Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 64/2014 du 3 avril 2014 Numéro du rôle : 5666 En cause : le recours en annulation de l'article 9 de la loi du 17 mars 2013 modifiant le Code judiciaire et la loi du 17 mai 2006 relative au statut juridique externe des pe La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De G(...)"
Extrait de l'arrêt n° 64/2014 du 3 avril 2014 Numéro du rôle : 5666 En cause : le recours en annulation de l'article 9 de la loi du 17 mars 2013 modifiant le Code judiciaire et la loi du 17 mai 2006 relative au statut juridique externe des pe La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De G(...) Uittreksel uit arrest nr. 64/2014 van 3 april 2014 Rolnummer : 5666 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 9 van de wet van 17 maart 2013 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek en van de wet van 17 mei 2006 betreffende de exter Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 64/2014 du 3 avril 2014 Uittreksel uit arrest nr. 64/2014 van 3 april 2014
Numéro du rôle : 5666 Rolnummer : 5666
En cause : le recours en annulation de l'article 9 de la loi du 17 In zake : het beroep tot vernietiging van artikel 9 van de wet van 17
mars 2013 modifiant le Code judiciaire et la loi du 17 mai 2006 maart 2013 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek en van de wet
relative au statut juridique externe des personnes condamnées à une van 17 mei 2006 betreffende de externe rechtspositie van veroordeelden
peine privative de liberté et aux droits reconnus à la victime dans le tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer toegekende rechten in
cadre des modalités de la peine (abrogation de l'article 31, § 5, de het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten (opheffing van artikel
la loi du 17 mai 2006), introduit par L.L. 31, § 5, van de wet van 17 mei 2006), ingesteld door L.L.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de
Groot, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet et R. Leysen, assistée rechters E. De Groot, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, T. Giet en R.
du greffier F. Meersschaut, présidée par le président A. Alen, Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 19 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 19 juni 2013
ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 20 juni
juin 2013 et parvenue au greffe le 20 juin 2013, L.L., a introduit un 2013, heeft L.L. beroep tot vernietiging ingesteld van artikel 9 van
recours en annulation de l'article 9 de la loi du 17 mars 2013 de wet van 17 maart 2013 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek en
modifiant le Code judiciaire et la loi du 17 mai 2006 relative au van de wet van 17 mei 2006 betreffende de externe rechtspositie van
statut juridique externe des personnes condamnées à une peine veroordeelden tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer
privative de liberté et aux droits reconnus à la victime dans le cadre toegekende rechten in het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten
des modalités de la peine (publiée au Moniteur belge du 19 mars 2013), (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 19 maart 2013), waarbij
par lequel l'article 31, § 5, de la loi précitée du 17 mai 2006 a été abrogé. artikel 31, § 5, van de voormelde wet van 17 mei 2006 wordt opgeheven.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Quant à la disposition attaquée Ten aanzien van de bestreden bepaling
B.1.1. La partie requérante demande l'annulation de l'article 9 de la B.1.1. De verzoekende partij vordert de vernietiging van artikel 9 van
loi du 17 mars 2013 modifiant le Code judiciaire et la loi du 17 mai de wet van 17 maart 2013 tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek en
2006 relative au statut juridique externe des personnes condamnées à van de wet van 17 mei 2006 betreffende de externe rechtspositie van
une peine privative de liberté et aux droits reconnus à la victime veroordeelden tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer
dans le cadre des modalités de la peine, qui dispose : toegekende rechten in het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten, dat bepaalt :
« Dans l'article 31 de la même loi, modifié par la loi du 27 décembre « In artikel 31 van dezelfde wet, gewijzigd bij de wet van 27 december
2006, le § 5 est abrogé ». 2006, wordt § 5 opgeheven ».
B.1.2. La loi à laquelle la disposition attaquée renvoie est la loi du B.1.2. De wet waarnaar de bestreden bepaling verwijst, is de wet van
17 mai 2006 relative au statut juridique externe des personnes 17 mei 2006 betreffende de externe rechtspositie van de veroordeelden
condamnées à une peine privative de liberté et aux droits reconnus à tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer toegekende rechten in
la victime dans le cadre des modalités de la peine. het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten.
L'article 31, § 5, actuellement abrogé, de cette loi disposait : Het thans opgeheven artikel 31, § 5, van die wet luidde :
« Si l'avis du directeur n'est pas communiqué dans le délai prévu aux « Indien het advies van de directeur niet wordt meegedeeld binnen de
articles 29, § 3 et 30, § 2, le président du tribunal de première instance peut, à la demande écrite du condamné, condamner le ministre sous peine d'astreinte à émettre son avis, par l'intermédiaire du directeur dans le délai prévu par le président du tribunal de première instance et à communiquer au condamné une copie de cet avis. Le président statue après avoir entendu le condamné et le ministre ou son délégué, sur avis du ministère public, dans les cinq jours de la réception de la demande. Cette décision n'est susceptible d'aucun recours ». in de artikelen 29, § 3 en 30, § 2, voorziene termijn kan de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg op schriftelijk verzoek van de veroordeelde, de minister op straffe van een dwangsom veroordelen tot het uitbrengen van zijn advies, via de directeur, binnen de termijn voorzien door de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg en om aan de veroordeelde een afschrift van dit advies ter kennis te brengen. De Voorzitter doet uitspraak na de veroordeelde en de minister of zijn gemachtigde te hebben gehoord, op advies van het openbaar ministerie, binnen vijf dagen na ontvangst van het verzoek. Tegen deze beslissing staat geen enkel rechtsmiddel open ».
