← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 143/2014 du 9 octobre 2014 Numéro du rôle : 5481 En cause :
le recours en annulation de la loi du 11 avril 2012 modifiant la loi du 10 novembre 2006 relative aux
heures d'ouverture dans le commerce, l'artisanat et les se La Cour constitutionnelle, composée des
présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De G(...)"
Extrait de l'arrêt n° 143/2014 du 9 octobre 2014 Numéro du rôle : 5481 En cause : le recours en annulation de la loi du 11 avril 2012 modifiant la loi du 10 novembre 2006 relative aux heures d'ouverture dans le commerce, l'artisanat et les se La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De G(...) | Uittreksel uit arrest nr. 143/2014 van 9 oktober 2014 Rolnummer : 5481 In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 11 april 2012 tot wijziging van de wet van 10 november 2006 betreffende de openingsuren in handel, ambacht en dienstve Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters (...) |
---|---|
COUR CONSTITUTIONNELLE | GRONDWETTELIJK HOF |
Extrait de l'arrêt n° 143/2014 du 9 octobre 2014 | Uittreksel uit arrest nr. 143/2014 van 9 oktober 2014 |
Numéro du rôle : 5481 | Rolnummer : 5481 |
En cause : le recours en annulation de la loi du 11 avril 2012 | In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 11 april 2012 tot |
modifiant la loi du 10 novembre 2006 relative aux heures d'ouverture | wijziging van de wet van 10 november 2006 betreffende de openingsuren |
dans le commerce, l'artisanat et les services en ce qui concerne les | in handel, ambacht en dienstverlening wat de toegelaten afwijkingen |
dérogations autorisées, introduit par la SPRL « Arpit » et autres. | betreft, ingesteld door de bvba « Arpit » en anderen. |
La Cour constitutionnelle, | Het Grondwettelijk Hof, |
composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De | samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de |
Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. | rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. |
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée | Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. |
du greffier F. Meersschaut, présidée par le président A. Alen, | Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen, |
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : | wijst na beraad het volgende arrest : |
I. Objet du recours et procédure | I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging |
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 13 | Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 13 september |
septembre 2012 et parvenue au greffe le 14 septembre 2012, un recours | 2012 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 14 |
en annulation de la loi du 11 avril 2012 modifiant la loi du 10 | september 2012, is beroep tot vernietiging ingesteld van de wet van 11 |
novembre 2006 relative aux heures d'ouverture dans le commerce, | april 2012 tot wijziging van de wet van 10 november 2006 betreffende |
l'artisanat et les services en ce qui concerne les dérogations | de openingsuren in handel, ambacht en dienstverlening wat de |
toegelaten afwijkingen betreft (bekendgemaakt in het Belgisch | |
autorisées (publiée au Moniteur belge du 27 avril 2012, deuxième | Staatsblad van 27 april 2012, tweede editie) door de bvba « Arpit », |
édition) a été introduit par la SPRL « Arpit », l'entreprise | |
individuelle « Night Walker » et la SPRL « Neelam », assistées et | de eenmanszaak « Night Walker » en de bvba « Neelam », bijgestaan en |
représentées par Me F. van Swygenhoven et Me H. Lamon, avocats au | vertegenwoordigd door Mr. F. Van Swygenhoven en Mr. H. Lamon, |
barreau de Hasselt. | advocaten bij de balie te Hasselt. |
Par arrêt interlocutoire n° 113/2013 du 31 juillet 2013, publié au | Bij tussenarrest nr. 113/2013 van 31 juli 2013, bekendgemaakt in het |
Moniteur belge du 21 octobre 2013, la Cour a décidé de suspendre | Belgisch Staatsblad van 21 oktober 2013, heeft het Hof beslist het |
l'examen de la présente affaire jusqu'à ce que la Cour ait répondu à | onderzoek van onderhavige zaak op te schorten totdat het Hof zal |
