Etaamb.openjustice.be
Vue multilingue de Arrêt du --
← Retour vers "Extrait de l'arrêt n° 52/2014 du 27 mars 2014 Numéro du rôle : 5630 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 30, § 3, des lois relatives à la police de la circulation routière, coordonnées par l'arrêté royal du 16 mars 1 La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De (...)"
Extrait de l'arrêt n° 52/2014 du 27 mars 2014 Numéro du rôle : 5630 En cause : la question préjudicielle concernant l'article 30, § 3, des lois relatives à la police de la circulation routière, coordonnées par l'arrêté royal du 16 mars 1 La Cour constitutionnelle, composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De (...) Uittreksel uit arrest nr. 52/2014 van 27 maart 2014 Rolnummer : 5630 In zake : de prejudiciële vraag over artikel 30, § 3, van de wetten betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart 1968, Het Grondwettelijk Hof, samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de rechters (...)
COUR CONSTITUTIONNELLE GRONDWETTELIJK HOF
Extrait de l'arrêt n° 52/2014 du 27 mars 2014 Uittreksel uit arrest nr. 52/2014 van 27 maart 2014
Numéro du rôle : 5630 Rolnummer : 5630
En cause : la question préjudicielle concernant l'article 30, § 3, des In zake : de prejudiciële vraag over artikel 30, § 3, van de wetten
lois relatives à la police de la circulation routière, coordonnées par betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd bij
l'arrêté royal du 16 mars 1968, posée par le Tribunal correctionnel de koninklijk besluit van 16 maart 1968, gesteld door de Correctionele
Termonde. Rechtbank te Dendermonde.
La Cour constitutionnelle, Het Grondwettelijk Hof,
composée des présidents A. Alen et J. Spreutels, et des juges E. De samengesteld uit de voorzitters A. Alen en J. Spreutels, en de
Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E.
Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet et R. Leysen, assistée Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R.
du greffier P.-Y. Dutilleux, présidée par le président A. Alen, Leysen, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van voorzitter A. Alen,
après en avoir délibéré, rend l'arrêt suivant : wijst na beraad het volgende arrest :
I. Objet de la question préjudicielle et procédure I. Onderwerp van de prejudiciële vraag en rechtspleging
Par jugement du 8 mars 2013 en cause du ministère public contre S.Ö. Bij vonnis van 8 maart 2013 in zake het openbaar ministerie tegen S.Ö.
en E.Ö., waarvan de expeditie ter griffie van het Hof is ingekomen op
et E.Ö., dont l'expédition est parvenue au greffe de la Cour le 29 29 april 2013, heeft de Correctionele Rechtbank te Dendermonde de
avril 2013, le Tribunal correctionnel de Termonde a posé la question
préjudicielle suivante : volgende prejudiciële vraag gesteld :
« Les dispositions de l'article 30, § 3, de l'arrêté royal du 16 mars « Schenden de bepalingen van artikel 30, § 3, van het koninklijk
1968 portant coordination des lois relatives à la police de la besluit van 16 maart 1968 tot coördinatie van de wetten betreffende de
circulation routière, insérées par la loi du 7 février 2003, politie over het wegverkeer, zoals ingevoegd bij de wet van 7 februari
violent-elles les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou 2003, de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang
non avec l'article 6 de la Convention européenne de sauvegarde des gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de
droits de l'homme et des libertés fondamentales, interprétées en ce rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, in die zin
geïnterpreteerd dat enkel de onmiddellijke intrekking door het
sens que seul le retrait immédiat ordonné par le ministère public en openbaar ministerie bevolen bij toepassing van artikel 55 van het
application de l'article 55 de l'arrêté royal précité du 16 mars 1968 koninklijk besluit van 16 maart 1968 tot coördinatie van de wetten
est rendu punissable, mais pas le retrait immédiat prolongé par le betreffende de politie over het wegverkeer strafbaar gesteld wordt,
tribunal de police en application de l'article 55bis de l'arrêté royal doch niet de onmiddellijke intrekking verlengd door de
politierechtbank bij toepassing van artikel 55bis van het koninklijk
précité du 16 mars 1968 ? ». besluit van 16 maart 1968 tot coördinatie van de wetten betreffende de
politie over het wegverkeer ? ».
(...) (...)
III. Quant au fond III. In rechte
(...) (...)
