Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 129/2014 du 19 septembre 2014 Numéro du rôle : 5718 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 4.2.24 et 4.4.20 du « Code flamand de l'Aménagement du Territoire », posée par le Conseil d'Etat. La Cou composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moer(...)"
Extrait de l'arrêt n° 129/2014 du 19 septembre 2014 Numéro du rôle : 5718 En cause : la question préjudicielle relative aux articles 4.2.24 et 4.4.20 du « Code flamand de l'Aménagement du Territoire », posée par le Conseil d'Etat. La Cou composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moer(...) Uittreksel uit arrest nr. 129/2014 van 19 september 2014 Rolnummer : 5718 In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 4.2.24 en 4.4.20 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, gesteld door de Raad van State. Het Grondwetteli samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 129/2014 du 19 septembre 2014 Uittreksel uit arrest nr. 129/2014 van 19 september 2014
Numéro du rôle : 5718 Rolnummer : 5718
En cause : la question préjudicielle relative aux articles 4.2.24 et In zake : de prejudiciële vraag betreffende de artikelen 4.2.24 en
4.4.20 du « Code flamand de l'Aménagement du Territoire », posée par 4.4.20 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, gesteld door de Raad
le Conseil d'Etat. van State.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges L. samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de
Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke et F. Daoût, rechters L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke en F.
assistée du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Daoût, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
Alen, voorzitterschap van voorzitter A. Alen,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par arrêt n° 224.656 du 16 septembre 2013 en cause de Felix Willems Bij arrest nr. 224.656 van 16 september 2013 in zake Felix Willems
contre la députation du conseil provincial du Brabant flamand, dont tegen de deputatie van de provincieraad van Vlaams-Brabant, waarvan de
l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 23 septembre 2013, le Conseil d'Etat a posé la question préjudicielle suivante : « Il résulte de l'article 4.2.24 du Code flamand de l'aménagement du territoire qu'il est possible d'obtenir un permis de régularisation pour les actes soumis à autorisation qui ont été réalisés sans permis d'urbanisme, à condition que la demande de régularisation soit appréciée favorablement par rapport à l'ensemble des règles, prescriptions et critères d'urbanisme. Cette règle vaut pour toute personne ayant réalisé, sans permis d'urbanisme, des actes soumis à autorisation. La reconstruction d'une habitation ou construction non conforme à la destination de la zone (soit un acte consistant en la démolition d'une construction et son remplacement par une nouvelle construction) est un acte soumis à autorisation (articles 4.4.13 et 4.4.17 du Code flamand de l'aménagement du territoire). Si le fait que l'habitation ou construction initiale (ou ancienne) non conforme à la destination de la zone n'existe plus au moment de la demande de régularisation d'un tel acte et l'article 4.4.20 du Code flamand de l'aménagement du territoire auraient pour effet qu'il n'est pas possible d'obtenir un permis de régularisation pour la reconstruction d'une habitation ou construction non conforme à la destination de la zone (parce que la démolition de cette habitation ou construction a été réalisée sans permis de transformation ou de reconstruction préalable), il s'ensuit que la personne qui a reconstruit, sans permis, une habitation ou construction non conforme à la destination de la zone ne peut pas obtenir de régularisation pour l'acte réalisé, pour la seule et unique raison que cet acte a été effectué sans permis. expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op 23 september 2013, heeft de Raad van State de volgende prejudiciële vraag gesteld : « Uit artikel 4.2.24 VCRO volgt dat een regularisatievergunning mogelijk is voor vergunningsplichtige handelingen verricht zonder stedenbouwkundige vergunning indien de aanvraag tot regularisatie op alle stedenbouwkundige regels, voorschriften en criteria gunstig wordt beoordeeld. Die regel geldt voor iedereen die vergunningsplichtige handelingen heeft verricht zonder stedenbouwkundige vergunning. Het herbouwen van een zonevreemde woning of constructie (zijnde een handeling bestaande in de afbraak en vervanging door een nieuwe constructie) is een vergunningsplichtige handeling (artikel 4.4.13 en 4.4.17 VCRO). Indien het feit dat de initiële (of oude) zonevreemde woning of constructie niet meer bestaat op het ogenblik van een aanvraag tot regularisatie van dergelijke handeling en artikel 4.4.20 VCRO tot gevolg zouden hebben dat een regularisatievergunning voor het herbouwen van een zonevreemde woning of constructie niet mogelijk is (omdat er een afbraak van die woning of constructie is gebeurd en dit zonder voorafgaandelijke vergunning tot verbouw of tot herbouw), brengt dit mee dat de persoon, die zonder vergunning een zonevreemde woning of constructie heeft herbouwd, onmogelijk een regularisatie kan bekomen voor de door hem verrichte handeling enkel en alleen omdat hij die handeling heeft verricht zonder vergunning.
