Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 4/2015 du 22 janvier 2015 Numéro du rôle : 5820 En cause : le recours en annulation partielle de la loi du 15 juillet 2013 modifiant les dispositions du Code judiciaire relatives à la discipline, introduit par l'ASBL « F La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges J.-P. S(...)"
Extrait de l'arrêt n° 4/2015 du 22 janvier 2015 Numéro du rôle : 5820 En cause : le recours en annulation partielle de la loi du 15 juillet 2013 modifiant les dispositions du Code judiciaire relatives à la discipline, introduit par l'ASBL « F La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges J.-P. S(...) Uittreksel uit arrest nr. 4/2015 van 22 januari 2015 Rolnummer : 5820 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de wet van 15 juli 2013 tot wijziging van de bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek betreffende de tucht, ingesteld Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 4/2015 du 22 janvier 2015 Uittreksel uit arrest nr. 4/2015 van 22 januari 2015
Numéro du rôle : 5820 Rolnummer : 5820
En cause : le recours en annulation partielle de la loi du 15 juillet In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van de wet van 15
2013 modifiant les dispositions du Code judiciaire relatives à la juli 2013 tot wijziging van de bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek
discipline, introduit par l'ASBL « Fédération Nationale des greffiers betreffende de tucht, ingesteld door de vzw « Nationale federatie van
près les Cours et Tribunaux » et autres. de griffiers bij de Hoven en Rechtbanken » en anderen.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges J.-P. samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de
Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, P. Nihoul et R. Leysen, assistée du rechters J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, P. Nihoul en R.
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen, Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 24 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 24 januari
janvier 2014 et parvenue au greffe le 27 janvier 2014, un recours en 2014 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 27
januari 2014, is beroep tot gedeeltelijke vernietiging ingesteld van
annulation partielle de la loi du 15 juillet 2013 modifiant les de wet van 15 juli 2013 tot wijziging van de bepalingen van het
dispositions du Code judiciaire relatives à la discipline (publiée au Gerechtelijk Wetboek betreffende de tucht (bekendgemaakt in het
Moniteur belge du 25 juillet 2013) a été introduit par l'ASBL « Belgisch Staatsblad van 25 juli 2013) door de vzw « Nationale
Fédération Nationale des greffiers près les Cours et Tribunaux », federatie van de griffiers bij de Hoven en Rechtbanken », Serge
Serge Dobbelaere, Geert Van Nuffel et Franky Hulpia, tous assistés et Dobbelaere, Geert Van Nuffel, en Franky Hulpia, allen bijgestaan en
représentés par Me D. Matthys, avocat au barreau de Gand. vertegenwoordigd door Mr. D. Matthys, advocaat bij de balie te Gent.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
B.1.1. Les parties requérantes poursuivent l'annulation partielle des B.1.1. De verzoekende partijen vorderen de gedeeltelijke vernietiging
articles 14, 16, 18, 21 et 30 de la loi du 15 juillet 2013 modifiant van de artikelen 14, 16, 18, 21 en 30 van de wet van 15 juli 2013 tot
les dispositions du Code judiciaire relatives à la discipline, dans la wijziging van de bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek betreffende
mesure où ceux-ci insèrent, respectivement, les nouveaux articles 409, de tucht, in zoverre daarbij respectievelijk de nieuwe artikelen 409,
§ 2, 410, § 2, 411, §§ 2, 3, 4 et 5, 412, § 1er, 7°, a), b), d), e) et § 2, 410, § 2, 411, §§ 2, 3, 4 en 5, 412, § 1, 7°, a), b), d), e) en
h), et 418, § 4, dans le Code judiciaire. h), en 418, § 4, in het Gerechtelijk Wetboek worden ingevoegd.
La loi du 15 juillet 2013 réforme le droit disciplinaire des De wet van 15 juli 2013 hervormt het tuchtrecht voor de magistraten en
magistrats et du personnel judiciaire. het gerechtspersoneel.
B.1.2. Les dispositions attaquées concernent respectivement la B.1.2. De bestreden bepalingen hebben betrekking op respectievelijk de
composition des chambres du tribunal disciplinaire de première samenstelling van de kamers van de tuchtrechtbank in eerste aanleg en
instance et d'appel, la désignation des membres assesseurs du tribunal in hoger beroep, de aanwijzing van de leden-assessoren van de
disciplinaire de première instance et d'appel, la désignation des tuchtrechtbank in eerste aanleg en in hoger beroep, de aanwijzing van
autorités compétentes pour intenter une procédure disciplinaire et la de overheden die bevoegd zijn om een tuchtprocedure in te stellen en
possibilité pour les magistrats d'introduire un recours devant le de beroepsmogelijkheid bij de tuchtrechtbank voor magistraten tegen
tribunal disciplinaire contre une mesure disciplinaire déguisée en een als ordemaatregel verhulde tuchtmaatregel.
mesure d'ordre.
Les articles attaqués disposent : De bestreden artikelen bepalen :
«

Art. 14.L'article 409 du même Code, modifié en dernier lieu par la

«

Art. 14.Artikel 409 van hetzelfde Wetboek, laatstelijk gewijzigd

loi du 25 avril 2007, est remplacé par ce qui suit : bij de wet van 25 april 2007, wordt vervangen door wat volgt :
'

Art. 409.[...]

'

Art. 409.[...]

§ 2. Lorsqu'elles sont appelées à se prononcer au sujet d'un magistrat § 2. Wanneer de kamers van de tuchtrechtbank zich moeten uitspreken
du siège autre qu'un magistrat de la Cour de Cassation, les chambres over een magistraat van de zetel die geen magistraat is van het Hof
du tribunal disciplinaire sont composées de deux juges au tribunal van Cassatie, zijn ze samengesteld uit twee rechters in de
disciplinaire et d'un assesseur issu d'une juridiction du même niveau tuchtrechtbank en een assessor uit een rechtscollege van hetzelfde
que celle dont est issue la personne poursuivie. Un bâtonnier d'un niveau als het rechtscollege waarvan de vervolgde persoon afkomstig
conseil de l'Ordre est chaque fois adjoint avec voix consultative. is. Een stafhouder van een raad van de Orde wordt telkens met een
raadgevende stem toegevoegd.
Lorsqu'elles sont appelées à se prononcer au sujet d'un magistrat du Wanneer de kamers van de tuchtrechtbank zich moeten uitspreken over
ministère public autre qu'un magistrat près la Cour de cassation, les een magistraat van het openbaar ministerie die geen magistraat is bij
chambres du tribunal disciplinaire sont composées de deux juges au het Hof van Cassatie, zijn ze samengesteld uit twee rechters in de
tribunal disciplinaire et d'un assesseur désigné parmi les magistrats tuchtrechtbank en een assessor die wordt aangewezen uit de magistraten
du ministère public de même niveau que la personne poursuivie. Un bâtonnier d'un conseil de l'Ordre est chaque fois adjoint avec voix consultative. Lorsque la procédure disciplinaire concerne un membre du personnel judiciaire, elles sont composées de deux juges au tribunal disciplinaire et d'un assesseur désigné parmi les assesseurs désignés par le ministre de la Justice et d'un niveau au moins égal à celui de la personne faisant l'objet de la procédure disciplinaire. Un bâtonnier d'un conseil de l'Ordre est chaque fois adjoint avec voix consultative. van het openbaar ministerie van hetzelfde niveau als de vervolgde persoon. Een stafhouder van een raad van de Orde wordt telkens met raadgevende stem toegevoegd. Wanneer de tuchtprocedure betrekking heeft op een lid van het gerechtspersoneel, zijn ze samengesteld uit twee rechters in de tuchtrechtbank en een assessor die wordt aangewezen uit de assessoren die zijn aangewezen door de minister van Justitie en die van een niveau zijn dat ten minste gelijk is aan het niveau van de persoon tegen wie de tuchtprocedure loopt. Een stafhouder van een raad van de Orde wordt telkens met raadgevende stem toegevoegd. De stafhouder wordt aangewezen door de Orde van Vlaamse Balies of door
Le bâtonnier est désigné par l'Ordre des barreaux francophones et de Ordre des barreaux francophones et germanophone, op schriftelijk
germanophone ou par l'Orde van Vlaamse Balies, à la demande écrite du verzoek van de voorzitter van de tuchtrechtbank.
président du tribunal disciplinaire.
[...] ' ». [...] ' ».
«

Art. 16.L'article 410 du même Code, modifié en dernier lieu par la

«

Art. 16.Artikel 410 van hetzelfde Wetboek, laatstelijk gewijzigd

loi du 25 avril 2007, est remplacé par ce qui suit : bij de wet van 25 april 2007, wordt vervangen door wat volgt :
'

Art. 410.[...]

