Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 87/2015 du 11 juin 2015 Numéro du rôle : 5952 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 488bis, h), § 2, du Code civil, combiné avec l'article 488bis, b), § 6, du même Code, posée par la Cour de La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De G(...)"
Extrait de l'arrêt n° 87/2015 du 11 juin 2015 Numéro du rôle : 5952 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 488bis, h), § 2, du Code civil, combiné avec l'article 488bis, b), § 6, du même Code, posée par la Cour de La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De G(...) Uittreksel uit arrest nr. 87/2015 van 11 juni 2015 Rolnummer 5952 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 488bis, h), § 2, van het Burgerlijk Wetboek, in samenhang gelezen met artikel 488bis, b), § 6, van hetzelfde Wetboek, ges Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 87/2015 du 11 juin 2015 Uittreksel uit arrest nr. 87/2015 van 11 juni 2015
Numéro du rôle : 5952 Rolnummer 5952
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 488bis, h), In zake : de prejudiciële vraag over artikel 488bis, h), § 2, van het
§ 2, du Code civil, combiné avec l'article 488bis, b), § 6, du même Burgerlijk Wetboek, in samenhang gelezen met artikel 488bis, b), § 6,
Code, posée par la Cour de cassation. van hetzelfde Wetboek, gesteld door het Hof van Cassatie.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de
Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E.
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R.
du greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. Spreutels, Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt du 13 juin 2014 en cause de Olga Xanthopoulo contre Luc de Bij arrest van 13 juni 2014 in zake Olga Xanthopoulo tegen Luc de
Vogelaere et autres, dont l'expédition est parvenue au greffe de la Vogelaere en anderen, waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is
Cour le 2 juillet 2014, la Cour de cassation a posé la question ingekomen op 2 juli 2014, heeft het Hof van Cassatie de volgende
préjudicielle suivante : prejudiciële vraag gesteld :
« Schendt artikel 488bis, h), § 2, inzonderheid het zesde lid,
« Interprété en ce sens que le défaut de production d'un certificat Burgerlijk Wetboek, in samenhang met artikel 488bis, b), § 6, de
médical circonstancié joint à la requête, ou produit, en cas artikelen 10 en 11 Grondwet, indien het in die zin moet worden
d'urgence, dans les huit jours de la demande du juge de paix, entraîne l'irrecevabilité de la demande tendant à entendre autoriser la personne protégée à disposer de ses biens par donations entre vifs ou par dispositions de dernières volontés et ne peut être couvert par une expertise médicale ordonnée par le juge de paix, l'article 488bis-H, § 2, spécialement alinéa 6, du Code civil, combiné avec l'article 488bis-B, § 6, viole-t-il les articles 10 et 11 de la Constitution, en traitant de manière identique deux situations différentes, à savoir, d'une part, la demande tendant à faire mettre une personne majeure sous administration provisoire et, d'autre part, la demande tendant à geïnterpreteerd dat de niet-overlegging van een omstandige geneeskundige verklaring gevoegd bij het verzoekschrift of, in spoedeisende gevallen, overgelegd binnen acht dagen na het verzoek van de vrederechter, de niet-ontvankelijkheid tot gevolg heeft van de vordering die ertoe strekt de beschermde persoon te machtigen over zijn goederen te beschikken bij schenking onder levenden of bij een uiterste wilsbeschikking en niet kan worden gedekt door een geneeskundig deskundigenonderzoek dat door de vrederechter wordt bevolen, doordat twee verschillende toestanden, te weten, enerzijds, de vordering die ertoe strekt een meerderjarige onder voorlopige bewindvoering te plaatsen en, anderzijds, de vordering die ertoe strekt een persoon aan wie een voorlopige bewindvoerder is toegevoegd
ce qu'une personne pourvue d'un administrateur provisoire soit te machtigen over zijn goederen te beschikken bij schenking onder
autorisée à disposer de ses biens par donations entre vifs ou par levenden of bij een uiterste wilsbeschikking, door die artikelen op
dispositions de dernières volontés ? ». identieke wijze worden behandeld ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. L'article 488bis, h), § 2, du Code civil, tel qu'il a été B.1.1. Artikel 488bis, h), § 2, van het Burgerlijk Wetboek, zoals het
inséré par l'article 8 de la loi du 3 mai 2003 « modifiant la werd ingevoegd bij artikel 8 van de wet van 3 mei 2003 « tot wijziging
législation relative à la protection des biens des personnes van de wetgeving betreffende de bescherming van de goederen van
totalement ou partiellement incapables d'en assumer la gestion en personen die wegens hun lichaams- of geestestoestand geheel of
raison de leur état physique ou mental », tel qu'il est applicable au gedeeltelijk onbekwaam zijn die te beheren » en zoals het van
litige en cause, dispose : toepassing is op het in het geding zijnde geschil, bepaalt :
« La personne protégée ne peut disposer valablement par donations « De beschermde persoon kan slechts geldig schenken onder levenden of
entre vifs ou par dispositions de dernières volontés qu'après een uiterste wilsbeschikking maken na machtiging, op zijn verzoek,
autorisation par le juge de paix à sa requête. Le juge de paix juge de door de vrederechter. De vrederechter oordeelt over de
l'aptitude de la volonté de la personne protégée. wilsgeschiktheid van de beschermde persoon.