B.1.3. L'article 30 de la loi du 17 mai 2006 dispose, depuis sa B.1.3. Artikel 30 van de wet van 17 mei 2006, sinds de wijziging ervan
modification par la loi du 17 mars 2013 : bij de wet van 17 maart 2013, bepaalt :
« § 1er. La libération conditionnelle et la mise en liberté provisoire « § 1. De voorwaardelijke invrijheidstelling en de voorlopige
invrijheidstelling met het oog op verwijdering van het grondgebied of
en vue de l'éloignement du territoire ou de la remise sont accordées met het oog op overlevering worden toegekend door de
par le juge de l'application des peines sur demande écrite du condamné. strafuitvoeringsrechter op schriftelijk verzoek van de veroordeelde.
§ 1er/1. La demande écrite est introduite au greffe de la prison. § 1/1. Het schriftelijk verzoek wordt ingediend op de griffie van de gevangenis.
Le greffe de la prison transmet la demande écrite au greffe du De griffie van de gevangenis zendt het schriftelijk verzoek binnen
tribunal de l'application des peines dans les vingt-quatre heures et vierentwintig uur over aan de griffie van de strafuitvoeringsrechtbank
en remet une copie au directeur. en bezorgt een afschrift aan de directeur.
§ 2. Le directeur rend un avis au plus tard dans les quatre mois après § 2. De directeur brengt een advies uit uiterlijk vier maanden na de
la réception de la demande écrite du condamné. Les articles 31 et 32 sont d'application ». ontvangst van het schriftelijk verzoek van de veroordeelde. De artikelen 31 en 32 zijn van toepassing ».
B.1.4. L'article 31 de la loi du 17 mai 2006 dispose, depuis sa B.1.4. Artikel 31 van de wet van 17 mei 2006, sinds de wijziging ervan
modification par la loi du 17 mars 2013 : bij de wet van 17 maart 2013, bepaalt :
« § 1er. Pour rédiger son avis, le directeur constitue un dossier et « § 1. Om zijn advies op te stellen, stelt de directeur een dossier
entend le condamné. Ce dossier contient : samen en hoort hij de veroordeelde. Dit dossier omvat :
- une copie de la fiche d'écrou; - een afschrift van de opsluitingsfiche;
- une copie des jugements et arrêts; - l'exposé des faits pour lesquels l'intéressé a été condamné; - un extrait du casier judiciaire; - la date d'admissibilité à la modalité d'exécution de la peine concernée; - le rapport du directeur rédigé selon les règles fixées par le Roi; - le cas échéant, l'avis motivé d'un service ou d'une personne spécialisé(e) dans l'expertise diagnostique des délinquants sexuels; - les remarques de la conférence du personnel, si le condamné a demandé à être entendu par cette instance conformément au § 2; - le mémoire du condamné ou de son conseil. - een afschrift van de vonnissen en arresten; - de uiteenzetting van de feiten waarvoor de betrokkene werd veroordeeld; - een uittreksel uit het strafregister; - de datum waarop de veroordeelde kan worden toegelaten tot de desbetreffende strafuitvoeringsmodaliteit; - het verslag van de directeur dat wordt opgesteld overeenkomstig de door de Koning bepaalde regels; - in voorkomend geval, het met redenen omkleed advies van een dienst of persoon die gespecialiseerd is in de diagnostische expertise van seksuele delinquenten; - de opmerkingen van het personeelscollege indien de veroordeelde overeenkomstig § 2 heeft verzocht door deze instantie te worden gehoord; - de memorie van de veroordeelde of van zijn raadsman.
§ 2. Le condamné peut, à sa demande, être entendu également par la § 2. De veroordeelde kan, op zijn verzoek, tevens worden gehoord door
conférence du personnel de l'établissement pénitentiaire, dont la het personeelscollege van de strafinrichting, waarvan de samenstelling
composition et le fonctionnement sont déterminés par le Roi. Les en de werking door de Koning worden bepaald. De schriftelijke
observations écrites de la conférence du personnel sont jointes au dossier. opmerkingen van het personeelscollege worden bij het dossier gevoegd.
§ 3. L'avis du directeur contient une proposition motivée d'octroi ou § 3. Het advies van de directeur omvat een gemotiveerd voorstel tot
de refus de la modalité d'exécution de la peine et, le cas échéant, toekenning of afwijzing van de strafuitvoeringsmodaliteit en, in
les conditions particulières qu'il estime nécessaire d'imposer au voorkomend geval, de bijzondere voorwaarden die hij nodig acht op te
condamné. leggen aan de veroordeelde.