'

Art. 410.[...]

§ 2. Lorsqu'elles sont appelées à se prononcer au sujet d'un magistrat § 2. Wanneer de kamers van de tuchtrechtbank in hoger beroep zich
du siège autre qu'un magistrat de la Cour de Cassation, les chambres du tribunal disciplinaire d'appel sont composées de deux conseillers au tribunal disciplinaire d'appel et d'un conseiller assesseur issu d'une juridiction du même niveau que celle dont est issue la personne poursuivie. Un bâtonnier d'un conseil de l'Ordre est chaque fois adjoint avec voix consultative. Lorsqu'elles sont appelées à se prononcer au sujet d'un magistrat du ministère public autre qu'un magistrat près la Cour de Cassation, les chambres du tribunal disciplinaire d'appel sont composées de deux conseillers au tribunal disciplinaire d'appel et d'un conseiller assesseur désigné parmi les magistrats du ministère public de même niveau que la personne poursuivie. Un bâtonnier d'un conseil de l'Ordre est chaque fois adjoint avec voix consultative. Lorsque la procédure disciplinaire concerne un membre du personnel judiciaire, les chambres du tribunal disciplinaire d'appel sont composées de deux conseillers au tribunal disciplinaire d'appel, et d'un conseiller assesseur désigné parmi les assesseurs désignés par le ministre de la Justice et d'un niveau au moins égal à celui de la personne faisant l'objet de la procédure disciplinaire. Un bâtonnier d'un conseil de l'Ordre est chaque fois adjoint avec voix consultative. moeten uitspreken over een magistraat van de zetel die geen magistraat is van het Hof van Cassatie, zijn ze samengesteld uit twee raadsheren in de tuchtrechtbank in hoger beroep en een raadsheer-assessor uit een rechtscollege van hetzelfde niveau als het rechtscollege waarvan de vervolgde persoon afkomstig is. Een stafhouder van een raad van de Orde wordt telkens met een raadgevende stem toegevoegd. Wanneer de kamers van de tuchtrechtbank in hoger beroep zich moeten uitspreken over een magistraat van het openbaar ministerie die geen magistraat is bij het Hof van Cassatie, zijn ze samengesteld uit twee raadsheren in de tuchtrechtbank in hoger beroep en een raadsheer-assessor die wordt aangewezen uit de magistraten van het openbaar ministerie van hetzelfde niveau als de vervolgde persoon. Een stafhouder van een raad van de Orde wordt telkens met een raadgevende stem toegevoegd. Wanneer de tuchtprocedure betrekking heeft op een lid van het gerechtspersoneel, zijn de kamers van de tuchtrechtbank in hoger beroep samengesteld uit twee raadsheren in de tuchtrechtbank in hoger beroep en een raadsheer-assessor die wordt aangewezen uit de assessoren die zijn aangewezen door de minister van Justitie en die van een niveau zijn dat ten minste gelijk is aan dat van de persoon tegen wie de tuchtprocedure loopt. Een stafhouder van een raad van de Orde wordt telkens met een raadgevende stem toegevoegd. De stafhouder wordt aangewezen door de Orde van Vlaamse Balies of door
Le bâtonnier est désigné par l'Ordre des barreaux francophones et de Ordre des barreaux francophones et germanophone, op schriftelijk
germanophone ou par l'Orde van Vlaamse Balies, à la demande écrite du verzoek van de voorzitter van de tuchtrechtbank in hoger beroep.
président du tribunal disciplinaire d'appel.
[...] ' ». [...] ' ».
«

Art. 18.L'article 411 du même Code, remplacé par la loi du 7

«

Art. 18.Artikel 411 van hetzelfde Wetboek, vervangen bij de wet van

juillet 2002, est remplacé par ce qui suit : 7 juli 2002, wordt vervangen door wat volgt :
'

Art. 411.[...]

'

Art. 411.[...]

§ 2. Les membres assesseurs des juridictions disciplinaires sont § 2. De leden-assessoren van de tuchtrechtscolleges worden aangewezen
désignés parmi les magistrats de carrière effectifs ou admis à la uit de werkende beroepsmagistraten of op rust gestelde magistraten en
retraite et le personnel judiciaire de niveau A et B. uit het gerechtspersoneel van niveau A en B.
Le candidat doit, pour être désigné membre assesseur des juridictions Om als lid-assessor van de tuchtrechtscolleges te worden aangewezen,
disciplinaires, compter dix ans de fonction dans l'Ordre judiciaire, moet de kandidaat tien ambtsjaren binnen de Rechterlijke Orde vervuld
dont cinq ans respectivement dans la fonction de magistrat du siège, hebben, waarvan vijf jaar respectievelijk in het ambt van magistraat
de magistrat du ministère public ou de membre du personnel de niveau A van de zetel, van magistraat van het openbaar ministerie of van
ou B, et n'avoir subi aucune peine disciplinaire. personeelslid van niveau A of B, en mag hij geen enkele tuchtstraf
hebben ondergaan.
Les candidats assesseurs adressent respectivement leur candidature à De kandidaat-assessoren richten hun kandidatuur respectievelijk aan
leur assemblée générale, leur assemblée de corps ou au ministre de la hun algemene vergadering, hun korpsvergadering of aan de minister van
Justice dans les trente jours suivant l'appel aux candidats publié au Justitie binnen dertig dagen na de oproep tot kandidaten bekendgemaakt
Moniteur belge. in het Belgisch Staatsblad.
§ 3. Les magistrats du siège susceptibles de siéger comme membre § 3. De magistraten van de zetel die in aanmerking komen om zitting te
assesseur dans les juridictions disciplinaires sont sélectionnés par hebben als lid-assessor in de tuchtrechtscolleges worden door hun
leur assemblée générale dans les soixante jours suivant l'appel aux algemene vergadering uitgekozen binnen zestig dagen na de oproep tot
candidats publié au Moniteur belge. Les magistrats du ministère public kandidaten bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad. De magistraten
susceptibles de siéger comme assesseur dans les juridictions van het openbaar ministerie die in aanmerking komen om zitting te
disciplinaires sont sélectionnés par leur assemblée de corps, dans les hebben als lid-assessor in de tuchtrechtscolleges worden door hun
mêmes délais. korpsvergadering uitgekozen binnen diezelfde termijn.
Dans chaque ressort de cour d'appel, les présidents des tribunaux de In elk rechtsgebied van het hof van beroep wijzen de voorzitters van
première instance, de commerce et du travail et le président de de rechtbanken van eerste aanleg, van de rechtbanken van koophandel en
l'assemblée générale des juges de paix et des juges au tribunal de van de arbeidsrechtbanken alsook de voorzitter van de algemene
police désignent conjointement, parmi les candidats retenus par les vergadering van de vrederechters en van de rechters in de
assemblées générales, quatre membres de ces tribunaux qui pourront siéger comme assesseur dans le tribunal disciplinaire ou comme assesseur dans le tribunal disciplinaire d'appel. Dans le ressort de la cour d'appel de Bruxelles, quatre magistrats francophones et quatre magistrats néerlandophones sont désignés de la même manière. Les désignations sont motivées. Dans chaque ressort de cour d'appel, les premiers présidents des cours d'appel et du travail désignent conjointement, parmi les candidats retenus par les assemblées générales, trois membres de ces cours pour siéger comme assesseur au tribunal disciplinaire d'appel ou comme assesseur au tribunal disciplinaire. Dans le ressort de la cour d'appel de Bruxelles, trois conseillers francophones et trois conseillers néerlandophones sont désignés conjointement par le premier président de la Cour de Cassation, le premier président de la cour d'appel et le premier président de la cour du travail. Les désignations sont motivées. politierechtbank gezamenlijk, uit de door de algemene vergaderingen uitgekozen kandidaten, vier leden van die rechtbanken aan die zitting kunnen hebben als assessor in de tuchtrechtbank of als assessor in de tuchtrechtbank in hoger beroep. In het rechtsgebied van het hof van beroep te Brussel worden vier Nederlandstalige en vier Franstalige magistraten op dezelfde wijze aangewezen. De aanwijzingen worden met redenen omkleed. In elk rechtsgebied van de hoven van beroep wijzen de eerste voorzitters van de hoven van beroep en van de arbeidshoven gezamenlijk, uit de door de algemene vergaderingen uitgekozen kandidaten, drie leden van die hoven aan om zitting te hebben als assessor in de tuchtrechtbank in hoger beroep of als assessor in de tuchtrechtbank. In het rechtsgebied van het hof van beroep te Brussel worden drie Nederlandstalige en drie Franstalige raadsheren gezamenlijk aangewezen door de eerste voorzitter van het Hof van Cassatie, de eerste voorzitter van het hof van beroep en de eerste voorzitter van het arbeidshof. De aanwijzingen worden met redenen omkleed.
§ 4. Dans chaque ressort de cour d'appel, les procureurs du Roi et les § 4. In elk rechtsgebied van de hoven van beroep wijzen de procureurs
auditeurs du travail désignent conjointement, parmi les candidats des Konings en de arbeidsauditeurs gezamenlijk, uit de door de
retenus par les assemblées de corps, trois magistrats du parquet du korpsvergaderingen uitgekozen kandidaten, drie magistraten van het
procureur du Roi ou de l'auditorat du travail susceptibles de siéger parket van de procureur des Konings of van het arbeidsauditoraat aan
comme assesseur au tribunal disciplinaire ou au tribunal disciplinaire die zitting kunnen hebben als assessor in de tuchtrechtbank of in de
d'appel ou susceptibles d'exercer les attributions du ministère tuchtrechtbank in hoger beroep of die de bevoegdheid van het openbaar
public. Dans le ressort de la cour d'appel de Bruxelles, trois ministerie kunnen uitoefenen. In het rechtsgebied van het hof van
magistrats francophones et trois magistrats néerlandophones sont beroep te Brussel worden drie Nederlandstalige en drie Franstalige
désignés conjointement par les procureurs du Roi et les auditeurs du magistraten gezamenlijk aangewezen door de procureurs des Konings en
travail. de arbeidsauditeurs.
Les désignations sont motivées. De aanwijzingen worden met redenen omkleed.
Le procureur général près la Cour de Cassation, les procureurs De procureur-generaal bij het Hof van Cassatie, de procureurs-generaal
généraux et le procureur fédéral désignent conjointement, parmi les en de federale procureur wijzen gezamenlijk uit de door de
candidats retenus par les assemblées de corps, les six membres des korpsvergaderingen uitgekozen kandidaten, de zes leden van de
parquets généraux francophones et les six membres des parquets Nederlandstalige parketten-generaal en de zes leden van de Franstalige
généraux néerlandophones susceptibles de siéger comme assesseur au parketten-generaal aan die zitting kunnen hebben als assessor in de
tribunal disciplinaire ou au tribunal disciplinaire d'appel, ou tuchtrechtbank of in de tuchtrechtbank in hoger beroep, of die de
d'exercer les attributions du ministère public. bevoegdheid van het openbaar ministerie kunnen uitoefenen.
Les désignations sont motivées. De aanwijzingen worden met redenen omkleed.
§ 5. Par ressort de cour d'appel, deux membres du personnel de niveau § 5. Per rechtsgebied van het hof van beroep worden twee
A et deux membres du personnel de niveau B susceptibles de siéger personeelsleden van niveau A en twee personeelsleden van niveau B die
comme assesseur au tribunal disciplinaire ou au tribunal disciplinaire in aanmerking kunnen komen om zitting te hebben als assessor in de
d'appel sont désignés par le Ministre de la Justice dans les nonante tuchtrechtbank of in de tuchtrechtbank in hoger beroep aangewezen door
jours suivant l'appel aux candidats, sur avis conforme de leur de Minister van Justitie binnen negentig dagen na de oproep tot
supérieur hiérarchique. Le Ministre de la Justice demande l'avis du kandidaten, op eensluidend advies van hun hiërarchische meerdere. De
supérieur hiérarchique du candidat dans les dix jours de la réception Minister van Justitie vraagt het advies van de hiërarchische meerdere
de la candidature. Les avis sont transmis au Ministre de la Justice van de kandidaat binnen tien dagen na de ontvangst van de kandidatuur.
dans les soixante jours suivant l'appel aux candidats. De adviezen worden overgezonden aan de Minister van Justitie binnen
Dans le ressort de la cour d'appel de Bruxelles deux membres du zestig dagen na de oproep tot kandidaten. In het rechtsgebied van het hof van beroep te Brussel worden twee
personnel de niveau A francophones, deux membres du personnel de Nederlandstalige personeelsleden van niveau A, twee Franstalige
niveau A néerlandophones, deux membres du personnel de niveau B personeelsleden van niveau A, twee Nederlandstalige personeelsleden
francophones et deux membres du personnel de niveau B néerlandophones van niveau B en twee Franstalige personeelsleden van niveau B
sont désignés. aangewezen.
[...] ' ». [...] ' ».
«