Le juge de paix peut refuser l'autorisation à disposer par donations De vrederechter mag de machtiging om te schenken weigeren indien de
si la personne protégée ou ses créanciers d'aliments sont menacés beschermde persoon of zijn onderhoudsgerechtigden door de schenking
d'indigence par la donation. behoeftig dreigen te worden.
Les dispositions des articles 1026 à 1034 du Code judiciaire sont De bepalingen van de artikelen 1026 tot 1034 van het Gerechtelijk
d'application. Conformément à l'article 1026, 5°, du même Code, la Wetboek zijn van toepassing. In afwijking van artikel 1026, 5°, van
signature du requérant est suffisante. hetzelfde Wetboek, volstaat de handtekening van de verzoeker.
Le juge de paix peut désigner un expert médical qui doit rendre son De vrederechter kan een geneesheer-deskundige aanstellen die advies
avis sur l'état de santé de la personne à protéger. moet uitbrengen over de gezondheidstoestand van de te beschermen
Le juge de paix rassemble toutes les informations utiles et peut persoon. De vrederechter wint alle dienstige inlichtingen in en kan eenieder
convoquer tous ceux qu'il pense pouvoir l'éclairer, par pli judiciaire die hij geschikt acht om hem in te lichten, oproepen bij gerechtsbrief
afin de les entendre en chambre du conseil. Dans tous les cas, il om door hem in raadkamer te worden gehoord. Hij roept in ieder geval
appelle à la cause l'administrateur provisoire en cas de donation. de voorlopige bewindvoerder op in geval van schenking.
La procédure de l'article 488bis, b), § 6, est applicable par analogie De procedure van artikel 488bis, b), § 6, is van overeenkomstige
». toepassing ».
