← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 158/2014 du 30 octobre 2014 Numéro du rôle : 5796 En cause :
le recours en annulation partielle de l'article 81 de la loi-programme du 28 juin 2013, introduit par
Luc Detilloux et autres. La Cour constitutionnelle,"
Extrait de l'arrêt n° 158/2014 du 30 octobre 2014 Numéro du rôle : 5796 En cause : le recours en annulation partielle de l'article 81 de la loi-programme du 28 juin 2013, introduit par Luc Detilloux et autres. La Cour constitutionnelle, | Uittreksel uit arrest nr. 158/2014 van 30 oktober 2014 Rolnummer : 5796 In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 81 van de programmawet van 28 juni 2013, ingesteld door Luc Detilloux en anderen. Het Grondwettelijk Ho samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters J.-P. Snappe, J.-P. Moerman(...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 158/2014 du 30 octobre 2014 | Uittreksel uit arrest nr. 158/2014 van 30 oktober 2014 |
Numéro du rôle : 5796 | Rolnummer : 5796 |
En cause : le recours en annulation partielle de l'article 81 de la | In zake : het beroep tot gedeeltelijke vernietiging van artikel 81 van |
loi-programme du 28 juin 2013, introduit par Luc Detilloux et autres. | de programmawet van 28 juni 2013, ingesteld door Luc Detilloux en anderen. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents J. Spreutels et A. Alen, et des juges J.-P. | samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de |
Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, P. Nihoul et R. Leysen, assistée du | rechters J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, P. Nihoul en R. |
greffier F. Meersschaut, présidée par le président J. Spreutels, | Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet du recours et procédure | I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging |
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 31 | Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 31 december |
décembre 2013 et parvenue au greffe le 2 janvier 2014, un recours en | 2013 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 2 |
annulation des mots « pour une raison autre que l'inaptitude physique | januari 2014, is beroep tot vernietiging ingesteld van de woorden « om |
een andere reden dan lichamelijke ongeschiktheid » in artikel 81 van | |
» dans l'article 81 de la loi-programme du 28 juin 2013 (publiée au | de programmawet van 28 juni 2013 (bekendgemaakt in het Belgisch |
Moniteur belge du 1er juillet 2013, deuxième édition) a été introduit | Staatsblad van 1 juli 2013, tweede editie) door Luc Detilloux, Hervé |
par Luc Detilloux, Hervé Scouflaire, Didier Mairesse, Patrick Descy et | Scouflaire, Didier Mairesse, Patrick Descy en Patrick Cansse, |
Patrick Cansse, assistés et représentés par Me P. Vande Casteele, | bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. P. Vande Casteele, advocaat |
avocat au barreau d'Anvers. | bij de balie te Antwerpen. |
(...) | (...) |
II. En droit | II. In rechte |
(...) | (...) |
Quant à la disposition attaquée | Ten aanzien van de bestreden bepaling |
B.1.1. Les parties requérantes demandent l'annulation partielle de | B.1.1. De verzoekende partijen vorderen de gedeeltelijke vernietiging |
l'article 81 de la loi-programme du 28 juin 2013, qui dispose : | van artikel 81 van de programmawet van 28 juni 2013, dat bepaalt : |
« Pour les pensions visées ci-après, les montants limites à prendre en | « Voor de volgende pensioenen zijn de in aanmerking te nemen |
considération sont ceux visés à l'article 78 et les revenus | grensbedragen deze bedoeld in artikel 78 en zijn de beroepsinkomsten |
professionnels sont ceux afférents à ces mêmes années : | deze die betrekking hebben op dezelfde jaren : |
a) les pensions de retraite accordées aux personnes qui ont été mises | a) een rustpensioen toegekend aan een persoon die om een andere reden |
d'office à la retraite avant l'âge de 65 ans pour une raison autre que | dan lichamelijke ongeschiktheid vóór de leeftijd van 65 jaar |
l'inaptitude physique; | ambtshalve op rust gesteld werd; |
b) les pensions de retraite accordées aux anciens membres du personnel | b) een rustpensioen toegekend aan een gewezen lid van het |
de carrière des cadres d'Afrique; | beroepspersoneel van de kaders in Afrika; |
