Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 57/2014 du 3 avril 2014 Numéro du rôle : 5585 En cause : le recours en annulation de la loi spéciale du 19 juillet 2012 portant modification de la loi du 9 août 1988 portant modification de la loi communale, de la loi él La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, des juges E. De Groo(...)"
Extrait de l'arrêt n° 57/2014 du 3 avril 2014 Numéro du rôle : 5585 En cause : le recours en annulation de la loi spéciale du 19 juillet 2012 portant modification de la loi du 9 août 1988 portant modification de la loi communale, de la loi él La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, des juges E. De Groo(...) Uittreksel uit arrest nr. 57/2014 van 3 april 2014 Rolnummer : 5585 In zake : het beroep tot vernietiging van de bijzondere wet van 19 juli 2012 houdende wijziging van de wet van 9 augustus 1988 tot wijziging van de gemeentewet, de gemeenteki Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, de rechters E. (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 57/2014 du 3 avril 2014 Uittreksel uit arrest nr. 57/2014 van 3 april 2014
Numéro du rôle : 5585 Rolnummer : 5585
En cause : le recours en annulation de la loi spéciale du 19 juillet In zake : het beroep tot vernietiging van de bijzondere wet van 19
2012 portant modification de la loi du 9 août 1988 portant juli 2012 houdende wijziging van de wet van 9 augustus 1988 tot
modification de la loi communale, de la loi électorale communale, de wijziging van de gemeentewet, de gemeentekieswet, de organieke wet
la loi organique des centres publics d'aide sociale, de la loi betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, de
provinciale, du Code électoral, de la loi organique des élections provinciewet, het Kieswetboek, de wet tot regeling van de
provinciales et de la loi organisant l'élection simultanée pour les provincieraadsverkiezingen en de wet tot regeling van de gelijktijdige
chambres législatives et les conseils provinciaux (dite « de parlements- en provincieraadsverkiezingen (de zogenaamde «
pacification communautaire ») et de la loi spéciale du 8 août 1980 de pacificatiewet ») en van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot
réformes institutionnelles, concernant la nomination des bourgmestres hervorming der instellingen, wat de benoeming van de burgemeesters van
des communes périphériques, introduit par Bart Laeremans et autres. de randgemeenten betreft, ingesteld door Bart Laeremans en anderen.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, des juges E. De samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, de rechters
Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T.
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût et T. Giet, et, conformément à Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût en T. Giet, en, overeenkomstig
l'article 60bis de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur la Cour artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
constitutionnelle, du président émérite M. Bossuyt, assistée du Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter M. Bossuyt, bijgestaan door de
greffier F. Meersschaut, présidée par le président émérite M. Bossuyt, griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van emeritus voorzitter
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : M. Bossuyt, wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet du recours et procédure I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Par requête adressée à la Cour par lettre recommandée à la poste le 20 Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 20 februari
février 2013 et parvenue au greffe le 21 février 2013, un recours en 2013 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 21
annulation de la loi spéciale du 19 juillet 2012 portant modification februari 2013, is beroep tot vernietiging ingesteld van de bijzondere
de la loi du 9 août 1988 portant modification de la loi communale, de wet van 19 juli 2012 houdende wijziging van de wet van 9 augustus 1988
la loi électorale communale, de la loi organique des centres publics tot wijziging van de gemeentewet, de gemeentekieswet, de organieke wet
d'aide sociale, de la loi provinciale, du Code électoral, de la loi betreffende de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, de
organique des élections provinciales et de la loi organisant provinciewet, het Kieswetboek, de wet tot regeling van de
l'élection simultanée pour les chambres législatives et les conseils provincieraadsverkiezingen en de wet tot regeling van de gelijktijdige
provinciaux (dite « de pacification communautaire ») et de la loi parlements- en provincieraadsverkiezingen (de zogenaamde «
spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles, concernant la pacificatiewet ») en van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot
nomination des bourgmestres des communes périphériques (publiée au hervorming der instellingen, wat de benoeming van de burgemeesters van
de randgemeenten betreft (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van
Moniteur belge du 22 août 2012) a été introduit par Bart Laeremans, 22 augustus 2012) door Bart Laeremans, wonende te 1850 Grimbergen,
demeurant à 1850 Grimbergen, Nieuwe Schapenweg 2, Joris Van Hauthem, Nieuwe Schapenweg 2, Joris Van Hauthem, wonende te 1750 Lennik,
demeurant à 1750 Lennik, Scheestraat 21, Philip Claeys, demeurant à Scheestraat 21, Philip Claeys, wonende te 3090 Overijse,
3090 Overijse, Kruiskruidlaan 11, et Marleen Fannes, demeurant à 1910 Kruiskruidlaan 11, en Marleen Fannes, wonende te 1910 Kampenhout,
Kampenhout, Sint-Servaesstraat 209. Sint-Servaesstraat 209.
(...) (...)
II. En droit II. In rechte
(...) (...)
Quant aux dispositions attaquées Ten aanzien van de bestreden bepalingen
B.1.1. La loi spéciale du 19 juillet 2012 « portant modification de la B.1.1. De bijzondere wet van 19 juli 2012 « houdende wijziging van de
loi du 9 août 1988 portant modification de la loi communale, de la loi wet van 9 augustus 1988 tot wijziging van de gemeentewet, de
électorale communale, de la loi organique des centres publics d'aide gemeentekieswet, de organieke wet betreffende de openbare centra voor
sociale, de la loi provinciale, du Code électoral, de la loi organique maatschappelijk welzijn, de provinciewet, het Kieswetboek, de wet tot
des élections provinciales et de la loi organisant l'élection regeling van de provincieraadsverkiezingen en de wet tot regeling van
simultanée pour les chambres législatives et les conseils provinciaux de gelijktijdige parlements- en provincieraadsverkiezingen (de
(dite « de pacification communautaire ») et de la loi spéciale du 8 zogenaamde ' pacificatiewet ') en van de bijzondere wet van 8 augustus
août 1980 de réformes institutionnelles, concernant la nomination des 1980 tot hervorming der instellingen, wat de benoeming van de
bourgmestres des communes périphériques » a instauré une nouvelle burgemeesters van de randgemeenten betreft » heeft een nieuwe
procédure pour la nomination des bourgmestres des communes procedure ingesteld voor de benoeming van de burgemeesters van de
périphériques, en vertu de laquelle la contestation du refus d'une randgemeenten, waarbij de betwisting van de weigering van een
nomination est tranchée par l'assemblée générale de la section du benoeming door de algemene vergadering van de afdeling
contentieux administratif du Conseil d'Etat. bestuursrechtspraak van de Raad van State wordt beslecht.
L'article 4 de cette loi spéciale a inscrit la nouvelle procédure dans Artikel 4 van die bijzondere wet heeft de nieuwe procedure
la loi de pacification, qui l'insère à son tour dans la Nouvelle loi ingeschreven in de pacificatiewet, die ze op haar beurt invoegt in de
communale. Nieuwe Gemeentewet.