Ceci n'est-il pas contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution, Is dit niet in strijd met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, nu
dès lors que toute personne peut obtenir un permis de régularisation eenieder een regularisatievergunning kan bekomen voor
pour les actes soumis à autorisation qui ont été réalisés sans permis vergunningsplichtige handelingen verricht zonder stedenbouwkundige
d'urbanisme, à condition que la demande de régularisation soit vergunning indien de aanvraag tot regularisatie op alle
appréciée favorablement par rapport à l'ensemble des règles,
prescriptions et critères d'urbanisme, mais que la personne qui, sans stedenbouwkundige regels, voorschriften en criteria gunstig wordt
permis d'urbanisme, a reconstruit une habitation non conforme à la beoordeeld, maar dit recht niet geldt voor de persoon, die zonder
destination de la zone n'a pas ce droit, au seul motif qu'elle ne stedenbouwkundige vergunning, een zonevreemde woning heeft herbouwd,
disposait pas, pour la démolition, d'un permis de transformation ou de enkel omdat hij voor de afbraak geen aan die handeling voorafgaande
reconstruction préalable à cet acte ? ». stedenbouwkundige vergunning tot verbouw of herbouw had ? ».
(...) (...)
III. En droit III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. L'article 4.2.24 du Code flamand de l'aménagement du territoire B.1.1. Artikel 4.2.24 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO)
dispose : bepaalt :
« § 1er. Un permis de régularisation est une autorisation urbanistique ou un permis de lotir qui est délivré pendant ou après l'exécution des actes faisant l'objet du permis. La législation actuelle, les prescriptions urbanistiques et les éventuelles prescriptions de lotissement constituent le point de départ pour l'évaluation de la demande. § 2. Une demande de régularisation comprend les copies de l'éventuel procès-verbal et des éventuelles décisions administratives et judiciaires se rapportant à la construction et dont le requérant a été informé. § 3. Le fait que les autorités n'engagent pas de poursuites par rapport à une infraction ne constitue pas en soi une validation de la « § 1. Een regularisatievergunning is een stedenbouwkundige vergunning of een verkavelingsvergunning die tijdens of nà het verrichten van vergunningsplichtige handelingen wordt afgeleverd. Bij de beoordeling van het aangevraagde worden de actuele regelgeving, stedenbouwkundige voorschriften en eventuele verkavelingsvoorschriften als uitgangspunt genomen. § 2. Een aanvraag tot regularisatie bevat een afschrift van eventuele processen-verbaal, administratieve beslissingen en rechterlijke beslissingen met betrekking tot de constructie, dewelke ter kennis van de aanvrager werden gebracht. § 3. Het niet vervolgen van een inbreuk door de overheid, wettigt op
régularisation. zich de regularisatie niet.
La sanction d'une infraction n'exclut pas une régularisation. De sanctionering van een inbreuk sluit een regularisatie niet uit.
§ 4. Le permis de régularisation est délivré en tenant compte des § 4. De regularisatievergunning wordt afgeleverd met inachtneming van
critères d'évaluation ordinaires et conformément à la procédure de gebruikelijke beoordelingscriteria en conform de gebruikelijke
d'autorisation habituelle. Les conditions et les charges, mentionnées vergunningsprocedure. Aan de vergunning kunnen de voorwaarden en
dans les articles 4.2.19 et 4.2.20, peuvent être liées au permis. Sans lasten, vermeld in artikel 4.2.19 en 4.2.20, worden verbonden.
préjudice des obligations ordinaires vis-à-vis de l'organisation d'une Onverminderd de gebruikelijke verplichtingen tot de organisatie van
enquête publique relative à une demande de permis, une enquête een openbaar onderzoek over een vergunningsaanvraag, geldt dat
publique doit de toute façon être menée si l'objet de la demande de alleszins een openbaar onderzoek moet worden ingericht indien het
régularisation est situé dans une zone vulnérable du point de vue voorwerp van de regularisatieaanvraag gelegen is in ruimtelijk
spatial ». kwetsbaar gebied ».
