cher - pour réclamer leur dû et tant les opérateurs, même parfois condamnés à payer, ne s'exécutent pas. Je vous l'ai dit, il est apparu, au fil des années, un contentieux important en la matière, tant devant les juridictions civiles qu'administratives. Ces décisions sont largement ou majoritairement défavorables aux communes. Cette situation n'est pas favorable aux finances communales. Parce qu'elles ne perçoivent pas leurs recettes et parce qu'il y a des charges financières de traitement de réclamations, des contentieux judiciaires, des dégrèvements, des charges d'intérêts. Pourtant, la Cour constitutionnelle, dans un arrêt | aangenomen. Het geraamde budget voor 2013 bedraagt iets meer dan 4 miljoen euro, zozeer zijn de gemeenten het moe om geschillenprocedures op te starten - hetgeen zeer veel kost - om te eisen wat hun verschuldigd is en zozeer voldoen de operatoren, die soms zelfs ertoe veroordeeld zijn te betalen, niet aan hun betalingsverplichtingen. Ik heb het u gezegd, er is in de loop der jaren een belangrijk contentieux ter zake ontstaan, zowel voor de burgerlijke als de administratieve rechtscolleges. Die beslissingen zijn ruimschoots of in meerderheid ongunstig voor de gemeenten. Die situatie is niet gunstig voor de gemeentefinanciën. Omdat zij hun ontvangsten niet innen en omdat er financiële lasten zijn voor de behandeling van bezwaarschriften, gerechtelijk contentieux, ontheffingen, intrestlasten. Nochtans heeft het Grondwettelijk Hof, in een beroemd |
célèbre de 2011 - c'est l'arrêt 189 - a dit, pour droit, que les | arrest van 2011 - dat is het arrest nr. 189 -, voor recht gezegd dat |
communes pouvaient légitimement percevoir cette taxe. La Cour de | de gemeenten op rechtmatige wijze die belasting kunnen innen. Het Hof |
cassation a même confirmé cet enseignement de la Cour | van Cassatie heeft, in vier arresten, die lering van het |
constitutionnelle, dans quatre arrêts. | Grondwettelijk Hof zelfs bevestigd. |
De son côté, la Région wallonne, en vertu de l'article 170 de la | Het Waalse Gewest van zijn kant beschikt, krachtens artikel 170 van de |
Grondwet, wel degelijk over een bevoegdheid ter zake. Dus, | |
Constitution, dispose bien d'une compétence en la matière. Donc, | tegelijkertijd bezorgd het evenwicht van zijn eigen begroting te |
soucieuse à la fois de garantir - parce qu'il y a 10 millions d'euros | waarborgen - omdat er 10 miljoen euro wordt afgehouden door de grote |
prélevés par la grande caisse, ne nous en cachons pas - l'équilibre de | kas, laten we daar geen geheim van maken -, maar ook met de wil de |
son propre budget, mais voulant aussi donner un avenir aux finances | gemeentefinanciën een toekomst te geven, heeft het Waalse Gewest de |
communales, a repris la perception de cette taxe. | inning van die belasting overgenomen. |
Pour lever toute équivoque, cette taxe fait aujourd'hui partie du | Om elk misverstand uit de weg te ruimen, maakt die belasting thans |
décret budgétaire que nous vous proposons au vote; elle sera ensuite | deel uit van het begrotingsdecreet dat wij u ter stemming voorleggen; |
finalisée, pour les années à venir, dans un décret pérenne qui vous | zij zal vervolgens, voor de komende jaren, worden gefinaliseerd in een |
sera présenté dans quelques semaines. | voortdurend decreet dat u binnen enkele weken zal worden voorgelegd. |
[...] | [...] |
Il est fait interdiction aux communes de lever une taxe similaire. | Het wordt de gemeenten verboden een soortgelijke belasting te heffen. |
Vous avez dit que, à juste titre, nous n'en avions aucun droit et il y | U hebt gezegd dat wij terecht daartoe geen recht hebben en er zijn |