L'article 13bis, inséré dans la Nouvelle loi communale, dispose : Het aldus in de Nieuwe Gemeentewet ingevoegde artikel 13bis bepaalt :
« § 1er. Dans les communes périphériques visées à l'article 7 des lois « § 1. In de randgemeenten bedoeld in artikel 7 van de wetten op het
sur l'emploi des langues en matière administrative, coordonnées le 18 gebruik van de talen in bestuurszaken, gecoördineerd op 18 juli 1966,
juillet 1966, l'acte de présentation du bourgmestre est confirmé par wordt de voordrachtsakte van de burgemeester bevestigd door een
un vote du conseil communal et est transmis au Gouvernement flamand. A stemming van de gemeenteraad en aan de Vlaamse Regering bezorgd. Vanaf
dater de ce vote, le candidat bourgmestre est désigné bourgmestre, die stemming is de kandidaat-burgemeester aangewezen-burgemeester,
porte le titre de ' bourgmestre désigné ' et exerce toutes les draagt hij de titel van ' aangewezen-burgemeester ' en oefent hij alle
fonctions dévolues au bourgmestre. Il n'est toutefois pas remplacé functies uit die aan de burgemeester worden toevertrouwd. Hij wordt
comme échevin, s'il avait été élu comme échevin. evenwel niet als schepen vervangen, indien hij als schepen werd
§ 2. Dès réception de cet acte de présentation confirmé par le vote du verkozen. § 2. Zodra de Vlaamse Regering deze voordrachtsakte die werd bevestigd
door een stemming van de gemeenteraad ontvangt, beschikt zij over een
conseil communal, le Gouvernement flamand dispose d'un délai de termijn van zestig dagen om over te gaan tot de benoeming van de
soixante jours pour procéder à la nomination du bourgmestre désigné ou aangewezen-burgemeester of tot de mededeling van een beslissing tot
notifier une décision de refus de nomination conformément au § 4. weigering van de benoeming overeenkomstig § 4.
§ 3. Si le Gouvernement flamand nomme le bourgmestre désigné ou ne § 3. Indien de Vlaamse Regering de aangewezen-burgemeester benoemt of
notifie pas de décision dans le délai qui lui est imparti, le indien zij geen beslissing meedeelt binnen de haar toegewezen termijn,
bourgmestre désigné est définitivement nommé et remplacé comme is de aangewezen-burgemeester definitief benoemd en wordt hij als
échevin, conformément à la procédure prévue à l'article 15, § 2, s'il schepen vervangen overeenkomstig de procedure bepaald in artikel 15, §
avait été élu comme échevin. 2, indien hij als schepen werd verkozen.
§ 4. Si le Gouvernement flamand refuse la nomination définitive de § 4. Indien de Vlaamse Regering de definitieve benoeming van de
l'intéressé, il notifie cette décision de refus au bourgmestre betrokkene weigert, deelt zij deze beslissing tot weigering mee aan de
désigné, au gouverneur et au gouverneur-adjoint de la province du aangewezen-burgemeester, aan de gouverneur en de adjunct-gouverneur
Brabant flamand, au secrétaire communal de la commune concernée et à van de provincie Vlaams-Brabant, aan de gemeentesecretaris van de
l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du betrokken gemeente en aan de algemene vergadering van de afdeling
Conseil d'Etat. La notification au bourgmestre désigné indique bestuursrechtspraak van de Raad van State. De mededeling aan de
également le lieu où le dossier administratif peut être consulté. aangewezen-burgemeester vermeldt eveneens waar het administratief dossier kan worden geraadpleegd.
§ 5. Le bourgmestre désigné dispose d'un délai de trente jours à § 5. De aangewezen-burgemeester beschikt over een termijn van dertig
partir de la réception de la notification visée au § 4 pour déposer un dagen vanaf de ontvangst van de mededeling bedoeld in § 4 om een
mémoire auprès de l'assemblée générale de la section du contentieux memorie in te dienen bij de algemene vergadering van de afdeling
administratif du Conseil d'Etat. bestuursrechtspraak van de Raad van State.
L'assemblée générale de la section du contentieux administratif statue De algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak spreekt
dans les nonante jours de l'introduction de ce mémoire. zich uit binnen de negentig dagen na de indiening van deze memorie.
L'inscription au rôle général du Conseil d'Etat s'opère au moment de De inschrijving op de algemene rol van de Raad van State vindt plaats
l'introduction du mémoire. op het ogenblik dat de memorie wordt ingediend.
Le mémoire est daté et contient : De memorie wordt gedagtekend en bevat :
1° l'intitulé ' mémoire relatif à une décision concernant la 1° het opschrift ' memorie met betrekking tot een beslissing over de
nomination définitive d'un bourgmestre d'une commune périphérique '; definitieve benoeming van een burgemeester van een randgemeente ';
2° le nom et le domicile du bourgmestre désigné, et le domicile élu; 2° de naam en de woonplaats van de aangewezen-burgemeester en de
gekozen woonplaats;
3° un exposé des faits et des moyens. 3° een uiteenzetting van de feiten en de middelen.
Le mémoire n'est pas inscrit au rôle : De memorie wordt niet op de rol ingeschreven indien :
1° s'il n'est pas signé ou n'est pas accompagné de quatre copies 1° ze niet is ondertekend of niet vergezeld gaat van vier door de
certifiées conformes par le signataire; ondertekenaar voor eensluidend verklaarde afschriften;
2° s'il n'est pas joint un inventaire des pièces, lesquelles doivent toutes être numérotées conformément à cet inventaire. En cas d'application de l'alinéa 5, le greffier en chef adresse un courrier au bourgmestre désigné précisant la cause du non-enrôlement et l'invitant à régulariser son mémoire dans les quinze jours. Le bourgmestre désigné qui régularise son mémoire dans les quinze jours de la réception de l'invitation visée à l'alinéa 6 est censé l'avoir déposé à la date de son premier envoi. Un mémoire non régularisé ou régularisé de manière incomplète ou tardive est réputé non déposé. En même temps qu'il dépose son mémoire, le bourgmestre désigné envoie une copie de celui-ci au Gouvernement flamand pour son information. Cet envoi ne fait pas courir les délais que le Gouvernement flamand doit prendre en considération. Le greffier en chef transmet sans délai une copie du mémoire au Gouvernement flamand, à l'auditeur général et à l'auditeur général adjoint. Dans les quinze jours de la notification du mémoire par le greffier en chef, le Gouvernement flamand lui transmet le dossier administratif complet auquel il peut joindre une note d'observations. 2° er geen inventaris is bijgevoegd van de stukken, die alle overeenkomstig die inventaris genummerd moeten zijn. In geval van toepassing van het vijfde lid, richt de hoofdgriffier aan de aangewezen-burgemeester een brief waarin meegedeeld wordt waarom de memorie niet is ingeschreven op de rol en waarbij de aangewezen-burgemeester verzocht wordt binnen vijftien dagen zijn memorie te regulariseren. De aangewezen-burgemeester die zijn memorie regulariseert binnen de vijftien dagen na de ontvangst van het verzoek bedoeld in het zesde lid, wordt geacht het te hebben ingediend op de datum van de eerste verzending ervan. Een memorie die niet, onvolledig of laattijdig is geregulariseerd, wordt geacht niet te zijn ingediend. Op hetzelfde ogenblik waarop hij zijn memorie indient, stuurt de aangewezen-burgemeester een kopie daarvan ter informatie aan de Vlaamse Regering. Deze verzending stelt de termijnen niet in werking die de Vlaamse Regering in acht moet nemen. De hoofdgriffier zendt onverwijld een afschrift van de memorie aan de Vlaamse Regering, aan de auditeur-generaal en aan de adjunct-auditeur-generaal over. De Vlaamse Regering zendt hem binnen vijftien dagen na de kennisgeving van de memorie door de hoofdgriffier het volledige administratief dossier over, waarbij zij een nota met opmerkingen kan voegen. Eén van de exemplaren van de nota wordt door de hoofdgriffier gezonden
Un des exemplaires de la note est communiqué par le greffier en chef aan de aangewezen-burgemeester en aan de leden van het auditoraat
au bourgmestre désigné ainsi qu'aux membres de l'auditorat visés à bedoeld in artikel 93, § 5, van de wetten op de Raad van State,
l'article 93, § 5, des lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 gecoördineerd op 12 januari 1973.
janvier 1973. Toute note d'observations tardive est écartée des débats. Een te laat ingediende nota met opmerkingen wordt uit de debatten geweerd.