B.1.2. L'article 4.4.20 du Code flamand de l'aménagement du territoire dispose : B.1.2. Artikel 4.4.20 van de VCRO bepaalt :
« § 1er. Les possibilités mentionnées dans la sous-division 2 sont « § 1. De mogelijkheden, vermeld in onderafdeling 2, zijn van
d'application correspondante aux habitations étrangères à la zone ou à overeenkomstige toepassing op zonevreemde woningen of andere
d'autres constructions entièrement ou partiellement démolies, s'il a constructies die geheel of gedeeltelijk zijn afgebroken, indien
été satisfait aux deux conditions suivantes : voldaan is aan beide hiernavolgende voorwaarden :
1° une autorisation urbanistique pour transformation ou reconstruction 1° voorafgaand aan de afbraak werd een stedenbouwkundige vergunning
a été délivrée avant la démolition et le requérant souhaite à présent adapter ou convertir le plan en reconstruction; tot verbouw of tot herbouw afgeleverd, en de aanvrager wenst het plan
2° la demande est introduite dans le délai de validité de nu aan te passen of om te zetten naar herbouw;
l'autorisation urbanistique initiale de reconstruction ou de transformation. 2° de aanvraag wordt ingediend binnen de geldigheidstermijn van de
Chaque référence au volume de construction existant d'une habitation initiële stedenbouwkundige vergunning tot herbouw of tot verbouw.
ou d'une autre construction dans la sous-division 2 sous-entend, pour Telkens in onderafdeling 2 gerefereerd wordt aan het bestaande
bouwvolume van een woning of een andere constructie, wordt daaronder
l'application du premier alinéa, le volume de construction avant la voor de toepassing van het eerste lid het bouwvolume, voorafgaand aan
démolition. de afbraak, verstaan.
§ 2. Les possibilités offertes en conséquence de l'application du § 1er § 2. De mogelijkheden die ingevolge de toepassing van § 1 worden
ne valent pas dans : geboden, gelden niet in :
1° les zones vulnérables d'un point de vue spatial, à l'exception des zones de parc; 1° ruimtelijk kwetsbare gebieden, met uitzondering van parkgebieden;
2° les zones de récréation, notamment les zones affectées en tant que 2° recreatiegebieden, zijnde de als dusdanig door een plan van aanleg
telles par un plan d'aménagement et les zones régies par un plan aangewezen gebieden, en de gebieden, geordend door een ruimtelijk
d'exécution spatial qui relèvent de la catégorie d'affectation de zone uitvoeringsplan, die onder de categorie van gebiedsaanduiding '
' récréation ' ». recreatie ' sorteren ».
B.2. Il ressort suffisamment clairement de la question préjudicielle B.2. Uit de prejudiciële vraag blijkt op voldoende duidelijke wijze
que le juge a quo demande à la Cour si la condition prévue par dat de verwijzende rechter van het Hof wenst te vernemen of de
l'article 4.4.20, § 1er, alinéa 1er, 1°, du Code flamand de voorwaarde waarin artikel 4.4.20, § 1, eerste lid, 1°, van de VCRO
l'aménagement du territoire pour accorder des dérogations aux
prescriptions urbanistiques dans le cadre de la délivrance d'un permis voorziet, om bij de vergunningverlening voor een recent afgebroken
pour une habitation récemment démolie, non conforme à la destination zonevreemde woning afwijkingen van stedenbouwkundige voorschriften toe
de la zone, est contraire aux articles 10 et 11 de la Constitution te staan, strijdig is met de artikelen 10 en 11 van de Grondwet
lorsqu'elle est appliquée dans le cadre d'une demande d'un permis de wanneer zij wordt toegepast in het kader van een aanvraag voor een
régularisation visée à l'article 4.2.24 du Code flamand de l'aménagement du territoire. Une catégorie de personnes serait ainsi exclue de la possibilité d'obtenir un permis de régularisation, plus précisément les personnes qui se trouvent dans la situation où, avant la démolition, il n'a pas été délivré de permis d'urbanisme en vue de la transformation ou de la reconstruction. B.3. L'aménagement du territoire de la Région flamande, des provinces et des communes est déterminé dans des schémas de structure d'aménagement, des plans d'exécution spatiaux et des règlements (article 1.1.3 du Code flamand de l'aménagement du territoire). L'aménagement du territoire est axé sur un développement spatial durable, gérant l'espace disponible au profit de la présente génération, sans pour autant compromettre les besoins des générations futures. A cet effet, les besoins spatiaux des différentes activités sociales sont simultanément comparés. La portée spatiale, l'impact environnemental et