B.1.2. L'article 488bis, b), § 6, du Code civil dispose : B.1.2. Artikel 488bis, b), § 6, van het Burgerlijk Wetboek bepaalt :
« Sous peine d'irrecevabilité, est joint à la requête, sauf en cas « Op straffe van niet-ontvankelijkheid wordt, behoudens in
spoedeisende gevallen, een omstandige geneeskundige verklaring bij het
d'urgence, un certificat médical circonstancié, ne datant pas de plus verzoekschrift gevoegd, die ten hoogste vijftien dagen oud is, en de
de quinze jours, décrivant l'état de santé de la personne à protéger. Le certificat précise si la personne à protéger peut se déplacer et, dans l'affirmative, s'il est indiqué qu'elle se déplace, compte tenu de son état. Ce certificat précise par ailleurs si la personne à protéger est encore à même de prendre connaissance du compte rendu de la gestion. Ce certificat médical ne peut être établi par un médecin parent ou allié de la personne à protéger ou du requérant, ou attaché à un titre quelconque à l'établissement dans lequel la personne à protéger se trouve. Lorsque, pour des raisons d'urgence, aucun certificat médical n'est joint à la requête, le juge de paix vérifie si le motif d'urgence invoqué est avéré. Dans l'affirmative, le juge de paix demande, dans les huit jours à dater de la réception de la requête, que le requérant lui fournisse un certificat circonstancié, qui répond aux conditions prévues aux alinéas 1er à 3 ». B.2. La Cour est invitée à statuer sur la compatibilité, avec les gezondheidstoestand van de te beschermen persoon beschrijft. De verklaring vermeldt of de te beschermen persoon zich kan verplaatsen, en in het bevestigend geval, of zulks gelet op zijn toestand, aangewezen is. Tevens vermeldt deze verklaring of de te beschermen persoon nog kennis kan nemen van de rekenschap van het beheer. Deze geneeskundige verklaring mag niet worden opgesteld door een geneesheer die een bloed- of aanverwant is van de te beschermen persoon of van de verzoeker, of op enigerlei wijze verbonden is aan de instelling waar de te beschermen persoon zich bevindt. Indien er om redenen van dringendheid geen geneeskundige verklaring bij het verzoekschrift is gevoegd, gaat de vrederechter na of het aangevoerde motief van dringendheid gerechtvaardigd is. In bevestigend geval, vraagt de vrederechter binnen acht dagen na de datum waarop het verzoekschrift is ontvangen dat de verzoeker een omstandige geneeskundige verklaring bezorgt, die voldoet aan de vereisten bepaald in het eerste tot derde lid ». B.2. Het Hof wordt verzocht uitspraak te doen over de bestaanbaarheid,
articles 10 et 11 de la Constitution, de l'article 488bis, h), § 2, met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, van artikel 488bis, h), §
alinéa 6. Dans l'interprétation selon laquelle la disposition en 2, zesde lid. In de interpretatie volgens welke, naar analogie met de
cause, par analogie avec la procédure tendant à pourvoir la personne à procedure die ertoe strekt een voorlopige bewindvoerder toe te voegen
protéger d'un administrateur provisoire prévue par l'article 488bis, aan de te beschermen persoon, waarin is voorzien bij artikel 488bis,
b), § 6, auquel elle renvoie, prévoit que, sous peine d'irrecevabilité, un certificat médical circonstancié ne datant pas de plus de quinze jours est joint à la requête sans qu'une couverture ne soit possible par une expertise médicale ordonnée par le juge de paix, la disposition en cause traiterait de manière identique deux situations différentes, à savoir, d'une part, la demande tendant à placer une personne sous administration provisoire et, d'autre part, la demande tendant à ce qu'une personne protégée, pourvue d'un administrateur provisoire, soit autorisée à disposer de ses biens par donations entre vifs ou par testament. b), § 6, waarnaar dat lid verwijst, op straffe van niet-ontvankelijkheid een omstandige geneeskundige verklaring die ten hoogste vijftien dagen oud is, bij het verzoekschrift moet worden gevoegd, zonder dat een dekking door een door de vrederechter bevolen medisch deskundigenonderzoek mogelijk is, zou de in het geding zijnde bepaling immers twee verschillende situaties, namelijk de vordering die ertoe strekt een persoon onder voorlopig bewind te doen plaatsen, enerzijds, en de vordering die ertoe strekt dat een beschermde persoon aan wie een voorlopige bewindvoerder is toegevoegd, ertoe wordt gemachtigd over zijn goederen te beschikken bij schenking onder levenden of bij testament, anderzijds, gelijk behandelen.