Art. 21.L'article 412 du même Code, modifié en dernier lieu par la

«

Art. 21.Artikel 412 van hetzelfde Wetboek, laatstelijk gewijzigd

loi du 25 avril 2007, est remplacé par ce qui suit : bij de wet van 25 april 2007, wordt vervangen door wat volgt :
'

Art. 412.§ 1er. Les autorités compétentes pour intenter une

'

Art. 412.§ 1. De overheden die bevoegd zijn om een tuchtprocedure

procédure disciplinaire sont : in te stellen zijn :
[...] [...]
7° en ce qui concerne les membres du personnel de niveau A, les 7° ten aanzien van de personeelsleden van niveau A, de griffiers, de
greffiers, les secrétaires et le personnel des greffes, secrétariats secretarissen en het personeel van griffies, parketsecretariaten en
de parquet et services d'appui : steundiensten :
a) le premier président de la Cour de Cassation à l'égard du greffier a) de eerste voorzitter bij het Hof van Cassatie ten aanzien van de
en chef de la Cour de Cassation, et le procureur général près la Cour hoofdgriffier van het Hof van Cassatie, en de procureur-generaal bij
de Cassation à l'égard du secrétaire en chef du parquet général près het Hof van Cassatie ten aanzien van de hoofdsecretaris van het
parket-generaal bij het Hof van Cassatie;
la Cour de Cassation; b) de eerste voorzitter van het hof van beroep en het arbeidshof ten
b) le premier président de la cour d'appel et de la cour du travail à aanzien van de hoofdgriffier van het hof van beroep en van het
l'égard du greffier en chef de la cour d'appel et de la cour du arbeidshof, en de procureur-generaal bij het hof van beroep ten
travail, et le procureur général près la cour d'appel à l'égard du aanzien van de hoofdsecretaris van het parket-generaal bij het hof van
secrétaire en chef du parquet général près la cour d'appel et près la beroep en bij het arbeidshof, alsook van de personeelsleden van het
cour du travail, ainsi que des membres du personnel de niveau A près niveau A bij deze hoven, bij de parketten-generaal en bij de
ces cours, près les parquets généraux et près les auditorats généraux; auditoraten-generaal;
[...] [...]
d) le président du tribunal de première instance à l'égard du greffier d) de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg ten aanzien van de
hoofdgriffier van deze rechtbank, van de hoofdgriffier van de
en chef de ce tribunal, du greffier en chef du tribunal de police, du politierechtbank en van de hoofdgriffier van het vredegerecht, en de
greffier en chef de la justice de paix, et le procureur du Roi à procureur des Konings ten aanzien van de hoofdsecretaris van het
l'égard du secrétaire en chef du parquet du procureur du Roi et des parket van de procureur des Konings en van de personeelsleden van
membres du personnel de niveau A de ces tribunaux et parquets; niveau A van deze rechtbanken en parketten;
e) le président du tribunal du commerce à l'égard du greffier en chef e) de voorzitter van de rechtbank van koophandel ten aanzien van de
du tribunal de commerce, et le procureur du Roi à l'égard du personnel hoofdgriffier van de rechtbank van koophandel, en de procureur des
de niveau A près le tribunal de commerce; Konings ten aanzien van de personeelsleden van niveau A bij de
rechtbank van koophandel;
[...] [...]
h) le greffier en chef à l'égard des greffiers-chefs de service, des h) de hoofdgriffier ten aanzien van de griffiers-hoofden van dienst,
greffiers, des experts, des experts administratifs et des experts ICT, de griffiers, de deskundigen, de administratief deskundigen en
assistants et collaborateurs au greffe; ICT-deskundigen, assistenten en medewerkers bij de griffie;
[...] ' ». [...] ' ».
«

Art. 30.L'article 418 du même Code, remplacé par la loi du 7

«

Art. 30.Artikel 418 van hetzelfde Wetboek, vervangen bij de wet van

juillet 2002, est remplacé par ce qui suit : 7 juli 2002, wordt vervangen door wat volgt :
'

Art. 418.[...]

'

Art. 418.[...]

