Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 10/2015 du 28 janvier 2015 Numéro du rôle : 5823 En cause : les questions préjudicielles concernant les articles 2, 3 et 16 de la loi du 17 mars 2013 « modifiant le Code judiciaire et la loi du 17 mai 2006 relative au st La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De G(...)"
Extrait de l'arrêt n° 10/2015 du 28 janvier 2015 Numéro du rôle : 5823 En cause : les questions préjudicielles concernant les articles 2, 3 et 16 de la loi du 17 mars 2013 « modifiant le Code judiciaire et la loi du 17 mai 2006 relative au st La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De G(...) Uittreksel uit arrest nr. 10/2015 van 28 januari 2015 Rolnummer : 5823 In zake : de prejudiciële vragen over de artikelen 2, 3 en 16 van de wet van 17 maart 2013 « tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek en van de wet van 17 mei 2006 betre Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 10/2015 du 28 janvier 2015 Uittreksel uit arrest nr. 10/2015 van 28 januari 2015
Numéro du rôle : 5823 Rolnummer : 5823
En cause : les questions préjudicielles concernant les articles 2, 3 In zake : de prejudiciële vragen over de artikelen 2, 3 en 16 van de
et 16 de la loi du 17 mars 2013 « modifiant le Code judiciaire et la wet van 17 maart 2013 « tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek en
loi du 17 mai 2006 relative au statut juridique externe des personnes van de wet van 17 mei 2006 betreffende de externe rechtspositie van
condamnées à une peine privative de liberté et aux droits reconnus à veroordeelden tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer
la victime dans le cadre des modalités de la peine », posées par le toegekende rechten in het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten »,
Tribunal de l'application des peines de Bruxelles. gesteld door de Strafuitvoeringsrechtbank te Brussel.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de
Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E.
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R.
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels, Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet des questions préjudicielles et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vragen en rechtspleging
Par jugement du 27 janvier 2014 en cause de M.D., dont l'expédition Bij vonnis van 27 januari 2014 in zake M.D., waarvan de expeditie ter
est parvenue au greffe de la Cour le 30 janvier 2014, le Tribunal de griffie van het Hof is ingekomen op 30 januari 2014, heeft de
l'application des peines de Bruxelles a posé les questions Strafuitvoeringsrechtbank te Brussel de volgende prejudiciële vragen
préjudicielles suivantes : gesteld :
1. « Les articles 2, 3 et 16 de la loi du 17 mars 2013 (modifiant 1. « Schenden de artikelen 2, 3 en 16 van de wet van 17 maart 2013
l'article 78 du Code judiciaire, insérant un article 92bis dans le (houdende wijziging van artikel 78 van het Gerechtelijk Wetboek,
invoeging van een artikel 92bis in hetzelfde Wetboek en aanvulling van
même Code et complétant l'article 54 de la loi du 17 mai 2006), pris artikel 54 van de wet van 17 mei 2006), al dan niet met elkaar in
isolément ou conjointement, violent-ils les articles 10 et 11 de la samenhang gelezen, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet
Constitution, lus ou non en combinaison avec l'article 6 de la CEDH, in samenhang gelezen met artikel 6 van het EVRM, in zoverre zij
en ce qu'ils requièrent que la décision d'accorder une modalité vereisen dat de beslissing om een strafuitvoeringsmodaliteit toe te
d'exécution de la peine à des condamnés à une peine privative de kennen aan veroordeelden tot een vrijheidsstraf van dertig jaar of tot
liberté de trente ans ou à une peine privative de liberté à een levenslange vrijheidsstraf, met een terbeschikkingstelling van de
perpétuité, assortie d'une mise à disposition du tribunal de strafuitvoeringsrechtbank overeenkomstig de artikelen 34ter en
l'application des peines conformément aux articles 34ter et 34quater 34quater van het Strafwetboek, met eenparigheid van stemmen wordt
du Code pénal, soit prise à l'unanimité des voix, par une chambre du genomen door een kamer van de strafuitvoeringsrechtbank samengesteld
tribunal de l'application des peines composée d'un juge au tribunal de uit een rechter in de strafuitvoeringsrechtbank, die het
l'application des peines, qui préside, de deux juges au tribunal voorzitterschap ervan bekleedt, twee rechters in de correctionele
correctionnel et de deux assesseurs en application des peines, l'un rechtbank en twee assessoren in strafuitvoeringszaken, de ene
spécialisé en matière pénitentiaire et l'autre spécialisé en gespecialiseerd in penitentiaire zaken en de andere in de sociale
réinsertion sociale, alors que la décision d'accorder une modalité re-integratie, terwijl de beslissing om een strafuitvoeringsmodaliteit
d'exécution de la peine à tous les autres condamnés à une ou plusieurs toe te kennen aan alle andere veroordeelden tot een of meer
peine(s) privative(s) de liberté de plus de trois ans est prise à la vrijheidsstraffen van meer dan drie jaar bij volstrekte meerderheid
majorité absolue des voix par une chambre du tribunal de l'application van stemmen wordt genomen door een kamer van de
des peines composée d'un juge au tribunal de l'application des peines, strafuitvoeringsrechtbank samengesteld uit een rechter in de
qui préside, et de deux assesseurs en application des peines, l'un strafuitvoeringsrechtbank, die het voorzitterschap ervan bekleedt, en
spécialisé en matière pénitentiaire et l'autre spécialisé en twee assessoren in strafuitvoeringszaken, de ene gespecialiseerd in
réinsertion sociale ? »; penitentiaire zaken en de andere in de sociale re-integratie ? »;
2. « Les articles 2, 3 et 16 de la loi du 17 mars 2013 (modifiant 2. « Schenden de artikelen 2, 3 en 16 van de wet van 17 maart 2013
l'article 78 du Code judiciaire, insérant un article 92bis dans le (houdende wijziging van artikel 78 van het Gerechtelijk Wetboek,
invoeging van een artikel 92bis in hetzelfde Wetboek en aanvulling van
même Code et complétant l'article 54 de la loi du 17 mai 2006), pris artikel 54 van de wet van 17 mei 2006), al dan niet met elkaar in
isolément ou conjointement, violent-ils les articles 10 et 11 de la samenhang gelezen, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet
Constitution, lus ou non en combinaison avec l'article 7 de la CEDH in samenhang gelezen met artikel 7 van het EVRM en/of met het beginsel
et/ou avec le principe de non-rétroactivité de la loi, en ce qu'aucune van niet-retroactiviteit van de wet, in zoverre geen enkel onderscheid
distinction n''y est faite entre les condamnés à une peine privative wordt gemaakt tussen de veroordeelden tot een vrijheidsstraf van
de liberté de trente ans ou à une peine privative de liberté à dertig jaar of tot een levenslange vrijheidsstraf, met een
perpétuité, assortie d'une mise à disposition du tribunal de terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank overeenkomstig
l'application des peines conformément aux articles 34ter et 34quater de artikelen 34ter en 34quater van het Strafwetboek, door een
de Code pénal, par une condamnation prononcée par une décision veroordeling uitgesproken bij een beslissing die dateert van vóór de
antérieure à l'entrée en vigueur de la loi du 17 mars 2013 et les inwerkingtreding van de wet van 17 maart 2013, en de veroordeelden tot
condamnés à une peine privative de liberté de trente ans ou à une een vrijheidsstraf van dertig jaar of tot een levenslange
peine privative de liberté à perpétuité, assortie d'une mise à vrijheidsstraf, met een terbeschikkingstelling van de
disposition du tribunal de l'application des peines conformément aux strafuitvoeringsrechtbank overeenkomstig de artikelen 34ter en
articles 34ter et 34quater du Code pénal, par une condamnation 34quater van het Strafwetboek, door een veroordeling uitgesproken bij
prononcée par une décision postérieure à l'entrée en vigueur de la loi een beslissing die dateert van na de inwerkingtreding van de wet van
du 17 mars 2013 ? ». 17 maart 2013 ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1. La Cour est interrogée au sujet des articles 2, 3 et 16 de la loi B.1. Het Hof wordt ondervraagd over de artikelen 2, 3 en 16 van de wet
du 17 mars 2013 « modifiant le Code judiciaire et la loi du 17 mai van 17 maart 2013 « tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek en van
2006 relative au statut juridique externe des personnes condamnées à de wet van 17 mei 2006 betreffende de externe rechtspositie van
une peine privative de liberté et aux droits reconnus à la victime veroordeelden tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer
dans le cadre des modalités de la peine », lesquels disposent : toegekende rechten in het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten »,
«