B.1.1. La question préjudicielle porte sur l'article 30, § 3, des lois B.1.1. De prejudiciële vraag heeft betrekking op artikel 30, § 3, van
relatives à la police de la circulation routière, coordonnées par de wetten betreffende de politie over het wegverkeer, gecoördineerd
l'arrêté royal du 16 mars 1968 (ci-après : la loi sur la circulation bij koninklijk besluit van 16 maart 1968 (hierna : Wegverkeerswet),
routière), qui dispose : dat bepaalt :
« Est puni d'un emprisonnement de trois mois à un an et d'une amende « Met gevangenisstraf van drie maanden tot een jaar en met geldboete
de 200 euros à 2.000 euros, ou d'une de ces peines seulement, et d'une van 200 euro tot 2.000 euro of met een van die straffen alleen, en met
déchéance du droit de conduire un véhicule à moteur d'une durée de 3 het verval van het recht tot het besturen van een motorvoertuig voor
mois au moins et cinq ans au plus ou à titre définitif, quiconque een duur van ten minste drie maanden en ten hoogste vijf jaar of
conduit un véhicule à moteur alors que le permis de conduire exigé voorgoed, wordt gestraft hij die een motorvoertuig bestuurt terwijl
pour la conduite de ce véhicule ou le titre qui en tient lieu lui a zijn rijbewijs of het als zodanig geldende bewijs dat vereist is voor
été retiré immédiatement par application de l'article 55 ». het besturen van dat voertuig met toepassing van artikel 55
onmiddellijk is ingetrokken ».
B.1.2. La Cour est interrogée sur la compatibilité de l'article 30, § B.1.2. Het Hof wordt ondervraagd over de bestaanbaarheid met de
3, de la loi sur la circulation routière avec les articles 10 et 11 de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in samenhang gelezen
la Constitution, combinés ou non avec l'article 6 de la Convention met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens,
européenne des droits de l'homme, si cette disposition est interprétée van artikel 30, § 3, van de Wegverkeerswet, indien die bepaling in die
zin wordt geïnterpreteerd dat zij het rijden zonder rijbewijs bestraft
comme sanctionnant la conduite sans permis lorsque celui-ci a été wanneer het rijbewijs onmiddellijk is ingetrokken overeenkomstig
retiré immédiatement, conformément à l'article 55 de la loi sur la artikel 55 van de Wegverkeerswet, maar niet wanneer de onmiddellijke
circulation routière, mais non lorsque le retrait immédiat du permis a
été prolongé, conformément à l'article 55bis de cette loi. intrekking van het rijbewijs is verlengd overeenkomstig artikel 55bis van die wet.
B.2.1. Le premier prévenu devant le juge a quo estime que la question B.2.1. De eerste beklaagde voor de verwijzende rechter is van mening
préjudicielle n'appelle pas de réponse dès lors qu'elle ne serait dat de prejudiciële vraag geen antwoord behoeft aangezien het antwoord
manifestement pas utile au juge a quo : en l'absence d'incrimination klaarblijkelijk voor de verwijzende rechter niet nuttig zou zijn : bij
explicite, seul un acquittement pourrait s'ensuivre; en outre, même si ontstentenis van een expliciete strafbaarstelling, zou enkel een
la question préjudicielle qui est posée appelait une réponse vrijspraak kunnen volgen; bovendien, zelfs indien de gestelde
affirmative, ceci ne pourrait pas, en vertu de l'article 14 de la prejudiciële vraag bevestigend zou moeten worden beantwoord, zou dat,
Constitution, de l'article 7 de la Convention européenne des droits de krachtens artikel 14 van de Grondwet, artikel 7 van het Europees
l'homme et de l'article 2 du Code pénal, aboutir à la répression Verdrag voor de rechten van de mens en artikel 2 van het Strafwetboek,
pénale d'un acte qui n'était pas punissable au moment où celui-ci a niet kunnen leiden tot een bestraffing van een handeling die niet
été accompli. strafbaar was op het ogenblik dat die werd gesteld.
B.2.2. C'est en règle à la juridiction qui interroge la Cour qu'il B.2.2. In de regel komt het het rechtscollege dat het Hof een vraag
appartient d'apprécier si la réponse à la question préjudicielle est stelt, toe na te gaan of het antwoord op de prejudiciële vraag nuttig
utile à la solution du litige qu'elle doit trancher. Ce n'est que is om het aan dat rechtscollege voorgelegde geschil te beslechten.
lorsque tel n'est manifestement pas le cas que la Cour peut décider de Alleen wanneer dit klaarblijkelijk niet het geval is, kan het Hof
ne pas répondre à la question. beslissen de vraag niet te beantwoorden.