les conséquences culturelles, économiques, esthétiques et sociales sont pris en compte. C'est ainsi que l'on cherche à optimiser la qualité spatiale (article 1.1.4 du Code flamand regularisatievergunning bedoeld in artikel 4.2.24 van de VCRO. Een categorie van personen zou daardoor van de mogelijkheid om een regularisatievergunning te verkrijgen worden uitgesloten, meer bepaald degenen die zich in de situatie bevinden waarin voorafgaand aan de afbraak geen stedenbouwkundige vergunning tot verbouw of tot herbouw werd afgegeven. B.3. De ruimtelijke ordening van het Vlaamse Gewest, de provincies en de gemeenten wordt vastgelegd in ruimtelijke structuurplannen, ruimtelijke uitvoeringsplannen en verordeningen (artikel 1.1.3 van de VCRO). De ruimtelijke ordening is gericht op een duurzame ruimtelijke ontwikkeling waarbij de ruimte wordt beheerd ten behoeve van de huidige generatie, zonder dat de behoeften van de toekomstige generaties in het gedrang worden gebracht. Daarbij worden de ruimtelijke behoeften van de verschillende maatschappelijke activiteiten gelijktijdig tegen elkaar afgewogen. Er wordt rekening gehouden met de ruimtelijke draagkracht, de gevolgen voor het leefmilieu en de culturele, economische, esthetische en sociale gevolgen. Op die manier wordt gestreefd naar ruimtelijke kwaliteit
de l'aménagement du territoire). (artikel 1.1.4 van de VCRO).
B.4. L'article 4.2.1 du Code flamand de l'aménagement du territoire prévoit un régime de permis pour certains actes, dont la démolition et la reconstruction (article 4.1.1, 6°, du Code flamand de l'aménagement du territoire) d'une construction (article 4.1.1, 3°, du Code flamand de l'aménagement du territoire). Les actes mentionnés ne sont pas rendus impossibles mais sont, dans l'intérêt général, soumis à un contrôle. Dans ce système, l'autorité compétente qui délivre un permis d'urbanisme, autorise, pour la démolition ou la reconstruction d'une construction, un acte qui n'était pas autorisé auparavant. B.5. Un permis d'urbanisme peut également être délivré pendant ou après l'exécution des actes soumis à autorisation. Il s'agit dans ce cas d'un permis de régularisation. L'article 4.2.24 du Code flamand de l'aménagement du territoire, relatif au permis de régularisation, constitue une simple confirmation du régime des autorisations. Il ne constitue pas un motif B.4. Artikel 4.2.1 van de VCRO voert een vergunningenstelsel in voor bepaalde handelingen, waaronder het afbreken en het herbouwen (artikel 4.1.1, 6°, van de VCRO) van een constructie (artikel 4.1.1, 3°, van de VCRO). De vermelde handelingen worden daardoor niet onmogelijk gemaakt maar wel in het algemeen belang aan toezicht onderworpen. In dat stelsel staat de bevoegde overheid die een stedenbouwkundige vergunning verleent voor het afbreken of herbouwen van een constructie iets toe wat tevoren niet geoorloofd was. B.5. Een stedenbouwkundige vergunning kan ook worden afgegeven tijdens of na het verrichten van vergunningsplichtige handelingen. Het gaat in dat geval om een regularisatievergunning. Artikel 4.2.24 van de VCRO met betrekking tot de regularisatievergunning is louter een bevestiging van het vergunningenstelsel. Het vormt geen afzonderlijke vergunningsgrond. De
d'autorisation distinct. Le permis de régularisation est délivré sur regularisatievergunning wordt afgegeven met inachtneming van de
la base des critères d'appréciation usuels et conformément à la gebruikelijke beoordelingscriteria en conform de gebruikelijke
procédure d'autorisation ordinaire. Dans le cadre de l'examen de la vergunningsprocedure. Bij de beoordeling van het aangevraagde worden
demande, la réglementation actuelle, les prescriptions d'urbanisme et de actuele regelgeving, stedenbouwkundige voorschriften en eventuele
les éventuelles prescriptions de lotissement sont prises comme point verkavelingsvoorschriften als uitgangspunt genomen.
de départ. Het loutere feit dat de vergunning in kwestie tijdens of na het
La simple circonstance que le permis en question est délivré pendant verrichten van vergunningsplichtige handelingen wordt afgegeven, en
ou après l'exécution d'actes soumis à autorisation et pas avant le niet vooraleer die handelingen worden aangevangen, vereist niet dat de
commencement de ces actes n'exige pas que la procédure d'autorisation vergunningsprocedure verschillend dient te zijn (arrest nr. 8/2011 van
soit différente (arrêt n° 8/2011 du 27 janvier 2011, B.19.4.2). 27 januari 2011, B.19.4.2).