Art. 2.L'article 78 du Code judiciaire, modifié en dernier lieu par

die bepalen : «

Art. 2.Artikel 78 van het Gerechtelijk Wetboek, laatstelijk

la loi du 3 décembre 2006, est complété par un alinéa rédigé comme gewijzigd bij de wet van 3 december 2006, wordt aangevuld met een lid,
suit : luidende :
' Les chambres du tribunal de l'application des peines visées à ' De in artikel 92bis bedoelde kamers van de strafuitvoeringsrechtbank
l'article 92bis sont composées d'un juge au tribunal de l'application bestaan uit een rechter in de strafuitvoeringsrechtbank, die het
des peines, qui préside, de deux juges au tribunal correctionnel et de voorzitterschap ervan bekleedt, twee rechters in de correctionele
deux assesseurs en application des peines, l'un spécialisé en matière rechtbank en twee assessoren in strafuitvoeringszaken, de ene
pénitentiaire et l'autre spécialisé en réinsertion sociale. ' ». gespecialiseerd in penitentiaire zaken en de andere in de sociale re-integratie. ' ».
«

Art. 3.Dans le même Code, il est inséré un article 92bis rédigé

«

Art. 3.In hetzelfde Wetboek, wordt een artikel 92bis ingevoegd,

comme suit : luidende :
'

Art. 92bis.En matière d'application des peines, les affaires

'

Art. 92bis.In strafuitvoeringszaken worden de zaken betreffende een

relatives aux condamnations à une peine privative de liberté de trente veroordeling tot een vrijheidsstraf van dertig jaar of tot een
ans ou à une peine privative de liberté à perpétuité, assortie d'une levenslange vrijheidsstraf, met een terbeschikkingstelling van de
mise à la disposition du tribunal de l'application des peines, strafuitvoeringsrechtbank, overeenkomstig de artikelen 34ter of
conformément aux articles 34ter ou 34quater du Code pénal, sont 34quater van het Strafwetboek, toegewezen aan de overeenkomstig
attribuées à des chambres composées conformément à l'article 78, alinéa 6. ' ». artikel 78, zesde lid, samengestelde kamers. ' ».
«

Art. 16.L'article 54 de la même loi, modifié par la loi du 27

«

Art. 16.Artikel 54 van dezelfde wet, gewijzigd bij de wet van 27

décembre 2006, dont le texte actuel formera le § 1er, est complété par december 2006, waarvan de bestaande tekst § 1 zal vormen, wordt
un § 2, rédigé comme suit : aangevuld met een § 2, luidende :
' § 2. Si l'affaire concerne une condamnation à une peine privative de ' § 2. Indien de zaak een veroordeling betreft tot een vrijheidsstraf
liberté de trente ans ou à une peine privative de liberté à van dertig jaar of tot een levenslange vrijheidsstraf, met een
perpétuité, assortie d'une mise à disposition du tribunal de terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank overeenkomstig
l'application des peines conformément aux articles 34ter ou 34quater de artikelen 34ter of 34quater van het Strafwetboek, beslist de
du Code pénal, le tribunal de l'application des peines rend sa strafuitvoeringsrechtbank binnen veertien dagen nadat de zaak in
décision dans les quatorze jours de la mise en délibéré. Si le beraad is genomen. Ingeval de strafuitvoeringsrechtbank een beslissing
tribunal de l'application des peines prend la décision d'accorder une tot toekenning van een strafuitvoeringsmodaliteit neemt, wordt de
modalité d'exécution de la peine, la décision est prise à l'unanimité. beslissing met eenparigheid van stemmen genomen.
Si le tribunal de l'application des peines n'accorde pas la modalité Indien de strafuitvoeringsrechtbank de verzochte
d'exécution de la peine sollicitée, il indique dans son jugement la strafuitvoeringsmodaliteit niet toekent, bepaalt zij in haar vonnis de
date à laquelle le condamné peut introduire une nouvelle demande. datum waarop de veroordeelde een nieuw verzoek kan indienen.
Ce délai est de six mois au moins et de dix-huit mois au plus à Deze termijn is minimaal zes maanden en maximaal achttien maanden te
compter du jugement. ' ». rekenen van het vonnis. ' ».
4L'article 21 de la même loi du 17 mars 2013 dispose : Artikel 21 van dezelfde wet van 17 maart 2013 bepaalt :
«