B.2.3. Il ressort du jugement de renvoi que le juge a quo a estimé B.2.3. Uit het verwijzingsvonnis blijkt dat de verwijzende rechter het
nécessaire d'interroger la Cour sur la compatibilité de la disposition noodzakelijk heeft geoordeeld aan het Hof een vraag te stellen over de
en cause dans l'interprétation selon laquelle elle ne permettrait pas bestaanbaarheid van de in het geding zijnde bepaling in de
de sanctionner les faits dont il est saisi. interpretatie volgens welke zij het niet mogelijk zou maken de aan hem
voorgelegde feiten te bestraffen.
Il suffit, comme c'est le cas en l'espèce, qu'une juridiction ait des Het is voldoende, zoals te dezen het geval is, dat een rechtscollege
doutes sur la constitutionnalité de dispositions pénales qu'elle doit twijfels heeft over de grondwettigheid van de strafbepalingen die het
appliquer pour qu'une question préjudicielle qui vise à écarter ces moet toepassen, opdat een prejudiciële vraag die ertoe strekt die
doutes ne puisse pas être considérée comme manifestement dénuée de twijfels weg te nemen niet als klaarblijkelijk irrelevant voor de
pertinence pour la solution du litige. oplossing van het geschil kan worden beschouwd.
B.2.4. L'exception est rejetée. B.2.4. De exceptie wordt verworpen.
B.3.1. L'article 55 de la loi sur la circulation routière dispose : B.3.1. Artikel 55 van de Wegverkeerswet bepaalt :
« Le permis de conduire ou le titre qui en tient lieu peut être retiré « Het rijbewijs of het als zodanig geldend bewijs kan onmiddellijk
immédiatement : 1° dans les cas visés aux articles 60, §§ 3 et 4, et 61ter, § 1er; 2° si le conducteur a pris la fuite pour échapper aux constatations utiles; 3° si l'accident de roulage, apparemment imputable à la faute grave du conducteur, a entraîné pour autrui des blessures graves ou la mort; 4° si le conducteur ou la personne qui l'accompagne en vue de l'apprentissage est déchu du droit de conduire un véhicule à moteur de la catégorie du véhicule qu'il utilise; 5° si le conducteur a commis une des infractions, visées à l'article ingetrokken worden : 1° in de gevallen bedoeld in de artikelen 60, § § 3 en 4 en 61ter, § 1; 2° indien de bestuurder de vlucht neemt om zich aan de dienstige vaststellingen te onttrekken; 3° indien het verkeersongeval, dat klaarblijkelijk aan een zware fout van de bestuurder te wijten is, aan een ander ernstige verwondingen of de dood heeft veroorzaakt; 4° indien de bestuurder of de persoon die hem begeleidt met het oog op de scholing, vervallen is verklaard van het recht tot het besturen van een motorvoertuig van de categorie van het voertuig dat hij gebruikt; 5° indien de bestuurder een van de speciaal door de Koning aangewezen
29 et désignées spécialement par le Roi, du deuxième, troisième ou overtredingen bedoeld in artikel 29 van de tweede, derde of vierde
quatrième degré ou si le conducteur a commis un dépassement de la graad heeft begaan of indien de bestuurder de toegelaten
vitesse maximale autorisée de plus de 20 kilomètres par heure dans une maximumsnelheid met meer dan 20 kilometer per uur heeft overschreden
agglomération, une zone 30, aux abords d'écoles, dans une zone binnen een bebouwde kom, zone 30, schoolomgeving, woonerf of erf of
résidentielle ou une zone de rencontre ou si le conducteur a commis un dépassement de la vitesse maximale autorisée de plus de 30 kilomètres par heure. 6° si le conducteur a commis une infraction à l'article 62bis. Si, dans les cas visés par les dispositions reprises au 1° ou au 4°, le conducteur est accompagné d'une personne en vue de l'apprentissage, le permis de conduire dont celle-ci est titulaire peut être retiré immédiatement. Le retrait immédiat est ordonné par le procureur du Roi. Il ne peut toutefois être ordonné que par le procureur général près la cour d'appel lorsque les faits sont de la compétence de cette cour. Le conducteur ou la personne qui accompagne, visée par les dispositions reprises au premier alinéa, 1° ou au deuxième alinéa, est tenu de remettre son permis de conduire ou le titre qui en tient lieu sur l'invitation qui lui en est faite par la police, sur réquisition du ministère public qui a ordonné le retrait. A défaut, ce ministère public peut ordonner la saisie du document. La police communique à l'intéressé quel est le ministère public qui a indien de bestuurder de toegelaten maximumsnelheid met meer dan 30 kilometer per uur heeft overschreden; 6° indien de bestuurder een overtreding heeft begaan van artikel 62bis. Indien de bestuurder, in de gevallen bedoeld onder 1° of 4°, begeleid wordt met het oog op de scholing, kan het rijbewijs waarvan de begeleider houder is, onmiddellijk ingetrokken worden. Onmiddellijke intrekking wordt bevolen door de procureur des Konings. Onmiddellijke intrekking kan echter alleen door de procureur-generaal bij het hof van beroep worden gelast indien de feiten tot de bevoegdheid van dit hof behoren. De bestuurder of de persoon die begeleidt, bedoeld in de bepalingen van het eerste lid, 1° of in het tweede lid, is gehouden zijn rijbewijs of het als zodanig geldend bewijs in te leveren op verzoek van de politie, na vordering van het openbaar ministerie dat de intrekking heeft bevolen. Doet hij dit niet, dan mag dit openbaar ministerie het in beslag nemen van het document bevelen. De politie deelt aan de betrokkene mede welk openbaar ministerie de
ordonné le retrait ». intrekking van het rijbewijs heeft bevolen ».