§ 4. Le magistrat qui conteste une mesure disciplinaire déguisée en § 4. De magistraat die een als ordemaatregel verhulde tuchtmaatregel
mesure d'ordre prise à son égard par un chef de corps peut introduire betwist die ten aanzien van hem is genomen door een korpschef, kan
un recours contre cette mesure auprès du tribunal disciplinaire dans tegen die maatregel beroep instellen bij de tuchtrechtbank binnen
les trente jours suivant la notification de la décision du chef de dertig dagen na de kennisgeving van de beslissing van de korpschef.
corps. Ce recours n'est pas suspensif. Dat beroep heeft geen schorsende werking.
Outre l'identité et la qualité du requérant et une copie de la Naast de identiteit en hoedanigheid van de verzoeker en een kopie van
décision attaquée, la requête signée contient un exposé des faits et de bestreden beslissing bevat het ondertekende verzoekschrift een
des moyens et est signée. uiteenzetting van de feiten en de middelen.
Dans les dix jours suivant sa saisine, la chambre adresse copie de la Binnen tien dagen nadat de zaak bij de kamer is aanhangig gemaakt,
requête au chef de corps avec demande de lui transmettre dans les verzendt deze laatste een kopie van het verzoekschrift aan de
korpschef, met het verzoek haar binnen dertig dagen het administratief
trente jours le dossier administratif et ses conclusions. dossier en zijn conclusies te bezorgen.
Copie du dossier et des conclusions du chef de corps est transmise au Een kopie van het dossier en van de conclusies van de korpschef wordt
requérant, qui peut transmettre des conclusions complémentaires dans verzonden aan de verzoeker, die binnen een termijn van dertig dagen
les trente jours. Copie des conclusions complémentaires est transmise aanvullende conclusies kan toezenden. Een kopie van de aanvullende
au chef de corps. conclusies wordt verzonden aan de korpschef.
Le chef de corps et le requérant sont convoqués devant la chambre dans De korpschef en de verzoeker worden voor de kamer opgeroepen binnen
les soixante jours suivant la fin du délai prévu pour le dépôt des zestig dagen na afloop van de voor de neerlegging van de aanvullende
conclusions complémentaires. conclusies vastgestelde termijn.
La chambre peut entendre le chef de corps, le requérant et des De kamer kan de korpschef, de verzoeker en getuigen horen.
témoins. La chambre rend son jugement dans les trente jours suivant la date de De kamer doet uitspraak binnen dertig dagen na de dag van verschijning
comparution devant le tribunal ' ». voor de rechtbank. ' ».
B.2. Les parties requérantes prennent un moyen unique de la violation B.2. De verzoekende partijen leiden een enig middel af uit de
des articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec son article schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang
151, § 1er, et avec l'article 6 de la Convention européenne des droits gelezen met artikel 151, § 1, ervan en met artikel 6 van het Europees
de l'homme. Les dispositions attaquées auraient instauré une Verdrag voor de rechten van de mens. In de bestreden bepalingen zou
différence de traitement non objective et non raisonnablement een niet objectief en niet redelijk verantwoord verschil in
justifiée entre, d'une part, les magistrats du siège et du ministère behandeling worden ingevoerd tussen, enerzijds, magistraten van de
public et, d'autre part, les greffiers et les greffiers en chef, alors zetel en van het openbaar ministerie en, anderzijds, griffiers en
qu'ils seraient tous des organes du pouvoir judiciaire et membres de hoofdgriffiers, terwijl zij allen orgaan van de rechterlijke macht en
l'ordre judiciaire. Les dispositions attaquées contiendraient lid van de rechterlijke orde zouden zijn. In de bestreden bepalingen
également une égalité de traitement non objective et non zou tevens een niet objectieve en niet redelijk verantwoorde gelijke
raisonnablement justifiée entre, d'une part, les membres du personnel behandeling worden ingevoerd van, enerzijds, de leden van het
judiciaire et, d'autre part, les greffiers et les greffiers en chef, gerechtspersoneel en, anderzijds, de griffiers en de hoofdgriffiers,
alors que seuls ces derniers seraient des organes du pouvoir terwijl uitsluitend die laatsten orgaan van de rechterlijke macht en
judiciaire et seraient membres de l'ordre judiciaire. lid van de rechterlijke orde zouden zijn.
En ce qui concerne la violation alléguée de l'article 151, § 1er, de Wat de aangevoerde schending van artikel 151, § 1, van de Grondwet en
la Constitution et celle de l'article 6 de la Convention européenne van artikel 6 van het voormelde Europees Verdrag betreft, betogen de
précitée, les parties requérantes soutiennent que les dispositions verzoekende partijen dat de onafhankelijkheid en de onpartijdigheid
attaquées compromettraient l'indépendance et l'impartialité du pouvoir van de rechterlijke macht die door die bepalingen worden gewaarborgd,
judiciaire, garanties par ces dispositions. Ces garanties door de bestreden bepalingen in het gedrang zouden worden gebracht.
s'appliqueraient non seulement aux juges au sens strict, mais Die waarborgen zouden gelden, niet alleen ten aanzien van de rechters
également à l'instance judiciaire, considérée dans son ensemble, donc sensu stricto, maar ten aanzien van de rechterlijke instantie,
aussi aux greffiers. beschouwd als een geheel, dus ook ten aanzien van de griffiers.
B.3.1. Selon le Conseil des ministres, l'article 6 de la Convention B.3.1. Volgens de Ministerraad zou artikel 6 van het Europees Verdrag
européenne des droits de l'homme ne comprendrait pas de garanties voor de rechten van de mens geen waarborgen ten aanzien van de
concernant l'indépendance et l'impartialité du greffier. Le greffier
ne participerait en aucune manière à la véritable fonction de juger. onafhankelijkheid en de onpartijdigheid van de griffier inhouden. De
Par conséquent, l'article 6 de la Convention, à l'instar de l'article griffier zou op geen enkele wijze aan de eigenlijke rechtspraak
151, § 1er, de la Constitution, ne pourrait pas sensément être associé deelnemen. Bijgevolg zou dat artikel 6, zoals artikel 151, § 1, van de
Grondwet, niet op zinvolle wijze met een schending van het
à une violation du principe d'égalité. gelijkheidsbeginsel in verband kunnen worden gebracht.
B.3.2. L'article 151, § 1er, alinéa 1er, de la Constitution dispose : B.3.2. Artikel 151, § 1, eerste lid, van de Grondwet bepaalt :
« Les juges sont indépendants dans l'exercice de leurs compétences « De rechters zijn onafhankelijk in de uitoefening van hun
juridictionnelles. Le ministère public est indépendant dans l'exercice rechtsprekende bevoegdheden. Het openbaar ministerie is onafhankelijk
des recherches et poursuites individuelles, sans préjudice du droit du in de individuele opsporing en vervolging onverminderd het recht van
ministre compétent d'ordonner des poursuites et d'arrêter des de bevoegde minister om de vervolging te bevelen en om de bindende
directives contraignantes de politique criminelle, y compris en richtlijnen van het strafrechtelijk beleid, inclusief die van het
matière de politique de recherche et de poursuite ». opsporings- en vervolgingsbeleid, vast te leggen ».
Cette disposition constitutionnelle garantit exclusivement Die grondwetsbepaling waarborgt uitsluitend de onafhankelijkheid van
l'indépendance des magistrats du siège et du ministère public. de magistraten van de zetel en van het openbaar ministerie. Artikel
L'article 151, § 1er, ne s'applique pas aux greffiers. 151, § 1, is niet van toepassing op de griffiers.
L'article 6.1 de la Convention européenne des droits de l'homme Artikel 6.1 van het Europees Verdrag van de rechten van de mens
dispose : bepaalt :
« Toute personne a droit à ce que sa cause soit entendue « Bij het vaststellen van zijn burgerlijke rechten en verplichtingen
équitablement, publiquement et dans un délai raisonnable, par un of bij het bepalen van de gegrondheid van een tegen hem ingestelde
tribunal indépendant et impartial, établi par la loi, qui décidera, vervolging heeft eenieder recht op een eerlijke en openbare
soit des contestations sur ses droits et obligations de caractère behandeling van zijn zaak, binnen een redelijke termijn, door een
civil, soit du bien-fondé de toute accusation en matière pénale onafhankelijke en onpartijdige rechterlijke instantie welke bij de wet