la question préjudicielle posée dans l'affaire n° 5232. | hebben geantwoord op de prejudiciële vraag in de zaak nr. 5232. |
Par arrêt interlocutoire n° 119/2012 du 18 octobre 2012, la Cour a | Bij tussenarrest nr. 119/2012 van 18 oktober 2012 werd in de zaak nr. |
posé à la Cour de justice de l'Union européenne une question | 5232 een prejudiciële vraag gesteld aan het Hof van Justitie van de |
préjudicielle dans l'affaire n° 5232. | Europese Unie. |
Par arrêt du 8 mai 2014 dans l'affaire C-483/12, la Cour de justice de | Bij arrest van 8 mei 2014 in de zaak C-483/12 heeft het Hof van |
l'Union européenne a répondu à la question. | Justitie van de Europese Unie op de vraag geantwoord. |
Par ordonnance du 18 juin 2014, la Cour a rouvert les débats et fixé | Bij beschikking van 18 juni 2014 heeft het Hof de debatten heropend en |
l'audience au 9 juillet 2014, après avoir invité les parties à | de dag van de terechtzitting bepaald op 9 juli 2014, na de partijen te |
exposer, dans un mémoire complémentaire qui pouvait être introduit au | |
plus tard le 7 juillet 2014 et dont elles feraient parvenir une copie | hebben uitgenodigd om, in een uiterlijk op 7 juli 2014 in te dienen |
aux autres parties dans le même délai, leurs observations éventuelles | aanvullende memorie, waarvan ze een kopie laten toekomen aan de andere |
partijen binnen dezelfde termijn, hun eventuele opmerkingen te | |
à la suite de l'arrêt de la Cour de justice de l'Union européenne du 8 mai 2014 précité. | formuleren naar aanleiding van voormeld arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 8 mei 2014. |
(...) | (...) |
II. En droit | II. In rechte |
(...) | (...) |
B.1. De verzoekende partijen vorderen de vernietiging van de wet van | |
B.1. Les parties requérantes demandent l'annulation de la loi du 11 | 11 april 2012, die wijzigingen aanbrengt in artikel 16, § 2, van de |
avril 2012, qui modifie l'article 16, § 2, de la loi du 10 novembre | wet van 10 november 2006 betreffende de openingsuren in handel, |
2006 relative aux heures d'ouverture dans le commerce, l'artisanat et | |
les services (ci-après : la loi du 10 novembre 2006) en ce qui | ambacht en dienstverlening (hierna : de wet van 10 november 2006) wat |
concerne les dérogations autorisées. | de toegelaten afwijkingen betreft. |
Par la loi du 10 novembre 2006, le législateur entendait réaliser un | Met de wet van 10 november 2006 beoogde de wetgever een evenwicht te |
équilibre entre les intérêts des consommateurs et les conditions de | vinden tussen de belangen van de consumenten en de |
travail des personnes actives dans le secteur du commerce de détail. | arbeidsomstandigheden van personen die in de kleinhandelssector |
Dans cette optique, le législateur a, pour le commerce de détail, | werkzaam zijn. Met dat doel voor ogen heeft de wetgever voor de kleinhandel, |
d'une part, prescrit des heures de fermeture (article 6) et un jour de | enerzijds, bepaalde sluitingsuren (artikel 6) en een wekelijkse |
repos hebdomadaire (article 8) et, d'autre part, prévu une série de | rustdag (artikel 8) voorgeschreven, en, anderzijds, voorzien in een |
réglementations spécifiques. | aantal specifieke regelingen. |
En vertu de l'article 6, c), de la loi du 10 novembre 2006, les | Krachtens artikel 6, c), van de wet van 10 november 2006, moeten de |
magasins de nuit doivent être fermés avant 18 heures et après 7 | nachtwinkels gesloten zijn vóór 18 uur en na 7 uur, behalve als een |
heures, sauf si un règlement communal prévoit d'autres heures de | gemeentelijk reglement andere sluitingsuren bepaalt. |
fermeture. Les articles 15 à 17 de la loi du 10 novembre 2006 prévoient des | De artikelen 15 tot 17 van de wet van 10 november 2006 voorzien in een |
dérogations aux interdictions relatives aux heures d'ouverture. | aantal afwijkingen op de verbodsbepalingen inzake openingsuren. |
En vertu de l'article 16, § 1er, de la loi du 10 novembre 2006, les | Krachtens artikel 16, § 1, van de wet van 10 november 2006 zijn de |
interdictions contenues dans les articles 6 et 8 ne sont pas | verboden van de artikelen 6 en 8 niet van toepassing op een reeks |