B.3.2. L'article 55bis de la même loi dispose: B.3.2. Artikel 55bis van dezelfde wet bepaalt :
« § 1er. Le procureur du Roi peut requérir une ordonnance de « § 1. De procureur des Konings kan een beschikking tot verlenging van
prolongation de retrait d'au maximum trois mois auprès du tribunal de de intrekking met ten hoogste drie maanden vorderen voor de
police. politierechtbank.
Il y aura au moins un délai de sept jours entre la citation et la Tussen de datum van de dagvaarding en de datum van verschijning moet
comparution. een termijn van ten minste zeven dagen gelaten worden.
L'article 146, alinéas 2 et 3, du Code d'instruction criminelle est Artikel 146, tweede en derde lid, van het Wetboek van strafvordering
d'application. is van toepassing.
Sans préjudice des dispositions légales, la citation énonce les faits Onverminderd de wettelijke bepalingen bevat de dagvaarding tevens een
qui sont mis à charge de la personne citée à ce stade de opgave van de feiten die de gedaagde in die stand van het onderzoek
l'instruction. ten laste worden gelegd.
§ 2. Le tribunal de police statue en séance publique dans les quinze § 2. De politierechtbank doet uitspraak in openbare terechtzitting
jours suivant la décision de retrait par le ministère public. binnen vijftien dagen na de beslissing tot intrekking door het
openbaar ministerie.
L'ordonnance de prolongation de retrait indique de façon précise, mais De beschikking tot verlenging van de intrekking vermeldt nauwkeurig,
pouvant être concise, les faits qui sont mis à charge de la personne maar op een wijze die beknopt mag zijn, de feiten die de gedaagde in
citée à ce stade de l'instruction et les raisons pour lesquelles le die stand van het onderzoek ten laste worden gelegd en de redenen
juge prolonge le retrait décidé par le procureur du Roi. waarom de rechter de intrekking door de procureur des Konings
La décision relative aux dépens est réservée afin qu'il puisse être verlengt. De beslissing over de kosten wordt aangehouden teneinde er over te
statué en la matière conformément à l'article 162 du Code beslissen overeenkomstig artikel 162 van het Wetboek van
d'instruction criminelle. strafvordering.
Cette ordonnance de prolongation de retrait n'est susceptible Tegen deze beschikking tot verlenging van de intrekking is enkel
d'opposition que conformément à l'article 187, alinéas 1er à 4, du verzet mogelijk overeenkomstig artikel 187, eerste tot vierde lid, van
Code d'instruction criminelle. het Wetboek van strafvordering.
L'opposition ne suspend pas l'exécution de la décision de retrait. Het verzet schorst de tenuitvoerlegging van de beslissing tot intrekking niet.