Dans les quinze jours de la réception du dossier, les membres de De leden van het auditoraat maken binnen vijftien dagen na ontvangst
l'auditorat rédigent un rapport conformément à l'article 93, § 5, des van het dossier een verslag op overeenkomstig artikel 93, § 5, van de
lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973. Le cas wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973. In
échéant, ils invitent les parties à s'expliquer plus amplement sur les voorkomend geval verzoeken zij de partijen nadere uitleg te
points qu'ils indiquent. verstrekken over de punten die zij aangeven.
Au vu du rapport, le premier président ou le président fixe par De eerste voorzitter of de voorzitter bepaalt na kennisneming van het
ordonnance la date de l'audience à laquelle l'affaire sera traitée par verslag, bij beschikking de dag van de terechtzitting waarop de zaak
l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du wordt behandeld door de algemene vergadering van de afdeling
Conseil d'Etat. bestuursrechtspraak van de Raad van State.
L'ordonnance de fixation est notifiée sans délai par le greffier en De hoofdgriffier geeft onverwijld kennis van de beschikking waarbij de
chef : rechtsdag wordt bepaald aan :
1° aux membres de l'auditorat visés à l'article 93, § 5, des lois sur 1° de leden van het auditoraat bedoeld in artikel 93, § 5, van de
le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973; wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973;
2° au Gouvernement flamand; 2° de Vlaamse Regering;
3° au bourgmestre désigné. 3° de aangewezen-burgemeester.
Le rapport est joint à la convocation. Les parties et leur avocat Het verslag wordt bij de oproeping gevoegd. De partijen en hun
peuvent consulter le dossier au greffe pendant le temps fixé dans advocaat kunnen gedurende de in de beschikking van de eerste
l'ordonnance du premier président ou du président. voorzitter of de voorzitter bepaalde tijd ter griffie inzage nemen van het dossier.
Les articles 93, § 5, alinéa 1er, 95, §§ 2 à 4, et 97, alinéa 3, des De artikelen 93, § 5, eerste lid, 95, §§ 2 tot 4, en 97, derde lid,
lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973 sont van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973,
applicables à la procédure instituée par le présent article. Les zijn van toepassing op de procedure die wordt ingesteld door dit
articles 21, alinéa 6, 21bis et 30, § 3, de ces mêmes lois coordonnées artikel. De artikelen 21, zesde lid, 21bis en 30, § 3, van dezelfde
ne sont pas d'application. gecoördineerde wetten zijn niet van toepassing.
§ 6. Si le bourgmestre désigné ne dépose pas de mémoire endéans le § 6. Indien de aangewezen-burgemeester geen memorie indient binnen de
délai de trente jours visé au § 5, premier alinéa, ou si l'assemblée termijn van dertig dagen bedoeld in § 5, eerste lid, of indien de
générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad
confirme la décision de refus, celle-ci est définitive. Le conseil van State de beslissing tot weigering bevestigt, wordt deze
communal dispose de trente jours à partir de la date à laquelle la definitief. De gemeenteraad beschikt over dertig dagen vanaf de datum
décision de refus est devenue définitive pour confirmer par un vote un waarop de beslissing tot weigering definitief is geworden om door een
nouvel acte de présentation. stemming een nieuwe voordrachtsakte te bevestigen.
§ 7. Si l'assemblée générale de la section du contentieux § 7. Indien de algemene vergadering van de afdeling
administratif du Conseil d'Etat infirme la décision de refus de bestuursrechtspraak van de Raad van State de beslissing van weigering
nomination, son arrêt emporte la nomination définitive du bourgmestre tot benoeming tenietdoet, leidt haar arrest tot de definitieve
désigné et son remplacement comme échevin, conformément à la procédure benoeming van de aangewezen-burgemeester en tot zijn vervanging als
prévue à l'article 15, § 2, s'il avait été élu comme échevin. schepen overeenkomstig de procedure bepaald in artikel 15, § 2, indien
hij als schepen werd verkozen.
§ 8. Pour tout ce qui n'est pas réglé par le présent article, les lois § 8. Voor alles wat niet geregeld is bij dit artikel zijn de wetten op
sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, et l'arrêté du de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973 en het besluit van
Régent du 23 août 1948 déterminant la procédure devant la section du de Regent van 23 augustus 1948 tot regeling van de rechtspleging voor
contentieux administratif du Conseil d'Etat sont d'application ». de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van toepassing
La loi spéciale du 19 juillet 2012 est entrée en vigueur le 14 octobre 2012. B.1.2. La Cour limite son examen à la disposition citée. Les autres dispositions de la loi spéciale n'ont pas fait l'objet de griefs. Quant à l'intérêt des parties requérantes B.2.1. Le Conseil des ministres conteste l'intérêt des parties requérantes à l'annulation de la disposition attaquée, étant donné qu'elles n'habitent pas dans les communes périphériques concernées et n'entrent dès lors pas dans le champ d'application de cette disposition. B.2.2. Lorsqu'une disposition règle la situation d'une catégorie de personnes, les personnes qui, par rapport à cette catégorie, demeurent privées du bénéfice de cette disposition peuvent avoir un intérêt ». De bijzondere wet van 19 juli 2012 is op 14 oktober 2012 in werking getreden. B.1.2. Het Hof beperkt zijn onderzoek tot de aangehaalde bepaling. Tegen de andere bepalingen van de bijzondere wet worden geen grieven gericht. Ten aanzien van het belang van de verzoekende partijen B.2.1. De Ministerraad betwist het belang van de verzoekende partijen bij de vernietiging van de bestreden bepaling aangezien zij niet in de betrokken randgemeenten wonen en derhalve niet onder het toepassingsgebied van die bepaling vallen. B.2.2. Wanneer een bepaling de situatie van een categorie van personen regelt, kunnen degenen die ten aanzien van die categorie van het voordeel van die bepaling verstoken blijven, daarin een belang vinden
suffisamment direct à l'attaquer. dat voldoende rechtstreeks is om de bepaling aan te vechten.
B.2.3. Selon les parties requérantes, leur intérêt consiste en ce B.2.3. Volgens de verzoekende partijen bestaat hun belang erin dat
qu'elles ne bénéficient pas, en tant que candidates aux prochaines zij, als kandidaten bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen,
élections communales, de l'avantage du statut particulier de « verstoken blijven van het voordeel van het bijzondere statuut van «
bourgmestre désigné » et de la procédure spéciale devant le Conseil aangewezen-burgemeester » en van de buitengewone procedure voor de
d'Etat qu'offre la disposition attaquée aux candidats des communes Raad van State dat de bestreden bepaling aan kandidaten in de
périphériques. randgemeenten verleent.
Selon le Conseil des ministres, la disposition attaquée vise à offrir Volgens de Ministerraad strekt de bestreden bepaling ertoe een
une garantie particulière aux francophones dans les communes bijzondere waarborg te bieden aan de Franstaligen in de randgemeenten
périphériques et il n'y aurait aucune nécessité de prévoir une en zou er geen enkele noodzaak bestaan om in de overige gemeenten in
garantie analogue dans les autres communes; a fortiori, une telle een soortgelijke waarborg te voorzien, laat staan dat dergelijke
garantie n'offrirait pas le moindre avantage aux parties requérantes. waarborg enig voordeel zou bieden aan de verzoekende partijen.
B.2.4. Etant donné que l'intérêt des parties requérantes dépend de la B.2.4. Aangezien het belang van de verzoekende partijen afhankelijk is
portée de la disposition attaquée, son examen se confond avec celui du van de draagwijdte van de bestreden bepaling, valt het onderzoek ervan
fond de l'affaire. samen met dat van de grond van de zaak.
