Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 68/2016 du 11 mai 2016 Numéro du rôle : 6315 En cause : le recours en annulation de l'article 19quater, alinéa 2, du décret de la Communauté flamande du 27 mars 1991 relatif au statut de certains membres du personnel de La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges J.-(...)"
Extrait de l'arrêt n° 68/2016 du 11 mai 2016 Numéro du rôle : 6315 En cause : le recours en annulation de l'article 19quater, alinéa 2, du décret de la Communauté flamande du 27 mars 1991 relatif au statut de certains membres du personnel de La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges J.-(...) Uittreksel uit arrest nr. 68/2016 van 11 mei 2016 Rolnummer : 6315 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 19quater, tweede lid, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van sommige p Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de recht(...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 68/2016 du 11 mai 2016 Uittreksel uit arrest nr. 68/2016 van 11 mei 2016
Numéro du rôle : 6315 Rolnummer : 6315
En cause : le recours en annulation de l'article 19quater, alinéa 2, In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 19quater, tweede
du décret de la Communauté flamande du 27 mars 1991 relatif au statut lid, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 maart 1991
de certains membres du personnel de l'enseignement subventionné et des betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het
centres subventionnés d'encadrement des élèves, introduit par Marianne gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor
de Moffarts. leerlingenbegeleiding, ingesteld door Marianne de Moffarts.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents J. Spreutels et E. De Groot, et des juges samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en E. De Groot, en de
J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, P. Nihoul et R. Leysen, rechters J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, P. Nihoul en R.
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
Spreutels, voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 17 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 17 december
décembre 2015 et parvenue au greffe le 18 décembre 2015, Marianne de 2015 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 18
december 2015, heeft Marianne de Moffarts, bijgestaan en
Moffarts, assistée et représentée par Me M. Bourgys, avocat au barreau vertegenwoordigd door Mr. M. Bourgys, advocaat bij de balie te
de Bruxelles, a, à la suite de l'arrêt de la Cour n° 28/2015 du 12 Brussel, ingevolge het arrest van het Hof nr. 28/2015 van 12 maart
mars 2015 (publié au Moniteur belge du 25 juin 2015), introduit un 2015 (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 25 juni 2015)
recours en annulation de l'article 19quater, alinéa 2, du décret de la beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 19quater, tweede lid,
Communauté flamande du 27 mars 1991 relatif au statut de certains van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 27 maart 1991
membres du personnel de l'enseignement subventionné et des centres betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het
subventionnés d'encadrement des élèves. gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor
leerlingenbegeleiding.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
B.1. De verzoekende partij vordert de vernietiging van artikel
B.1. La partie requérante demande l'annulation de l'article 19quater, 19quater, tweede lid, van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van
alinéa 2, du décret de la Communauté flamande du 27 mars 1991 relatif 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden
au statut de certains membres du personnel de l'enseignement van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor
subventionné et des centres subventionnés d'encadrement des élèves,
tel qu'il a été inséré par l'article VIII.34 du décret de la leerlingenbegeleiding, zoals ingevoegd bij artikel VIII.34 van het
Communauté flamande du 8 mai 2009 relatif à l'enseignement XIX. decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 8 mei 2009 betreffende het
B.2.1. Le recours en annulation est introduit sur la base de l'article onderwijs XIX. B.2.1. Het beroep tot vernietiging is ingesteld op grond van artikel
4, alinéa 2, de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour 4, tweede lid, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
constitutionnelle, qui prévoit qu'un nouveau délai de six mois est Grondwettelijk Hof, dat bepaalt dat een nieuwe termijn van zes maanden
ouvert pour l'introduction par, entre autres, toute personne physique openstaat voor het instellen, door onder meer iedere natuurlijke of
ou morale justifiant d'un intérêt, d'un recours en annulation d'une rechtspersoon die doet blijken van een belang, van een beroep tot
loi, d'un décret ou d'une ordonnance lorsque la Cour, statuant sur une vernietiging van een wet, een decreet of een ordonnantie wanneer het
question préjudicielle, a déclaré que cette loi, ce décret ou cette Hof, uitspraak doende op een prejudiciële vraag, heeft verklaard dat
ordonnance viole, notamment, une des règles établies par la die wet, dat decreet of die ordonnantie met name een van de regels
Constitution ou en vertu de celle-ci pour déterminer les compétences schendt die zijn vastgesteld bij of krachtens de Grondwet om de
respectives de l'Etat, des communautés ou des régions. respectieve bevoegdheden van de Staat, de gemeenschappen of de
gewesten te bepalen.