§ 4. L'avis du directeur est adressé au greffe du tribunal de § 4. Het advies van de directeur wordt overgezonden aan de griffie van
l'application des peines, et une copie en est communiquée au ministère de strafuitvoeringsrechtbank en een afschrift ervan wordt meegedeeld
public et au condamné ».
Quant à la recevabilité du recours en annulation aan het openbaar ministerie en aan de veroordeelde ».
B.2.1. Le Conseil des ministres fait valoir en ordre principal que le Ten aanzien van de ontvankelijkheid van het beroep tot vernietiging
recours en annulation n'est pas recevable au motif que la partie B.2.1. De Ministerraad betoogt in hoofdorde dat het beroep tot
requérante ne justifierait pas de l'intérêt requis. vernietiging niet ontvankelijk is omdat de verzoekende partij niet
B.2.2. Après avoir passé trois mois et dix jours en détention doet blijken van het rechtens vereiste belang.
préventive, la partie requérante a été condamnée, le 14 août 2008, par B.2.2. De verzoekende partij werd op 14 augustus 2008, na drie maanden
le tribunal correctionnel de Louvain à un emprisonnement de douze en tien dagen in voorarrest te hebben doorgebracht, door de
Correctionele Rechtbank te Leuven veroordeeld tot een gevangenisstraf
mois, avec sursis probatoire pour la partie de la peine qui excédait van twaalf maanden, met probatie-uitstel voor het gedeelte van die
la durée de la détention préventive. Le 27 avril 2010, le même straf dat de duur van de voorlopige hechtenis overschreed. Op 27 april
tribunal a révoqué le sursis probatoire pour non-respect des 2010 heeft dezelfde Rechtbank het probatie-uitstel herroepen wegens
conditions de probation, de sorte que la partie requérante peut à tout niet-naleving van de probatievoorwaarden, zodat de verzoekende partij
moment être appelée à purger le reste de sa peine. op ieder ogenblik kan worden opgeroepen om de nog resterende straf te ondergaan.
B.2.3. La disposition attaquée s'inscrit dans le cadre des normes B.2.3. De bestreden bepaling past in het kader van de regeling van de
relatives à l'octroi de certaines modalités d'exécution de la peine, toekenning van bepaalde strafuitvoeringsmodaliteiten, met name de
notamment la détention limitée, la surveillance électronique, la beperkte detentie, het elektronische toezicht, de voorwaardelijke
libération conditionnelle et la libération provisoire en vue de invrijheidsstelling en de voorlopige invrijheidsstelling met het oog
l'éloignement du territoire ou de la remise. Etant donné que l'article op verwijdering van het grondgebied of met het oog op overlevering.
31, § 5, de la loi du 17 mai 2006, abrogé par la disposition attaquée, Doordat het bij de bestreden bepaling opgeheven artikel 31, § 5, van
devait garantir que, dans le cadre de cette réglementation, l'avis du de wet van 17 mei 2006 moest waarborgen, dat in het kader van die
directeur de l'établissement pénitentiaire soit communiqué dans les regeling, het advies van de directeur van de strafinrichting tijdig
wordt meegedeeld en doordat dit advies een element is in de
délais et que cet avis constitue un élément de l'élaboration de la totstandkoming van de beslissing tot toekenning van de vermelde
décision d'octroyer les modalités d'exécution de la peine mentionnées, strafuitvoeringsmodaliteiten, kan de verzoekende partij door de
la partie requérante peut être affectée directement et défavorablement opheffing van de vermelde wetsbepaling rechtstreeks en ongunstig
par l'abrogation de la disposition légale précitée. Elle justifie dès worden geraakt. Zij doet derhalve blijken van het vereiste belang om
lors de l'intérêt requis pour attaquer la disposition en cause. de bestreden bepaling aan te vechten.
B.2.4. L'exception est rejetée. B.2.4. De exceptie wordt verworpen.
Quant au fond Ten gronde
B.3.1. En vertu des articles 21 et suivants de la loi du 17 mai 2006, B.3.1. Op grond van de artikelen 21 en volgende van de wet van 17 mei
le condamné peut, avant la fin de la peine qui lui a été infligée, 2006 kan de veroordeelde vóór het einde van de opgelegde straf worden
être libéré ou se voir accorder une modalité alternative d'exécution vrijgelaten of een alternatieve modaliteit van strafuitvoering
de la peine. La loi prévoit à partir de quel moment le condamné peut ondergaan. De wet bepaalt vanaf welk ogenblik de veroordeelde
prétendre à ces modalités d'exécution de la peine et dans quel délai aanspraak kan maken op die modaliteiten van strafuitvoering en binnen
la procédure doit être entamée à cet effet. welke termijn de procedure daartoe moet worden gestart.