B.6. Conformément à l'article 4.3.1, § 1er, alinéa 1er, 1°, a), du B.6. Overeenkomstig artikel 4.3.1, § 1, eerste lid, 1°, a), van de
Code flamand de l'aménagement du territoire, le permis est refusé si VCRO geldt onder meer de regel dat de vergunning wordt geweigerd
la demande est incompatible avec les prescriptions urbanistiques qui indien het aangevraagde onverenigbaar is met stedenbouwkundige
sont des dispositions réglementaires (article 1.1.2, 13°, du Code voorschriften die reglementaire bepalingen zijn (artikel 1.1.2, 13°,
flamand de l'aménagement du territoire) ou qui ont valeur van de VCRO) of verordenende kracht hebben (artikel 7.4.4, § 1, van de
réglementaire (article 7.4.4, § 1er, du même Code). Il ne peut en VCRO). Een aanvraag die niet in overeenstemming is met de
principe être fait droit à une demande non conforme aux prescriptions stedenbouwkundige voorschriften is in beginsel niet vergunbaar.
urbanistiques.
B.7. Le chapitre 4 du titre IV du Code flamand de l'aménagement du B.7. Hoofdstuk 4 van titel IV van de VCRO somt evenwel de
territoire énumère cependant les possibilités d'autoriser des
dérogations aux prescriptions urbanistiques dans le cadre de la mogelijkheden op om bij de vergunningverlening afwijkingen van
délivrance du permis. Dans la section 2 de ce chapitre, il est établi stedenbouwkundige voorschriften toe te staan. In afdeling 2 van dat
une distinction, en particulier en ce qui concerne l'acte de la hoofdstuk wordt met name wat betreft de handeling van het herbouwen op
reconstruction au même endroit, entre une demande pour une habitation
ou construction « existante », non conforme à la destination de la dezelfde plaats een onderscheid gemaakt tussen een aanvraag voor een «
zone (sous-section 2) et une demande pour une habitation ou bestaande » zonevreemde woning of constructie (onderafdeling 2) en een
construction « récemment démolie », non conforme à la destination de aanvraag voor een « recent afgebroken » zonevreemde woning of
la zone (sous-section 3). constructie (onderafdeling 3).
B.8. En ce qui concerne la possibilité de principe d'accorder des B.8. Over de principiële mogelijkheid om bij de vergunningverlening
dérogations aux prescriptions urbanistiques dans le cadre de la afwijkingen van de stedenbouwkundige voorschriften toe te staan, heeft
délivrance du permis, la Cour a, par son arrêt n° 151/2001 du 28 novembre 2001, jugé : het Hof bij zijn arrest nr. 151/2001 van 28 november 2001 geoordeeld :
« B.2.2. Par suite de l'approbation des plans d'aménagement, un « B.2.2. Ten gevolge van de goedkeuring van de plannen van aanleg
certain nombre de bâtiments dont l'existence est antérieure aux plans werden een aantal bestaande gebouwen die dateren van vóór de
de secteur sont devenus incompatibles avec la destination de la zone gewestplanning, onverenigbaar met de bestemming van het gebied waarin
dans laquelle ils sont situés. Afin de permettre aux propriétaires de ze gelegen waren. Om de eigenaars de mogelijkheid te bieden hun gebouw
conserver leur bâtiment - qui a été construit dans le respect des
règles en vigueur - et d'adapter ce bâtiment à l'évolution des - opgericht met inachtneming van de van kracht zijnde regels - te
besoins, et en vue de combattre la dépréciation des propriétés par behouden en aan te passen aan de gewijzigde noden en om de ontwaarding
suite de leur taudisation, le législateur a prévu, dans les van de eigendommen ten gevolge van verkrotting tegen te gaan, werd in
réglementations législatives successives, la possibilité de réaliser opeenvolgende wettelijke regelingen in de mogelijkheid voorzien om aan
des travaux de transformation ou d'agrandissement de ces bâtiments ' die ' zonevreemde ' gebouwen verbouwings- of uitbreidingswerken door
étrangers à la zone '. Il s'est toujours agi à cet égard d'une te voeren. Het ging daarbij steeds om een uitzonderingsregeling voor
réglementation dérogatoire visant des bâtiments existants et liée à bestaande gebouwen, die aan welomschreven voorwaarden was gebonden.
des conditions bien définies.