a eu des jugements devant le Conseil d'Etat qui ont plaidé en votre | voor de Raad van State arresten geweest die in uw voordeel hebben |
faveur lorsqu'une commune - étonnamment, je crois que c'est la commune | gepleit wanneer een gemeente - ik geloof dat het, vreemd genoeg, de |
de Huy - avait querellé la circulaire budgétaire. La circulaire | gemeente Hoei is - de omzendbrief over de begroting had aangevochten. |
Elk jaar keuren wij de omzendbrief over de begroting goed en sturen | |
budgétaire, chaque année, nous la votons, nous l'envoyons aux | wij die naar de gemeenten. Geloof mij, ik zou het belang van de |
communes. Croyez-moi, je ne verrais pas l'intérêt des communes d'aller | gemeenten niet inzien om in beroep te gaan tegen een mechanisme dat |
en recours contre un mécanisme, qui leur garantit une recette, qui | hun een ontvangst waarborgt, dat hun opcentiemen waarborgt voor een |
leur garantit un additionnel pour une recette qui est aujourd'hui, | ontvangst die thans, enerzijds, onzeker is en, anderzijds, niet geïnd |
d'une part, incertaine et, d'autre [part], non perçue » (Parlement | wordt » (Waals Parlement, 2013-2014, C.R.I. nr. 7, plenaire |
wallon, 2013-2014, C.R.I. n° 7, séance plénière du 11 décembre 2013, | vergadering van 11 december 2013, pp. 95-96). |
pp. 95-96). Quant aux moyens pris de la violation des règles répartitrices de | Ten aanzien van de middelen afgeleid uit de schending van de regels |
compétences entre l'Etat fédéral, les communautés et les régions | die de bevoegdheden verdelen tussen de federale Staat, de gemeenschappen en de gewesten |
B.4. L'examen de la conformité d'une disposition législative aux | B.4. Het onderzoek van de overeenstemming van een wetskrachtige |
dispositions qui répartissent les compétences entre l'Etat fédéral, | bepaling met de bepalingen die de bevoegdheden verdelen tussen de |
les communautés et les régions doit en règle précéder celui de sa | federale Staat, de gemeenschappen en de gewesten moet in de regel dat |
compatibilité avec les dispositions du titre II de la Constitution et | van de bestaanbaarheid ervan met de bepalingen van titel II en met de |
des articles 170, 172 et 191 de celle-ci. | artikelen 170, 172 en 191 van de Grondwet voorafgaan. |
Par conséquent, la Cour examine d'abord les moyens pris de la | Het Hof onderzoekt bijgevolg eerst de middelen afgeleid uit de |
violation des règles répartitrices de compétences. | schending van de bevoegdheidverdelende regels. |
B.5. Le quatrième moyen dans l'affaire n° 6214 est pris de la | B.5. Het vierde middel in de zaak nr. 6214 is afgeleid uit de |
violation, par les articles 144 à 151 du décret-programme attaqué | schending, door de artikelen 144 tot 151 van het bestreden |
ainsi que par l'article de base 36 01 90 de la Division organique 17 | programmadecreet alsook door basisartikel 36 01 90 van |
du Budget des recettes de la Région wallonne pour l'année budgétaire | Organisatieafdeling 17 van de als bijlage bij het decreet van het |
2015 annexé au décret de la Région wallonne du 11 décembre 2014, des | Waalse Gewest van 11 december 2014 gevoegde Algemene |
Ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het begrotingsjaar | |
articles 41, 162 et 170, §§ 2 et 4, de la Constitution. Selon la | 2015, van de artikelen 41, 162 en 170, §§ 2 en 4, van de Grondwet. |
partie requérante, il ressort clairement des travaux préparatoires du | Volgens de verzoekende partij blijkt uit de parlementaire |
décret de la Région wallonne du 11 décembre 2013, auxquels le | voorbereiding van het decreet van het Waalse Gewest van 11 december |
législateur décrétal s'est référé pour adopter les décrets attaqués, | 2013, waarnaar de decreetgever heeft verwezen om de bestreden decreten |