Quant au moyen unique Ten aanzien van het enige middel
B.3. Het enige middel is afgeleid uit een schending van de artikelen
B.3. Le moyen unique est pris de la violation des articles 10 et 11 de 10 en 11 van de Grondwet, in samenhang gelezen met de artikelen 6 en
la Constitution, combinés avec les articles 6 et 14 de la Convention 14 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, met de
européenne des droits de l'homme, avec les articles 3, 13, 33 et 160 artikelen 3, 13, 33 en 160 van de Grondwet en met het grondwettelijke
de la Constitution et avec le principe constitutionnel de la beginsel van de scheiding der machten.
séparation des pouvoirs. Volgens de verzoekende partijen zou de bestreden bepaling een verschil
Selon les parties requérantes, la disposition attaquée établirait une in behandeling doen ontstaan, wat de procedure van benoeming tot
différence de traitement, en ce qui concerne la procédure de burgemeester betreft, tussen de kandidaten in de randgemeenten en de
nomination de bourgmestre, entre les candidats des communes kandidaten in de overige gemeenten van het Nederlandse taalgebied,
périphériques et les candidats des autres communes de la région de doordat zij voor de eerste categorie in een afwijkende procedure
langue néerlandaise, en ce qu'elle prévoit pour la première catégorie voorziet volgens welke de algemene vergadering van de afdeling
une procédure dérogatoire selon laquelle l'assemblée générale de la bestuursrechtspraak van de Raad van State bevoegd is om uitspraak te
section du contentieux administratif du Conseil d'Etat est compétente doen over een weigering van benoeming tot burgemeester in de
pour statuer sur le refus de nommer un bourgmestre dans les communes randgemeenten (eerste onderdeel) en volgens welke een arrest van die
périphériques (première branche) et selon laquelle un arrêt de cette assemblée générale annulant la décision de refus de nomination emporte la nomination définitive du bourgmestre (seconde branche). B.4.1. Selon le Conseil des ministres, les catégories de personnes invoquées ne sont pas comparables, au motif que les communes périphériques sont soumises à un régime linguistique spécial qui déroge au régime des autres communes de la région de langue néerlandaise. B.4.2. Il ne faut cependant pas confondre différence et non-comparabilité. Le régime linguistique spécifique auquel les communes sont soumises peut certes constituer un élément dans l'appréciation d'une différence de traitement, mais il ne suffit pas pour conclure à la non-comparabilité, sous peine de priver de sa substance le contrôle qui est exercé au regard du principe d'égalité et de non-discrimination. B.5. Selon le Conseil des ministres, la disposition attaquée serait, algemene vergadering dat de beslissing van weigering tot benoeming tenietdoet tot de definitieve benoeming van de burgemeester leidt (tweede onderdeel). B.4.1. Volgens de Ministerraad zijn de aangevoerde categorieën van personen niet vergelijkbaar omdat de randgemeenten aan een bijzondere taalregeling zijn onderworpen die afwijkt van de regeling in de overige gemeenten van het Nederlandse taalgebied. B.4.2. Verschil en niet-vergelijkbaarheid mogen evenwel niet worden verward. De specifieke taalregeling waaraan de gemeenten zijn onderworpen, kan weliswaar een element zijn in de beoordeling van een verschil in behandeling, maar zij kan niet volstaan om tot de niet-vergelijkbaarheid te besluiten, anders zou de toetsing aan het beginsel van gelijkheid en niet-discriminatie van elke inhoud worden ontdaan.
eu égard à l'article 160 de la Constitution, conforme à la B.5. Volgens de Ministerraad zou, gelet op artikel 160 van de
Constitution et il n'appartiendrait pas à la Cour de contredire cette Grondwet, de bestreden bepaling in overeenstemming zijn met de
Grondwet en zou het niet aan het Hof toekomen die beoordeling door de
appréciation du Constituant. Grondwetgever tegen te spreken.
B.6.1. L'article 160 de la Constitution dispose : « Il y a pour toute la Belgique un Conseil d'Etat, dont la composition, la compétence et le fonctionnement sont déterminés par la loi. Toutefois, la loi peut attribuer au Roi le pouvoir de régler la procédure conformément aux principes qu'elle fixe. Le Conseil d'Etat statue par voie d'arrêt en tant que juridiction administrative et donne des avis dans les cas déterminés par la loi. Une modification des règles sur l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat qui entrent en vigueur le même jour que cet alinéa, ne peut être apportée que par une loi adoptée à la majorité prévue à l'article 4, dernier alinéa ». B.6.1. Artikel 160 van de Grondwet bepaalt : « Er bestaat voor geheel België een Raad van State, waarvan de samenstelling, de bevoegdheid en de werking door de wet worden bepaald. De wet kan evenwel aan de Koning de macht toekennen de rechtspleging te regelen overeenkomstig de beginselen die zij vaststelt. De Raad van State doet bij wege van arrest uitspraak als administratief rechtscollege en geeft advies in de door de wet bepaalde gevallen. Aan de bepalingen betreffende de algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State die op dezelfde dag als dit lid in werking treden, kan geen verandering worden aangebracht dan bij een wet aangenomen met de in artikel 4, laatste lid, bepaalde meerderheid ».
B.6.2. Le dernier alinéa de cette disposition constitutionnelle a été B.6.2. Het laatste lid van de voormelde grondwetsbepaling werd
inséré lors de la « révision de l'article 160 de la Constitution » du toegevoegd bij de « herziening van artikel 160 van de Grondwet » van
19 juillet 2012. Il est entré en vigueur le 14 octobre 2012. 19 juli 2012. Het is op 14 oktober 2012 in werking getreden.
Il ressort des travaux préparatoires de cette révision que non Uit de parlementaire voorbereiding van die herziening blijkt dat de
seulement le Constituant entendait prévoir que les règles relatives à Grondwetgever niet enkel beoogde voor te schrijven dat de wijziging
l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du van de bepalingen betreffende de algemene vergadering van de afdeling
bestuursrechtspraak van de Raad van State in de toekomst bij
Conseil d'Etat ne puissent à l'avenir être modifiées que par une loi à bijzonderemeerderheidswet dient te geschieden, maar dat hij zich
majorité spéciale, mais qu'il a aussi fait siens les choix découlant tevens de keuzes die voortvloeien uit die bepalingen, eigen heeft
de ces règles. Dans les développements de la proposition précitée, il gemaakt. In de toelichting bij het voormelde voorstel werd hieromtrent
a été mentionné ce qui suit à ce sujet : het volgende vermeld :
« La présente proposition de révision de la Constitution tend à « Dit voorstel tot herziening van de Grondwet strekt ertoe om erin te
prévoir que les règles relatives à l'assemblée générale de la section voorzien dat de bepalingen betreffende de algemene vergadering van de
du contentieux administratif du Conseil d'Etat qui entrent en vigueur afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State die op de zelfde
le même jour que le texte constitutionnel proposé ne pourront plus dag als de voorgestelde grondwetsbepaling in werking treden, in de
être modifiées, à l'avenir, que par une loi adoptée à la majorité toekomst slechts gewijzigd zullen kunnen worden bij een wet die is
spéciale, prévue à l'article 4, dernier alinéa. aangenomen met de bijzondere meerderheid bepaald in artikel 4, laatste
Ces règles font l'objet d'une proposition de la loi qui sera sanctionnée et promulguée en même temps que la disposition constitutionnelle proposée (Doc. Sénat, n° 5-1563/1 - 2011-2012). La présente proposition de révision de la Constitution doit donc être lue conjointement avec cette proposition de loi. Ces deux propositions procèdent en effet d'une même intention. La loi qui résultera de cette proposition est ainsi consolidée par la nouvelle disposition constitutionnelle proposée. Elle ne pourra à l'avenir être modifiée que par une loi adoptée à la majorité spéciale. En se référant à la loi qui définit les compétences nouvelles et les modalités de délibération de l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat à l'égard du contentieux des communes périphériques et en prévoyant que les règles y relatives ne pourront être modifiées que par une loi adoptée à la majorité spéciale, le texte constitutionnel proposé a pour effet que le constituant marque son accord au regard des options prises par le législateur et que donc les autres principes constitutionnels ne font pas obstacle à ces options (comp. Cour d'Arbitrage, arrêt n° 2004/201, lid. Deze bepalingen maken het voorwerp uit van een wetsvoorstel dat tegelijk met de voorgestelde grondwettelijke bepaling zal worden bekrachtigd en afgekondigd (stuk Senaat, nr. 5-1563/1 - 2011/2012). Het onderhavig voorstel tot herziening van de Grondwet moet dus worden samengelezen met dit wetsvoorstel. Deze twee voorstellen gaan namelijk uit van eenzelfde intentie. De wet die uit dit voorstel zal voortvloeien, wordt op die manier geconsolideerd door de voorgestelde nieuwe grondwetsbepaling. Zij zal in de toekomst slechts gewijzigd kunnen worden bij een wet die is aangenomen met een bijzondere meerderheid. Door te verwijzen naar de wet die de nieuwe bevoegdheden en beraadslagingswijzen van de algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bepaalt voor de geschillen betreffende de randgemeenten en door erin te voorzien dat de bepalingen terzake in de toekomst alleen nog gewijzigd zullen kunnen worden bij een wet die is aangenomen met een bijzondere meerderheid, heeft de voorgestelde grondwetstekst tot gevolg dat de grondwetgever zich akkoord verklaart met de door de wetgever gemaakte keuzes en dat de andere grondwettelijke beginselen deze keuzes niet in de weg staan (verg. Arbitragehof, arrest nr. 2004/201, overw. B.7.2 tot en met
cons. B.7.2 à B.8.3). B.8.3).