c) les pensions de retraite qui ont pris cours avant le 1er juillet 1982 ». | c) een vóór 1 juli 1982 ingegaan rustpensioen ». |
B.1.2. L'article 81 attaqué prend place dans le titre 8, consacré aux | B.1.2. Het bestreden artikel 81 is ondergebracht in de aan de |
pensions, de la loi-programme du 28 juin 2013. Il est situé dans le | pensioenen gewijde titel 8 van de programmawet van 28 juni 2013. Het |
chapitre 1er, « Cumul des pensions du secteur public avec des revenus | staat in hoofdstuk 1, « Regeling van de cumulatie van pensioenen van |
provenant de l'exercice d'une activité professionnelle ou avec un | de overheidssector met inkomsten voortvloeiend uit de uitoefening van |
revenu de remplacement », section 2, « Cumul de pensions de retraite | een beroepsactiviteit of met een vervangingsinkomen », afdeling 2, « |
ou de survie avec des revenus professionnels ». | Cumulatie van rust- of overlevingspensioenen met beroepsinkomsten ». |
B.1.3. En vertu de l'article 77 de cette loi-programme, une pension de | B.1.3. Krachtens artikel 77 van die programmawet mag een rust- of |
retraite ou de survie du secteur public ne peut en principe pas être | overlevingspensioen van de overheidssector in beginsel niet met |
cumulée avec des revenus professionnels. Les articles 78 à 90 | beroepsinkomsten worden gecumuleerd. De artikelen 78 tot 90 stellen |
établissent toutefois des exceptions à ce principe, notamment lorsque | echter uitzonderingen op dat beginsel in, met name wanneer de |
les revenus professionnels ne dépassent pas certains montants. | beroepsinkomsten bepaalde bedragen niet overschrijden. |
B.1.4. L'article 78 concerne l'exercice d'une activité professionnelle | B.1.4. Artikel 78 betreft de uitoefening van een beroepsactiviteit |
durant les années postérieures à celle au cours de laquelle la | gedurende de jaren die volgen op het jaar waarin de betrokkene de |
personne concernée a atteint l'âge de 65 ans. Cette disposition | leeftijd van 65 jaar heeft bereikt. Die bepaling staat de cumulatie |
autorise le cumul d'une pension de retraite ou de survie avec des | toe van een rust- of overlevingspensioen met beroepsinkomsten die |
revenus professionnels ne dépassant pas 21.865,23 euros, 17.492,17 | 21.865,23 euro, 17.492,17 euro of 21.865,23 euro niet overschrijden, |
euros ou 21.865,23 euros selon qu'ils sont obtenus respectivement en | naargelang zij respectievelijk als werknemer of als zelfstandige |
tant que travailleur salarié, travailleur indépendant ou qu'ils sont | worden verkregen dan wel worden gehaald uit de uitoefening van een |
tirés de l'exercice d'une autre activité ou d'un autre mandat, charge | andere activiteit of een ander mandaat of ambt of een andere post. |
ou office. L'article 80 concerne l'exercice d'une activité professionnelle durant | Artikel 80 betreft de uitoefening van een beroepsactiviteit gedurende |
les années antérieures à celle au cours de laquelle la personne | de jaren vóór het jaar waarin de op rust gestelde persoon de leeftijd |
retraitée atteint l'âge de 65 ans. Cette disposition autorise le cumul | van 65 jaar bereikt. Die bepaling staat de cumulatie toe van een |
d'une pension de retraite ou d'une pension de survie cumulée avec une | rustpensioen of een met een rustpensioen gecumuleerd |
pension de retraite avec des revenus professionnels ne dépassant pas | overlevingspensioen met beroepsinkomsten die 7.570,00 euro, 6.056,01 |
7.570,00 euros, 6.056,01 euros ou 7.570,00 euros selon qu'ils sont | euro of 7.570,00 euro niet overschrijden, naargelang zij |
obtenus respectivement en tant que travailleur salarié, en tant que | respectievelijk als werknemer of als zelfstandige worden verkregen dan |
travailleur indépendant ou qu'ils sont tirés de l'exercice d'une autre | wel worden gehaald uit de uitoefening van een andere activiteit of een |
activité ou d'un autre mandat, charge ou office. | ander mandaat of ambt of een andere post. |
B.1.5. L'article 81 prévoit un régime de cumul plus favorable que | B.1.5. Artikel 81 voorziet voor drie categorieën van gerechtigden van |
celui de l'article 80 pour trois catégories de bénéficiaires d'une | een rustpensioen die in de loop van de jaren vóór het jaar waarin zij |
pension de retraite qui recueillent des revenus professionnels au | |
cours des années antérieures à celle au cours de laquelle ils | |
