Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 171/2014 du 27 novembre 2014 Numéro du rôle : 5765 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 70 du Code des droits de succession, lu en combinaison avec l'article 7 du même Code, posée par le Tribunal de La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De G(...)"
Extrait de l'arrêt n° 171/2014 du 27 novembre 2014 Numéro du rôle : 5765 En cause : la question préjudicielle relative à l'article 70 du Code des droits de succession, lu en combinaison avec l'article 7 du même Code, posée par le Tribunal de La Cour constitutionnelle, composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De G(...) Uittreksel uit arrest nr. 171/2014 van 27 november 2014 Rolnummer : 5765 In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 70 van het Wetboek der successierechten, in samenhang gelezen met artikel 7 van hetzelfde Wetboek, gesteld door de Re Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 171/2014 du 27 novembre 2014 Uittreksel uit arrest nr. 171/2014 van 27 november 2014
Numéro du rôle : 5765 Rolnummer : 5765
En cause : la question préjudicielle relative à l'article 70 du Code In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 70 van het Wetboek
des droits de succession, lu en combinaison avec l'article 7 du même der successierechten, in samenhang gelezen met artikel 7 van hetzelfde
Code, posée par le Tribunal de première instance de Liège. Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te Luik.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges E. De samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de
Groot, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, F. Daoût et T. Giet, assistée du rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Moerman, F. Daoût en T. Giet,
greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président J. Spreutels, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 3 décembre 2013 en cause de Suzanne Beaujean et Ingrid Bij vonnis van 3 december 2013 in zake Suzanne Beaujean en Ingrid
Beaujean contre l'Etat belge, dont l'expédition est parvenue au greffe Beaujean tegen de Belgische Staat, waarvan de expeditie ter griffie
de la Cour le 9 décembre 2013, le Tribunal de première instance de van het Hof is ingekomen op 9 december 2013, heeft de Rechtbank van
Liège a posé la question préjudicielle suivante : eerste aanleg te Luik de volgende prejudiciële vraag gesteld :
« L'article 70 du Code des droits de succession, lu en combinaison « Schendt artikel 70 van het Wetboek der successierechten, in
avec l'article 7 du même Code, viole-t-il les articles 10, 11 et 16 de samenhang gelezen met artikel 7 van hetzelfde Wetboek, de artikelen
la Constitution en ce qu'il crée une discrimination en traitant de 10, 11 en 16 van de Grondwet, in zoverre het een discriminatie
manière identique les héritiers en concours avec des légataires teweegbrengt door de erfgenamen die opkomen met bijzondere
particuliers et les héritiers en concours avec une bénéficiaire de legatarissen en de erfgenamen die opkomen met een begunstigde van
schenkingen van roerende goederen op identieke wijze te behandelen,
donations mobilières alors que, dans le premier cas, le légataire terwijl, in het eerste geval, de bijzondere legataris de afgifte van
particulier doit solliciter la délivrance de son legs, ce qui permet zijn legaat moet aanvragen, waardoor de erfgenamen zich vooraf ervan
aux héritiers de s'assurer, au préalable, du paiement des droits de kunnen vergewissen dat de successierechten door de legataris zijn
succession par le légataire tandis que, dans le second cas, le betaald, terwijl, in het tweede geval, de begunstigde van de
bénéficiaire des donations mobilières reçoit directement les biens schenkingen van roerende goederen de roerende goederen rechtstreeks
mobiliers des mains du futur de cujus, de son vivant, avant verkrijgt uit handen van de toekomstige erflater, tijdens zijn leven,
l'ouverture de la succession, sans le concours ni le consentement des vóór het openvallen van de nalatenschap, zonder de medewerking noch de
héritiers, qui peuvent parfaitement en ignorer l'existence et ne instemming van de erfgenamen, die mogelijk niet op de hoogte zijn van
peuvent donc aucunement s'assurer du paiement effectif des droits de het bestaan ervan en zich dus op geen enkele wijze ervan kunnen
succession ? ». vergewissen dat de successierechten daadwerkelijk zijn betaald ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. La Cour est interrogée sur la compatibilité avec les articles B.1.1. Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de bestaanbaarheid van
10, 11 et 16 de la Constitution de l'article 70 du Code des droits de artikel 70 van het Wetboek der successierechten, gelezen in samenhang
succession, lu en combinaison avec l'article 7 du même Code. met artikel 7 ervan, met de artikelen 10, 11 en 16 van de Grondwet.
B.1.2. Les articles 7 et 70 du Code des droits de succession disposent B.1.2. De artikelen 7 en 70 van het Wetboek der successierechten
: bepalen :
«