B.3.2. Il ressort de la requête que les objections de la partie B.3.2. Uit het verzoekschrift blijkt dat de bezwaren van de
requérante concernent la procédure de libération conditionnelle, verzoekende partij betrekking hebben op de procedure tot
réglée par les articles 30 et suivants de la loi du 17 mai 2006, dans voorwaardelijke invrijheidstelling, zoals geregeld in de artikelen 30
l'hypothèse où le détenu a été condamné à une peine privative de en volgende van de wet van 17 mei 2006, in het geval waarin de
liberté d'une durée égale ou inférieure à trois ans, de sorte que la gedetineerde werd veroordeeld tot een vrijheidsstraf van drie jaar of
Cour limite son examen à ces dispositions. minder, zodat het Hof zijn onderzoek tot die bepalingen beperkt.
La décision d'accorder une libération conditionnelle est prise par le De beslissing tot voorwaardelijke invrijheidstelling wordt genomen
juge de l'application des peines sur avis du directeur de door de strafuitvoeringsrechter op advies van de directeur van de
l'établissement pénitentiaire et du ministère public. L'avis du strafinrichting en van het openbaar ministerie. Het advies van de
directeur omvat een gemotiveerd voorstel tot toekenning of afwijzing
directeur contient une proposition motivée d'octroi ou de refus de la van de strafuitvoeringsmodaliteit en, in voorkomend geval, de
modalité d'exécution et, le cas échéant, les conditions particulières bijzondere voorwaarden die hij nodig acht op te leggen aan de
qu'il estime nécessaire d'imposer au condamné (article 31, § 3). veroordeelde (artikel 31, § 3). B.4.1. Het enige middel is afgeleid uit een schending van de artikelen
B.4.1. Le moyen unique est pris de la violation des articles 10, 11 et 10, 11 en 13 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen met de
13 de la Constitution, combinés ou non avec les articles 6.1, 13 et 14 artikelen 6.1, 13 en 14 van het Europees Verdrag voor de rechten van
de la Convention européenne des droits de l'homme et avec le principe de mens en met het algemeen rechtsbeginsel van het recht op een
général du droit à un procès équitable. eerlijk proces.
B.4.2. Selon la première branche du moyen, le principe d'égalité et de B.4.2. Volgens het eerste onderdeel van het middel wordt het beginsel
non-discrimination est violé en ce que le condamné est privé de la possibilité d'exiger, par voie judiciaire, l'avis du directeur de l'établissement pénitentiaire lorsque cet avis ne lui est pas fourni dans le délai, alors que les autres justiciables peuvent s'adresser au juge des référés lorsqu'une instance publique ne respecte pas les délais qui lui sont imposés pour prendre une décision. Dans la seconde branche du moyen, la partie requérante fait valoir que son droit à un procès équitable est violé si elle ne peut exiger, par voie judiciaire, l'avis du directeur, ce qui pourrait avoir pour conséquence que l'avis de la conférence du personnel de l'établissement pénitentiaire ne soit pas non plus pris en considération par le juge de l'application des peines. B.5. Le législateur a justifié comme suit l'abrogation, par la van gelijkheid en niet-discriminatie geschonden doordat aan de veroordeelde de mogelijkheid wordt ontnomen om via gerechtelijke weg het advies van de directeur van de strafinrichting af te dwingen wanneer dit niet tijdig wordt verleend, terwijl andere rechtsonderhorigen wel een beroep kunnen doen op de kortgedingrechter wanneer een overheidsinstantie de haar opgelegde termijnen om een beslissing te nemen niet naleeft. In het tweede onderdeel van het middel voert de verzoekende partij aan dat haar recht op een eerlijk proces is geschonden wanneer zij het advies van de directeur niet in rechte kan afdwingen, waardoor ook het advies van het personeelscollege van de strafinrichting niet in aanmerking zou kunnen worden genomen door de strafuitvoeringsrechter.