C'est le constat que cette réforme touche au coeur des grands De vaststelling dat deze hervorming raakt aan de kern van de grote
équilibres qui oeuvrent à la paix communautaire qui justifie - par evenwichten die bijdragen aan de communautaire vrede rechtvaardigt -
analogie avec ce que prévoient les autres dispositions de la naar analogie met wat voorzien is in de andere bepalingen van de
Constitution qui, à l'identique, touchent à ces grands équilibres Grondwet die betrekking hebben op die grote evenwichten (zie
(voy. par exemple l'article 129, § 2) - que les règles sur l'assemblée bijvoorbeeld artikel 129, § 2) - dat de bepalingen betreffende de
générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad
qui entrent en vigueur le même jour que le texte constitutionnel van State die op de zelfde dag als de voorgestelde grondwetsbepaling
proposé, ne puissent être modifiées à l'avenir que moyennant le in werking treden, in de toekomst slechts kunnen worden gewijzigd bij
recours à la majorité visée à l'article 4, dernier alinéa, de la de bijzondere meerderheid bedoeld in artikel 4, laatste lid, van de
Constitution » (Doc. parl., Sénat, 2011-2012, n° 5-1564/1, pp. 1-2). Grondwet » (Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. 5-1564/1, pp. 1-2).
B.6.3. Il convient par ailleurs de constater que le rapport sur la B.6.3. Er dient overigens te worden vastgesteld dat het verslag over
proposition de révision de l'article 160 de la Constitution était un het voorstel tot herziening van artikel 160 van de Grondwet een
gemeenschappelijk verslag was dat eveneens betrekking had op het
rapport commun portant également sur la proposition de loi « modifiant wetsvoorstel « tot wijziging van de wetten op de Raad van State,
les lois sur le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973 », sur gecoördineerd op 12 januari 1973 », op het voorstel van bijzondere wet
la proposition de loi spéciale « modifiant l'article 16bis de la loi « houdende wijziging van artikel 16bis van de bijzondere wet van 8
spéciale du 8 août 1980 de réformes institutionnelles et l'article augustus 1980 tot hervorming der instellingen en van artikel 5bis van
5bis de la loi spéciale du 12 janvier 1989 relative aux Institutions de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse
bruxelloises », ainsi que sur la proposition de loi devenue la loi Instellingen » en op het wetsvoorstel dat de bestreden wet is
attaquée. geworden.
Ce rapport expliquait que ces propositions « s'articulent autour de la In dat verslag werd uitgelegd dat die voorstellen « thematisch met
même thématique, puisqu'elles portent toutes sur les communes elkaar [zijn] verbonden doordat ze allemaal de randgemeenten behelzen,
périphériques et, en particulier, sur le contentieux administratif inzonderheid de administratieve geschillen met betrekking tot die
relatif à ces communes, la nomination de leurs bourgmestres et gemeenten, de benoeming van hun burgemeesters en het optreden van de
l'action du Conseil d'Etat en la matière » (Doc. parl., Sénat, Raad van State dienaangaande » (Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr.
2011-2012, n° 5-1563/4, p. 3). 5-1563/4, p. 3).
L' « interdépendance » de ces propositions de loi et de la proposition De « onderlinge samenhang » van die wetsvoorstellen en van het
de révision de l'article 160 de la Constitution (ibid.) était voorstel tot herziening van artikel 160 van de Grondwet (ibid.) werd
soulignée : onderstreept :
« Constitution et loi doivent être lues dans la même perspective. « Grondwet en wet moeten in hetzelfde perspectief worden gelezen. Om
C'est la raison pour laquelle les règles constitutionnelles et
législatives en la matière entreront en vigueur le même jour » (ibid., die reden zullen ook de grondwettelijke en wettelijke regels op
p. 6). dezelfde dag in werking treden » (ibid., p. 6).
Ce rapport expose encore que les propositions de loi, dont la In dat verslag wordt voorts uiteengezet dat de wetsvoorstellen,
modification de la loi de pacification, et la révision de l'article waaronder de wijziging van de pacificatiewet, en de herziening van
160 de la Constitution « reposent en effet sur la même intention » artikel 160 van de Grondwet « inderdaad [uitgaan] van eenzelfde
(ibid., p. 10). intentie » (ibid., p. 10).
La section de législation du Conseil d'Etat, dans son avis sur la De afdeling wetgeving van de Raad van State heeft eveneens, in haar
disposition attaquée, a également confirmé le « lien très étroit » advies over de bestreden bepaling, de « zeer nauwe band » bevestigd
existant entre la proposition de loi instaurant une nouvelle procédure die bestaat tussen het wetsvoorstel tot invoering van een nieuwe
de nomination des bourgmestres des communes périphériques et la procedure voor de benoeming van de burgemeesters van de randgemeenten,
proposition de révision de l'article 160 de la Constitution (Doc. en het voorstel tot herziening van artikel 160 van de Grondwet (Parl.
parl., Sénat, 2011-2012, n° 5-1565/2, p. 5). St., Senaat, 2011-2012, nr. 5-1565/2, p. 5).
B.6.4. La révision de l'article 160 de la Constitution du 19 juillet B.6.4. De herziening van artikel 160 van de Grondwet van 19 juli 2012,
2012, entrée en vigueur le 14 octobre 2012, doit donc être lue in werking getreden op 14 oktober 2012, moet dus in samenhang worden
conjointement avec la loi du 19 juillet 2012 « modifiant les lois sur gelezen met de wet van 19 juli 2012 « tot wijziging van de wetten op
le Conseil d'Etat, coordonnées le 12 janvier 1973, en ce qui concerne de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, wat de
l'examen des litiges par l'assemblée générale de la section du behandeling van geschillen betreft door de algemene vergadering van de
contentieux administratif, à la demande de personnes établies dans les afdeling bestuursrechtspraak, op vraag van personen gevestigd in de
communes périphériques », avec la loi spéciale du 19 juillet 2012 « randgemeenten », met de bijzondere wet van 19 juli 2012 « houdende
modifiant l'article 16bis de la loi spéciale du 8 août 1980 de wijziging van artikel 16bis van de bijzondere wet van 8 augustus 1980
réformes institutionnelles et l'article 5bis de la loi spéciale du 12 tot hervorming der instellingen en van artikel 5bis van de bijzondere
janvier 1989 relative aux Institutions bruxelloises », ainsi qu'avec wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse Instellingen »
la disposition attaquée, également entrées en vigueur le 14 octobre en met de bestreden bepaling, eveneens in werking getreden op 14
2012. oktober 2012.