B.3. Par son arrêt n° 112/2010 du 14 octobre 2010, en réponse à une B.3. Bij zijn arrest nr. 112/2010 van 14 oktober 2010 heeft het Hof,
question préjudicielle qui portait sur la même disposition en tant in antwoord op een prejudiciële vraag die betrekking had op dezelfde
qu'elle s'applique au testament, la Cour a jugé : bepaling in zoverre zij van toepassing is op het testament, geoordeeld
« B.6.1. La personne protégée visée par la disposition en cause est : « B.6.1. De in de in het geding zijnde bepaling beoogde beschermde
une personne majeure ' qui, en raison de son état de santé ', est persoon is een meerderjarige ' die, wegens zijn gezondheidstoestand '
considérée comme ' totalement ou partiellement hors d'état de gérer wordt beschouwd als ' geheel of gedeeltelijk niet in staat zijn
ses biens ' (article 488bis, a), du Code civil), et qui, en vue de la goederen te beheren ' (artikel 488bis, a), van het Burgerlijk Wetboek)
protection de ceux-ci, est pourvue d'un administrateur provisoire dont en die met het oog op de bescherming daarvan over een voorlopige
la mission est ' de gérer, en bon père de famille, les biens de la bewindvoerder beschikt die tot taak heeft ' de goederen van de
personne protégée, ou d'assister la personne protégée dans cette beschermde persoon als een goed huisvader te beheren of de beschermde
gestion ' (article 488bis, f), § 1er, alinéa 1er, du Code civil). persoon in dat beheer bij te staan ' (artikel 488bis, f), § 1, eerste
lid, van het Burgerlijk Wetboek).
Un testament est un acte par lequel une personne dispose de ses biens Een testament is een akte waarbij een persoon om niet over zijn
à titre gratuit (article 893 du Code civil). Il s'agit d'un ' acte par goederen beschikt (artikel 893 van het Burgerlijk Wetboek). Het gaat
lequel le testateur dispose, pour le temps où il n'existera plus, de om een ' akte waarbij de erflater, voor de tijd dat hij niet meer in
tout ou partie de ses biens, et qu'il peut révoquer ' (article 895 du Code civil). La disposition en cause, qui a pour objectif de protéger une personne qui se trouve dans une situation de faiblesse, relève de l'intérêt général. B.6.2. La disposition en cause n'interdit pas aux personnes qu'elle vise de disposer de leurs biens par testament, mais elle subordonne la validité de cet acte à l'obtention d'une autorisation préalable du juge de paix. La demande d'autorisation est déposée ou adressée au greffe sous la forme d'une requête unilatérale qui ne doit pas être signée par un leven zal zijn, over het geheel of een deel van zijn goederen beschikt, en die hij kan herroepen ' (artikel 895 van het Burgerlijk Wetboek). De in het geding zijnde bepaling, die tot doel heeft een persoon die zich in een zwakke positie bevindt te beschermen, beoogt een doelstelling van algemeen belang. B.6.2. De in het geding zijnde bepaling verbiedt de erin beoogde personen niet over hun goederen te beschikken bij testament, maar zij maakt de geldigheid van die akte afhankelijk van het verkrijgen van een voorafgaande machtiging van de vrederechter. De aanvraag tot machtiging wordt neergelegd of toegezonden aan de griffie in de vorm van een eenzijdig verzoekschrift dat niet moet
avocat (article 488bis, h), § 2, alinéa 3, du Code civil combiné avec worden ondertekend door een advocaat (artikel 488bis, h), § 2, derde
l'article 1027 du Code judiciaire). La procédure d'autorisation n'est lid, van het Burgerlijk Wetboek in combinatie met artikel 1027 van het
Gerechtelijk Wetboek). De machtigingsprocedure is niet openbaar
pas publique (article 488bis, h), § 2, alinéa 3, première phrase, du (artikel 488bis, h), § 2, derde lid, eerste zin, van het Burgerlijk
Code civil combiné avec les articles 1028 et 1029, alinéa 1er, du Code Wetboek in combinatie met de artikelen 1028 en 1029, eerste lid, van
judiciaire; article 488bis, h), § 2, alinéa 5, première phrase, du het Gerechtelijk Wetboek; artikel 488bis, h), § 2, vijfde lid, eerste
Code civil) et l'ordonnance d'autorisation est, en principe, zin, van het Burgerlijk Wetboek) en de machtigingsbeschikking is in
exécutoire par provision (article 1029, alinéa 2, du Code judiciaire). principe uitvoerbaar bij voorraad (artikel 1029, tweede lid, van het
Gerechtelijk Wetboek).