atteignent l'âge de 65 ans. Pour ces catégories, ce sont les plafonds, | de leeftijd van 65 jaar bereiken, beroepsinkomsten ontvangen, in een |
cumulatieregeling die voordeliger is dan de regeling van artikel 80. | |
plus élevés, de l'article 78 qui s'appliquent en lieu et place des | Voor die categorieën zijn het de hogere plafonds van artikel 78 die |
plafonds de l'article 80. Parmi ces catégories figure celle des | van toepassing zijn in de plaats van de plafonds van artikel 80. Tot |
die categorieën behoort de categorie van de personen die om een andere | |
personnes qui ont été mises d'office à la retraite avant l'âge de 65 | reden dan lichamelijke ongeschiktheid vóór de leeftijd van 65 jaar |
ans pour une raison autre que l'inaptitude physique. | ambtshalve op rust zijn gesteld. |
B.2. Les parties requérantes contestent l'exclusion des personnes qui | B.2. De verzoekende partijen betwisten de uitsluiting van personen die |
ont été mises d'office à la retraite avant l'âge de 65 ans pour cause | wegens lichamelijke ongeschiktheid vóór de leeftijd van 65 jaar |
d'inaptitude physique de ce régime plus favorable prévu par l'article | ambtshalve op rust zijn gesteld, van die gunstigere regeling, waarin |
81 attaqué. Elles demandent en conséquence à la Cour d'annuler, dans | is voorzien bij het bestreden artikel 81. Zij verzoeken het Hof |
l'article 81, a), les mots « pour une raison autre que l'inaptitude | bijgevolg in artikel 81, a), de woorden « om een andere reden dan |
physique ». Quant à la recevabilité du recours | lichamelijke ongeschiktheid » te vernietigen. |
Ten aanzien van de ontvankelijkheid van het beroep | |
B.3.1. Le Conseil des ministres conteste la recevabilité du recours | B.3.1. De Ministerraad betwist de ontvankelijkheid van het beroep |
dans le chef de la première partie requérante pour défaut d'intérêt. | wegens gebrek aan belang van de eerste verzoekende partij. Hij is |
Il estime en outre que l'intérêt des quatrième et cinquième parties | bovendien van mening dat het belang van de vierde en de vijfde |
requérantes est purement hypothétique. | verzoekende partij zuiver hypothetisch is. |
B.3.2. Les deuxième et troisième parties requérantes sont des anciens | B.3.2. De tweede en de derde verzoekende partij zijn gewezen |
militaires du cadre actif qui ont été mis à la retraite d'office pour | militairen van het actief kader die wegens lichamelijke ongeschiktheid |
cause d'inaptitude physique. Leur intérêt à demander l'annulation de | ambtshalve op rust zijn gesteld. Hun belang om de vernietiging van de |
la disposition attaquée n'est pas contesté. Cette disposition leur | bestreden bepaling te vorderen wordt niet betwist. Aangezien die |
étant applicable et ayant un effet défavorable sur leur situation, ces | bepaling op hen van toepassing is en op hun situatie een ongunstig |
parties requérantes ont intérêt à en demander l'annulation. | effect heeft, hebben die verzoekende partijen belang erbij de |
vernietiging ervan te vorderen. | |
B.3.3. Dès lors que certaines des parties requérantes justifient d'un | B.3.3. Aangezien sommigen van de verzoekende partijen doen blijken van |
intérêt au recours, il n'est pas nécessaire d'examiner si les autres | een belang bij het beroep, is het niet nodig te onderzoeken of de |
parties requérantes justifient également d'un intérêt à poursuivre | andere verzoekende partijen eveneens doen blijken van een belang om de |
l'annulation de la disposition attaquée. | vernietiging van de bestreden bepaling te vorderen. |
Quant au fond | Ten gronde |
B.4. Les parties requérantes prennent un moyen unique de la violation, | B.4. De verzoekende partijen leiden een enig middel af uit de |
par l'article 81, a), de la loi-programme du 28 juin 2013, des | schending, door artikel 81, a), van de programmawet van 28 juni 2013, |
articles 10, 11 et 23 de la Constitution. Elles soutiennent qu'en | van de artikelen 10, 11 en 23 van de Grondwet. Zij betogen dat door de |
excluant du régime plus favorable de cumul d'une pension de retraite | personen die wegens lichamelijke ongeschiktheid ambtshalve op rust |
et d'un revenu professionnel les personnes qui ont été mises d'office | zijn gesteld, uit te sluiten van de gunstigere regeling van cumulatie |
à la retraite pour cause d'inaptitude physique, cette disposition crée | van een rustpensioen met een beroepsinkomen, die bepaling een |