B.6.5. La disposition attaquée concrétise un des points de l'Accord B.6.5. De bestreden bepaling geeft concreet vorm aan een van de punten
institutionnel « pour la sixième réforme de l'Etat » du 11 octobre van het Institutioneel Akkoord « voor de zesde Staatshervorming » van
2011 (Doc. parl., Sénat, 2011-2012, n° 5-1563/4, p. 7); le point 2.4 11 oktober 2011 (Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. 5-1563/4, p. 7);
punt 2.4 van dat akkoord detailleerde overigens de procedure die wordt
de cet accord détaille d'ailleurs la procédure suivie devant gevolgd voor de algemene vergadering van de afdeling
l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du bestuursrechtspraak van de Raad van State waarbij uitdrukkelijk erin
Conseil d'Etat, en prévoyant expressément que si l'assemblée générale is voorzien dat, wanneer de algemene vergadering de weigering tot
infirme le refus de nomination, le bourgmestre est définitivement benoeming tenietdoet, de burgemeester definitief wordt benoemd, zodat
nommé, l'arrêt valant donc nomination. het arrest dus geldt als een benoeming.
Cette nouvelle procédure tend à mettre fin aux contestations répétées, Die nieuwe procedure strekt ertoe een einde te maken aan de herhaalde
apparues ces dernières années, concernant des refus de nomination des betwistingen in de loop van de laatste jaren met betrekking tot de
bourgmestres des communes périphériques, en confiant ces contestations weigeringen tot benoeming van burgemeesters van de randgemeenten, door
à une juridiction linguistiquement paritaire. die betwistingen toe te vertrouwen aan een op taalvlak paritair
B.6.6. Les travaux préparatoires portant sur la révision de l'article samengesteld rechtscollege. B.6.6. In de parlementaire voorbereiding met betrekking tot de
160 de la Constitution exposent que « cette réforme touche au coeur herziening van artikel 160 van de Grondwet wordt aangegeven dat « deze
hervorming raakt aan de kern van de grote evenwichten die bijdragen
des grands équilibres qui oeuvrent à la paix communautaire » (Doc. aan de communautaire vrede » (Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr.
parl., Sénat, 2011-2012, n° 5-1564/1, p. 2). 5-1564/1, p. 2).
Dans la même ligne, il a été souligné, au cours de l'élaboration de la In dezelfde lijn werd tijdens de totstandkoming van de bestreden
disposition attaquée, que la nouvelle procédure « relève de la bepaling benadrukt dat de nieuwe procedure voortvloeit « uit het
recherche d'un indispensable équilibre entre les intérêts des zoeken naar een noodzakelijk evenwicht tussen de belangen van de
différentes communautés et régions au sein de l'Etat belge, et vise à verschillende gemeenschappen en gewesten binnen de Belgische Staat en
éviter de nouveaux affrontements communautaires » (Doc. parl., Sénat, [...] tot doel [heeft] nieuwe communautaire conflicten te vermijden »
2011-2012, n° 5-1565/1, p. 1). (Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. 5-1565/1, p. 1).
Le législateur spécial entendait expressément limiter la nouvelle De bijzondere wetgever beoogde daarbij de nieuwe procedure
procédure aux six communes périphériques : uitdrukkelijk tot de zes randgemeenten te beperken :
« La situation particulière de ces communes périphériques, la place « De bijzondere situatie van die randgemeenten, de plaats die ze
qu'elles occupent dans l'équilibre fédéral et le souci de préserver ou innemen in het federale evenwicht en de zorg om de communautaire vrede
d'assurer la paix communautaire justifient ce régime spécifique » te behouden of te verzekeren, wettigen die specifieke regeling »
(Doc. parl., Sénat, 2011-2012, n° 5-1563/4, p. 7). (Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. 5-1563/4, p. 7).
Ainsi qu'il a été exposé en B.1, la nouvelle procédure a été insérée Zoals in B.1 is uiteengezet, werd de nieuwe procedure ingevoegd in de
dans la loi de pacification du 9 août 1988. Cette loi a pour objectif pacificatiewet van 9 augustus 1988. Die wet heeft als algemeen doel de
général d'assurer la pacification, en édictant en matière de gestion pacificatie tussen de gemeenschappen te verzekeren. Dat doel wordt
nagestreefd door het uitvaardigen van bepalingen op het vlak van het
communale et en matière électorale des dispositions qui soient de gemeentebestuur en de verkiezingen die van dien aard zijn dat zij het
nature à faciliter l'administration des communes à statut linguistique bestuur van de gemeenten met een speciaal taalstatuut
spécial, à éviter les affrontements communautaires, à permettre une vergemakkelijken, tegenstellingen tussen de gemeenschappen vermijden,
participation harmonieuse des majorités et minorités linguistiques à een harmonieuze deelneming van de taalmeerderheden en -minderheden aan
la gestion communale et à répondre à certains souhaits de minorités het beheer van de gemeente toelaten en aan bepaalde bekommernissen van
linguistiques (voy. arrêt n° 18/90 du 23 mai 1990, B.9.1-B.9.2, et taalminderheden tegemoetkomen (zie arrest nr. 18/90 van 23 mei 1990,
arrêt n° 35/2003 du 25 mars 2003, B.13.3). B.9.1-B.9.2, en arrest nr. 35/2003 van 25 maart 2003, B.13.3).
La modification de l'article 16bis de la loi spéciale du 8 août 1980 De wijziging van artikel 16bis van de bijzondere wet van 8 augustus
de réformes institutionnelles et de l'article 5bis de la loi spéciale 1980 tot hervorming der instellingen en van artikel 5bis van de
du 12 janvier 1989 relative aux Institutions bruxelloises, par une « bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse
actualisation » au 14 octobre 2012 de la clause de « standstill » Instellingen, door een « bijwerking » op 14 oktober 2012 van de «
contenue dans ces dispositions (Doc. parl., Sénat, 2011-2012, n° standstill »-clausule in die bepalingen (Parl. St., Senaat, 2011-2012,
5-1563/4, p. 10), confirme d'ailleurs que la procédure spécifique nr. 5-1563/4, p. 10), bevestigt overigens dat de specifieke procedure
relative à la nomination des bourgmestres des six communes voor de benoeming van de burgemeesters van de zes randgemeenten - met
périphériques - en ce compris la compétence de l'assemblée générale de inbegrip van de bevoegdheid van de algemene vergadering van de
la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat pour les afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State voor de
contestations portant sur un refus de nomination - est conçue comme betwistingen met betrekking tot een weigering tot benoeming - is
une « garantie » au profit des francophones des communes opgevat als een « waarborg » ten behoeve van de Franstaligen in de
périphériques. Les travaux préparatoires relatifs à la disposition randgemeenten. In de parlementaire voorbereiding met betrekking tot de
attaquée expliquent également que la nouvelle procédure de nomination bestreden bepaling wordt ook uitgelegd dat de nieuwe
« constitue une garantie au sens de l'article 16bis de la loi spéciale benoemingsprocedure « een garantie uitmaakt in de zin van artikel
du 8 août 1980 de réforme institutionnelle » (Doc. parl., Sénat, 16bis van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der
2011-2012, n° 5-1565/1, p. 2; voy. aussi Doc. parl., Sénat, 2011-2012, instellingen » (Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. 5-1565/1, p. 2; zie
n° 5-1563/4, p. 30). ook Parl. St., Senaat, 2011-2012, nr. 5-1563/4, p. 30).
B.7.1. La Cour n'est pas compétente pour se prononcer sur une B.7.1. Het Hof is niet bevoegd om zich uit te spreken over een
différence de traitement ou une limitation d'un droit fondamental verschil in behandeling of een beperking van een grondrecht
découlant d'un choix du Constituant lui-même. voortvloeiende uit een door de Grondwetgever zelf gemaakte keuze.