disposition attaquée, de l'article 31, § 5, de la loi du 17 mai 2006 : B.5. De opheffing van artikel 31, § 5, van de wet van 17 mei 2006 bij
de bestreden bepaling werd door de wetgever als volgt verantwoord :
« Cet article vise la suppression du paragraphe 5 de l'article 31 qui « Dit artikel beoogt de opheffing van de § 5 van het artikel 31 dat
prévoit pour le condamné une possibilité de procédure devant le voorziet in een proceduremogelijkheid voor de veroordeelde voor de
président du tribunal de première instance si le directeur ne rend pas voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg indien de directeur zijn
son avis dans le délai prévu afin de faire condamner le ministre sous peine d'astreinte à émettre son avis par l'intermédiaire du directeur. Il convient d'observer que dans la pratique, depuis l'entrée en vigueur de la loi, cette disposition a rarement été appliquée. Cela montre que les avis sont toujours rendus dans les délais prévus et donc à temps. Une telle procédure n'est d'ailleurs pas prévue pour les avis tardifs du ministère public. Enfin, il convient d'observer que la procédure devant le président du tribunal de première instance n'est pas la procédure la plus appropriée pour intervenir dans l'hypothèse où, à titre tout à fait exceptionnel, un avis serait malgré tout rendu tardivement. Il s'agit d'un problème d'organisation interne qui pourra et sera abordé en interne en cas de non-respect des délais. Bien que le Conseil d'Etat ne puisse souscrire à l'abrogation de ce paragraphe en raison des garanties en matière de maintien du droit qu'elle offrirait, le gouvernement maintient cette abrogation pour les raisons suivantes. L'objectif de ce gouvernement est de simplifier la procédure à travers toute la chaîne de procédure pénale. En outre, il convient de constater que le juge civil n'est pas le mieux placé pour intervenir dans cette matière spécifique. Le gouvernement estime qu'il est possible de répondre à la préoccupation du Conseil d'Etat sans devoir mener à nouveau cette procédure. advies niet binnen de gestelde termijn zou uitbrengen teneinde de minister op straffe van een dwangsom te laten veroordelen om via de directeur het advies te laten uitbrengen. In de praktijk moet worden vastgesteld dat sinds de inwerkingtreding van de wet, deze bepaling zelden toegepast is geweest. Dit geeft aan dat de adviezen steeds binnen de gestelde termijn en dus tijdig worden afgeleverd. Dergelijke procedure is trouwens ook niet voorzien voor laattijdige adviezen van het openbaar ministerie. Tot slot moet worden vastgesteld dat de procedure voor de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg niet de meest geschikte procedure is om in te grijpen indien zeer uitzonderlijk toch een laattijdig advies zou worden afgeleverd. Dit is een probleem van interne organisatie dat ingeval van niet naleving van termijnen intern kan en zal worden aangepakt. Hoewel de Raad van State zich niet kan vinden in de opheffing van deze paragraaf omwille van waarborgen inzake rechtshandhaving die deze zou bieden, behoudt de Regering de opheffing ervan en wel omwille van de volgende redenen. Het opzet van deze regering is te streven, doorheen de hele strafprocedurele keten, naar procedurele vereenvoudiging. Bovendien moet worden vastgesteld dat de burgerlijke rechter niet het best geplaatst is om tussen te komen in deze specifieke materie. De regering meent dat het mogelijk is om aan de bezorgdheid van de Raad van State tegemoet te komen zonder deze procedure opnieuw te
[...] moeten voeren. [...]
Le gouvernement prévoit à cet effet, dans le projet de loi modifiant De regering voorziet hiertoe in het wetsontwerp tot wijziging van het
le Code judiciaire et modifiant la loi du 17 mai 2006 relative au Wetboek van strafvordering en tot wijziging van de wet van 17 mei 2006
statut juridique externe des personnes condamnées à une peine betreffende de externe rechtspositie van veroordeelden tot een
privative de liberté et aux droits reconnus à la victime dans le cadre vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer toegekende modaliteiten in
des modalités d'exécution de la peine, de modifier les articles 34, § het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten, een wijziging van de
1er, et 52, § 1er, afin d'y inscrire que l'affaire est d'office artikelen 34, § 1, en 52, § 1 teneinde in te schrijven dat de zaak
examinée à l'audience au plus tard six mois après l'introduction de la d'office op zitting wordt behandeld ten laatste zes maanden na de
demande par le condamné, qu'il ait été ou non satisfait aux indiening van het verzoek door de veroordeelde, ongeacht of aan de
obligations d'avis. La réglementation actuelle selon laquelle le adviesverplichtingen zijn voldaan. De huidige regeling dat bij
ministère public doit, en cas de retard, rendre son avis avant ou laattijdigheid het openbaar ministerie zijn advies moet uitbrengen
pendant l'audience est conservée conformément à l'avis du Conseil voor of tijdens de zitting wordt behouden, volgend op het advies van
d'Etat » (Doc. parl., 2012-2013, DOC 53 2603/001 et 53-2604/001, pp. de Raad van State » (Parl. St., Kamer, 2012-2013, DOC 53-2603/001 en
21-22). 53-2604/001, pp. 21-22).
B.6.1. Il ressort de ce qui précède que le législateur a abrogé B.6.1. Uit het bovenstaande blijkt dat de wetgever voor de opheffing
l'article 31, § 5, de la loi du 17 mai 2006 parce que cette van artikel 31, § 5, van de wet van 17 mei 2006 heeft geopteerd omdat
disposition aurait rarement été appliquée en pratique, parce qu'il die bepaling in de praktijk zelden zou zijn toegepast, omdat hij
poursuit une simplification procédurale et parce qu'il a estimé que la streeft naar procedurele vereenvoudiging en omdat hij van oordeel was
procédure en référé devant le tribunal de première instance ne dat de procedure in kort geding voor de rechtbank van eerste aanleg
constituait pas la voie la plus appropriée dans cette matière niet de meest geschikte weg is in die specifieke materie.