une différence de traitement dénuée de justification entre les | onverantwoord verschil in behandeling in het leven roept onder de |
personnes mises d'office à la retraite avant l'âge de 65 ans selon | personen die vóór de leeftijd van 65 jaar ambtshalve op rust zijn |
qu'elles l'ont été pour cause d'inaptitude physique ou pour un autre | gesteld, naargelang zij op rust zijn gesteld wegens lichamelijke |
motif. | ongeschiktheid of om een andere reden. |
B.5.1. Le titre 8, qui contient la disposition attaquée, a été inséré | B.5.1. Titel 8, die de bestreden bepaling bevat, is bij een amendement |
dans le projet de loi-programme par un amendement du Gouvernement. Ce | van de Regering in het ontwerp van programmawet ingevoegd. Die tekst |
texte vise à mettre en oeuvre l'accord gouvernemental qui prévoyait « | strekt ertoe het regeerakkoord uit te voeren, dat « voor |
pour les pensionnés qui souhaitent travailler volontairement après | gepensioneerden die vrijwillig willen werken na het pensioen » voorzag |
leur pension, [...] une réforme du régime de cumul d'une pension avec | in « een hervorming wat het combineren van een pensioen met een |
une activité professionnelle autorisée » (Doc. parl., Chambre, | toegelaten beroepsactiviteit betreft » (Parl. St., Kamer, 2012-2013, |
2012-2013, DOC 53-2853/003, p. 17). | DOC 53-2853/003, p. 17). |
La justification de l'amendement indique : | In de verantwoording van het amendement wordt vermeld : |
« L'objectif de ce projet est d'assouplir certaines [des] restrictions | « De bedoeling van dit ontwerp bestaat erin om sommige van [de] |
beperkingen inzake toegelaten beroepsactiviteiten te versoepelen. Deze | |
concernant les activités professionnelles autorisées, afin de | versoepeling is ingegeven door een bekommernis om het aantal |
maîtriser le nombre d'emplois en pénurie et de remplacements à pourvoir. En effet, s'il est plus facile pour les pensionnés de rester au travail, il y aura moins d'emplois pour lesquels l'employeur devra rechercher un remplaçant adéquat à la suite d'un départ à la pension. De plus, le fait que les pensionnés pourront travailler plus peut aussi contribuer à faciliter le remplacement d'effectifs pour certaines professions où il y a pénurie de main d'oeuvre. L'augmentation du nombre de personnes qui souhaitent cumuler une pension de retraite et des revenus professionnels peut en effet être de nature à accroître le nombre de candidats pour une profession en pénurie. Cependant, le but n'est nullement de supprimer totalement les limites de cumul entre pensions et revenus professionnels. Le principe selon lequel une pension de retraite ne peut pas être combinée avec un | knelpuntvacatures en het aantal vervangingsvacatures in de hand te houden. Wanneer gepensioneerden gemakkelijker aan het werk kunnen blijven, zullen er immers minder banen zijn waarvoor een werkgever op zoek zal moeten gaan naar een geschikte vervanger voor een personeelslid dat op pensioen gaat. De omstandigheid dat gepensioneerden meer zullen mogen werken, kan eveneens ertoe bijdragen dat sommige knelpuntvacatures makkelijker ingevuld kunnen worden. Door een grotere instroom van personen die hun rustpensioen met beroepsinkomsten willen cumuleren, kan namelijk de pool aan kandidaten voor een knelpuntberoep worden vergroot. Het is echter geenszins de bedoeling dat er totaal geen grenzen meer zouden zijn qua cumulatie van pensioenen met beroepsinkomsten. Het beginsel dat een rustpensioen niet kan worden gecumuleerd met een |
revenu du travail doit demeurer la règle » (ibid., p. 22). | inkomen uit arbeid, dient de regel te blijven » (ibid., p. 22). |
B.5.2. Au sujet du régime de cumul de faveur établi par la disposition | B.5.2. Aangaande de bij de bestreden bepaling ingestelde |
attaquée, la justification de l'amendement précise : | voorkeursregeling inzake cumulatie wordt in de verantwoording van het amendement gepreciseerd : |
« L'article [81] prévoit que les pensions de retraite accordées soit à | « Artikel [81] bepaalt dat een rustpensioen toegekend aan een persoon |
une personne mise d'office à la retraite avant l'âge de 65 ans pour | die ambtshalve op rustpensioen werd gesteld vóór de leeftijd van 65 |
jaar omwille van een andere reden dan lichamelijke ongeschiktheid, een | |
une raison autre que l'inaptitude physique, soit à un ancien membre du | rustpensioen toegekend aan een gewezen lid van het beroepspersoneel |