Art. 21.Les articles 4, 6 et 18 s'appliquent aux condamnations qui

« De artikelen 4, 6 en 18 zijn van toepassing op de veroordelingen die
sont passées en force de chose jugée après l'entrée en vigueur de la in kracht van gewijsde zijn getreden na de inwerkingtreding van deze
présente loi. wet.
Les articles 25, § 2, c), 26, § 2, c) et 71, alinéa 3 et alinéa 4 de De artikelen 25, § 2, c), 26, § 2, c) en 71, derde lid en vierde lid
la loi du 17 mai 2006 relative au statut juridique externe des van de wet van 17 mei 2006 betreffende de externe rechtspositie van de
personnes condamnées à une peine privative de liberté et aux droits veroordeelden tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer
reconnus à la victime dans le cadre des modalités d'exécution de la toegekende rechten in het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten,
peine, tels qu'ils étaient rédigés avant l'entrée en vigueur de la zoals zij voor de inwerkingtreding van deze wet luidden, blijven bij
présente loi, restent en vigueur à titre transitoire pour les
condamnations qui sont passées en force de chose jugée avant cette wijze van overgangsmaatregel van kracht voor de veroordelingen die in
entrée en vigueur ». kracht van gewijsde zijn getreden voor die inwerkingtreding ».
B.2. La Cour est interrogée sur la compatibilité des articles 2, 3 et B.2. Aan het Hof wordt gevraagd of de voormelde artikelen 2, 3 en 16
16 précités avec les articles 10 et 11 de la Constitution, lus ou non bestaanbaar zijn met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan
niet in samenhang gelezen met, naar gelang van het geval, de artikelen
en combinaison avec, selon le cas, les articles 6 et 7 de la 6 en 7 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en het
Convention européenne des droits de l'homme, et avec le principe de
non-rétroactivité, en ce que, d'une part, pour les seuls condamnés à beginsel van niet-retroactiviteit, in zoverre, enerzijds, alleen voor
une peine privative de liberté de trente ans ou à une peine privative de veroordeelden tot een vrijheidsstraf van dertig jaar of tot een
de liberté à perpétuité, assortie d'une mise à disposition du tribunal levenslange vrijheidsstraf, met een terbeschikkingstelling van de
de l'application des peines, la décision d'accorder une modalité strafuitvoeringsrechtbank, de beslissing om een
d'exécution de la peine est prise, dans ce cas, par une chambre du strafuitvoeringsmodaliteit toe te kennen in dat geval wordt genomen
tribunal de l'application des peines composée de cinq membres - et non door een kamer van de strafuitvoeringsrechtbank samengesteld uit vijf
de trois -, lesquels statuent à l'unanimité - et non à la majorité - leden - en niet drie -, die met eenparigheid - en niet bij meerderheid
des voix (première question préjudicielle) et en ce que, d'autre part, - van stemmen uitspraak doen (eerste prejudiciële vraag) en in
ces mesures s'appliquent indifféremment aux condamnés précités, que zoverre, anderzijds, die maatregelen zonder onderscheid van toepassing
leur condamnation soit antérieure ou postérieure à l'entrée en vigueur zijn op de voormelde veroordeelden, ongeacht of hun veroordeling
de la loi du 17 mars 2013 (seconde question préjudicielle). plaatshad vóór of na de inwerkingtreding van de wet van 17 maart 2013
(tweede prejudiciële vraag).
Quant à la composition élargie de la chambre du tribunal de Ten aanzien van de uitgebreide samenstelling van de kamer van de
l'application des peines et à la règle de l'unanimité strafuitvoeringsrechtbank en de regel van de eenparigheid
B.3. L'objectif poursuivi par le législateur en adoptant les B.3. Het doel dat de wetgever nastreefde met de aanneming van de in
dispositions en cause a été indiqué comme suit lors des travaux het geding zijnde bepalingen, is in de parlementaire voorbereiding als
préparatoires : volgt aangegeven :
« Le projet de loi à l'examen vise donc une meilleure différenciation « Het voorliggende ontwerp kadert dus in een verdere differentiëring
entre la fixation de la peine et l'exécution de la peine et ce, en vue van de straftoemeting en de strafuitvoering met het oog op een
d'instaurer un traitement plus sévère, et partant plus acceptable pour strengere en maatschappelijk meer aanvaardbare benadering van bepaalde
la société, de certaines catégories de condamnés » (Doc. parl., Sénat, categorieën van veroordeelden » (Parl. St., Senaat, 2012-2013, nr.
2012-2013, n° 5-1953/3, p. 3). « [Le] processus décisionnel sera renforcé pour les condamnés aux peines les plus lourdes, à savoir les personnes condamnées à 30 ans de réclusion ou à perpétuité et mises à disposition. Les juges devront prendre une décision sur laquelle ils marquent tous leur accord. La décision doit donc être prise à l'unanimité. Actuellement, une majorité simple suffit. De plus, 2 juges du fond viendront compléter le TAP [tribunal d'application des peines] lorsque celui-ci doit examiner le cas d'une personne condamnée à 30 ans de réclusion ou à perpétuité et mise à disposition. Il s'agit de 2 juges correctionnels, qui se prononcent quotidiennement sur la fixation des peines et qui sont donc bien familiarisés avec la problématique. Ils assisteront le juge de l'application des peines et les 2 juges non professionnels (assesseurs spécialisés en matière pénitentiaire et en réinsertion). Les dispositions en projet visant à rendre plus stricte la procédure sont toutes de nature procédurale et, par conséquent, s'appliquent immédiatement. Dès lors, elles pourront s'appliquer aux personnes qui ont déjà été condamnées. 5-1953/3, p. 3). « [Het] besluitvormingsproces [zal] worden verstrengd voor wie tot de zwaarste straffen is veroordeeld, met name voor wie wordt veroordeeld tot dertig jaar, dan wel tot levenslange opsluiting met terbeschikkingstelling. De rechters zullen een uitspraak moeten doen waarmee ze allemaal instemmen. De beslissing moet dus eenparig worden genomen. Momenteel volstaat een gewone meerderheid. Voorts zullen de rechters van de strafuitvoeringsrechtbank worden bijgestaan door twee feitenrechters wanneer zij zich moeten uitspreken over een persoon die werd veroordeeld tot dertig jaar, dan wel tot levenslange opsluiting met terbeschikkingstelling. Die twee rechters zijn correctionele rechters die dagelijks bezig zijn met de straftoemeting en die dus behoorlijk vertrouwd zijn met het vraagstuk. Zij zullen de strafuitvoeringsrechter en de twee lekenrechters (twee assessoren, waarvan de ene gespecialiseerd is in strafzaken en de andere in re-integratie) bijstaan. De ontworpen regels tot verstrenging van de procedure zijn alle procedureel van aard en zijn derhalve van onmiddellijke toepassing. Zij zullen dan ook kunnen worden toegepast op personen die reeds veroordeeld zijn.