que la finalité poursuivie par le législateur décrétal est de | aan te nemen, duidelijk dat het door de decreetgever nagestreefde |
consolider en une taxe régionale des taxes qui étaient auparavant | oogmerk erin bestaat belastingen die voordien gemeentelijk waren, in |
communales, afin de garantir aux communes, par le biais d'une | een gewestelijke belasting te consolideren, teneinde aan de gemeenten, |
redistribution via le Fonds des communes, des recettes stables que ne | door middel van een herverdeling via het Gemeentefonds, stabiele |
garantissaient pas les règlements-taxes communaux qui étaient | ontvangsten te waarborgen die de gemeentelijke belastingreglementen, |
majoritairement censurés par les juridictions civiles et | die in meerderheid door de burgerlijke en administratieve |
administratives. Selon la partie requérante, ce moyen est de nature à | rechtscolleges werden afgekeurd, niet waarborgden. Volgens de |
entraîner l'annulation de l'ensemble des dispositions attaquées. | verzoekende partij kan dat middel de vernietiging van alle bestreden |
bepalingen met zich meebrengen. | |
B.6.1. Les articles 41, alinéa 1er, première phrase, 162, alinéas 1er, | B.6.1. De artikelen 41, eerste lid, eerste zin, 162, eerste lid, |
2, 2° et 6°, et 4, et 170, §§ 2 et 4, de la Constitution disposent : | tweede lid, 2° en 6°, en vierde lid, en 170, §§ 2 en 4, van de Grondwet bepalen : |
« Art. 41.Les intérêts exclusivement communaux ou provinciaux sont |
« Art. 41.De uitsluitend gemeentelijke of provinciale belangen worden |
réglés par les conseils communaux ou provinciaux, d'après les | door de gemeenteraden of de provincieraden geregeld volgens de |
principes établis par la Constitution ». | beginselen bij de Grondwet vastgesteld ». |
« Art. 162.Les institutions provinciales et communales sont réglées |
« Art. 162.De provinciale en gemeentelijke instellingen worden bij de |
par la loi. | wet geregeld. |
La loi consacre l'application des principes suivants : | De wet verzekert de toepassing van de volgende beginselen : |
[...] | [...] |
2° l'attribution aux conseils provinciaux et communaux de tout ce qui | 2° de bevoegdheid van de provincieraden en van de gemeenteraden voor |
est d'intérêt provincial et communal, sans préjudice de l'approbation | alles wat van provinciaal en van gemeentelijk belang is, behoudens |
de leurs actes, dans les cas et suivant le mode que la loi détermine; | goedkeuring van hun handelingen in de gevallen en op de wijze bij de wet bepaald; |
[...] | [...] |
6° l'intervention de l'autorité de tutelle ou du pouvoir législatif | 6° het optreden van de toezichthoudende overheid of van de federale |
fédéral, pour empêcher que la loi ne soit violée ou l'intérêt général | wetgevende macht om te beletten dat de wet wordt geschonden of het |
blessé. | algemeen belang geschaad. |
[...] | [...] |
En exécution d'une loi adoptée à la majorité prévue à l'article 4, | Ter uitvoering van een wet, aangenomen met de in artikel 4, laatste |
dernier alinéa, le décret ou la règle visée à l'article 134 règle les | lid, bepaalde meerderheid, regelt het decreet of de in artikel 134 |
bedoelde regel de voorwaarden waaronder en de wijze waarop | |
conditions et le mode suivant lesquels plusieurs provinces, plusieurs | verscheidene provincies, verscheidene bovengemeentelijke besturen of |
collectivités supracommunales ou plusieurs communes peuvent s'entendre | verscheidene gemeenten zich met elkaar kunnen verstaan of zich kunnen |
ou s'associer. Toutefois, il ne peut être permis à plusieurs conseils | verenigen. Evenwel kan aan verscheidene provincieraden, aan |