personnel de carrière des cadres d'Afrique, ainsi que les pensions de | van de kaders in Afrika alsook een vóór 1 juli 1982 ingegaan |
retraite ayant pris cours avant le 1er juillet 1982, bénéficient d'un | rustpensioen, een preferentieel stelsel genieten in die zin dat de in |
régime préférentiel en ce sens que les montants limités à prendre en | aanmerking te nemen grensbedragen de verhoogde grensbedragen zijn |
compte sont ceux plus élevés visés à l'article [78] et qui | zoals bedoeld in artikel [78], namelijk deze die van toepassing zijn |
s'appliquent aux bénéficiaires de pension de plus de 65 ans. De plus, | op de pensioengerechtigden van meer dan 65 jaar. Bovendien wordt op |
ces pensions, dans des cas précis tels que décrits à l'article 15, § | deze pensioenen in bepaalde gevallen, zoals omschreven in artikel 15 § |
4, al. 1, b), se voient appliquer des règles de diminution spécifiques | 4, eerste lid, b), een specifieke verminderingsmaatregel toegepast in |
en cas de dépassement des limites autorisées. | geval van overschrijding van de toegelaten grensbedragen. |
En ce qui concerne les militaires qui ont été mis à la pension de | Aldus worden, wat de militairen betreft die ambtshalve op rustpensioen |
retraite d'office avant l'âge de 65 ans pour une autre raison que | [werden] gesteld vóór de leeftijd van 65 jaar omwille van een andere |
l'inaptitude physique, les montants limites préférentiels déjà énoncés | reden dan lichamelijke ongeschiktheid, de preferentiële grensbedragen |
dans ladite loi du 5 avril 1994 sont donc maintenus, afin de tenir | die reeds vervat lagen in voormelde wet van 5 april 1994 verder |
behouden, teneinde rekening te houden met de specifieke, lagere | |
compte des limites d'âge inférieures spécifiques qui sont applicables | leeftijdsgrenzen die op deze categorie van personeelsleden van |
à cette catégorie d'agents » (ibid., p. 24). | toepassing zijn » (ibid., p. 24). |
B.6. L'exclusion du régime plus favorable de cumul attaquée repose sur | B.6. De bestreden uitsluiting van de gunstigere cumulatieregeling |
le motif pour lequel l'agent n'ayant pas encore atteint l'âge de 65 | berust op de reden waarom de ambtenaar die de leeftijd van 65 jaar nog |
ans est mis à la retraite d'office. Les personnes mises à la retraite | niet heeft bereikt ambtshalve op rust wordt gesteld. De personen die |
d'office pour le motif que la loi ou la réglementation prévoit une | ambtshalve op rust worden gesteld om de reden dat de wet of de |
mise à la retraite, pour la catégorie d'agents à laquelle elles | regelgeving, voor de categorie van ambtenaren waartoe zij behoren, |
appartiennent, à un âge antérieur à 65 ans bénéficient du régime plus | voorziet in een opruststelling op een leeftijd vóór 65 jaar, genieten |
favorable alors que les personnes mises à la retraite d'office pour | de gunstigere regeling, terwijl de personen die wegens lichamelijke |
cause d'inaptitude physique ne bénéficient pas de ce régime plus | ongeschiktheid ambtshalve op rust worden gesteld die gunstigere |
favorable. Dès lors, les premières peuvent cumuler leur pension de | regeling niet genieten. Derhalve kunnen de eersten hun rustpensioen |
retraite avec un revenu professionnel jusqu'à 21.865,23 euros ou | met een beroepsinkomen cumuleren tot 21.865,23 euro of 17.492,17 euro, |
17.492,17 euros alors que les secondes ne peuvent cumuler leur pension | |
de retraite avec un revenu professionnel que jusqu'à 7.570,00 euros ou | terwijl de tweeden hun rustpensioen slechts met een beroepsinkomen |
6.056,01 euros. | kunnen cumuleren tot 7.570,00 euro of 6.056,01 euro. |
B.7.1. Une différence de traitement entre les personnes mises à la | B.7.1. Een verschil in behandeling tussen de personen die wegens |
retraite d'office pour cause d'inaptitude physique ou pour une autre | lichamelijke ongeschiktheid of om een andere reden ambtshalve op rust |
cause était déjà établie par la loi du 5 avril 1994 régissant le cumul | zijn gesteld was reeds ingesteld bij de wet van 5 april 1994 houdende |
des pensions du secteur public avec des revenus provenant de | regeling van de cumulatie van pensioenen van de openbare sector met |
l'exercice d'une activité professionnelle ou avec un revenu de | inkomsten voortvloeiend uit de uitoefening van een beroepsactiviteit |