dirigée contre elle. [...] ». is ingesteld. [...] ».
Il ne saurait être déduit de cette disposition conventionnelle que les Uit die verdragsbepaling kan niet worden afgeleid dat de daarin
garanties d'indépendance et d'impartialité de la justice qu'elle vermelde waarborgen van onafhankelijkheid en onpartijdigheid van het
mentionne concerneraient également l'indépendance et l'impartialité du gerecht ook betrekking zouden hebben op de onafhankelijkheid en de
greffier. S'il est vrai que le greffier est chargé d'importantes onpartijdigheid van de griffier. Weliswaar is de griffier met
missions dans le cadre d'une bonne administration de la justice, il ne belangrijke taken in het kader van een behoorlijke rechtsbedeling
participe pas - contrairement aux magistrats du siège et du ministère belast, doch neemt hij - in tegenstelling tot de magistraten van de
public - à la fonction de juger proprement dite ou à la mise en zetel en van het openbaar ministerie - niet deel aan de eigenlijke
mouvement effective des poursuites. rechtsprekende functie of het daadwerkelijk op gang brengen van een
En conséquence, la violation, par les dispositions attaquées, des vervolging. Bijgevolg kan de schending, door de bestreden bepalingen, van de
articles 10 et 11 de la Constitution, combinés avec son article 151, § artikelen 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang met artikel 151, § 1,
1er, et avec l'article 6 de la Convention européenne des droits de ervan en met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de
l'homme, ne peut pas utilement être invoquée. mens, niet dienstig worden aangevoerd.
B.3.3. La Cour limite son examen du moyen à la violation alléguée des B.3.3. Het Hof beperkt zijn onderzoek van het middel tot de
articles 10 et 11 de la Constitution. aangevoerde schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet.
B.4.1. Selon le Conseil des ministres, les greffiers ne seraient, à B.4.1. Volgens de Ministerraad zouden de griffiers in dat opzicht niet
cet égard, pas comparables avec les magistrats, puisque leurs vergelijkbaar zijn met de magistraten, vermits hun respectieve
fonctions respectives seraient différentes. functies verschillend zouden zijn.
B.4.2. Le fait que les magistrats du siège et du ministère public, B.4.2. Uit het feit dat de magistraten van de zetel en van het
d'une part, et les greffiers, d'autre part, exercent des fonctions openbaar ministerie, enerzijds, en de griffiers, anderzijds,
distinctes au sein de l'ordre judiciaire ne permet pas de conclure onderscheiden functies uitoefenen binnen de rechterlijke orde, kan
qu'en ce qui concerne le régime disciplinaire qui leur est applicable, niet worden afgeleid dat zij, wat de op hen toepasselijke
ils diffèrent à un tel point les uns des autres qu'ils ne sont pas tuchtregeling betreft, dermate van mekaar verschillen dat zij niet
comparables. vergelijkbaar zouden zijn.
B.5. Selon le moyen, les articles 409, 410, 411, 412 et 418 du Code B.5. Volgens het middel schenden de artikelen 409, 410, 411, 412 en
judiciaire, insérés par les articles 14, 16, 18, 21 et 30 de la loi du 418 van het Gerechtelijk Wetboek, zoals ingevoegd bij de artikelen 14,
15 juillet 2013, violent les articles 10 et 11 de la Constitution, en 16, 18, 21 en 30 van de wet van 15 juli 2013, de artikelen 10 en 11
ce que la procédure disciplinaire qu'ils prévoient est réglée van de Grondwet, doordat de erin uitgewerkte tuchtrechtelijke
différemment pour les magistrats, d'une part, et pour les greffiers, procedure verschillend is geregeld voor de magistraten, enerzijds, en
d'autre part, sans qu'existe pour ce faire une justification objective de griffiers, anderzijds, zonder dat daarvoor een objectieve en
et raisonnable. Les dispositions attaquées instaureraient également redelijke verantwoording zou bestaan. De bestreden bepalingen zouden
une égalité de traitement dépourvue de caractère objectif et de tevens een niet objectieve en redelijk verantwoorde gelijke
justification raisonnable entre les membres du personnel judiciaire, behandeling invoeren van de leden van het gerechtspersoneel,
d'une part, et les greffiers, d'autre part. enerzijds, en de griffiers, anderzijds.
B.6.1. Les greffiers font partie, comme les magistrats du siège et du B.6.1. De griffiers behoren net zoals de magistraten van de zetel en
ministère public, de l'« ordre judiciaire ». van het openbaar ministerie tot de « rechterlijke orde ».
Aux termes de l'article 168 du Code judiciaire, le greffier exerce une fonction judiciaire. B.6.2. Bien que la fonction de greffier, qui est étroitement liée à la notion de tribunal, et celle de magistrat présentent des traits communs sous plusieurs aspects, il existe entre les deux fonctions des différences essentielles quant à la nature des tâches qui sont confiées aux uns et aux autres et quant à la nature juridique de leur statut. Les magistrats du siège sont titulaires d'un pouvoir juridictionnel; les magistrats du ministère public accomplissent les devoirs de leur office auprès des cours et tribunaux pour requérir une exacte Luidens artikel 168 van het Gerechtelijk Wetboek oefent de griffier een gerechtelijke functie uit. B.6.2. Hoewel het ambt van griffier, dat nauw verbonden is met het begrip rechtbank, in verscheidene aspecten aanleunt bij het ambt van magistraat, bestaan er tussen beide ambten essentiële verschilpunten op het vlak van de aard van de taken die aan de enen en de anderen zijn opgedragen en op het vlak van de juridische aard van hun statuut. Magistraten van de zetel hebben een rechtsprekende bevoegdheid; magistraten van het openbaar ministerie vervullen de plichten van hun ambt bij de hoven en rechtbanken om een juiste toepassing van de wet
application de la loi ainsi que pour défendre les exigences de l'ordre te vorderen, alsook om de vereisten van de openbare orde en het belang
public et l'intérêt d'une bonne administration de la justice. Les deux van een goede rechtsbedeling te verdedigen. Beide categorieën genieten
catégories bénéficient d'un statut garanti par la Constitution, een door de Grondwet gewaarborgd statuut, gekenmerkt door een
caractérisé par une indépendance qui exclut toute forme de contrôle onafhankelijkheid, die elke vorm van toezicht op de uitoefening van
sur l'exercice de leurs tâches, sauf dans les cas définis par la hun taken - behoudens de in de Grondwet omschreven gevallen -
Constitution. uitsluit.
Aux termes de l'article 168 du Code judiciaire, le greffier accomplit De griffier is, luidens artikel 168 van het Gerechtelijk Wetboek,
les tâches du greffe énumérées par la loi et assiste le juge dans tous belast met de door de wet opgesomde taken in de griffie en staat de
les actes de son ministère. magistraat bij in alle verrichtingen van diens ambt.
Contrairement à ce qui vaut pour les magistrats, la Constitution ne In tegenstelling tot wat geldt voor de magistraten bevat de Grondwet
comporte pas de dispositions spécifiques régissant le statut des greffiers. geen specifieke bepalingen die het statuut van de griffiers beheersen.
B.7.1. La différence de traitement entre certaines catégories de B.7.1. Het verschil in behandeling tussen bepaalde categorieën van
personnes qui résulte de l'application, à des fonctions personen dat voortvloeit uit de toepassing van verschillende
essentiellement différentes, de statuts disciplinaires différents et tuchtstatuten en van de daarin opgenomen procedureregels ten aanzien
des règles de procédure contenues dans ces statuts n'est pas van wezenlijk verschillende functies houdt op zich geen discriminatie
discriminatoire en soi. Il ne pourrait y avoir de discrimination que in. Van discriminatie zou slechts sprake kunnen zijn, indien het
si la différence de traitement résultant de l'application de ces verschil in behandeling dat voortvloeit uit de toepassing van die
règles de procédure entraînait une limitation disproportionnée des procedures een onevenredige beperking van de rechten van de daarbij
droits des parties concernées. betrokken personen met zich zou meebrengen.
B.7.2. La Cour doit examiner si les dispositions attaquées limitent de B.7.2. Het Hof dient te onderzoeken of de bestreden bepalingen,
manière disproportionnée les droits des greffiers, en ce qu'elles doordat zij een verschil in behandeling tussen griffiers en