§ 3. Le juge de police chargé du traitement au fond n'est pas tenu par § 3. De politierechter belast met de behandeling ten gronde, is niet
les faits tels que décrits au moment de la délivrance de l'ordonnance gebonden door de omschrijving van de feiten zoals weerhouden naar
de prolongation du retrait. aanleiding van de aflevering van de beschikking tot verlenging van de
§ 4. Par dérogation au § 1er, le procureur du Roi ou, par délégation, intrekking. § 4. In afwijking van § 1 kan de procureur des Konings of, bij
un officier de la police judiciaire peut, au moment du retrait, citer delegatie, een officier van gerechtelijke politie, op het ogenblik van
de intrekking, de dader van de overtreding oproepen om te verschijnen
l'auteur de l'infraction à comparaître devant le tribunal de police ou voor de politierechtbank of de correctionele rechtbank binnen een
termijn van vijftien dagen.
le tribunal correctionnel dans un délai de quinze jours. Hij stelt hem in kennis van de beslissing een beschikking tot
Il l'informe de la décision de demander une ordonnance de prolongation verlenging van de intrekking te vorderen, geeft een opgave van de
du retrait, lui énonce les faits portés à sa charge, lui communique le feiten die hem ten laste worden gelegd alsook de plaats, de dag en het
lieu, la date et l'heure de l'audience du tribunal de police et uur van de zitting van de politierechtbank en deelt hem mede dat hij
l'informe qu'il a le droit de choisir un avocat. het recht heeft een advocaat te kiezen.
Cette notification et cette communication sont mentionnées dans un Deze kennisgeving en mededeling worden in een proces-verbaal vermeld,
procès-verbal, dont une copie lui est remise immédiatement. waarvan hem onmiddellijk een kopie wordt overhandigd.
Cette notification vaut citation à comparaître devant le tribunal de Deze kennisgeving geldt als dagvaarding om voor de politierechtbank te
police. verschijnen.
§ 5. Le procureur du Roi peut demander, à charge de l'auteur de § 5. De procureur des Konings kan ten laste van de dader van de
l'infraction, une ordonnance de renouvellement de la prolongation de overtreding een beschikking tot hernieuwing van de verlenging met ten
trois mois maximum auprès du tribunal de police. hoogste drie maanden vorderen bij de politierechtbank.
Il assigne l'intéressé conformément au § 1er, au plus tard quinze Hij dagvaardt de betrokkene overeenkomstig § 1 ten laatste vijftien
jours avant l'expiration du délai de l'ordonnance initiale. dagen vóór het verstrijken van de termijn van de aanvankelijke
§ 6. Le tribunal de police se prononce en séance publique conformément beschikking. § 6. De politierechtbank doet in openbare terechtzitting uitspraak
aux §§ 2 et 3 avant l'expiration de l'ordonnance de prolongation overeenkomstig §§ 2 en 3 vóór het verstrijken van de aanvankelijke
initiale. beschikking tot verlenging.
§ 7. Par dérogation au § 6 et à condition que le procureur du Roi ait § 7. In afwijking van § 6 en op voorwaarde dat de procureur des
assigné au fond pour la même audience, le tribunal de police peut Konings voor diezelfde zitting ten gronde heeft gedagvaard, kan de
connaître immédiatement du fond de l'affaire ». politierechtbank onmiddellijk kennis nemen van de grond van de zaak ».
B.4. L'article 55 de la loi sur la circulation routière vise les B.4. Artikel 55 van de Wegverkeerswet beoogt de gevallen van
hypothèses de retrait immédiat du permis de conduire par le ministère onmiddellijke intrekking van het rijbewijs door het openbaar
public pour une durée maximum de quinze jours tandis que l'article ministerie voor een maximumduur van vijftien dagen, terwijl artikel
55bis de la même loi permet la prolongation d'une telle mesure par le 55bis van dezelfde wet de verlenging toelaat van een dergelijke
juge de police pendant deux périodes supplémentaires de trois mois au maatregel door de politierechter gedurende twee bijkomende periodes
maximum. van ten hoogste drie maanden.
B.5. Sur la base de l'article 55 de la loi sur la circulation B.5. Op grond van artikel 55 van de Wegverkeerswet kan het openbaar
routière, le ministère public peut retirer immédiatement leur permis ministerie onmiddellijk het rijbewijs intrekken van, onder meer,
de conduire, notamment, aux conducteurs qui commettent une grave bestuurders die een zware verkeersovertreding begaan, bestuurders die
infraction de roulage, aux conducteurs qui conduisent sous l'influence rijden onder invloed van alcohol of andere stoffen die de
de l'alcool ou d'autres substances qui influencent la capacité de rijvaardigheid beïnvloeden, bestuurders die door een zware fout een
conduite, aux conducteurs qui provoquent, à la suite d'une faute verkeersongeval teweegbrengen dat aan een ander ernstige verwondingen
grave, un accident de roulage entraînant pour autrui des blessures of zelfs de dood veroorzaakt, en bestuurders die de opsporing en de
graves ou la mort et aux conducteurs qui entravent la recherche et la vaststelling van overtredingen tegenwerken.
constatation des infractions.