remplacement (article 4, § 4, remplacé par l'article 1er de l'arrêté | of met een vervangingsinkomen (artikel 4, § 4, vervangen bij artikel 1 |
royal du 23 décembre 2002 apportant diverses modifications à la loi du | van het koninklijk besluit van 23 december 2002 houdende diverse |
5 avril 1994, et article 5), abrogée par l'article 99 de la | wijzigingen aan de wet van 5 april 1994, en artikel 5), opgeheven bij |
loi-programme du 28 juin 2013. | artikel 99 van de programmawet van 28 juni 2013. |
Cette différence de traitement trouve son origine dans l'arrêté royal | Dat verschil in behandeling vindt zijn oorsprong in het koninklijk |
du 13 avril 1982 portant exécution de l'article 11 de la loi-programme | besluit van 13 april 1982 tot uitvoering van artikel 11 van de |
du 2 juillet 1981, qui établissait une sanction moins sévère, en cas | programmawet van 2 juli 1981, dat voor de personen die vóór de |
de dépassement des plafonds de revenus autorisés, pour les personnes | |
mises à la retraite d'office avant l'âge de 65 ans, à l'exclusion des | leeftijd van 65 jaar ambtshalve op rust zijn gesteld, met uitzondering |
personnes mises à la retraite d'office avant cet âge pour cause | van de personen die wegens lichamelijke ongeschiktheid vóór die |
leeftijd ambtshalve op rust zijn gesteld, een minder strenge sanctie | |
instelde in geval van overschrijding van de toegelaten | |
d'inaptitude physique. | inkomensplafonds. |
B.7.2. L'exclusion des personnes mises à la retraite d'office avant | B.7.2. De uitsluiting van de personen die wegens lichamelijke |
l'âge de 65 ans pour cause d'inaptitude physique du régime favorable | ongeschiktheid vóór de leeftijd van 65 jaar ambtshalve op rust zijn |
de cumul de la pension avec un revenu professionnel n'a pas été | gesteld, van de gunstige regeling inzake cumulatie van het pensioen |
justifiée lors des travaux préparatoires de la loi-programme attaquée. | met een beroepsinkomen is bij de parlementaire voorbereiding van de |
Elle n'avait pas non plus été justifiée lors des travaux préparatoires | bestreden programmawet niet verantwoord. Zij werd evenmin verantwoord |
de la loi du 5 avril 1994 précitée. | bij de parlementaire voorbereiding van de voormelde wet van 5 april |
B.7.3. Par ailleurs, la mesure attaquée ne poursuit pas un objectif de | 1994. B.7.3. Daarenboven wordt met de bestreden maatregel niet een |
doelstelling van vrijwaring van het stelsel van de pensioenen of van | |
sauvegarde du régime des pensions ou de la sécurité sociale. En effet, | de sociale zekerheid nagestreefd. Immers, zoals het Hof heeft |
comme la Cour l'a jugé par son arrêt n° 176/2008 du 3 décembre 2008, « | geoordeeld bij zijn arrest nr. 176/2008 van 3 december 2008, doet « |
ce problème [faire en sorte d'éviter qu'une pension de retraite ou de | die zorg [te vermijden dat een rust- of overlevingspensioen |
survie puisse être perçue en même temps que d'autres revenus de | gelijktijdig met andere vervangingsinkomens zou kunnen worden genoten, |
remplacement, afin de ne pas compromettre la viabilité du régime de la | om aldus de betaalbaarheid van het stelsel van de sociale zekerheid in |
sécurité sociale en général et de celui des pensions en particulier] | het algemeen en van de pensioenen in het bijzonder niet in het gedrang |
ne se pose pas lorsque c'est l'exercice autorisé d'une activité | te brengen] doet zich niet voor in zoverre door een beperkte |
professionnelle limitée qui procure un revenu complémentaire au | toegelaten arbeid een bijkomend inkomen zou worden gegenereerd door de |
bénéficiaire d'une pension de retraite ou de survie, étant donné que | genieter van een rust- of overlevingspensioen, vermits die arbeid het |
cette activité professionnelle ne porte pas préjudice au régime de la | socialezekerheidsstelsel niet bezwaart maar in voorkomend geval zelfs |
sécurité sociale, voire contribue, le cas échéant - de façon modérée | - weliswaar in beperkte mate - bijdraagt tot de financiering ervan » |
certes - au financement de celui-ci » (B.4). | (B.4). |
B.8.1. Le critère tiré du motif de la mise à la retraite anticipée est | B.8.1. Het criterium dat is afgeleid uit de reden van de vervroegde |
objectif. La Cour doit encore examiner si ce critère est pertinent. | opruststelling is objectief. Het Hof dient nog te onderzoeken of dat |