provinciaux, à plusieurs conseils de collectivités supracommunales ou | verscheidene raden van bovengemeentelijke besturen of aan verscheidene |
à plusieurs conseils communaux de délibérer en commun ». | gemeenteraden niet worden toegestaan samen te beraadslagen ». |
« Art. 170.[...] |
« Art. 170.[...] |
§ 2. Aucun impôt au profit de la communauté ou de la région ne peut | § 2. Geen belasting ten behoeve van de gemeenschap of het gewest kan |
être établi que par un décret ou une règle visée à l'article 134. | worden ingevoerd dan door een decreet of een in artikel 134 bedoelde |
La loi détermine, relativement aux impositions visées à l'alinéa 1er, | regel. De wet bepaalt ten aanzien van de in het eerste lid bedoelde |
les exceptions dont la nécessité est démontrée. | belastingen, de uitzonderingen waarvan de noodzakelijkheid blijkt. |
[...] | [...] |
§ 4. Aucune charge, aucune imposition ne peut être établie par | § 4. Geen last of belasting kan door de agglomeratie, de federatie van |
l'agglomération, par la fédération de communes et par la commune que | gemeenten en de gemeente worden ingevoerd dan door een beslissing van hun raad. |
par une décision de leur conseil. La loi détermine, relativement aux impositions visées à l'alinéa 1er, | De wet bepaalt ten aanzien van de in het eerste lid bedoelde |
les exceptions dont la nécessité est démontrée ». | belastingen, de uitzonderingen waarvan de noodzakelijkheid blijkt ». |
B.6.2. La Cour n'est pas compétente pour contrôler les dispositions | B.6.2. Het Hof is niet bevoegd om de bestreden bepalingen rechtstreeks |
attaquées directement au regard des articles 41, alinéa 1er, première | te toetsen aan de artikelen 41, eerste lid, eerste zin, en 162, eerste |
phrase, et 162, alinéas 1er, 2, 2° et 6°, et 4, de la Constitution. | lid, tweede lid, 2° en 6°, en vierde lid, van de Grondwet. Het |
Elle n'examine dès lors le moyen qu'en ce qu'il est pris de la | onderzoekt het middel derhalve slechts in zoverre het is afgeleid uit |
violation de l'article 170 de la Constitution. | de schending van artikel 170 van de Grondwet. |
B.7. En vertu de l'article 170, § 2, de la Constitution, les régions | B.7. Krachtens artikel 170, § 2, van de Grondwet beschikken de |
disposent d'une compétence fiscale propre, sauf les exceptions que la | gewesten over een eigen fiscale bevoegdheid, behoudens wanneer de wet |
loi a prévues ou qu'elle prévoit ultérieurement lorsque la nécessité | uitzonderingen heeft bepaald of nadien bepaalt waarvan de |
est démontrée. | noodzakelijkheid wordt aangetoond. |
B.8. En vertu de l'article 170, § 4, alinéa 2, de la Constitution, la | B.8. Krachtens artikel 170, § 4, tweede lid, van de Grondwet kan de |
loi peut « [déterminer] les exceptions dont la nécessité est démontrée | wet, ten aanzien van de belastingen die ten behoeve van een gemeente |
» à l'égard des impositions qui sont établies pour les besoins d'une | worden ingevoerd « de uitzonderingen [bepalen] waarvan de |
commune. | noodzakelijkheid blijkt ». |
Conformément à cette disposition, l'agglomération, la fédération des | Overeenkomstig die bepaling beschikken de agglomeratie, de federatie |
communes et la commune disposent d'une compétence fiscale autonome, | van gemeenten en de gemeente over een autonome fiscale bevoegdheid, |
sauf lorsque la loi a déterminé ou détermine ultérieurement les | behoudens wanneer de wet uitzonderingen heeft bepaald of nadien |
exceptions dont la nécessité est démontrée. | bepaalt waarvan de noodzakelijkheid wordt aangetoond. |
B.9.1. L'on peut déduire des travaux préparatoires de l'article 170 de | B.9.1. Uit de parlementaire voorbereiding van artikel 170 van de |