spécifique. B.6.2. Avant la modification de la loi du 17 mai 2006 par la loi B.6.2. Vóór de wijziging van de wet van 17 mei 2006 bij de bestreden
attaquée du 17 mars 2013, le condamné détenu avait besoin de l'avis du wet van 17 maart 2013, was voor de gedetineerde veroordeelde het
directeur de l'établissement pénitentiaire pour enclencher la advies van de directeur van de strafinrichting noodzakelijk om de
procédure de libération conditionnelle devant le juge de l'application procedure tot voorwaardelijke invrijheidstelling voor de
strafuitvoeringsrechter op gang te brengen. Aldus was het belangrijk
des peines. Il était donc important que cet avis soit rendu au moment dat dit advies op het bij de wet bepaalde tijdstip werd uitgebracht en
prévu par la loi et que, dans le cas contraire, le détenu disposât de dat, wanneer dat niet geval was, de gedetineerde beschikte over de
la possibilité d'obtenir cet avis, le cas échéant, par voie mogelijkheid om het in voorkomend geval langs gerechtelijke weg af te
judiciaire, sur la base de l'article 31, § 5, de la loi du 17 mars dwingen op grond van artikel 31, § 5, van de wet van 17 mei 2006,
2013, tel qu'il s'appliquait avant son abrogation par la disposition zoals het van toepassing was vóór de afschaffing ervan bij de
attaquée. bestreden bepaling.
B.6.3. Depuis sa modification par la loi du 17 mars 2013, l'article 30 B.6.3. Sinds de wijziging ervan bij de wet van 17 maart 2013 bepaalt
de la loi du 17 mai 2006 dispose toutefois que la libération artikel 30 van de wet van 17 mei 2006 evenwel dat de voorwaardelijke
conditionnelle peut être accordée par le juge de l'application des invrijheidstelling kan worden toegekend door de
peines sur demande écrite du détenu et non, comme auparavant, après strafuitvoeringsrechter op schriftelijk verzoek van de gedetineerde,
avis du directeur de l'établissement pénitentiaire. La demande écrite en niet zoals voorheen, na advies van de directeur van de
est introduite au greffe de l'établissement pénitentiaire, qui la strafinrichting. Het schriftelijke verzoek wordt ingediend op de
transmet dans les 24 heures au greffe du tribunal de l'application des griffie van de strafinrichting, die het binnen vierentwintig uur
peines et en remet une copie au directeur, lequel doit rendre un avis overzendt aan de griffie van de strafuitvoeringsrechtbank en een
dans les quatre mois à compter de la réception de la demande. afschrift bezorgt aan de directeur, die binnen vier maanden na
ontvangst van het verzoek een advies moet uitbrengen.
Dans le mois de la réception de l'avis du directeur, le ministère Binnen een maand na de ontvangst van het advies van de directeur zendt
public transmet son avis d'octroi ou de refus de la modalité het openbaar ministerie zijn advies tot toekenning of afwijzing van de
d'exécution de la peine au juge de l'application des peines et en strafuitvoeringsmodaliteit over aan de strafuitvoeringsrechter en
communique une copie au détenu et au directeur (article 33). deelt het in afschrift mee aan de gedetineerde en aan de directeur
B.7.1. Eu égard à l'importance de la faculté d'obtenir la libération (artikel 33). B.7.1. Gezien het belang van de mogelijkheid tot voorwaardelijke
conditionnelle, il y a lieu de considérer que le directeur de invrijheidstelling voor de gedetineerde veroordeelde, moet ervan
l'établissement pénitentiaire respecte l'obligation qui lui est faite worden uitgegaan dat de directeur van de strafinrichting de hem
de rédiger son avis dans le délai prescrit par l'article 30, § 2, de opgelegde adviesverplichting nakomt binnen de in artikel 30, § 2, van
de wet van 17 mei 2006 bepaalde termijn.
Uit het bovenstaande blijkt evenwel dat, in tegenstelling tot wat het
la loi du 17 mai 2006. geval was vóór de wijziging van artikel 30, § 1, van de wet van 17 mei
Il ressort toutefois de ce qui précède que, contrairement à ce qui 2006 bij de bestreden wet van 17 maart 2013, het eventueel ontbreken
était le cas avant la modification de l'article 30, § 1er, de la loi van het advies van de gevangenisdirecteur de aanvang van de procedure
du 17 mai 2006 par la loi attaquée du 17 mars 2013, l'absence
éventuelle de l'avis du directeur de la prison ne peut empêcher le tot voorwaardelijke invrijheidstelling niet kan belemmeren.
déclenchement de la procédure de libération conditionnelle. B.7.2. Bovendien zal, volgens het eveneens gewijzigde artikel 34 van
B.7.2. En outre, aux termes de l'article 34 de la loi du 17 mai 2006, de wet van 17 mei 2006, de strafuitvoeringsrechter voortaan uiterlijk
lui aussi modifié, le juge de l'application des peines doit dorénavant zes maanden na de indiening van het verzoek van de veroordeelde tot
traiter l'affaire au plus tard six mois après le dépôt de la demande voorwaardelijke invrijheidstelling, de zaak moeten behandelen, ook
de libération conditionnelle du condamné, même si le directeur n'a pas indien de directeur zijn advies niet tijdig heeft verleend.