applicables à une série de situations de vente spécifiques, comme les | specifieke verkoopomstandigheden, zoals bijvoorbeeld de verkopen en |
ventes et prestations de services dans les aéroports et zones | dienstverstrekkingen in de luchthavens en havenzones die openstaan |
portuaires ouverts au trafic international des voyageurs (article 16, | voor het internationale reizigersverkeer (artikel 16, § 1, d), en de |
§ 1er, d) et les ventes dans les stations d'essence ou les unités | verkopen in tankstations of vestigingseenheden gelegen op het domein |
d'établissement situées sur le domaine des autoroutes d'un assortiment | van autosnelwegen, van een assortiment algemene voedingswaren en |
de denrées alimentaires générales et d'articles ménagers, à | |
l'exception des boissons alcoolisées distillées et des boissons à base | huishoudelijke artikelen, uitgezonderd gedistilleerde alcoholhoudende |
de levure ayant un volume d'alcool supérieur à 6 %, à condition que la | dranken en gisthoudende dranken, met een alcoholvolume van meer dan 6 |
surface commerciale nette ne dépasse pas les 250 m2 (article 16, § 1er, | %, op voorwaarde dat de nettoverkoopoppervlakte niet groter is dan 250 |
f). Avant sa modification par la loi attaquée du 11 avril 2012, l'article | m2 (artikel 16, § 1, f). |
16, § 2, de la loi du 10 novembre 2006 disposait: | Artikel 16, § 2, van de wet van 10 november 2006 bepaalde vóór de |
wijziging ervan bij de bestreden wet van 11 april 2012 : | |
« Ces interdictions ne s'appliquent pas davantage aux unités | « Het verbod is evenmin van toepassing op de vestigingseenheden |
d'établissement dont l'activité principale constitue la vente des | waarvan de hoofdactiviteit de verkoop van de volgende producten |
produits suivants : | uitmaakt : |
a) journaux, magazines, produits de tabac et articles fumeurs, cartes | a) kranten, tijdschriften, tabak en rookwaren, telefoonkaarten en |
téléphoniques et produits de la Loterie nationale; | producten van de Nationale Loterij; |
b) supports d'oeuvres audiovisuelles et jeux vidéos, ainsi que leur | b) dragers van audiovisuele werken en videospelen, alsook de verhuur |
location; | ervan; |
c) carburant et huile pour véhicules automobiles; | c) brandstof en olie voor autovoertuigen; |
d) crème glacée en portions individuelles; | d) consumptie-ijs in individuele porties; |
e) denrées alimentaires préparées dans l'unité d'établissement et qui | e) voedingswaren die in de vestigingseenheid worden bereid en er niet |
n'y sont pas consommées. | worden verbruikt. |
Il est question d'une activité principale lorsque, à l'extérieur de | Er is sprake van een hoofdactiviteit indien aan de buitenzijde van de |
l'unité d'établissement, il est uniquement fait référence à cette | vestigingseenheid enkel naar deze activiteit verwezen wordt, er enkel |
activité, qu'il est uniquement fait de la publicité pour cette | reclame voor deze activiteit wordt gemaakt, de keuze aan andere |
activité, que le choix des autres produits est limité et que la vente | producten beperkt is en de verkoop van het product dat of de producten |
du produit ou des produits constituant l'activité principale, | |
représente au moins 50 % du chiffre d'affaires annuel ». | die de hoofdactiviteit uitmaken, minstens 50 % van het jaarlijkse |
zakencijfer vertegenwoordigt ». | |
Enfin, en vertu de l'article 16, § 3, le Roi peut, sur la proposition | Krachtens artikel 16, § 3, ten slotte, kan de Koning, op voorstel van |
du ministre, compléter la liste des secteurs du commerce et de | de minister, de lijst met de sectoren van de handel en de ambacht in |
l'artisanat figurant au paragraphe 1er ainsi que la liste des | paragraaf 1 en de lijst met hoofdactiviteiten in paragraaf 2 |
activités principales visées au paragraphe 2. | aanvullen. |
Les parties requérantes demandent l'annulation totale de la loi du 11 | De verzoekende partijen vorderen de gehele vernietiging van de wet van |
avril 2012, mais invoquent uniquement des griefs à l'encontre de | 11 april 2012, maar richten enkel grieven tegen artikel 2 ervan, dat |
l'article 2 de cette loi, qui dispose : | bepaalt: |