la Constitution que le Constituant entendait, en adoptant la règle | Grondwet kan worden afgeleid dat de Grondwetgever met de in het tweede |
contenue à l'alinéa 2 de l'article 170, § 4, prévoir une « sorte de | lid van artikel 170, § 4, vervatte regel wou voorzien in een « soort |
mécanisme de défense » de l'Etat « à l'égard des autres niveaux de | verdedigingsmechanisme » voor de Staat « t.o.v. de verschillende |
pouvoir, de manière à se réserver une matière fiscale propre » (Doc. | andere bestuurslagen, om een eigen fiscale materie te behouden » |
parl., Chambre, S.E. 1979, n° 10-8/4°, p. 4). | (Parl. St., Kamer, B.Z. 1979, nr. 10-8/4°, p. 4). |
Cette règle a également été décrite par le Premier ministre comme un « | Die regel werd door de Eerste Minister eveneens omschreven als een « |
mécanisme régulateur » : | regulerend mechanisme » : |
« La loi doit être ce mécanisme régulateur et doit pouvoir déterminer | « De wet moet dat regulerend mechanisme zijn en moet kunnen zeggen |
quelle matière imposable est réservée à l'Etat. Si on ne le faisait | welke belastbare materie wordt voorbehouden aan de Staat. Indien men |
pas, ce serait le chaos et cet imbroglio n'aurait plus aucun rapport | dat niet zou doen komt men in een chaos en in alle mogelijke |
avec un Etat fédéral bien organisé ou avec un Etat bien organisé tout | verwikkelingen terecht, die niets meer te maken hebben met een goed |
georganiseerde federale Staat of goed georganiseerde Staat » (Hand., | |
court » (Ann., Chambre, 22 juillet 1980, p. 2707. Voy. également : | Kamer, 22 juli 1980, p. 2707. Zie ook : ibid., p. 2708; Hand., Senaat, |
ibid., p. 2708; Ann., Sénat, 28 juillet 1980, pp. 2650-2651). | 28 juli 1980, pp. 2650-2651). |
« Je tiens à souligner [...] que, dans ce nouveau système de | « [Ik zou] willen stellen [...] dat in dit nieuw systeem van |
répartition des compétences fiscales entre l'Etat, les communautés et | bevoegdheidsverdeling op fiscaal vlak tussen de Staat, de |
les régions et institutions du même niveau, les provinces et les | gemeenschappen en de gewesten en de nevengeschikte instellingen, de |
communes, c'est l'Etat qui a le dernier mot. C'est ce que j'appelle le | provincies en de gemeenten, het laatste woord bij de Staat ligt. Het |
mécanisme régulateur » (Ann., Sénat, 28 juillet 1980, p. 2661). | is wat ik heb genoemd het reguleringsmechanisme » (Hand., Senaat, 28 |
juli 1980, p. 2661). | |
B.9.2. Il découle de l'article 170, § 4, alinéa 2, de la Constitution | B.9.2. Uit artikel 170, § 4, tweede lid, van de Grondwet volgt dat dat |
que celui-ci réserve au législateur fédéral, en ce qui concerne les | artikel aan de federale wetgever, wat de gemeentebelastingen betreft, |
impôts communaux, les exceptions dont la nécessité est démontrée, de | de uitzonderingen voorbehoudt waarvan de noodzakelijkheid blijkt, |
sorte que les régions ne peuvent adopter une réglementation qui aurait | zodat de gewesten slechts een regeling mogen aannemen die de |
pour effet de restreindre le pouvoir des communes d'instaurer une taxe | bevoegdheid van de gemeenten tot het invoeren van een belasting zou |
que si les conditions d'application de l'article 10 de la loi spéciale | beperken indien de voorwaarden voor de toepassing van artikel 10 van |
du 8 août 1980 de réformes institutionnelles sont réunies. | de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen |
Il est requis, à cette fin, que la réglementation adoptée soit | zijn vervuld. Daartoe is vereist dat die regeling noodzakelijk is voor de |
nécessaire à l'exercice des compétences de la région, que la matière | uitoefening van de bevoegdheden van het gewest, dat de aangelegenheid |