Le juge de paix ne peut refuser l'autorisation de tester que si la De vrederechter kan de machtiging om te testeren enkel weigeren indien
personne protégée ne dispose pas de l'' aptitude de la volonté ' de beschermde persoon niet over de vereiste ' wilsgeschiktheid '
requise, c'est-à-dire une ' aptitude à émettre une volonté juridique beschikt, dit wil zeggen een ' geschiktheid om een geldige rechtswil
valable [...], à apprécier à la lumière des facultés mentales ' (Doc. [...] te vormen, te beoordelen in het licht van de geestvermogens '
parl., Sénat, 2002-2003, n° 2-1087/6, p. 11). (Parl. St., Senaat, 2002-2003, nr. 2-1087/6, p. 11).
Il statue sur la base d'un ' certificat médical circonstancié ' Hij doet uitspraak op grond van een recente ' omstandige geneeskundige
récent, établi par un médecin indépendant, et qui doit être produit verklaring ', opgesteld door een onafhankelijke geneesheer, en die
par la personne protégée qui demande l'autorisation de tester (article moet worden voorgelegd door de beschermde persoon die de machtiging
vraagt om te testeren (artikel 488bis, h), § 2, zesde lid, in
488bis, h), § 2, alinéa 6, combiné avec l'article 488bis, b), § 6, du combinatie met artikel 488bis, b), § 6, van het Burgerlijk Wetboek) en
Code civil) et après avoir rassemblé toutes les informations utiles na alle dienstige inlichtingen te hebben ingewonnen (artikel 488bis,
(article 488bis, h), § 2, alinéa 5, du Code civil). Il peut, en outre, h), § 2, vijfde lid, van het Burgerlijk Wetboek). Hij kan bovendien
demander l'avis d'un expert médical sur l'état de santé de la personne het advies vragen van een geneesheer-deskundige over de
protégée et entendre tous ceux qui, selon lui, peuvent l'éclairer gezondheidstoestand van de beschermde persoon en al diegenen horen
(article 488bis, h), § 2, alinéas 4 et 5, du Code civil). die, volgens hem, hem kunnen inlichten (artikel 488bis, h), § 2,
B.6.3. Pour le surplus, il n'y a pas lieu de distinguer, en ce qui vierde en vijfde lid, van het Burgerlijk Wetboek).
concerne l'exigence d'une autorisation préalable du juge de paix pour B.6.3. Voor het overige dient, ten aanzien van de vereiste van een
les dispositions testamentaires des personnes placées sous le régime voorafgaande machtiging van de vrederechter voor de beschikkingen bij
de l'administration provisoire, selon que la personne protégée serait testament van de onder het stelsel van het voorlopig bewind geplaatste
partiellement ou totalement incapable de gérer ses biens, dès lors que personen, geen onderscheid te worden gemaakt naargelang de beschermde
persoon gedeeltelijk of geheel niet in staat zou zijn zijn goederen te
l'autorisation préalable du juge a précisément pour objet de vérifier beheren, daar de voorafgaande machtiging van de rechter precies tot
et d'établir si la personne protégée est apte à disposer de ses biens doel heeft na te gaan en vast te stellen of de beschermde persoon in
par testament. staat is bij testament over zijn goederen te beschikken.
B.7. Par conséquent, la mesure en cause est raisonnablement B.7. Bijgevolg staat de in het geding zijnde maatregel in een redelijk
proportionnée à l'objectif poursuivi et ne crée pas de différence de verband van evenredigheid tot de nagestreefde doelstelling en voert
traitement injustifiée ». hij geen onverantwoord verschil in behandeling in ».
B.4. Dans l'arrêt précité, la Cour ne s'est pas prononcée sur la B.4. In het voormelde arrest heeft het Hof zich niet uitgesproken over
de bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepaling met de
compatibilité de la disposition en cause avec les articles 10 et 11 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet in zoverre zij de ontvankelijkheid
la Constitution en tant qu'elle subordonne la recevabilité de la van de bij de vrederechter ingediende aanvraag tot machtiging om te
demande d'autorisation de tester introduite auprès du juge de paix à testeren afhankelijk maakt van de overlegging van een geneeskundige
la production d'un certificat médical. C'est sur ce point que la Cour verklaring. Op dat punt is het dat aan het Hof een vraag wordt gesteld
est interrogée en ce que, selon l'interprétation du juge a quo, la in zoverre, volgens de interpretatie van de verwijzende rechter, de in
disposition en cause traiterait de manière identique, sans het geding zijnde bepaling, zonder verantwoording ten aanzien van de
justification au regard des articles 10 et 11 de la Constitution, deux artikelen 10 en 11 van de Grondwet, twee verschillende situaties
situations différentes, ainsi qu'il est dit en B.2. gelijk zou behandelen, zoals in B.2 is vermeld.