Le ministre souligne que le durcissement de la modalité d'exécution de De minister benadrukt dat de verstrenging van de besproken
la peine dont il est question se limite à la catégorie réduite des strafuitvoeringsmodaliteit beperkt wordt tot de beperkte categorie van
délinquants les plus dangereux contre lesquels la société doit être meest gevaarlijke delinquenten waartegen de samenleving extra moet
protégée davantage » (Doc. parl., Chambre., 2012-2013, DOC worden beschermd » (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2603/004, p.
53-2603/004, p. 8). 8).
Il a également été précisé : Er is eveneens gepreciseerd :
« Pour ce qui est de l'extension des effectifs du tribunal de « Met betrekking tot de uitbreiding van de strafuitvoeringsrechtbank
l'application des peines de trois à cinq juges, la ministre souligne van drie tot vijf rechters, wijst de minister op het feit dat de twee
que les deux juges qui sont ajoutés sont des juges correctionnels rechters die worden toegevoegd correctionele rechters zijn die expert
experts en fixation de la peine. Il n'est donc nullement question zijn in de straftoemeting. Het betreft dus geenszins een motie van
d'une quelconque motion de méfiance; il s'agit seulement de renforcer wantrouwen maar wel nog meer expertise bij de
l'expertise des tribunaux de l'application des peines pour les strafuitvoeringsrechtbanken voor de zwaarst veroordeelden. Het is dan
condamnés aux peines les plus lourdes. Il est donc logique que ook logisch dat er voor de zwaarst veroordeelden met unanimiteit wordt
l'unanimité soit requise pour ces condamnés. Il est vrai que le projet geoordeeld. In het aanvankelijke ontwerp werden inderdaad eensluidende
initial exigeait que des avis conformes soient rendus par le ministère adviezen voorgeschreven van het openbaar ministerie en de
public et le directeur de la prison. Mais à la suite de l'avis du gevangenisdirecteur. Na het advies van de Raad van State werd dan
Conseil d'Etat, le choix s'est porté sur un élargissement du tribunal geopteerd voor een uitbreiding van de strafuitvoeringsrechtbank »
de l'application des peines » (Doc. parl., Sénat, précité, p. 33). (Parl. St., Senaat, voormeld, p. 33).
Il découle de ce qui précède que le législateur entendait, par Uit hetgeen voorafgaat vloeit voort dat de wetgever, met het aannemen
l'adoption des mesures en cause, renforcer les modalités d'exécution van de in het geding zijnde maatregelen, de uitvoeringsmodaliteiten
des peines les plus lourdes pour la catégorie des délinquants les plus van de zwaarste straffen wilde verstrengen voor de categorie van de
dangereux, à l'égard desquels la société doit être particulièrement gevaarlijkste delinquenten, tegen wie de maatschappij in het bijzonder
protégée. moet worden beschermd.
B.4. La différence de traitement entre certaines catégories de B.4. Het verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van
personnes qui découle de l'application de règles procédurales personen dat voortvloeit uit de toepassing van verschillende
différentes dans des circonstances différentes n'est pas procedureregels in verschillende omstandigheden houdt op zich geen
discriminatoire en soi. Il ne pourrait être question de discrimination discriminatie in. Van discriminatie zou slechts sprake zijn indien het
que si la différence de traitement qui découle de l'application de ces verschil in behandeling dat voortvloeit uit de toepassing van die
règles de procédure entraînait une limitation disproportionnée des procedureregels een onevenredige beperking van de rechten van de
droits des personnes concernées. daarbij betrokken personen met zich zou meebrengen.
B.5.1. Le critère de différenciation retenu par les mesures en cause, B.5.1. Het door de in het geding zijnde maatregelen gekozen criterium
van onderscheid dat is afgeleid uit de zwaarte van de veroordeling -
tiré de l'importance de la condamnation - réclusion de 30 ans ou à opsluiting van 30 jaar of levenslang, met een terbeschikkingstelling
perpétuité, assortie d'une mise à disposition du tribunal - constitue van de rechtbank - is een objectief criterium.
un critère objectif. B.5.2. Die maatregelen blijken overigens relevant ten aanzien van het
B.5.2. Par ailleurs, ces mesures apparaissent pertinentes au regard de door de wetgever nagestreefde doel, dat erin bestaat de maatschappij
l'objectif poursuivi par le législateur, consistant à mieux protéger beter te beschermen tegen de mogelijke risico's van de toekenning van
la société à l'égard des risques que peut présenter pour elle l'octroi uitvoeringsmodaliteiten voor de voormelde straffen die zijn
de modalités d'exécution des peines précitées, prononcées à l'égard uitgesproken ten aanzien van de gevaarlijkste delinquenten.
des délinquants les plus dangereux. In het licht van dat doel blijkt het in het bijzonder relevant dat,
En particulier, il apparaît pertinent au regard de cet objectif que, voor dergelijke straffen, de wetgever, enerzijds, de expertise van de
pour de telles peines, le législateur ait, d'une part, entendu zetel die kennis moet nemen van de verzoeken om
renforcer l'expertise du siège appelé à connaître des demandes de strafuitvoeringsmodaliteiten heeft willen versterken (Parl. St.,
modalités d'exécution de la peine (Doc. parl., Sénat, précité, pp. 5 Senaat, voormeld, pp. 5 en 33) - door de zetel aan te vullen met twee
et 33) - en complétant le siège de deux magistrats professionnels - beroepsmagistraten - en, anderzijds, in dezelfde logica, het risico