se prête à un régime différencié et que l'incidence des dispositions | zich tot een gedifferentieerde regeling leent en dat de weerslag van |
en cause sur cette matière ne soit que marginale. | de in het geding zijnde bepalingen op die aangelegenheid slechts |
B.10.1. L'article 149 du décret-programme attaqué « fait interdiction | marginaal is. B.10.1. Krachtens artikel 149 van het bestreden programmadecreet « |
aux communes de lever une taxe ayant le même objet » et prévoit que « | [mogen] de gemeenten [...] geen belasting heffen met eenzelfde |
les règlements communaux portant sur une taxe ayant le même objet sont | voorwerp » en « [worden] de gemeentelijke reglementen met betrekking |
abrogés ». | tot een belasting met hetzelfde voorwerp [...] opgeheven ». |
Cette disposition a ainsi pour objet et pour effet de supprimer en | Die bepaling heeft aldus tot doel en tot gevolg in het Waalse Gewest |
Région wallonne le pouvoir des communes de maintenir ou d'instaurer | de bevoegdheid van de gemeenten om een belasting te handhaven of in te |
une taxe sur les mâts, pylônes ou antennes affectés à la réalisation, | stellen op masten, pylonen of antennen bestemd voor de uitvoering, |
directement avec le public, d'une opération mobile de | rechtstreeks met het publiek, van een mobiele |
télécommunications par l'opérateur d'un réseau public de | telecommunicatieverrichting door de operator van een openbaar |
télécommunications. | telecommunicatienet, op te heffen. |
B.10.2. Il ressort par ailleurs des travaux préparatoires cités en B.2 | B.10.2. Uit de in B.2 en in B.3.2 aangehaalde parlementaire |
et en B.3.2 que par les dispositions attaquées, le législateur | voorbereiding blijkt daarenboven dat de decreetgever met de bestreden |
décrétal entendait « lever une taxe régionale sur les mâts, pylônes ou | bepalingen « een gewestelijke belasting » wenste « te heffen op |
antennes affectés à la réalisation d'une opération mobile de | masten, pylonen of antennen bestemd voor de uitvoering van een mobiele |
télécommunications par l'opérateur d'un réseau public de | telecommunicatieverrichting door de operator van een openbaar |
télécommunications dont le bénéfice reviendra en partie à l'ensemble | telecommunicatienet waarvan de opbrengst, dankzij specifieke dotaties |
des communes grâce à des dotations spécifiques et des majorations du | en verhogingen van het Gemeentefonds, gedeeltelijk aan alle gemeenten |
Fonds des communes » en vue « de garantir des recettes stables en | zal toekomen » teneinde « stabiele ontvangsten ten gunste van de |
faveur des communes ». Cette nouvelle taxe régionale remplace donc les | gemeenten [te] waarborgen ». Die nieuwe gewestbelasting vervangt dus |
taxes communales qui, selon les mêmes travaux préparatoires, donnent | de gemeentebelastingen die, volgens dezelfde parlementaire |
lieu à un contentieux important qui n'est pas favorable aux finances | voorbereiding, aanleiding geven tot een belangrijk contentieux dat |
communales. La taxe régionale est ainsi indissociablement liée à la | niet gunstig is voor de gemeentelijke financiën. De gewestbelasting is |
suppression des taxes communales similaires et au versement d'une | aldus onlosmakelijk verbonden met de afschaffing van de soortgelijke |
partie importante du produit de cette taxe aux communes. Les articles | gemeentebelastingen en met de storting van een aanzienlijk deel van de |
144 à 151 du décret-programme attaqué forment donc un ensemble | opbrengst van die belasting aan de gemeenten. De artikelen 144 tot 151 |
indivisible. | van het bestreden programmadecreet vormen dus een ondeelbaar geheel. |