Art. 7.Les biens dont l'Administration établit que le défunt a

«

Art. 7.De goederen, waarover, naar het door het bestuur geleverd

disposé à titre gratuit dans les trois années précédant son décès, bewijs, de afgestorvene kosteloos beschikte gedurende de drie jaar
sont considérés comme faisant partie de sa succession si la libéralité vóór zijn overlijden, worden geacht deel uit te maken van zijn
n'a pas été assujettie au droit d'enregistrement établi pour les nalatenschap, indien de bevoordeling niet onderworpen werd aan het
donations, sauf le recours des héritiers ou légataires contre le registratierecht gevestigd voor de schenkingen, behoudens verhaal van
donataire pour les droits de succession acquittés à raison desdits de erfgenamen of legatarissen op de begiftigde voor de wegens die
goederen gekweten successierechten.
biens. S'il est établi par l'Administration ou par les héritiers et Wanneer er door het bestuur of door de erfgenamen en legatarissen
légataires que la libéralité a été faite à telle personne déterminée, bewezen wordt dat de bevoordeling een bepaalde persoon gold, wordt
celle-ci est réputée légataire de la chose donnée ». deze voor legataris van de geschonken zaak gehouden ».
«

Art. 70.Les héritiers, légataires et donataires sont tenus envers l'Etat des droits de succession ou de mutation par décès et des intérêts, chacun pour ce qu'il recueille. En outre, les héritiers, légataires et donataires universels dans la succession d'un habitant du Royaume sont tenus ensemble, chacun en proportion de sa part héréditaire, de la totalité des droits et intérêts dus par les légataires et donataires à titre universel ou à titre particulier. Cette règle n'est pas applicable aux droits et intérêts dus sur les déclarations nouvelles prévues à l'article 37, lorsqu'il ne leur incombe pas de déposer ces déclarations. Elle n'est pas non plus applicable aux droits et intérêts dus sur une acquisition

«

Art. 70.De erfgenamen, legatarissen en begiftigden zijn tegenover de Staat aansprakelijk voor de rechten van successie of van overgang bij het overlijden en voor de interesten, ieder voor het door hem verkregene. Bovendien, zijn de erfgenamen, algemene legatarissen en begiftigden in de nalatenschap van een Rijksinwoner samen aansprakelijk, ieder in verhouding van zijn erfdeel, voor de gezamenlijke rechten en interesten verschuldigd door de legatarissen en begiftigden onder algemene titel of onder bijzondere titel. Deze regel is niet van toepassing op de rechten en interesten verschuldigd op de in artikel 37 voorziene nieuwe aangiften, wanneer het op hen niet berust deze aangiften in te leveren. Hij is evenmin van toepassing op de rechten