remis son avis dans le délai. Comme il a été exposé en B.5, le législateur a introduit cette Zoals is uiteengezet in B.5, heeft de wetgever die waarborg ingevoerd
garantie afin de garantir au condamné que l'absence d'avis du teneinde de veroordeelde te verzekeren dat het uitblijven van het
directeur n'hypothéquera pas la poursuite de la procédure devant le advies van de directeur de voortgang van de procedure voor de
juge de l'application des peines. strafuitvoeringsrechter niet zou hypothekeren.
B.7.3. En conséquence, il ressort de ce qui précède que le législateur B.7.3. Uit het bovenstaande blijkt derhalve dat de wetgever de
a abrogé la possibilité pour le condamné d'obtenir, en vertu de mogelijkheid heeft afgeschaft voor de veroordeelde om op grond van
l'article 31, § 5, de la loi du 17 mai 2006, l'avis du directeur de artikel 31, § 5, van de wet van 17 mei 2007 het advies van de
l'établissement pénitentiaire, par décision du président du tribunal directeur van de strafinrichting bij beslissing van de voorzitter van
de première instance, mais qu'il a simultanément pris des mesures de rechtbank van eerste aanleg af te dwingen, maar tegelijk
visant à garantir que le fait que l'avis du directeur ne soit pas maatregelen heeft genomen die ertoe strekken te waarborgen dat de
remis dans les délais n'hypothèque pas la poursuite de la procédure de niet-tijdige afgifte van dat advies de voortgang van de procedure tot
libération conditionnelle. voorwaardelijke invrijheidstelling niet hypothekeert.
B.8.1. Lorsque l'avis du ministère public n'a pas été communiqué dans B.8.1. Wanneer het advies van het openbaar ministerie niet wordt
le délai prévu par l'article 33, le ministère public doit rendre son toegezonden binnen de bij artikel 33 bepaalde termijn, dient het
avis par écrit avant ou pendant l'audience devant le juge de openbaar ministerie zijn advies schriftelijk uit te brengen vóór of
l'application des peines. Ce juge entend le condamné et son conseil, tijdens de zitting van de strafuitvoeringsrechter. Deze hoort de
le ministère public et le directeur de l'établissement pénitentiaire veroordeelde en zijn raadsman, het openbaar ministerie en de directeur
(article 35). Ainsi, ce dernier a toujours la possibilité d'émettre un van de strafinrichting (artikel 35). Aldus heeft die laatste steeds de
avis à l'audience. Le juge de l'application des peines peut en outre mogelijkheid een advies uit te brengen op de zitting. De
reporter l'examen de l'affaire, en application de l'article 37, de strafuitvoeringsrechter kan de behandeling van de zaak bovendien
sorte que le directeur puisse rédiger un avis écrit. uitstellen met toepassing van artikel 37, zodat de directeur een
schriftelijk advies kan opstellen.
B.8.2. Afin de garantir les droits du condamné, l'article 31, § 1er, B.8.2. Teneinde de rechten van de veroordeelde te vrijwaren, moet het
de la loi du 17 mai 2006, cité en B.1.4, doit être interprété en ce in B.1.4 aangehaalde artikel 31, § 1, van de wet van 17 mei 2006 aldus
sens que le fait que le directeur de l'établissement pénitentiaire worden begrepen dat het feit dat de directeur van de strafinrichting
n'ait pas, le cas échéant, rendu son avis dans le délai prévu par in voorkomend geval zijn advies niet heeft uitgebracht binnen de in
l'article 30, § 2, de cette loi ne le dispense pas de l'obligation de artikel 30, § 2, van die wet bepaalde termijn, hem niet ontslaat van
constituer le dossier et de le transmettre au juge de l'application de verplichting om het dossier samen te stellen en het aan de
des peines. L'article 34, § 2, de cette loi dispose en effet que le strafuitvoeringsrechter over te zenden. Artikel 34, § 2, van die wet
dossier du condamné est tenu, au moins quatre jours avant la date bepaalt immers dat het dossier van de veroordeelde gedurende ten
minste vier dagen vóór de datum waarop de zitting van de
strafuitvoeringsrechter is vastgesteld, voor inzage ter beschikking
fixée pour l'audience devant le juge de l'application des peines, à la wordt gesteld van de veroordeelde en zijn raadsman op de griffie van
disposition du condamné et de son conseil pour consultation au greffe die rechtbank of, indien de veroordeelde gedetineerd is, op de griffie
de ce tribunal ou, si le condamné est en détention, au greffe de la van de gevangenis waar de veroordeelde zijn straf ondergaat. De
prison où il subit sa peine. Le condamné peut, à sa demande, obtenir veroordeelde kan, op zijn verzoek, een afschrift van het dossier
une copie du dossier. krijgen.