et, que, d'autre part, dans la même logique, il ait voulu prévenir le heeft willen voorkomen dat, indien de gemeenrechtelijke regels werden
risque que, s'il était fait application des règles de droit commun, le toegepast, de beroepsmagistraat in de minderheid kan worden gesteld
magistrat professionnel puisse être mis en minorité par les deux
assesseurs (Doc. parl., Chambre, 2012-2013, DOC 53-2603/001, pp. door de twee assessoren (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2603/001,
14-15). pp. 14-15).
Il y a lieu toutefois de vérifier si ces mesures n'entraînent pas une Er dient evenwel te worden nagegaan of die maatregelen niet leiden tot
limitation disproportionnée des droits des personnes concernées. een onevenredige beperking van de rechten van de betrokken personen.
B.5.3. Les mesures en cause, si elles ont renforcé la procédure de B.5.3. Hoewel de in het geding zijnde maatregelen de
beslissingsprocedure inzake het onderzoek van de verzoeken tot
décision concernant l'examen des demandes d'octroi d'une modalité toekenning van een strafuitvoeringsmodaliteit hebben verstrengd,
d'exécution de la peine, n'ont pas rendu impossible l'octroi même hebben zij noch de toekenning zelf van een dergelijke modaliteit, noch
d'une telle modalité ni modifié les conditions de fond de cet octroi. de grondvoorwaarden daarvoor gewijzigd.
B.5.4. La différence de traitement visée par la première question B.5.4. Het verschil in behandeling dat in de eerste prejudiciële vraag
préjudicielle n'est dès lors pas sans justification raisonnable. wordt beoogd, is derhalve niet zonder redelijke verantwoording.
B.6. La combinaison des articles 10 et 11 de la Constitution avec B.6. De combinatie van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet met
l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme ne artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens leidt
conduit pas à une autre conclusion. niet tot een andere conclusie.
B.7. La première question préjudicielle appelle une réponse négative. B.7. De eerste prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Quant à l'application dans le temps des articles 2, 3 et 16 de la loi Ten aanzien van de toepassing in de tijd van de artikelen 2, 3 en 16
du 17 mars 2013 van de wet van 17 maart 2013
B.8. Par la seconde question préjudicielle, la Cour est interrogée sur B.8. Met de tweede prejudiciële vraag wordt het Hof ondervraagd over
de bestaanbaarheid van de in het geding zijnde maatregelen met de
la compatibilité des mesures en cause avec les articles 10 et 11 de la artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen
Constitution, lus ou non en combinaison avec l'article 7 de la met artikel 7 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en
Convention européenne des droits de l'homme et avec le principe de met het beginsel van niet-retroactiviteit, in zoverre die maatregelen
non-rétroactivité, en ce que ces mesures s'appliquent indifféremment zonder onderscheid van toepassing zijn op de betrokken veroordeelden,
aux condamnés concernés, que leur condamnation soit antérieure ou ongeacht of hun veroordeling plaatshad vóór of na de inwerkingtreding
postérieure à l'entrée en vigueur de la loi du 17 mars 2013. van de wet van 17 maart 2013.
L'article 21 de la loi du 17 mars 2013 n'inclut en effet pas ses Artikel 21 van de wet van 17 maart 2013 neemt de artikelen 2, 3 en 16
articles 2, 3 et 16 parmi les dispositions dont l'application est ervan immers niet op onder de bepalingen waarvan de toepassing wordt
beperkt tot de veroordelingen die in kracht van gewijsde zijn getreden
limitée aux condamnations passées en force de chose jugée après na de inwerkingtreding van die wet. Aan het Hof wordt gevraagd of de
l'entrée en vigueur de cette loi. La Cour est interrogée sur la ontstentenis van een overgangsregeling voor de veroordeelden wier
compatibilité, avec les normes et principe précités, de l'absence de veroordeling in kracht van gewijsde is getreden vóór de
régime transitoire pour les condamnés dont la condamnation est passée inwerkingtreding van die wet, verenigbaar is met de voormelde normen
en force de chose jugée avant l'entrée en vigueur de cette loi. en het voormelde beginsel.
B.9. Si le législateur estime qu'un changement de politique s'impose, B.9. Indien de wetgever een beleidswijziging noodzakelijk acht, vermag
il peut décider de lui donner un effet immédiat et il n'est pas tenu, hij te oordelen dat zij met onmiddellijke ingang moet worden
doorgevoerd en is hij in beginsel niet ertoe gehouden in een
en principe, de prévoir un régime transitoire. Les articles 10 et 11 overgangsregeling te voorzien. De artikelen 10 en 11 van de Grondwet
de la Constitution ne sont violés que si le régime transitoire ou l'absence d'un tel régime entraîne une différence de traitement non susceptible de justification raisonnable ou s'il est porté une atteinte excessive au principe de la confiance légitime. Tel est le cas lorsqu'il est porté atteinte aux attentes légitimes d'une catégorie déterminée de justiciables sans qu'un motif impérieux d'intérêt général puisse justifier l'absence d'un régime transitoire établi à leur profit. B.10. Comme il a été dit en B.3, le législateur entendait, par l'adoption des mesures en cause, renforcer l'octroi des modalités d'exécution des peines les plus lourdes pour la catégorie des délinquants les plus dangereux, à l'égard desquels la société doit être particulièrement protégée. Le champ d'application dans le temps de la loi en cause a été commenté zijn slechts geschonden indien de overgangsregeling of de ontstentenis daarvan tot een verschil in behandeling leidt waarvoor geen redelijke verantwoording bestaat of indien aan het vertrouwensbeginsel op buitensporige wijze afbreuk wordt gedaan. Dat laatste is het geval wanneer de rechtmatige verwachtingen van een bepaalde categorie van rechtsonderhorigen worden geschonden zonder dat een dwingende reden van algemeen belang voorhanden is die het ontbreken van een te hunnen voordele ingestelde overgangsregeling kan verantwoorden. B.10. Zoals reeds is vermeld in B.3, beoogde de wetgever, met de aanneming van de in het geding zijnde maatregelen, de toekenning van de uitvoeringsmodaliteiten van de zwaarste straffen te verstrengen voor de categorie van de gevaarlijkste delinquenten, tegen wie de maatschappij in het bijzonder moet worden beschermd. Het toepassingsgebied in de tijd van de in het geding zijnde wet is