Selon les travaux préparatoires de l'article 55 précité, le retrait Volgens de parlementaire voorbereiding van het voormelde artikel 55
immédiat du permis de conduire tend à améliorer la sécurité routière. strekt de onmiddellijke intrekking van het rijbewijs ertoe de
Le législateur estimait que « le retrait immédiat du permis de verkeersveiligheid te bevorderen. De wetgever was van oordeel dat « de
onmiddellijke intrekking van het rijbewijs [...] ertoe [zou] bijdragen
conduire [...] permettra d'écarter les conducteurs dangereux de la de gevaarlijke bestuurders, in afwachting dat er een rechterlijke
circulation, en attendant la décision judiciaire, et est de nature à beslissing getroffen wordt, uit het verkeer te verwijderen en [...] de
inciter les conducteurs au respect des règlements » (Doc. parl., bestuurders tot het nakomen van de reglementen [zou] aanzetten »
Sénat, 1962-1963, n° 68, p. 9; Doc. parl., Chambre, 1989-1990, n° (Parl. St., Senaat, 1962-1963, nr. 68, p. 9; Parl. St., Kamer,
1062/7, p. 65). 1989-1990, nr. 1062/7, p. 65).
B.6.1. L'article 55bis de la loi sur la circulation routière, inséré B.6.1. Artikel 55bis van de Wegverkeerswet, ingevoegd bij artikel 16
par l'article 16 de la loi du 20 juillet 2005 « modifiant les lois van de wet van 20 juli 2005 « tot wijziging van de gecoördineerde
coordonnées du 16 mars 1968 relative à la police de la circulation wetten van 16 maart 1968 betreffende de politie over het wegverkeer »,
routière », a été adopté pour tenir compte de l'arrêt n° 154/2004 du is aangenomen om tegemoet te komen aan het arrest nr. 154/2004 van 22
22 septembre 2004, par lequel la Cour a annulé l'article 25 de la loi september 2004, waarbij het Hof artikel 25 van de wet van 7 februari
du 7 février 2003 portant diverses dispositions en matière de sécurité 2003 houdende verschillende bepalingen inzake verkeersveiligheid heeft
routière. vernietigd.
B.6.2. Cette disposition trouve son origine dans l'amendement n° 73 au B.6.2. Die bepaling vindt haar oorsprong in het amendement nr. 73 bij
projet de loi modifiant la loi du 7 février 2003 portant diverses het wetsontwerp tot wijziging van de wet van 7 februari 2003 houdende
dispositions en matière de sécurité routière, ayant abouti à verschillende bepalingen inzake verkeersveiligheid, dat heeft geleid
l'adoption de la loi précitée du 20 juillet 2005. tot het aannemen van de voormelde wet van 20 juli 2005.
Cet amendement était justifié comme suit : Dat amendement werd als volgt verantwoord :
« Il peut être nécessaire de prolonger le retrait. Il ne semble pas opportun d'énumérer dans la loi les différents cas d'application, mais il est souhaitable que le ministre de la Justice prenne des directives en vue d'en uniformiser l'application, après avoir recueilli l'avis du Collège des procureurs généraux. L'expression ' siégeant en affaires pénales ' porte à confusion. Le juge de police ne prend qu'une mesure de sécurité et ne statue, en ce qui concerne les faits, qu'à titre provisoire. Eu égard à la brièveté du délai imparti au juge de police pour prendre une décision, la procédure par voie de citation est la seule qui offre à la personne citée les garanties nécessaires en matière de sécurité « De noodzaak van een verlenging van de intrekking kan zich opdringen. Het blijkt niet noodzakelijk de verschillende toepassingsgevallen in de wet op te sommen; met het oog op een uniforme toepassing is het wel aangewezen dat de minister van Justitie richtlijnen uitvaardigt, nadat hij het advies van het college van procureurs-generaal heeft ingewonnen. De zinsnede ' zetelend in strafzaken ' of ' zetelend in strafrechtelijke zaken ' is verwarrend. De politierechter neemt slechts een veiligheidsmaatregel en doet, wat de feiten betreft, slechts uitspraak ten voorlopige titel. Gelet op de korte tijdspanne waarbinnen de politierechter een
juridique et de droits de la défense. beslissing dient te nemen, is de procedure bij dagvaarding de enige
Un délai de citation de sept jours semble suffisant, dans la mesure procedure die aan de gedaagde de nodige waarborgen biedt inzake
où, en l'espèce, les débats se limitent à l'opportunité d'une telle rechtszekerheid en rechten van verdediging.