B.8.3. Selon l'article 2 de l'arrêté royal du 29 janvier 2007 B.8.3. Volgens artikel 2 van het koninklijk besluit van 29 januari
déterminant le contenu du rapport du directeur et déterminant la 2007 tot bepaling van de inhoud van het verslag van de directeur en
composition et le fonctionnement de la conférence du personnel, le tot bepaling van de samenstelling en de werkwijze van het
rapport du directeur mentionné dans l'article 31, § 1er, de la loi du personeelscollege bevat het in artikel 31, § 1, van de wet van 17 mei
17 mai 2006 contient l'analyse que le directeur a faite de la 2006 bedoelde verslag van de directeur de analyse van de persoonlijke
situation personnelle du condamné au regard de la mesure d'exécution situatie van de veroordeelde die de directeur heeft uitgevoerd in het
de la peine qui est à l'examen. Cette analyse porte sur les conditions licht van de te beoordelen strafuitvoeringsmodaliteit. Die analyse
de temps et de fond que la loi attache à cette mesure et sur les heeft betrekking op de tijdsvoorwaarden en de inhoudelijke
voorwaarden, op de tegenaanwijzingen die de wet aan die maatregel
verbindt en op de middelen die toelaten om de eventuele
contre-indications éventuelles. Pour fonder son analyse, le directeur tegenaanwijzingen tegen te gaan. Om zijn analyse te onderbouwen, hoort
entend le condamné et se base sur l'examen des pièces du dossier de directeur de veroordeelde en steunt hij op het onderzoek van de
énumérées à l'article 31 de la loi. Le directeur peut en outre stukken van het dossier zoals opgesomd in artikel 31 van de wet. De
demander au service psychosocial de l'établissement ou au Service des directeur kan bovendien aan de psychosociale dienst van de inrichting
Maisons de justice un rapport sur les points qu'il précise. of aan de Dienst Justitiehuizen een verslag vragen over de punten die hij aangeeft.
B.8.4. Comme il ressort de l'article 31, § 1er, le dossier doit B.8.4. Zoals blijkt uit artikel 31, § 1, moet het dossier, naast het
également contenir, outre le rapport du directeur, les observations de verslag van de directeur, ook de opmerkingen van het personeelscollege
la conférence du personnel, si le condamné a demandé à être entendu bevatten, indien de veroordeelde gevraagd heeft door dat college te
par cette conférence. worden gehoord.
B.9. Ten slotte kan de veroordeelde, onder de voorwaarden bepaald in
B.9. Enfin le condamné peut, aux conditions prévues par les articles 2 de artikelen 2 en 584, eerste lid, van het Gerechtelijk Wetboek, bij
et 584, alinéa 1er, du Code judiciaire, saisir le président du de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg een vordering
tribunal de première instance afin d'exiger du directeur de instellen teneinde van de directeur van de strafinrichting te vereisen
l'établissement pénitentiaire qu'il transmette le dossier, lorsqu'il dat hij het dossier moet overleggen, wanneer hij dat niet heeft gedaan
ne l'a pas fait dans le délai de quatre mois prévu à l'article 30, § binnen de termijn van vier maanden bepaald in artikel 30, § 2, van de
2, de la loi du 17 mai 2006, sans toutefois que l'intervention du wet van 17 mei 2006, zonder dat het optreden van de voorzitter van de
président du tribunal de première instance porte atteinte à la rechtbank van eerste aanleg evenwel afbreuk doet aan de bevoegdheid
compétence du juge de l'application des peines et pour autant que van de strafuitvoeringsrechter en voor zover dat optreden niet
cette intervention ne soit pas incompatible avec les dispositions onbestaanbaar is met de wettelijke bepalingen en de beginselen die de
légales et les principes qui régissent le fonctionnement des
juridictions de l'application des peines. werking van de strafuitvoeringsgerechten beheersen.
B.10. Compte tenu de ce qui précède, la disposition attaquée n'est pas B.10. Rekening houdend met het voorgaande is de bestreden bepaling
dénuée de justification raisonnable. niet zonder redelijke verantwoording.
B.11. Sous réserve de l'interprétation mentionnée en B.8.2 et compte B.11. Onder voorbehoud van de in B.8.2 vermelde interpretatie en
tenu de ce qui est dit en B.9, le moyen n'est pas fondé. rekening houdend met hetgeen in B.9 is gezegd, is het middel niet gegrond.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
rejette le recours, sous réserve de l'interprétation mentionnée en verwerpt het beroep, onder voorbehoud van de in B.8.2 vermelde
B.8.2 et compte tenu de ce qui est dit en B.9. interpretatie en rekening houdend met hetgeen in B.9 is gezegd.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise, en langue française et en Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits,
langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op
janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 3 het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 3 april
avril 2014. 2014.
Le greffier, De griffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
Le président, De voorzitter,
A. Alen A. Alen
^