Bien que ce choix doive en principe ressortir du texte de la Hoewel die keuze in beginsel uit de tekst van de Grondwet dient te
Constitution, les travaux préparatoires peuvent en l'espèce suffire blijken, kan de parlementaire voorbereiding ervan te dezen volstaan om
pour faire la clarté concernant ce choix, dès lors qu'il ressort duidelijkheid te hebben over die keuze, nu uit de voormelde
indéniablement des développements précités, et sans que ces propos toelichting onomstotelijk en zonder dat hieromtrent tegenspraak
aient été contredits, que le Constituant non seulement connaissait les bestond, blijkt dat de Grondwetgever niet alleen kennis had van de
dispositions relatives à l'assemblée générale de la section du bepalingen betreffende de algemene vergadering van de afdeling
contentieux administratif du Conseil d'Etat, entrées en vigueur le bestuursrechtspraak van de Raad van State, in werking getreden op
même jour que la révision de l'article 160 de la Constitution, mais dezelfde dag als de herziening van artikel 160 van de Grondwet, maar
qu'il s'est en outre approprié les choix qui en découlent.
B.7.2. Ce constat n'implique cependant pas que la disposition attaquée zich tevens de keuzes die eruit voortvloeien, eigen heeft gemaakt.
échappe intégralement au pouvoir de contrôle de la Cour. En effet, il B.7.2. Die vaststelling houdt evenwel niet in dat de bestreden
ressort de la référence contenue dans le dernier alinéa de l'article bepaling in haar geheel aan de toetsingsbevoegdheid van het Hof
160 de la Constitution que le Constituant n'approuve les choix faits ontsnapt. Uit de in het laatste lid van artikel 160 van de Grondwet
par le législateur qu'en ce qui concerne les « règles sur l'assemblée vervatte verwijzing blijkt immers dat de Grondwetgever zich enkel
générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat akkoord verklaart met de door de wetgever gemaakte keuzes ten aanzien
van « de bepalingen betreffende de algemene vergadering van de
»; ces règles visent, comme l'exposent les travaux préparatoires cités afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State »; die bepalingen
beogen, zoals in de in B.6.2 aangehaalde parlementaire voorbereiding
en B.6.2, tant les compétences nouvelles que les modalités de wordt uiteengezet, zowel de nieuwe bevoegdheden als de
délibération de l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat. Dans la mesure où le choix du Constituant limite la compétence de la Cour, ce choix doit être interprété de manière restrictive. La Cour doit dès lors vérifier, à l'égard de chaque branche du moyen, si celle-ci vise des dispositions dont le Constituant s'est approprié les choix. B.8. La procédure instaurée par la disposition attaquée porte sur la nomination des bourgmestres dans les six communes périphériques. Comme dans les autres communes de la région de langue néerlandaise, un candidat est présenté par les conseillers communaux à la nomination comme bourgmestre. Conformément à la nouvelle procédure, cet acte de présentation est, dans les communes périphériques, confirmé par un vote du conseil communal. A dater de ce vote, le candidat bourgmestre beraadslagingswijzen van de algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. In zoverre de bevoegdheid van het Hof erdoor wordt beperkt, dient de keuze van de Grondwetgever beperkend te worden geïnterpreteerd. Het Hof dient derhalve ten aanzien van elk onderdeel van het middel na te gaan of het bepalingen beoogt waarvan de Grondwetgever zich de keuzes eigen heeft gemaakt. B.8. De door de bestreden bepaling ingevoerde procedure heeft betrekking op de benoeming van de burgemeesters in de zes randgemeenten. Zoals in de andere gemeenten van het Nederlandse taalgebied, wordt een kandidaat voor benoeming tot burgemeester voorgedragen door de gemeenteraadsleden. Overeenkomstig de nieuwe procedure wordt die voordrachtsakte in de randgemeenten bevestigd door een stemming van de gemeenteraad. Vanaf die stemming draagt de kandidaat-burgemeester de
porte le titre de « bourgmestre désigné » et exerce toutes les titel van « aangewezen-burgemeester » en oefent hij alle functies uit
fonctions dévolues au bourgmestre (article 13bis, § 1er, de la die aan de burgemeester worden toevertrouwd (artikel 13bis, § 1, van
Nouvelle loi communale). de Nieuwe Gemeentewet).
Dès réception de l'acte de présentation confirmé par le conseil De Vlaamse Regering beschikt over een termijn van zestig dagen, zodra
communal, le Gouvernement flamand dispose d'un délai de soixante jours zij de door de gemeenteraad bevestigde voordrachtsakte ontvangt, om de
pour procéder ou non à la nomination du bourgmestre désigné (article aangewezen-burgemeester al dan niet te benoemen (artikel 13bis, § 2).
13bis, § 2). Si le Gouvernement flamand procède à la nomination ou ne Indien de Vlaamse Regering overgaat tot de benoeming of indien zij
notifie pas de décision dans le délai précité, le bourgmestre désigné geen beslissing meedeelt binnen de voormelde termijn, is de
est définitivement nommé (article 13bis, § 3). En revanche, si le aangewezen-burgemeester definitief benoemd (artikel 13bis, § 3).
Indien de Vlaamse Regering daarentegen de benoeming weigert, deelt zij
Gouvernement flamand refuse la nomination, il communique la décision de beslissing tot weigering mee aan de aangewezen-burgemeester, aan de
de refus au bourgmestre désigné, au gouverneur et au gouverneur gouverneur en de adjunct-gouverneur van de provincie Vlaams-Brabant,
adjoint de la province du Brabant flamand, au secrétaire communal de aan de gemeentesecretaris van de betrokken gemeente en aan de algemene
la commune concernée et à l'assemblée générale de la section du vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State
contentieux administratif du Conseil d'Etat (article 13bis, § 4). (artikel 13bis, § 4).
Ensuite, le bourgmestre désigné dispose d'un délai de trente jours Vervolgens beschikt de aangewezen-burgemeester over een termijn van
dertig dagen om een memorie in te dienen bij de algemene vergadering
pour introduire un mémoire auprès de l'assemblée générale de la van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. De
section du contentieux administratif du Conseil d'Etat. L'inscription inschrijving op de algemene rol van de Raad van State vindt plaats op
au rôle général du Conseil d'Etat se fait au moment de l'introduction het ogenblik dat de memorie wordt ingediend. De algemene vergadering
du mémoire. L'assemblée générale doit statuer dans les nonante jours dient binnen negentig dagen na het indienen van die memorie uitspraak
de l'introduction du mémoire, après que les parties ont exposé leur te doen, nadat de partijen hun standpunt hebben uiteengezet. Twee
point de vue. Deux auditeurs appartenant à des rôles linguistiques auditeurs die tot een verschillende taalrol behoren, stellen samen een
différents établissent ensemble un rapport et donnent chacun leur avis verslag op en geven elk hun advies tijdens de openbare zitting op het
au cours d'une audience publique à la fin des débats. L'assemblée einde van de debatten. De algemene vergadering wordt afwisselend
générale est présidée en alternance par le premier président et par le voorgezeten door de eerste voorzitter en door de voorzitter, naar
président, en fonction de l'inscription au rôle. En cas de parité des gelang van de inschrijving op de rol. In geval van staking van stemmen
voix, la voix du président de l'assemblée générale est prépondérante is de stem van de voorzitter van de algemene vergadering beslissend
(article 13bis, § 5). (artikel 13bis, § 5).