comme suit dans l'exposé des motifs : als volgt becommentarieerd in de memorie van toelichting :
« A l'exception des articles 4, 6 et 14 du projet, ce dernier article « Uitgezonderd de artikelen 4, 6 en 14 van het ontwerp, waarvan het
ayant été ajouté suite à l'avis du Conseil d'Etat, tous les articles laatste artikel werd toegevoegd in navolging van het advies van de
du présent projet portent sur des règles de procédure qui seront Raad van State, betreffen alle artikelen van voorliggend ontwerp
immédiatement d'application. Les articles 4, 6 en revanche, augmentent procedureregels die van onmiddellijke toepassing zullen zijn. De
sensiblement pour certaines catégories de condamnations le seuil artikelen 4 en 6 daarentegen verhogen de toelaatbaarheidsdatum voor de
d'admissibilité pour l'octroi d'une modalité d'exécution de la peine. toekenning van een strafuitvoeringsmodaliteit aanzienlijk voor
Etant donné qu'il s'agit d'un alourdissement important pour la bepaalde categorieën van veroordelingen. Omwille van het feit dat dit
situation de détention et les conditions pour le condamné, le een aanzienlijke verzwaring betekent voor de detentietoestand en
gouvernement a décidé que les nouvelles conditions de temps ne seront voorwaarden voor de veroordeelde, heeft de regering beslist dat de
applicables qu'aux condamnations qui ont force de chose jugée après nieuwe tijdsvoorwaarden enkel van toepassing zullen zijn op de
l'entrée en vigueur de la présente loi » (Doc. parl., Chambre, veroordelingen die kracht van gewijsde hebben na de inwerkingtreding
2012-2013, DOC 53-2603/001, p. 16). van deze wet » (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2603/001, p. 16).
Il a également été précisé lors des travaux préparatoires, s'agissant Tijdens de parlementaire voorbereiding is met betrekking tot de in het
des articles 2, 3 et 16 en cause : geding zijnde artikelen 2, 3 en 16 eveneens gepreciseerd :
« Le procès devant le tribunal de l'application des peines est une « Het proces voor de strafuitvoeringsrechtbank is een procedure. [...]
procédure. [...] En conséquence, les procédures s'appliqueront
immédiatement après l'entrée en vigueur de la loi, donc également aux De procedures zullen dus meteen na de inwerkingtreding van de wet van
personnes déjà condamnées » (Doc. parl., Sénat, 2012-2013, n° toepassing zijn, ook op de reeds veroordeelde personen » (Parl. St.,
5-1953/3, p. 5). Senaat, 2012-2013, nr. 5-1953/3, p. 5).
« Cette réforme ne concerne que l'exécution des peines et s'applique « Deze hervorming heeft alleen betrekking op de strafuitvoering en is
immédiatement, y compris aux personnes condamnées sous l'empire de la onmiddellijk van toepassing, ook op degenen die zijn veroordeeld
loi ancienne. Il n'est apporté aucune modification à la peine krachtens de oude wet. Er wordt geen enkele wijziging aangebracht in
prononcée par la juridiction de fond compétente » (Doc. parl., de door het bevoegde vonnisgerecht opgelegde straf » (Parl. St.,
Chambre, 2012-2013, DOC 53-2603/004, p. 20). Kamer, 2012-2013, DOC 53-2603/004, p. 20).
B.11. L'article 7.1 de la Convention européenne des droits de l'homme B.11. Artikel 7.1 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens
dispose : bepaalt :
« Nul ne peut être condamné pour une action ou une omission qui, au « Niemand kan worden veroordeeld wegens een handelen of nalaten, dat
moment où elle a été commise, ne constituait pas une infraction geen strafbaar feit naar nationaal of internationaal recht uitmaakte
d'après le droit national ou international. De même il n'est infligé ten tijde dat het handelen of nalaten geschiedde. Evenmin mag een
aucune peine plus forte que celle qui était applicable au moment où zwaardere straf worden opgelegd dan die welke ten tijde van het begaan
l'infraction a été commise ». van het strafbare feit van toepassing was ».
La Cour européenne des droits de l'homme a jugé : Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft geoordeeld :
« [...] dans leur jurisprudence, la Commission comme la Cour ont « [...] in hun rechtspraak hebben de Commissie evenals het Hof een
établi une distinction entre une mesure constituant en substance une ' onderscheid gemaakt tussen een maatregel die in hoofdzaak een ' straf
peine ' et une mesure relative à l'' exécution ' ou à l'' application ' vormt en een maatregel betreffende de ' uitvoering ' of de '
' de la ' peine '. En conséquence, lorsque la nature et le but d'une toepassing ' van de ' straf '. Wanneer de aard en het doel van een
mesure concernent la remise d'une peine ou un changement dans le maatregel betrekking hebben op de kwijtschelding van een straf of een
système de libération conditionnelle, cette mesure ne fait pas partie wijziging in de regeling van de voorwaardelijke invrijheidstelling,
maakt die maatregel niet integraal deel uit van de ' straf ' in de zin
intégrante de la ' peine ' au sens de l'article 7 (voir, entre autres, van artikel 7 (zie, met name, Hogben, voormelde beslissing, Hosein t.
Hogben, décision précitée, Hosein c. Royaume-Uni, n° 26293/95,
décision de la Commission du 28 février 1996, non publiée, Grava, Verenigd Koninkrijk, nr. 26293/95, beslissing van de Commissie van 28
précité, § 51, et Uttley, décision précitée) » (CEDH, grande chambre, februari 1996, niet bekendgemaakt, Grava, voormeld, § 51, en Uttley,