B.2.2. Par son arrêt n° 28/2015 du 12 mars 2015, la Cour a dit pour B.2.2. Bij zijn arrest nr. 28/2015 van 12 maart 2015 heeft het Hof
droit : voor recht gezegd :
« L'article 19quater, alinéa 2, du décret de la Communauté flamande du « Artikel 19quater, tweede lid, van het decreet van de Vlaamse
27 mars 1991 relatif au statut de certains membres du personnel de Gemeenschap van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van sommige
l'enseignement subventionné et des centres subventionnés d'encadrement personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde
des élèves viole l'article 129, § 2, de la Constitution, en ce qu'il centra voor leerlingenbegeleiding schendt artikel 129, § 2, van de
s'applique aux membres du personnel d'une école francophone Grondwet, in zoverre het van toepassing is op de personeelsleden van
fondamentale relevant de l'enseignement libre subventionné située dans een Franstalige basisschool die behoort tot het gesubsidieerd vrij
une commune à statut linguistique spécial » onderwijs en die gevestigd is in een gemeente met een bijzonder
taalstatuut ».
B.3. L'article 19quater du décret du 27 mars 1991 relatif au statut de B.3. Artikel 19quater van het decreet van 27 maart 1991 betreffende de
certains membres du personnel de l'enseignement subventionné et des rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd
centres subventionnés d'encadrement des élèves, tel qu'il a été inséré onderwijs en de gesubsidieerde centra voor leerlingenbegeleiding,
par l'article VIII.34 du décret du 8 mai 2009 relatif à l'enseignement zoals ingevoegd bij artikel VIII.34 van het decreet van 8 mei 2009
XIX et complété par l'article VII.18 du décret du 9 juillet 2010 relatif à l'enseignement XX, dispose : « Si la langue administrative n'est pas la même langue que la langue d'enseignement, le membre du personnel appartenant à une fonction de sélection ou de promotion du personnel directeur et enseignant, à un service d'encadrement pédagogique, à la fonction de collaborateur administratif ou à une fonction du personnel administratif, doit maîtriser la langue administrative au niveau B1 du Cadre européen commun de Référence pour Langues. Si la langue administrative n'est pas la même langue que la langue d'enseignement, le membre du personnel n'étant pas visé à l'alinéa betreffende het onderwijs XIX en aangevuld bij artikel VII.18 van het decreet van 9 juli 2010 betreffende het onderwijs XX, bepaalt : « Indien de bestuurstaal niet dezelfde taal is als de onderwijstaal, moet het personeelslid dat behoort tot een selectie- of bevorderingsambt van het bestuurs- en onderwijzend personeel, tot een pedagogische begeleidingsdienst, tot het ambt van administratief medewerker of een ambt van het administratief personeel de bestuurstaal beheersen op niveau B1 van het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader voor Talen. Indien de bestuurstaal niet dezelfde taal is als de onderwijstaal, moet het personeelslid dat niet bedoeld is in het eerste lid de
premier doit maîtriser la langue administrative au niveau A2 du Cadre bestuurstaal beheersen op niveau A2 van het Gemeenschappelijk Europees
européen commun de Référence pour Langues. Referentiekader voor Talen.
Un membre du personnel remplit les exigences linguistiques en matière Een personeelslid voldoet aan de taalvereisten voor de bestuurstaal
de langue administrative, s'il est porteur d'un titre obtenu dans la als hij in het bezit is van een bekwaamheidsbewijs dat behaald is in
langue administrative auprès d'un établissement d'enseignement de bestuurstaal aan een door de Vlaamse Gemeenschap erkende,
néerlandophone agréé, financé ou subventionné par la Communauté gefinancierde of gesubsidieerde Nederlandstalige onderwijsinstelling
flamande ». ».
B.4. Par son arrêt n° 28/2015 précité, la Cour a jugé : B.4. Bij zijn voormelde arrest nr. 28/2015 heeft het Hof geoordeeld :
« B.7. L'article 19quater, en cause, du décret sur le statut du personnel de l'enseignement subventionné concerne spécifiquement le personnel des établissements d'enseignement dans lesquels la langue administrative n'est pas la même que la langue d'enseignement et impose des conditions de connaissance linguistique aux personnes désignées à titre temporaire dans un établissement d'enseignement subventionné par l'autorité flamande. Aux termes de l'article 31, alinéa 1er, du décret sur le statut du personnel de l'enseignement subventionné, cette condition de connaissance linguistique s'applique également aux membres du personnel nommés à titre définitif. La disposition en cause ne règle pas une matière relevant de l'enseignement. B.8.1. La Cour doit examiner si le règlement de ces connaissances linguistiques pour les enseignants des écoles libres subventionnées relève de la compétence de régler l'emploi des langues pour l'enseignement dans les établissements créés, subventionnés ou reconnus par les pouvoirs publics. « B.7. Het in het geding zijnde artikel 19quater van het Rechtspositiedecreet heeft specifiek betrekking op het personeel van de onderwijsinstellingen waar de bestuurstaal niet dezelfde is als de onderwijstaal en legt taalkennisvereisten op aan diegenen die tijdelijk worden aangesteld in een door de Vlaamse overheid gesubsidieerde onderwijsinstelling. Luidens artikel 31, eerste lid, van het Rechtspositiedecreet geldt die taalkennisvereiste ook voor personeelsleden die in vast verband worden benoemd. De in het geding zijnde bepaling regelt niet een aangelegenheid die onder het onderwijs valt. B.8.1. Het Hof dient te onderzoeken of de regeling van die taalkennisvereisten voor de leerkrachten van de vrije gesubsidieerde scholen behoort tot de bevoegdheid om het gebruik van de talen voor het onderwijs in de door de overheid opgerichte, gesubsidieerde of erkende instellingen te regelen.