B.3.1. L'article 43, § 2, alinéa 6, a), du décret du 22 octobre 1996 B.3.1. Artikel 43, § 2, zesde lid, a), van het decreet van 22 oktober
pose comme conditions, pour que le fonctionnaire délégué puisse 1996 stelt als voorwaarden waaraan moet zijn voldaan om de gemachtigde
déroger aux prescriptions réglementaires d'un projet de plan de ambtenaar toe te staan af te wijken van de verordenende voorschriften
secteur, que la demande porte sur la transformation, dans le volume de van een ontwerp-gewestplan, dat de aanvraag betrekking moet hebben op
construction existant, d'un bâtiment existant ayant fait l'objet d'un het verbouwen van een bestaand en vergund gebouw binnen het bestaande
permis et qu'elle ne concerne pas la transformation totale. bouwvolume en geen betrekking mag hebben op het volledig herbouwen.
B.3.2. Il ressort sans équivoque tant de la lettre que de la genèse de B.3.2. Zowel uit de letterlijke tekst van die bepaling als uit de
cette disposition que cette dernière concerne exclusivement des wordingsgeschiedenis ervan blijkt ondubbelzinnig dat die enkel
bâtiments existants effectivement érigés. En instaurant la disposition betrekking heeft op bestaande, werkelijk opgerichte gebouwen. Met de
en cause par le décret du 13 juillet 1994, le législateur décrétal a uitvaardiging van de in het geding zijnde regeling door het decreet
du reste voulu rendre plus strictes les possibilités de dérogation van 13 juli 1994 heeft de decreetgever overigens de
concernant les bâtiments non conformes à la destination de la zone. La afwijkingsmogelijkheden voor zonevreemde gebouwen willen verstrengen.
condition en vertu de laquelle il doit s'agir de bâtiments ' existants De voorwaarde dat het moet gaan om ' bestaande ' gebouwen vormt
' constitue dès lors l'essence même de la disposition en cause et derhalve de essentie van de in het geding zijnde bepaling en vindt
trouve sa justification dans les objectifs exposés au B.2. haar verantwoording in de doelstellingen uiteengezet onder B.2.
B.4. La délivrance d'un permis de bâtir pour un bâtiment encore à B.4. Het uitreiken van een bouwvergunning voor een nog op te richten
construire est régie par la réglementation générale contenue dans l'article 42 du décret litigieux. Le principe de cette réglementation est que le permis ne peut en règle être accordé que si la demande est conforme à la destination planologique de la zone. B.5. La différence de traitement qui existe entre, d'une part, le demandeur d'un permis qui sollicite une dérogation pour un bâtiment existant ayant fait l'objet d'un permis et, d'autre part, la personne qui demande un permis de bâtir pour un bâtiment encore à construire résulte de deux dispositions législatives ayant légitimement des finalités différentes. La différence de traitement en cause n'est donc pas discriminatoire ». B.9. Ainsi qu'il ressort des dispositions précitées du Code flamand de l'aménagement du territoire, la possibilité d'accorder des dérogations aux prescriptions urbanistiques dans le cadre de la délivrance du permis a été étendue davantage. L'article 4.4.20, en cause, du Code flamand de l'aménagement du territoire constitue une exception à la condition selon laquelle les constructions non conformes à la destination de la zone doivent être « gebouw wordt beheerst door de algemene regeling vervat in artikel 42 van het in het geding zijnde decreet. Het uitgangspunt van die regeling is dat de vergunning in beginsel enkel kan worden verleend indien zij niet strijdig is met de planologische bestemming van het gebied. B.5. Het verschil in behandeling tussen, enerzijds, de vergunningaanvrager die een afwijking vraagt voor een bestaand vergund gebouw, en, anderzijds, degene die een bouwvergunning vraagt voor een nog op te richten gebouw, volgt uit twee wettelijke bepalingen, die op rechtmatige wijze een verschillende finaliteit hebben. Het in het geding zijnde verschil in behandeling is derhalve niet discriminerend ». B.9. Zoals blijkt uit de reeds vermelde bepalingen van de VCRO is de mogelijkheid om bij de vergunningverlening afwijkingen van de stedenbouwkundige voorschriften toe te staan verder verruimd. Het in het geding zijnde artikel 4.4.20 van de VCRO vormt een uitzondering op de voorwaarde dat zonevreemde constructies moeten «
existantes » au moment de la demande de permis. Cette disposition a bestaan » op het ogenblik van de vergunningsaanvraag. Die bepaling
été insérée par le décret du 27 mars 2009 « adaptant et complétant la werd ingevoegd door het decreet van 27 maart 2009 tot aanpassing en
politique d'aménagement du territoire, des autorisations et du aanvulling van het ruimtelijke plannings-, vergunningen- en
maintien ». Auparavant, il n'était pas possible d'obtenir un permis handhavingsbeleid. Voordien bestond niet de mogelijkheid om een
pour la reconstruction d'une habitation non conforme à la destination vergunning te verkrijgen voor het herbouwen van een zonevreemde woning
de la zone qui était déjà démolie au moment de la demande de permis. die op het ogenblik van de vergunningsaanvraag reeds was afgebroken.