12 février 2008, Kafkaris c. Chypre, § 142). La Cour européenne des droits de l'homme a également jugé : « 89. Au vu de ce qui précède, la Cour n'exclut pas que des mesures prises par le législateur, des autorités administratives ou des juridictions après le prononcé d'une peine définitive ou pendant l'exécution de celle-ci puissent conduire à une redéfinition ou à une modification de la portée de la ' peine ' infligée par le juge qui l'a prononcée. En pareil cas, la Cour estime que les mesures en question voormelde beslissing) » (EHRM, grote kamer, 12 februari 2008, Kafkaris t. Cyprus, § 142). Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft eveneens geoordeeld : « 89. Gelet op hetgeen voorafgaat, sluit het Hof niet uit dat maatregelen die worden genomen door de wetgever, administratieve overheden of rechtscolleges na de uitspraak van een definitieve straf of gedurende de uitvoering ervan, kunnen leiden tot een herdefiniëring of een wijziging van de draagwijdte van de ' straf ' die is opgelegd door de rechter die ze heeft uitgesproken. In dat geval is het Hof van mening dat de maatregelen in kwestie moeten vallen onder het verbod
doivent tomber sous le coup de l'interdiction de la rétroactivité des van de retroactiviteit van de straffen, zoals verankerd in artikel 7.1
peines consacrée par l'article 7, § 1 in fine de la Convention. S'il in fine van het Verdrag. Zo niet zouden de Staten vrij zijn om -
en allait différemment, les Etats seraient libres d'adopter - par bijvoorbeeld door de wet te wijzigen of de vastgestelde regels opnieuw
exemple en modifiant la loi ou en réinterprétant des règles établies - te interpreteren - maatregelen aan te nemen die de draagwijdte van de
des mesures qui redéfiniraient rétroactivement et au détriment du opgelegde straf op retroactieve wijze opnieuw zouden definiëren, in
condamné la portée de la peine infligée, alors même que celui-ci ne het nadeel van de veroordeelde, terwijl die laatste dat niet kon
pouvait le prévoir au moment de la commission de l'infraction ou du voorzien op het ogenblik dat het misdrijf is gepleegd of de straf is
prononcé de la peine. Dans de telles conditions, l'article 7, § 1, se uitgesproken. In dergelijke omstandigheden zou artikel 7.1 geen nuttig
verrait privé d'effet utile pour les condamnés dont la portée de la effect hebben voor de veroordeelden ten aanzien van wie de draagwijdte
peine aurait été modifiée a posteriori, et à leur détriment. La Cour van de straf a posteriori zou zijn gewijzigd, in hun nadeel. Het Hof
précise que pareilles modifications doivent être distinguées de celles preciseert dat dergelijke wijzigingen moeten worden onderscheiden van
qui peuvent être apportées aux modalités d'exécution de la peine, die welke kunnen worden aangebracht in de
lesquelles ne relèvent pas du champ d'application de l'article 7, § 1 strafuitvoeringsmodaliteiten, die niet vallen onder het
in fine. toepassingsgebied van artikel 7.1 in fine.
90. Pour se prononcer sur la question de savoir si une mesure prise 90. Om zich uit te spreken over de vraag of een maatregel die is
pendant l'exécution d'une peine porte uniquement sur les modalités genomen tijdens de tenuitvoerlegging van een straf uitsluitend
d'exécution de celle-ci ou en affecte au contraire la portée, la Cour betrekking heeft op de uitvoeringsmodaliteiten ervan dan wel
daarentegen de draagwijdte ervan aantast, moet het Hof geval per geval
doit rechercher au cas par cas ce que la ' peine ' infligée impliquait nagaan wat de werkelijke gevolgen van de opgelegde ' straf ' waren in
réellement en droit interne à l'époque considérée ou, en d'autres het interne recht in de beschouwde periode of, met andere woorden, wat
termes, quelle en était la nature intrinsèque. Ce faisant, elle doit de intrinsieke aard ervan was. Daarbij moet het met name rekening
notamment avoir égard au droit interne dans son ensemble et à la houden met het interne recht in zijn geheel en met de wijze waarop het
manière dont il était appliqué à cette époque (Kafkaris, précité, § in die tijd werd toegepast (Kafkaris, voormeld, § 145) » (EHRM, grote
145) » (CEDH, grande chambre, 21 octobre 2013, Del Río Prada c. Espagne). kamer, 21 oktober 2013, Del Río Prada t. Spanje).
B.12. La Cour doit dès lors examiner si les mesures en cause, B.12. Het Hof moet derhalve nagaan of de in het geding zijnde
consistant, pour les demandes de modalités d'exécution des peines maatregelen, die, voor de verzoeken om uitvoeringsmodaliteiten voor de
concernées, à élargir la composition de la chambre du tribunal de betrokken straffen, erin bestaan de samenstelling van de kamer van de
l'application des peines et à imposer la règle de l'unanimité - y strafuitvoeringsrechtbank uit te breiden en de regel van de
compris pour les condamnés qui l'ont été avant l'entrée en vigueur de eenparigheid op te leggen - ook voor de veroordeelden die vóór de
la loi du 17 mars 2013 -, constituent en substance une « peine » ou inwerkingtreding van de wet van 17 maart 2013 zijn veroordeeld -, in
bien si de telles mesures relèvent exclusivement de l'« exécution » ou hoofdzaak een « straf » vormen dan wel of dergelijke maatregelen
de l'« application » de la peine. uitsluitend vallen onder de « uitvoering » of de « toepassing » van de
B.13.1. Lors de la détermination du champ d'application dans le temps straf. B.13.1. Bij het bepalen van het toepassingsgebied in de tijd van de
des mesures qu'il adoptait, le législateur a examiné si ces mesures door hem genomen maatregelen heeft de wetgever onderzocht of die
nouvelles constituaient ou non des « peines ». nieuwe maatregelen al dan niet « straffen » vormden.
Les travaux préparatoires indiquent : De parlementaire voorbereiding vermeldt :
« A l'exception des articles 3 et 5 (désormais 4 et 6), tous les « Uitgezonderd de artikelen 3 en 5 (nu 4 en 6), betreffen alle
articles du présent projet portent sur des règles de procédure qui artikelen van voorliggend ontwerp procedureregels die van
seront immédiatement d'application. Les articles 3 et 5, en revanche, onmiddellijke toepassing zullen zijn. De artikelen 3 en 5 daarentegen
augmentent sensiblement pour certaines catégories de condamnation le verhogen de toelaatbaarheidsdatum voor de toekenning van een
seuil d'admissibilité pour l'octroi d'une modalité d'exécution de la strafuitvoeringsmodaliteit aanzienlijk voor bepaalde categorieën van
peine. Etant donné qu'il s'agit d'un alourdissement important pour la veroordelingen. Omwille van het feit dat dit een aanzienlijke