B.10.3. Par ces dispositions qui forment un ensemble indivisible, la | B.10.3. Met die bepalingen, die een ondeelbaar geheel vormen, wenst |
Région wallonne entend dès lors substituer à des taxes communales | het Waalse Gewest derhalve bestaande gemeentebelastingen te vervangen |
existantes une taxe régionale ayant le même objet et rétrocéder | door een gewestbelasting met hetzelfde voorwerp en vervolgens de |
ensuite le produit de cette taxe régionale aux communes via une | opbrengst van die gewestbelasting, via een verhoging van de |
majoration des recettes du Fonds des communes. | ontvangsten van het Gemeentefonds, weer aan de gemeenten af te staan. |
Compte tenu du système mis en place par les dispositions attaquées, | Gelet op het systeem dat door de bestreden bepalingen werd ingevoerd, |
les communes ne disposent plus de la possibilité de lever une taxe sur | beschikken de gemeenten niet meer over de mogelijkheid om een |
les mâts, pylônes ou antennes affectés à la réalisation d'une | belasting te heffen op masten, pylonen of antennen bestemd voor de |
opération mobile de télécommunications par l'opérateur d'un réseau | uitvoering van een mobiele telecommunicatieverrichting door de |
public de télécommunications. En limitant l'autonomie fiscale | operator van een openbaar telecommunicatienet. Door de gemeentelijke |
communale, le législateur décrétal porte atteinte à une compétence | fiscale autonomie te beperken, tast de decreetgever een bevoegdheid |
réservée au législateur fédéral par l'article 170, § 4, alinéa 2, de | aan die door artikel 170, § 4, tweede lid, van de Grondwet aan de |
la Constitution. | federale wetgever is voorbehouden. |
B.11. La Cour doit encore examiner si les conditions d'application de | B.11. Het Hof moet nog onderzoeken of de voorwaarden voor de |
l'article 10 de la loi spéciale du 8 août 1980 de réformes | toepassing van artikel 10 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 |
institutionnelles sont remplies. | tot hervorming der instellingen zijn vervuld. |
Abstraction faite de la question de savoir s'il existe un lien de | Nog afgezien van de vraag of een aanknopingspunt met een |
rattachement avec une compétence régionale, le Gouvernement wallon | gewestbevoegdheid voorhanden is, zet de Waalse Regering niet uiteen en |
n'expose pas, et il n'apparaît pas que les articles attaqués soient | blijkt niet dat de bestreden artikelen noodzakelijk zijn voor de |
nécessaires à l'exercice d'une compétence régionale. | uitoefening van een gewestbevoegdheid. |
B.12. Il s'ensuit que le quatrième moyen dans l'affaire n° 6214 est | B.12. Daaruit volgt dat het vierde middel in de zaak nr. 6214 gegrond |
fondé et que les articles 144 à 151 du décret-programme attaqué ainsi | is en dat de artikelen 144 tot 151 van het bestreden programmadecreet |
que l'article de base 36 01 90 de la Division organique 17 du Budget | alsook basisartikel 36 01 90 van Organisatieafdeling 17 van de als |
des recettes de la Région wallonne pour l'année budgétaire 2015 annexé | |
au décret de la Région wallonne du 11 décembre 2014 qui sont | bijlage bij het decreet van het Waalse Gewest van 11 december 2014 |
gevoegde Algemene Ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het | |
indissociablement liés doivent être annulés. | begrotingsjaar 2015, die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, |
moeten worden vernietigd. | |
B.13. Dans leurs mémoires complémentaires, les parties requérantes et | B.13. In hun aanvullende memories hebben de verzoekende partijen en de |
le Gouvernement wallon ont précisé que la taxe régionale instituée par | Waalse Regering gepreciseerd dat de gewestbelasting ingesteld bij de |