B.5.1. Même si, comme la Cour l'a jugé dans l'arrêt précité, le choix B.5.1. Ook al zijn, zoals het Hof in het voormelde arrest heeft
du législateur de soumettre la personne protégée à l'autorisation geoordeeld, de keuze van de wetgever om de beschermde persoon aan de
préalable du juge de paix lorsqu'elle désire disposer de ses biens par voorafgaande machtiging van de vrederechter te onderwerpen wanneer hij
testament et la règle selon laquelle le juge de paix peut refuser bij testament over zijn goederen wenst te beschikken, en de regel
l'autorisation de tester à une personne qui ne dispose pas de la volgens welke de vrederechter de machtiging om te testeren kan
volonté requise sont raisonnablement justifiés, la disposition en weigeren aan een persoon die niet over de vereiste wil beschikt,
cause, en renvoyant purement et simplement à la procédure prévue pour redelijk verantwoord, toch heeft de in het geding zijnde bepaling,
la demande de désignation d'un administrateur provisoire, a pour door zonder meer te verwijzen naar de procedure waarin is voorzien
conséquence de faire de la production d'un certificat médical au moment de l'introduction de la demande d'autorisation de tester, une condition de recevabilité de cette demande. B.5.2. En ce qui concerne la procédure relative à la demande de désignation d'un administrateur provisoire, il est justifié qu'un certificat médical soit joint, sous peine d'irrecevabilité : la demande peut priver une personne majeure de sa capacité de droit commun et du droit de gérer elle-même son patrimoine, de sorte que pareille demande doit être justifiée en raison de motifs médicaux établis avant même que le juge ne puisse se prononcer sur le fond de la demande. voor de vordering tot aanwijzing van een voorlopige bewindvoerder, tot gevolg van de overlegging van een geneeskundige verklaring op het ogenblik van de indiening van de aanvraag tot machtiging om te testeren, een voorwaarde te maken voor de ontvankelijkheid van die aanvraag. B.5.2. In zake de procedure met betrekking tot de aanvraag tot aanwijzing van een voorlopige bewindvoerder, is het verantwoord dat, op straffe van niet-ontvankelijkheid, een geneeskundige verklaring wordt bijgevoegd. De aanvraag kan een meerderjarige persoon zijn gemeenrechtelijke bekwaamheid en het recht om zelf zijn vermogen te beheren, ontnemen zodat een dergelijke aanvraag moet zijn verantwoord om medische redenen die zijn vastgesteld nog vóór de rechter zich kan uitspreken over de grond van de aanvraag.
B.5.3. En revanche, s'agissant d'une demande introduite par la B.5.3. Met betrekking tot een aanvraag die wordt ingediend door de
personne même qui est protégée, la condition de la production d'un persoon zelf die wordt beschermd, daarentegen, maakt de voorwaarde van
certificat médical, qui est inscrite comme condition de recevabilité de overlegging van een geneeskundige verklaring, die is opgenomen als
de l'autorisation demandée au juge de paix, ne permet pas d'atteindre voorwaarde voor de ontvankelijkheid van de aan de vrederechter
l'objectif de protection poursuivi. gevraagde machtiging, het niet mogelijk de beoogde doelstelling van
bescherming te bereiken.