Les deux catégories de personnes mises à la retraite d'office avant | criterium relevant is. |
l'âge de 65 ans se trouvent dans une situation semblable dans la | Beide categorieën van personen die vóór de leeftijd van 65 jaar |
mesure où elles sont retraitées, pour une raison indépendante de leur | ambtshalve op rust worden gesteld bevinden zich in een soortgelijke |
volonté, à un âge auquel les autres agents peuvent encore travailler | situatie in zoverre zij, om een reden die onafhankelijk is van hun |
et jouir des revenus de leur travail. Par ailleurs, ces deux | wil, op rust worden gesteld op een leeftijd waarop de andere |
catégories de personnes sont autorisées à exercer, en cumul avec leur | ambtenaren nog kunnen werken en nog de inkomsten van hun arbeid kunnen |
pension de retraite, une activité leur procurant un revenu | genieten. Daarenboven mogen die beide categorieën van personen, in |
professionnel ne dépassant pas certains plafonds. Enfin, ces deux | cumulatie met hun rustpensioen, een activiteit uitoefenen die hun een |
beroepsinkomen verschaft dat bepaalde plafonds niet overschrijdt. Ten | |
catégories de personnes se voient appliquer, pour les années | slotte wordt op die beide categorieën van personen, voor de jaren na |
postérieures à celle au cours de laquelle elles atteignent l'âge de 65 | het jaar waarin zij de leeftijd van 65 jaar bereiken, dezelfde |
ans, le même régime en ce qui concerne les plafonds de revenus à ne | regeling toegepast wat betreft de inkomensplafonds die niet mogen |
pas dépasser. | worden overschreden. |
B.8.2. Au regard de l'objectif poursuivi par l'autorisation de cumul | B.8.2. Ten aanzien van de doelstelling die wordt nagestreefd met de |
d'une pension de retraite ou de survie avec un revenu professionnel, | machtiging tot cumulatie van een rust- of overlevingspensioen met een |
tel qu'il est rappelé en B.5.1, les agents mis d'office à la retraite | beroepsinkomen, zoals die doelstelling in B.5.1 in herinnering is |
avant l'âge de 65 ans pour une raison indépendante de leur volonté se | gebracht, bevinden de ambtenaren die vóór de leeftijd van 65 jaar |
trouvent, pour les motifs indiqués en B.8.1, dans une situation | ambtshalve op rust worden gesteld om een reden die onafhankelijk is |
identique. Dès lors, il n'est pas justifié d'exclure du régime | van hun wil, zich om de in B.8.1 aangegeven redenen in een identieke |
préférentiel de cumul les agents qui ont été mis à la retraite | situatie. Derhalve is het niet verantwoord de ambtenaren die wegens |
d'office avant l'âge de 65 ans pour cause d'inaptitude physique et qui | lichamelijke ongeschiktheid vóór de leeftijd van 65 jaar ambtshalve op |
ont la volonté et la possibilité - ce qui dépend de la situation | rust zijn gesteld en die de wil en de mogelijkheid hebben - hetgeen |
personnelle et médicale de chaque personne - d'acquérir un revenu | afhangt van de persoonlijke en medische situatie van elke persoon - om |
een beroepsinkomen te verwerven, van de preferentiële | |
professionnel. | cumulatieregeling uit te sluiten. |
B.9. L'exclusion du régime favorable de cumul des agents mis d'office | B.9. Het feit dat de ambtenaren die wegens lichamelijke ongeschiktheid |
à la retraite avant l'âge de 65 ans pour cause d'inaptitude physique a | vóór de leeftijd van 65 jaar ambtshalve op rust zijn gesteld van de |
en outre des conséquences disproportionnées dès lors que ces personnes | gunstige cumulatieregeling worden uitgesloten, heeft bovendien |
ne bénéficient pas, par hypothèse, d'une pension complète et risquent | onevenredige gevolgen aangezien die personen per definitie geen |
donc de se trouver dans une situation précaire. Il en va d'autant plus | volledig pensioen genieten en dus het risico lopen zich in een |
kwetsbare situatie te bevinden. Dat geldt des te meer omdat het hun | |
ainsi qu'en vertu de l'article 91 de la loi-programme du 28 juin 2013, | krachtens artikel 91 van de programmawet van 28 juni 2013 voortaan |
il leur est désormais interdit de cumuler leur pension de retraite | verboden is hun rustpensioen te cumuleren met een vervangingsinkomen, |
avec un revenu de remplacement, tel qu'une indemnité d'invalidité. | zoals een invaliditeitsuitkering. |
B.10. Enfin, l'article 115, alinéas 1er et 2, de la loi du 14 février | B.10. Ten slotte bepaalt artikel 115, eerste en tweede lid, van de wet |