instaurent une différence de traitement entre les greffiers et les magistraten invoeren, de rechten van de griffiers op een onevenredige
magistrats. Elle doit également examiner si les dispositions attaquées wijze beperken. Het dient tevens te onderzoeken of de bestreden
restreignent de manière disproportionnée les droits des greffiers en bepalingen, doordat zij in een gelijke behandeling van griffiers en
ce qu'elles prévoient un traitement égal des greffiers et des autres het overige gerechtspersoneel voorzien, de rechten van de griffiers op
membres du personnel judiciaire. een onevenredige wijze beperken.
Quant aux articles 409, § 2, et 410, § 2, du Code judiciaire, insérés Ten aanzien van de artikelen 409, § 2, en 410, § 2, van het
respectivement par l'article 14 et par l'article 16 de la loi du 15 Gerechtelijk Wetboek, zoals ingevoegd bij artikel 14, respectievelijk
juillet 2013 artikel 16 van de wet van 15 juli 2013
B.8.1. Les articles 14 et 16, attaqués, de la loi du 15 juillet 2013 B.8.1. De bestreden artikelen 14 en 16 van de wet van 15 juli 2013
concernent la composition des chambres du tribunal disciplinaire de hebben betrekking op de samenstelling van de kamers van de
première instance et d'appel. tuchtrechtbank in eerste aanleg en in hoger beroep.
Selon les parties requérantes, les articles 14 et 16 précités Volgens de verzoekende partijen zouden de voormelde artikelen 14 en 16
violeraient le principe d'égalité et de non-discrimination. D'une het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie schenden. Enerzijds,
part, les greffiers seraient discriminés en ce que les membres de zouden de griffiers worden gediscrimineerd doordat de leden van de
l'ordre judiciaire qui sont magistrats comparaissent devant une rechterlijke orde die magistraat zijn, verschijnen voor een kamer van
chambre du tribunal disciplinaire de première instance ou d'appel qui de tuchtrechtbank in eerste aanleg of in hoger beroep die is
est composée, respectivement, de deux juges ou de deux conseillers et, samengesteld uit twee rechters respectievelijk twee raadsheren en een
respectivement, d'un assesseur ou d'un conseiller assesseur de l'ordre assessor respectievelijk een raadsheer-assessor van de rechterlijke
judiciaire appartenant au même organe du pouvoir judiciaire que le orde die behoort tot hetzelfde orgaan van de rechterlijke macht als de
magistrat poursuivi, alors que, pour les greffiers, rien de tel vervolgde magistraat, terwijl voor de griffiers niets in die zin zou
n'aurait été prévu. D'autre part, les greffiers seraient discriminés zijn bepaald. Anderzijds, zouden de griffiers worden gediscrimineerd,
en ce qu'ils seraient traités de la même manière que le personnel doordat zij op dezelfde wijze als het gerechtspersoneel zouden worden
judiciaire : ils comparaissent tous devant une chambre du tribunal behandeld : zij verschijnen allen voor een kamer van de tuchtrechtbank
disciplinaire de première instance ou d'appel qui est composée, in eerste aanleg of in hoger beroep die is samengesteld uit twee
respectivement, de deux juges ou de deux conseillers et, rechters, respectievelijk twee raadsheren en een assessor,
respectivement, d'un assesseur ou d'un conseiller assesseur désigné respectievelijk een raadsheer-assessor die wordt aangewezen uit de
parmi les assesseurs qui sont désignés par le ministre de la Justice assessoren die door de minister van Justitie zijn aangewezen en die
et qui sont de niveau au moins égal au niveau de la personne qui fait van een niveau zijn dat ten minste gelijk is aan het niveau van de
l'objet de la procédure disciplinaire. Par conséquent, un dossier persoon tegen wie de tuchtprocedure loopt. Bijgevolg zou een tuchtzaak
disciplinaire contre un greffier pourrait être traité par une chambre tegen een griffier kunnen worden behandeld door een kamer van de
du tribunal disciplinaire de première instance ou d'appel dont tuchtrechtbank in eerste aanleg of in hoger beroep met een assessor
l'assesseur n'est pas un greffier. die geen griffier is.
B.8.2. Parmi les droits et les libertés reconnus aux Belges et qui B.8.2. Tot de rechten en vrijheden die aan de Belgen zijn toegekend en
doivent par conséquent, en vertu des articles 10 et 11 de la die bijgevolg krachtens de artikelen 10 en 11 van de Grondwet zonder
Constitution, être assurés sans discrimination, ne figurent ni un discriminatie moeten worden verzekerd, behoort noch een recht om zijn
droit à voir sa cause instruite disciplinairement par un organe dont zaak tuchtrechtelijk behandeld te zien door een orgaan waarvan een
fait partie un pair ni un droit de participation à la composition d'un gelijke deel uitmaakt, noch een recht op inspraak bij de samenstelling
organe disciplinaire. van een tuchtorgaan.
B.8.3. C'est au législateur qu'il appartient de déterminer, dans les limites fixées par la Constitution, quelles sont les autorités qui sont les plus qualifiées pour examiner une action disciplinaire et d'apprécier, en fonction d'éventuelles particularités, s'il y a lieu ou non de le faire uniformément. B.8.4. Les parties requérantes ne démontrent pas en quoi les droits des greffiers pourraient être affectés par le fait que la présence d'un assesseur qui soit greffier n'est pas prévue de manière obligatoire pour la composition d'une chambre du tribunal disciplinaire, en première instance ou en degré d'appel, dans une affaire visant un greffier. B.8.3. Het staat aan de wetgever, binnen de door de Grondwet vastgestelde grenzen, te bepalen welke de overheden zijn die het meest geschikt zijn om een tuchtvordering te onderzoeken, en te beoordelen, op grond van eventuele bijzonderheden, of er al dan niet aanleiding toe bestaat dit op eenvormige wijze te doen. B.8.4. De verzoekende partijen tonen niet aan in welk opzicht de rechten van de griffiers zouden zijn aangetast door de omstandigheid dat, bij de samenstelling van een kamer van een tuchtrechtbank in eerste aanleg of in hoger beroep in een zaak tegen een griffier, niet verplicht is voorzien in de aanwezigheid van een assessor die griffier is.
B.8.5. Dans la mesure où il est dirigé contre les articles 14 et 16 de B.8.5. In zoverre het tegen de artikelen 14 en 16 van de wet van 15
la loi du 15 juillet 2013, le moyen n'est pas fondé. juli 2013 is gericht, is het middel niet gegrond.
Quant à l'article 411, §§ 2, 3, 4 et 5, du Code judiciaire, inséré par Ten aanzien van artikel 411, §§ 2, 3, 4 en 5, van het Gerechtelijk
l'article 18 de la loi du 15 juillet 2013 Wetboek, zoals ingevoegd bij artikel 18 van de wet van 15 juli 2013
B.9.1. L'article 18, attaqué, de la loi du 15 juillet 2013 concerne la B.9.1. Het bestreden artikel 18 van de wet van 15 juli 2013 heeft
désignation des membres assesseurs des juridictions disciplinaires. betrekking op de aanwijzing van de leden-assessoren van de tuchtrechtscolleges.
Les parties requérantes estiment que, dans la mesure où il insère un Volgens de verzoekende partijen zou het bestreden artikel 18, in
nouvel article 411, § 2, dans le Code judiciaire, l'article 18 attaqué zoverre het een nieuw artikel 411, § 2, in het Gerechtelijk Wetboek
violerait le principe d'égalité et de non-discrimination. Aux termes invoegt, het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie schenden.
des nouvelles dispositions, les membres assesseurs des juridictions Volgens de nieuwe bepalingen worden de leden-assessoren van de
disciplinaires sont désignés parmi les magistrats de carrière tuchtrechtscolleges aangewezen uit de werkende beroepsmagistraten of
effectifs ou admis à la retraite et le personnel judiciaire de niveau op rust gestelde magistraten en uit het gerechtspersoneel van niveau A
A et B. D'une part, les greffiers seraient discriminés en ce que les en B. Enerzijds, zouden de griffiers worden gediscrimineerd doordat
membres assesseurs des juridictions disciplinaires sont désignés, en voor de leden van de rechterlijke orde die magistraat zijn, de
ce qui concerne les membres de l'ordre judiciaire qui sont magistrats, leden-assessoren van de tuchtrechtscolleges uit hun gelijken worden
parmi leurs pairs alors que pour les greffiers, rien de tel n'aurait aangewezen, terwijl voor de griffiers niets in die zin zou zijn
été prévu. D'autre part, les greffiers seraient discriminés en ce bepaald. Anderzijds, zouden de griffiers worden gediscrimineerd