les dispositions annulées n'a encore été ni enrôlée ni mise en | vernietigde bepalingen nog niet is ingekohierd, noch in betaling |
payement pour l'année budgétaire 2015. | gesteld voor het begrotingsjaar 2015. |
En vertu de l'article 148 du décret-programme attaqué, la déclaration, | Krachtens artikel 148 van het bestreden programmadecreet worden de |
la procédure de taxation, les délais d'imposition et d'exigibilité, le | aangifte, de procedure tot aanslag, de aanslag- en |
recouvrement et les voies de recours sont établis conformément au | opeisbaarheidstermijnen, de vordering en de beroepsmiddelen opgesteld |
décret du 6 mai 1999 « relatif à l'établissement, au recouvrement et | overeenkomstig het decreet van 6 mei 1999 « betreffende de vestiging, |
de invordering en de geschillen inzake de directe gewestelijke | |
au contentieux en matière de taxes régionales directes » et à ses | belastingen » en de uitvoeringsbesluiten ervan. |
arrêtés d'exécution. En vertu de l'article 20 de ce décret, la taxe doit être établie au | Krachtens artikel 20 van dat decreet moet de belasting gevestigd zijn |
plus tard le 30 juin de l'année qui suit l'exercice d'imposition. | uiterlijk op 30 juni van het jaar dat volgt op het aanslagjaar. Dat |
Cette notion d'exercice d'imposition est, en vertu de l'article 19 du | begrip aanslagjaar is, krachtens artikel 19 van het decreet, het |
décret, l'année civile qui suit la période imposable. | kalenderjaar dat volgt op het belastbare tijdperk. |
L'annulation de la taxe attaquée n'engendre donc pas des difficultés | De vernietiging van de bestreden belasting veroorzaakt dus geen |
financières et juridiques qui justifieraient que les effets des | financiële en juridische moeilijkheden die zouden verantwoorden dat de |
dispositions annulées doivent être définitivement maintenus par | gevolgen van de vernietigde bepalingen definitief dienen te worden |
application de l'article 8 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la | gehandhaafd met toepassing van artikel 8 van de bijzondere wet van 6 |
Cour constitutionnelle. | januari 1989 op het Grondwettelijk Hof. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
annule les articles 144 à 151 du décret-programme de la Région | vernietigt de artikelen 144 tot 151 van het programmadecreet van het |
wallonne du 12 décembre 2014 « portant des mesures diverses liées au budget en matière de calamité naturelle, de sécurité routière, de travaux publics, d'énergie, de logement, d'environnement, d'aménagement du territoire, de bien-être animal, d'agriculture et de fiscalité » ainsi que l'article de base 36 01 90 de la Division organique 17 du Budget des recettes de la Région wallonne pour l'année budgétaire 2015 annexé au décret de la Région wallonne du 11 décembre 2014 contenant le budget des recettes de la Région wallonne pour l'année budgétaire 2015. Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 25 mai 2016. Le greffier, Le président, | Waalse Gewest van 12 december 2014 « houdende verschillende maatregelen betreffende de begroting inzake natuurrampen, verkeersveiligheid, openbare werken, energie, huisvesting, leefmilieu, ruimtelijke ordening, dierenwelzijn, landbouw en fiscaliteit » alsook basisartikel 36 01 90 van Organisatieafdeling 17 van de als bijlage bij het decreet van het Waalse Gewest van 11 december 2014 houdende de algemene ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het begrotingsjaar 2015 gevoegde Algemene Ontvangstenbegroting van het Waalse Gewest voor het begrotingsjaar 2015. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 25 mei 2016. De griffier, De voorzitter, |
P.-Y. Dutilleux J. Spreutels | P.-Y. Dutilleux J. Spreutels |