B.10. A présent, pour reconstruire au même endroit une habitation existante, non conforme à la destination de la zone, un permis d'urbanisme peut être octroyé, à condition que le nombre d'unités de logement soit limité au nombre d'unités existantes. Si le volume de construction existant dépasse 1 000 m3, le volume maximum de l'habitation reconstruite est limité à 1 000 m3. Un permis d'urbanisme ne peut être délivré dans les zones vulnérables du point de vue spatial (à l'exception des zones de parc) et dans les zones de récréation. B.11. Pour la reconstruction d'une habitation ou construction récemment démolie, non conforme à la destination de la zone, les mêmes conditions sont applicables; l'on entend ici par volume de construction existant le volume de construction avant la démolition. En outre, les conditions complémentaires suivantes sont applicables : (1) avant la démolition, un permis d'urbanisme de transformation ou de reconstruction a été délivré et le demandeur souhaite à présent B.10. Voor het herbouwen van een bestaande zonevreemde woning op dezelfde plaats geldt thans dat een stedenbouwkundige vergunning kan worden verleend op voorwaarde dat het aantal woongelegenheden beperkt blijft tot het bestaande aantal. Als het bestaande bouwvolume meer dan 1000 m3 bedraagt, is het maximale volume van de herbouwde woning beperkt tot 1000 m3. Een stedenbouwkundige vergunning kan niet worden verleend in ruimtelijk kwetsbare gebieden (met uitzondering van parkgebieden) en in recreatiegebieden. B.11. Voor het herbouwen van een recent afgebroken zonevreemde woning of constructie gelden dezelfde voorwaarden, waarbij onder het bestaande bouwvolume wordt verstaan het bouwvolume voorafgaand aan de afbraak. Daarenboven gelden de volgende bijkomende voorwaarden : (1) voorafgaand aan de afbraak werd een stedenbouwkundige vergunning tot verbouw of tot herbouw afgegeven, en de aanvrager wenst het plan nu
adapter le plan ou le transformer en reconstruction et (2) la demande aan te passen of om te zetten naar herbouw en (2) de aanvraag wordt
est introduite pendant le délai de validité du permis d'urbanisme ingediend binnen de geldigheidstermijn van de initiële
originaire pour la reconstruction ou transformation. stedenbouwkundige vergunning tot herbouw of tot verbouw.
B.12. Il appartient au législateur décrétal de déterminer dans quels B.12. Het komt de decreetgever toe te bepalen in welke gevallen en
cas et à quelles conditions, dans le cadre de la délivrance du permis, onder welke voorwaarden bij de vergunningverlening afwijkingen van de
des dérogations aux prescriptions urbanistiques peuvent être
autorisées. Ce faisant, il doit toutefois respecter les articles 10 et stedenbouwkundige voorschriften kunnen worden toegestaan. Hij dient
11 de la Constitution. daarbij evenwel de artikelen 10 en 11 van de Grondwet na te leven.
B.13. Reconstruire au même endroit une habitation ou construction déjà B.13. Het herbouwen op dezelfde plaats van een reeds afgebroken woning
démolie peut raisonnablement être réputé avoir un plus grand impact of constructie kan redelijkerwijze worden geacht een grotere impact te
sur l'aménagement du territoire que reconstruire une habitation hebben op de ruimtelijke ordening dan het herbouwen van een bestaande
existante. woning.