mesure de sécurité et ne portent pas sur le taux de la peine ni sur la Een dagvaardingstermijn van zeven dagen blijkt voldoende aangezien de
responsabilité civile. debatten in casu zich beperken tot de noodzaak van een dergelijke
A juste titre, on n'a pas prévu la possibilité d'appel; il semble par beveiligingsmaatregel en geen betrekking heeft [lees : hebben] op de
contre indiqué de prévoir une possibilité de faire opposition. On ne strafmaat of de burgerrechtelijke aansprakelijkheid.
peut, en effet, exclure que la citation ne soit pas parvenue à la Terecht werd niet voorzien in de mogelijkheid van hoger beroep; het
personne citée ou que cette dernière ne pouvait assister à l'audience lijkt daarentegen wél aangewezen een mogelijkheid van verzet te
en raison de circonstances indépendantes de sa volonté. voorzien. Het is immers nooit uitgesloten dat de dagvaarding de
D'autre part, il est indiqué d'étendre l'application de l'article 146, gedaagde niet heeft bereikt of dat de gedaagde niet ter terechtzitting
alinéa 3, du Code d'instruction criminelle aux cas où la poursuite de kon aanwezig zijn ingevolge omstandigheden onafhankelijk van zijn wil.
l'instruction pendant les jours suivants a fourni des indices sérieux Anderzijds is het aangewezen de toepasselijkheid van artikel 146 al. 3
qu'une telle prolongation s'impose. van het Wetboek van strafvordering te voorzien voor gevallen waarin
En tout état de cause, le juge doit motiver les raisons qui le het verder onderzoek van de eerstvolgende dagen ernstige aanwijzingen
poussent à prolonger le retrait du permis de conduire. heeft opgeleverd dat een dergelijke verlenging zich opdringt.
Il est superflu d'inscrire à l'article 55bis proposé l'obligation de In elk geval dient de rechter te motiveren waarom hij een verlenging
mentionner le lieu, le jour et l'heure de l'audience ainsi que le van de intrekking noodzakelijk acht.
droit de faire appel à un avocat, dès lors que cette obligation est De opname in artikel 55bis in ontwerp van de verplichting plaats, dag
déjà réglée de manière plus circonstanciée ailleurs dans le Code en uur van de zitting en het recht op een advocaat te vermelden, is
d'instruction criminelle et dans le Code judiciaire. Il est par contre overbodig, aangezien deze verplichting elders in het Wetboek van
important de mentionner que les faits sont décrits comme ils se strafvordering en het Gerechtelijk Wetboek op uitvoerigere wijze
présentent à ce stade de l'instruction. On ne peut, en effet, exclure geregeld is; daarentegen is wel belangrijk te vermelden dat de feiten
que la poursuite de l'instruction (par exemple, l'analyse sanguine) ou omschreven worden, zoals ze zich op dat ogenblik van de stand van het
onderzoek laten omschrijven. Het is immers niet uitgesloten dat verder
le décès ultérieur d'une victime d'un accident de la route nécessite onderzoek (bvb. de bloedanalyse) of het later overlijden van een
une requalification des faits » (Doc. parl. Chambre, 2004-2005, DOC verkeersslachtoffer een herkwalificatie van de feiten noodzakelijk
51-1428/013, pp. 3 et 4). maakt » (Parl. St., Kamer, 2004-2005, DOC 51-1428/013, pp. 3 en 4).
B.6.3. Il ressort des travaux préparatoires de la loi du 20 juillet B.6.3. Uit de parlementaire voorbereiding van de wet van 20 juli 2005
2005 que la mesure qui consiste à prolonger un retrait du permis de blijkt dat de maatregel die erin bestaat een intrekking van het
conduire vise à écarter de la circulation des conducteurs qui, après rijbewijs te verlengen, ertoe strekt bestuurders uit het verkeer te
l'écoulement du délai de retrait initial du permis, continuent à verwijderen die, na het verstrijken van de termijn van de
présenter pour eux-mêmes ou pour d'autres usagers de la route un aanvankelijke intrekking van het rijbewijs, voor zichzelf of voor
danger tel qu'il est nécessaire d'agir sans devoir attendre une andere weggebruikers een dusdanig gevaar blijven vormen dat het
noodzakelijk is op te treden zonder te moeten wachten op een eventuele
éventuelle décision juridictionnelle au fond. jurisdictionele beslissing ten gronde.