« Dans l'article 16, § 2, de la loi du 10 novembre 2006 relative aux | « In artikel 16, § 2, van de wet van 10 november 2006 betreffende de |
heures d'ouverture dans le commerce, l'artisanat et les services, les | openingsuren in handel, ambacht en dienstverlening worden de volgende |
modifications suivantes sont apportées : | wijzigingen aangebracht : |
1° dans la phrase introductive de l'alinéa 1er, les mots ' des | 1° in het eerste lid worden in de inleidende zin de woorden ' van de |
produits ' sont remplacés par les mots ' d'un des groupes de produits | volgende producten ' vervangen door de woorden ' van één van de |
'; | volgende productgroepen '; |
2° dans l'alinéa 2, les mots ', à l'extérieur de l'unité | 2° in het tweede lid worden de woorden ' aan de buitenzijde van de |
d'établissement, il est uniquement fait référence à cette activité, | vestigingseenheid enkel naar deze activiteit wordt verwezen, er enkel |
qu'il est uniquement fait de la publicité pour cette activité, que le | reclame wordt gemaakt voor deze activiteit, de keuze aan andere |
choix des autres produits est limité et que ' sont supprimés; | producten beperkt is en ' geschrapt; |
3° dans l'alinéa 2, les mots ' du produit ou des produits constituant | 3° in het tweede lid worden de woorden ' het product dat of de |
l'activité principale, ' sont remplacés par les mots ' du groupe de | producten die de hoofdactiviteit uitmaken ' vervangen door de woorden |
produits constituant l'activité principale ' ». | ' de productgroep die de hoofdactiviteit uitmaakt ' ». |
B.2. Les parties requérantes font valoir qu'elles sont discriminées, | B.2. De verzoekende partijen klagen aan dat zij, wat de sluitingsuren |
en tant qu'exploitantes de magasins de nuit, en ce qui concerne les | en de wekelijkse rustdag betreft, als uitbaters van nachtwinkels |
heures de fermeture et le jour de repos hebdomadaire, par rapport aux unités d'établissement visées à l'article 16, § 2, c, de la loi du 10 novembre 2006, ayant pour activité principale la vente de carburant et d'huile pour véhicules automobiles (stations d'essence). Les exploitants de magasins de nuit doivent respecter les heures de fermeture et le jour de fermeture hebdomadaire prévus par l'article 6, c), de la loi du 10 novembre 2006, alors que les stations d'essence peuvent également offrir d'autres produits dans leur boutique annexe, sans devoir respecter des heures de fermeture et un jour de repos hebdomadaire. Les parties requérantes ne dénoncent pas une différence de traitement | worden gediscrimineerd ten opzichte van de in artikel 16, § 2, c), van de wet van 10 november 2006 bedoelde vestigingseenheden met de verkoop van brandstof en olie voor autovoertuigen als hoofdactiviteit (tankstations). De uitbaters van nachtwinkels dienen de bij artikel 6, c), van de wet van 10 november 2006 bepaalde sluitingsuren en een wekelijkse rustdag in acht te nemen, terwijl de tankstations in hun bijbehorende winkels ook andere waren kunnen aanbieden, zonder sluitingsuren en zonder een wekelijkse rustdag in acht te moeten nemen. De verzoekende partijen klagen geen verschil in behandeling aan in |
en ce que la loi du 11 avril 2012 remplace dans l'article 16, § 2, de | zoverre de wet van 11 april 2012 de woorden « van de volgende |
la loi du 10 novembre 2006 les mots « des produits » par les mots « | producten » in artikel 16, § 2, van de wet van 10 november 2006 |
d'un des groupes de produits », ni en ce qu'elle remplace les mots « | vervangt door de woorden « van één van de volgende productgroepen », |
du produit ou des produits constituant l'activité principale » par les | noch in zoverre die de woorden « het product dat of de producten die |
mots « du groupe de produits constituant l'activité principale ». | de hoofdactiviteit uitmaken » vervangt door de woorden « de |
Contrairement à ce qu'allèguent le Conseil des ministres, le | productgroep die de hoofdactiviteit uitmaakt ». |
Gouvernement wallon et les autres parties intervenantes, les magasins | In tegenstelling tot wat de Ministerraad, de Waalse Regering en de |