Compte tenu du large pouvoir d'appréciation dont dispose le Rekening houdend met de ruime beoordelingsbevoegdheid waarover de
législateur décrétal lorsqu'il arrête sa politique en matière decreetgever beschikt bij het bepalen van zijn beleid op het vlak van
d'urbanisme et d'aménagement du territoire, il n'est pas dénué de de stedenbouw en ruimtelijke ordening, is het niet zonder redelijke
justification raisonnable, s'agissant de la possibilité d'accorder des verantwoording om, wat de mogelijkheid betreft om bij de
dérogations aux prescriptions urbanistiques dans le cadre de la vergunningverlening voor het herbouwen op dezelfde plaats afwijkingen
délivrance du permis pour une reconstruction au même endroit, de van stedenbouwkundige voorschriften toe te staan, een aanvraag voor
soumettre une demande pour une habitation ou construction « récemment een « recent afgebroken » zonevreemde woning of constructie aan
démolie », non conforme à la destination de la zone, à des conditions strengere voorwaarden te onderwerpen dan een aanvraag voor een «
plus strictes qu'une demande pour une habitation ou construction « bestaande » zonevreemde woning of constructie.
existante », non conforme à la destination de la zone. Die verantwoording geldt eveneens wanneer het gaat om een
Cette justification est également valable lorsqu'il s'agit d'un permis regularisatievergunning, die immers wordt afgegeven « met inachtneming
de régularisation, qui est, en effet, délivré « en tenant compte des van de gebruikelijke beoordelingscriteria en conform de gebruikelijke
critères d'évaluation ordinaires et conformément à la procédure
d'autorisation habituelle ». vergunningsprocedure ».
Au regard du but de préserver un aménagement du territoire durable, le Teneinde de doelstelling van een duurzame ruimtelijke ordening te
législateur décrétal a pu exiger qu'avant la démolition, un permis vrijwaren, vermocht de decreetgever te vereisen dat voorafgaand aan de
d'urbanisme de transformation ou de reconstruction ait été délivré. afbraak een stedenbouwkundige vergunning tot verbouw of tot herbouw
Ceci d'autant plus que les personnes qui sont ainsi exclues de la werd afgegeven. Dat is des te meer het geval daar de personen die
possibilité d'obtenir un permis de régularisation se sont elles-mêmes daardoor van de mogelijkheid om een regularisatievergunning te
mises dans cette situation en procédant à la démolition avant de verkrijgen, worden uitgesloten, zich zelf in die situatie hebben
disposer d'un permis d'urbanisme de transformation ou de geplaatst door tot de afbraak over te gaan vooraleer over een
reconstruction. stedenbouwkundige vergunning tot verbouw of tot herbouw te beschikken.
B.14. Il n'est dès lors pas incompatible avec les articles 10 et 11 de B.14. Het is derhalve niet onbestaanbaar met de artikelen 10 en 11 van
la Constitution que, selon les termes de la question préjudicielle, « de Grondwet dat, in de bewoordingen van de prejudiciële vraag, «
toute personne peut obtenir un permis de régularisation pour les actes eenieder een regularisatievergunning kan bekomen voor
soumis à autorisation qui ont été réalisés sans permis d'urbanisme, à vergunningsplichtige handelingen verricht zonder stedenbouwkundige
condition que la demande de régularisation soit appréciée vergunning indien de aanvraag tot regularisatie op alle
favorablement par rapport à l'ensemble des règles, prescriptions et stedenbouwkundige regels, voorschriften en criteria gunstig wordt
critères d'urbanisme, mais que la personne qui, sans permis
d'urbanisme, a reconstruit une habitation non conforme à la beoordeeld, maar dit recht niet geldt voor de persoon, die zonder
destination de la zone n'a pas ce droit, au seul motif qu'elle ne stedenbouwkundige vergunning, een zonevreemde woning heeft herbouwd,
disposait pas, [avant] la démolition, d'un permis de transformation ou enkel omdat hij voor de afbraak geen aan die handeling voorafgaande
de reconstruction préalable à cet acte ». stedenbouwkundige vergunning tot verbouw of herbouw had ».
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
Les articles 4.2.24 et 4.4.20 du « Code flamand de l'Aménagement du De artikelen 4.2.24 en 4.4.20 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke
Territoire » ne violent pas les articles 10 et 11 de la Constitution. Ordening schenden de artikelen 10 en 11 van de Grondwet niet.
Ainsi rendu en langue néerlandaise et en langue française, Aldus gewezen in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig artikel
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof,
la Cour constitutionnelle, le 19 septembre 2014. op 19 september 2014.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
A. Alen A. Alen
^