Si l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du Indien de algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van
Conseil d'Etat confirme la décision de refus de nomination, de même de Raad van State de beslissing tot weigering van de benoeming
que si le bourgmestre désigné ne dépose pas de mémoire dans le délai bevestigt, alsook indien de aangewezen-burgemeester nalaat om tijdig
fixé, le refus de nomination est définitif. Le conseil communal een memorie in te dienen, wordt de weigering om te benoemen
dispose alors d'un délai de trente jours pour confirmer un nouvel acte definitief. De gemeenteraad beschikt dan over een termijn van dertig
dagen om door een stemming een nieuwe voordrachtsakte te bevestigen
de présentation par un vote (article 13bis, § 6). Si l'assemblée (artikel 13bis, § 6). Indien de algemene vergadering van de afdeling
générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat bestuursrechtspraak van de Raad van State de beslissing tot weigering
infirme la décision de refus de nomination, son arrêt emporte la van de benoeming tenietdoet, leidt haar arrest tot de definitieve
nomination définitive du bourgmestre désigné (article 13bis, § 7). benoeming van de aangewezen-burgemeester (artikel 13bis, § 7).
B.9.1. La première branche du moyen concerne la disposition attaquée B.9.1. Het eerste onderdeel van het middel betreft de bestreden
en ce qu'elle habilite l'assemblée générale de la section du bepaling in zoverre zij de algemene vergadering van de afdeling
contentieux administratif du Conseil d'Etat à statuer sur un refus de bestuursrechtspraak van de Raad van State bevoegd maakt om uitspraak
nomination de bourgmestre dans les communes périphériques (article te doen over een weigering van benoeming tot burgemeester in de
13bis, § 5, de la Nouvelle loi communale). randgemeenten (artikel 13bis, § 5, van de Nieuwe Gemeentewet).
Il ressort du déroulement de la procédure (B.8) que l'assemblée Uit het verloop van de procedure (B.8) blijkt dat de algemene
générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State
n'exerce nullement une tutelle administrative sur un refus de geen bestuurlijk toezicht uitoefent over een weigering van benoeming
nomination de bourgmestre dans les communes périphériques, comme le tot burgemeester in de randgemeenten, zoals de verzoekende partijen
font valoir les parties requérantes, mais un contrôle juridictionnel, aanvoeren, maar een rechterlijk toezicht, dat slechts wordt
qui n'est actionné que lorsque le bourgmestre désigné dont la geactiveerd wanneer de aangewezen-burgemeester wiens benoeming is
nomination est refusée introduit un mémoire. geweigerd, een memorie indient.
B.9.2. Dès lors que la disposition attaquée instaure une compétence B.9.2. Nu de bestreden bepaling een nieuwe bevoegdheid van de algemene
nouvelle de l'assemblée générale de la section du contentieux vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State
administratif du Conseil d'Etat, elle concerne manifestement les « invoert, heeft zij klaarblijkelijk betrekking op « de bepalingen
règles sur l'assemblée générale de la section du contentieux betreffende de algemene vergadering van de afdeling
administratif du Conseil d'Etat » visées à l'article 160, dernier bestuursrechtspraak van de Raad van State », bedoeld in artikel 160,
alinéa, de la Constitution et repose sur un choix du Constituant; il laatste lid, van de Grondwet en berust zij op een keuze van de
n'appartient donc pas à la Cour de contrôler cette disposition au Grondwetgever; het staat dus niet aan het Hof om die bepaling aan de
regard de la Constitution. Grondwet te toetsen.
Etant donné que le Constituant a expressément estimé que les autres Vermits de Grondwetgever uitdrukkelijk van oordeel is geweest dat de
principes constitutionnels ne s'opposent pas à ce que l'assemblée andere grondwettelijke principes niet eraan in de weg staan dat de
générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat soit habilitée à statuer sur un refus de nomination d'un bourgmestre dans les communes périphériques, l'octroi de cette compétence ne peut être jugé contraire aux dispositions et principes invoqués dans le moyen. B.9.3. Le moyen, en sa première branche, n'est pas fondé. B.10.1. La seconde branche du moyen concerne la disposition attaquée en ce que celle-ci a pour effet qu'un arrêt de l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat infirmant algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bevoegd wordt gemaakt om uitspraak te doen over een weigering van benoeming tot burgemeester in de randgemeenten, kan het toekennen van die bevoegdheid niet strijdig worden bevonden met de in het middel aangevoerde bepalingen en beginselen. B.9.3. Het eerste onderdeel van het middel is niet gegrond. B.10.1. Het tweede onderdeel van het middel betreft de bestreden bepaling in zoverre zij ertoe strekt dat een arrest van de algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State waarbij een beslissing van weigering tot benoeming wordt tenietgedaan,
une décision de refus de nomination emporte la nomination définitive tot de definitieve benoeming van de burgemeester in de randgemeente
du bourgmestre dans la commune périphérique (article 13bis, § 7, de la leidt (artikel 13bis, § 7, van de Nieuwe Gemeentewet).
Nouvelle loi communale).
B.10.2. L'effet attaché à l'arrêt par lequel l'assemblée générale de B.10.2. Het gevolg dat is verleend aan het arrest waarbij de algemene
la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat infirme une vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State
décision de refus de nomination d'un bourgmestre d'une commune een beslissing van weigering tot benoeming van een burgemeester van
périphérique relève manifestement des « règles sur l'assemblée een randgemeente tenietdoet, valt klaarblijkelijk onder « de
générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat bepalingen betreffende de algemene vergadering van de afdeling
», visées à l'article 160, dernier alinéa, de la Constitution. bestuursrechtspraak van de Raad van State » bedoeld in artikel 160,
laatste lid, van de Grondwet.
La genèse de la disposition attaquée établit à suffisance que le fait De wordingsgeschiedenis van de bestreden bepaling toont voldoende aan
que l'arrêt de l'assemblée générale emporte une nomination définitive dat het feit dat het arrest van de algemene vergadering leidt tot een
constitue un élément inhérent à la nouvelle compétence confiée à definitieve benoeming, een element vormt dat inherent is aan de nieuwe
l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du bevoegdheid die aan de algemene vergadering van de afdeling
Conseil d'Etat, dans le souci de mettre fin de manière effective aux bestuursrechtspraak van de Raad van State is toevertrouwd vanuit de
contestations répétées portant sur des refus de nomination des bourgmestres des communes périphériques. Etant donné que le Constituant a expressément estimé que les autres principes constitutionnels ne s'opposent pas à ce que l'assemblée générale de la section du contentieux administratif du Conseil d'Etat soit habilitée à statuer sur un refus de nomination d'un bourgmestre dans les communes périphériques, l'octroi de cette compétence et de ses effets ne peut être jugé contraire aux dispositions constitutionnelles invoquées. Dès lors que la disposition attaquée repose, sur ce point, sur un choix du Constituant, il n'appartient pas à la Cour de contrôler cette zorg om de herhaalde betwistingen over weigeringen tot benoeming van burgemeesters in de randgemeenten effectief te beëindigen. Gelet op het feit dat de Grondwetgever uitdrukkelijk van mening is geweest dat de andere grondwettelijke beginselen zich niet ertegen verzetten dat de algemene vergadering van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State ertoe gemachtigd is uitspraak te doen over een weigering van een benoeming tot burgemeester in de randgemeenten, kan het verlenen van die bevoegdheid en van de gevolgen ervan niet met de aangevoerde grondwetsbepalingen strijdig worden geacht. Aangezien de bestreden bepaling op dat punt op een keuze van de Grondwetgever berust, staat het niet aan het Hof om die bepaling aan
disposition au regard de la Constitution. de Grondwet te toetsen.
B.10.3. Le moyen, en sa seconde branche, n'est pas fondé. B.10.3. Het tweede onderdeel van het middel is niet gegrond.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
rejette le recours. verwerpt het beroep.
Ainsi prononcé en langue française, en langue néerlandaise et en Aldus uitgesproken in het Nederlands, het Frans en het Duits,
langue allemande, conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 overeenkomstig artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op
janvier 1989 sur la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 3 het Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 3 april
avril 2014. 2014.
Le greffier, De griffier,
F. Meersschaut F. Meersschaut
Le président, De voorzitter,
M. Bossuyt M. Bossuyt
^