de nuit et les stations d'essence sont effectivement comparables en ce | andere tussenkomende partijen aanvoeren, zijn nachtwinkels en |
qui concerne le point de savoir s'ils doivent respecter le jour de | tankstations wel degelijk vergelijkbaar wat betreft de vraag of zij de |
repos hebdomadaire et les heures de fermeture. | wekelijkse rustdag en de sluitingsuren in acht dienen te nemen. |
Le grief des parties requérantes selon lequel elles sont discriminées | De grief van de verzoekende partijen dat zij worden gediscrimineerd |
par rapport aux stations d'essence avec boutique est effectivement | ten opzichte van de tankstations met een winkelinrichting, is wel |
dirigé contre la loi attaquée du 11 avril 2012 en ce que, en raison de | degelijk gericht tegen de bestreden wet van 11 april 2012, in zoverre, |
la suppression opérée par l'article 2, 2°, de cette loi, de telles | vanwege de schrapping door artikel 2, 2°, van die wet, dergelijke |
stations d'essence peuvent dorénavant, en ce qui concerne la vente | tankstations voortaan, voor de verkoop van andere producten als |
d'autres produits en tant qu'activité accessoire, faire référence à | |
cette activité et faire de la publicité pour cette activité, tant à | nevenactiviteit, zowel aan de binnenzijde als aan de buitenzijde van |
l'extérieur qu'à l'intérieur de l'unité d'établissement, et en ce que | de vestigingseenheid naar die activiteit mogen verwijzen en er reclame |
le choix de ces autres produits n'est plus limité, alors que ces | voor mogen maken, en de keuze van die andere producten niet langer |
magasins ne sont pas soumis à des restrictions quant aux heures | beperkt is, terwijl voor dergelijke winkels geen beperkingen gelden |
d'ouverture. | wat de openingsuren betreft. |
B.3.1. Par son arrêt n° 119/2012 du 18 octobre 2012, la Cour a posé à | B.3.1. Bij zijn arrest nr. 119/2012 van 18 oktober 2012 heeft het Hof |
la Cour de justice de l'Union européenne une question préjudicielle | aan het Hof van Justitie van de Europese Unie een prejudiciële vraag |
concernant l'interprétation du principe d'égalité, tel qu'il est | gesteld in verband met de uitlegging van het gelijkheidsbeginsel, |
prescrit à l'article 6, paragraphe 3, du Traité sur l'Union européenne | zoals bepaald in artikel 6, derde lid, van het Verdrag betreffende de |
et aux articles 20 et 21 de la Charte des droits fondamentaux de | Europese Unie en in de artikelen 20 en 21 van het Handvest van de |
l'Union européenne, combinés avec les articles 15 et 16 de la Charte | grondrechten van de Europese Unie, in samenhang gelezen met de |
précitée et avec les articles 34 à 36, 56 et 57 du Traité sur le | artikelen 15 en 16 van het voormelde Handvest en met de artikelen 34 |
fonctionnement de l'Union européenne. | tot 36, 56 en 57 van het Verdrag betreffende de werking van de |
Europese Unie. | |
B.3.2. Pour des raisons d'économie de procès, la Cour a décidé, par | B.3.2. Bij zijn arrest nr. 113/2013 van 31 juli 2013 heeft het Hof, om |
son arrêt n° 113/2013 du 31 juillet 2013, de suspendre l'examen de la | redenen van proceseconomie, beslist het onderzoek van de huidige zaak |
présente affaire, jusqu'à ce que la Cour de justice réponde à la | op te schorten totdat het Hof zou hebben geantwoord op de prejudiciële |
question préjudicielle posée dans l'affaire n° 5232. | vraag in de zaak nr. 5232. |
B.3.3. Par son arrêt du 8 mai 2014 (C-483/12, Pelckmans Turnhout NV), | B.3.3. Bij zijn arrest van 8 mei 2014 (C-483/12, Pelckmans Turnhout |
la Cour de justice de l'Union européenne s'est déclarée incompétente | NV) heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie zich onbevoegd |
pour répondre à la question préjudicielle de la Cour constitutionnelle | verklaard om de prejudiciële vraag van het Grondwettelijk Hof in de |
dans l'affaire n° 5232. | zaak nr. 5232 te beantwoorden. |
B.3.4. La Cour de justice a jugé : | B.3.4. Het Hof van Justitie heeft geoordeeld : |
« 23. [...] cette décision, tout comme les observations écrites | « 23. In de verwijzingsbeslissing noch in de bij het Hof ingediende |
soumises à la Cour, n'établit nullement que ledit litige présente des | schriftelijke opmerkingen wordt [...] aangetoond dat die procedure |