B.8.2. Dans les matières pour lesquelles le Constituant n'a pas B.8.2. In de aangelegenheden waarvoor de Grondwetgever de bevoegdheid
attribué la compétence de régler l'emploi des langues soit au om het gebruik van de talen te regelen niet ofwel aan de federale
législateur fédéral, soit aux législateurs communautaires, la wetgever ofwel aan de gemeenschapswetgevers heeft toegewezen, omvat de
compétence de régler une matière déterminée comprend celle d'imposer bevoegdheid om een bepaalde aangelegenheid te regelen die om
des connaissances linguistiques à la condition qu'existe un lien taalkennisvereisten op te leggen, op voorwaarde dat er een voldoende
suffisamment étroit entre la matière concernée et les exigences en nauwe band bestaat tussen de betrokken aangelegenheid en de
cause et à la condition que ces exigences n'aillent pas au-delà de ce desbetreffende vereisten en op voorwaarde dat die vereisten niet
qui peut être considéré comme nécessaire pour l'accomplissement verder gaan dan hetgeen als noodzakelijk kan worden beschouwd voor de
raisonnable des tâches concernées. redelijke vervulling van de betrokken taken.
B.8.3. Il n'en va pas de même dans les matières pour lesquelles le B.8.3. Hetzelfde geldt niet voor de aangelegenheden waarvoor de
Constituant a attribué la compétence de régler l'emploi des langues à Grondwetgever de bevoegdheid om het gebruik van de talen te regelen
un législateur déterminé. En effet, la compétence de régler la aan een bepaalde wetgever heeft toegewezen. De bevoegdheid om de
connaissance des langues est, en principe, le corollaire de la taalkennis te regelen is in beginsel immers het uitvloeisel van de
compétence de régler l'emploi des langues. Il appartient à l'autorité bevoegdheid om het gebruik van de talen te regelen. Het komt de
compétente pour régler l'emploi des langues de déterminer également le overheid die bevoegd is om het gebruik van de talen te regelen toe
niveau de connaissance linguistique requis pour pouvoir satisfaire aux eveneens het niveau van taalkennis te bepalen dat vereist is om te
obligations en matière d'emploi des langues et de déterminer la kunnen voldoen aan de verplichtingen inzake het gebruik van de talen
manière dont la preuve de la connaissance linguistique exigée peut en de wijze te bepalen waarop het vereiste bewijs van taalkennis kan
être rapportée. Lorsque le législateur fédéral est compétent, en vertu worden geleverd. Wanneer de federale wetgever krachtens de Grondwet
de la Constitution, pour régler l'emploi des langues dans une matière bevoegd is om het gebruik van de talen in een bepaalde aangelegenheid
déterminée, il l'est également pour régler la connaissance te regelen, is hij dat eveneens om de taalkennis in die aangelegenheid
linguistique dans cette matière. De même, lorsque les communautés sont te regelen. Evenzo, wanneer de gemeenschappen krachtens de Grondwet
compétentes, en vertu de la Constitution, pour régler l'emploi des bevoegd zijn om het gebruik van de talen in een bepaalde
langues dans une matière déterminée, elles le sont également pour aangelegenheid te regelen, zijn zij dat eveneens om de taalkennis in
régler la connaissance linguistique dans cette matière. die aangelegenheid te regelen.
B.9.1. Il s'ensuit que la compétence, visée à l'article 129, § 1er, B.9.1. Daaruit volgt dat de in artikel 129, § 1, 2°, van de Grondwet
2°, de la Constitution, de régler ' l'emploi des langues pour bedoelde bevoegdheid om ' het gebruik van de talen ' te regelen voor '
l'enseignement dans les établissements créés, subventionnés ou het onderwijs in de door de overheid opgerichte, gesubsidieerde of
reconnus par les pouvoirs publics ' comprend également la compétence erkende instellingen ' eveneens de bevoegdheid omvat om, in die
d'imposer, en cette matière, des connaissances linguistiques aux enseignants. aangelegenheid, taalkennisvereisten op te leggen aan de leerkrachten.