1961 d'expansion économique, de progrès social et de redressement | van 14 februari 1961 voor economische expansie, sociale vooruitgang en |
financier dispose : | financieel herstel : |
« Sauf exceptions établies ci-après, le droit à une pension de | « Behoudens de hierna opgegeven uitzonderingen, mag het recht op een |
retraite ne peut naître avant le premier du mois qui suit celui où les | rustpensioen niet ontstaan vóór de eerste van de maand die volgt op |
personnes mentionnées à l'article 113 atteignent l'âge de 65 ans. | deze waarin de in artikel 113 vermelde personen de leeftijd van 65 |
Pour les militaires et les membres du corps de Gendarmerie, et jusqu'à | jaar bereiken. Voor de militairen en de leden van het Rijkswachtkorps, en totdat |
ce qu'il y soit pourvu autrement, le droit existe au moment où ils | hierin op een andere wijze zal worden voorzien, bestaat het recht op |
atteignent la limite d'âge prévue par les dispositions en vigueur | het ogenblik dat zij de leeftijdsgrens bereiken, voorzien bij de |
avant le 1er janvier 1961 ». | bepalingen die vóór 1 januari 1961 van kracht waren ». |
Il résulte de cette disposition que l'hypothèse de la mise à la | Uit die bepaling volgt dat het geval van de ambtshalve opruststelling |
retraite d'office avant l'âge de 65 ans pour une autre cause que | vóór de leeftijd van 65 jaar om een andere reden dan lichamelijke |
l'inaptitude physique ne concerne, actuellement, que les militaires, | ongeschiktheid thans slechts de militairen betreft, hetgeen verklaart |
ce qui explique que la justification de l'amendement citée en B.5.2 | dat de in B.5.2 aangehaalde verantwoording van het amendement die |
vise cette catégorie de personnes. Il en découle que la disposition | categorie van personen beoogt. Daaruit vloeit voort dat de bestreden |
bepaling in haar huidige staat slechts van toepassing is op de | |
attaquée n'est applicable, en l'état, qu'aux militaires. En revanche, | militairen. Daarentegen kan het geval van de ambtshalve opruststelling |
l'hypothèse de la mise à la retraite d'office avant l'âge de 65 ans | vóór de leeftijd van 65 jaar wegens lichamelijke ongeschiktheid zich |
pour cause d'inaptitude physique peut se présenter pour toutes les | voordoen voor alle bij de bestreden bepaling beoogde categorieën van |
catégories d'agents visées par la disposition attaquée. Contrairement | ambtenaren. In tegenstelling tot hetgeen de Ministerraad betoogt, |
à ce que soutient le Conseil des ministres, l'annulation des mots « | heeft de vernietiging van de woorden « om een andere reden dan |
pour une raison autre que l'inaptitude physique » n'a pas pour | lichamelijke ongeschiktheid » niet tot gevolg een verschil in |
conséquence de créer une différence de traitement entre les militaires | behandeling tussen de militairen die wegens lichamelijke |
mis à la retraite d'office pour cause d'inaptitude physique et les | ongeschiktheid ambtshalve op rust worden gesteld en de andere |
autres agents mis à la retraite d'office pour la même cause. | ambtenaren die om dezelfde reden ambtshalve op rust worden gesteld, in |
het leven te roepen. | |
B.11. Le recours est fondé. Il y a lieu d'annuler, dans l'article 81, | B.11. Het beroep is gegrond. In artikel 81, a), van de programmawet |
a), de la loi-programme du 28 juin 2013, les mots « pour une raison | van 28 juni 2013 dienen de woorden « om een andere reden dan |
autre que l'inaptitude physique ». | lichamelijke ongeschiktheid » te worden vernietigd. |
Par ces motifs, | Om die redenen, |
la Cour | het Hof |
annule les mots « pour une raison autre que l'inaptitude physique » | vernietigt de woorden « om een andere reden dan lichamelijke |
dans l'article 81, a), de la loi-programme du 28 juin 2013. | ongeschiktheid » in artikel 81, a), van de programmawet van 28 juni |
Ainsi rendu en langue française, en langue néerlandaise et en langue | 2013. Aldus gewezen in het Frans, het Nederlands en het Duits, |
allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier | overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op |
1989 sur la Cour constitutionnelle, le 30 octobre 2014. | het Grondwettelijk Hof, op 30 oktober 2014. |
Le greffier, | De griffier, |
F. Meersschaut | F. Meersschaut |
Le président, | De voorzitter, |
J. Spreutels | J. Spreutels |