situation de détention et les conditions pour le condamné, le verzwaring betekent voor de detentietoestand en voorwaarden voor de
gouvernement a décidé que les nouvelles conditions de temps ne seront veroordeelde, heeft de regering beslist dat de nieuwe tijdsvoorwaarden
applicables qu'aux condamnations qui seront prononcées après l'entrée enkel van toepassing zullen zijn op de veroordelingen die worden
en vigueur de la présente loi » (Doc. parl., Sénat, 2012-2013, n° uitgesproken na de inwerkingtreding van deze wet » (Parl. St., Senaat,
5-1953/3, p. 38). 2012-2013, nr. 5-1953/3, p. 38).
B.13.2. Ni la composition élargie de la chambre du tribunal de B.13.2. Noch de uitgebreide samenstelling van de kamer van de
l'application des peines appelée à connaître des demandes de modalités strafuitvoeringsrechtbank die kennis moet nemen van de betrokken
d'exécution de la peine concernées, ni la règle de l'unanimité verzoeken om strafuitvoeringsmodaliteiten, noch de regel van de
n'impliquent une modification des condamnations prononcées ou des eenparigheid houden een wijziging in van de uitgesproken
conditions de fond de l'octroi des modalités d'exécution de la peine veroordelingen of van de grondvoorwaarden voor de toekenning van de
telles qu'elles existaient au moment des faits ou des condamnations. strafuitvoeringsmodaliteiten zoals die bestonden op het ogenblik van
de feiten of de veroordelingen.
Par ailleurs, par son arrêt précité Kafkaris qui concernait une Overigens, bij zijn voormelde arrest Kafkaris, dat een zaak betrof
affaire dans laquelle, du fait de modifications apportées au droit waarin, wegens wijzigingen in het penitentiair recht, het voordeel van
pénitentiaire, le bénéfice de remises de peine avait été, purement et de kwijtschelding van de straf zonder meer werd opgeheven voor alle
simplement, supprimé pour tous les condamnés à la réclusion à veroordeelden tot levenslange opsluiting, heeft het Europees Hof voor
perpétuité, la Cour européenne des droits de l'homme a jugé que : de Rechten van de Mens geoordeeld :
« [...] cette question se rapporte à l'exécution de la peine et non à « [...] die kwestie heeft betrekking op de uitvoering van de straf en
la ' peine ' imposée à l'intéressé, laquelle demeure celle de niet op de aan de betrokkene opgelegde ' straf ', die deze van de
l'emprisonnement à vie. Même si le changement apporté à la législation levenslange opsluiting blijft. Zelfs indien de wijziging in de
pénitentiaire et aux conditions de libération ont pu rendre penitentiaire wetgeving en in de voorwaarden inzake de
invrijheidstelling de opsluiting van de verzoeker inderdaad strenger
l'emprisonnement du requérant en effet plus rigoureux, on ne peut y heeft kunnen maken, kan daarin geen maatregel worden gezien die een
voir une mesure imposant une ' peine ' plus forte que celle infligée zwaardere ' straf ' oplegt dan die welke door het vonnisgerecht is
par la juridiction de jugement (Hogben et Hosein, décisions opgelegd (Hogben en Hosein, voormelde beslissingen). Het Hof herinnert
précitées). La Cour rappelle à ce propos que les questions relatives à in dat verband eraan dat de kwesties met betrekking tot het bestaan
l'existence, aux modalités d'exécution ainsi qu'aux justifications van, de uitvoeringsmodaliteiten van en de verantwoordingen voor een
d'un régime de libération relèvent du pouvoir qu'ont les Etats membres stelsel van invrijheidstelling vallen onder de bevoegdheid die de
de décider de leur politique criminelle (Achour, précité, § 44). lidstaten hebben om over hun strafrechtelijk beleid te beslissen
Partant, il n'y a pas eu violation de l'article 7 de la Convention à (Achour, voormeld, § 44). Artikel 7 van het Verdrag is in dat opzicht
cet égard » ( § 151). bijgevolg niet geschonden » ( § 151).
B.13.3. Il résulte de ce qui précède que l'article 7 de la Convention B.13.3. Uit hetgeen voorafgaat, vloeit voort dat artikel 7 van het
européenne des droits de l'homme n'est pas applicable en l'espèce. Europees Verdrag voor de rechten van de mens te dezen niet van toepassing is.
B.14. En ce qu'il est reproché aux articles 2, 3 et 16 en cause de B.14. In zoverre de in het geding zijnde artikelen 2, 3 en 16 wordt
verweten zonder onderscheid, als gevolg van de ontstentenis van een
s'appliquer indifféremment, du fait de l'absence d'un régime overgangsregeling, van toepassing te zijn op de betrokken
transitoire, aux condamnés concernés, que leur condamnation soit veroordeelden, ongeacht of hun veroordeling heeft plaatsgehad vóór of
antérieure ou postérieure à l'entrée en vigueur de la loi du 17 mars na de inwerkingtreding van de wet van 17 maart 2013, blijkt die
2013, ce traitement identique n'apparaît pas dénué de justification identieke behandeling niet zonder redelijke verantwoording te zijn,
raisonnable, compte tenu de la réponse à la première question préjudicielle. rekening houdend met het antwoord op de eerste prejudiciële vraag.
B.15. La seconde question préjudicielle appelle une réponse négative. B.15. De tweede prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
Les articles 2, 3 et 16 de la loi du 17 mars 2013 « modifiant le Code De artikelen 2, 3 en 16 van de wet van 17 maart 2013 « tot wijziging
judiciaire et la loi du 17 mai 2006 relative au statut juridique van het Gerechtelijk Wetboek en van de wet van 17 mei 2006 betreffende
externe des personnes condamnées à une peine privative de liberté et de externe rechtspositie van veroordeelden tot een vrijheidsstraf en
aux droits reconnus à la victime dans le cadre des modalités de la de aan het slachtoffer toegekende rechten in het raam van de
peine » ne violent pas les articles 10 et 11 de la Constitution, lus strafuitvoeringsmodaliteiten » schenden niet de artikelen 10 en 11 van
ou non en combinaison avec les articles 6 et 7 de la Convention de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de artikelen 6 en 7
européenne des droits de l'homme. van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens.
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 28 janvier 2015. op 28 januari 2015.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
J. Spreutels J. Spreutels
^