éléments de rattachement à l'une quelconque des situations envisagées | aanknopingspunten heeft met een van de situaties beoogd door de |
par les dispositions du traité visées par la juridiction de renvoi. | Verdragsbepalingen waaraan de verwijzende rechter refereert. |
24. En tout état de cause, en ce qui concerne l'application des | 24. Wat de toepassing van de door de verwijzende rechter vermelde |
articles 34 TFUE à 36 TFUE en matière de libre circulation des | artikelen 34 VWEU tot en met 36 VWEU inzake het vrije verkeer van |
marchandises, mentionnés par cette juridiction, il y a lieu de | goederen betreft, zij er hoe dan ook aan herinnerd dat het Hof reeds |
rappeler que la Cour a déjà jugé, à plusieurs reprises, que ces | meermaals heeft geoordeeld dat deze bepalingen niet van toepassing |
dispositions ne s'appliquent pas à une réglementation nationale en | zijn op een nationale winkelsluitingsregeling die geldt voor alle |
matière de fermeture des magasins qui est opposable à tous les | betrokken marktdeelnemers die op het nationale grondgebied |
opérateurs économiques concernés exerçant des activités sur le | |
territoire national et qui affecte de la même manière, en droit et en | activiteiten ontplooien, en die, rechtens en feitelijk, de |
fait, la commercialisation des produits nationaux et celles des | verhandeling van nationale producten en die van producten uit andere |
produits en provenance d'autres Etats membres (voir, notamment, arrêts | lidstaten gelijkelijk treft (zie met name arresten Punto Casa en PPV, |
Punto Casa et PPV, C-69/93 et C-258/93, EU : C : 1994 : 226, point 15, | C-69/93 en C-258/93, EU: C: 1994: 226, punt 15, en Semeraro Casa Uno |
ainsi que Semeraro Casa Uno e.a., C-418/93 à C-421/93, C-460/93 à | e.a., C-418/93-C-421/93, C-460/93-C-462/93, C-464/93, C-9/94-C-11/94, |
C-462/93, C-464/93, C-9/94 à C-11/94, C-14/94, C-15/94, C-23/94, | C-14/94, C-15/94, C-23/94, C-24/94 en C-332/94, EU: C: 1996: 242, punt 28). |
C-24/94 et C-332/94, EU : C : 1996 : 242, point 28). | 25. Evenzo kan, wat de door de verwijzende rechter eveneens vermelde |
25. De même, en ce qui concerne les articles 56 TFUE et 57 TFUE en | artikelen 56 VWEU en 57 VWEU inzake het vrij verrichten van diensten |
matière de libre prestation des services, également évoqués par la | betreft, worden volstaan met de vaststellingen dat de betrokken |
juridiction de renvoi, il suffit de constater que la législation en | wettelijke regeling geldt voor alle marktdeelnemers die op het |
cause est opposable à tous les opérateurs exerçant des activités sur | nationale grondgebied activiteiten ontplooien, dat zij overigens niet |
le territoire national, qu'elle n'a d'ailleurs pas pour objet de | tot doel heeft de voorwaarden voor de uitvoering van de |
régler les conditions concernant l'exercice de prestation des services | dienstverrichting van de betrokken ondernemingen te regelen, en ten |
des entreprises concernées et que, enfin, les effets restrictifs | slotte dat de beperkingen die zij voor het vrij verrichten van |
qu'elle pouvait produire sur la libre prestation des services sont | diensten teweeg zou kunnen brengen, zo onzeker en indirect zijn dat |
trop aléatoires et trop indirects pour que l'obligation qu'elle édicte | |
puisse être regardée comme étant de nature à entraver cette liberté | van de in de regeling vervatte verplichting niet kan worden gezegd dat |
(voir, par analogie, arrêt Semeraro Casa Uno e.a., EU : C : 1996 : | zij deze vrijheid belemmert (zie naar analogie, arrest Semeraro Casa |
242, point 32). | Uno e.a., EU: C: 1996: 242, punt 32). |
26. Il résulte de l'ensemble de ces considérations que la compétence | 26. Uit een en ander volgt dat niet is komen vast te staan dat het Hof |
de la Cour pour interpréter les dispositions de la Charte évoquées par | bevoegd is om de door de verwijzende rechter vermelde bepalingen van |
la juridiction de renvoi n'est pas établie ». | het Handvest uit te leggen ». |
B.3.5. Il ressort de l'arrêt C-483/12 précité que le droit de l'Union | B.3.5. Uit het voormelde arrest C-483/12 blijkt dat het recht van de |