qui est assimilée à un legs par l'article 8 ». en interesten verschuldigd op een verkrijging die door artikel 8 met
een legaat wordt gelijkgesteld ».
B.2. La Cour est interrogée sur le traitement identique imposé par B.2. Aan het Hof wordt een vraag gesteld over de identieke behandeling
l'article 70, alinéa 2, lu en combinaison avec l'article 7, du Code die bij artikel 70, tweede lid, in samenhang gelezen met artikel 7,
des droits de succession, aux héritiers, légataires et donataires van het Wetboek der successierechten, wordt opgelegd aan de
universels dans la succession d'un habitant du Royaume, ceux-ci étant erfgenamen, algemene legatarissen en begiftigden in de nalatenschap
appelés à acquitter, chacun en proportion de leur part héréditaire, van een rijksinwoner, waarbij zij, ieder in verhouding tot hun
les droits de succession dus par les légataires ou donataires à titre erfdeel, de door de legatarissen of begiftigden onder algemene of
universel ou à titre particulier sans distinguer suivant qu'ils sont bijzondere titel verschuldigde successierechten dienen te betalen,
en concours avec un légataire à titre particulier auquel le legs doit zonder een onderscheid te maken naargelang zij opkomen met een
être délivré et dont il est par conséquent possible de s'assurer qu'il legataris onder bijzondere titel aan wie het legaat moet worden
afgegeven en waarbij het bijgevolg mogelijk is zich ervan te
acquittera les droits de succession, ou avec le bénéficiaire de vergewissen dat hij de successierechten zal betalen, of met de
donations mobilières, qui reçoit directement le don des mains du de begunstigde van een schenking van roerende goederen, die de schenking
cujus sans l'intervention des héritiers, légataires et donataires rechtstreeks verkrijgt uit handen van de erflater zonder het optreden
universels qui ne sont donc pas en mesure de s'assurer du paiement des van de erfgenamen, algemene legatarissen en begiftigden die dus niet
droits de succession dus en raison de cette donation, assimilée à un in staat zijn zich te vergewissen van de betaling van de
successierechten die verschuldigd zijn wegens die schenking,
legs en vertu de l'article 7 du Code des droits de succession. gelijkgesteld met een legaat op grond van artikel 7 van het Wetboek
B.3.1. Le Conseil des ministres et le Gouvernement wallon estiment que der successierechten. B.3.1. De Ministerraad en de Waalse Regering zijn van mening dat de
la question préjudicielle n'est pas pertinente pour la solution du prejudiciële vraag niet relevant is voor het oplossen van het voor de
litige pendant devant le juge a quo. Ils font valoir que ce litige verwijzende rechter hangende geschil. Zij voeren aan dat dat geschil
concerne deux héritières contraintes d'acquitter les droits de betrekking heeft op twee erfgenamen die ertoe verplicht zijn de
succession dus en raison de donations réalisées par le de cujus dans les trois ans précédant son décès et qui n'ont pas été assujetties au droit d'enregistrement. Il ressort de la décision de renvoi que la bénéficiaire de ces donations a également été désignée, par testament, comme légataire universel du de cujus. Le Conseil des ministres et le Gouvernement wallon en déduisent que les deux héritières légales se trouvent en concours avec la légataire universelle du de cujus et que, dès lors, l'article 70, alinéa 2, du Code des droits de succession ne peut s'appliquer à ces héritières. successierechten te betalen die verschuldigd zijn wegens schenkingen door de erflater in de loop van de drie jaren vóór zijn overlijden, die niet aan het registratierecht werden onderworpen. Uit de verwijzingsbeslissing blijkt dat de begunstigde van die schenkingen eveneens, bij testament, is aangewezen als algemene legataris van de erflater. De Ministerraad en de Waalse Regering leiden hieruit af dat de twee wettelijke erfgenamen opkomen met de algemene legataris van de erflater en dat artikel 70, tweede lid, van het Wetboek der successierechten derhalve niet van toepassing kan zijn op die erfgenamen. B.3.2. Op grond van artikel 70, eerste lid, van het Wetboek der
B.3.2. En vertu de l'article 70, alinéa 1er, du Code des droits de successierechten betalen de erfgenamen, legatarissen en begiftigden de
succession, les héritiers, légataires et donataires s'acquittent des successierechten, ieder voor hetgeen hem betreft. Artikel 70, tweede
droits de succession, chacun pour ce qui le concerne. L'article 70, lid, van hetzelfde Wetboek bepaalt daarnaast dat de erfgenamen,
alinéa 2, du même Code prévoit en outre que les héritiers, légataires algemene legatarissen en begiftigden in de nalatenschap van een
et donataires universels dans la succession d'un habitant du Royaume rijksinwoner, onverminderd de uitzonderingen waarin dat lid voorziet,
sont, sans préjudice des exceptions que cet alinéa prévoit, tenus samen, ieder in verhouding tot zijn erfdeel, gehouden zijn tot de
ensemble, chacun en proportion de sa part héréditaire, de la totalité gezamenlijke rechten en interesten die verschuldigd zijn door de
des droits et intérêts dus par les légataires et donataires à titre legatarissen en begiftigden onder algemene titel of onder bijzondere
universel ou à titre particulier. titel.
B.4. Compte tenu de ce que, comme il est dit en B.3.1, les droits de B.4. Vermits, zoals in B.3.1 is vermeld, de successierechten die, met
succession dus, par application de l'article 7 du Code des droits de toepassing van artikel 7 van het Wetboek der successierechten,
succession, en raison de dons au profit de la personne devenue la verschuldigd zijn wegens schenkingen ten behoeve van de persoon die de
légataire universelle du de cujus, ne peuvent être réclamés, en vertu algemene legataris van de erflater is geworden, op grond van artikel
70, tweede lid, van het Wetboek der successierechten niet kunnen
de l'article 70, alinéa 2, du Code des droits de successions, aux worden gevorderd van de wettelijke erfgenamen, dient de zaak te worden
héritiers légaux, il convient de renvoyer la cause au juge a quo afin teruggezonden naar de verwijzende rechter opdat hij kan bepalen of
qu'il puisse déterminer si l'article 70, alinéa 2, du Code des droits artikel 70, tweede lid, van het Wetboek der successierechten wel
de succession s'applique bien au litige pendant devant lui. degelijk van toepassing is op het voor hem hangende geschil.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
renvoie la cause au juge a quo. zendt de zaak terug naar de verwijzende rechter.
Ainsi rendu en langue française et en langue néerlandaise, Aldus gewezen in het Frans en het Nederlands, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 27 novembre 2014. op 27 november 2014.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
J. Spreutels J. Spreutels
^