qu'ils seraient traités de la même manière que les autres membres du doordat zij op dezelfde wijze als het overige gerechtspersoneel zouden
personnel judiciaire. worden behandeld.
Les parties requérantes considèrent que, dans la mesure où il insère Volgens de verzoekende partijen zou het bestreden artikel 18, in
un nouvel article 411, §§ 3, 4 et 5, dans le Code judiciaire, zoverre het een nieuw artikel 411, §§ 3, 4 en 5, in het Gerechtelijk
l'article 18 attaqué violerait le principe d'égalité et de Wetboek invoegt, het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie
non-discrimination. Selon ces nouvelles dispositions, les magistrats schenden. Volgens die nieuwe bepalingen worden de magistraten van de
du siège et du ministère public qui sont susceptibles de siéger comme zetel en van het openbaar ministerie die in aanmerking komen om als
membre assesseur dans les juridictions disciplinaires sont lid-assessor zitting te hebben in de tuchtrechtscolleges door hun
sélectionnés, respectivement, par leur assemblée générale ou par leur algemene vergadering respectievelijk hun korpsvergadering verkozen.
assemblée de corps. En ce qui concerne le personnel judiciaire, le Wat het gerechtspersoneel betreft, wijst de minister van Justitie de
ministre de la Justice désigne les membres assesseurs, sur avis leden-assessoren aan, op eensluidend advies van hun hiërarchische
conforme de leur supérieur hiérarchique. D'une part, les greffiers meerdere. Enerzijds, zouden de griffiers worden gediscrimineerd
seraient discriminés en ce que les magistrats choisissent eux-mêmes doordat de magistraten zelf de leden-assessoren van de
parmi leurs pairs les membres assesseurs des juridictions tuchtrechtscolleges uit hun gelijken verkiezen, terwijl voor de
disciplinaires, tandis que rien de tel n'aurait été prévu pour les griffiers niets in die zin zou zijn bepaald. Aldus zouden de griffiers
greffiers. Les greffiers n'auraient dès lors pas la possibilité de niet over de mogelijkheid beschikken om een assessor uit hun midden te
choisir un assesseur en leur sein, sa désignation revenant au ministre kiezen; het is de minister van Justitie die tot de aanwijzing
de la Justice. D'autre part, les greffiers seraient discriminés en ce overgaat. Anderzijds, zouden de griffiers worden gediscrimineerd
qu'ils seraient traités de la même manière que les autres membres du doordat zij op dezelfde wijze als het overige gerechtspersoneel zouden
personnel judiciaire. worden behandeld.
B.9.2. Pour les mêmes motifs que ceux qui sont exposés en B.8.2 à B.9.2. Om dezelfde redenen als die welke in B.8.2 tot B.8.4 zijn
B.8.4, le moyen n'est pas fondé dans la mesure où il est dirigé contre uiteengezet, is het middel, in zoverre het tegen artikel 18 van de wet
l'article 18 de la loi du 15 juillet 2013. van 15 juli 2013 is gericht, niet gegrond.
En outre, les parties requérantes ne démontrent pas en quoi la Bovendien tonen de verzoekende partijen niet aan hoe de aanwijzing van
désignation d'un membre assesseur des juridictions disciplinaires een lid-assessor van de tuchtrechtscolleges de rechten van de
limiterait de manière disproportionnée les droits des greffiers. En griffiers op een onevenredige wijze zou beperken. Immers, om als
effet, pour être désigné comme membre assesseur, le candidat doit lid-assessor te worden aangewezen, dient de kandidaat aan de in
remplir les conditions prévues par l'article 411, § 2, alinéa 2, du artikel 411, § 2, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek bepaalde
Code judiciaire, à savoir compter dix ans de fonction dans l'ordre voorwaarden te voldoen, namelijk tien ambtsjaren binnen de
judiciaire, dont cinq respectivement dans la fonction de magistrat du rechterlijke orde hebben vervuld, waarvan vijf jaar respectievelijk in
siège, de magistrat du ministère public ou de membre du personnel de het ambt van magistraat van de zetel, van magistraat van het openbaar
niveau A ou B, et n'avoir subi aucune peine disciplinaire. Ces ministerie of van personeelslid van niveau A of B en mag de kandidaat
geen enkele tuchtstraf hebben ondergaan. Die voorwaarden bieden
conditions offrent suffisamment de garanties relatives à la qualité voldoende waarborgen voor de kwaliteit van de assessoren. Overigens
des assesseurs. Par ailleurs, en ce qui concerne le personnel kan de minister van Justitie, wat het gerechtspersoneel betreft, de
judiciaire, le ministre de la Justice ne peut désigner les assesseurs assessoren slechts aanwijzen op eensluidend advies van hun
que sur avis conforme de leur supérieur hiérarchique (article 411, § hiërarchische meerdere (artikel 411, § 5, van het Gerechtelijk
5, du Code judiciaire). Wetboek).
Quant à l'article 412, § 1er, 7°, a), b), d), e) et h), du Code Ten aanzien van artikel 412, § 1, 7°, a), b), d), e) en h), van het
judiciaire, inséré par l'article 21 de la loi du 15 juillet 2013 Gerechtelijk Wetboek, zoals ingevoegd bij artikel 21 van de wet van 15
B.10.1. L'article 21, partiellement attaqué, de la loi du 15 juillet
2013 concerne la désignation des autorités compétentes pour intenter juli 2013 B.10.1. Het gedeeltelijk bestreden artikel 21 van de wet van 15 juli
2013 heeft betrekking op de aanwijzing van de overheden die bevoegd
une procédure disciplinaire contre le greffier en chef et le greffier. zijn om ten aanzien van de hoofdgriffier en de griffier een
Pour le greffier en chef d'une juridiction, il s'agit des chefs de tuchtprocedure in te stellen. Voor de hoofdgriffier van een
corps, à savoir les magistrats du siège ou du ministère public; pour rechtscollege gaat het om de korpschefs, zijnde de magistraten van de
les greffiers, il s'agit du greffier en chef. zetel of van het openbaar ministerie; voor de griffier gaat het om de
Selon les parties requérantes, l'article 21 attaqué violerait le hoofdgriffier. Volgens de verzoekende partijen zou het bestreden artikel 21 het
principe d'égalité et de non-discrimination. D'une part, les greffiers beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie schenden. Enerzijds,
en chef seraient discriminés par rapport aux magistrats, en ce que le zouden de hoofdgriffiers worden gediscrimineerd in vergelijking met de
pouvoir d'intenter une procédure disciplinaire contre un greffier en magistraten, doordat de bevoegdheid om een tuchtprocedure tegen een
chef est confié à un autre organe de l'ordre judiciaire, à savoir les hoofdgriffier in te stellen aan een ander orgaan van de rechterlijke
chefs de corps, tandis que le pouvoir d'intenter une procédure macht, namelijk de korpschefs, wordt toevertrouwd, terwijl de
disciplinaire contre un magistrat est confié à un magistrat. D'autre bevoegdheid om een tuchtprocedure tegen een magistraat in te stellen
aan een magistraat wordt toevertrouwd. Anderzijds, zouden de
part, les greffiers en chef seraient discriminés par rapport aux hoofdgriffiers worden gediscrimineerd in vergelijking met de
greffiers en ce que, pour les greffiers, la procédure disciplinaire griffiers, doordat voor de griffiers de tuchtprocedure wordt ingesteld
est intentée par le même organe de l'ordre judiciaire, à savoir le door hetzelfde orgaan van de rechterlijke macht, namelijk de
greffier en chef. hoofdgriffier.
B.10.2. C'est au législateur qu'il appartient de déterminer, dans les B.10.2. Het staat aan de wetgever, binnen de door de Grondwet
limites fixées par la Constitution, quelles sont les autorités qui vastgestelde grenzen, te bepalen welke de overheden zijn die het meest
sont les plus qualifiées pour intenter l'action disciplinaire et geschikt zijn om de tuchtvordering in te stellen, en te beoordelen, op
d'apprécier, en fonction d'éventuelles particularités, s'il y a lieu grond van eventuele bijzonderheden, of er al dan niet aanleiding toe
ou non de le faire uniformément. bestaat dit op eenvormige wijze te doen.
B.10.3. Aux termes de l'article 164, alinéa 2, du Code judiciaire, le B.10.3. Luidens artikel 164, tweede lid, van het Gerechtelijk Wetboek
greffier en chef dirige le greffe, sous réserve des missions et de is de hoofdgriffier, onverminderd de taken en bijstand bedoeld in
l'assistance visées à l'article 168, et il est placé à cet égard sous artikel 168, belast met de leiding van de griffie en staat daarbij
l'autorité et la surveillance du chef de corps visé à l'article 58bis, onder gezag en toezicht van de korpschef, bedoeld in artikel 58bis,