B.7. Dès lors que les articles 55 et 55bis de la loi sur la B.7. Aangezien de artikelen 55 en 55bis van de Wegverkeerswet
circulation routière participent du même objectif qui est d'écarter voortspruiten uit dezelfde doelstelling die erin bestaat de
les conducteurs dangereux de la circulation, la mesure visée à gevaarlijke bestuurders uit het verkeer te verwijderen, waarbij de in
l'article 55bis constituant par ailleurs le prolongement de celle artikel 55bis beoogde maatregel bovendien in het verlengde ligt van de
visée à l'article 55, il n'est pas justifié que la conduite sans permis lorsque celui-ci a été retiré immédiatement par le ministère public soit sanctionnée pénalement par la disposition en cause mais que la conduite sans permis durant la période pendant laquelle le retrait immédiat du permis a été prolongé par le juge de police ne soit pas sanctionnée pénalement. B.8. Cette discrimination trouve toutefois son origine non dans la disposition en cause, mais dans une lacune de la législation, à laquelle seul le législateur peut remédier, conformément au principe de légalité en matière pénale. maatregel beoogd in artikel 55, is het niet verantwoord dat het rijden zonder rijbewijs wanneer dat onmiddellijk is ingetrokken door het openbaar ministerie, bij de in het geding zijnde bepaling strafrechtelijk wordt bestraft, maar dat het rijden zonder rijbewijs tijdens de periode gedurende welke de onmiddellijke intrekking van het rijbewijs door de politierechter is verlengd, strafrechtelijk niet wordt bestraft. B.8. Die discriminatie vindt haar oorsprong echter niet in de in het geding zijnde bepaling, maar in een leemte in de wetgeving, die, overeenkomstig het wettigheidsbeginsel in strafzaken, alleen de wetgever kan verhelpen.
Le contrôle de la disposition en cause au regard de la disposition De toetsing van de in het geding zijnde bepaling aan de in B.1.2
conventionnelle évoquée en B.1.2 ne saurait conduire à un constat vermelde verdragsbepaling zou niet tot een ruimere vaststelling van
d'inconstitutionnalité plus étendu. ongrondwettigheid kunnen leiden.
B.9. La question préjudicielle appelle une réponse négative. B.9. De prejudiciële vraag dient ontkennend te worden beantwoord.
Par ces motifs, Om die redenen,
la Cour het Hof
dit pour droit : zegt voor recht :
- L'article 30, § 3, des lois relatives à la police de la circulation - Artikel 30, § 3, van de wetten betreffende de politie over het
routière, coordonnées par l'arrêté royal du 16 mars 1968, ne viole pas wegverkeer, gecoördineerd bij koninklijk besluit van 16 maart 1968,
les articles 10 et 11 de la Constitution, combinés ou non avec schendt niet de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, al dan niet in
l'article 6 de la Convention européenne des droits de l'homme. samenhang gelezen met artikel 6 van het Europees Verdrag voor de
rechten van de mens.
- L'absence de disposition législative permettant de sanctionner - De ontstentenis van een wetsbepaling die het mogelijk maakt hem die
een motorvoertuig bestuurt terwijl de onmiddellijke intrekking van
quiconque conduit un véhicule à moteur alors que le retrait immédiat zijn rijbewijs of het als zodanig geldende bewijs dat vereist is voor
du permis de conduire exigé pour la conduite de ce véhicule ou le het besturen van dat voertuig, met toepassing van artikel 55bis van
titre qui en tient lieu a été prolongé par application de l'article dezelfde wetten is verlengd, te bestraffen, schendt de artikelen 10 en
55bis des mêmes lois, viole les articles 10 et 11 de la Constitution. 11 van de Grondwet.
Ainsi prononcé en langue néerlandaise et en langue française, Aldus uitgesproken in het Nederlands en het Frans, overeenkomstig
conformément à l'article 65 de la loi spéciale du 6 janvier 1989 sur artikel 65 van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het
la Cour constitutionnelle, à l'audience publique du 27 mars 2014. Grondwettelijk Hof, op de openbare terechtzitting van 27 maart 2014.
Le greffier, De griffier,
P.-Y. Dutilleux P.-Y. Dutilleux
Le président, De voorzitter,
A. Alen A. Alen
^