B.5.4. In dat verband dient in herinnering te worden gebracht dat
B.5.4. A cet égard, il convient de rappeler que l'article 901 du Code artikel 901 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat « om een schenking
civil dispose que « pour faire une donation entre vifs ou un onder de levenden te kunnen doen of een testament te kunnen maken,
testament, il faut être sain d'esprit » et que l'article 902 du même Code dispose que « toutes personnes peuvent disposer et recevoir, soit par donation entre vifs, soit par testament, excepté celles que la loi en déclare incapables ». Or, il ne découle pas de la disposition en cause que la personne pourvue d'un administrateur provisoire doté d'un pouvoir général de représentation est déclarée en état d'incapacité totale puisque cette disposition organise précisément les modalités d'exercice du droit de tester. B.5.5. Alors que le législateur n'a pas voulu frapper d'une incapacité totale de tester la personne mise sous administration provisoire qui n'est atteinte de démence que de manière intermittente, le fait qu'il fasse de la production d'un certificat médical la condition de [...] men gezond van geest [moet] zijn » en dat artikel 902 van hetzelfde Wetboek bepaalt dat « alle personen kunnen beschikken en verkrijgen, hetzij bij schenking onder de levenden, hetzij bij testament, uitgezonderd degenen die de wet daartoe onbekwaam verklaart ». Uit de in het geding zijnde bepaling volgt echter niet dat de persoon aan wie een voorlopige bewindvoerder met een algemene vertegenwoordigingsbevoegdheid is toegevoegd, in staat van volledige onbekwaamheid wordt verklaard, aangezien die bepaling precies de nadere regels voor de uitoefening van het recht om te testeren organiseert. B.5.5. Terwijl de wetgever de onder voorlopig bewind geplaatste persoon die slechts met tussenpozen door krankzinnigheid is getroffen, niet met een volledige onbekwaamheid om te testeren heeft willen treffen, heeft het feit dat hij van de overlegging van een geneeskundige verklaring de voorwaarde maakt voor de ontvankelijkheid
recevabilité de la demande en autorisation de tester a en réalité pour van de aanvraag tot machtiging om te testeren, in werkelijkheid tot
conséquence de priver la personne de ce droit, lorsqu'elle ne produit gevolg de persoon dat recht te ontzeggen wanneer hij die verklaring
pas ce certificat. niet overlegt.
B.6. Par conséquent, la disposition en cause n'est pas raisonnablement B.6. Bijgevolg is de in het geding zijnde bepaling niet redelijk
justifiée. verantwoord.
B.7. Dans l'interprétation de la disposition en cause mentionnée dans la question préjudicielle, celle-ci appelle une réponse affirmative. Par ces motifs, la Cour dit pour droit : Interprété en ce sens que le défaut de production d'un certificat médical circonstancié joint à la requête, ou produit, en cas d'urgence, dans les huit jours de la demande du juge de paix, entraîne l'irrecevabilité de la demande tendant à entendre autoriser la personne protégée à disposer de ses biens par donations entre vifs ou par dispositions de dernières volontés et ne peut être couvert par une expertise médicale ordonnée par le juge de paix, l'article 488bis, h), § 2, alinéa 6, combiné avec l'article 488bis, b), § 6, du Code civil, B.7. De prejudiciële vraag dient, in de daarin vermelde interpretatie van de in het geding zijnde bepaling, bevestigend te worden beantwoord. Om die redenen, het Hof zegt voor recht : Artikel 488bis, h), § 2, zesde lid, in samenhang gelezen met artikel 488bis, b), § 6, van het Burgerlijk Wetboek, in die zin geïnterpreteerd dat de ontstentenis van overlegging van een omstandige geneeskundige verklaring gevoegd bij het verzoekschrift of, in spoedeisende gevallen, overgelegd binnen acht dagen na het verzoek van de vrederechter, leidt tot de niet-ontvankelijkheid van de vordering die ertoe strekt de beschermde persoon ertoe te horen machtigen over zijn goederen te beschikken bij schenking onder levenden of bij uiterste wilsbeschikking, en niet kan worden gedekt door een door de vrederechter bevolen medisch deskundigenonderzoek, schendt de
viole les articles 10 et 11 de la Constitution. artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 11 juin 2015. op 11 juni 2015.
Le greffier, De griffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
Le président, De voorzitter,
J. Spreutels J. Spreutels
^