2°, avec lequel il se concerte régulièrement. Il distribue les tâches 2°, met wie hij regelmatig overleg pleegt. Hij verdeelt de taken onder
entre les membres et le personnel du greffe et désigne les greffiers de leden en het personeel van de griffie en wijst de griffiers aan die
qui assistent les juges. En vertu de l'article 403 du Code judiciaire, de magistraten bijstaan. Volgens artikel 403 van het Gerechtelijk
les membres du ministère public exercent une surveillance sur le Wetboek oefenen de leden van het openbaar ministerie toezicht uit over
greffier en chef, les greffiers-chefs de service et les greffiers. B.10.4. Le législateur a pu estimer que le pouvoir d'engager une procédure disciplinaire est étroitement lié au pouvoir d'assumer la direction et d'exercer la surveillance, de sorte que les choix opérés ne sont pas sans justification raisonnable. B.10.5. Les parties requérantes ne démontrent pas en quoi les droits des greffiers en chef, d'une part, et des greffiers, d'autre part, pourraient être affectés par le fait que le législateur a rendu compétents les chefs de corps vis-à-vis des greffiers en chef, dans le premier cas, et les greffiers en chef vis-à-vis des greffiers, dans le second, pour engager une procédure disciplinaire. onder meer de hoofdgriffier, de griffiers-hoofden van dienst en de griffiers. B.10.4. De wetgever vermocht ervan uit te gaan dat de bevoegdheid tot het instellen van een tuchtprocedure nauw verbonden is met de bevoegdheid tot het geven van leiding en het uitoefenen van toezicht, zodat de gemaakte keuzes niet zonder redelijke verantwoording zijn. B.10.5. De verzoekende partijen tonen niet aan waarin de rechten van de hoofdgriffiers respectievelijk de griffiers zouden zijn aangetast door de omstandigheid dat de wetgever de korpschefs ten aanzien van de hoofdgriffiers, respectievelijk de hoofdgriffiers ten aanzien van de griffiers, bevoegd heeft gemaakt om de tuchtprocedure in te stellen.
B.10.6. Dans la mesure où il est dirigé contre l'article 21 de la loi B.10.6. In zoverre het tegen artikel 21 van de wet van 15 juli 2013 is
du 15 juillet 2013, le moyen n'est pas fondé. gericht, is het middel niet gegrond.
Quant à l'article 418, § 4, du Code judiciaire, inséré par l'article Ten aanzien van artikel 418, § 4, van het Gerechtelijk Wetboek, zoals
30 de la loi du 15 juillet 2013 ingevoegd bij artikel 30 van de wet van 15 juli 2013
B.11.1. En vertu de l'article 30, attaqué, de la loi du 15 juillet B.11.1. Op grond van het bestreden artikel 30 van de wet van 15 juli
2013, un magistrat qui conteste une mesure disciplinaire déguisée en 2013 kan een magistraat die een als ordemaatregel verhulde
mesure d'ordre qui a été prise à son égard par un chef de corps peut tuchtmaatregel betwist die ten aanzien van hem door een korpschef is
intenter un recours contre celle-ci devant le tribunal disciplinaire. genomen, daartegen een beroep bij de tuchtrechtbank instellen.
Selon les parties requérantes, les greffiers seraient discriminés en Volgens de verzoekende partijen zouden de griffiers worden
ce sens que cette faculté n'a pas été prévue à leur égard. En outre, gediscrimineerd doordat voor hen niet in die mogelijkheid is voorzien.
les greffiers ne pourraient pas saisir le Conseil d'Etat d'un tel Bovendien zouden de griffiers zulk een betwisting niet bij de Raad van
litige. Même si tel était le cas, il n'en demeure pas moins que les State aanhangig kunnen maken. Zelfs indien dat wel het geval zou zijn,
magistrats peuvent contester devant le tribunal disciplinaire une dan nog blijft het feit dat de magistraten een als ordemaatregel
mesure disciplinaire déguisée en mesure d'ordre et que les greffiers verhulde tuchtmaatregel bij de tuchtrechtbank kunnen betwisten en de
ne le peuvent pas. griffiers niet.
B.11.2. Depuis le 3 février 2014, en vertu de l'article 14, § 1er, B.11.2. Sinds 3 februari 2014 is de afdeling bestuursrechtspraak,
alinéa 1er, des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier krachtens artikel 14, § 1, eerste lid, van de op 12 januari 1973
1973, tel qu'il a été modifié par l'article 2 de la loi du 20 janvier gecoördineerde wetten op de Raad van State, zoals gewijzigd bij
2014 portant réforme de la compétence, de la procédure et de artikel 2 van de wet van 20 januari 2014 houdende hervorming van de
l'organisation du Conseil d'Etat, la section du contentieux bevoegdheid, de procedureregeling en de organisatie van de Raad van
administratif est également compétente, si le litige n'a pas été State, ook bevoegd, indien het geschil niet door de wet aan een ander
attribué par la loi à une autre juridiction, pour se prononcer sur les rechtscollege wordt toegekend, om uitspraak te doen over de beroepen
recours en annulation formés contre les actes et règlements notamment tot nietigverklaring, ingesteld tegen de akten en reglementen van
des organes du pouvoir judiciaire relatifs entre autres au onder meer de organen van de rechterlijke macht met betrekking tot
recrutement, à la désignation, à la nomination dans une fonction onder meer de aanwerving, de aanwijzing, de benoeming in een openbaar
publique ou aux mesures ayant un caractère disciplinaire. ambt of de maatregelen die een tuchtkarakter vertonen.
Il ressort des travaux préparatoires de la loi précitée du 20 janvier Uit de parlementaire voorbereiding van de voormelde wet van 20 januari
2014 que la notion de « fonction publique » doit être interprétée largement, à savoir dans sa signification fonctionnelle et non pas seulement au sens organique, et qu'il convient d'entendre également par « sanctions disciplinaires », les mesures disciplinaires déguisées en mesures d'ordre (Doc. parl., Sénat, 2012-2013, n° 5-2277/1, pp. 8-9). Il a aussi été souligné que l'article 14 des lois coordonnées sur le Conseil d'Etat conserve un caractère subsidiaire et qu'il s'applique seulement si une législation particulière n'a pas prévu un autre contrôle juridictionnel des mesures à caractère disciplinaire (ibid., p. 10). B.11.3. En adoptant l'article 30, attaqué, de la loi du 15 juillet 2013, le législateur a choisi en l'espèce de ne prévoir un recours devant le tribunal disciplinaire contre une mesure disciplinaire déguisée en mesure d'ordre que pour les magistrats. Le fait que cette faculté n'a pas été prévue pour les greffiers ne permet pas d'en déduire que leurs droits auraient été affectés de manière disproportionnée, étant donné qu'ils peuvent contester devant le Conseil d'Etat une mesure disciplinaire déguisée en mesure d'ordre qui aurait été prise à leur encontre. Les greffiers disposent par conséquent d'un recours juridictionnel effectif contre cette sorte de mesures. B.11.4. Dans la mesure où il est dirigé contre l'article 30 de la loi du 15 juillet 2013, le moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 22 janvier 2015. Le greffier, P.-Y. Dutilleux Le président, 2014 blijkt dat het begrip « openbaar ambt » ruim dient te worden geïnterpreteerd, namelijk in de functionele betekenis en niet louter in organieke zin, en dat onder « tuchtsancties » ook de als ordemaatregel verhulde tuchtmaatregelen dienen te worden begrepen (Parl. St., Senaat, 2012-2013, nr. 5-2277/1, pp. 8-9). Tevens werd benadrukt dat artikel 14 van de gecoördineerde wetten op de Raad van State een subsidiair karakter behoudt en dat het alleen van toepassing is indien een bijzondere wetgeving niet in andere rechterlijke controle op de maatregelen met tuchtkarakter heeft voorzien (ibid., p. 10). B.11.3. Te dezen heeft de wetgever ervoor gekozen, door het bestreden artikel 30 van de wet 15 juli 2013 aan te nemen, om enkel voor de magistraten in een beroep bij de tuchtrechtbank tegen een als ordemaatregel verhulde tuchtmaatregel te voorzien. Uit het feit dat voor de griffiers niet in die mogelijkheid is voorzien, kan niet worden afgeleid dat hun rechten op een onevenredige wijze zouden zijn aangetast, vermits zij een als ordemaatregel verhulde tuchtmaatregel die tegen hen zou worden genomen bij de Raad van State kunnen betwisten. De griffiers beschikken bijgevolg over een daadwerkelijk jurisdictioneel beroep tegen dat soort van maatregelen. B.11.4. In zoverre het tegen artikel 30 van de wet van 15 juli 2013 is gericht, is het middel niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 22 januari 2015. De griffier, P.-Y. Dutilleux De voorzitter,
A. Alen A. Alen
^