européenne n'est pas pertinent pour l'examen du moyen. | Europese Unie niet relevant is voor het onderzoek van het middel. |
B.4. Il ressort des travaux préparatoires de la loi attaquée du 11 | B.4. Uit de parlementaire voorbereiding van de bestreden wet van 11 |
avril 2012 que cette loi est un compromis intervenu après concertation | april 2012 blijkt dat die wet een compromis is, na overleg met de |
avec le secteur du commerce de détail. | kleinhandelssector. |
La loi vise à remédier à l'insécurité juridique qui était née | De wet beoogt de rechtsonzekerheid tegen te gaan die was ontstaan door |
d'interprétations divergentes de l'article 16, § 2, de la loi du 10 | een verscheidenheid van interpretaties van artikel 16, § 2, van de wet |
novembre 2006 dans la jurisprudence. Il existait plus précisément une | van 10 november 2006 in de rechtspraak. Meer bepaald was er |
hésitation sur le point de savoir si, pour déterminer l'« activité | onduidelijkheid of men, voor het bepalen van de « hoofdactiviteit », |
principale », la vente des diverses catégories de produits | de verkoop van de diverse categorieën van producten (thans |
(actuellement appelés groupes de produits) énumérées aux litterae a) à | productgroepen genaamd) opgesomd in de litterae a) tot e) van die |
e) de ce paragraphe pouvait être cumulée. En outre, pour la vente | paragraaf, mocht cumuleren. Bovendien was er, voor de verkoop van |
d'autres produits en tant qu'activité accessoire, il existait une | andere producten als nevenactiviteit, geen eenduidigheid van wat werd |
équivoque quant à la signification de l'exigence selon laquelle « le | bedoeld met het vereiste dat « de keuze aan andere producten beperkt |
choix des autres produits est limité ». | is ». |
Dorénavant, l'activité principale des unités d'établissement visées à | Voortaan moet de hoofdactiviteit van de in artikel 16, § 2, van de wet |
l'article 16, § 2, de la loi du 10 novembre 2006 doit consister en la | van 10 november 2006 bedoelde vestigingseenheden de verkoop zijn van « |
vente « d'un des groupes de produits » énumérés aux litterae a) à e) | een van de [...] productgroepen » die in de litterae a) tot e) van die |
de ce paragraphe et c'est cette activité principale qui doit | |
représenter au moins 50 % du chiffre d'affaires annuel. | paragraaf zijn opgesomd en is het die hoofdactiviteit die minstens 50 |
pct. van de jaarlijkse omzet moet vertegenwoordigen. | |
Toutefois, en raison de la suppression des mots « , à l'extérieur de | Vanwege de schrapping van de bewoordingen « aan de buitenzijde van de |
l'unité d'établissement, il est uniquement fait référence à cette | vestigingseenheid enkel naar deze activiteit wordt verwezen, er enkel |
activité, qu'il est uniquement fait de la publicité pour cette | reclame wordt gemaakt voor deze activiteit, de keuze aan andere |
activité, que le choix des autres produits est limité et que », il | producten beperkt is en », is er evenwel geen beperking meer wat de |
n'existe plus de restriction quant à la publicité relative aux | publiciteit met betrekking tot de nevenactiviteiten en het assortiment |
activités accessoires et quant à l'assortiment, ce que dénoncent les | betreft, hetgeen de verzoekende partijen aanklagen. |
parties requérantes. | |
B.5. A l'occasion de l'amendement qui a donné lieu à la disposition | B.5. Naar aanleiding van het amendement dat heeft geleid tot de |
attaquée, il a été déclaré au cours des travaux préparatoires : | bestreden bepaling, is tijdens de parlementaire voorbereiding gesteld : |
« Il est proposé d'interdire le cumul des parties du chiffre | « Voorgesteld wordt om de cumulatie van de deelomzetten die |
d'affaires résultant de la vente des ' groupes de produits ' visés aux | voortvloeien uit de verkoop van de ' productgroepen ' onder de punten |
points a) à e). | a) tot en met e) te verbieden. |
La part de 50 % du chiffre d'affaires annuel est toutefois maintenue, | Het aandeel van vijftig procent van het jaarlijkse omzetcijfer blijft |
tandis que l'interdiction de faire de la publicité à l'intérieur est | echter gehandhaafd, terwijl het verbod op reclame aan de binnenzijde |