B.9.2. En ce qu'elle impose la connaissance d'une langue déterminée à B.9.2. In zoverre zij aan leerkrachten de kennis van een bepaalde taal
des enseignants, la disposition en cause relève de la compétence de oplegt, ressorteert de in het geding zijnde bepaling onder de
régler l'emploi des langues pour l'enseignement prévue par l'article bevoegdheid om het gebruik van de talen voor het onderwijs te regelen
129, § 1er, 2°, et § 2, de la Constitution. En effet, dès lors que le die is bepaald in artikel 129, § 1, 2°, en § 2, van de Grondwet.
Constituant a désigné un législateur compétent pour régler l'emploi Aangezien de Grondwetgever een territoriaal bevoegde wetgever heeft
des langues dans les établissements créés, subventionnés ou reconnus aangewezen om het gebruik van de talen voor het onderwijs in de door
par les pouvoirs publics sur un territoire déterminé, les conditions de overheid opgerichte, gesubsidieerde of erkende instellingen te
de connaissance linguistiques imposées aux enseignants en cette regelen, moeten de aan de leerkrachten opgelegde taalkennisvereisten,
matière doivent être considérées comme un corollaire nécessaire de in die aangelegenheid, immers worden beschouwd als een noodzakelijk
cette compétence. corollarium van die bevoegdheid.
[...] [...]
B.11. Dès lors que la compétence de régler l'emploi des langues pour B.11. Aangezien de bevoegdheid om het gebruik van de talen te regelen
l'enseignement dans les établissements d'enseignement créés,
subventionnés ou reconnus par les pouvoirs publics et qui sont situés voor het onderwijs in de onderwijsinstellingen die zijn opgericht,
dans les communes à statut linguistique spécial revient, en vertu de gesubsidieerd of erkend door de overheid en die gevestigd zijn in de
l'article 129, § 2, de la Constitution, au législateur fédéral, le gemeenten met een bijzonder taalstatuut, krachtens artikel 129, § 2,
législateur décrétal n'est pas compétent pour adopter la disposition van de Grondwet, aan de federale wetgever toekomt, is de decreetgever
en cause. Cette disposition n'est dès lors pas conforme à l'article niet bevoegd om de in het geding zijnde bepaling aan te nemen. Die
129, § 2, de la Constitution ». bepaling is dan ook niet verenigbaar met artikel 129, § 2, van de
B.5. Pour des motifs identiques à ceux contenus dans l'arrêt n° Grondwet ». B.5. Om redenen die identiek zijn aan die in het voormelde arrest nr.
28/2015 précité, le moyen unique est fondé. 28/2015, is het enige middel gegrond.
Il y a lieu d'annuler l'article 19quater, alinéa 2, du décret de la Artikel 19quater, tweede lid, van het decreet van de Vlaamse
Communauté flamande du 27 mars 1991 relatif au statut de certains Gemeenschap van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van sommige
membres du personnel de l'enseignement subventionné et des centres personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde
subventionnés d'encadrement des élèves, en ce qu'il s'applique aux centra voor leerlingenbegeleiding dient te worden vernietigd, in
membres du personnel d'une école francophone fondamentale relevant de zoverre het van toepassing is op de personeelsleden van een
l'enseignement libre subventionné située dans une commune à statut Franstalige basisschool die behoort tot het gesubsidieerd vrij
onderwijs en die gevestigd is in een gemeente met een bijzonder
linguistique spécial. taalstatuut.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
annule l'article 19quater, alinéa 2, du décret de la Communauté vernietigt artikel 19quater, tweede lid, van het decreet van de
flamande du 27 mars 1991 relatif au statut de certains membres du personnel de l'enseignement subventionné et des centres subventionnés d'encadrement des élèves, en ce qu'il s'applique aux membres du personnel d'une école francophone fondamentale relevant de l'enseignement libre subventionné située dans une commune à statut linguistique spécial. Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 11 mai 2016. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président, Vlaamse Gemeenschap van 27 maart 1991 betreffende de rechtspositie van sommige personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs en de gesubsidieerde centra voor leerlingenbegeleiding, in zoverre het van toepassing is op de personeelsleden van een Franstalige basisschool die behoort tot het vrij gesubsidieerd onderwijs en die gevestigd is in een gemeente met een bijzonder taalstatuut. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 11 mei 2016. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter,
J. Spreutels J. Spreutels
^