supprimée. | wordt opgeheven. |
L'adoption de l'amendement permettra d'apporter la clarté et donc de | De goedkeuring van het amendement zal duidelijkheid scheppen en aldus |
renforcer la sécurité juridique. Si la vente de l'une des catégories | de rechtszekerheid bevorderen. Indien door de verkoop van een van de |
de produits génère des recettes représentant 50 % du chiffre | productcategorieën een omzet wordt bereikt, die vijftig procent van |
d'affaires annuel, plus aucune restriction n'est imposée quant à | het omzetcijfer op jaarbasis vertegenwoordigt, zijn er geen |
l'offre d'autres produits et il est permis de faire de la publicité | restricties meer met betrekking tot het aanbod van andere producten en |
pour d'autres produits à l'intérieur du commerce » (Doc. parl., | wordt reclame in de zaak voor andere producten toegestaan » (Parl. |
Chambre, 2010-2011, DOC 53-1385/007, pp. 7-8). Le législateur a entendu mettre fin, après une longue concertation et en tenant compte des avis de divers acteurs du secteur du commerce, à certaines pratiques commerciales dans le cadre desquelles - sans respecter le jour de repos hebdomadaire et les heures de fermeture - des produits relevant de diverses catégories de produits visées sous les litterae a) à e) de l'article 16, § 2, de la loi du 10 novembre 2006 étaient proposés cumulativement à la vente. Dès lors qu'il a précisé que la moitié du chiffre d'affaires annuel doit être réalisée par l'un des groupes de produits visés aux litterae a) à e) respectifs, parmi lesquels la vente de carburant et d'huile pour véhicules automobiles (stations d'essence), le législateur a pu raisonnablement estimer qu'il n'était plus nécessaire de prescrire que la publicité pour cette seule activité principale devait être limitée. En outre, le législateur pouvait aussi tenir compte du fait que la condition imposant que le choix d'autres produits proposés à la vente doive être « limité » donnait lieu à une insécurité juridique. En quête d'un compromis, le législateur a ainsi fait un choix, en permettant la vente d'un des cinq groupes de produits déterminés comme activité principale sans limitation des heures d'ouverture, qui n'est pas dénué de justification raisonnable. B.6. Le moyen n'est pas fondé. Par ces motifs, la Cour rejette le recours. Ainsi rendu en langue néerlandaise, en langue française et en langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, le 9 octobre 2014. Le greffier, F. Meersschaut Le président, | St., Kamer, 2010-2011, DOC 53-1385/007, pp. 7-8). De wetgever heeft na lang overleg en rekening houdend met de adviezen van diverse actoren uit de handelssector een einde willen maken aan bepaalde verkooppraktijken waarbij - zonder de wekelijkse rustdag en de sluitingsuren in acht te nemen - cumulatief producten werden aangeboden uit verscheidene van de onder litterae a) tot e) van artikel 16, § 2, van de wet van 10 november 2006 bedoelde productcategorieën. Nu hij heeft gepreciseerd dat de helft van de jaarlijkse omzet moet worden verwezenlijkt met één van de productgroepen bedoeld in de respectieve litterae a) tot e), - waaronder de verkoop van brandstof en olie voor autovoertuigen (tankstations) - heeft hij in redelijkheid kunnen oordelen dat het niet langer nodig was voor te schrijven dat de reclame tot die ene hoofdactiviteit beperkt moest zijn. Bovendien vermocht de wetgever er rekening mee te houden dat het voorschrift dat de keuze aan andere te koop gestelde producten « beperkt » moest zijn, aanleiding gaf tot rechtsonzekerheid. De wetgever heeft aldus, bij het zoeken naar een compromis, door de verkoop van een van de vijf bepaalde productgroepen als hoofdactiviteit mogelijk te maken zonder beperking inzake openingsuren, een keuze gemaakt die niet zonder redelijke verantwoording is. B.6. Het middel is niet gegrond. Om die redenen, het Hof verwerpt het beroep. Aldus gewezen in het Nederlands, het Frans en het Duits, overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, op 9 oktober 2014. De griffier, F. Meersschaut De voorzitter, |
A. Alen | A. Alen |